literatura

1. AS CANTIGAS DE SANTA
MARÍA

2. AUTORÍA
 Afonso X o Sabio foi o patrocinador das Cantigas
de Santa María, supervisando e coordinando o
equipo de poetas, músicos, debuxantes e
tradutores que as elaborou.
 As cantigas narrativas que escribiu o rei
recoñecémolas por frases como eu fiz, eu fige,
mentres que nas que mandou escribir aparece
ordenei que se escrevera, quero que seja
colocado.
 É posible que o rei sexa o autor das cantigas

3. MOTIVOS POLOS QUE SE
COMPUXERON
POLÍTICOS:
- prestixiar a corte castelá como centro cultural.
- reforzar o modelo do feudalismo cristián fronte aos árabes e
xudeus.
- restar poder á Igrexa de Santiago de Compostela, e polo tanto ao
reino de Galicia, en favor de Toledo, desviando os peregrinos cara
aos santuarios marianos.
RELIXIOSOS:
- a devoción sincera do rei á Virxe.
- desexo de espallar a devoción mariana.

4. FONTES DE INSPIRACIÓN
 Coleccións de milagres da Virxe escritas en latín
e en linguas romances.
 Lendas de tradición oral.
 Vivencias persoais do rei e dos seus
colaboradores.

5. CÓDICES
 427 cantigas.
 4 códices diferentes, procedentes da corte de
Afonso X, feitos en pergameo na segunda
metade do século XIII, con notación musical e
infinidade de miniaturas:
códice Toledano: está na Biblioteca Nacional de
Madrid.
dous códices gardados na biblioteca do mosteiro do
Escorial.
outro códice está na Biblioteca Nacional de
Florencia.

6. TIPOS DE CANTIGAS
NARRATIVAS LÍRICAS
356 cantigas Eloxian as calidades da Virxe dun xeito
semellante a como o facían os trobadores
coa dama nas cantigas de amor
Relatan milagres atribuídos á Virxe Como no rezo do rosario, as cantigas
agrúpanse en series nas que as nove
primeiras son cantigas narrativas e a
décima é de loor. O número 10 tiña o valor
da perfección e da totalidade
Intención didáctica
Estrutura: razón (resume o contido da
cantiga), refrán (condensa a ensinanza que
quere transmitir) e desenvolvemento do
relato do milagre
O relato do milagre tamén se axusta a un
esquema: introdución, presentación do
protagonista nun perigo ou loitando contra a
tentación, intervención da Virxe e final
moralizante con loanza á Virxe
A través delas temos coñecemento de
oficios, enfermidades, tensións raciais,
peregrinacións...

7. MÉTRICA E LINGUA
 Variedade métrica (versos entre 4 e 17 sílabas) para
poder adaptar o texto á melodía musical que as
acompaña.
 Emprego de hipérbatos, encabalgamentos e partición
de palabras.
 Nas cantigas narrativas a estrofa máis empregada é
o zéxel, estrofa de orixe musulmá formada por un
refrán (AA), seguido de tres versos momorrimos (bbb)
e un verso final que presenta a mesma rima ca o
refrán (a). Sobre este esquema establecéronse
variantes.
 As cantigas narrativas acostuman ter máis estrofas
cás líricas.
 O verso máis utilizado é o de 14 sílabas, dividido en
dous hemistiquios de 7 sílabas cada un.