literatura galega

1. EDUARDO PONDAL
“o Bardo”

2. BIOGRAFÍA
 Naceu en Ponteceso en 1835.
 De familia fidalga, estudou Medicina.
 Recibiu unha ampla formación clásica e leu os
grandes autores da literatura universal, o que o
converteu no poeta máis culto do Rexurdimento.
 En Santiago coñeceu a Rosalía, Murguía e Aurelio
Aguirre.
 Participou no Banquete de Conxo, xantar de
confraternización entre obreiros e estudantes de
ideas progresistas, e leu o brinde.
 Na Coruña formou parte dos faladoiros de intelectuais
da Cova Céltica que defendían as raíces celtas de
Galicia como elemento diferenciador fronte ao resto
da Península.
 Morreu na Coruña en 1917.

3. QUEIXUMES DOS PINOS
(1886)
 Contén 91 poemas, algúns deles escritos anos
antes.
 Están unidos pola primeira e penúltima
composición que presentan un bergantiñán que
vai cantando mentres guía un carro nunha noite
de luar e os piñeiros parecen responderlle.
 Estes cantos falan do pasado e do presente
oprimidos, proxectando un futuro de liberdade.
 O derradeiro poema “Pola ruda pendente”
presenta as claves para interpretar o mundo
pondaliano.

4. OS EOAS (1992)
 É un longo poema épico no que traballou máis de
63 aos e que non publicou en vida.
 O título significa “os fillos da Aurora”,
denominación que os indíxenas americanos
deron aos españois cando os viron aparecer polo
lado en que nace o Sol.
 Poetiza o descubrimento e conquista de América,
prestando especial atención á participación dos
galegos.
 A finalidade era demostrar que o galego servía
tamén para facer poesía épica coma o portugués
ou o castelán.

5. LIÑAS TEMÁTICAS
 Celtismo: recrea unha orixe celta do pobo galego. Pondal bota
man de heroes de raíz celta con nomes tomados da toponimia
da súa comarca.
 Bardismo: os Poemas de Ossián de James Mcpherson influíron
na poesía de Pondal. Ao xeito dos bardos, instrúe e dirixe o
pobo galego cara a un futuro de liberdade.
 Helenismo: coma os poetas gregos, exhorta ao combate e a
morte heroica loitando. Tamén emprega topónimos de Grecia e
relaciónaos cunha visión guerreira.
 Paisaxismo: a natureza agreste de Bergantiños aparece
personificada ou con valor simbólico. As árbores, os toxos, o
vento e as aves teñen unha mensaxe que transmitir e actúan
como confidentes.
 Contraposición masculino-férreo/feminino-doce: o masculino
identifícao con trazos positivos como a forza e a valentía,
mentres que o feminino está asociado á covardía e á debilidade.
Con esta dualidade a muller aparece infravalorada e por iso se
fala de machismo e de misoxinia en Pondal. A muller ou está
idealizada ou rebaixada.

6. LINGUA E ESTILO
 Esforzouse por crear un rexistro culto, depurado de
castelanismos.
 A partir da súa fala natal de Bergantiños, elaborou unha
lingua literaria introducindo cultismos do grego e do latín.
 Usa topónimos e antropónimos de resonancias célticas
como Anllóns, Dombate, Breogán… e outros clásicos
como Atenas, Esparta…
 Pouca presenza do diminutivo en –iño. Como sufixos
prefire –ete, –eta (rapaceta), -exo (zagalexo).
 Substitución do substantivo polo adxectivo
(rumorosos=piñeiros, vagamundas=andoriñas).
 Emprego do hipérbato, lítote e símil.
 Valor simbólico da natureza: as árbores representan a
liberdade e o paso do tempo, as árbores son o eco do
pasado ou remiten a guerreiros celtas, o vento representa
a voz dos devanceiros.

7. O HIMNO GALEGO
 En 1890 Pascual Veiga encárgalle a Pondal un texto
para ser cantado como himno e que acompañe a
unha partitura que vai presentar a un concurso.
 O establecemento do himno galego xurdiu na
emigración. Xosé Fontenla Leal pediulle a Curros en
1907 que escribise a letra para o himno dos galegos.
O celanovés non a fixo a tempo e Fontenla Leal
escolleu a peza de Pondal e Veiga, estreándose ese
ano no Gran Teatro da Habana.
 En 1981, coa aprobación do Estatuto de Auntomía,
legalizouse como himno oficial de Galicia e
adaptouse á normativa ortográfica.
 https://www.youtube.com/watch?v=3TYQjHWzKLE