TS. BÙI QUANG XUÂN BÀI GIẢNG LUẬT HIẾN PHÁP QUỐC HỘI NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Trong Hiến pháp năm 2013, về vị trí, Quốc hội vẫn được quy định là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam như Hiến pháp năm 1992. Tuy nhiên, khác với Hiến pháp năm 1992, Quốc hội trong Hiến pháp năm 2013 không còn là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến.

1. QUỐC HỘI
NƯỚC CỘNG HÒA XHCN VIỆTNAM
TS. BÙI QUANG XUÂN

2. MỤC TIÊU BÀI
HỌC
1.Trình bày được vị trí, tính chất, chức
năng của Quốc hội.
2.Phân tích được và vận dụng được các
quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của
Quốc hội.
3.Phân tích được về cơ cấu tổ chức của
Quốc hội.
4.Phân tích được các hình thức hoạt động
của Quốc hội.
5.Vận dụng được các kiến thức của vấn
đề đã học trong công tác và tìm hiểu về
các vấn đề có liên quan đến thực tiễn hoạt
động của Quốc hội

3. CÁC KIẾN THỨC
CẦN CÓ Sinh viên cần có các
kiến thức cơ bản liên
quan đến môn học:
1. Luật Hiến pháp I;
2. Lý luận Nhà nước và
Pháp luật;
3. Lịch sử Nhà nước và
Pháp luật.

4. HƯỚNG DẪN
HỌC TẬP
Đọc tài liệu tham khảo.
1.Thảo luận với giáo viên và các sinh viên
khác về
những vấn đề chưa nắm rõ.
2.Trả lời các câu hỏi ôn tập ở cuối bài, các
câu hỏi
trắc nghiệm.
3.Đọc và tìm hiểu thêm về các vấn đề thực
tiễn về tổ chức và hoạt động của Quốc hội
và các cơ quan nhà
nước khác.
4.Đọc và tìm hiểu các vấn đề về sửa đổi
Hiến pháp năm 2015.

5. CẤU TRÚC NỘI DUNG
Vị trí, tính chất và chức năng
của Quốc hội2.1
Nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội
2.3
Cơ cấu tổ chức của Quốc hội
2.3
Hình thức hoạt động của
Quốc hội2.4

6. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn, cơ cấu tổ chức của
Quốc hội, các cơ quan của Quốc
hội cơ bản giữ như quy định của
Hiến pháp năm 1992;
đồng thời, có sửa đổi, bổ sung;
cụ thể như sau:
QUỐC HỘI NƯỚC CỘNG HÒA XHCN VIỆT NAM

7. 1.1. KHÁI NIỆM BỘ MÁY NHÀ
NƯỚC
Chủ
tịch
nước
HĐND
Cấp tỉnh
Hội
đồng
bầu cử
quốc gia
Kiểm
toán
nhà
nước
VKSNDTC
Viện trưởng
VKSNDTC
TANDTC
Chánh án
TANDTC
Quốc hội
UBTVQU
Chính phủ
TTCP
HĐND
Cấp huyện
HĐND
Cấp xã
UBND
Cấp tỉnh
UBND
Cấp hhuye65n
UBND
Cấp xã
TAND
Cấp tỉnh
TAND
Cấp HUYỆN
VKSND
Cấp tỉnhh
VKSND
Cấp thhuye65n
Quan hệ trong hình thành hoặc
lãnh đạo
Quan hệ giám sát
Hiến
pháp
2013

8. 2.1. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA QUỐC
Vị trí của Quốc hội
Điều 69– Hiến pháp năm 2013
 Quốc hội là:
• Cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân;
• Cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của Nước Cộng
hòa XHCN Việt Nam.
 Quốc hội thực hiện:
• Quyền lập hiến, quyền lập pháp;
• Quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước;
• Giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.

9. 2.1. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA QUỐC
Tính chất của cơ quan đại biểu thể hiện:
 Vị trí cơ quan;
 Con đường hình thành;
 Cơ cấu thành phần mang tính đại diện rộng rãi cho dân cư,
lãnh thổ…
 Quốc hội thực hiện nhiệm vụ quyền hạn do nhân dân uỷ quyền
và được sự tín nhiệm của nhân dân;
Quốc hội chịu trách nhiệm trước nhân dân.

10. 2.1. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA QUỐC
Cơ cấu đại biểu quốc hội khóa XIII
(2011 - 2016):
Bầu cử ngày 22-5-2011;
–Tỉ lệ cử tri bỏ phiếu: 99,51%;
–Tổng số đại biểu Quốc hội: 500;
Cơ cấu thành phần của Quốc hội như
sau:

11. Thành phần Quốc hội Số đại biểu (tỷ
lệ)
Phụ nữ 122 (24,4%)
Đại biểu trẻ tuổi (dưới 40 tuổi) 61 (12,2%)
Đại biểu có trình độ đại học 263 (52,6%)
Đại biểu có trình độ trên đại học 228 (45,6%)
Đại biểu tự ứng cử 04 (0,8%)
Đại biểu chuyên trách trung ương 91 (18,2%)
Đại biểu chuyên trách địa phương 63 (12,6%)
Đại biểu tham gia Quốc hội lần
đầu
333 (66,6%)
Ngoài Đảng 42 (8,4%)

12. 2.1. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA QUỐC
TÍNH CHẤT CƠ QUAN QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC THỂ HIỆN
NGUỒN
GỐC CỦA
QUYỀN LỰC
NGUỒN
GỐC CỦA
QUYỀN
LỰC
NGUỒN
GỐC CỦA
QUYỀN
LỰC
NGUỒN
GỐC CỦA
QUYỀN
LỰC

13. Chức
năng của
Quốc hội
Lập hiến và lập pháp.
Quyết định những vấn đề cơ bản của
đất nước
Thực hiện quyền giám sát tối cao đối
với toàn bộ hoạt động của Nhà nước.

14. Chức năng lập pháp:
1. Chủ thể thực hiện: Quốc hội là chủ thể duy nhất
2. Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
3. Thủ tục lập pháp
4. Người có quyền trình dự án luật
5. Thủ tục thảo luận và thông qua
6. Công bố luật
2.1. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA QUỐC

15. Quy trình lập pháp
Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
Chuẩn bị dự thảo/dự án luật
Thành lập ban soạn thảo;
Xây dựng dự thảo, lấy ý kiến cơ quan, tổ chức, cá nhân…;
Hoàn thành dự thảo.
Thẩm tra của các Ủy ban của Quốc hội và thảo luận tại
Ủy ban thường vụ Quốc hội
Trình Quốc hội
Thảo luận, cho ý kiến;
Biểu quyết thông qua
Công bố luật

16. Chức năng quyết định những vấn đề quan trọng của
đất nước:
 Quốc hội quyết định những chính sách cơ bản về đối nội và đối
ngoại, nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất
nước, những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức và hoạt động của
bộ máy nhà nước, về quan hệ xã hội và hoạt động của công
dân.
 Thể hiện phân công và phối hợp, kiểm soát giữa lập pháp và
hành pháp trong quyết định các vấn đề quan trọng.
Thể hiện cụ thể trong các nhiệm vụ, quyền hạn
của Quốc hội (Điều 70 Hiến pháp).
2.1. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA QUỐC

17. KHÁI NIỆM BỘ
MÁY NHÀ NƯỚC  Là một hệ thống các cơ quan
nhà nước có tính chất, chức
năng, nhiệm vụ quyền hạn khác
nhau nhưng có mối quan hệ
mật thiết với nhau trong một thể
thống nhất,
 Hoạt động trên cơ sở những
nguyên tắc và quy định của
pháp luật để thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ của nhà nước.

18. • Quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động
của Nhà nước

19. Sơ đồ tổ chức Quốc
hội nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt
Nam

20. BỘ MÁY NHÀ NƯỚC
NHÂN DÂN
QUỐC HỘI
CHỦ TỊCH
NƯỚC
TAND.TCCHÍNH PHỦ VKSND.TC
TAND.TỈNH
TAND.HUYỆ
N
VKSND.TỈNH
VKSND HUYỆN
UBND TỈNH
UBND XÃ
UBND HUYỆN
HĐND TỈNH
HĐND
HUYỆN
HĐND XÃ
Bầu cử bổ nhiệm
Phê chuẩn

23. CƠ QUAN NHÀ NƯỚC
 Tổ chức được thành lập và hoạt
động theo những nguyên tắc và
trình tự theo quy định của pháp
luật,
 Có cơ cấu tổ chức và được giao
thực hiện những nhiệm vụ, quyền
hạn được quy định trong các văn
bản pháp luật
 Để thực hiện một phần chức
năng, nhiệm vụ của nhà nước.

24. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC
CƠ QUAN NHÀ NƯỚC 1. Là một bộ phận của bộ máy nhà nước được
thành lập và hoạt động theo những nguyên tắc
nhất định.
2. Được thành lập trên cơ sở quy định của pháp
luật và thông qua một văn bản pháp luật cụ thể
của nhà nước.
3. Được giao thực hiện quyền lực nhà nước.
4. Cơ cấu, thẩm quyền, trình tự thủ tục hoạt động
được quy định trong những văn bản pháp luật.
5. Cơ quan nhà nước chỉ được thực hiện nhiệm
vụ trong phạm vi những gì mà pháp luật quy
định.
6. Hoạt động dựa trên cơ sở ngân sách nhà nước.

25. KHÁI NIỆM, HỆ THỐNG CÁC CƠ QUAN
TRONG BỘ MÁY NHÀ NƯỚC
HỆ THỐNG
CÁC CƠ
QUAN NHÀ
NƯỚC
Các cơ quan đại diện nhân dân
Các cơ quan hành chính nhà nước
Các cơ quan xét xử
Các cơ quan tư pháp
Các cơ quan hiến định độc lập

26. CÙNG CHIA SẺ … Về nguyên tắc
tổ chức bộ
máy nhà nước
trong Hiến
pháp 2013

27. CÙNG CHIA SẺ … “Quyền lực Nhà nước là
thống nhất, có sự phân
công , phối hợp, kiểm soát
giữa các cơ quan nhà
nước trong việc thực hiện
các quyền lập pháp, hành
pháp và tư pháp” trong
Hiến pháp nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam

28. CÙNG CHIA SẺ …
Quốc hội và
Chủ tịch Nước
trong Hiến
pháp mới

29. CÙNG CHIA SẺ … Một số điểm mới
về vị trí, chức
năng của Chính
phủ trong Hiến
pháp nước Cộng
hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam

30. CÙNG CHIA SẺ …
Vị trí, chức năng
của Tòa án nhân
dân trong Hiến
pháp nước Cộng
hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam

31. CÙNG CHIA SẺ …
Trách nhiệm của đại
biểu Quốc hội, đại biểu
Hội đồng nhân dân đối
với cử tri và nhân dân
trong Hiến pháp nước
Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam

32. CÙNG CHIA SẺ …
Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam và tư
tưởng đại đoàn kết
dân tộc trong Hiến
pháp nước Cộng
hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam

33. CÙNG CHIA SẺ … Những điểm
mới của Hiến
pháp năm 2013
so với Hiến
pháp năm 1992

34. CÙNG CHIA SẺ … Mối quan hệ giữa
Quốc hội với các
cơ quan nhà
nước ở trung
ương theo Hiến
pháp năm 2013