4. CƠ QUAN LẬP PHÁP.pptx

1. CƠ QUAN LẬP PHÁP

2. 1.Giới thiệu chung
2. Thẩm quyền của cơ quan lập pháp
3. Cơ cấu của cơ quan lập pháp
4. Trình tự lập pháp

6. Giới thiệu chung
Sự xuất hiện của cơ quan lập pháp
Vị trí pháp lý của cơ quan lập pháp

7.  Vì sao có sự xuất hiện của các cơ quan lập pháp?
-Trong thời ký phong kiến? (Ai là người xây dựng luật)
( Hội đồng của đại diện các tầng lớp thượng lưu của giai cấp phong kiến; viện nguyên lão đại
diện cho chủ nô quý tốc)

8. - Thời kỳ cách mạng tư sản?
=> Giai cấp tư sản đã đạt được sự hạn chế quyền lực của vương triều bằng sự thành lập một cơ
quan gọi là nghị viện tồn tại bên cạnh nhà vua hoặc thành lập một chế độ cộng hòa thừa nhận
các quyền của công dân có của

9. VAI TRÒ CỦA CƠ QUAN LẬP PHÁP
•Là cơ quan quyền lực nhà nước ở trung ương
• Là một trong ba cánh quyền lực Nhà nước
•Vai trò của cơ quan lập pháp được quy định ở đâu?
- Hiến pháp

10. - Lập pháp là hoạt động gì?
+ Thông qua những dự án luật
+ Trong một số Hiến pháp, Nghị viện/Quốc hội còn đóng vai trò là cơ quan lập hiến
- Các nhiệm vụ khác của cơ quan lập pháp:
+ Thông qua ngân sách
+ Phê chuẩn các điều ước quốc tế
+ Giám sát hoạt động của chính phủ

11. Thông qua hoạt động của mình, cơ quan lập pháp đóng vai trò như thế nào:
- Điều chỉnh các hoạt động của xã hội, các hoạt động của các cơ quan nhà nước khác, là một
thiết chế dân chủ, đáp ứng được các nhu cầu văn minh của nhân loại, quyền lợi của cộng đồng
dân cư.

12. Thẩm quyền của cơ quan lập pháp
1. Thẩm quyền trong lĩnh vực lập pháp:
Cơ quan lập pháp thông qua các đạo luật về:
- Các quyền công dân, các đảm bảo cho các quyền công dân được thực hiện, những nghĩa vụ của công
dân phải thi hành để đảm bảo sự tồn tại của quốc gia
- Vấn đề công nhận quốc tịch, chế độ hôn nhân, thừa kế
- Các hành vi phạm tội, các hình phạt kèm theo, thủ tục hình sự, dân sự, đại xá
- Các luật thuế
- Chế độ tuyển cử
- Tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước
- Chế độ công chức
- Chế độ lao động, kinh doanh

13. Lập quy khác gì lập pháp?
- Hoạt động lập pháp: là hoạt động của cơ quan lập pháp => Luật
- Hoạt động lập quy: là hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước, các cơ quan
khác => văn bản dưới luật ( ở VN: pháp lệnh, nghị quyết, lệnh, quyết định, thông tư…)

14. Khoản 1 Điều 15 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định như sau:
“1. Quốc hội ban hành luật để quy định:
a) Tổ chức và hoạt động của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Hội đồng bầu
cử quốc gia, Kiểm toán nhà nước, chính quyền địa phương, đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt và cơ quan khác do Quốc hội
thành lập;
b) Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân mà theo Hiến pháp phải do luật định; việc hạn chế quyền con
người, quyền công dân; tội phạm và hình phạt;
c) Chính sách cơ bản về tài chính, tiền tệ quốc gia, ngân sách nhà nước; quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế;
d) Chính sách cơ bản về văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ, môi trường;
đ) Quốc phòng, an ninh quốc gia;
e) Chính sách dân tộc, chính sách tôn giáo của Nhà nước;
g) Hàm, cấp trong lực lượng vũ trang nhân dân; hàm, cấp ngoại giao; hàm, cấp nhà nước khác; huân chương, huy chương và
danh hiệu vinh dự nhà nước;
h) Chính sách cơ bản về đối ngoại;
i) Trưng cầu ý dân;
k) Cơ chế bảo vệ Hiến pháp;
l) Vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Quốc hội.”

15. 2. Thẩm quyền trong lĩnh vực ngân sách và tài chính
- Nắm chắc những nguồn thu nhập của quốc gia

18. 3. Thẩm quyền trong lĩnh vực đối ngoại và phòng
thủ quốc gia

19. 4. Thẩm quyền trong lĩnh vực hành pháp
- Sự can thiệp nhiều hay ít phụ thuộc vào chính thể và quy định cụ thể của hiện pháp

20. - Chính thể cộng hòa đại nghị:
+ Chính phủ được thành lập: Thông qua Nghị viện
=> Không thành lập được=> Giải tán nghị viện
+ Chính phủ chịu trách nhiệm trước ai?
- Nghị viện
- Còn tín nhiệm trước quốc hội, còn hoạt động
Việc chính phủ bị lật đổ do mất tín nhiệm có thể xảy ra bởi hai cách thức:
+ Tự mình rút lui
+ Quốc hội tự đề cập vấn đề bất tín nhiệm chính phủ

22. Mục đích: Kiểm tra giám sát của cơ quan lập pháp với cơ quan hành pháp
Liệu lật đổ chính phủ có dễ dàng xảy ra ở chế độ đại nghị không?
Lật đổ chính phủ có thể dẫn đến giải tán quốc hội.nghị viện

23. -Chính thể cộng hòa tổng thống:
+ Thuyết tam quyền phân lập
+ Tổng thống- người đứng đầu bộ máy hành pháp không chịu trách nhiệm trước quốc hội
(vì sao?)
+ Kìm chế và đối trọng (Không có nhánh quyền lực nào cao hơn nhành quyền lực nào):
- Nghị viện có quyền buộc tội và luận tội các quan chức trong bộ máy hành pháp
- Phê chuẩn các quyết định bổ nhiệm các quan chức hành pháp của tổn thống
- Phê chuẩn dự án ngân sách cho bộ máy hành chính hoạt động

26. Thẩm quyền của nghị viện trong lĩnh vực tư pháp:
- Buộc tội
- Luận tội
- Đàn hạch (Kết tội)
Đối với ai: Quan chức cao cấp trong bộ máy nhà nước

27. Cơ cấu của cơ quan lập pháp
Cơ cấu hai viện: thượng viện và hạ viện
VD:
Mỹ
+ Hạ viện: Đại diện cho ý chí toàn liên bang
+Thượng viện: cho ý chí của từng bang hợp thành
Thượng nghị viện Mỹ: 100 thượng nghị sĩ, không phân biệt bang to bang nhỏ, mỗi bang 2 đại
diện
Hạ nghị viện: Đại diện cho ý chí của toàn liên bang do cử tri của toàn liên bang trực tiếp bầu ra,
435 đại biểu

28. Anh:
+ Hạ viện: 635 đại biểu do người dân bầu ra
+ Thượng viện: Truyền ngôi cho những người có hàm từ bá tước trở lên, suốt đời cho những
người có hàm từ bá tước trở xuống, các thủ lĩnh tôn giáo đương nhiệm, thủ tướng Anh hết
nhiệm kỳ, một số khác do Quốc vương bổ nhiệm
Thượng viện (hoạt động hình thức)

29. - Văn phòng nghị viện: Chủ tịch và phó chủ tịch (Điều khiển các khóa họp)
- Các Ủy ban
-Các đại biểu

30. Không phân chia viện: Ở các nước đang phát triển
- Văn phòng Quốc hội
- Chủ tịch Quốc hội
- Các Ủy ban

31. Trình tự lập pháp của Nghị viện
- Sáng quyền lập pháp (Quyền trình bày trước quốc hội những dự án luật)
- Thảo luận các dự án luật
- Thông qua dự án luật

32. Theo quy định tại Điều 84 Hiến pháp Việt Nam 2013 quy định Chủ tịch nước, Ủy ban thường vụ
Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm
sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cơ
quan trung ương của tổ chức thành viên của Mặt trận có quyền trình dự án luật trước Quốc hội,
trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Đại biểu Quốc hội có quyền trình kiến nghị về luật, pháp lệnh và dự án luật, dự án pháp lệnh
trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội.

33. Buổi sau:
Cơ quan lập pháp của các quốc gia:
- Anh
-Mỹ
- Đức
- Nhật Bản
-Trung Hoa