1. 04.10.2011
1
Anafilaksi, Akut
Alerjik Reaksiyonlar
Uzm.Dr.Haldun Akoğlu
20.01.2011
Tintinalli, © 2011
Neler Öğrenmeliyiz?
Anafilaksi tanımının 3’lü kriterlerini
Klasik olmayan prezentasyonlarını
Neleri neleri atladık bugüne kadar?
Ayırıcı tanıdaki diğer hastalıklar neler?
Anafilaksi, allerjik rxn, ürtiker, ishal?
Doğru epinefrin tedavisi ve dozu
Doğru 2.basamak tedavileri ve dozları
Taburculukta doğru reçete
Anafilaksi
Hayatı tehdit edicidir
Dolaşım ve/veya solunum yetm. yapar
Tx: ABC, sıvı, adrenalin
Antihistaminler, K’steroidler, glukagon
IV Ep, MekVent, TransKut Pace, IABP
Charles Richet ve Paul Portier, Fransız
Monako Prensi Albert’in yatında Prens
Albert kendilerinden Portuguese man-of-
war deniz anasının dokungaçlarındaki zehir
üzerinde çalışmalarını salık verir
Köpekler üzerinde bu toksini ve bir anemon
zehrini test ederler
Charles Richet Paul Portier Portuguese man-o-war
Portekiz savaş gemisi
Virüs Hastalık
Virüs Hastalık
Virüs Hastalık
Charles Richet Paul Portier Portuguese man-o-war
Portekiz savaş gemisi
Toksin Zehirlenme
Zehirlenme
Zehirlenme
Toksin
Toksin

2. 04.10.2011
2
Charles Richet Paul Portier Portuguese man-o-war
Portekiz savaş gemisi
Toksin Zehirlenme
ÖlümToksin
“hypersensitive reaction anaphylaxis”
1913 NOBEL TIP ÖDÜLÜ
Anafilaksi Tanımı
1. Akut başlangıçlı (dakikalar ila saatler)
+ deri ve/veya mukozal tutulum
döküntü, kaşıntı, flushing, dudak, dil, uvula şişliği
+ en az aşağıdakilerden biri (+)
solunum sıkıntısı
↓ KB
diğer organ disfonk
Anafilaksi Tanımı
2. Olası antijene maruziyet (o hasta için)
+ hemen ardından (dakikalar ila saatler)
+ 2 ya da daha fazlası (+)
deri ve/veya mukoza tutulumu
solunum sıkıntısı
↓ KB
sürekli GI belirtiler (kramp, kusma)
Anafilaksi Tanımı
3. Bilinen antijene maruziyet (o hasta için)
+ hipotansiyon
Sampson HA et al. Second symposium on the definition and management of
anaphylaxis: summary report. Second National Institute of Allergy and
Infectious Disease/Food Allergy and Anaphylaxis Network symposium. J
Allergy Clin Immunol 2006;117(2):391–397.
Anafilaktik → Ig E bağımlı
Duyarlılaşma gerekir
Anafilaktoid → Ig E bağımlı olmayan
Duyarlılaşma gerekmez
Anafilaksi
Epidemiyoloji
Mast hücreleri ya da bazofillerin ani
degranülasyonuna yol açabilen herşey
sebep olabilir
En sık sebepler:
Yiyecekler – öz.çocuklarda
İlaçlar – B laktam 400-800 ölüm/yıl ABD
Böcek ısırıkları – 100 ölüm/yıl ABD
İmmünoterapi

3. 04.10.2011
3
Sık Görülen Anafilaksi Sebepleri
İlaçlar
B-laktam
ASA
TMP-SMX
Vanko
NSAİİ
Herhangi bir ilaç
Diğer
Arı sokması
Böcekler
Kontrast madde
Aşılar
Lateks
Yiyecekler ve katkıları
Su kabuklusu
Soya fasulyesi
Fındık-fıstık
Buğday
Süt
Yumurta
Salisilat
Çekirdek
Sülfitler
Epidemiyoloji
Hayatboyu prevalansı %0,05-%2
Anafilaksiden ölüm oranı %1
Klinik
Sistemik alerjik reaksiyon
Difüz ürtiker ve anjiyoödem
+/- karın ağrısı ve kramp
+/- bulantı/kusma
+/- ishal
+/- bronkospazm
+/- rinore
+/- konjonktivit
+/- disritmi
+/- hipotansiyon
Klasik prezentasyon
Kaşıntı
Kutanöz flushing
Ürtiker
Boğazda doluluk/şişlik hissi
Anksiyete
Göğüs üzerinde gerginlik
Nefes darlığı
Baş dönmesi
Klasik prezentasyon
Bilinç bulanıklığı
Solunum sıkıntısı
Dolaşım kollapsı
Bilincin kapanması
Kardiyorespiratuvar arest
Klasik prezentasyon
Maruziyetten sonra ortalama 1 saat içinde
Aniden
Ne kadar hızlı, o kadar ağır
Tedavi edilse bile rekürrens riski ↑↑ %3-20
Maruziyetten 4-8 saat sonra
İlk atak bitiminden 3-4 saat sonra

4. 04.10.2011
4
Tanı = Klinik
2-3 organ s,steminde tutulum varsa
Hipotansiyon olmayabilir
Havayolu problemi olmayabilir
Örn. Gözlerde kaşıntı + bulantı/kusma +
bronkospazm = Anafilaksi
Anafilaksinin Klinik Görünümleri
Solunum
Rinit, farinks ödemi, larinks ödemi, öksürük, bronkospazm, dispne
Dolaşım
Disritmi, kollaps, kardiyak arest
Deri
Kaşıntı, ürtiker, anjiyoödem, flushing
GastroIntestinal
Bulantı, kusma, kramplar, diyare
Göz
Kaşıntı, göz yaşarması, kızarıklık
GenitoÜriner
Urgency, kramplar
Anafilaksi Klinik Tanı Kriterleri
1. Akut başlangıçlı (dakikalar ila saatler)
+ deri ve/veya mukozal tutulum
döküntü, kaşıntı, flushing, dudak, dil, uvula şişliği
+ en az aşağıdakilerden biri (+)
solunum sıkıntısı
↓ KB
diğer organ disfonk
Anafilaksi Klinik Tanı Kriterleri
2. Olası antijene maruziyet (o hasta için)
+ hemen ardından (dakikalar ila saatler)
+ 2 ya da daha fazlası (+)
deri ve/veya mukoza tutulumu
solunum sıkıntısı
↓ KB ya da eşlenik belirtiler
sürekli GI belirtiler (kramp, kusma)
Anafilaksi Klinik Tanı Kriterleri
3. Bilinen antijene maruziyet (o hasta için)
+ hipotansiyon
Sampson HA et al. Second symposium on the definition and management of
anaphylaxis: summary report. Second National Institute of Allergy and
Infectious Disease/Food Allergy and Anaphylaxis Network symposium. J
Allergy Clin Immunol 2006;117(2):391–397.
Bilinen fıstık alerjisi olan çocuk
Snickers çukulata ısırmış
Baş dönmesi var, dilinin ağzına büyük
geldiğini söylüyor
Anafilaksi mi? Alerjik reaksiyon mu?

5. 04.10.2011
5
Bilinen fıstık alerjisi olan çocuk
Snickers çukulata ısırmış
Baş dönmesi var, dilinin ağzına büyük
geldiğini söylüyor
Anafilaksi mi? Alerjik reaksiyon mu?
Uzakdoğu seyahatinde bir Japon suşi
lokantasında yemek
2 saat sonra otel odasında ishal, bulantı,
kusma, karın krampları
Baş dönmesi de gelişmeye başlamış
Anafilaksi mi? Alerjik reaksiyon mu?
Enfektif Gastroenterit mi?
Yemek Kökenli Hastalık Etkenleri
ve İnkübasyon Süreleri
1-6 saat 6-24 24-48 2-6 gün 6-14+ gün
Astrovirüs C.Perfinges C.Botulinum Campylo-
bacter
Brucella
Norovirus B.Cereus
diyare toksini
ETEC Şigella Cryptosporidium
B.Cereus
preforme toksin
V.parahaemo
lyticus
Salmonella Şiga-toksin
Ecoli
E.Histolitica
Staph toksin Trichinella V.Cholera Giardia
Ciguatoksin Yersinia HepA
Scombroid toksin Listeria
Tetrodotoksin S.typhi
Ağır metaller
MSG
Tintinalli, © 2011
ciguatoxin, maitotoxin, scaritoxin ve palytoxin üreten tropik dinoflegellat
Tetradotoksin

6. 04.10.2011
6
Yemek Kökenli Hastalık Etkenleri
ve İnkübasyon Süreleri
1-6 saat 6-24 24-48 2-6 gün 6-14+ gün
Astrovirüs C.Perfinges C.Botulinum Campylo-
bacter
Brucella
Norovirus B.Cereus
diyare toksini
ETEC Şigella Cryptosporidium
B.Cereus
preforme toksin
V.parahaemo
lyticus
Salmonella Şiga-toksin
Ecoli
E.Histolitica
Staph toksin Trichinella V.Cholera Giardia
Ciguatoksin Yersinia HepA
Scombroid toksin Listeria
Tetrodotoksin S.typhi
Ağır metaller
MSG
Tintinalli, © 2011
Uzakdoğu seyahatinde bir Japon suşi
lokantasında yemek
2 saat sonra otel odasında ishal, bulantı,
kusma, karın krampları
Baş dönmesi de gelişmeye başlamış
Anafilaksi mi? Alerjik reaksiyon mu?
Enfektif Gastroenterit mi?
Uzakdoğu seyahatinde bir Japon suşi
lokantasında yemek
2 saat sonra otel odasında ishal, bulantı,
kusma, karın krampları
Baş dönmesi de gelişmeye başlamış
Anafilaksi mi? Alerjik reaksiyon mu?
Enfektif Gastroenterit mi?
Ayırıcı Tanı
Vazovagal reaksiyon – en sık karışan
Anafilaksi Vazovagal
Hipotansiyon Hipotansiyon
Taşikardi Bradikardi
Diyaforez Solukluk
Kütanöz Belirtiler
Karsinoid sendrom
Sistemik mastositoz
Postprandiyal sendromlar
–Monosodyum glutamat alımı
–Sulfit alımı
–Skombroidozis
–Alkol alımı
Feokromositom
GI tm (vazoaktif polipeptid salıgılayan tm)
Niyasin
“Kırmızı-Adam sendromu” (Vanko)
Hematolojik maligniteler (lösemi)

7. 04.10.2011
7
Monosodyum Glutamat
Yiyeceklere katıldığında beyin yenen
yiyeceği güzel olarak algılıyor.
Tatlı, tuzlu, ekşi fark etmiyor
Tüm yiyecek üreticileri, fast-food zincirleri
ve artık küçük esnaf dahi bu tuzu kullanıyor
Kardiyorespiratuar-Nörolojik
KV kollaps
Kardiyojenik / Septik / Hipovolemik şok,
PTE / AKS
Aritmiler
Astım atağı
Yabancı cisim aspirasyonu
Vokal kord disfonksiyonu
Nöbet
Hipoglisemi
Vazovagal reaksiyon
Aritmiler
Tedavi
Önce tedavi et…
...sonra soru sorarsın
Tedavi
Tüm akut alerjik reaksiyonlarda olası
anafilaksi riski sebebiyle en yüksek triyaj
uygulaması (göğüs ağrısı gibi) yapılmalıdır
Anafilaksi şüphesinde en önemli tedavi
basamağı epinefrin uygulamasıdır
ABC, Epi, IV sıvı, O2, dekontaminasyon
Epinefrin akut anafilakside uygulanması
ve seçilmesi gereken ilk ilaçtır
Ancak halen yeterli şekilde
uygulanmamaktadır
Tintinalli, © 2011
Epinefrin Uygulaması:
0,3-0,5 ml 1:1000 dilüsyonda 0,3-0,5 mg
INTRAMUSKÜLER (IM)
Yanıta göre 5-10 dk.da bir tekrar

8. 04.10.2011
8
IM uygulamaya yanıt yoksa:
0,5 ml 1:1000 dilüsyondaki ampulden
0,1 ml (mg) 10 cc SF içinde 5-10 dk.da
INTRAVENÖZ (IV)
Yanıt yoksa
1 ml (mg) %5 500 cc Dex/SF içinde
0,5-2 ml/dk
30-120 cc/saat infüzyon
Sıvı Uygulaması
Kristaloidler / SF
1-2 Litre bolus
2.Basamak tedaviler
1.basamak tedaviye dirençli ya da
kontraendike olan hastalarda, ya da
rekürrensi önlemek için
Kortikosteroid: Tüm hastalara verilmeli
Metilprednizolon (Prednol®) 80-125 mg IV
Hidrokortizon 250-500 mg IV
2.Basamak tedaviler
Antihistaminler: Tüm hastalara verilmeli
Difenhidramin/feniramin 25-50 mg IV
Benison®/Avil® amp 20/25 mg
Epinefrin, sıvı, steroid ve H1-blokörlerine
dirençli şokta H2-blokörler etkilidir
Ranitidin 25-50 mg IV
Ulcuran/Ranitab® amp 25 mg 1-2 ampul
2.Basamak tedaviler
Wheezing varsa:
albuterol/salbutamol nebul ile inhale
ilk tedavi 2.5-5 mg,
5-10 mg/sa sürekli inhalasyon ile devam
Ventolin® 2 nebul ilk tedavi,
saatte 2-4 tane ile devam
2.Basamak tedaviler
Ventoline direnç varsa:
İpratropyum bromid 250-500 mcg nebul ardından
20 dk’da bir tekrar
Atrovent® 1-2 nebul, 20 dk.da bir
Magnezyum sülfat
MgSo4 2 gram IV 20 dakikada
B-Blokör tedavisi alan refrakter hipoT’da
Glukagon 1 mg IV 5 dk.da bir hipoT geçene kadar
ardından 5-15 mcg/dk infüzyon
Glukagen Hypokit® 1 flk 5 dk.da bir

9. 04.10.2011
9
Anafilaksi Tedavisi Özet
ABC, O2 (SO2>%90 yeter), dekontaminasyon
0,3-0,5 mg IM (0,3-0,5 ml 1:1000’lik) 5-10 dk.da bir
0,1 ml (mg) 10 cc SF içinde 5-10 dk.da IV (0,5 ml
1:1000’lik ampul)
1 ml (mg) 500cc %5Dex içine 30-120 cc/sa
SF 1-2 Litre bolus
Prednol® 80-125 mg IV
Avil® 50 mg IV (2 amp)
Ulcuran® 25-50 mg IV (1-2 amp)
Wheezing (+) ise
Ventolin 2 nebul, 2-4 neb/saat
Atrovent 1-2 nebul, 3-6 neb/saat
MgSo4 2 gram IV
B-Blokör alıyorsa
Glukagon Hypokit® 1 mg (1 flk) 5 dk.da bir
Anafilaksi ve Arest
Kardiyorespiratuvar kollaps geçiren arest
hastalarda:
IV adrenaline yanıtsız hipoT durumunda
Dopamin 10 mikrog/dk
Atropin 0,02 mg/kg
önerilmektedir
Glukokortikoidler ve H1 blokörler için de aynısı geçerli
Ekim 2010
Taburculuk / Yatış
Acilde ted alan alerjik rxn hastalarının %4’ü
Epinefrin verilen tüm hastalar acilde takip
edilir
Komplikasyon yoksa 4-6 saat
Taburcu sevki ve reçetesi
Hastayı taburcu ederken mutlaka
sevkini ve reçetesini yaz!!!
Alerjen hakkında uyar
Maruziyetten kaçınmasını söyle
EpiPen enjektörü (yok ama gelecek)
Alerji bilekliği takması
Avil tb 2x1
Prednol 16 mg tb 3x1 – 5x1
Alerji-immünoloji doktoruna sevk
Ürtiker ve
Anjiyoödem
Uzm.Dr.Haldun Akoğlu
20.01.2011
Tintinalli, © 2011

10. 04.10.2011
10
Ürtiker (kurdeşen) Anjiyoödem
Ürtiker tedavisi
Destek tedavisi, Semptomatik tedavi
Prednol® 80-125 mg IV
Avil® 50 mg IV (2 amp)
Ulcuran® 25-50 mg IV (1-2 amp)
Soğuk uygulama
Nadiren Epinefrin
Anjiyoödem tedavisi
ACE İnhibitörü sık sebeplerden
Prednol® 80-125 mg IV
Avil® 50 mg IV (2 amp)
Ulcuran® 25-50 mg IV (1-2 amp)
Soğuk uygulama
Epinefrin
Kullanılmaya devam ediliyor ancak faydalı
değiller
Anjiyoödem tedavisi
ACE İnhibitörü STOP
Başka AntiHT yaz – ARB hariç
Herediter Anjiyoödem
AD, kompleman yolak defekti
C1 esteraz inhibitör seviyeleri düşük
Disfonksiyonel C1 esteraz inhibitörü yüksek
Akut ataklar arasında C4 seviyesi düşük
Tipik allerji ilaçları faydasız
Profilaksi için atenüe androjenler
Stanozolol 2 mg/gün
Danazol 200 mg/gün, Danasin® 2x1
Akut atakta C1 esteraz konsantresi, TDP

11. 04.10.2011
11
Serum Sickness
TMP-SMX, Sefaklor, Sulfanomidler,
Furosemid, Glipizid, Tiyazid, Diazoksit,
Gümüş sulfadiyazin, Mafenid asetat,
Bumatamid, Selekoksib
İlaca başlandıktan sonra 1-2.haftada başlar
Bıraktıktan sonra 4-6 hafta daha devam
eder
Genel yorgunluk hali, artraljiler, artrit,
kaşıntı, ürtiker, ateş ,adenopati, HSM
UK Anafilaksi Kılavuzu - 2008
Google docs
https://docs.google.com/leaf?id=0Bz8-
pWh5sBpfYTlkM2JkZmUtYmM4ZS00MzMzLT
gzOTItMjcyMjA0YmRmZTg5&sort=name&layo
ut=list&num=50
KEAH Acil Tıp Kliniği
İşlediğimiz tüm derslerin sunumları
https://docs.google.com/leaf?id=0Bz8-
pWh5sBpfNWQyNDkyNGItNDJjZS00ODUxLTk1OTUtNDkwNjg5Y
mM3MzVj&hl=en
Yabancı Sunumlar
https://docs.google.com/leaf?id=0Bz8-
pWh5sBpfZmRhYTU3NTktZmI4MS00NzBiLTk3NWMtMDJkYzYx
NTQ4OTlh&hl=en
Önemli makaleler
https://docs.google.com/leaf?id=0Bz8-
pWh5sBpfODY0ZGQwYjItZmZjMi00NzM5LWE2YzMtN2MxNmUy
MTc3MjQz&hl=en
drhaldun@gmail.com
Haldun.akoglu@sbkeah.gov.tr