Ομαδοποιημένα όλα τα θέματα από τη Τράπεζα Θεμάτων του Ι.Ε.Π. για το 3ο κεφάλαιο Ιστορίας της Β' Λυκείου

1. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ & ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | κεφάλαιο 3ο : τράπεζα θεμάτων
1
Α] Ερωτήσεις
Γιατί ο Ρωμανός Δ ́ Διογένης πολέμησε στο Ματζικέρτ; Ποια ήταν τα αποτελέσματα της μάχης;
Β] Ασκήσεις κλειστού τύπου (πολλαπλής επιλογής)
Τα ανατολικά σύνορα του Βυζαντινού κράτους την εποχή του Ρωμανού Δ ́ Διογένη απειλούνταν από:
α. τους Πέρσες.
β. τους Άραβες.
γ. τους Σελτζούκους Τούρκους.
δ. τους Οθωμανούς Τούρκους.
Γ] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό – Λάθος)
Σ
Λ
Ο βυζαντινός στρατός αντιμετώπισε νικηφόρα τους Σελτζούκους Τούρκους στη μάχη στο Ματζικέρτ .
Τον 11ο αι. η σημαντικότερη απειλή για το Βυζάντιο ήταν οι Οθωμανοί Τούρκοι.
Δ] Ασκήσεις κλειστού τύπου (συμπλήρωσης κενών)
Να συμπληρώσετε τα κενά του αποσπάσματος, βάζοντας στην κατάλληλη θέση μία από τις α- κόλουθες λέξεις (τρεις λέξεις περισσεύουν): Οθωμανοί, Σελτζούκοι, Βυζαντινοί, Νορμανδοί, Ματζικέρτ, Ιταλία, Κλειδίο, Μ. Ασία.
Περί το έτος 1000 κινήθηκαν εναντίον του Βυζαντίου οι ________________ Τούρκοι. Τις κατα- στροφικές εισβολές τους στις ανατολικές επαρχίες του Βυζαντινού κράτους προσπάθησε να τερματίσει ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ' Διογένης . Η αποφασιστική μάχη δόθηκε στο ________________ το 1071, όπου ο στρατός των ________________ αποδεκατίστηκε. Τον ίδιο χρόνο, ο ηγέτης των ________________, Ροβέρτος Γυισκάρδος, κατέλαβε τις τελευταίες βυζαντινές κτή- σεις στην ________________, ενώ και στις ακτές της Αδριατικής και στο Δούναβη η βυζαντινή επι- κυριαρχία άρχισε να κλονίζεται.
Ιστορία του μεσαιωνικού & νεότερου κόσμου
Τράπεζα Θεμάτων
Κεφάλαιο 3ο : Από το Σχίσμα των δύο εκκλησιών ως την ά- λωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1054-1204)
Ενότητα 3.1. Εσωτερική κρίση και εξωτερικοί κίνδυνοι (1054-1081)

2. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ & ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | κεφάλαιο 3ο : τράπεζα θεμάτων
2
Α] Ερωτήσεις
1. Ποια ήταν η οικονομική πολιτική του Αλέξιου Α ́ Κομνηνού και ποιες ήταν οι συνέπειές της;
2. Ποια ήταν η κοινωνική πολιτική που άσκησε ο Ανδρόνικος Α ́ Κομνηνός και ποια τα αποτε- λέσματά της;
3. Να εξηγήσετε τον ρόλο των προνοιάριων στον βυζαντινό στρατό.
Β] Ασκήσεις κλειστού τύπου (πολλαπλής επιλογής)
Η φορολογική πολιτική του Αλεξίου Α ́ Κομνηνού επιδείνωσε τη θέση:
α. του λαού και ιδίως των αγροτών.
β. των αριστοκρατών.
γ. των προνοιαρίων.
δ. των δυνατών.
Ο Αλέξιος Α ́ Κομνηνός:
α. επέβαλε τον καπνικό φόρο.
β. κατάργησε τον θεσμό των θεμάτων της αυτοκρατορίας.
γ. καθιέρωσε τον θεσμό της πρόνοιας.
δ. εφάρμοσε πολιτική μείωσης των φόρων.
Ο Αλέξιος Α ́ Κομνηνός:
α. επέβαλε τον καπνικό φόρο.
β. απαγόρευσε την τοκογλυφία.
γ. κατάργησε το θεσμό της πρόνοιας.
δ. αύξανε διαρκώς τους φόρους μέσω της υποτίμησης του νομίσματος.
Αυτοκράτορας του Βυζαντίου κατά την πρώτη Σταυροφορία ήταν:
α. ο Ισαάκιος Β ́ Άγγελος.
β. ο Νικηφόρος Φωκάς.
γ. ο Ρωμανός Δ ́ Διογένης.
δ. ο Αλέξιος Α ́ Κομνηνός.
Ο θεσμός της πρόνοιας καθιερώθηκε από:
α. τους Ισαύρους.
β. τους Κομνηνούς.
γ. τους Παλαιολόγους.
δ. τους Μακεδόνες.
Ο βυζαντινός στρατός στα χρόνια των Κομνηνών αποτελείται:
α. από προνοιαρίους.
β. από μισθοφόρους.
γ. από ελεύθερους αγρότες.
δ. από μισθοφόρους και προνοιαρίους.
Ενότητα 3.2. Η εσωτερική πολιτική των Κομνηνών (1081-1185)

3. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ & ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | κεφάλαιο 3ο : τράπεζα θεμάτων
3
Γ] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό – Λάθος)
Σ
Λ
Στα χρόνια των Κομνηνών ο στρατός έγινε κυρίαρχη τάξη στο Βυζάντιο.
Η φορολογική πολιτική του Αλέξιου Α ́ Κομνηνού επιδείνωσε τη θέση του λαού και ιδίως των αγροτών.
Την εποχή της βασιλείας του Ανδρόνικου Α ́ Κομνηνού βελτιώθηκαν οι σχέσεις του Βυζαντίου με τη Δύση.
Οι προνοιάριοι ήταν βασιλικοί υπάλληλοι επιφορτισμένοι με την είσπραξη των φόρων.
Οι προνοιάριοι ήταν στρατιωτικοί στους οποίους ο αυτοκράτορας παραχωρούσε εκτάσεις γης ή το δικαίωμα είσπραξης φόρων.
Την εποχή των Κομνηνών αυξήθηκε ο αριθμός των θεμάτων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Η πρωτοβουλία για την οργάνωση των Σταυροφοριών προήλθε από τους ισχυ- ρούς φεουδάρχες της Δυτικής Ευρώπης.
Δ] Ασκήσεις κλειστού τύπου (συμπλήρωσης κενών)
Να συμπληρώσετε τα κενά του αποσπάσματος, βάζοντας στην κατάλληλη θέση μία από τις α- κόλουθες λέξεις (δύο λέξεις περισσεύουν): αγρότης, πρόνοια, φεουδαρχία, προνοιάριος, στρα- τιωτικός, κλήρος, μισθοφόρος.
Ο θεσμός της ______________ στο Βυζάντιο αφορούσε την παραχώρηση, αγροκτημάτων και φο- ρολογικών εσόδων στους _______________ με αντάλλαγμα την παροχή στρατιωτικής υπηρεσίας. Την ίδια περίοδο ο βυζαντινός στρατός δεν στελεχώνεται μόνο από _______________, αλλά κυρί- ως από _______________. Ο στρατός, έτσι, έγινε η κυρίαρχη τάξη στο Βυζάντιο, αλλά επιδεινώ- θηκε η θέση των _______________.
Α] Ερωτήσεις
Ποια ήταν η δομή της φεουδαρχικής κοινωνίας της Δυτικής Ευρώπης κατά τον Μεσαίωνα;
Β] Ασκήσεις κλειστού τύπου (πολλαπλής επιλογής)
Στο σύστημα της Φεουδαρχίας της Δυτικής Ευρώπης, οι κατώτεροι υποτελείς:
α. ήταν πάροικοι.
β. απαγορευόταν να είναι κληρικοί.
γ. απαγορευόταν να κατέχουν φέουδα.
δ. έπαιρναν γαίες από τους άμεσους υποτελείς του βασιλιά.
Ενότητα 3.6.: Κοινωνία και εξουσία στη Δυτική Ευρώπη

4. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ & ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | κεφάλαιο 3ο : τράπεζα θεμάτων
4
Στο σύστημα της φεουδαρχίας:
α. τη μεγάλη μάζα του πληθυσμού αποτελούσαν οι φεουδάρχες.
β. ο στρατός τέθηκε κάτω από την ηγεσία των φεουδαρχών.
γ. καταργήθηκε η τελετή περιβολής.
δ. στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας βρισκόταν η Εκκλησία.
Στην κοινωνική πυραμίδα της Φεουδαρχίας:
α. δεν εντάσσονταν οι κληρικοί.
β. κάτοχοι φέουδων μπορούσαν να είναι και εκκλησιαστικοί άρχοντες.
γ. οι άμεσοι υποτελείς του βασιλιά αποτελούσαν την πολυπληθέστερη ομάδα.
δ. δεν υπήρχαν δούλοι.
Γ] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό – Λάθος)
Σ
Λ
Με την επικράτηση της φεουδαρχίας στη Δυτική Ευρώπη ο στρατός τίθεται υπό την υπηρεσία των φεουδαρχών.
Δ] Ορισμοί
 τελετή της περιβολής
 φέουδο
 φεουδάρχης
 βασάλοι
Ε] Ασκήσεις κλειστού τύπου (συμπλήρωσης κενών)
Να συμπληρώσετε τα κενά του αποσπάσματος, βάζοντας στην κατάλληλη θέση μία από τις α- κόλουθες λέξεις (τρεις λέξεις περισσεύουν): Καρλομάγνος, βασάλος, πρόνοια, φεουδαρχία, περιβολή, εξάρτηση, υποτελής, Πιπίνος.
Το σύστημα της ______________ αναπτύχθηκε στη Δυτική Ευρώπη στη διάρκεια του 8ου αιώνα. Σταθμό στη διαμόρφωση του συστήματος αποτέλεσαν οι μεταρρυθμίσεις του ________________. Οι ιεραρχικά ανώτεροι άρχοντες προσέφεραν σε άλλους ευνοούμενους ______________ τους, οι οποίοι ονομάζονταν _______________, εκτάσεις γης και έδιναν όρκους πίστης στον άρχοντα στην λεγόμενη τελετή της ________________.
Α] Ερωτήσεις
1. Ποιο ήταν το πολιτικό και ιδεολογικό κλίμα μέσα στο οποίο εκδηλώθηκε η Τέταρτη Σταυ- ροφορία;
2. Πότε έγινε η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους και ποια ήταν η στάση τους, όταν εισέβαλαν στην Πόλη;
Ενότητα 3.6.: Κοινωνία και εξουσία στη Δυτική Ευρώπη

5. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ & ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | κεφάλαιο 3ο : τράπεζα θεμάτων
5
Β] Ασκήσεις κλειστού τύπου (πολλαπλής επιλογής)
Την Α ́ Σταυροφορία κήρυξε:
α. ο πάπας Ουρβανός Β ́.
β. ο πατριάρχης Σέργιος.
γ. ο πάπας Νικόλαος.
δ. ο πάπας Ιννοκέντιος Γ ́.
Όταν οι Σταυροφόροι έγιναν κύριοι της Κωνσταντινούπολης
α. εκτέλεσαν τον αυτοκράτορα Αλέξιο Ε ́ Δούκα Μούρτζουφλο.
β. επιδόθηκαν σε σφαγές και λεηλασίες.
γ. στράφηκαν εναντίον των δυνατών.
δ. σεβάστηκαν τα μνημεία της Πόλης και τις περιουσίες των κατοίκων
Αρχικός προορισμός της Δ ́ Σταυροφορίας ήταν:
α. η Κωνσταντινούπολη.
β. η Ιερουσαλήμ.
γ. η Βενετία.
δ. η Αίγυπτος ή η Συρία.
Αρχικός προορισμός των σταυροφόρων της Δ ́ Σταυροφορίας ήταν:
α. η Ιερουσαλήμ.
β. η Αίγυπτος ή η Συρία.
γ. η Θεσσαλονίκη.
δ. η Κωνσταντινούπολη.
Γ] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό – Λάθος)
Σ
Λ
Η Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας ανέλαβε έναντι αμοιβής να μεταφέρει τους Σταυροφόρους της Δ ́ Σταυροφορίας στην Ανατολή.
Την πρώτη Σταυροφορία κήρυξε ο πάπας Ιννοκέντιος Γ ́.
Στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι δυναστικές διαφορές των Βυζαντινών αυτοκρατόρων.
Δ] Ορισμοί
 Σταυροφορίες
 Διανομή της Ρωμανίας

6. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ & ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | κεφάλαιο 3ο : τράπεζα θεμάτων
6
Ε] Ασκήσεις κλειστού τύπου (συμπλήρωσης κενών)
Να συμπληρώσετε τα κενά του αποσπάσματος, βάζοντας στην κατάλληλη θέση μία από τις α- κόλουθες λέξεις (δύο λέξεις περισσεύουν): Αίγυπτος, Ιερουσαλήμ, Ιννοκέντιος Γ ́, Ουρβανός Β ́, Ανατολή, Βενετία, Συρία.
Η ιδέα της Τέταρτης Σταυροφορίας ανήκε στο φιλόδοξο πάπα _______________ . Η _______________ αποφασίστηκε να είναι τόπος συγκέντρωσης του στρατού. Προορισμός ήταν η _______________ ή η _______________. Η συμφωνία που υπογράφηκε προέβλεπε πως η Γαληνοτά- τη Δημοκρατία θα μετέφερε με τον στόλο της στην _______________ τα στρατεύματα των Σταυ- ροφόρων.
Να συμπληρώσετε τα κενά του αποσπάσματος, βάζοντας στην κατάλληλη θέση μία από τις α- κόλουθες λέξεις (τρεις λέξεις περισσεύουν): πρώτη, τέταρτη, Βούλγαροι, Νορμανδοί, Λατίνοι, Βενετία, Κωνσταντινούπολη, Γένουα.
Στα τέλη του 12ου αι. η πολιτική ατμόσφαιρα στην Κωνσταντινούπολη ήταν βαριά. Το Βυζάντιο είχε απειληθεί σοβαρά από τους __________________ και οι σχέσεις με τη Δυτική Ευρώπη ήταν οξυμένες. Μέσα σε αυτό το κλίμα εκδηλώθηκε η _________________ Σταυροφορία. Σύμφωνα με τη σύμβαση που υπογράφηκε τον Απρίλιο του 1201, η __________________ ανέλαβε, έναντι αμοι- βής, να μεταφέρει με το στόλο της στην Ανατολή τα στρατεύματα των Σταυροφόρων. Τον Ιού- νιο του 1203 οι Σταυροφόροι έφθασαν μπροστά στα τείχη της _________________ και έμειναν εκεί για να διαχειμάσουν. Η αντιπαράθεση με τον πληθυσμό οξύνθηκε εξαιτίας της αλαζονικής συμπεριφοράς των _______________ οι οποίοι επέβαλαν και βαρύτατη φορολογία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Θάνος Σταυρόπουλος – φιλόλογος, MSc.
thanosstavropoulos@yahoo.gr