1. ใบความรู้ที่ 3
เรื่อง อาชีพในฝัน
ปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีต่างๆ อย่างมากมายโดยมีจุดประสงค์ที่สาคัญ คือ
การสนองความต้องการของมนุษย์ จะเห็นได้จากสิ่งของต่างๆ ในชีวิตประจาวันล้วนแล้วแต่เป็น
ผลิตผลที่มาจากเทคโนโลยี ดังนั้นในการประกอบอาชีพจึงจาเป็นจะต้องใช้อุปกรณ์ เครื่องจักร
หรือแม้กระทั่งความรู้วิทยาการใหม่มาปรับใช้เพื่อให้การทางานมีประสิทธิภาพประสบผลสาเร็จ
มีความถูกต้อง สวยงาม และมีคุณภาพ
1. ความสาคัญของเทคโนโลยีในการประกอบอาชีพ
เทคโนโลยีนอกจากจะมีความสาคัญต่อการดารงชีวิตของมนุษย์ในการผลิตปัจจัย 4
คือ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรคแล้ว ปัจจุบันมนุษย์ได้นาเทคโนโลยีมาใช้ใน
การประกอบอาชีพนั่นก็คือ การนาเอาความรู้ทางวิทยาการที่ก้าวหน้าในสาขาวิชาต่างๆ
มาประยุกต์ใช้ในการทางาน โดยผ่านกระบวนการแก้ปัญหาในการที่จะตอบสนองความต้องการ
ของมนุษย์ เพื่อให้อาชีพนั้นประสบความสาเร็จและมีประสิทธิภาพ
ในอดีตมนุษย์ได้ใช้เทคโนโลยีมาช่วยในการประกอบอาชีพแต่อาจจะเห็นไม่ชัดเจน
มากนัก โดยใช้วัตถุดิบที่มีอยู่ในธรรมชาติบนโลก เช่น นาน้ามาใช้ประโยชน์ทางด้าน
การประกอบอาชีพเกษตรกรรม การเพาะปลูก การเลี้ยงสัตว์ แต่พอถึงช่วงเวลาหนึ่งมนุษย์ก็เริ่ม
เรียนรู้กระบวนการต่างๆเพิ่มมากขึ้น โดยสามารถใช้เทคโนโลยีง่ายๆ มาดัดแปลงและพัฒนา
ผลผลิต เช่น นาดินเหนียวไปทาเครื่องปั้นดินเผา โดยผ่านกระบวนการทางความร้อน
ได้ผลิตภัณฑ์ชนิดใหม่ เช่น หม้อ ไห ชาม อิฐ กระเบื้อง เป็นต้น การทาเหมืองแร่แยกแร่ต่างๆ
ออกจากวัตถุดิบได้โลหะหลายชนิด เช่น ทองคา ทองแดง เงิน และดีบุก เป็นต้น ต่อมามีการนา
โลหะที่ได้จากการถลุงแร่ตั้งแต่ 2 ชนิด ขึ้นไปมาผสมรวมกันได้วัตถุชนิดใหม่ เช่น ทองเหลือง
เหล็กกล้าผสมเกรดต่างๆ ทาให้มีสมบัติทางกลดีขึ้น

2. 2. การเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม
หมายถึง การเลือกใช้เทคโนโลยีในการทางานที่เหมาะสม เพื่อเพิ่มประสิทธิผลของ
งานในอาชีพ ซึ่งควรใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมดังนี้
2.1 เหมาะสมกับลักษณะงาน ที่จะช่วยอานวยความสะดวกในงานที่ทาให้รวดเร็วและ
มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น
2.2 เหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจ การใช้เทคโนโลยีจาเป็นต้องคานึงถึงความ
เหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจ สังคมว่าเป็นการใช้อย่างประหยัดและคุ้มค่ามากที่สุด
2.3 เหมาะสมกับความต้องการของผู้ประกอบอาชีพ ผู้ประกอบอาชีพต้องการผลผลิต
ที่ออกมาในลักษณะใดก็สามารถใช้เทคโนโลยีที่สนองความต้องการในการเพิ่มผลผลิตให้ได้ตาม
เป้าหมาย
2.4 เหมาะสมกับความต้องการของประเทศ ซึ่งเป็นเรื่องสาคัญที่ผู้ประกอบอาชีพต้อง
คานึงถึงว่าปัจจุบันสภาวะของประเทศเป็นเช่นไร เมื่อเราใช้เทคโนโลยีในการทางานแล้วจะ
ตอบสนองความต้องการของสภาวะเศรษฐกิจ สังคม และประเทศชาติได้มากน้อยแค่ไหน
เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับอาชีพ จึงหมายถึง เทคโนโลยีที่สามารถนามาใช้ให้เกิด
ประโยชน์ต่อการดาเนินกิจการต่างๆ ในการประกอบอาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ทาให้
สามารถปฏิบัติงานได้ง่ายขึ้น รวดเร็ว เพิ่มผลผลิตได้จานวนมากขึ้น และช่วยประหยัดพลังงาน
รวมทั้งต้นทุนในการผลิต
3. เหตุผลของการเลือกเทคโนโลยีเหมาะสมกับอาชีพ
ในการเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมเพื่อนามาใช้ในการประกอบอาชีพจะให้
ประโยชน์กับมนุษย์ดังนี้ (อ้างจากชุดการเรียนทางไกล สถาบันการศึกษาทางไกล สานักบริหารงาน
การศึกษานอกโรงเรียน)
3.1 ช่วยส่งเสริมความสะดวกสบายของมนุษย์ดีขึ้น
ช่วยส่งเสริมให้มีประสิทธิภาพในการทางาน ทาให้มนุษย์มีเวลาว่างเพื่อใช้ให้เกิด
ประโยชน์มากขึ้น มีเครื่องมือสื่อสารโทรคมนาคมสมัยใหม่ติดต่อกันได้สะดวก มีระบบคมนาคม
ขนส่งที่รวดเร็ว
3.2 ช่วยทาให้การผลิตในอุตสาหกรรมดีขึ้น
การผลิตสินค้าในปัจจุบันต้องการผลิตสินค้าที่มีคุณภาพได้มาตรฐานจานวนมาก
ซึ่งปัจจุบันใช้เครื่องจักรทางานอย่างอัตโนมัติสามารถทางานได้ตลอด 24 ชั่วโมง สินค้าที่ได้คุณภาพ
และปริมาณเพียงพอกับความต้องการของผู้บริโภค

3. 3.3 ช่วยส่งเสริมให้เกิดการค้นคว้าวิจัยสิ่งใหม่
เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และระบบสื่อสาร เช่น เครือข่ายคอมพิวเตอร์ เป็นต้น
ช่วยให้ค้นคว้างานวิจัยในห้องปฏิบัติการวิจัยต่างๆ มีความก้าวหน้ายิ่งขึ้น คอมพิวเตอร์ช่วยงาน
คานวณที่ซับซ้อนซึ่งแต่ก่อนยากที่จะทาได้เช่น งานสารวจด้านอวกาศ งานพัฒนาคิดค้นผลิตภัณฑ์
และสารเคมีต่างๆ เป็นต้น เพราะเทคโนโลยีเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องอย่างมาก
3.4 ช่วยส่งเสริมสุขภาพและความเป็นอยู่ให้ดีขึ้น
คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศทาให้กิจการด้าน
การแพทย์เจริญก้าวหน้าขึ้นมาก เครื่องมือใช้ทางการแพทย์ล้วนแล้วแต่ใช้คอมพิวเตอร์ช่วยใน
การดาเนินการช่วยในการแปลผล และมีการพัฒนาเทคโนโลยีปลูกถ่ายอวัยวะสาคัญต่างๆ รวมทั้ง
การผลิตยาและวัคซีนสมัยใหม่ด้วย
3.5 ช่วยส่งเสริมสติปัญญาของมนุษย์
คอมพิวเตอร์มีจุดเด่นที่สามารถทางานได้รวดเร็ว มีความแม่นยา สามารถเก็บ
ข้อมูลต่างๆได้มาก การแก้ปัญหาที่ซับซ้อนบางอย่างกระทาได้ดีและรวดเร็ว ดังนั้นจึงมีการนา
คอมพิวเตอร์มาจาลองเหตุการณ์ต่างๆ โดยจาลองในสภาพที่เหมือนจริงให้มนุษย์หาทางศึกษาหรือ
แก้ไขปัญหาต่างๆได้ คอมพิวเตอร์จึงเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการเรียนรู้ของมนุษย์ได้ดี ปัจจุบันการ
นาบทเรียนมาไว้ในคอมพิวเตอร์ เรียกว่า คอมพิวเตอร์ช่วยสอน ( computer Assisted lnstruction :
CAI ) และคอมพิวเตอร์ยังเป็นเครื่องมือให้นักเรียน นิสัย นักศึกษาสมัยใหม่ เชื่อมโยงติดต่อทาง
อินเตอร์เน็ต สามารถเรียกค้นข้อมูลข่าวสารผ่านทางเครือข่ายสามารถเรียนรู้การใช้คอมพิวเตอร์หรือ
เรียนจากที่ห่างไกลได้ถือเป็นหนทางที่ทาให้เกิดปัญญาอย่างแท้จริง
3.6 เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยให้เศรษฐกิจรุ่งเรือง
เทคโนโลยีจาเป็นต่ออุตสาหกรรม กิจการค้า ธุรกิจต่างๆ กิจการทางด้านธนาคาร
ช่วยส่งเสริมงานทางเศรษฐกิจ ทาให้กระแสเงินหมุนเวียนได้อย่างกว้างขวาง ผู้ผลิตในสาย
อุตสาหกรรมจะผลิตสินค้าได้มาก ทาให้ลดต้นทุน ผู้บริโภคมีกาลังในการจับจ่ายใช้สอยมากธุรกิจ
โดยรวมจาเป็นต้องอาศัยการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกัน มีการสื่อสารเกี่ยวข้องกันเกิดระบบ
การแลกเปลี่ยนข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์
3.7 ช่วยให้เกิดความเข้าใจอันดีระหว่างกัน
การสื่อสารโทรคมนาคมสมัยใหม่ช่วยย่นย่อโลกให้เล็กลงโดยมีสภาพ
ไร้พรมแดนมีการเรียนรู้วัฒนธรรมซึ่งกันและกันมากยิ่งขึ้นเกิดความเข้าใจอันดีระหว่างกัน ทาให้
ลดปัญหาในเรื่องความขัดแย้ง สังคมไร้พรมแดนทาให้มีความเป็นอยู่แบบรวมกลุ่มประเทศมากขึ้น

4. 4. หลักการนาเทคโนโลยีและภูมิปัญญาไทยมาใช้กับงานอาชีพ
การนาเทคโนโลยีและภูมิปัญญาไทยใช้กับงานอาชีพ มีหลักการสาคัญ คือ
4.1 เพิ่มมูลค่าของผลผลิต
ถ้ามีการนาเทคโนโลยีเข้าไปช่วยในด้านการเพิ่มผลผลิต บรรจุภัณฑ์และจะทาให้
สินค้านั้นมีราคาสูงขึ้น เช่น เครื่องกรองน้าอัลตราไวโอเลต แชมพูจากสมุนไพร เป็นต้น
4.2 แก้ปัญหาในการทางาน
ทาให้การทางานง่ายขึ้น สะดวก ประหยัดเวลาและแรงงาน เช่น การทาระบบ
น้าหยดสปริงเกอร์ เครื่องนวดข้าว เครื่องเกี่ยวข้าว เครื่องหยอดเมล็ดพืชลงหลุม เป็นต้น
4.3 พัฒนาคุณภาพจากผลิตภัณฑ์
โดยพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์ที่มีอยู่เดิมให้มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น เช่น เครื่องตัด
กระแสไฟฟ้าอัตโนมัติ เครื่องตัดแก๊สอัตโนมัติ เครื่องดับเพลิงอัตโนมัติ เป็นต้น
4.4 อานวยความสะดวก และปลอดภัยในการใช้งาน
การออกแบบและสร้างผลิตภัณฑ์ต้องพิจารณาความเหมาะสม ความสะดวกใน
การใช้งาน ความประหยัด และความปลอดภัย
4.5 ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของเทคโนโลยีต้องหาซื้อง่ายมีจาหน่ายในท้องตลาด
ทั้งอุปกรณ์ ชิ้นส่วน และผลิตภัณฑ์สาเร็จรูป
4.6 เทคโนโลยีที่นามาใช้ต้องมีมาตรฐานในระดับสากลเป็นที่ยอมรับกันทั้งไป ทั้งใน
ส่วนของวัสดุ อุปกรณ์ และคุณภาพของการใช้งาน
5. แนวโน้มการเลือกใช้เทคโนโลยีธุรกิจ
ในปัจจุบันการนาเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในธุรกิจ ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
ทั้งทางตรงและทางอ้อม ซึ่งในอนาคตคาดว่าธุรกิจเกือบทุกประเภทต้องนาเทคโนโลยีมาใช้ให้เกิด
ประโยชน์สูงสุดแก่ธุรกิจโดยผู้นาธุรกิจต้องมีความรู้ ความเข้าใจ แล้ววิสัยทัศน์ต่อแนวโน้มของ
เทคโนโลยีเพื่อให้ตัดสินใจนามาใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งมีผลต่อการทางาน ดังนี้
5.1 การปรับปรุงรูปแบบการทางาน
เทคโนโลยีหลายอย่างถูกนาเข้ามาใช้ในธุรกิจ และส่งผลให้กระบวนการทางาน
ได้เปลี่ยนรูปแบบ เช่น การนาเอาเทคโนโลยีไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ (electronics mail) เข้ามาใช้
ทาให้ลดการใช้กระดาษที่ต้องพิมพ์ข่าวสาร และส่งข่าวสารไปถึงบุคคลที่ต้องการได้จานวนมาก
และรวดเร็ว และเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการบริหารงานในระดับต่างๆ ของธุรกิจ

5. 5.2การสนับสนุนการดาเนินงานเชิงกลยุทธ์
โดยเทคโนโลยีสารสนเทศจะผลิตสารสนเทศที่สาคัญให้แก่ผู้ประกอบการธุรกิจ
จะใช้เป็นแนวทางตัดสินใจและสร้างความได้เปรียบเหนือกว่าคู่แข่งขัน ดังนั้นจะต้องสามารถ
ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการสร้างสารสนเทศที่ดีให้กับตนเองและธุรกิจเพื่อเพิ่มประสิทธิผล
5.3เครื่องมือในการทางาน
เทคโนโลยีถูกนาเข้ามาใช้ภายในธุรกิจ เพื่อให้การทางานคล่องตัวและ
มีประสิทธิภาพ เช่น การใช้คอมพิวเตอร์ช่วยในการออกแบบชิ้นส่วนของเครื่องจักร และการ
ควบคุมการผลิต เป็นต้น จะเห็นได้ว่าเทคโนโลยีสามารถที่จะนามาประยุกต์ในหลายด้าน โดย
เทคโนโลยีจะช่วยเปลี่ยนแปลง และปรับปรุงคุณภาพของการทางานให้ดีขึ้น
5.4เทคโนโลยีในการติดต่อสื่อสาร
ในช่วงแรกของการนาคอมพิวเตอร์มาใช้งานทางธุรกิจคอมพิวเตอร์จะถูกใช้เป็น
เพียงอุปกรณ์หลักที่ช่วยในการเก็บและคานวณข้อมูลต่างๆ เท่านั้นปัจจุบันคอมพิวเตอร์ได้ถูกพัฒนา
ให้มีศักยภาพมากขึ้น โดยสามารถที่จะต้องเป็นระบบเครือข่ายเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารซึ่งกัน
และกันได้จากทุกแห่งทั่วโลก คอมพิวเตอร์จึงมีบทบาทที่สาคัญมากกว่า การเป็นเครื่องมือที่เก็บและ
ประมวลผลข้อมูลเหมือนอย่างในอดีตต่อไป
6. เทคโนโลยีที่ใช้ในการประกอบอาชีพ
ในปัจจุบันเทคโนโลยีที่ใช้ในการประกอบอาชีพส่วนใหญ่เป็นอุปกรณ์เครื่องใช้
สานักงานอัตโนมัติที่สามารถจัดการข้อมูลในหน่วยงานและติดต่อสื่อสารภายในและภายนอก
องค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพดังนี้
6.1 คอมพิวเตอร์ (Computer) เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่มีความสามารถใน
การจัดการข้อมูลประเภทภาพ ตัวเลข ตัวอักษร สนทนาและส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ผ่าน
เครือข่ายอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งใช้ในหลายสาขาอาชีพ ดังตัวอย่าง
ที่มา: หนังสือเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี, สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ

6. 6.2 โทรศัพท์(telephone) เป็นเครื่องใช้ในการติดต่อสื่อสารด้วยเสียง ช่วยให้คู่
สนทนาได้พูดคุยเจรจาตกลงกันโดยไม่ต้องเสียเวลาและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปหากัน
ซึ่งใช้ในทุกสาขาอาชีพ ประเภทของโทรศัพท์ที่ใช้กันทั่วไป มีดังนี้
ที่มา: หนังสือเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี, สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ
6.3 โทรสารหรือแฟกซ์ (facsimile หรือ fax) เป็นเครื่องมือสื่อสารที่ใช้รับ-ส่งเอกสาร
ประเภทภาพและข้อความจากต้นทางไปยังปลายทาง โดยอาศัยหมายเลขโทรศัพท์ในการติดต่อ
โทรสารใช้ในทุกสาขาอาชีพและทางานได้ตลอด 24 ชั่วโมง และเครื่องโทรสารบางเครื่องสามารถ
เชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ เพื่อให้ผู้รับข้อความสามารถดูเอกสารหรือภาพที่ส่งมาได้โดยไม่ต้องสั่ง
พิมพ์และลบทิ้งได้เมื่อไม่ต้องการใช้แล้ว
เครื่องโทรสาร (Fax)
ที่มา: http://www.google.co.th/รูปเครื่องโทรสาร
6.4 เครื่องถ่ายเอกสาร (photocopier) เป็นเครื่องใช้สาหรับสาเนาเอกสารที่เหมือน
ต้นฉบับทุกประการ ซึ่งใช้ในงานสานักงานทุกสาขาอาชีพ ช่วยประหยัดเวลาในการพิมพ์เอกสาร
ที่ต้องพิมพ์ซ้าๆ กันเป็นจานวนมาก สาเนาที่ได้จะมีความเหมือนจริง สามารถย่อและขยายภาพ
หรือข้อความได้รวมถึงสามารถเชื่อมต่อการทางานเข้ากับคอมพิวเตอร์ เพื่อทาหน้าที่เป็นเครื่อง
กราดตรวจ เครื่องพิมพ์และโทรสารได้
ที่มา: http://www.google.co.th/รูปเครื่องถ่ายเอกสาร

7. 6.5 เครื่องคานวณ (calculator) เป็นเครื่องใช้ในการคิดคานวณตัวเลขมีทั้งชนิดธรรมดา
ที่บวก ลบคูณ หาร ชนิดที่มีฟังก์ชันคานวณทางคณิตศาสตร์และเครื่องคานวณที่มีแถบ
กระดาษพิมพ์ข้อมูลออกมาได้อย่างรวดเร็ว เครื่องคานวณนิยมใช้ในหลายสาขาอาชีพ ดังตัวอย่าง
ที่มา: หนังสือเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี, สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ
6.6 เครื่องบันทึกเงินสด (cash register)
เป็นเครื่องใช้ที่นามาใช้ในร้านสะดวกซื้อห้างสรรพสินค้า ซูเปอร์มาเกต และ
ร้านค้าที่ขายสินค้าหรือบริการต่างๆ โดยผู้ใช้ส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพพนักงานขาย พนักงาน
คิดเงิน (cashier) เครื่องบันทึกเงินสดสามารถบวก ลบ คูณ หารตัวเลขได้และมีแถบบันทึกรายการ
2 ส่วน ได้แก่
 ส่วนที่พิมพ์ลงบนกระดาษให้กับลูกค้าแทนใบเสร็จรับเงิน
 ส่วนที่อยู่ภายในเครื่องเพื่อแสดงหลักฐานการรับเงินและการตรวจสอบจานวนเงิน
รวมถึงรายการสินค้าและบริการ ซึ่งเมื่อเสร็จสิ้นการใช้งานแต่ละวันจะต้องนาข้อมูลภายในเครื่องมา
ตรวจสอบกับจานวนเงินที่มีอยู่จริง หากขาดหายไปพนักงานขายหรือพนักงานคิดเงินต้อง
รับผิดชอบ
ที่มา: http://www.nubbank.com

8. 6.7 เครื่องบันทึกเทป เป็นอุปกรณ์อานวยความสะดวกในการบันทึกเสียงลงในเทป
ที่ผู้ประกอบอาชีพเลขานุการและผู้สื่อข่าวใช้เป็นประจา เพื่อบันทึกการประชุมและบทสัมภาษณ์
แล้วนามาถอดข้อความเป็นเอกสารรายงานในภายหลัง ตัวเครื่องมีปุ่มตัดเสียง ปุ่มรับเสียงทุ้มแหลม
และตั้งเวลาบันทึกเสียงได้
ที่มา: http://www.sony.co.th
นอกจากเทคโนโลยีในอาชีพต่างๆ ที่กล่าวมาแล้ว ยังมีเทคโนโลยีในอาชีพอื่น
ซึ่งผู้ประกอบอาชีพต้องอ่านคู่มือการใช้งาน และฝึกใช้งานให้เกิดความชานาญจนกระทั่งใช้ได้
คล่องแคล่ว ดังนี้
อาชีพ เทคโนโลยีที่ใช้
แพทย์ เครื่องฟังเสียงหัวใจ เครื่องวัดความดัน
ช่างไฟฟ้า อุปกรณ์และเครื่องมือช่างไฟฟ้าทุกชนิด
เกษตรกร เครื่องไถนา เครื่องเกี่ยวข้าว เครื่องนวดข้าว เครื่องสีข้าว
เครื่องเก็บเกี่ยวผลไม้เครื่องฉีดพ่นยาฆ่าแมลง
ช่างประดิษฐ์ อุปกรณ์และเครื่องมือที่ใช้ในงานประดิษฐ์ทุกชนิด
แม่บ้าน เครื่องดูดฝุ่น เครื่องขัดพื้น เครื่องซักผ้า
พ่อครัว แม่ครัว เตาอบ ไมโครเวฟ เครื่องปั่นและบดอาหาร เครื่องผสมอาหาร เตาแก๊ส
คนสวน เครื่องตัดหญ้า เครื่องตัดกิ่ง เลื่อยไฟฟ้า
ช่างตัดเย็บเสื้อผ้า จักรเย็บผ้า
ช่างภาพ กล้องถ่ายภาพธรรมดา กล้องดิจิทัล กล้องวีดีโอ คอมพิวเตอร์ และ
โปรแกรมในการตกแต่งภาพ
วิทยากร ไมโครโฟนชนิดต่างๆ เครื่องฉายทึบแสงและเครื่องฉายโปร่งแสง
เครื่องฉายสไลด์คอมพิวเตอร์และโปรแกรมนาเสนองาน
(วิทยากร เป็นอาชีพที่ทางานเกี่ยวกับการบรรยายความรู้และเรื่องราว
ต่างๆ ให้แก่กลุ่มบุคคลได้รับรู้และเข้าใจตามที่ผู้ว่าจ้างกาหนด)

9. 7. ประสบการณ์ในอาชีพ
ประสบการณ์ในอาชีพเป็นการจัดให้นักเรียนได้เรียนรู้ ได้เห็นและได้ฝึกปฏิบัติ
กิจกรรมที่เกี่ยวกับอาชีพที่ตนเองถนัดและสนใจ ทั้งในรูปแบบการจาลองอาชีพและกิจกรรมอาชีพ
7.1 การจาลองอาชีพ
การจาลองอาชีพเป็นการจัดกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาชีพที่สถานศึกษา
จัดทาให้เสมือนจริงเพื่อให้นักเรียนมีทักษะการทางานอาชีพ เห็นคุณค่าของงานอาชีพสุจริต และ
เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ เช่น การจัดนิทรรศการ การแสดงบทบาทสมมุติ เป็นต้น
7.1.1 การจัดนิทรรศการ
นิทรรศการ คือ สื่อประเภทหนึ่งที่ใช้วิธีการนาสิ่งของ หรือข้อความ หรือ
ภาพมาแสดงไว้ให้ผู้ชมได้รับชม
นิทรรศการเป็นสื่อที่มีประสิทธิภาพในการกระตุ้นความสนใจในเรื่องราว
ที่นาเสนอเข้าถึงผู้ชมได้ง่าย รวดเร็ว สร้างความเพลิดเพลินและเป็นที่รวมของความก้าวหน้าทางด้าน
วิทยากรต่างๆ ที่สามารถนาไปเป็นแนวทางในการปฏิบัติได้นิทรรศการแบ่งเป็น 3 ประเภท ดังนี้
1) นิทรรศการถาวร เป็นการจัดแสดงในเวลาและสถานที่ที่แน่นอนและ
ยาวนาน เช่น นิทรรศการแสดงภาพเขียนภาพถ่ายในหอศิลป์แห่งชาตินิทรรศการแสดงโบราณวัตถุ
ในพิพิธภัณฑ์เป็นต้น
2) นิทรรศการชั่วคราว เป็นการจัดแสดงชั่วคราวประมาณ2 สัปดาห์
ถึง 1 เดือน ซึ่งอาจจัดอยู่ในสถานที่จัดนิทรรศการถาวรได้

10. 3) นิทรรศการหมุนเวียน เป็นการจัดแสดงแบบหมุนเวียนไปเรื่อยๆ เพื่อ
แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ความคิดเห็นและเผยแพร่ความก้าวหน้าทางวิชาการ ให้ผู้อื่นได้รับรู้
ที่มา: หนังสือเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี, สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ
การจัดนิทรรศการทั้ง 3 ประเภทนี้ อาจจัดได้ทั้งภายในอาคาร ภายนอกอาคารและ
เฉลียงหรือระเบียงทางเดิน
หลักการสาคัญของการจัดนิทรรศการ มีดังนี้
 จัดให้มีจุดเด่นในสัดส่วนที่พอดีไม่มากหรือน้อยจนเกินไป ทั้งในเรื่องของสีแสง
ขนาดของวัตถุหรือรูปภาพ และไม่ควรใช้สีสะท้อนแสงเพราะจะทาให้เกิดการระคายเคืองตา
ซึ่งทาให้ดูได้ไม่นาน
 จัดให้มีรูปแบบหลากหลาย คือ ควรจะมีสื่อหลายรูปแบบจัดแสดงร่วมกัน เช่น
ภาพ บทความ โคลง กลอน เป็นต้น
 จัดให้มีความสมดุลในการจัดวางหรือติดตั้งวัตถุ ภาพ หรือข้อความทั้งซ้ายขวา
และบน-ล่าง
 จัดให้เข้าใจง่าย โดยต้องสื่อความหมายชัดเจนด้วยภาพหรือคาบรรยาย
7.2 บทบาทสมมุติ (role play) เป็นสถานการณ์ของการแสดงโดยไม่มีการเตรียมตัว
เน้นความสาคัญที่บุคคลและบทบาทที่แสดง เพื่อให้เกิดความเข้าใจลึกซึ้งเกี่ยวกับสถานการณ์นั้นๆ
7.2.1 การแสดงบทบาทสมมุติแบบละคร เป็นการแสดงบทบาทตามเรื่องราว
ที่มีอยู่แล้ว แสดงจะได้รับทราบเรื่องราวทั้งหมด แต่จะไม่ได้รับบทที่กาหนดให้แสดงอย่างละเอียด
ผู้แสดงจะต้องแสดงออกตามความคิดเห็นของตน และดาเนินเรื่องไปตามท้องเรื่องที่กาหนดไว้
โดยมีลักษณะเหมือนละคร
7.2.2 การแสดงบทบาทสมมุติแบบแก้ปัญหา เป็นการแสดงบทบาทตามที่ได้
รับทราบสถานการณ์หรือเรื่องราวแต่เพียงเล็กน้อยเท่าที่จาเป็น ซึ่งมักเป็นสถานการณ์ที่เป็นปัญหา
หรือมีความขัดแย้งแฝงอยู่ ผู้แสดงบทบาทจะใช้ความคิดของตนในการแสดงออกและแก้ปัญหา
ต่างๆ อย่างเสรี

11. กิจกรรมอาชีพ
กิจกรรมอาชีพที่น่าสนใจในปัจจุบันมีหลายธุรกิจ ดังนี้
ธุรกิจ ลักษณะธุรกิจ
ร้านเช่าหนังสือ เป็นธุรกิจบริการสาหรับลูกค้าที่รักการอ่านหนังสือ ซึ่งต้องการ
ประหยัดค่าใช้จ่ายในการเช่าหนังสือต่างๆ โดยมีการจัดตั้งร้านค้า
นาหนังสือเข้าร้านหลายประเภท เช่น หนังสือการ์ตูน หนังสือนิยาย
เรื่องสั้น นิตยสาร เป็นต้น แล้วรับสมัครสมาชิกให้มาเช่าหนังสือ
โดยคิดราคาเช่าหนังสือแต่ละประเภทในราคาถูก พร้อมทั้งกาหนด
การยืม-คืนหนังสือ ให้แน่นอนชัดเจน
ร้านขายไอศกรีม
โฮมเมด
เป็นธุรกิจการผลิตไอศกรีมโดยใช้ผลไม้หรือธัญพืชที่มีมากในท้องถิ่น
เป็นวัตถุดิบสาคัญ เช่น ทุเรียน มังคุด ลิ้นจี่ ลาไย ถั่วแดงถั่วเหลือง
เป็นต้น ธุรกิจประเภทนี้อาจผลิตและจาหน่ายเองหน้าร้านหรือผลิตและ
จาหน่ายส่งไปยังร้านค้าอีกต่อหนึ่ง
ร้านอินเทอร์เน็ตคาเฟ เป็นธุรกิจบริการเกี่ยวกับการให้เช่าเครื่องคอมพิวเตอร์ ซึ่งเชื่อมต่อ
เครือข่ายอินเทอร์เน็ตเป็นรายชั่วโมงสาหรับค้นหาความรู้ และเพื่อ
ความบันเทิง เช่น เล่นเกมส์ออนไลน์ ชมภาพยนตร์ ฟังเพลง เป็นต้น
ร้านอาหารตามสั่งดิลิเวอรี่ เป็นธุรกิจผลิตและบริการร่วมกัน โดยจาหน่ายอาหารตามสั่งประเภท
อาหารจานเดียวส่งถึงผู้รับโดยตรง ซึ่งอาจคิดค่าบริการส่งหรือไม่ก็ได้
ร้านสารพัดบริการ เป็นธุรกิจบริการรับชาระค่าสาธารณูปโภค เช่น ค่าน้าประปา ค่าไฟฟ้า
ค่าโทรศัพท์รวมทั้งรับ-ส่งไปรษณีย์และพัสดุไปรษณีย์

12. สถานการณ์
บทบาทคนขาย (ชมจันทร์ และ ชาจีน ) ขายกระเป๋ าที่ทาด้วยผ้าไหม ผ้าขิด
และผ้าพื้นเมืองของจังหวัดอุดรธานี ในตลาดนัดแห่งหนึ่ง
ลูกค้าที่มาซื้อสินค้าในตลาดนัด ประกอบด้วย (ปรียา, สดใส และแพรวา)
ชมจันทร์ : เชิญมาเลือกแวะชมสินค้าจากงานฝีมือในอุดรนะคะ
ปรียา : กระเป๋ าน่ารักจังเลย แบบเก๋ดีด้วยนะเธอ
สดใส : ใบเล็กดีพกพาสะดวก เอาไปใส่เหรียญเก็บสะดวกดีนะ
ชาจีน : แบบใบใหญ่ก็มีนะคะ ตอนนี้เราทาออกมาหลายขนาดแล้วค่ะ มีหลายแบบให้เลือก
ด้วยค่ะ
แพรวา : ใบนี้สีคลาสสิคมากเลย แต่ฉันกลัวว่าถ้ามันโดนน้าสีมันจะตาไหม๊เนี่ย ถ้ามันทามา
จากผ้าย้อมคราม
ชมจันทร์ : ไม่ตกสีหรอกค่ะ เพราะชาวบ้านได้มีกรรมวิธีอย่างดีเพราะเรากาชับไปแล้วค่ะ
สดใส : ฉันชอบกระเป๋ าใบเล็กนี้ราคาเท่าไหร่ค่ะ
ชาจีน : ใบละ 20 บาทค่ะ แต่ดิฉันขอแนะนาให้ซื้อเป็นโหลจะถูกกว่านะคะ ขายโหลละ
200 บาทค่ะ สามารถเอาไปฝากเป็นของที่ระลึกได้เป็นอย่างดีเลยล่ะคะ
ใบงานที่ 3
บทบาทสมมติ เรื่อง อาชีพในฝัน ประกอบด้วย
1. สถานการณ์ การจาลองอาชีพในฝัน
2. บทบาท ประกอบด้วย บทบาทของชมจันทร์, ชาจีน, ปรียา, สดใส และแพรวา
3. ปัญหาหรืองานที่กาหนดให้แต่ละบทบาท
งาน คือ การแสดงตามบทบาทที่กาหนดให้
4. กติกาการเล่นบทบาทสมมติ
- แสดงตามบทบาทที่กาหนดให้
- แสดงภายในเวลาที่กาหนด

13. สถานการณ์ (ต่อ)
แพรวา : ก็ดีนะเธอเราซื้อแล้วมาแบ่งกันคนละ 4 ใบก็ได้เพราะเราจะเอาไปฝากญาติ
ที่กรุงเทพด้วยท่านชอบงานฝีมือที่ทาจากผ้าพื้นเมืองบ้านเราด้วยแหล่ะ
ปรียา : ทาไมมาขายในตลาดนัด ไม่ได้เปิดร้านเหรอคะ
ชมจันทร์ : อ๋อยังไม่ได้เปิดร้านค่ะ พอดีเรามาทาเป็นงานอดิเรกดูนะคะ เราจะขายตอนเย็น
กับวันเสาร์ อาทิตย์เท่านั้นค่ะ เพราะถ้าเราเปิดร้านก็ต้องมีต้นทุนเพิ่ม
ชาจีน : ตอนนี้เรากาลังจะลงขายในเว็บไซต์ค่ะ กาลังสร้างเว็บเพ็จอยู่ค่ะ จากคนที่เคยติดต่อ
ซื้อขายกันก็สั่งสินค่าทางไลน์ ทางเฟสบุ๊คบ้าง เราก็เลยคิดว่าจะจดทะเบียนขาย
ทางอินเทอร์เน็ตเพื่อให้ลูกค้าสบายใจสามารถตรวจสอบเราได้ด้วยค่ะ
สดใส : ก็ดีนะคะลูกค้าจะได้สบายใจในการซื้อ เพราะเดี๋ยวนี้มีการหลอกลวงกันเยอะ
ชมจันทร์ : ใช่ค่ะ และถ้าเราขายทางอินเทอร์เน็ตก็จะทาให้เรามีโอกาสได้ลูกค้าจาก
ต่างประเทศด้วยค่ะ
ปรียา : ดีเลยถ้าเราอยากได้กระเป๋ าแบบใหม่ๆเพิ่มเราจะได้เข้าไปดูในอินเทอร์เน็ตก่อนแล้ว
ค่อยสั่งซื้อเพิ่มจะได้สะดวกมากขึ้น เพราะเดี๋ยวนี้ที่จอดรถก็หายาก
แพรวา : งั้นวันนี้เราซื้อกระเป๋ าใบเล็กโหลนึงก่อนนะ เดี๋ยวค่อยรอซื้อแบบที่จะออกมา
ใหม่อีก
ชาจีน : ขอบคุณมากค่ะที่อุดหนุน แล้วอย่าลืมติดตามสินค้าแบบใหม่ๆ ทางอินเทอร์เน็ต
นะคะ