1. Γιάννου Βασιλική, Φιλόλογος 2ο ΓΕΛ Ευόσμου
 Τίτλος: Υποθετικοί λόγοι
 Γνωστικό αντικείμενο: Αρχαία ελληνική γλώσσα και γραμματεία Α΄
Λυκείου.
 Στόχοι: α) Γνωστικοί: - Να κατανοήσουν οι μαθητές με τρόπο επαγωγικό
τα είδη των υποθετικών λόγων (υπόθεση-απόδοση), ώστε να μπορούν να τους
εντοπίζουν στο λόγο.
- Να κατανοήσουν τη σχέση που εκφράζεται με κάθε είδος
(το πραγματικό, το αντίθετο του πραγματικού , κα) από την πλευρά του ομιλητή.
β) Τεχνογραμματισμού: -Να αναπτύξουν οι μαθητές την ικανότητα
αναζήτησης γλωσσικού υλικού σε βάσεις γλωσσικών δεδομένων (αξιοποίηση
αναζήτησης σε σώματα κειμένων της αρχαίας ελληνικής).
- Να εξασκηθούν στη χρήση λογισμικού
Επεξεργαστή κειμένων και τη χρήση Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου.
- Να γνωρίσουν, μέσα από τη δυνατότητα
που παρέχει η Πύλη της Ελληνικής Γλώσσας για ηλεκτρονική γραφή στο πολυτονικό
σύστημα με τη συμπλήρωση φύλλων εργασίας, ότι η Αρχαία Ελληνική γλώσσα
μπορεί να αξιοποιηθεί και ηλεκτρονικά και κατέχει αξιόλογη θέση και στο Διαδίκτυο.
γ)Παιδαγωγικοί: -Να καλλιεργήσουν την ομαδική συνεργασία και να
καλλιεργηθούν τα αισθήματα αυτοεκτίμησης, καθώς και να ισχυροποιηθούν οι
δεσμοί της τάξης.
- Να αυτοαξιολογηθούν μέσω του ελέγχου των
απαντήσεών τους που παρέχει η Πύλη στα ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας.
 Λογισμικό: Ανοιχτό λογισμικό: χρήση της ιστοσελίδας Πύλη της
Ελληνικής Γλώσσας.
 Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες.
1η διδακτική ώρα: Διερεύνηση στην ιστοσελίδα και καταγραφή αποτελεσμάτων.
2η διδακτική ώρα: Συνέχιση της καταγραφή και ανακοίνωση αποτελεσμάτων.
 Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή: Εργαστήριο πληροφορικής.
 Υποστηρικτικό υλικό: Διδακτικά εγχειρίδια Συντακτικού της Αρχαίας
Ελληνικής για το Λύκειο και Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας(για την
Αρχαία Ελληνική) Α΄ Λυκείου, Φύλλα εργασίας.
 Οργάνωση τάξης: Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 2-3 ατόμων
η καθεμία, ώστε να κατανεμηθούν μέσα στο σχολικό εργαστήριο. Ο χωρισμός
γίνεται από τον διδάσκοντα , έτσι ώστε σε κάθε ομάδα να υπάρχουν μαθητές
με διαφορετικές επιδόσεις και διαφορετική ιδιοσυγκρασία. Κάθε ομάδα θα
χρησιμοποιήσει έναν υπολογιστή. Σε κάθε ομάδα δίνεται φύλλο εργασίας με

2. συγκεκριμένες οδηγίες για να ακολουθήσει. Οι μαθητές εργάζονται ομαδικά
προκειμένου να απαντήσουν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις του κάθε φύλλου.
Υποστηρίζονται και καθοδηγούνται, όπου χρειάζεται, από τον διδάσκοντα.
 Περιγραφή σεναρίου: Το σενάριο θα εφαρμοστεί σε ένα 28μελες τμήμα της
Α΄ Λυκείου κατά τη διάρκεια του 2ωρου διδασκαλίας Γραμματικής-
Συντακτικού της Αρχαίας Ελληνικής.
 Οι μαθητές, αφού έχουν χωριστεί σε ομάδες, παραλαμβάνουν το φύλλο
εργασίας τους, το οποίο διαβάζεται και επεξηγείται στους μαθητές από τον
διδάσκοντα.
 Στη συνέχεια οι μαθητές πληκτρολογούν σε μηχανή αναζήτησης τη διεύθυνση
της ιστοσελίδας της Πύλης της ελληνικής γλώσσας και μεταβαίνουν από την
μπάρα εργαλείων στα Αρχαία Ελληνικά και από εκεί στο Συμφραστικό
πίνακα.
 Με την καθοδήγηση του διδάσκοντα, αναζητούν τους υποθετικούς
συνδέσμους. Έπειτα, προσπαθούν να διακρίνουν τους διαφορετικούς τρόπους
εκφοράς της υπόθεσης και της απόδοσης του κάθε είδους υποθετικού λόγου,
μέσα από τα σώματα κειμένων και τις μεταφράσεις τους. Καταγράφουν τα
ευρήματα της αναζήτησής τους σε πίνακα που έχουν σχεδιάσει οι ίδιοι,
σύμφωνα με τις οδηγίες του φύλλου εργασίας.
 Στη συνέχεια προσπαθούν , με τη βοήθεια του διδάσκοντα, να διακρίνουν τη
σημασία του κάθε είδους, μέσα από τα παραδείγματα που εντόπισαν και να
την καταγράψουν στον ίδιο πίνακα, σε ξεχωριστή στήλη.
 Τέλος, επαληθεύουν τα ευρήματά τους μέσα από τις Αρχές Σύνταξης/
Υποθετικές προτάσεις της Πύλης ή από τα διδακτικά τους εγχειρίδια. Στο
σημείο αυτό, καταγράφουν και ορισμένες παρατηρήσεις που αφορούν τους
υποθετικούς λόγους (π.χ εκφορά, ελλειπτικοί υποθετικοί λόγοι, υποθετικές
μετοχές).
 Προχωρούν στην ηλεκτρονική συμπλήρωση του Φύλλου εργασίας 26 της
Πύλης και αξιολογούν οι ίδιοι τις επιδόσεις τους.
 Συντάσσουν ένα ασκησιολόγιο για τους συμμαθητές τους, σύμφωνα με το
φύλλο εργασίας, το οποίο αποστέλλουν σε κοινό e-mail, έτσι ώστε όλοι να το
προμηθευτούν και να το εκτελέσουν. Ο εκπαιδευτικός, αφού ελέγξει την
ορθότητά του, το αναθέτει ως εργασία για το σπίτι και αφού συγκεντρώσει τις
εργασίες των μαθητών του, σε δεύτερο χρόνο τις ξαναστέλνει διορθωμένες
ηλεκτρονικά ή , εναλλακτικά, γίνεται διόρθωση συνολικά στην τάξη.
 Ανακοινώνουν τα συμπεράσματά τους στην τάξη.

3. Φύλλο εργασίας
1. Πληκτρολογήστε σε μηχανή αναζήτησης του Ίντερνετ τη δ/νση:
http://www.greek-language.gr , της Πύλης της Ελληνικής Γλώσσας.
Μεταβείτε από την μπάρα εργαλείων στα
Αρχαία Ελληνικά / Εργαλεία / Συμφραστικός Πίνακας.
2. Πληκτρολογήστε τον υποθετικό σύνδεσμο Ει και πατήστε
ΒΡΕΣ.
3. Παρατηρήστε από τα σώματα κειμένων, με την παράλληλη
βοήθεια των μεταφράσεών τους, με ποιες εγκλίσεις συντάσσεται ο
σύνδεσμος Ει (υπόθεση) και με ποια έγκλιση εκφέρεται η κύρια
πρόταση της περιόδου (απόδοση). Κρατήστε κάποιες σημειώσεις
στο τετράδιό σας, αν σας χρειάζονται.
4. Δημιουργήστε, σε ένα φάκελο σε λογισμικό Επεξεργασίας
κειμένου που θα το ονομάσετε με τα Επώνυμα των μελών της
ομάδας σας, πρώτα ένα αρχείο με έναν πίνακα με τις εξής στήλες:
Παράδειγμα-Μετάφραση / Εισαγωγή / Εκφορά υπόθεσης /
Εκφορά απόδοσης / Είδος.
5. Καταγράψτε από δύο (2) παραδείγματα διαφορετικής σύνταξης
του υποθετικού Ει που εντοπίσατε, σε διαφορετική γραμμή το
καθένα. Αφήστε τη στήλη « Είδος» κενή, προς το παρόν.
6. Επαναλάβετε την ίδια διαδικασία και με τους υποθετικούς
συνδέσμους Εάν, Αν, Ήν. (Βήματα 2-5)
7. Προσπαθήστε να συμπληρώσετε τη στήλη «Είδος» για κάθε
παράδειγμα που βρήκατε. Τι νομίζετε ότι θέλει να δηλώσει αυτός
που μιλάει, όταν χρησιμοποιεί το αντίστοιχο είδος υποθετικού
λόγου;
8. Από τα Εργαλεία μεταβείτε : Αρχές Σύνταξης /Περιεχόμενα/
Υποθετικές προτάσεις. Επαληθεύστε τα αποτελέσματά σας που
αφορούν το είδος των Υποθετικών λόγων, από την παρεχόμενη
θεωρία. Διορθώστε όπου χρειάζεται.

4. 9. Δημιουργήστε έναν Κατάλογο Παρατηρήσεων στο ίδιο αρχείο,
όπου θα συγκεντρώστε παρατηρήσεις που αφορούν τους
Υποθετικούς λόγους και υπάρχουν στο Υποθετικές Προτάσεις /
Παρατηρήσεις σχετικά με τους υποθετικούς λόγους.
10. Δημιουργήστε, επίσης ένα ασκησιολόγιο για τους συμμαθητές
σας. Επιλέξτε τρία παραδείγματα υποθετικών λόγων από τα
σώματα κειμένων και ζητήστε α) να τα αναγνωρίσουν και να τα
χαρακτηρίσουν και β) να τα μετατρέψουν στα υπόλοιπα 5 είδη. Θα
πρέπει να γράψτε την εκφώνηση της άσκησης και να αφήσετε
χώρο για τις απαντήσεις τους. Μην ξεχάστε να συμπεριλάβετε τα
ονόματά σας.
11. Αποστείλετε το ασκησιολόγιο στο e-mail που σας δίνεται.
Αναγράψτε ως Θέμα: Ασκησιολόγιο ( τα ονόματά σας).
12. Μεταβείτε στο Μελέτες-Διδασκαλία / Ηλεκτρονικές Ασκήσεις /
Κατάλογος φαινομένων / Συντακτικό/ Υποθετικοί λόγοι/
Φύλλο Εργασίας 13 και εκτελέστε τις υπάρχουσες ασκήσεις.
Επαληθεύστε τις. Μετρήστε το σκορ σας!
13.Ποια είναι τα είδη των Υποθετικών λόγων στην ΑΕ; Πώς
εισάγεται, εκφέρεται και τι δηλώνει το καθένα από αυτά;
Συζητήστε το με τους υπόλοιπους συμμαθητές σας.

5. Αξιολόγηση διδακτικού σεναρίου για τους Υποθετικούς λόγους
• Πόσο σας βοήθησε η συγκεκριμένη διαδικασία να κατανοήσετε τα
είδη των υποθετικών λόγων;
Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου
• Ήταν επαρκής ο χρόνος που είχατε στη διάθεσή σας να εκτελέσετε
το Φύλλο Εργασίας που σας δόθηκε;
Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου
•Υπήρξε κάποια άσκηση που σας δυσκόλεψε; Αν Ναι, αναφέρετε
συγκεκριμένα ποια και γιατί.
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
• Μπορέσατε να συνεργαστείτε με την ομάδα σας; Αν Όχι, για
ποιους λόγους;
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………….
• Θα χρησιμοποιήστε την Πύλη της Ελληνικής Γλώσσας ξανά ως
βοήθημα στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών; Αν Ναι, με ποιο
τρόπο;
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………..
• Τι θα προτείνατε για τη βελτίωση της διδασκαλίας του
μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών;
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………