Βιομηχανική επανάσταση: κοινωνικές συνέπειες

1. Βιομηχανική
επανάσταση
2η φάση (1830-1914)
Κοινωνικές συνέπειες
Γιάννου
Βασιλική

2. Αλλαγές
• Ανατροπή των παλαιών κοινωνικών δομών.
• «Κοινωνικό ζήτημα» = το μεγαλύτερο πρόβλημα
του 19ου αι.
Ηγετική θέση : οι
κεφαλαιοκράτες
αστοί των πόλεων.
Βάση της κοινωνικής
πυραμίδας: εργάτες
των εργοστασίων.
Γιάννου
Βασιλική

3. Οι αστοί
• Οι αστοί του χρήματος
(τραπεζίτες, μεγαλέμποροι)
• Οι αστοί της γνώσης
(γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί)
Ιδανικά των αστών= εργασία + ατομική επίδοση
Ίδρυση συλλόγων , σωματείων
Υψηλό βιοτικό επίπεδο,
Κοινωνικό γόητρο,
Πολιτικά δικαιώματα
Γιάννου
Βασιλική

4. Βικτωριανήοικογένειαπουγιορτάζεικάποιαγενέθλια..Οιμεσαίεςτάξειςδαπανούσαντο
μεγαλύτερομέροςτωνοικονομιώντουςστοσπίτιτους,πουμετηβοήθειααρκετώνυπηρετών,
στέγαζεμιαπολυμελήοικογένεια.(ΧρόνιαΠολλά,ΓουίλιαμΠάουελΦριθ,1856)
Γιάννου
Βασιλική

5. Η νέα αστική οικογένεια
• Πυρηνική
• Διαχωρισμός χώρου εργασίας – κατοικίας
• Εισόδημα ικανό που εξασφαλίζει την παραμονή της γυναίκας
στο σπίτι
• Το χωρισμό του σπιτιού σε χώρους (σαλόνι, τραπεζαρία,
υπνοδωμάτια κα)
• Ευθύνη γονέων για ανατροφή και μόρφωση των παιδιών
Γιάννου
Βασιλική

6. Το κίνημα της γυναικείας
χειραφέτησης
• Αρχές 20ου αι: κατοχύρωση ορισμένων αστικών δικαιωμάτων
(ατομική περιουσία της συζύγου, δικαίωμα διαζυγίου).
• Δεν είχαν κατοχυρωθεί πολιτικά δικαιώματα (εξαίρεση: 1893
Ν. Ζηλανδία, 1902-3 Αυστραλία, 1907 Φιλανδία).
• Συστράτευση των γυναικών από όλες τις τάξεις.
• Σουφραζέτες: Ο όρος Σουφραζέτες επινοήθηκε από
την εφημερίδα Daily Mail σαν ένας υποτιμητικός
χαρακτηρισμός για τα μέλη του κινήματος υπέρ του
δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, το οποίο
δραστηριοποιήθηκε στα τέλη του19ου και τις αρχές
του 20ου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το δικαίωμα ψήφου στις
γυναίκες του ΗΒ δόθηκε από το 1918 ως το 1928.
Γιάννου
Βασιλική

7. Έμελιν Πανκχερστ, Ηγέτιδα το γυναικείου
Κινήματος στην Αγγλία
Γιάννου
Βασιλική

8. Εργατική τάξη
• Η εργατική δύναμη θεωρείται προϊόν του οποίου η αξία
διαμορφώνεται ανάλογα με το νόμο της προσφοράς και της
ζήτησης ( πολιτική οικονομία).
• Υπερπροσφορά εργατών = χαμηλά ημερομίσθια= λόγω του
ανταγωνισμού
• Οι εργάτες που διαμαρτύρονται = αντικαθίστανται εύκολα και
άμεσα (μεγάλη προσφορά).
Γιάννου
Βασιλική

9. Συνθήκες ζωής
Προσδοκώμενος χρόνος ικανότητας εργασίας
ενός βιομηχ. εργάτη = 15 χρόνια
Πειθαρχία
• Αργοπορία = αφαίρεση μισθού
• Ελαττωματικό προϊόν= πρόστιμο
Καμία κοινωνική ασφάλιση
• 18 ωρο
• Καμία αργία
Αλκοόλ, πορνεία, κοινωνική περιφρόνηση
Γιάννου
Βασιλική

10. Οιμεγαλοαστοίτηςβικτοριανήςκοινωνίαςμπορούσανναχαζεύουνμετιςώρεςτιςμπροσούρεςμε
τιςιερόδουλες,πλήρειςκαταλόγουςδηλαδήμεφυσικάχαρακτηριστικάκαιβιογραφικάστοιχεία,
ώστεναδιαλέξουντηνιδανικήγιατιςεκάστοτεσεξουαλικέςανάγκεςτους.Ταβιβλιαράκιααυτά
περιείχανηλικίες,εξωτερικέςπεριγραφές,στοιχείαπροσωπικότηταςκαιάλλαπολλάκαι
ενδιαφέρονταγιατηνεκάστοτειερόδουλη,συντηντιμήτηςφυσικά,πουκυμαινόταναπό2-3
λίρεςμέχρικαι5λίρεςανήτανπαρθένα.
• https://www.newsbeast.gr/world/arthro/2226584/ti-den-xeroume-gia-tin-pornia-sti-viktoriani-
epochi
Γιάννου
Βασιλική

11. Εκμετάλλευση παιδιών
Το 1833 ψηφίζεται
Ο πρώτος νόμος
για την προστασία
των παιδιών:
Απαγορεύει την
εργασία
για παιδιά κάτω
των 9
ετών στην
υφαντουργία,
τη νυχτερινή εργασία,
12ωρο για νέους
κάτω των 18.
Γιάννου
Βασιλική

12. Συνθήκες κατοικίας
• Αύξηση των αναγκών για κατοικία στις πόλεις
• Ξύλινες παράγκες δίπλα σε εργοστάσια
• Άθλιες συνθήκες υγιεινής (1 τουαλέτα ανά 100 άτομα)
• Απουσία ύδρευσης και αποχέτευσης
• Εργατικές Πολυκατοικίες-τέλος 19ου αι., υψηλά ενοίκια
(επινοικίαση κρεβατιών)
• Κοινωνική ανισότητα: αστικές περιοχές = ρυμοτομημένες +
καθαρές / εργατικές = ρυπαρές παραγκουπόλεις
Γιάννου
Βασιλική

13. Δρόμος στη συνοικία των
Ταμπάκηδων στο Παρίσι του
2ου μισού του 19ου αι.
Γιάννου
Βασιλική

14. Πολιτικές συνέπειες
• Αύξηση του ρόλου
του κράτους +
γραφειοκρατία
• Δημόσια έργα,
χωροταξικός
σχεδιασμός, τεχνική
εκπαίδευση,
εξοπλισμοί, διοίκηση
σιδηροδρόμων,
εθνική οικονομία
Γιάννου
Βασιλική

15. Βιομήχανοι, κεφαλαιούχοι,
εκπροσώπηση στα
κοινοβούλια, επιχειρηματικές
ενώσεις, επιμελητήρια
Εργατική τάξη (συγκέντρωση
πολλών εργατών σε μία
πόλη/ συνοικία/ εργοστάσιο),
συνδικαλισμός, εργατικά-
σοσιαλιστικά κόμματα
Πολιτική δύναμη
Γιάννου
Βασιλική

16. Αμερικανική Ομοσπονδία εργασίας
Γιάννου
Βασιλική