1. ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ<br />ΤΑΞΗ: Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ<br />ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ :ΜΑΣΜΑΝΙΔΟΥ ΑΛΕΞΙΑ – ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΖΩΗ<br />ΕΝΟΤΗΤΕΣ : 2η (Β1 , Β2) και 4η (Ε) , σελ. 28-30 και σελ.77.<br />ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ / ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΟ.<br />ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ : 1 διδακτική ώρα.<br /> ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ : Οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίσουν τα ειδικά χαρακτηριστικά του προφορικού και γραπτού λόγου και να συγκρίνουν τα δύο είδη γλωσσικής επικοινωνίας μέσα από ένα εκπαιδευτικό λογισμικό του Υπουργείου Παιδείας και μάλιστα ακολουθώντας το μοντέλο της επαγωγικής εκπαιδευτικής διαδικασίας .Παράλληλα θα εξασκηθούν στην παραγωγή λόγου αλλά και τη χρήση κειμενογράφου στα πλαίσια της ένταξης του ψηφιακού γραμματισμού στην εκπαίδευση. Επίσης , οι μαθητές θα κληθούν να αξιοποιήσουν ένα κατά βάση συμπεριφοριστικό λογισμικό καθοδήγησης και εξάσκησης με τέτοιο τρόπο , ώστε να συμμετέχουν ενεργά στην οικοδόμηση της γνώσης (γνωστική προσέγγιση ). Τέλος , και με την προϋπόθεση της χρονικής επάρκειας , τα παιδιά θα οδηγηθούν βιωματικά στη γνώση (κοινωνικογνωστικό μοντέλο μάθησης) .<br />ΕΡΓΑΛΕΙΑ : Η/Υ , Εκπαιδευτικό λογισμικό «Γλώσσα η ελληνική ,περιπέτειες των λέξεων», φύλλο εργασιών σε φωτοτυπία , σχολικό εγχειρίδιο (βιβλίο μαθητή ).<br />ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές καλούνται να πετύχουν τα ακόλουθα :<br />Να συγκρίνουν δυο διαφορετικές μορφές γλωσσικής επικοινωνίας (προφορικός λόγος – γραπτός λόγος) .<br />Να αναγνωρίσουν τα ειδικά χαρακτηριστικά του προφορικού και γραπτού λόγου,<br />Να εντοπίσουν τις διαφορές των δυο παραπάνω μορφών γλωσσικής επικοινωνίας,<br />Να διακρίνουν τα παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία που συνοδεύουν τον προφορικό λόγο.<br />ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ : Οι μαθητές καλούνται να πετύχουν τα ακόλουθα :<br />Να καλλιεργήσουν την ικανότητα να συγκρίνουν τις διαφορετικές μορφές ενός φαινομένου ή μιας έννοιας .<br />Να δραστηριοποιηθούν στη διερευνητική μάθηση οικοδομώντας τη γνώση μέσα από κατευθυνόμενη αυτενέργεια.<br />Να εξασκηθούν στην παραγωγή του δικού τους γραπτού λόγου .<br />Να προσεγγίσουν τη σχετική θεωρία του σχολικού εγχειριδίου με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο.<br />Να δραστηριοποιηθούν στη βιωματική μάθηση αλλά και την οικοδόμηση της γνώσης μέσω διαλόγου.<br />ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ: Οι μαθητές καλούνται :<br />Να εξοικειωθούν με τη χρήση κειμενογράφου και ενός εγκεκριμένου από το Υπουργείο Παιδείας εκπαιδευτικού λογισμικού στα πλαίσια του σχολικού ψηφιακού γραμματισμού.<br />ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ<br />Να είναι διαθέσιμο το σχολικό εργαστήριο Πληροφορικής.<br />Να έχει εγκατασταθεί το εκπαιδευτικό λογισμικό «Γλώσσα η ελληνική» στους υπολογιστές του σχολικού δικτύου.<br />Να υπάρχει στοιχειώδης εξοικείωση εκπαιδευτικού και μαθητών στη χρήση γενικών εργαλείων των ΤΠΕ.<br />Η σχετική ενότητα να διδαχτεί κατά τη2η ή την 3η ώρα του ημερήσιου ωρολόγιου προγράμματος.<br />ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ<br />Οι μαθητές θα ανοίξουν το πρόγραμμα «Γλώσσα η ελληνική» με σχετική καθοδήγηση. <br />Στη συνέχεια θα επιλέξουν τη θεματική ενότητα «Γλωσσική έκφραση» και το θέμα «Προφορικός και Γραπτός Λόγος», Θα τους ζητηθεί να πατήσουν την επιλογή «Κείμενα» και να διαβάσουν ένα απομαγνητοφωνημένο κείμενο και ένα δεύτερο γραπτό κείμενο με κοινό περιεχόμενο ( Η ίδια φοιτήτρια απαντά στην ερώτηση «Τι γνώμη έχετε για το κάπνισμα»). <br />Θα κληθούν να συγκρίνουν τις δυο μορφές λόγου ως προς τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις διαφορές τους. Για επιβεβαίωση των συμπερασμάτων τους θα πατήσουν την επιλογή «Δραστηριότητες» και θα κάνουν την Άσκηση 1. Στη συνέχεια , αξιοποιώντας τον κειμενογράφο του λογισμικού θα καταγράψουν με συντομία τα συμπεράσματά τους και να εκτυπώσουν , αν γίνεται το κείμενό τους.<br />Οι μαθητές θα επιστρέψουν στην επιλογή « Κείμενα» , ώστε να επιλέξουν το τρίτο κείμενο , όπου θα δουν και θα ακούσουν την φοιτήτρια των δύο πρώτων κειμένων να απαντά προφορικά στην ίδια ερώτηση σχετικά με το κείμενο ( μαγνητοσκοπημένος λόγος). Έτσι θα τους δοθεί η ευκαιρία να παρατηρήσουν τα παραγλωσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία που συνοδεύουν τον προφορικό λόγο<br />Στη συνέχεια οι μαθητές θα κληθούν να επιλέξουν τη 2η Άσκηση των «Δραστηριοτήτων» ( Θα αντιστοιχίσουν υπογραμμισμένες φράσεις μιας στήλης Α΄ με παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά χαρακτηριστικά του προφορικού λόγου σε μια στήλη Β΄). <br />Έπειτα , θα τους ζητηθεί να εξηγήσουν γραπτώς και με μεγάλη συντομία αν χαρακτηριστικά , όπως οι κινήσεις , οι μορφασμοί και οι αλλαγές στον τόνο της φωνής του ομιλητή βοηθούν στην επιβεβαίωση του περιεχομένου του προφορικού λόγου και γιατί. ( Οι μαθητές θα μπορούν να εκτυπώσουν την απάντησή τους).<br />Αν ο χρόνος το επιτρέψει , ένας μαθητής θα κληθεί να επικοινωνήσει με συμμαθητή του , ο οποίος είτε δε θα χρησιμοποιεί προφορικό λόγο , αλλά θα στηρίξει το μήνυμά του σε εξωγλωσσικά στοιχεία , είτε θα κάνει χρήση προφορικού λόγου με παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία. Θα ακολουθήσει σύντομος διάλογος , κατά τον οποίο τα παιδιά θα ανταλλάξουν τις εντυπώσεις τους.<br />Τέλος , οι μαθητές θα παραπεμφθούν στις επιλογές «Εισαγωγή» και «Ειδικές παρατηρήσεις» , για να ελέγξουν και να επιβεβαιώσουν τα συμπεράσματα και τις απαντήσεις τους μέσα από τη σχετική θεωρία (επαγωγική μέθοδος / διερευνητική μάθηση). Αν ο χρόνος δεν επαρκεί , μπορούν απλά να εκτυπώσουν την παρεχόμενη από το λογισμικό θεωρία.<br />Θα δοθεί στα παιδιά ως εργασία για το σπίτι : α) Η άσκηση από το Διαβάζω και Γράφω του σχολικού βιβλίου , σελ.77 και β) Άσκηση εκτός βιβλίου (Να γράψουν ένα σύντομο λογοτεχνικό διάλογο και να αποδώσουν με αφηγηματικό σχόλιο τα παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία του λόγου των προσώπων.)<br />ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ<br />Ακολουθώντας την υποδεικνυόμενη πορεία ( Έναρξη -> Προγράμματα ->Γλώσσα ->Γλώσσα ) ανοίξτε το λογισμικό «Γλώσσα η ελληνική».<br />Δώστε τον απαιτούμενο αριθμό και τη ζητούμενη μυστική λέξη.<br />Επιλέξτε την ενότητα «Γλωσσική έκφραση» και έπειτα το γλωσσικό θέμα «Προφορικός και γραπτός λόγος».<br />Στη συνέχεια πατήστε την επιλογή «κείμενα» και διαβάστε πρώτα το απομαγνητοφωνημένο κείμενο (= προφορικός λόγος που μαγνητοφωνήθηκε και έπειτα καταγράφτηκε με ακρίβεια ) και το επόμενο γραπτό κείμενο.<br />α) Τι παρατηρείτε ως προς το περιεχόμενο και το είδος του λόγου των δύο κειμένων;<br />…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..<br />β) Πατήστε την επιλογή «Δραστηριότητες» και επιλέξτε την ‘Ασκηση 1 Προσπαθήστε απαντώντας στις 9 επιμέρους ερωτήσεις της άσκησης να βρείτε ποιο από τα χαρακτηριστικά λόγου που σας δίνονται ανήκει στον προφορικό ή στο γραπτό λόγο. <br />γ) Αξιοποιώντας τον κειμενογράφο του λογισμικού και αφού συγκρίνετε τις μορφές λόγου που αντιπροσωπεύουν τα δύο παραπάνω κείμενα , να γράψετε μια μικρή παράγραφο , στην οποία θα αναφέρετε τα ειδικά χαρακτηριστικά αλλά και τις διαφορές προφορικού και γραπτού λόγου.<br />( Αν θέλετε , το πρόγραμμα σας επιτρέπει να εκτυπώσετε την απάντησή σας.)<br /> Πατήστε την επιλογή «κείμενα» ξανά και επιλέξτε το τρίτο κείμενο. Δείτε και ακούστε το μαγνητοσκοπημένο λόγο που σας παρέχεται .<br />α) Ποια μορφή λόγου αντιπροσωπεύει το τρίτο «κείμενο» ;<br />……………………………………………………………………………………………………………………………<br /> Επιλέξτε τις «Δραστηριότητες» και την Άσκηση 2. Αντιστοιχίστε τις υπογραμμισμένες φράσεις της στήλης Α΄ με τα χαρακτηριστικά του προφορικού λόγου που αναφέρονται στη στήλη Β.<br />α) Πιστεύετε ότι στοιχεία όπως οι χειρονομίες , οι μορφασμοί και οι αλλαγές στον τόνο της φωνής βοηθούν να επιβεβαιώσουμε το περιεχόμενο του προφορικού λόγου ; Να δικαιολογήσετε πολύ σύντομα την απάντησή σας. Αξιοποιήστε τον κειμενογράφο του λογισμικού και εκτυπώστε την απάντησή σας , αν θέλετε.<br />Κάνετε κλικ στις επιλογές «Εισαγωγή» και «Ειδικές παρατηρήσεις» , για να διαβάσετε τη σχετική θεωρία και να ελέγξετε τα συμπεράσματά σας, Μην ξεχάσετε να αξιοποιήσετε τους μπλε υπερσυνδέσμους για πρόσθετες πληροφορίες.<br />Πατήστε την επιλογή «’Εξοδος» , για να βγείτε από το πρόγραμμα.<br />Εργασία για το σπίτι : α) Σχολικό βιβλίο , σελ.77 , Διαβάζω και Γράφω . β)Να γράψετε ένα σύντομο λογοτεχνικό διάλογο στον οποίο θα αποδώσετε μέσω του αφηγηματικού σχολίου τα παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία του λόγου των προσώπων.<br />