Οι μεταρρυθμίσεις του Κάτωνα και των Γράκχων

1. Οι μεγάλες κατακτήσεις
Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες
Γιάννου Βασιλική

2. Εισαγωγή
• Επέκταση των Ρωμαίων στη Δυτική Μεσόγειο ως το τέλος του 3ου αι πΧ.
• Επέβαλαν τα συμφέροντά τους.
• Τα κίνητρά τους για την επέκταση:
Στη Δύση=
εκμετάλλευση φυσικών
πόρων
Στην Ανατολή= η
πολυτέλεια των
ελληνιστ. Βασιλείων + οι
μεταξύ τους
ανταγωνισμοί
Γιάννου Βασιλική

3. Επιπτώσεις από τις μεγάλες
κατακτήσεις
• Μεγάλο και ισχυρό κράτος
• Πλούτος και ευημερία στους Ρωμαίους
• Σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική, πολιτική
και κοινωνική ζωή.
• Μεταρρυθμιστικές προσπάθειες
• Εμφύλιες συγκρούσεις (για 1 αιώνα): ισορροπία
στην κοινωνία + παγίωση κυροαρχίας
Γιάννου Βασιλική

4. Γιάννου Βασιλική

5. Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες
Κοινωνικές αλλαγές ως συνέπεια των κατακτήσεων
Αλλοίωση των ηθών
Απομάκρυνση από τις προγονικές αρετές
3 λόγοι που έκαναν ορισμένες προσωπικότητες να επέμβουν
Γιάννου Βασιλική

6. Κάτων ο Τιμητής
Προσωπικότητα
• Ρωμαίος με μεγάλη
μόρφωση
• πλούσιο και ένδοξο
παρελθόν ως
πολεμιστής και
ανώτατος
αξιωματούχος
• είχε ελληνική παιδεία
• θεωρούσε υπεύθυνη
για την αλλοίωση των
ρωμαϊκών ηθών την
πολιτισμική διείσδυση
των Ελλήνων
Έργο
• εξελέγη Τιμητής το 184
π.Χ.
• μέτρα για περιορισμό
της πλεονεξίας και
έλεγχο της
συμπεριφοράς των
• συγκλητικών και των
ιππέων
• Αποτέλεσμα: Παρά τα
αγαθά κίνητρα η
προσπάθειά του δεν
καρποφόρησε, διότι οι
αλλαγές είχαν πλέον
ενσωματωθεί στην
κοινωνία
Γιάννου Βασιλική

7. Τιβέριος Γράκχος
Αξίωμα
• εκλογή στο αξίωμα του
δημάρχου το 133 π.Χ.
Έργο
• Αγροτικός νόμος: α)
απαγόρευση κατοχής
γης από κάθε πολίτη
με έκταση πάνω από
500 πλέθρα
• β) δυνατότητα
κατοχής επιπλέον 250
πλέθρων γης για το
καθένα από δύο
αρσενικά παιδιά
• γ) ορισμός του
ανώτατου
επιτρεπόμενου ορίου
έγγειας ιδιοκτησίας
στα 1000 πλέθρα
• δ) αναδιανομή των
υπόλοιπων αγροτικών
εκτάσεων ανά 30
πλέθρα στους
ακτήμονες πολίτες
Πρόταση
• διάθεση των
θησαυρών του
Άτταλου Γ’, βασιλιά της
Περγάμου (πέθανε το
133 π.Χ.), στους
ακτήμονες για να
αγοράσουν εργαλεία
και να καλλιεργήσουν
τον κλήρο που θα
έπαιρναν από τον
αγροτικό νόμο.
Αποτελέσματα
• Αντίδραση
συγκλητικών
• Εξαγορά συνειδήσεων
• Μη εφαρμογή του
νόμου
Γιάννου Βασιλική

8. • Αποτυχία των σχεδίων
του Τιβέριου Γράκχου
• Δολοφονία
Γιάννου Βασιλική

9. Γάιος Γράκχος
Αξίωμα
• εκλογή στο αξίωμα του
δημάρχου το 123 π.Χ. (10 χρόνια
μετά
• Διπλός στόχος: α)
μεταρρυθμίσεις στο πνεύμα του
έργου του Τιβέριου και β)
περιορισμός της δράσης της
συγκλήτου.
Μέτρα
• εφαρμογή του αγροτικού νόμου
• σειρά νέων μέτρων που
ευνοούσαν τους ακτήμονες
• ίδρυση αποικιών στις
κατακτημένες περιοχές της
Ιταλίας για εγκατάσταση
ακτημόνων
• διανομή σιταριού στους
φτωχούς της Ρώμης
• μείωση χρόνου στρατιωτικής
θητείας και αύξηση
στρατιωτικού μισθού
• συγκρότηση δικαστηρίων από
ιππείς για την εκδίκαση
υποθέσεων καταχρήσεων από
συγκλητικούς
• παρεμπόδιση της δυνατότητας
των συγκλητικών να επιλέγουν
τις συγκλητικές επαρχίες
Κατάληξη / αποτέλεσμα
• Στροφή μέρους του λαού
εναντίον του από τους
συγκλητικούς,
• αποτυχία της ανοικτής
εξέγερσης που οργάνωσε ως
αντίδραση, εξόντωση των
οπαδών του,
• θάνατος του ιδίου
Γιάννου Βασιλική

10. Γενικά (για το έργο των Γράκχων)
έλεγχο της κοινωνικής
ανισότητας
αποκατάσταση των
ακτημόνων
αποδυνάμωση των
συγκλητικών
Το έργο των Γράκχων είχε τριπλό στόχο:
Γιάννου Βασιλική
Τι πέτυχαν: να ευεργετηθούν
λίγοι και να αποτελέσουν
στη συνέχεια μία νέα
δυναμική κοινωνική ομάδα.