Νεοελληνική Γλώσσα Α γυμνασίου-ενότητα 2

1. EΠIKOINΩNIA ΣTO ΣXOΛEIO 2η ενότητα

2. ΓΙΑΤΙ ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣXOΛEIO; ΓΙΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ !!!

3. EΠIKOINΩNIA ΣTO ΣXOΛEIO Σ’ αυτή την ενότητα: • Θα γνωρίσουμε καλύτερα διάφορα είδη του προφορικού και του γραπτού λόγου. • Θα μάθουμε να χρησιμοποιούμε το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο ανάλογα με τον αποδέκτη του μηνύματος και το μέσο-δίαυλο μετάδοσής του. • Θα καταλάβουμε τον ρόλο της παραγράφου σ' ένα κείμενο και θα ασκηθούμε να γράφουμε παραγράφους. • Θα συζητήσουμε με τους συμμαθητές μας και θα επικοινωνήσουμε (μέσα από κείμενα) με άλλους μαθητές. 2η ενότητα

4. Kείμενο 1 [Διάλογος μαθητών] (σελ. 26) Καθώς θα διαβάζουμε το κείμενο, προσπαθήστε να απαντήσετε στην παρακάτω ερώτηση κατανόησης: • Ποιοι μιλούν στη συνομιλία που ακούσατε; Ποιο θέμα συζητούν; Ο λόγος είναι περισσότερο προφορικός ή γραπτός;

5. Kείμενο 2 [Διάλογος μαθήτριας - διευθυντή σχολείου] (σελ. 26) Καθώς θα διαβάζουμε το κείμενο, προσπαθήστε να απαντήσετε στην παρακάτω ερώτηση κατανόησης: • Πώς νιώθει η μαθήτρια και πώς αντιδρά ο γυμνασιάρχης; Ο λόγος είναι περισσότερο προφορικός ή γραπτός;

6. Kείμενο 3 [Ηλεκτρονική επικοινωνία] (σελ. 27) Καθώς θα διαβάζουμε το κείμενο, προσπαθήστε να απαντήσετε στην παρακάτω ερώτηση κατανόησης: • Για ποιους λόγους οι μαθητές του 14ου Γυμνασίου Περιστερίου αποφάσισαν να εκδώσουν μια ηλεκτρονική εφημερίδα; Ο λόγος είναι περισσότερο προφορικός ή γραπτός;

7. Kείμενο 4 [Ο λόγος του εκπαιδευτικού] (σελ. 27) Καθώς θα διαβάζουμε το κείμενο, προσπαθήστε να απαντήσετε στην παρακάτω ερώτηση κατανόησης: • Τι είδους πανικός καταλάμβανε τον δάσκαλο στην αρχή του σχολικού έτους και γιατί; Ο λόγος είναι περισσότερο προφορικός ή γραπτός;

8. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) B1 Προφορικός λόγος (σελ. 28-29) Aκούω και μιλώ • Αφού ακούσετε πάλι τη συνομιλία των μαθητών, εντοπίστε ορισμένα στοιχεία που απαντούν κυρίως στον προφορικό λόγο και προσπαθήστε να τα συγκρίνετε με το γραπτό κείμενο (κείμ. 1). • Ποιες διαφορές διαπιστώνετε; • Η συνομιλία γυμνασιάρχη-μαθήτριας έχει μερικά χαρακτηριστικά σημεία που απαντούν στον προφορικό λόγο. Ποια είναι αυτά; • Βλέπετε τέτοια σημεία στο κείμενο 4; • Πού αλλού χρησιμοποιείται κυρίως ο προφορικός λόγος στο σχολείο; • Είναι ίδιος ο προφορικός λόγος στην τάξη με αυτόν του διαλείμματος; • Στα κείμενα 3 και 4 απαντούν δύο διαφορετικά είδη γραπτού λόγου. Προσέξτε τα χαρακτηριστικά του ηλεκτρονικού κειμένου (ο συνδυασμός εικόνων-λόγου, το ύφος που γράφουν οι μαθητές, το λεξιλόγιο, ο τρόπος οργάνωσης κτλ.). • Ποιες οι διαφορές του από το κείμενο 4; • Ποιο από τα δύο κείμενα εμπεριέχει πολλά στοιχεία προφορικού λόγου; • Λέγεται ότι ο προφορικός λόγος είναι πιο αυθόρμητος, ενώ ο γραπτός πιο οργανωμένος. Φαίνεται αυτό αν συγκρίνετε το κείμενο 4 με τα υπόλοιπα κείμενα;

9. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) B1 Προφορικός λόγος (σελ. 28-29) O προφορικός λόγος χρησιμοποιείται καθημερινά σε ποικίλες περιστάσεις: α. Tηλεοπτική συζήτηση για θέματα παιδείας β. Pαδιοφωνικός «λόγος» στο διαδίκτυο γ. Kαθημερινή συνομιλία στο λεωφορείο

10. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) B2 Γραπτός λόγος (σελ. 29-31) Ας δούμε μερικά δείγματα γραπτού λόγου: Κείμενο 5 - Αίτηση Κείμενο 6 - Ημερολόγιο

11. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) B2 Γραπτός λόγος (σελ. 29-31) Ας δούμε μερικά δείγματα γραπτού λόγου: Κείμενο 7 - Ιστοσελίδα Κείμενο 8 - Επιστολή

12. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) B2 Γραπτός λόγος (σελ. 29-31) Ας δούμε μερικά δείγματα γραπτού λόγου: Κείμενο 10 Συνθήματα στον τοίχο Κείμενο 11 - Κόμικς

13. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) B2 Γραπτός λόγος (σελ. 29-31) Ας δούμε μερικά δείγματα γραπτού λόγου: Κείμενο 12 Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Κείμενο 11 - Μήνυμα σε κινητό τηλέφωνο

14. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) Έμαθα ότι O προφορικός λόγος είναι πιο άμεσος, αυθόρμητος στην καθημερινή μας επικοινωνία. Διαφέρει, όμως, από τον γραπτό λόγο σε ορισμένα σημεία: • Στον προφορικό λόγο είμαστε, συνήθως, στον ίδιο χώρο με τον συνομιλητή μας και συζητάμε την ίδια χρονική στιγμή. O προφορικός λόγος πλάθεται την ίδια στιγμή, γι' αυτό έχει διακοπές, επαναλήψεις, διορθώσεις κτλ. • Στον προφορικό λόγο χρησιμοποιούμε πέρα από τις λέξεις και άλλα συμπληρωματικά στοιχεία (π.χ. χειρονομίες, επιτονισμό κτλ.), τα οποία δεν είναι εύκολο να αποδοθούν γραπτά. Αντίθετα, στον γραπτό λόγο δεν έχουμε μπροστά μας τον αναγνώστη και διαθέτουμε χρόνο για σχεδιασμό και διόρθωση. • Από την προσέγγιση των παραπάνω κειμένων και συνομιλιών καταλαβαίνουμε ότι είναι δύσκολο να διακρίνουμε τα όρια ανάμεσα στον γραπτό και τον προφορικό λόγο, ιδιαίτερα στα κείμενα της ηλεκτρονικής επικοινωνίας.

15. B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY (σελ. 28-33) Έμαθα ότι Όταν μελετούμε τον προφορικό λόγο ή το γραπτό κείμενο, αναζητούμε: • ποιος μιλάει ή γράφει (πομπός), • σε ποιον μιλάει ή γράφει (δέκτης), • για ποιο σκοπό μιλάει ή γράφει (σκοπός), • ποιο θέμα, ποιες απόψεις-ιδέες (μήνυμα) μεταδίδει και με ποιον τρόπο. O τρόπος που μιλάμε αλλά και αυτά που λέμε εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως: • από τη σχέση που έχουμε με τον συνομιλητή μας: αν μιλάμε με κάποιο φίλο μας, για παράδειγμα, είμαστε λιγότερο τυπικοί, ενώ, όταν μιλάμε με κάποιο μεγαλύτερο που δε γνωρίζουμε καλά, χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό αριθμό· • από τον σκοπό του λόγου ή του κειμένου. Τέλος, το μέσο-δίαυλος επικοινωνίας επηρεάζει τη μορφή του μηνύματος (το λεξιλόγιο, το ύφος, ακόμα και την οργάνωση των προτάσεων ή της παραγράφου). Η μορφή και το ύφος του μηνύματος καθορίζονται από τις κοινωνικές μας σχέσεις και τις συνθήκες επικοινωνίας. Tο επίπεδο ύφους καθορίζεται και από τη σχέση πομπού-αποδέκτη που κινείται είτε στον άξονα της εξουσίας είτε στον άξονα της ισοτιμίας/αλληλεγγύης. Mια σχέση ισοτιμίας μπορεί να είναι από πολύ οικεία έως τυπική και απρόσωπη.

16. Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ (σελ. 34) Ακούω και μιλώ • Η παράγραφος είναι σημαντικό στοιχείο για την οργάνωση ενός κειμένου. Όμως και η ίδια είναι ένα κείμενο με αρκετή αυτονομία. Αποτελείται από τρία μέρη: • Θεματική πρόταση: Αποτελεί τον πρόλογο και περιέχει το θέμα της παραγράφου. • Λεπτομέρειες: Αποτελεί το κύριο θέμα και περιέχει τα στοιχεία ανάπτυξης της παραγράφου. • Κατακλείδα: Αποτελεί τον επίλογο της παραγράφου και περιέχει το τελικό συμπέρασμα.

17. Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ (σελ. 35) • Η παράγραφος είναι ένα ενιαίο κείμενο, με αρχή, ανάπτυξη και τέλος. Έχει την αυτονομία της, αφού αναπτύσσεται μια ιδέα ή η πλευρά ενός θέματος, αλλά ταυτόχρονα συνδέεται με την επόμενη παράγραφο και όλες μαζί διαμορφώνουν ένα κείμενο. • Στην αρχή της παραγράφου εντοπίζουμε – γράφουμε το θέμα που αναλύεται παρακάτω σε προτάσεις. • Συνδέουμε τις προτάσεις στο εσωτερικό της παραγράφου με κατάλληλες συνδετικές λέξεις που δηλώνουν επεξήγηση, παράδειγμα, συμπέρασμα, αντίθεση. • Μια παράγραφος πρέπει να ξεχωρίζει από την άλλη, γι’ αυτό αφήνουμε περιθώριο στην αρχή κάθε παραγράφου. Να θυμάμαι ότι ...

18. Ο υπολογιστής, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί βέβαια να αντικαταστήσει το δάσκαλο και το βιβλίο. Ο δάσκαλος παίζει και πρέπει να παίζει κεντρικό ρόλο, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Χρησιμοποιεί σαν κύριο εργαλείο το λόγο, που κινητοποιεί τη φαντασία. Επίσης ο ρόλος του βιβλίου είναι σημαντικός. Αποτελεί βάση αναφοράς όπου μπορεί να ανατρέξει ο μαθητής κάθε στιγμή. Μεταφέρεται και ξεφυλλίζεται εύκολα. Όμως πιστεύουμε ότι η χρήση ποιοτικού εκπαιδευτικού λογισμικού μπορεί να βοηθήσει το έργο του δασκάλου και να συμπληρώσει κενά στη λειτουργία του συμβατικού-έντυπου βιβλίου. Ενώ ο δάσκαλος με χρήση του λόγου κινητοποιεί τη φαντασία, το εκπαιδευτικό λογισμικό και τα εποπτικά μέσα διδασκαλίας μπορούν να δράσουν συμπληρωματικά και να κινητοποιήσουν τις αισθήσεις. Επιπλέον, τα πολυμέσα σε σχέση με τα συμβατικά εποπτικά μέσα, video, audio κ.λ.π., προσφέρουν κάτι περισσότερο. Ο μαθητής δεν παρακολουθεί παθητικά. Δεν μετατρέπεται σε θεατή. Συμμετέχει, αυτενεργεί. Σε ένα τέτοιο μαθητοκεντρικό μαθησιακό περιβάλλον, ο ρόλος του εκπαιδευτικού αλλάζει, από απλός «αναμεταδότης» γνώσεων και «αυθεντία» γίνεται συνεργάτης και σύμβουλος του μαθητή. ΚΕΙΜΕΝΟ 15 [Ο νέος ρόλος του Δασκάλου] (σελ. 34-35)

23. Ο υπολογιστής, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί βέβαια να αντικαταστήσει το δάσκαλο και το βιβλίο. Ο δάσκαλος παίζει και πρέπει να παίζει κεντρικό ρόλο, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Χρησιμοποιεί σαν κύριο εργαλείο το λόγο, που κινητοποιεί τη φαντασία. Επίσης ο ρόλος του βιβλίου είναι σημαντικός. Αποτελεί βάση αναφοράς όπου μπορεί να ανατρέξει ο μαθητής κάθε στιγμή. Μεταφέρεται και ξεφυλλίζεται εύκολα. Όμως πιστεύουμε ότι η χρήση ποιοτικού εκπαιδευτικού λογισμικού μπορεί να βοηθήσει το έργο του δασκάλου και να συμπληρώσει κενά στη λειτουργία του συμβατικού-έντυπου βιβλίου. Ενώ ο δάσκαλος με χρήση του λόγου κινητοποιεί τη φαντασία, το εκπαιδευτικό λογισμικό και τα εποπτικά μέσα διδασκαλίας μπορούν να δράσουν συμπληρωματικά και να κινητοποιήσουν τις αισθήσεις. Επιπλέον, τα πολυμέσα σε σχέση με τα συμβατικά εποπτικά μέσα, video, audio κ.λ.π., προσφέρουν κάτι περισσότερο. Ο μαθητής δεν παρακολουθεί παθητικά. Δεν μετατρέπεται σε θεατή. Συμμετέχει, αυτενεργεί. Σε ένα τέτοιο μαθητοκεντρικό μαθησιακό περιβάλλον, ο ρόλος του εκπαιδευτικού αλλάζει, από απλός «αναμεταδότης» γνώσεων και «αυθεντία» γίνεται συνεργάτης και σύμβουλος του μαθητή. ΚΕΙΜΕΝΟ 15 [Ο νέος ρόλος του Δασκάλου] (σελ. 34-35) ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ

24. Το πάρτι που οργανώσαμε με τόση φροντίδα ολόκληρο το καλοκαίρι κατέληξε σε πλήρη αποτυχία. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

25. Το πάρτι που οργανώσαμε με τόση φροντίδα ολόκληρο το καλοκαίρι κατέληξε σε πλήρη αποτυχία. Εγώ ήμουν πολύ κρυωμένος, η μύτη μου έσταζε και η φωνή μου μόλις που σχημάτιζε ένα δυσάρεστο ψίθυρο. Η αδελφή μου έσπασε το χέρι της και έπρεπε να το έχει κρεμασμένο σε θηλιά. Με το ένα της χέρι λίγη βοήθεια μπορούσε να δώσει. Κατά τις έξι το απόγευμα βροντές και αστραπές τράνταζαν τον ουρανό και στις επτά η βροχή είχε πια σχηματίσει χείμαρρους. Πέντε από τα δέκα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, που είχα καλέσει, δεν μπόρεσαν να έρθουν, γιατί η καταιγίδα πλημμύρισε τους δρόμους και ακινητοποίησε όλα σχεδόν τα λεωφορεία. Όσα έφτασαν ήταν πολύ αργοπορημένα. Θαρρείς για να δοθεί η χαριστική βολή στο πάρτι μας, το παγωτό είχε λιώσει τόσο πολύ, ώστε θα ήταν ευκολότερο να το πιει κανείς παρά να δοκιμάσει να το φάει με το κουτάλι. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

26. Το πάρτι που οργανώσαμε με τόση φροντίδα ολόκληρο το καλοκαίρι κατέληξε σε πλήρη αποτυχία. Εγώ ήμουν πολύ κρυωμένος, η μύτη μου έσταζε και η φωνή μου μόλις που σχημάτιζε ένα δυσάρεστο ψίθυρο. Η αδελφή μου έσπασε το χέρι της και έπρεπε να το έχει κρεμασμένο σε θηλιά. Με το ένα της χέρι λίγη βοήθεια μπορούσε να δώσει. Κατά τις έξι το απόγευμα βροντές και αστραπές τράνταζαν τον ουρανό και στις επτά η βροχή είχε πια σχηματίσει χείμαρρους. Πέντε από τα δέκα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, που είχα καλέσει, δεν μπόρεσαν να έρθουν, γιατί η καταιγίδα πλημμύρισε τους δρόμους και ακινητοποίησε όλα σχεδόν τα λεωφορεία. Όσα έφτασαν ήταν πολύ αργοπορημένα. Θαρρείς για να δοθεί η χαριστική βολή στο πάρτι μας, το παγωτό είχε λιώσει τόσο πολύ, ώστε θα ήταν ευκολότερο να το πιει κανείς παρά να δοκιμάσει να το φάει με το κουτάλι. Είχα οπωσδήποτε και άλλοτε αποτυχίες σε πάρτι, αλλά αυτή ξεπέρασε κάθε προηγούμενη. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

27. Το πάρτι που οργανώσαμε με τόση φροντίδα ολόκληρο το καλοκαίρι κατέληξε σε πλήρη αποτυχία. Εγώ ήμουν πολύ κρυωμένος, η μύτη μου έσταζε και η φωνή μου μόλις που σχημάτιζε ένα δυσάρεστο ψίθυρο. Η αδελφή μου έσπασε το χέρι της και έπρεπε να το έχει κρεμασμένο σε θηλιά. Με το ένα της χέρι λίγη βοήθεια μπορούσε να δώσει. Κατά τις έξι το απόγευμα βροντές και αστραπές τράνταζαν τον ουρανό και στις επτά η βροχή είχε πια σχηματίσει χείμαρρους. Πέντε από τα δέκα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, που είχα καλέσει, δεν μπόρεσαν να έρθουν, γιατί η καταιγίδα πλημμύρισε τους δρόμους και ακινητοποίησε όλα σχεδόν τα λεωφορεία. Όσα έφτασαν ήταν πολύ αργοπορημένα. Θαρρείς για να δοθεί η χαριστική βολή στο πάρτι μας, το παγωτό είχε λιώσει τόσο πολύ, ώστε θα ήταν ευκολότερο να το πιει κανείς παρά να δοκιμάσει να το φάει με το κουτάλι. Είχα οπωσδήποτε και άλλοτε αποτυχίες σε πάρτι, αλλά αυτή ξεπέρασε κάθε προηγούμενη. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

28. Τεράστιες είναι οι καταστροφές που προξενούνται σε μια χώρα από τους εμπρησμούς των δασών. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

29. Τεράστιες είναι οι καταστροφές που προξενούνται σε μια χώρα από τους εμπρησμούς των δασών. Πρώτα-πρώτα πλήττεται η οικονομία, γιατί λιγοστεύει η ξυλεία. Πλήγματα επίσης δέχεται και ο τομέας της γεωργίας, γιατί χωρίς τα δάση δημιουργούνται καταστρεπτικοί χείμαρροι, που διαβρώνουν τα εδάφη των αγρών και παρασύρουν τις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Αλλά και η υγεία του ανθρώπου επιβαρύνεται με την καταστροφή των δασών, καθώς με κάθε δάσος που καίγεται εξαφανίζεται και μια πηγή οξυγόνου. Εκτός όμως από τα παραπάνω, ανυπολόγιστη είναι η οικολογική καταστροφή, καθώς με τις πυρκαγιές εξαφανίζεται η χλωρίδα και η πανίδα, με αποτέλεσμα να χάνονται σπάνια φυτά και μοναδικά ζώα. Τέλος, χωρίς τα δάση υποβαθμίζεται το περιβάλλον, γιατί ο άνθρωπος χάνει το χώρο μέσα στον οποίο έβρισκε γαλήνη και ηρεμία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πρόσφατης πυρκαγιάς στην Πάρνηθα της Αττικής, που στέρησε τους κατοίκους της πρωτεύουσας από ένα σημαντικό φυσικό καταφύγιο. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

30. Τεράστιες είναι οι καταστροφές που προξενούνται σε μια χώρα από τους εμπρησμούς των δασών. Πρώτα-πρώτα πλήττεται η οικονομία, γιατί λιγοστεύει η ξυλεία. Πλήγματα επίσης δέχεται και ο τομέας της γεωργίας, γιατί χωρίς τα δάση δημιουργούνται καταστρεπτικοί χείμαρροι, που διαβρώνουν τα εδάφη των αγρών και παρασύρουν τις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Αλλά και η υγεία του ανθρώπου επιβαρύνεται με την καταστροφή των δασών, καθώς με κάθε δάσος που καίγεται εξαφανίζεται και μια πηγή οξυγόνου. Εκτός όμως από τα παραπάνω, ανυπολόγιστη είναι η οικολογική καταστροφή, καθώς με τις πυρκαγιές εξαφανίζεται η χλωρίδα και η πανίδα, με αποτέλεσμα να χάνονται σπάνια φυτά και μοναδικά ζώα. Τέλος, χωρίς τα δάση υποβαθμίζεται το περιβάλλον, γιατί ο άνθρωπος χάνει το χώρο μέσα στον οποίο έβρισκε γαλήνη και ηρεμία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πρόσφατης πυρκαγιάς στην Πάρνηθα της Αττικής, που στέρησε τους κατοίκους της πρωτεύουσας από ένα σημαντικό φυσικό καταφύγιο. Μπορούμε επομένως να δικαιολογήσουμε τη λήψη άμεσων μέτρων πρόληψης αλλά και πυρόσβεσης από το κράτος και τους πολίτες για την προστασία των δασών. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

31. Τεράστιες είναι οι καταστροφές που προξενούνται σε μια χώρα από τους εμπρησμούς των δασών. Πρώτα-πρώτα πλήττεται η οικονομία, γιατί λιγοστεύει η ξυλεία. Πλήγματα επίσης δέχεται και ο τομέας της γεωργίας, γιατί χωρίς τα δάση δημιουργούνται καταστρεπτικοί χείμαρροι, που διαβρώνουν τα εδάφη των αγρών και παρασύρουν τις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Αλλά και η υγεία του ανθρώπου επιβαρύνεται με την καταστροφή των δασών, καθώς με κάθε δάσος που καίγεται εξαφανίζεται και μια πηγή οξυγόνου. Εκτός όμως από τα παραπάνω, ανυπολόγιστη είναι η οικολογική καταστροφή, καθώς με τις πυρκαγιές εξαφανίζεται η χλωρίδα και η πανίδα, με αποτέλεσμα να χάνονται σπάνια φυτά και μοναδικά ζώα. Τέλος, χωρίς τα δάση υποβαθμίζεται το περιβάλλον, γιατί ο άνθρωπος χάνει το χώρο μέσα στον οποίο έβρισκε γαλήνη και ηρεμία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πρόσφατης πυρκαγιάς στην Πάρνηθα της Αττικής, που στέρησε τους κατοίκους της πρωτεύουσας από ένα σημαντικό φυσικό καταφύγιο. Μπορούμε επομένως να δικαιολογήσουμε τη λήψη άμεσων μέτρων πρόληψης αλλά και πυρόσβεσης από το κράτος και τους πολίτες για την προστασία των δασών. Ας δημιουργήσουμε μια παράγραφο

32. Τεράστιες είναι οι καταστροφές που προξενούνται σε μια χώρα από τους εμπρησμούς των δασών. Πρώτα-πρώτα πλήττεται η οικονομία, γιατί λιγοστεύει η ξυλεία. Πλήγματα επίσης δέχεται και ο τομέας της γεωργίας, γιατί χωρίς τα δάση δημιουργούνται καταστρεπτικοί χείμαρροι, που διαβρώνουν τα εδάφη των αγρών και παρασύρουν τις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Αλλά και η υγεία του ανθρώπου επιβαρύνεται με την καταστροφή των δασών, καθώς με κάθε δάσος που καίγεται εξαφανίζεται και μια πηγή οξυγόνου. Εκτός όμως από τα παραπάνω, ανυπολόγιστη είναι η οικολογική καταστροφή, καθώς με τις πυρκαγιές εξαφανίζεται η χλωρίδα και η πανίδα, με αποτέλεσμα να χάνονται σπάνια φυτά και μοναδικά ζώα. Τέλος, χωρίς τα δάση υποβαθμίζεται το περιβάλλον, γιατί ο άνθρωπος χάνει το χώρο μέσα στον οποίο έβρισκε γαλήνη και ηρεμία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πρόσφατης πυρκαγιάς στην Πάρνηθα της Αττικής, που στέρησε τους κατοίκους της πρωτεύουσας από ένα σημαντικό φυσικό καταφύγιο. Μπορούμε επομένως να δικαιολογήσουμε τη λήψη άμεσων μέτρων πρόληψης αλλά και πυρόσβεσης από το κράτος και τους πολίτες για την προστασία των δασών. Ας δούμε τώρα τις συνδετικές λέξεις στην παράγραφό μας

38. Τεράστιες είναι οι καταστροφές που προξενούνται σε μια χώρα από τους εμπρησμούς των δασών. Πρώτα-πρώτα πλήττεται η οικονομία, γιατί λιγοστεύει η ξυλεία. Πλήγματα επίσης δέχεται και ο τομέας της γεωργίας, γιατί χωρίς τα δάση δημιουργούνται καταστρεπτικοί χείμαρροι, που διαβρώνουν τα εδάφη των αγρών και παρασύρουν τις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Αλλά και η υγεία του ανθρώπου επιβαρύνεται με την καταστροφή των δασών, καθώς με κάθε δάσος που καίγεται εξαφανίζεται και μια πηγή οξυγόνου. Εκτός όμως από τα παραπάνω, ανυπολόγιστη είναι η οικολογική καταστροφή, καθώς με τις πυρκαγιές εξαφανίζεται η χλωρίδα και η πανίδα, με αποτέλεσμα να χάνονται σπάνια φυτά και μοναδικά ζώα. Τέλος, χωρίς τα δάση υποβαθμίζεται το περιβάλλον, γιατί ο άνθρωπος χάνει το χώρο μέσα στον οποίο έβρισκε γαλήνη και ηρεμία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πρόσφατης πυρκαγιάς στην Πάρνηθα της Αττικής, που στέρησε τους κατοίκους της πρωτεύουσας από ένα σημαντικό φυσικό καταφύγιο. Μπορούμε επομένως να δικαιολογήσουμε τη λήψη άμεσων μέτρων πρόληψης αλλά και πυρόσβεσης από το κράτος και τους πολίτες για την προστασία των δασών. Δείτε τώρα τις συνδετικές λέξεις που χρησιμοποεί ο συγγραφέας για να αιτιολογήσει τις απόψεις του

44. Τεράστιες είναι οι καταστροφές που προξενούνται σε μια χώρα από τους εμπρησμούς των δασών. Πρώτα-πρώτα πλήττεται η οικονομία, γιατί λιγοστεύει η ξυλεία. Πλήγματα επίσης δέχεται και ο τομέας της γεωργίας, γιατί χωρίς τα δάση δημιουργούνται καταστρεπτικοί χείμαρροι, που διαβρώνουν τα εδάφη των αγρών και παρασύρουν τις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Αλλά και η υγεία του ανθρώπου επιβαρύνεται με την καταστροφή των δασών, καθώς με κάθε δάσος που καίγεται εξαφανίζεται και μια πηγή οξυγόνου. Εκτός όμως από τα παραπάνω, ανυπολόγιστη είναι η οικολογική καταστροφή, καθώς με τις πυρκαγιές εξαφανίζεται η χλωρίδα και η πανίδα, με αποτέλεσμα να χάνονται σπάνια φυτά και μοναδικά ζώα. Τέλος, χωρίς τα δάση υποβαθμίζεται το περιβάλλον, γιατί ο άνθρωπος χάνει το χώρο μέσα στον οποίο έβρισκε γαλήνη και ηρεμία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πρόσφατης πυρκαγιάς στην Πάρνηθα της Αττικής, που στέρησε τους κατοίκους της πρωτεύουσας από ένα σημαντικό φυσικό καταφύγιο. Μπορούμε επομένως να δικαιολογήσουμε τη λήψη άμεσων μέτρων πρόληψης αλλά και πυρόσβεσης από το κράτος και τους πολίτες για την προστασία των δασών. Παρατηρούμε ότι κάποιες συνδετικές λέξεις δηλώνουν χρονική σειρά ή το επιπλέον και κάποιες άλλες δηλώνουν αιτιολογία

45. Ας δούμε τώρα έναν πίνακα με συνδετικές λέξεις (1/2) • Αντίθεση – Εναντίωση: αλλά, όμως, ενώ, αντίθετα, ωστόσο, απεναντίας, κι όμως, πέρα απ’ αυτά όμως, μολονότι, παρά το γεγονός ότι…κτλ • Χρονική σειρά -Ακολουθία νοημάτων: όταν, αφού, καθώς, αρχικά, μόλις, σήμερα, τέλος, πριν από, στον αιώνα μας, ύστερα, τώρα, μέχρι κτλ. • Διευκρίνιση: λόγου χάρη, για παράδειγμα κτλ. • Σύγκριση και σκοπός: συγκριτικά, σε σχέση, παρά, απ’ όσο, απ’ ότι κτλ. σκοπός, για να, επιδίωξη, στόχος κτλ. • Επιβεβαίωση -Συμφωνία –Αποδοχή: βεβαίως, εξάλλου, σίγουρα, παράλληλα, είναι αλήθεια, πράγματι, αναμφισβήτητα, αναμφίβολα κτλ. • Έμφαση –Επιτονισμός: μάλιστα, θα ήθελα να τονίσω ότι, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, αξίζει να επισημανθεί ότι, παρουσιάζεται επιτακτική η ανάγκη να…, πράγματι, κατεξοχήν, προπάντων, το σημαντικότερο είναι κτλ. • Επεξήγηση και αποτέλεσμα: δηλαδή, ειδικότερα, με άλλα λόγια, συγκεκριμένα κτλ. αποτέλεσμα, ώστε, οπότε, λοιπόν, συνεπώς κτλ.

46. Ας δούμε τώρα έναν πίνακα με συνδετικές λέξεις (2/2) • Συμπέρασμα: τελικά, άρα, επιλογικά, συμπερασματικά, συνεπώς, επομένως, ανακεφαλαιώνοντας, συνοψίζοντας τα παραπάνω κτλ. • Προϋπόθεση και αρίθμηση: με την προϋπόθεση, αν, εκτός αν, εφ’ όσον κτλ. πρώτον, τέλος, κατ’ αρχάς κτλ. • Γενίκευση και δισταγμός: γενικά, ευρύτερα, τις περισσότερες φορές κτλ. μήπως, μη(ν) κτλ. • Προσθήκη –πρόσθεση: συμπληρωματικά, ακόμη, επίσης, επιπρόσθετα, επιπλέον, ή, και, παράλληλα, αφ’ ενός…αφ’ ετέρου, εξάλλου, κατά πρώτο λόγο…κτλ. Αιτιολόγηση: γιατί, διότι, επειδή ,αφού, εξαιτίας, που, γι’ αυτό το λόγο, το φαινόμενο οφείλεται, καθώς, μια που, λόγος είναι κτλ. Τοπική σχέση και διαχωρισμός: όπου, ή, είτε -είτε, μπορεί να κτλ. Ταξινόμηση και ομοιότητα: απ’ τη μια, απ’ την άλλη, κατά πρώτο λόγο κτλ. όπως, σαν, ομοίως, το ίδιο ισχύει, παρουσιάζει κοινά στοιχεία κτλ

47. Δ Λεξιλόγιο λέξεις που έχουν σχέση με το σχολείο (σελ. 36) 1. Επιλέξτε από όλα τα κείμενα της ενότητας το λεξιλόγιο που αναφέρεται στο σχολικό περιβάλλον και στη σχολική ζωή και ερμηνεύστε όσες λέξεις δε γνωρίζετε με τη χρήση ενός λεξικού. Μήπως να την αφήναμε για το σπίτι; Εντάξει λοιπόν θα την έχετε ως εργασία για το σπίτι. Ουσιαστικά Επίθετα/μετοχές Ρήματα Φράσεις

48. Δ Λεξιλόγιο συνδετικές λέξεις (σελ. 36) 2. Εντοπίστε στα κείμενα 3, 14 και 15 τις λέξεις που χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση των προτάσεων στο εσωτερικό των παραγράφων, γράψτε τες σ’ έναν πίνακα και δίπλα σημειώστε τι δηλώνει η κάθε συνδετική λέξη. Πίνακας συνδετικών λέξεων 1. όμως 1. αντίθεση 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5.

49. Ε Δραστηριότητες παραγωγής λόγου (σελ. 37) Διαβάζω και γράφω Έχετε αρχίσει να χρησιμοποιείτε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και θέλετε να στείλετε ένα κείμενο στην ηλεκτρονική εφημερίδα του 14ου Γυμνασίου Περιστερίου. Περιγράψτε στην πρώτη παράγραφο διάφορα ευτράπελα-κωμικά επεισόδια που συμβαίνουν στο σχολείο σας και στη συνέχεια αναλύστε πώς είναι οι σχέσεις σας με τους συμμαθητές και τους καθηγητές σας. Κριτήρια αυτοαξιολόγησης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε: – να κατανοηθεί ο σκοπός του κειμένου, – να ληφθούν υπόψη οι αποδέκτες στους οποίους απευθύνεται, – να αξιοποιηθεί το λεξιλόγιο που συγκεντρώθηκε προηγουμένως, – να δοθεί έμφαση στη σύνταξη-οργάνωση της παραγρά- φου: θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα.

50. Ας θυμηθούμε τι μάθαμε σ’ αυτή την ενότητα (σελ. 38) – Tα δύο είδη της γλωσσικής επικοινωνίας είναι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . και . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . λόγος • Eίναι πιο άμεσος και αυθόρμητος. • Έχει διακοπές, επαναλήψεις, διορθώσεις. • Eμπλουτίζεται από στοιχεία, όπως χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου κτλ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . λόγος • Yπάρχει χρόνος να προετοιμαστεί προσεκτικά, να οργανωθεί και να διορθωθεί. • Xρησιμοποιείται συνήθως όταν πομπός και δέκτης βρίσκονται μακριά ο ένας από τον άλλο. Xαρακτηριστικό της παραγράφου είναι ότι αποτελεί κείμενο ενιαίο και σχετικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , αλλά ταυτόχρονα . . . . . . . . . . . . . . . . . . με τις προηγούμενες και τις επόμενες παραγράφους. Kάθε παράγραφος πρέπει να ξεχωρίζει από την άλλη. Γι' αυτό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

51. Η ενότητα ολοκληρώθηκε. Να μην ξεχνάτε ότι ερχόμαστε στο σχολείο επειδή ...

Νεοελληνική Γλώσσα Α γυμνασίου-ενότητα 2

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (17)

Similar to Νεοελληνική Γλώσσα Α γυμνασίου-ενότητα 2

Similar to Νεοελληνική Γλώσσα Α γυμνασίου-ενότητα 2 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Νεοελληνική Γλώσσα Α γυμνασίου-ενότητα 2