18. ข้อแตกต่างระหว่างระบบกฎหมาย common law และ civil law
บ่อเกิดของกฎหมาย
- ระบบ civil law บ่อเกิดกฎหมายที่สาคัญที่สุด คือ ประมวลกฎหมาย และ
กฎหมายลายลักษณ์อักษรอื่นๆ ส่วนคาพิพากษานั้นมิได้ถือว่าเป็นบ่อเกิดของ
กฎหมาย แต่เป็นเพียงตัวอย่างของการตีความและการใช้กฎหมายเท่านั้น
- ระบบ common law บ่อเกิดกฎหมายที่สาคัญที่สุดคือ หลักกาหมายที่เกิด
จากการตัดสินหรือแนวคาพิพากษาของศาล ส่วนกฎหมายลายลักษณ์อักษรจะมี
บทบาทที่สาคัญน้อยกว่า
บทบาทความสาคัญของนักกฎหมาย
- ระบบ civil law นักกฎหมายที่มีบทบาทสาคัญ ได้แก่ นักนิติศาสตร์ หรือ
ศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัยต่างๆ ผู้พิพากษาเป็นเพียงผู้ปรับใช้และตีความ
กฎหมายเท่านั้น ผู้พิพากษาไม่ค่อยมีบทบาทมากนักในเชิงวิชาการ หรือการพัฒนา
องค์ความรู้ใหม่
-ระบบ common law ผู้พิพากษาจะมีบทบาทความสาคัญมาก กล่าวได้ว่า ผู้
พิพากษาเป็นผู้ทรงไว้ซึ่งกฎหมายและความยุติธรรม เพราะว่าระบบกฎหมาย
common law เกิดขึ้นได้ด้วยการวินิจฉัยโดยผู้พิพากษาเป็นเวลาหลายร้อยปี
19. ข้อแตกต่างระหว่างระบบกฎหมาย common law และ civil law (ต่อ)
การแบ่งแยกกฎหมายเอกชนออกจากกฎหมายมหาชน
- ระบบ civil law มีการแบ่งแยกกฎหมายเอกชนออกจากกฎหมาย
มหาชน ประเทศที่ใช้ระบบ civil law จึงมักใช้ระบบศาลคู่ คือมีทั้งศาล
ยุติธรรม และศาลปกครอง
- ระบบ common law ไม่มีการแบ่งแยกกฎหมายเอกชนออกจาก
กฎหมายมหาชน และไม่มีการแบ่งข้อพิพาทเป็นคดีเอกชนออกจากคดี
ปกครอง ซึ่งเป็นระบบศาลเดียว
การศึกษาเล่าเรียนวิชากฎหมาย
- ระบบ civil law การศึกษาจะให้ความสาคัญกับประมวลกฎหมายและ
ทฤษฎีระดับสูงที่เป็นนามธรรม เช่น สัญญาคืออะไร แบ่งออกเป็นกี่ประเภท
- ระบบ common law จะให้ความสาคัญกับคาพิพากษาของศาล
โดยเฉพาะคาพิพากษาของศาลสูง โดยผู้สอนจะสอนให้นักศึกษาอ่านคา
พิพากษาของศาล โดยเฉพาะศึกษาการให้เหตุผลของศาล
