ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΜΠΑΞΕΒΑΝΙΔΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΑΙ ΧΑΤΖΑΤΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝ.& ΠΟΛ. ΑΓΩΓΗΣ

1. https://www.youtube.com/watch?v=LOMbySJTKpg&list=PLiDuvAnfT8geuKUMT
OF8hq7t1wfV5SJ4L&index=8

2. Προσδιορισμός του φαινομένου
To Bullying ή Εκφοβισμός είναι μία επιθετική συμπεριφορά σωματική, λεκτική,
ψυχολογική ή και κοινωνική ή μια σειρά επαναλαμβανόμενων επιθετικών πράξεων,
που εκδηλώνεται σκόπιμα, απρόκλητα και επαναλαμβανόμενα, προς κάποιο
λιγότερα ισχυρό άτομο, στο σχολείο, στον εργασιακό χώρο, ακόμη και στα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης.
Σκοπός είναι η επιβολή και η πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου στο
άτομο (ή σε ομάδα ατόμων) που υφίσταται αυτή την συμπεριφορά.
Όλη η εξουσία είναι στο άτομο ή στην ομάδα που την ασκεί.
Τα άτομα που εκφοβίζουν τους άλλους, δείχνουν απέχθεια και περιφρόνηση σ’
αυτούς που προσπαθούν να βλάψουν.
Πιστεύουν ότι μέσα απ’ αυτή τη συμπεριφορά γίνονται πιο σημαντικοί.

3. Ιστορική αναδρομή
Ο εκφοβισμός φαίνεται να αποτελεί βασικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης και συμπεριφοράς
καθώς συνδέεται άμεσα με την ανάγκη του ανθρώπινου είδους προς επιβίωση αλλά και με το
ένστικτο του ανταγωνισμού μεταξύ των ανθρώπων, στοιχεία που εντοπίζονται από την αρχή της
ύπαρξης του ανθρώπου.
Το ένστικτο της ανάγκης προς επιβίωση και του ανταγωνισμού, όχι μόνο παρέμειναν αναλλοίωτα
αλλά και ενσωματώθηκαν και εξελίχθηκαν ανά τους αιώνες.
1897188818381530
Η λέξη «bullying»
εμφανίζεται στην
Αγγλική γλώσσα
αναφερόμενη στη
συμπεριφορά κάποιου
προκειμένου να
τρομάξει κάποιον
«αδύναμο».
Το μυθιστόρημα
«Όλιβερ Τουίστ»
του Κάρολου
Ντίκενς, αποτελεί
ένα από τα
πρώτα βιβλία που
αναφέρονται στον
εκφοβισμό μεταξύ
παιδιών και
εφήβων.
Εντοπίζεται η λέξη
«εκφοβισμός»
στην Ελληνική
γλώσσα,
αναφερόμενη στην
πρόκληση φόβου
σε κάποιον,
κυρίως ως μέσο
ελέγχου των
αντιδράσεών του.
Η συμπεριφορά εκφοβισμού
συνδέεται και με την παιδική ηλικία.
Ο καθηγητής Burk στο άρθρο του με
τίτλο «Το Πείραγμα και ο
Εκφοβισμός μεταξύ μαθητών» κάνει
λόγο για επιθετική και βίαιη
συμπεριφορά που εκδήλωναν
συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας
μαθητές προς μικρότερους.

4. Ο Εκφοβισμός
μπορεί να λάβει
πολλές ΜΟΡΦΕΣ
Μορφές
Εκφοβισμού
Λεκτικός
Σωματικός με σπρώξιμο, χτυπήματα, τράβηγμα
μπουνιές, κλωτσιές κλπ
Συναισθηματικός
Κοινωνικός
Ηλεκτρονικός
Σεξουαλικός
με εκβιασμό, σκόπιμη απομόνωση του θύματος
από μια ομάδα, απόσπαση ή καταστροφή
προσωπικών αντικειμένων
με κοροϊδευτικά σχόλια, βρίσιμο, προσβολές,
ειρωνεία, απειλές, διάδοση ψευδούς φήμης κλπ
με διάδοση φημών, η καταστροφή
προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από
την παρέα, απαίτηση χρημάτων κλπ
με ανεπιθύμητο άγγιγμα, χυδαία λεκτική
παρενόχληση, προσβλητικά μηνύματα
ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ
μέσω διαδικτύου ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου,
μηνυμάτων ή κλήσεων στο κινητό τηλέφωνο,
δημοσιοποίηση πληροφοριών και εικόνων χωρίς
άδεια

6. «Εκφοβισμός- Bullying»:
Λόγος έχει ακόμη, γίνει για το
ποια στοιχεία είναι αυτά που
διαφοροποιούν το πείραγμα
από τον εκφοβισμό.
Επιστήμονες, τονίζουν πως το
πείραγμα γίνεται συνήθως
μεταξύ φίλων, κατά τη διάρκεια
μιας δημιουργικής διαδικασίας ή
και παιχνιδιού και δεν
περιλαμβάνει στοιχεία βίας.
Αυτό που ξεχωρίζει το απλό
πείραγμα από μια συμπεριφορά
ή πράξη εκφοβισμού εντοπίζεται
στον επαναλαμβανόμενο
χαρακτήρα της
συμπεριφοράς/πράξης που
σκοπός είναι η πρόκληση
τραύματος, βλάβης και
αρνητικών συναισθημάτων στο
άτομο.
Πώς διαφέρει ο εκφοβισμός από το Πείραγμα?

7. Το bullying/εκφοβισμός δεν είναι φυσιολογική συμπεριφορά
Ένα περιστατικό εκφοβισμού μπορεί να εμπεριέχει τα εξής χαρακτηριστικά:
Φυσική βία (χτυπήματα, τσιμπήματα,
δαγκώματα, σπρωξίματα)
Κοινωνική απομόνωση, αποκλεισμός του
ατόμου από κοινωνικές δραστηριότητες
Σεξουαλική παρενόχληση.
Χρήση λεκτικής βίας (πειράγματα,
βρισιές, χαρακτηρισμοί, κοροϊδία)
Λεκτική βία σχετικά με την εθνικότητα, τη
φυλή, τη θρησκεία, τη σεξουαλική
ταυτότητα αλλά και κάποιου είδους
αναπηρία
Κλοπή ή καταστροφή προσωπικών
αντικειμένων του ατόμου που
εκφοβίζεται.
Σκόπιμη αποκοπή του ατόμου
(συχνότερα παιδιού ή εφήβου) από
τους φίλους του/της..
Διάδοση ανήθικων και ψευδών φημών
για το άτομο που εκφοβίζεται
10
Απειλές και εκβιασμοί.
5
94
Διαδικτυακός εκφοβισμός
7
83
2
1 6

8. Portfolio
Presentation
Easy to change colors, photos
and Text.
Πως εξηγείται η συμπεριφορά του bullying
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποιος εκφοβίζει τους άλλους όπως:
 Μπορεί να έχει υποστεί ο ίδιος εκφοβισμό και να εκτονώνει κατά κάποιο τρόπο το θυμό του εκφοβίζοντας άλλους.
 Μπορεί μέσα απ’ αυτό να νιώθει ανώτερος από τους άλλους και να αισθάνεται ότι έχει ισχύ και εξουσία.
 Ίσως το κάνει για να τραβήξει την προσοχή, πιστεύοντας ότι θα γίνει δημοφιλής.
 Είναι δυστυχής και «ξεσπά» τη δυστυχία του στους άλλους.
 Χρησιμοποιεί τη «διαφορετικότητα» για να δικαιολογήσει τη συμπεριφορά του και να κάνει τα θύματά του να νιώσουν άσχημα.
 Το αληθινό πρόβλημα δεν είναι η «διαφορετικότητα» του θύματος αλλά ο ίδιος ο θύτης που νιώθει φόβο, ζήλεια, θυμό, φθόνο,
ανασφάλεια, δυστυχία.

9. Αναφέρεται
στη χρήση βίας
μεταξύ μαθητών ή
συνομηλίκων
παιδιών, με στόχο
να προκληθεί
πόνος ή
αναστάτωση.
Αποτελεί
ένα σύνθετο κοινωνικό
φαινόμενο το οποίο στις
μέρες μας τείνει να
αποκτήσει διαστάσεις
κοινωνικής μάστιγας.
Αναγνωρίζεται,
πλέον, ως σοβαρό
κοινωνικό πρόβλημα
τόσο από την Πολιτεία
και το Σχολείο, όσο
και από τους ειδικούς
και την κοινή γνώμη
Παρατηρείται
στις μέρες μας
όξυνση του
σχολικού
εκφοβισμού τόσο
σε παγκόσμιο όσο
και σε εθνικό
επίπεδο.
Ο Σχολικός Εκφοβισμός (School Bullying)
είναι ένα φαινόμενο νεανικής
παραβατικότητας,
ένα είδος Bullying,
που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου.

10. Παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση του φαινομένου
Οι παράγοντες αυτοί συναντώνται σε διάφορα επίπεδα:
• Xαρακτηριστικά των γονέων η
αυταρχικότητα, η συνεχής τιμωρία, η
έλλειψη υποστήριξης
• Xρήση (σωματικής) βίας ως μέσο
πειθαρχίας
• Έλλειψη ορίων μέσα στην οικογένεια
• Έκθεση του παιδιού σε γονική βία
Στην Οικογένεια
• Ανταγωνιστικότητα
• Έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των
μαθητών αλλά και ανάμεσα στον
εκπαιδευτικό και τους μαθητές
• Ανοχή στη βία
• Αδιαφορία για τον συναισθηματικό
κόσμο των μαθητών,
Στο Σχολείο
• προσωπικότητα του παιδιού
• Επιθετικότητα
• Υψηλή ή χαμηλή αυτοπεποίθηση
και αυτοεκτίμηση,
Στο Άτομο
• Ανοχή βίας
• Εκφοβισμός στην κοινωνία
• Κατάχρηση δύναμης και
εξουσίας στην κοινωνία
• Απεικονίσεις βίας και
εκφοβισμού στα ΜΜΕ
Στην Κοινωνία
• Υψηλά επίπεδα βίας
• Έλλειψηασφάλειας στη γειτονιά
• Κοινωνικές ανισότητες
• υψηλά επίπεδα ανεργίας.
Στην Κοινότητα
Σχολείο
Οικογένεια
Άτομο
Κοινότητα
Κοινωνία

11. «Προφίλ» του Θύτη και του Θύματος
 Έντονη και εξωστρεφή προσωπικότητα.
 Έχει κυρίαρχο το στοιχείο της παρορμητικότητας
 Έχει συχνά επιθετικό ύφος
 Είναι συνήθως άτομο χειριστικό
 Έχει μάθει να επιλύει τις αντιπαραθέσεις του με άλλους μέσω βίας
 Δικαιολογεί τις επιθετικές του πράξεις ως πρόκληση του θύματος
 Διακρίνεται συχνά από υψηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση
 Εναλλάσσεται σε αρκετές περιπτώσεις σε ρόλους θύτη-θύματος
Χαρακτηριστικά του θύτη

12. o Άτομα που συμπεριφέρονται με προκλητικό και
ενοχλητικό τρόπο απέναντι στους συνομηλίκους
o Άτομα αντιδραστικά
o Άτομα υπερκινητικά και αδέξια
o Άτομα παρορμητικά
o Άτομα με έλλειψη προσοχής
o Άτομα αγχώδη, ανασφαλή, μοναχικά
o Άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση
o Άτομα που ανήκουν σε κάποια μειονοτική ομάδα (ως
προς την εθνικότητα, τη θρησκευτική πίστη, το
σεξουαλικό προσανατολισμό κλπ)
o Άτομα που έχουν χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο,
o Άτομα που έχουν διαφορετική/μειονεκτική σωματική
εμφάνιση (βάρος, ύψος κλπ).
Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα,
υπάρχουν δύο τύποι θυμάτων
Παθητικά Θύματα
Άτομα που δεν έχουν προκαλέσει
άμεσα τον εκφοβισμό
Προκλητικά Θύματα
Άτομα που έχουν συμβάλλει με κάποιο τρόπο
και έως κάποιο βαθμό στον εκφοβισμό

13. Συνέπειες του φαινομένου (1/3)
Σε γνωστικό επίπεδο, το παιδί που θυματοποιείται
είναι πιθανό να παρουσιάζει :
χαμηλή σχολική επίδοση
άρνηση να πάει στο σχολείο ή σε δραστηριότητες
διάσπαση προσοχής
έλλειψη κινήτρων για μάθηση
αποφυγή έκφρασης σκέψεων
αποφυγή υποβολής ερωτήσεων μέσα στην τάξη
μόνο και μόνο για να μην τραβήξει την προσοχή.
Σε σωματικό επίπεδο, ένα άτομο που υπόκειται
εκφοβισμό εμφανίζει:
χτυπήματα, μώλωπες ή στραμπουλήγματα
αυξημένα επίπεδα άγχους
έλλειψη όρεξης
διαταραχές ύπνου
έλλειψη ισορροπίας στο βάδισμα
πονοκεφάλους και στομαχόπονους
πόνους σε διάφορα σημεία του σώματος
απροσεξία και έλλειψη συγκέντρωσης
Στο Θύμα

14. Συνέπειες του φαινομένου (2/3)
Σε ψυχολογικό επίπεδο, το άτομο που υπόκειται εκφοβισμό:
τείνει να είναι ιδιαίτερα ευάλωτο σε οποιαδήποτε κριτική
μπορεί να ξεσπά στο σπίτι και να γίνεται επιθετικό
βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκούς άμυνας
είναι φοβισμένο
κατακλύζεται από αισθήματα άγχους ή κατάθλιψης
εμφανίζει σε ακραίες περιπτώσεις, αυτοκτονικές τάσεις.
Στον κοινωνικό τομέα, συχνά τα παιδιά-θύματα:
ακολουθούν τις ομάδες των δημοφιλών συνομηλίκων τους από φόβο μήπως υποστούν χειρότερη
μορφή βίας,
προσκολλώνται και εξαρτώνται αποκλειστικά από ένα και μοναδικό φίλο και τρέμουν μήπως τον
χάσουν και μείνουν μόνα,
.

15. Συνέπειες του φαινομένου (3/3)
Από την άλλη πλευρά, συνέπειες, μακροπρόθεσμες, υπάρχουν και στο θύτη.
δεν είναι σε θέση να αποδεχθούν τον εαυτό τους
αδυνατούν να αντλήσουν αυτοεκτίμηση
σταδιακά, η ομάδα των οπαδών τους υποχωρεί
στο τέλος μένουν μόνοι με αυξημένα τα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους
δυσκολεύονται να συνάψουν αληθινές διαπροσωπικές σχέσεις,
παρατηρείται μακροπρόθεσμα πως αντιδρούν με βίαιο τρόπο απέναντι σε δικούς τους ανθρώπους
όπως τη σύζυγο ή τα παιδιά τους.
Στο θύτη

16. Γιατί διαλέγουν να εκφοβίσουν εμένα;
Στην πραγματικότητα,
Δεν θα πρέπει να αισθάνεσαι άσχημα γι’ αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σου
αλλά Να είσαι περήφανος γιατί αυτά είναι που σε κάνουν ιδιαίτερο και μοναδικό στον κόσμο.
Αν δέχεσαι τέτοια συμπεριφορά εκφοβισμού, χρειάζεται να γνωρίζεις ότι ΔΕΝ ΦΤΑΙΣ ΕΣΥ
Μπορεί να σου λένε άσχημα πράγματα για να σε πληγώσουν, π.χ. ότι είσαι άσχημος ή χαζός.
Μπορεί να χλευάζουν το παρουσιαστικό σου, τα μαλλιά σου, το φύλο σου, το χρώμα του δέρματός σου,
το σώμα σου, τη φυλή σου, τη θρησκεία σου.
Μην επιτρέπεις σ’ αυτά τα άτομα να σε κάνουν να νιώσεις άσχημα για τον εαυτό σου,
γιατί επιδιώκουν να αποκτήσουν εξουσία και έλεγχο πάνω σου.

17. Πως ξεκινά ένα περιστατικό Εκφοβισμού
Εάν η επίθεση δώσει στο θύτη αυτό που ψάχνει δηλαδή μια αίσθηση δύναμης,
επειδή κατάφερε να επηρεάσει αρνητικά το άλλο παιδί,
η επιθετικότητα σε γενικές γραμμές θα κλιμακωθεί.
Οι θύτες ξεκινούν με λεκτική παρενόχληση.
Ο τρόπος που το «θύμα» ανταποκρίνεται στην πρώτη λεκτική επίθεση,
καθορίζει το αν ο «θύτης» θα εξακολουθήσει να ενοχλεί αυτό το συγκεκριμένο
άτομο.

18. Portfolio
Presentation
Τι ενέργειες μπορώ να κάνω για να αντιμετωπίσω κάποιον που με εκφοβίζει; (1/4)
Αγνόησε αυτούς που σε εκφοβίζουν
Μην αντεπιτίθεσαι
Μη το κρατάς μυστικό
Γίνε μέλος μιας ομάδας
Αστειεύσου με τα πειράγματα

19. Η καλύτερη άμυνα απέναντι σε άτομα που ασκούν εκφοβισμό είναι :
Να σου αρέσει ο
Εαυτός σου
Να έχεις
αυτοπεποίθηση
Να μη μοιάζεις
με θύμα
Πολλές φορές είναι δύσκολο να λύσεις τέτοια προβλήματα ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ
 Δεν είναι αποτελεσματικό να προσπαθείς να ανταποδίδεις τον εκφοβισμό.
 Αν είσαι ανήλικος και χρειάζεσαι βοήθεια, ζήτησέ την από έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι.

21. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι:
Η διαφορετικότητά μας είναι που μας κάνει ξεχωριστούς
και μοναδικούς
Θα πρέπει να είμαστε περήφανοι για τον εαυτό μας
Να μην επιτρέπουμε σε άτομα που μας εκφοβίζουν
να μας καταβάλλουν

23. Κώστας
Λύπη
Συναισθήματα μαθητών σε συμβάν σχολικού
εκφοβισμού
Θανάσης
Θυμώνω γιατί δεν μπορώ να
βοηθήσω
Δημήτρης
Κάνω πως δεν βλέπω

24. Μαρία
Φοβάμαι
Πάνος
Ντρέπομαι που δεν έχω τη
δύναμη να κάνω κάτι
Νίκος
Κλείνω τα μάτια
Ελένη
Θυμώνω πολύ

25. Ευχαριστούμε για την προσοχή σας

26. Εργασία στο μάθημα:
Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή
Σχολ. Έτος:2019-2020
Μπαξεβανίδου Ευγενία
Χατζατίδου Γεωργία
Τμήμα Γ2
BULLYING -
ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
«Μία Σοβαρή μάστιγα της εποχής»
https://www.google.com/search?q=%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CE%BF%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%C
E%B9%CE%BA%CE%AE+%CE%B2%CE%B9%CE%B1&rlz=1C1GGRV_enGR751GR751&sxsrf=ALeKk02eCXUQK
J1TGTl9FOgQu9AXzaxClw:1583055599386&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiu0K
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B5%CE%B
A%CF%86%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82