1. moi truong am dao

MÔI TRƯỜNG ÂM ĐẠO
GS. TRẦN THỊ LỢI
Chủ nhiệm Bộ môn Phụ Sản
Khoa Y Đại Học Quốc Gia TP.HCM
BS Traàn Bình Troïng
Giaùo vuï Bộ môn Phụ Sản
Trường Đại Học Y Dược TP.HCM

 AÂm ñaïo: bình thöôøng raát nhieàu VK
soáng hoaïi sinh.
 Phoå vi truøng aâm ñaïo:
– vai troø quan troïng trong duy trì tình traïng
bình thöôøng cuûa aâm ñaïo
– chòu aûnh höôûng cuûa nhieàu taùc nhaân: tuoåi
taùc, ñieàu kieän veä sinh, chuû yeáu laø
estrogen
– kieán thöùc: vai troø heát söùc quan troïng
trong vieäc duy trì moät moâi tröôøng aâm ñaïo
bình thöôøng, traùnh vieâm nhieãm.

SINH LYÙ HOÏC VUØNGHAÄU MOÂNSINH DUÏC
 AÂm ñaïo
– moät xoang cuûa cô theå,
– môû ra ngoaøi da, tính chaát gaàn haäu moân
 bình thöôøng raát nhieàu VK cuûa ruoät vaø
VK soáng ngoaøi da.
Töø 108 ñeán 109 VK/mL dòch tieát AÂÑ

 Treû em, maõn kinh  nieâm maïc AÂÑ raát
moûng, chuû yeáu teá baøo ñaùy, caän ñaùy.
 Hoaït ñoäng cuûa buoàng tröùng: Estrogen
 nieâm maïc laùt taàng daøy ra: teá baøo ñaùy,
caän ñaùy, trung gian vaø beà maët.
 Teá baøo beà maët bong ra, chöùa nhieàu
glycogen
 nguoàn dinh döôõng cuûa Lactobacilli
 Coù khoaûng 7 loaïi Lactobacilli thöôøng truù taïi
AÂÑ

 Cô cheá töï baûo veä choáng vieâm nhieãm cuûa
moâi tröôøng aâm ñaïo
 Bieán ñoåi glycogen thaønh acid lactic
 Duy trì pH = 3,8-4,8 cho moâi tröôøng aâm ñaïo
 Chæ Lactobacilli sinh soáng ñöôïc, VK khaùc khoâng
phaùt trieån
Hình 1

Hình 1: Sinh lyù moâi tröôøng AÂÑ

PHOÅVI TRUØNGAÂÑ
VAØ NGUYCÔ GAÂYVIEÂM NHIEÃM
VK soáng thöôøng
xuyeân ôû AÂÑ
VK gaây beänh VK soáng thöôøng xuyeân
ôû AÂÑ nhöng coù nguy
cô laây beänh
-Diphteùroðdes
-Lactobacillus sp (khoâng
gaây beänh)
-Neisseria saprophy-tes
-Staphylococcus epi-
dermidis
-Streptococcus viri-dans
-Chlamydia tracho-matis
-Hemophilus ducreyi
-Mycobacterium tuberculosis
-Neisseria gonorrheae
-Treponema pallidum
-Trichomonas vaginalis
-Ureplasma urealyticum
-Streptococcus A
-Bacteroðdes, clostridium, strepto-
coques anaeùrobies
-Escherichia vaø caùc enteùrobac-
teùries khaùc
-Candida albicans vaø caùc naám
khaùc
-Gardnerella vaginalis
-Cytomeùgalovirus
-Herpes hominis
-Listeria monocytogenes
-Molluscum contagiosum
-Mycoplasma sp.
-Papillomavirus
-Staphylococcus aureus
-Streptococcus B vaø D

 Moâi tröôøng AÂÑ bình thöôøng chöùa raát nhieàu
VK
  vieâm AÂÑ khoù khaên neáu chæ döïa vaøo
keát quaû xeùt nghieäm VK.
 Thoùi quen sai laàm: thöôøng xuyeân thuït röûa
baèng dung dòch saùt khuaån
 phaù huûy phoå VK bình thöôøng cuûa AÂÑ
 VK coù theå gaây beänh + Lactobacilli bò phaù
huyû
 pH aâm ñaïo bò kieàm hoaù (> 4,8): ñieàu
kieän thuaän lôïi cho caùc taùc nhaân gaây beänh
phaùt trieån.

 Nghieân cöùu treân 140 tröôøng hôïp NKAÂÑ
ñieàu trò taïi PK Phuï Khoa-BVPS Töø Duõ:
“Nhöõng phuï nöõ coù thoùi quen thuït röûa AÂÑ baèng
dung dòch saùt khuaån coù tæ leä bò NKAÂÑ cao gaáp 5
laàn nhöõng phuï nöõ khoâng coù thoùi quen naøy.”
 Giöõ veä sinh sinh duïc: chæ röûa vuøng aâm hoä
sau khi tieâu, tieåu, giao hôïp baèng nöôùc saïch
roài lau khoâ.

CAÙCXEÙT NGHIEÄMCÔ BAÛNCUÛADÒCHTIEÁTAÂÑ
 Hoã trôï chaån ñoaùn nguyeân nhaân gaây vieâm
AÂÑ
 Beänh phaåm: khí hö laáy töø cuøng ñoà beân AÂÑ
chuù yù khoâng laáy maùu hoaëc dòch tieát töø loã coå töû cung
 Test KOH (whiff test)
Ño pH dòch tieát AÂÑ
Soi töôi khí hö

Hình 2
Khi nhoû dung
dòch KOH
10% vaøo dòch
aâm ñaïo cuûa
BN vieâm aâm
ñaïo do vi
khuaån, söï
giaûi phoùng
amine taïo neân
muøi caù thoái
ñaëc tröng
Quay laïi

 pH = 3,84,5:
phoå Lactobacilli, nhöng coù theå nhieãm naám
 pH = 4,8–5,5:
nghi ngôø phoå VK bình thöôøng bò phaù huûy
(taïp truøng)
nhieãm khuaån AÂÑ (do Garnerella vaginalis)
Trichomonas
sau ñieàu trò khaùng sinh ñaët AÂÑ
taêng baïch caàu
 pH > 6:
vieâm AÂÑ ôû treû em gaùi chöa daäy thì
vieâm teo AÂÑ ôû ngöôøi maõn kinh
vôõ oái/ñang coù thai.
YÙ nghóa cuûa pH dòch tieát aâm ñaïo

Hình 3
Ño pH dòch AÂÑ
Quay laïi

Soi töôi khí hö
 Laáy beänh phaåm baèng ñaàu goã cuûa que goøn:
ñöôïc nhieàu teá baøo . Khoâng laáy beänh phaåm ôû
cuøng ñoà sau.
 Quan saùt döôùi KHV vôùi 1 gioït dung dòch
xanh Methylen 0,1%.
 Xanh Methylen laøm tieâu huûy Trichmonas
 nghi ngôø nhieãm Trichomonas: soi vôùi
nöôùc muoái sinh lyù hoaëc pha loaõng xanh
Methylen vôùi nöôùc muoái sinh lyù.

Hình 4
Duïng cuï ñeå nhuoäm soi töôi dòch AÂÑ.

Hình 5
Lactobacilli: gram döông, daøi ngaén khaùc nhau. Quay laïi

VIEÂM AÂM ÑAÏO
Laø moät beänh lyù phoå bieán
- Gaây khoù chòu cho ngöôøi phuï nöõ
- Ñoái vôùi thai kyø coù theå :
+ Taêng nguy cô sanh non
+ Taêng nguy cô nhieãm truøng haäu saûn
+ Thai nheï kyù (taêng nguy cô 40%)

VIEÂM AÂM ÑAÏO
 Ba taùc nhaân gaây vieâm aâm ñaïo thöôøng gaëp laø :
 Gardnerella vaginalis
 Candida albicans
 Trichomonas vaginalis

NHIEÃM KHUAÅN AÂM ÑAÏO DO
GARDNERELLA VAGINALIS
 Ñaëc thuø cuûa nhieãm khuaån aâm ñaïo laø moät söï gia taêng
tieát dòch hôn laø moät tình traïng vieâm nhieãm thöïc söï
 Do söï gia taêng baát thöôøng cuûa caùc chuûng vi khuaån
kî khí nhö G. vaginalis, Prevotella, Mobiluncus,
Mycoplasma hominis... trong khi caùc lactobacilli bò
thieáu huït
 Thöôøng gaëp ôû phuï nöõ coù nhieàu baïn tình, coù thoùi
quen thuït röûa aâm ñaïo.

 Trieäu chöùng laâm saøng :
- Huyeát traéng nhieàu, loaõng, ñoàng
nhaát, baùm vaøo thaønh aâm ñaïo, maøu
traéng xaùm
- Whiff test (+)
- Nieâm maïc aâm ñaïo bình thöôøng,
khoâng vieâm ñoû

 Trieäu chöùng caän laâm saøng :
- pH aâm ñaïo > 4,8
- Nhuoäm Gram hoaëc Methylene :
*Khoâng coù hoaëc raát ít lactobacilli
* Coù söï hieän dieän nhieàu “Clue cell”

VIEÂM AÂM ÑAÏO DO CANDIDA
ALBICANS
 Laø loaïi vieâm aâm ñaïo thuôøng gaëp nhaát :
75% s bò nhieãm ít nhaát 1 laàn
40% - 50% bò nhieãm 2 laàn
 Caùc yeáu toá thuaän lôïi :
- Duøng khaùng sinh
- Gia taêng glycogen aâm ñaïo : coù thai, tieåu
ñöôøng, estrogen lieàu cao
- Suy giaûm mieãn dòch
- Moâi tröôøng taïi choã aåm öôùt

ALBICANS
- Ngöùa, noùng raùt aâm hoä aâm ñaïo
- Tieåu raùt hoaëc giao hôïp ñau
- AÂm hoä ñoû röïc
- Huyeát traéng vaøng ñuïc, lôïn côïn,
ñoùng voùn thaønh maûng nhö söõa
ñoâng

ALBICANS

ALBICANS
 Caän laâm saøng :
- pH aâm ñaïo  4,5
- soi töôi :
coù nhieàu baïch caàu
sôïi tô naám hoaëc
baøo töû naám

VIEÂM AÂM ÑAÏO DO TRICHOMONAS
 Trichomonas laây qua giao hôïp, coù theå thaáy ôû aâm
ñaïo, nieäu ñaïo, caùc tuyeán chaát nhôøn ôû aâm hoä
 Nguy cô nhieãm Trichomonas gia taêng ôû phuï nöõ coù
nhieàu baïn tình hoaëc maéc nhöõng beänh laây lan qua
ñöôøng tình duïc khaùc
 Vieâm aâm ñaïo do trichomonas coù theå keøm vôùi
nhieãm khuaån aâm ñaïo do Gardnerella vaginalis

- huyeát traéng maøu vaøng xanh,
loaõng, coù boït, tanh
- coù theå keøm ngöùa, tieåu raùt
- tröôøng hôïp vieâm naëng: nieâm maïc
aâm ñaïo vaø coå töû cung coù nhöõng
ñieåm xuaát huyeát nhoû laám taám

 Caän laâm saøng :
- pH aâm ñaïo  5
- soi töôi (vôùi nöôùc muoái sinh lyù)
truøng roi di ñoäng
nhieàu baïch caàu
Clue cell ()

CHAÅN ÑOAÙN VIEÂM AÂM ÑAÏO
 Ngoaøi trieäu chöùng laâm saøng, caàn söï hoå trôï cuûa
moït soá caän laâm saøng ñôn giaûn :
1. Ño pH aâm ñaïo
2. Test KOH
3. Soi nhuoäm huyeát traéng
- Soi tröïc tieáp vôùi dd muoái sinh lyù
- Nhuoäm Gram hoaëc xanh Methylene

Huyeát traéng pH
AÂÑ
Whiff
test
Lacto-
bacilli
Clue
cell
Baïch
caàu
AÂm ñaïo
bình thöôøng  4,5 (-) +++ (-)
+
(< 20)
Nhieãm khuaån
AÂÑ do
Gardneralla
Loaõng, vaøng xaùm,
coù muøi hoâi > 4,8 (+)  +++ +
Vieâm AÂÑ do
Candida
Vaøng ñuïc, lôïn côïn,
ñoùng thaønh maõng
 4,5
(-) (+) (-) +++
Vieâm aâm ñaïo
do
Trichomonas
Loaõng, vaøng xanh,
coù boït, tanh > 4,8  (-)  +++

ÑIEÀU TRÒ VIEÂM AÂM ÑAÏO
(Theo CDC – 2002)
 Nhieãm khuaån aâm ñaïo do Gardnerella
Coù theå choïn löïa 1 trong nhöõng caùch sau :
Metronidazole 500mg (u) x 2/ngaøy x 7 ngaøy
Metronidazole 2g (u) lieàu duy nhaát
Metronidazole gel 5g boâm aâm ñaïo/ngaøy x 5 ngaøy
Clindamycin 300mg (u) x 2 / ngaøy x 7 ngaøy
Clindamycin cream 2% 5g boâm AÂÑ/ ngaøy x 7
ngaøy
Clindamycin ovule 100mg / ngaøy x 3 ngaøy

(Theo CDC – 2002)
 Vieâm aâm ñaïo do Candida :
Butoconazol cream 2% 5g / ngaøy x 3 ngaøy
Butoconazol cream 2% phoùng thích chaäm 1 lieàu
Clotrimazol 100mg ñaët AÂÑ 1 vieân / ngaøy x 7
ngaøy
Clotrimazol 100mg ñaët AÂÑ 2 vieân / ngaøy x 3
ngaøy
Clotrimazol 500mg ñaët AÂÑ 1 vieân duy nhaát
Miconazol cream 2% 5g / ngaøy x 7 ngaøy
Miconazol 100mg ñaëït AÂÑ 1 vieân / ngaøy x 7 ngaøy

(Theo CDC – 2002)
 Vieâm aâm ñaïo do Candida : (tieáp theo)
Nystatin 100.000ñv ñaët AÂÑ 1 vieân / ngaøy x 14
ngaøy
Tioconazol 6,5% 5g boâm AÂÑ 1 lieàu duy nhaát
Terconazol cream 0,4% 5g / ngaøy x 7 ngaøy
Terconazol cream 0,8% 5g / ngaøy x 3 ngaøy
Terconazol 80mg ñaët AÂÑ 1 vieân / ngaøy x 3 ngaøy
Fluconazol 150mg uoáng lieàu duy nhaát

(Theo CDC – 2002)
 Vieâm aâm ñaïo do trichomonas :
Metronidazole 2g uoáng lieàu duy nhaát
hoaëc Metronidazole 500mg x 2 laàn/ngaøy x 7
ngaøy
(Khoâng duøng thuoác ñaët hoaëc thoa taïi choã vì
khoâng baûo ñaûm ñieàu trò taïi nieäu ñaïo hoaëc caùc
tuyeán ôû aâm hoä)
Ñieàu trò cho baïn tình :
Metronidazole 2g uoáng lieàu duy nhaát

VIEÂM COÅ TÖÛ CUNG
 Töø vieâm coå töû cung hay chính xaùc hôn laø vieâm coå
töû cung trong nhaày muû (mucoprulent endocervicitis)
ñöôïc duøng ñeå chæ tình traïng vieâm nhieãm caùc teá
baøo tuyeán cuûa keânh coå töû cung.
 Hai taùc nhaân gaây beänh thöôøng gaëp laø :
- Neisseria gonorrhea
- Chlamydia trachomatis
 10% - 20% seõ dieãn tieán thaønh vieâm vuøng chaäu

- Huyeát traéng nhieàu, maøu vaøng hoaëc xanh tieát
ra töø keânh coå töû cung
- Coå töû cung coù theå bò loä tuyeán, phuø neà, vieâm
ñoû, deã chaûy maùu khi chaïm

 Chaån ñoaùn :
- Xeùt nghieäm vi truøng laáy töø huyeát traéng ôû
keânh coå töû cung :
Nhieàu baïch caàu ( > 30/ qt 100)
Song caàu Gram (-) hình haït caø pheâ
- Caùc test mieãn dòch ñeå chaån ñoaùn vieâm
nhieãm do Chlamydia trachomatis

 Ñieàu trò :
o Ñieàu trò laäu caàu :
Cefixime 400mg uoáng lieàu duy nhaát
hoaëc Ceftriaxone 125mg TB lieàu duy nhaát
hoaëc Ciprofloxacin 500mg uoáng lieàu duy nhaáât
hoaëc Ofloxacin 400mg uoáng lieàu duy nhaát
hoaëc Levofloxacin 250mg uoáng lieàu duy nhaát
(Ciprofloxacin, Ofloxacin vaø Levofloxacin khoâng
duøng cho phuï nöõ coù thai vaø < 18 tuoåi)

 Ñieàu trò : (tieáp theo)
o Ñieàu trò Chlamydia :
Azithromycin 1g uoáng lieàu duy nhaát
hoaëc Doxycyclin 100mg x 2 /ngaøy x 7 ngaøy
Doxycyclin khoâng ñöôïc duøng trong thai kyø,
coù theå thay theá baèng :
Erythromycin 500mg x 4/ngaøy x 7 ngaøy

KEÁT LUAÄN
 Nhieãm khuaån aâm ñaïo chuû yeáu do maát thaêng baèng
sinh thaùi moâi tröôøng aâm ñaïo caàn höôøng daãn
phuï nöõ caùch giöõ veä sinh, traùnh thoùi quen thuït röûa
aâm ñaïo.
 Phaàn lôùn caùc vieâm aâm ñaïo-coå töû cung lieân quan ñeán
caùc beänh laây lan qua ñöôøng tình duïc. Xaây döïng neáp
soáng gia ñình laønh maïnh laø caùch ñeà phoøng höõu hieäu
nhaát.
 Khi bò huyeát traéng, caàn ñeán cô sôû chuyeân khoa ñeå
ñöôïc chaån ñoaùn taùc nhaân gaây beänh vaø ñieàu trò thích
hôïp, traùnh laøm xaùo troän theâm moâi tröôøng aâm ñaïo.

Xin caûm ôn söï theo doõi cuûa
quyù vò! PGS. TS.TRẦN THỊ LỢI

1. moi truong am dao

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to 1. moi truong am dao

Similar to 1. moi truong am dao (20)

More from SoM

More from SoM (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

1. moi truong am dao