SẢN PHỤ KHOA

1. 1
THAI NGOAØI TÖÛ CUNG
BSCK II HUYØNH VAÊN NHAØN
BEÄNH VIEÄN TÖØ DUÕ
NAÊM 2005

2. 2
ÑAÏI CÖÔNG
 TNTC: moâ taû laàn ñaàu vaøo TK 11
 John Bard PT ñieàu trò TNTC thaønh coâng ñaàu tieân
taïi New York (1759)
 Taàn suaát:1-2% caùc thai kyø
 TL TÖÛ VONG: 200-400/10.000 ca

3. 3
YEÁU TOÁ NGUY CÔ
 Vieâm vuøng chaäu: C.trachomatis, N.gonorrhoeae
 Tieàn caên TNTC (10-25%), nguy cô taêng 7-13 laàn
 Tieàn caên PT voøi TC (thaét voøi TC...)
 Hoã trôï sinh saûn: 15% (clomiphene citrate,
gonadotropin, IVF, IUI, GIFT), 1% nhieàu vò trí (BT
1/30.000)
 Duïng cuï TC: 14%

4. 4
SINH BEÄNH HOÏC
80%2%
12%
5%
1,4%
2%
0,2%

5. 5
LAÂM SAØNG
 Tam chöùng kinh ñieån: 50% BN
Ñau buïng, maát kinh, XHAÂÑ
 Noân oùi, vuù caêng, meät moûi, ñau buïng döôùi, voïp
beû, ñau vai, giao hôïp ñau ...
 “nhaïy beùn”: luoân caûnh giaùc nhöõng trieäu chöùng
naøy hay chæ coù taêng ñau vuøng chaäu, TC to, khoái
phaàn phuï

6. 6
LAÂM SAØNG
 Nhieàu tình traïng coù bieåu hieän töông töï:
 Vieâm phaàn phuï, vieâm voøi TC
 Vôõ nang hoaøng theå hay nang tröùng
 Saûy thai töï nhieân hay doïa saûy thai
 Xoaén buoàng tröùng
 Beänh lyù ñöôøng nieäu

7. 7
XEÙT NGHIEÄM -  hCG
Thai BT trong TC: gaáp 2 moãi 2 ngaøy (1,4-2,1 ngaøy)
 Kadar et al (1994): 2 ngaøy taêng ít nhaát 66%
 Taêng < 66%: thai trong TC baát thöôøng hay TNTC
 15% thai trong TC bình thöôøng taêng < 66% vaø
13% TNTC taêng > 66%  caàn keát hôïp XN khaùc
 Khuyeát: chaån ñoaùn thai kyø baát thöôøng chaäm,
khoâng xaùc ñònh vò trí TNTC

8. 8
XEÙT NGHIEÄM Progesteron
 Khoâng phuï thuoäc tuoåi thai, khaù haèng ñònh trong 3
thaùng ñaàu
 > 25ng/mL: loaïi tröø TNTC 97,4%
  5ng/mL: thai trong / ngoaøi TC khoâng theå soáng
ñöôïc (ñoä nhaïy 100%)
 Khuyeát: laäp lôø 5- 25ng/mL, IVF, BN duøng
progesteron

9. 9
XEÙT NGHIEÄM
 Estradiol, inhibin, pregnancy-associated plasma
protein A, pregnanediol glucuronide, placental
proteins, creatinine kinase
 Boä töù progesterone, -hCG, estriol, vaø alfa-
fetoprotein huyeát thanh

10. 10
CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
Sieâu aâm
 Tuùi thai ( tim thai) loøng TC: loaïi tröø TNTC
 Ngoaïi leä: thai ôû nhieàu vò trí töï nhieân 1/4000
- 1/30.000
 Kích hoaït BT, trôï giuùp sinh saûn: thai nhieàu vò
trí taêng gaáp 10 laàn (duø thaáy ñöôïc thai trong TC)

11. 11
CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
Sieâu aâm
 SAÂ ngaõ AÂÑ: thaáy khi tuùi thai 2-3mm
# thai 4 tuaàn1 ngaøy & 4 tuaàn 3 ngaøy
 Tuùi thai: thaáy ñaàu tieân - vieàn echo daøy quanh
khoái echo troáng beân trong töông öùng vôùi phaûn öùng
maøng ruïng cuûa lôùp TB nuoâi bao quanh khoang oái

12. 12
CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
Sieâu aâm
 Tuùi thai thaät: leäch moät beân trong TC
 Tuùi giaû: chöùa ñaày trong khoang NMTC, do XH lôùp
noäi maïc maøng ruïng hoùa, thöôøng keát hôïp vôùi TNTC
 Tuùi noaõn hoaøng: 5-5,5 tuaàn
 Phoâi: phaàn daày leân cuûa rìa tuùi noaõn hoaøng

13. 13
CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
Sieâu aâm
 Tim thai: Lyù thuyeát: 36 ngaøy
Thöïc teá: khi phoâi daøi 4-5mm
Khoang phoâi nang

14. 14
CAÙC HÌNH AÛNH TNTC/SA
1. Tuùi thai naèm ngoaøi töû cung beân trong coù phoâi thai
(+/-) tim thai hoaëc tuùi noaõn hoaøng. Ñoä nhaïy 8-
34%, Ñoä ñaëc hieäu 100%.
2. Daáu hieäu hình voøng (Echogenic ring). ÑN: 40-
68%, ÑÑH: 100%
3. Khoái hoãn hôïp naèm ngoaøi töû cung vaø taùch khoûi
buoàng tröùng. ÑN: 89-100%, ÑÑH: 92-99%
4. DÒch cuøng ñoà sau. ÑN: 29-63%, ÑÑH: 21-96%

15. 15
TNTC sôùm: voøng echo daøy
Khoái hoãn hôïp coù
tuùi noaõn hoaøng nhoû

16. 16
Daáu hieäu voøng
Dòch bao quanh TNTC

17. 17
TNTC COÙ PHOÂI
Tuùi thai giaû

18. 18
TNTC VAØ DÒCH CUØNG ÑOÀ

19. 19
DAÁU HIEÄU VOØNG TNTC

20. 20
TNTC COÙ TUÙI NOAÕN HOAØNG

21. 21
TNTC VAØ TUÙI NOAÕN HOAØNG

22. 22
TNTC VÔÕõ

23. 23
Nang hoaøng theå coù cuïc maùu ñoâng
gioáng hình aûnh TNTC COÙ PHOÂI

24. 24
XEÙT NGHIEÄM -hCG
“Vuøng phaân bieät”: möùc -hCG maø SAÂ phaûi quan saùt
ñöôïc taát caû thai trong TC
 SAÂ ngaõ buïng: 6000-6500 mUI/mL
 SAÂ ngaõ AÂÑ: 1500-1800 mUI/mL
 neáu khoâng thaáy thai trong TC coù theå xem nhö TNTC
 Kadar et al (1994): ña thai caàn > 2300 mUI/mL

25. 25
KEÁT HÔÏP SAÂ - “VUØNG PHAÂN BIEÄT” CUÛA -HCG
 Barnhart et al (1994,1200 BN): 78,8% chaån ñoaùn xaùc
ñònh ôû möùc -hCG cao hôn VPB  neáu khoâng tìm ñöôïc thai
trong TC caàn naïo loøng TC / NS oå buïng
 -hCG < VPB: XN moãi 2 ngaøy
 SAÂ khi -hCG ñaït ñeán VPB
 Taêng < 66% trong 2 ngaøy: naïo / NS oå buïng ñeå loaïi
tröø TNTC (ñoä nhaïy 100%, ñaëc hieäu 99,9%)

26. 26
CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
Giaù trò SAÂ
 Dòch töï do cuøng ñoà sau: khoâng ñaëc hieäu cho
TNTC vôõ vì coù theå laø dòch oå buïng sinh lyù / maùu
kinh ngöôïc doøng keøm TNTC chöa vôõ
 Phaùt hieän caùc daáu hieäu khaùc cuûa TNTC

27. 27
CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
SAÂ Doppler
 Taêng ñoä nhaïy - ñoä ñaëc hieäu cuûa SAÂ ngaõ AÂÑ, ñaëc bieät
khi tuùi thai nghi ngôø hoaëc khoâng thaáy:
 Chaån ñoaùn TNTC: töø 71% taêng leân 87%
 Saûy thai: 24%  59%
 Thai thaáy ñöôïc trong TC: 90%  99%
 CÑ sôùm hôn duøng -hCG
 Xaùc ñònh TNTC co hoài trong ÑT noäi khoa

28. 28
TNTC COÙ DAÁU HIEÄU VOØNG LÖÛA

29. 29
TC COÙ THAI vaø TNTC phaàn phuï (T)

30. 30
 -hCG (+)
 TC troáng
 Quan saùt ÑM xoaén
 Doøng chaûy thöa thôùt
 Vaän toác ñænh taâm
thu cöïc thaáp (< 6cm/s)
 Doøng chaûy cuoái taâm
thu thaáp/khoâng coù
 Thai ngoaøi TC

31. 31
 -hCG (+)
 TC troáng
 Quan saùt ÑM xoaén
 Nhieàu ñoám maøu
 Thai trong TC raát sôùm (< 5 tuaàn)
hoaëc môùi saûy thai
(a)

32. 32
Thai/TC: () thaáy doøng
chaûy ÑM quanh
nguyeân baøo nuoâi beân
trong ÑM xoaén: V ñænh
taâm thu > 8cm/s, taâm
tröông cao
(b)

33. 33
THUÛ THUAÄT CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH
Naïo loøng TC
 Vôùi BN khoâng muoán giöõ thai
 Khoâng thaáy gai nhau  TNTC
 AÂm giaû: thai nhieàu vò trí

34. 34
THUÛ THUAÄT CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH
Choïc dòch cuøng ñoà
 Maùu khoâng ñoâng  TNTC
Hieän caùc nöôùc phaùt trieån ít duøng:
 AÂm giaû cao 10-14%: TNTC chöa vôõ, vôõ nang hoaøng
theå, saûy thai khoâng troïn, maùu kinh ngöôïc doøng
 SAÂ vaø XN hormon coù ÑN-ÑÑH cao hôn

35. 35
THUÛ THUAÄT CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH
Noäi soi oå buïng
 BN ñau vaø/hoaëc huyeát ñoäng khoâng oån ñònh
 “Tieâu chuaån”: Giuùp CÑ xaùc ñònh & phaân bieät
 Tieán haønh ÑT ngay
 Boû soùt 4% TNTC GÑ sôùm, vaø vì TNTC ngaøy
caøng ñöôïc CÑ sôùm  döï ñoaùn tyû leä aâm giaû NS seõ
caøng taêng leân

36. 36
TNTC phaàn boùng voøi TNTCâ ñoaïn keõ 12 tuaàn

37. 37
TNTC voøi tröùng

38. 38
ÑIEÀU TRÒ
Noäi khoa
 Methotrexate: huyeát ñoäng oån ñònh, khoâng XH
noäi, SAÂ thai < 3,5 cm, keát hôïp -hCG
 BN coù theå trôû laïi theo doõi, vaø saün saøng vôùi
nguy cô bò vôõ phaàn phuï
 CCÑ: -hCG > 15.000 UI/L, coù tim thai, dòch
cuøng ñoà sau, vaø CCÑ duøng methotrexate

39. 39
ÑIEÀU TRÒ
Noäi khoa
 CCÑ methotrexate:
 Taêng nhaïy vôùi methotrexate
 Nuoâi con baèng söõa meï
 Roái loaïn khoái löôïng tuaàn hoaøn, giaûm baïch
caàu, giaûm tieåu caàu, thieáu maùu
 Beänh phoåi, loeùt daï daøy, suy gan thaän

40. 40
ÑIEÀU TRÒ
Ngoaïi khoa
 NS oå buïng trong ña soá TNTC: huyeát ñoäng khoâng oån
ñònh, thai ôû söøng TC
 Caét voøi TC: khi BN ñuû con vaø khoâng muoán sinh
theâm, tieàn caên TNTC cuøng beân, hoaëc voøi TC bò toån
thöông naëng
 PT tieät caên: khi chaûy maùu khoâng kieåm soaùt ñöôïc

41. 41
CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN