1. ΤΠΕ και Εποικοδομιστική
Μάθηση
Βασιλείου Ελισάβετ (ΑΜ: 217353)
Καστάνη Αικατερίνη (ΑΜ: 217361)
Νιαουνάκης Γιώργος (ΑΜ: 217378)
Τσαφά Αναστασία (ΑΜ: 217375)
1
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Αθηνών
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα:
«Πληροφορική στην Εκπαίδευση»

2. Σκοπός και Στόχοι της Εργασίας
• Σκοπός: η παρουσίαση της Εποικοδομιστικής θεωρίας και η
αξιοποίηση εργαλείων και ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία.
• Στόχοι:
Αναφορά στον εποικοδομισμό
Αναφορά στις παιδαγωγικές προσεγγίσεις/ πρακτικές
Αναφορά στις τεχνολογικές προσεγγίσεις
2

3. Δομή και Ενότητες
3
4η Ενότητα: Καλές
Πρακτικές
1η Ενότητα: Ορισμός
Εποικοδομιστικής Μάθησης
2η Ενότητα: Παιδαγωγική
Προσέγγιση
3η Ενότητα: Τεχνολογική
Προσέγγιση

4. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (1/21)
Ο Εποικοδομισμός είναι μια θεωρία μάθησης που αντιτίθεται στον θετικισμό και στον
ορθολογισμό. Οι εποικοδομιστές παιδαγωγοί βλέπουν τη μάθηση ως μια κοινωνικο-γνωστική
διαδικασία ενεργού οικοδόμησης της γνώσης, της μάθησης και της προσωπικότητας του
ανθρώπου.
Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του εποικοδομισμού, με των οποίων τη θεώρηση θα
ασχοληθούμε, είναι οι εξής:
4
John
Dewey
Jean Piaget Seymour
Papert
Jerome
Bruner
Lev
Vygotsky
Ernst von
Glasersfeld

5. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (2/21)
• Ο John Dewey γεννήθηκε το 1859 στο Βερμόντ. Σπούδασε πρώτα στο
πανεπιστήμιο της γενέτειράς του και κατόπιν στο πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς.
• Η συμβολή του στην παιδαγωγική είναι τεράστια καθώς δίδαξε σε πολλά
πανεπιστήμια και πριν το θάνατό του, το 1952, είχε κερδίσει τη διεθνή
αναγνώριση για την πραγματιστική του προσέγγιση στη φιλοσοφία, την
ψυχολογία και την φιλελεύθερη πολιτική.
John Dewey

6. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (3/21)
• Ο Dewey θεωρεί πως οι μέθοδοι εκπαίδευσης πρέπει να ενθαρρύνουν τη
διερεύνηση, τη δημιουργική σκέψη, τον αναστοχασμό και την οικοδόμηση της
γνώσης. Απαραίτητη για τη μάθηση είναι η διάδραση (interaction) με το
περιβάλλον.(Δημητριάδης, 2015 : 92)
• Με άλλα λόγια είναι σπουδαίο ο μαθητής να διερευνά, να κοπιάζει, να
ανακαλύπτει και στο τέλος να οικοδομεί μόνος του τη γνώση.
• Για τον Dewey σημασία έχει η ποιότητα της γνώσης και όχι η ποσότητα, γι’
αυτό υποστηρίζει πως ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να εστιάζει στη διδασκαλία με
επίκεντρο το μαθητή και όχι τη διδακτέα ύλη
Μαθητοκεντρισμός

7. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (4/21)
• Το όνομά του συνδέθηκε στενά με την έννοια της «προοδευτικής
εκπαίδευσης» μιας ρηξικέλευθης για την εποχή της (τέλη του 19ου αιώνα)
παιδαγωγικής προσέγγισης με έμφαση στη μάθηση με εμπειρικό τρόπο
(learning by doing, hands-on projects), στη σύνδεση με την
επιχειρηματικότητα, στην επίλυση προβλημάτων και στην κριτική σκέψη.
(Δημητριάδης, 2015 : 92)
• Επιπλέον, έδωσε βαρύτητα στις εξωσχολικές δραστηριότητες και γενικότερα
στα κοινωνικά πλαίσια με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος ο μαθητής. Κι αυτό
διότι θεωρεί ότι η σχολική ζωή πρέπει να οργανωθεί πάνω σε κοινωνική
βάση, όπου το σχολείο θα μετατρέπεται σε τόπο συνεργασίας, επικοινωνίας,
συναναστροφής, ομαδικής εργασίας και ενεργής συμμετοχής.

8. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (5/21)
• Τονίζει ιδιαίτερα την αξία της εκπαίδευσης για την αναμόρφωση και την
καλυτέρευση της κοινωνίας καθώς όταν ο μαθητής έχει μάθει να δρα σε μια
κοινωνική βάση με βασικά χαρακτηριστικά την συνεργασία και την
συμμετοχή έτσι θα δρα και ως ενήλικας.
• Αξίζει να σημειωθεί πως το φιλοσοφικό πλαίσιο της θεωρίας του Dewey
αποτελεί αφετηρία για διάφορες εποικοδομιστικές προσεγγίσεις.
Η εκπαίδευση δεν είναι προετοιμασία για τη ζωή, είναι η
ίδια η ζωή

9. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (6/21)
• Ο Jean Piaget γεννήθηκε το 1896. Εργάστηκε στο ινστιτούτο Binet κατά τη
δεκαετία του 1920 με στόχο τη μεταφορά στα γαλλικά ερωτήσεων του
ομώνυμου τεστ νοημοσύνης. (Ράπτης-Ράπτη, 2013 : 177). Ήταν ο πρώτος
ψυχολόγος που μελέτησε συστηματικά το ζήτημα της γνωστικής ανάπτυξης
και παρήγαγε σχετική θεωρία.
• Ο Piaget βασίστηκε σε ιδέες προγενέστερων θεωρητικών και δημιούργησε
το γνωστικό εποικοδομισμό έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό την
αλληλεπιδραστικότητα. Ο γνωστικός εποικοδομισμός επέδρασε καταλυτικά
στην επιστημονική σκέψη και είχε αρκετούς συνεχιστές.
Jean Piaget

10. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (7/21)
• Ο άνθρωπος κατά τον Piaget διαθέτει προνόμιο, σε σχέση με τα άλλα ζώα, να
έχει αναπτύξει ανώτερης τάξης εξελίξιμες γνωστικές δομές, που έχουν τη
δυνατότητα να οργανώνουν τις πληροφορίες και τα μορφώματα της
αντίληψής του σε σύνολα νοητικών αναπαραστάσεων και να τα δομούν κατά
τρόπο αφαιρετικό, διαμορφώνοντας και ανακαλύπτοντας συνεχώς νέες
μεταξύ τους σχέσεις.
• Όσον αφορά το παιδί, o Piaget, από τη γέννησή του έχει ένα εξελίξιμο
σύστημα νοητικών δομών που αναπτύσσονται σταδιακά σε συνάρτηση με τη
βιολογική ωρίμανση και την εμπειρία του. Γι’ αυτό το λόγο δίνει έμφαση
στους ενδογενείς και νοητικούς παράγοντες αλλά και στην οικοδόμηση της
μάθησης που τη θεωρεί μια μετασχηματιστική διαδικασία.

11. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (8/21)
• Χάρη στη συμβολή του Piaget, εδραιώθηκε στο χώρο της εκπαίδευσης και η
ιδέα της αλλαγής του παραδοσιακού ρόλου του εκπαιδευτικού και της ανάγκης
για μετάβασή του σε ένα ρόλο διευκολυντή της μάθησης, γεγονός που
προβάλλει διαφορετικού είδους διδακτικές απαιτήσεις ως προς την προσέγγιση
της γνώσης, της μάθησης και της συμπεριφοράς των μαθητών του.
• Ουσιαστικά , για τους γνωστικούς εποικοδομιστές, η γνώση δε μεταβιβάζεται,
αλλά οικοδομείται ενεργά από το μαθητή, με τη διευκόλυνση των
διδασκόντων.
Ρόλος δασκάλου Διευκολυντής της
οικοδόμησης της γνώσης

12. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (9/21)
• Ο Seymour Papert γεννήθηκε το 1928 στην περιοχή Πρετόρια της Νότιας
Αφρικής και απεβίωσε το 2016 στις ΗΠΑ.
• Ήταν υποστηρικτής του γνωστικού εποικοδομισμού και προσέγγισε την
οικοδόμηση της γνώσης όχι μόνο ως μια διαδικασία απλής προσαρμογής στο
περιβάλλον αλλά ως εσωτερικής γνωστικής αλλαγής μέσα από την ενεργό
εμπλοκή των μαθητών στην κατασκευή του διανοητικού έργου.
Seymour Papert

13. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (10/21)
• O Papert ανέδειξε περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν τα παιδιά
δίνοντας ένα από τα πρώτα αξιόλογα παραδείγματα του νεοπιαζετιανού
εποικοδομισμού στη διδασκαλία με τη βοήθεια του υπολογιστή. (Ράπτης-
Ράπτη, 2013:201)
• Είναι ο κατασκευαστής της γλώσσας προγραμματισμού Logo. Η γλώσσα αυτή
έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει στα παιδιά μια ενδιαφέρουσα εισαγωγή και
ευαισθητοποίηση στα μαθηματικά. Ωστόσο, έχει χρησιμοποιηθεί και για να
αναπτυχθούν λογισμικά σε περιβάλλοντα μικρόκοσμου.

14. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (11/21)
• Σύμφωνα με την κατασκευαστική θεωρία της μάθησης τα παιδιά μαθαίνουν
καλύτερα όταν βρίσκονται σε ενεργό ρόλο σχεδιαστή και κατασκευαστή και
η δράση του εντάσσεται σε ένα κοινωνικό πλαίσιο με νόημα, όπου
μοιράζεται και διαπραγματεύεται την εμπειρία του. (Ράπτης-Ράπτη, 2013:
202-203)
Ανακάλυψη Ιδεών Αναδόμηση Ιδεών Ενεργή Διαδικασία
Μάθησης

15. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (12/21)
• O Τζερόμ Μπρούνερ γεννήθηκε το 1915 στη Νέα Υόρκη. Απέκτησε το 1937
το πρώτο του πτυχίο στην Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο
Ντιούκ και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1941, στο οποίο
δίδαξε αργότερα ψυχολογία.
• Ο Bruner ανήκει στις συνδυαστικές προσεγγίσεις του εποικοδομισμού.
Βασική θέση του είναι ότι αφενός η γνώση προκύπτει από την πράξη του
μαθητή (Piaget) είναι όμως στη βάση της κοινωνικής (Vygotsky).
• Δίνει έμφαση στο πολιτιστικό πλαίσιο, καθώς πιστεύει πως οι κοινωνικές
αλληλεπιδράσεις συμβάλλουν στην διαδικασία της μάθησης. Το σχολείο θα
πρέπει να παρέχει προωθημένα πολιτιστικά πρότυπα αλλά και να λαμβάνει
υπόψη τις συνθήκες ζωής των μαθητών . 15

16. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (13/21)
• Η Ανακαλυπτική μάθηση (Discovery Learning) του Bruner χαρακτηρίζεται
από πολύπλοκες γνωστικές διαδικασίες που έχουν σχέση με την
πρόσκτηση, την επεξεργασία και την κωδικοποίηση των πληροφοριών.
• Υποστήριζε ότι : «Οι αρχές των γνωστικών αντικειμένων μπορούν να
διδαχθούν αποτελεσματικά στα παιδιά όλων των ηλικιών, αρκεί να
χρησιμοποιηθεί η γλώσσα που το παιδί καταλαβαίνει» (Ράπτης, Ράπτη,
2013)
• Έδινε σημασία όχι μόνο στις δομές του γνωστικού αντικειμένου, αλλά και
στις εσωτερικές δομές των μαθητών καθώς και στις διαδικασίες μάθησης.
Γνώση κατά αυτόν είναι κυρίως η διαδικασία και όχι μόνο το αποτέλεσμα.
• Σύμφωνα με τον Bruner το Αναλυτικό πρόγραμμα πρέπει να οργανώνεται
σε σπειροειδή μορφή και ο δάσκαλος να έχει ρόλο διευκολυντή, εμψυχωτή
και συντονιστή στη διαδικασία μάθησης. (Κόμης, 2004) 16

17. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (14/21)
17
Έμπρακτες
(πραξιακές)
αναπαραστάσεις
• Εκτέλεση δράσεων
με πραγματικά
αντικείμενα,
παιχνίδια ρόλων,
μοντέλα επίδειξης
(κυρίως σε μικρές
ηλικίες )
Εικονικές
αναπαραστάσεις
• Αναπαράσταση
μέσω εικόνων,
χωρίς το στοιχείο
του αφηρημένου
συσχετισμού
Συμβολικές
αναπαραστάσεις
• Αναπαράσταση
σχέσεων με
αφηρημένα
σύμβολα με
δυνατότητα
διάφορων
συσχετισμών και
διατύπωσης
θεωριών.
Τρόποι αναπαράστασης των εννοιών:

18. Lev Vygotsky
1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (15/21)
• Ο Λεβ Σεμιόνοβιτς Βιγκότσκι (1896 – 1934) ήταν σοβιετικός ψυχολόγος
που ανακαλύφθηκε από το δυτικό κόσμο τη δεκαετία του 1960.
• Είναι δημιουργός του κοινωνικό-πολιτιστικού εποικοδομισμού, ο οποίος
συμπληρώνει τον γνωστικό εποικοδομισμό του Piaget, καθώς συμπληρώνει
εστιάζει στην συμβολή της κοινότητας και πόσο αυτή επηρεάζει τη
μαθησιακή διαδικασία.
• Η ανθρώπινη σκέψη θεωρείται μια διαδικασία εσωτερική εν τούτοις είναι
εγκαθιδρυμένη στις βάσεις των κοινωνικών και πολιτιστικών καταστάσεων.
18

19. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (16/21)
• Η ανάπτυξη περνάει πάντα από το διαψυχολογικό, (interpsychological) μέσω
της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων και μετά εσωτερικά στο
ενδοψυχολογικό, (intrapsychological) αυτό σημαίνει ότι δεν προηγείται της
μάθησης, αλλά είναι αποτέλεσμά της (Vygotsky, 2008)
• Η ανάπτυξη της νόησης είναι διαδικασία κοινωνικής αλληλεπίδρασης στην
οποία κυρίαρχο ρόλο παίζει η γλώσσα. Το παιδί σε αυτή τη διαδικασία δεν
είναι παθητικός δέκτης, αλλά δρόν υποκείμενο (Κόμης, 2004).
• Έννοια του «πλαισίου στηρίγματος» (Scaffolding), σκαλωσιά της μάθησης 
όλα εκείνα που προσφέρει ο εκπαιδευτικός στους μαθητευόμενους για να τους
στηρίξει και να τους παρέχει ευνοϊκές για τη μάθηση εμπειρίες, κίνητρα και
εργαλεία σκέψης, έτσι ώστε να προχωρήσουν με σιγουριά πέρα από το σημείο,
που βρίσκονται.
19

20. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (17/21)
• Ζώνη επικείμενης ανάπτυξης
3 κατηγορίες «ζώνες» ικανότητας επίλυσης προβλημάτων από μαθητές.
1) είναι ικανός να επιτύχει κάποια πράγματα μόνος του, κατά τη διάρκεια
επίλυσης προβλημάτων.
2) Θα μπορούσε να πετυχει, αφού όμως λάβει κάποια βοήθεια.
3) Δεν είναι σε θέση να πετύχει, έστω και με κάποια βοήθεια.
Οι ζώνες αυτές δεν είναι στατικές και τα άτομα καταφέρνουν να διευρύνουν τις
γνώσεις τους και να προχωρούν κάθε φορά σε επόμενη πιο προχωρημένη ζώνη
ανάπτυξης (Ράπτης, Ράπτη, 2017)
20

21. Ernst von Glasersfeld
1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (18/21)
• O Ernst von Glasersfeld γεννήθηκε το 1917 στο Μόναχο. Ήταν φιλόσοφος
και καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Georgia και της
Μασαχουσέτης.
• Ήταν εκπρόσωπος του ριζοσπαστικού εποικοδομισμού, ο οποίος υποστηρίζει
ότι η γνώση δεν είναι μια δομή που μεταφέρεται από το ένα μυαλό στο άλλο,
αλλά εναπόκειται στο κάθε ξεχωριστό άτομο να οικοδομήσει εκείνες τις
ερμηνείες των εμπειριών του, που θεωρεί ως αξιόλογες και βιώσιμες.
• Αμφισβητείται και η καθοδήγηση από πλευράς δασκάλου, αφού οδηγεί τον
μαθητή στην οικοδόμηση του νοήματος που έχει ήδη οικοδομήσει και
προωθεί ο δάσκαλος.
21

22. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (19/21)
• Ο κόσμος µας, όπως τον αντιλαμβανόμαστε, είναι ό,τι οικοδομούμε µέσω
αυτών. Έτσι, η γνωστική διαδικασία αποσκοπεί στην οργάνωση του εμπειρικού
κόσμου του ατόμου και όχι στην ανακάλυψη μιας αντικειμενικής πραγματικότητας.
Επίσης, η γνωστική διαδικασία είναι προσαρμοστική, δηλαδή οι γνώσεις πρέπει να
εξυπηρετούν την προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον του.
• Δεν υπάρχει ορθολογικός τρόπος να γνωρίσουμε ό,τι βρίσκεται εκτός της σφαίρας
των εμπειριών µας.
• Οι μαθητές, πρέπει μόνοι τους κυρίως να κατασκευάζουν τις λύσεις των
προβλημάτων που τους δίνονται.
• Μειονέκτημα αυτής της προσέγγισης  αγνοεί την επίδραση του κοινωνικού
περιβάλλοντος στη μάθηση και τις κοινωνικές παραμέτρους της μαθησιακής
διαδικασίας, αφού εστιάζει στον μεμονωμένο μαθητή χωρίς να υπολογίζει τη σχέση
με τον εκπαιδευτικό και τους συμμαθητές του.
22

23. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (20/21)
Οι εποικοδομιστές παιδαγωγοί
έχουν τέσσερις βασικούς πυλώνες
όπως φαίνεται στο σχήμα 1.
• Για αυτούς σημασία έχει,
κυρίως, η διαδικασία της
μάθησης και όχι το αποτέλεσμα.
• Επίσης, ο μαθητής βρίσκεται
στο επίκεντρο οικοδομώντας τη
νέα γνώση και ο δάσκαλος είναι
ο διευκολυντής-βοηθός.
23
Σχήμα 1

24. 1η Ενότητα: Ορισμός της Μάθησης του
Εποικοδομισμού (21/21)
• Καταληκτικά, ο εποικοδομισμός είναι το παιδαγωγικό ρεύμα που
υποστηρίζει την ενεργό οικοδόμηση της γνώσης από το ίδιο το
υποκείμενο με βάση τις εμπειρίες και την αλληλεπίδρασή του με
το κοινωνικό περιβάλλον.
24
Ενεργή συμμετοχή
μαθητή
Αλληλεπίδραση με το
περιβάλλον

25. 2η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (1/8)
25

26. 2η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (2/8)
Είναι μια διαδικασία κατά την οποία τα μέλη της ομάδας συνεργάζονται
για κοινό σκοπό. Συμβάλλει στην προαγωγή και την οικοδόμηση της
γνώσης (Ζωγόπουλος, τ. 105 - 106).
26
Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία
 Σκοπός της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας είναι να αναπτυχθούν
κοινωνικές δεξιότητες, στάσεις και αξίες που είναι απαραίτητες για τη
δημιουργία ενεργών πολιτών (Ζωγόπουλος, τ. 105 - 106).
 Η τάξη χωρίζεται σε ομάδες των 4 -6 ατόμων. Ο χωρισμός συνήθως είναι
ανομοιογενής, ανάλογα με τις ικανότητες των μαθητών.

27. 27
2η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (3/8)
Ομαδοσυνεργατικήδιδασκαλία
ανομοιογενείς ομάδες μαθητών, οι
οποίοι αναλαμβάνουν συγκεκριμένους
ρόλους
μαθήματα τα οποία είναι έτσι δομημένα
ώστε να ενθαρρύνεται η θετική
αλληλεξάρτηση μεταξύ των μελών των
ομάδων
αναγνώριση και εξάσκηση σε
συγκεκριμένες μορφές κοινωνικής
συμπεριφοράς
αξιολόγηση μέσω (i) της συλλογικής
αναφοράς και συζήτησης με ολόκληρη
την τάξη, (ii) της ατομικής εξέτασης και
(iii) της ομαδικής αναγνώρισης
(Χατζηδάκη, χ.χ. )

28. 28
2η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (4/8)
Αλληλεγγύη
Μείωση άγχους
Ενίσχυση της
αυτοεκτίμησης
Ενεργητική συμμετοχή –
εκπαιδευτική ποιότητα
Κοινωνικοποίηση –
κοινωνικές δεξιότητες
Χρόνος
Αξιολόγηση
Πόροι
Πρακτικά προβλήματα
εφαρμογής
(ανομοιογένεια,
ανισότητα κλπ.)
Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία

29. 3η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (5/8)
29
 Αναφέρεται στην μετατόπιση από την αυθεντία του δασκάλου στις
ανάγκες του μαθητή. Ο μαθητής ανακαλύπτει τη μάθηση με βάση τις
εμπειρίες.
Ανακαλυπτική μάθηση
 Στηρίζεται περισσότερο στις αναζητήσεις, τις απορίες και τις
ερωτήσεις των μαθητών παρά στην παρουσίαση της διδακτέας ύλης από
τον εκπαιδευτικό.
 Απαιτεί οργάνωση, σχεδιασμό, προγραμματισμό και αναδιαμόρφωση
στοχεύοντας σε κοινωνικούς πέρα από γνωστικούς στόχους.
(Γκοτζαρίδης, χ.χ.)

30. 30
3η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (6/8)

31. 2η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (7/8)
•Ολιστική γνώση με συνδυασμό διάφορων γνωστικών
πεδίων
•Πολλαπλή αναπαράσταση της γνώσης
•Συνάδει με τις «πολλαπλές νοημοσύνες» του Gardner.
31
Διαθεματική – Ολιστική μάθηση

32. Διαθεματικές/διεπιστημονικές/ολικές γνώσεις, ικανότητες, δεξιότητες, στάσεις και συμπεριφορές
θεωρούνται οι γνώσεις, ικανότητες, δεξιότητες και στάσεις εκείνες που σχετίζονται με:
• τη διαμόρφωση απόψεων
• τη λήψη αποφάσεων
• την ικανότητα αυτόνομης και δια βίου μάθησης
• τη διερευνητική ικανότητα
• την ικανότητα του να μαθαίνω πώς να μαθαίνω
32
2η Ενότητα: Παιδαγωγική Προσέγγιση (8/8)
Διαθεματική – Ολιστική μάθηση
• την κριτική και στοχαστική ικανότητα
• την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων
• τις μεταγνωστικές ικανότητες
• τις συνεργατικές, κοινωνικές,
επικοινωνιακές, συμμετοχικές και
διαλογικές, ικανότητες
• τις θετικές στάσεις, αξίες, συμπεριφορές και
πεποιθήσεις
(Π.Ι., 1999)

33. 3η Ενότητα: Τεχνολογική Προσέγγιση (1/5)
33

34. 3η Ενότητα: Τεχνολογική Προσέγγιση (2/5)
Κατηγορίες
Συστήματα και
περιβάλλοντα μάθησης μέσω
ανακάλυψης, διερεύνησης
και οικοδόμησης της γνώσης
Συστήματα έκφρασης,
αναζήτησης και
επικοινωνίας της
πληροφορίας
34
(Κόμης 2004: 121-125)

35. Συστήματα και περιβάλλοντα μάθησης μέσω ανακάλυψης,
διερεύνησης και οικοδόμησης της γνώσης
3η Ενότητα: Τεχνολογική Προσέγγιση (3/5)
• Εφαρμογές εκπαιδευτικής προσομοίωσης:
(α) προσομοίωσης: phet
(β) μικροκόσμων: microworldsex, mirocroworlds pro
(γ) μοντελοποίησης: matlab
• Συστήματα εννοιολογικής χαρτογράφησης: mind42, inspiration, bubbl, cmap,
• Προγραμματιστικά περιβάλλοντα: scratch, python, shiftedit
• Συστήματα Ρομποτικής: scratch-Lego, lego Mindstorms, lynxmotion
35

36. Συστήματα και περιβάλλοντα μάθησης μέσω ανακάλυψης,
διερεύνησης και οικοδόμησης της γνώσης
3η Ενότητα: Τεχνολογική Προσέγγιση (4/5)
• Εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας: celestia, acropolis virtual tour
• Εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας: LayAR, sketchAR, mondly, quiver,
mathalive
• Ηλεκτρονικά παιχνίδια: fluffy’s kitchen adventure, scurcy seadog escape,
alphabet jungle, stop disasters!
36

37. 3η Ενότητα: Τεχνολογική Προσέγγιση (5/5)
37
Συστήματα έκφρασης, αναζήτησης και επικοινωνίας της πληροφορίας
• Εφαρμογές διαδικτύου (chat, forum, video conference): hangout, skype, phbb
• Εργαλεία διαδικτύου για συνεργασία και επικοινωνία (συστήματα συνεργατικής
μάθησης): pbworks, academia, edmodo
• Εκπαιδευτικές δικτυακές πύλες (portals): sch.gr, pi-schools
• Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες και λεξικά:, πύλη, eol
• Ψηφιακές βιβλιοθήκες & μηχανές αναζήτησης: google, world digital library
• Λογισμικό γενικής χρήσης (εφαρμογές γραφείου): microsoft office, AutoCAD
• Συστήματα ανάπτυξης εφαρμογών πολυμέσων και ιστοσελίδων: wix, wordpress,
weebly

38. 4η Ενότητα: Καλές πρακτικές (1/7)
•STEM / STEAM- Πρόγραμμα δραστηριοτήτων σε
μαθητές Γ’-Δ’ δημοτικού
•Think – Pair – Share
•Jigsaw
•Μάθηση με σχέδιο εργασίας - Project
38
Καλές πρακτικές

39. 39
4η Ενότητα: Καλές πρακτικές (2/7)
• Science, Technology, Engineering, Art, Mathematics
Με την προσθήκη της λέξης Art (Τέχνη) προωθείται η σύλληψη ιδεών, η τέχνη και η
δημιουργικότητα (Σουλιώτου, 2016).
• «STEM for kids»
Ένα σχολείο εκπόνησε το πρόγραμμα δραστηριοτήτων «STEM for kids» σε μαθητές
Γ’-Δ’ δημοτικού. Ακολουθείται η μεθοδολογία της αναζήτησης και της διερεύνησης
μέχρι οι μαθητές να φτάσουν στην επίλυση του προβλήματος σε θεωρητικό, αρχικά,
στάδιο. Οι δραστηριότητες είναι είτε ομαδικές, με τη κατασκευή μοντέλων σε μεγάλη
κλίμακα, είτε ατομικές ώστε να μπορούν να τις πάρουν μαζί τους ως επιβράβευση των
προσπαθειών τους. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι απλά καθημερινά αντικείμενα
που διευκολύνουν τους μαθητές στη χρήση τους (Σερέπα, 2016).
STEM - STEAM

40. 40
Εικ. 1 Κύβος του Rubic,
Αγώγιμη πεταλούδα, κ.α.
4η Ενότητα: Καλές πρακτικές (3/7)
STEM - STEAM

41. 41
4η Ενότητα: Καλές πρακτικές (4/7)
Think – Pair - Share
Think
• Σκέψου 10 πράγματα που θα έπαιρνες μαζί σου αν
έπρεπε να φύγεις από τη χώρα σου.
Pair
• Συνεργάσου με τον διπλανό σου και συζητήστε τα
κοινά πράγματα που θα πάρετε. Φτιάξτε μία νέα λίστα
με 10 πράγματα στα οποία συμφωνείτε και οι δύο.
Share
• Παρουσιάστε στην τάξη τη λίστα με το 10 πράγματα
που θα παίρνατε μαζί σας αν έπρεπε να φύγετε από τη
χώρα.

42. 42
4η Ενότητα: Καλές πρακτικές (5/7)
Jigsaw
Η λειτουργία της καρδιάς
Ομάδα 1:
Δεξιός
κόλπος
Ομάδα 2:
Αριστερός
κόλπος
Ομάδα 3:
Δεξιά
κοιλία
Ομάδα 4:
Αριστερή
κοιλία

43. 43
4η Ενότητα: Καλές πρακτικές (6/7)
Μάθηση με σχέδιο εργασίας - Project
Ένα σχολείο εκπόνησε το σχέδιο εργασίας «Η πόλη της
Γεωμετρίας». Το σχέδιο εργασίας σχεδιάστηκε για τη Γ’
Δημοτικού, συμπεριλαμβάνοντας υλικό από τα μαθήματα
της Γλώσσας, της Μελέτης Περιβάλλοντος, των Εικαστικών
και, κυρίως, των Μαθηματικών.
 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε 4 ομάδες.
 Έγιναν αρχιτέκτονες και κλήθηκαν να σχεδιάσουν μία
τρισδιάστατη πόλη.

44. 44
4η Ενότητα: Καλές πρακτικές (7/7)
Μάθηση με σχέδιο εργασίας - Project
Εικ. 1 Σχεδίαση
γειτονιάς
Εικ. 2
Συναρμολόγηση
πόλης
Εικ. 3 Η πόλη
της Γεωμετρίας

45. Βιβλιογραφία
• Γκοτζαρίδης Χ. (2012). «Ανακαλυπτική-Διερευνητική μέθοδος διδασκαλίας, μια σύντομη παρουσίαση». Διαθέσιμο στο:
https://www.slideshare.net/cgotzar/e-2226232
• Δημητριάδης, Σ. (2015). «Θεωρίες μάθησης και εκπαιδευτικό λογισμικό», [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών
Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/3397
• Ζωγόπουλος, Ε. Α., (χ.χ.). «Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας και η συμβολή των ΤΠΕ», ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ, τ.
105-106
• Κόμης Β. (2004). «Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές εφαρμογές των ΤΠΕ», Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών
• Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, (1999). «Διεπιστημονική διδασκαλία και μάθηση στο σχολείο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης»
(μτφρ. Εργασίας του Συνδέσμου Παιδαγωγικών Ινστιτούτων Ευρώπης). Εκδόσεις Π.Ι. Αθήνα.
• Ράπτης-Ράπτη (2013). «Μάθηση και Διδασκαλία την εποχή της τεχνολογίας», τόμος Α΄ Αθήνα: Αριστοτέλης Ράπτης.
• Σερέπα Β. (2016). «STEM activities for kids. Πρόταση για εφαρμογή STEM δραστηριοτήτων» Hellenic Conference on
Innovating STEM Education, Πανεπιστήμιο Πατρών. Διαθέσιμο στο:
http://stemeducation.upatras.gr/histem2016/assets/files/histem2016_submissions/histem2016_paper_27.pdf
• Σιασιάκος Κ. (2008). «Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ», Ε.Κ.Π.Α και Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.
• Σουλιώτου, Α.Ζ. (2016). «Η σημασία της προσθήκης των τεχνών στην εκπαίδευση STEM» Hellenic Conference on
Innovating STEM Education, Πανεπιστήμιο Πατρών
• Χατζηδάκη, Α. «Ομαδοσυνεργατική προσέγγιση στη διδασκαλία και στη μάθηση της Γ2», Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Διαθέσιμό στο: http://www.edc.uoc.gr/~ptde/ptde/anounc/a_tomeas/omadosynergatiki_prosegisi.pdf
45