SlideShare a Scribd company logo
Криминологи
Лекц № 1
Багш Ц.Номиндарь
Криминологийн шинжлэх
- Судлах зүйл, судалгааны арга
- Бусад шинжлэх ухааны дотор криминологийн
шинжлэх ухааны эзлэх байрь суурь
-

Криминологийн ойлголт, судлах зүйл,
судалгааны арга зүй
Хүн төрлөхтөн гэмт явдлаас учрах аюул
аймшгийн өмнө амьдарч ирсэн, одоо ч амьдарсаар
байна. Ийнхүү хүн төрлөхтөн гэмт явдал хэмээх
нийгмийн сөрөг үзэгдлийн өмнө байгалийн
гамшигаас дутуугүй айн чичирч амь нас, эд
хөрөнгө болон засаг төрөө хамгаалахын тулд
төрөл бүрийн оролдлого хийсээр иржээ.

Криминологийн шинжлэх ухааны
ойлголт
Энэхүү үзэгдэл нь өөрийгөө
таниулаад
байхыг
хүсдэггүй
судлахад маш төвөгтэй үзэгдэл
учир үе үеийн гүн ухаантан
эрдэмтэн судлаачдын анхаарлын
төвд байсан агаад хөгжлийн
ээдрээ төвөгтэй замыг туулан
криминологийн
бие
даасан
шинжлэх ухаан болон төлөвшиж
иржээ.
Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэг гэж юу
болох,
ямар
учир
шалтгаантай
үйлдэгддэг
болох,
гэмт
хэрэг
үйлдэгсэд нь ямар нэгэн хувийн
онцлог шинжтэй эсэх, гэмт хэргийн хор
уршигийг арилгах арга зам бий эсэх
талаар
сонирхон
судлаж
эрдэмтэн, мэргэд өөр өөрсдийн санал
бодлоо илэрхийлж, гэмт хэрэг хэмээх
нийгмийн
хорт
үзэгдэлтэй
тэмцэж, судалсаар ирсэн.
Криминологи гэсэн үг нь латин
гаралтай crimeni, гэмт хэрэг Logis
сургааль гэсэн үгнээс бүтсэн
байна. Орчин үед энэ нэр томъѐо
нь гэмт ядлын шалтгаан нөхцлийг
судалж, урьдчилан сэргийлэх арга
хэмжээ боловсруулах шинжлэх
ухааныг нэрлэдэг олон улсын нэр
томъѐо болон тогтжээ.
Криминологийн
шинжлэх
ухааны түүх нь анх Аристотель, Платон
нарын сэтгэгчдийн үеэс эхэлсэн боловч
18-р
зууныг
хүртэл
системтэй
судлагдаагүй учир ихэнхи судлаачид
криминологийг 18-р зууны үед үүссэн
харьцангуй залуу шинжлэх ухаан гэж
үздэг. Криминологийн талаарх эртний
сэтгэгчдийн үзэл сургаалиас авч үзвэл.
Гэмт хэрэгтэн эхээс төрдөг гэх онолын
эсрэг байж, гэмт ядлын шалтгааныг юуны өмнө
ядуурал,
үндэстэн
ястануудын
зөрчил,
үндэслэлгүй тусгай эрх болон хүмүүсийн
ухамсараас хайх хэрэгтэй. Нэгэнт аль нэг албан
тушаал зайлшгүй байх шаардлагатай юм бол эрх
тэгш, ардчилсан нийгэмд эрх мэдлийг нэг хүний
гарт нэгтгэх нь шударга бус ядвал болно.

Аристотель /МЭӨ384-322/ Эртний
грекийн гүн ухаантан, нэрт сэтгэгч
Гэмт явдалд онцгой нөлөө үзүүлж
чадах
хүчин
зүйлүүдэд
шударга
төрийн тогтолцоо, тогтвортой хууль
тогтоомж, албан тушаалтаны хүнд
сурталгүй,
үнэнч
зан
байдал, авилгалтай тэмцэх, эдийн
засгийн хөгжилт, төрөөс иргэлийнхээ
амьдарлын
төвшинг
сайжруулах
зайлшгүй
шаардлагатай
зүйлсээр
хангах зэрэг үйл ажиллагаа багтах ба
ингэснээр гэмт хэргийн гаралтыг эрс
буруулж чадна гэж тэрээр үзэж байв.
Гэмт ядлын шалтгаан болон гэмт
хэргийн сэдэлтэнд анхаарал
хандуулж байсан. Тэрээр уур
хилэн, үзэн
ядалт, атаархал, төөрөгдөлийн
тухай бичсэн бөгөөд ялын төрлүүд
дахин давтагдахгүй онцлогтой
байх ѐстой гэсэн зарчмыг гаргаж
тавьсан.

Платон /МЭӨ 428-348он/ Эртний
Грекийн гүн ухаантан, нэрт сэтгэгч
Гэмт явдал бол нийгмийг шаналгагч
өвчин гэж тодорхойлоод энэ өвчний эх үндэс нь
нийгмийн баялагийн тэгш бус хувиарлалт, баян
ядуугийн хэт ялгаа, тэдний хоорондын зөрчил,
тэмцэл болно гэж үзэж байв.

Платон
Тэд нар гэмт хэргийн шалтгааны
талаархи янз бүрийн сургаал, үзэл бодлоор нь
харгис хэрцгийгээр яллан шийтгэж байгааг
эсэргүүцэж, гэмт хэрэг бол хүний ухамсарт үйл
ажиллагааны үр дүн, гэмт хэргийн шалтгаан бол
нийгмийн шинжтэй гэсэн дэвшилтэт санааг
дэвшүүлсэн байна.

Монтескье, Ж.Ж. Руссо
Нийгмийн сайн сайхны эсрэг чиглэсэн,
хор уршиг учруулсан үйлдэл л гэмт хэрэг болно,
үйлдсэн гэмт хэрэг ба түүнд оногдуулах ял,
шийтгэл хоѐр нь хоорондоо нийцэж байх ѐстой,
өөрөөр хэлбэл ял оногдуулах хамгийн шударга,
гол хэмжүүр бол учруулсан хор уршиг юм.

Чезаре Беккариа
Ялын зорилт нь зовоон
тарчилгахад бус харин учруулсан
хохирлыг арилгах, уг этгээдийг
дахин
гэмт
хэрэг
үйлдэхээс
сэргийлэхэд оршино.
Ял нь хатуу чангадаа бус харин
гарцаагүй байх ѐстой ба ингэснээр
бусад хүмүүст зохих сэтгэгдэл төрүүлж
тэднийг гэмт хэрэг үйлдэхээс нь
сэргийлж чадна.
Хаана эрх мэдэл төвлөрнө, тэнд эрх чөлөө
байхгүй, эрх чөлөөтэй байх үндэс нь эрх мэдлийг
хувиарлах явдал юм. Эрүүгийн хуулийн гол
зорилт нь яллахад бус харин гэмт хэргээс
урьдчилан сэргийлэхэд оршино.

Шарль Луй Монтескье
Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх үндсэн
хэрэгсэл нь хүмүүжил бөгөөд хүмүүжлийн гол
субьектууд нь төр болон гэр бүл байна.
Гэмт хэргийн шалтгаан нь муу
хуультай, дээр нь хуулийг хэрэглэж чаддаггүйтэй
холбоотой. Ядуурал болон эрхийн хязгаарлалтыг
устгах явдал болон хүн амын боловсрол, соѐлын
төвшинг дээшлүүлэх зэрэг нь гэмт хэргийн
тоо, гаралтыг бууруулах гол арга зам, хэрэгсэл
болно.
Криминологи
нь
гэмт
явдлын
мөн
чанар, шалтгаан нөхцөл, гэмт хэрэгтэн бие хүний
онцлог шинж, хохирогчийг судалсаны үндсэн
дээр гэмт явдлаас урьдчилан сэргийлэх арга
хэмжээ боловсруулдаг бие даасан шинжлэх ухаан
болсон бөгөөд социологийн, биологийн, холимог
гэсэн гурван үндсэн чиглэлээр хөгжиж байна.

Үзэл сургааль
ОХУ болон хуучин социалист гэгдэж байсан
орнууд түүнчлэн манай улсад голлон хөгжсөн
бөгөөд гэмт явдлын шалтгааныг зөвхөн нийгмийн
хүчин зүйлтэй холбон тайлбарладаг онцлогтой.

Нийгмийн чиглэлийн /социологийн /
криминологи нь /анхны урсгал/
Хүн бол нийгмийн амьтан
учир гэр бүл, хамт олон, найз
нөхдийнхөө дунд л бие хүн болон
төлөвшидөг,
гагцхүү
түүнийг
хүрээлэн буй бичил орчны буруу
нөлөөллөөс болж нийгэмд харш
зан төлөвтэй болж улмаар гэмт
хэрэг үйлддэг.
Гэмт хэргийн шалтгаан нь
байгалийн
шинжтэй,
төрөлх
чанартай гэдгийг эрс үгүйсгэдэг
урсшалыг социологийн чиглэл гэж
болно.
Энэ чиглэлээр үзэхдээ гэмт хэрэг бол өвчин
юм, гэмт явдал бол удамшил, төрөлтийн
гажиг, угсаа доройтох, бие махбодийн болон
сэтгэцийн онцлог байдал, гаж хөгжилт зэрэг
хүчин зүйлсээс шалтгаалдаг. Нэгэнт гэмт хэрэг
үйлдэгсэд нь нийгмийн өвчтөнүүд учир тэднийг
яд шийтгэл оноосоноор засан хүмүүжүүлэх
боломжгүй, харин тэднийг нийгмээс тусгаарлан
эмчлэх эсвэл эмчлэгдэх боломжгүй хэсгийг нь
устгах шаардлагатай.

Антропологийн чиглэл
Нийгмийн нийт гишүүдийг хуулийг хуулийг
биелүүлдэг жирийн иргэд, гэмт хэрэгтэн гэсэн
үндсэн хоѐр бүлэгт хуваасан бөгөөд гэмт
хэрэгтэнийг дотор нь төрөлхийн болон
тохиолдлын гэмт хэрэгтэн гэж ангилдаг.

Ч.Ломброзо /Антропологийн чиглэлийн
гол төлөөлөгч/
Нийт гэмт хэрэгтэнүүдийн олонхи болдог ба эхээс
төрөхдөө л гэмт зан төлөвтэй төрдөг учир тэднийг
засан хүмүүжүүлэх арга байхгүй.
Төрөлхийн гэмт хэрэгтэн шинж нь:
- Гавлын яс нь далий
- Хэлтгий гавалтай
- Хэт том гавалтай
- Жижиг гавалтай
- Тархины хөгжилт муутай
- Тархины хунираа нь гөлгөр шахам
- Цөөнгүй хэсэг нь сэтгэл мэдэрлийн өвчтэй

Төрөлхийн гэмт хэрэгтэн бол
Гэмт зан төлөв эхээс хүүд удамшдаг, удамшил нь
гэмт зан төлвийг дамжуулагч гол хучин зүйл. Эх
нь хулгайч бол хүү нь мөн хулгайч байх нь бараг
тодорхой бөгөөд төрөлхийн гэмт хэрэгтэнүүд үр
удамдаа өөрсдийн гэмт зан төльийг удамшлаар
дамжуулан үлдээдэг.

Ч.Ломброзо
20-р зууны сүүлчээр нэлээд хүчтэй хөгжиж
байгаа бөгөөд энэ чиглэл нь нийгмийн болон
биологийн
үзэл
санаануудаас
аль
дэвшилттэй, бодитой гэснийг нь түүвэрлэн авсан
байдаг онцлогтой.

Криминологийн холимог чиглэлийн
сургаал

More Related Content

What's hot

Хүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг
Хүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэгХүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг
Хүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг
Ganzorig Myagmarsuren
 
криминологи 1
криминологи 1криминологи 1
криминологи 1nomiobno
 
АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...
АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...
АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...
Umguullin Mongol Umguulugch
 
Шүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүй
Шүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүйШүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүй
Шүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүй
Galbaatar Lkhagvasuren
 
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsMongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsAltangerel Bilguun
 
Haritsyylsan erh zui tsend ayush
Haritsyylsan erh zui  tsend  ayushHaritsyylsan erh zui  tsend  ayush
Haritsyylsan erh zui tsend ayush
E-Gazarchin Online University
 
Захиргааны актыг шалгах дараалал
Захиргааны актыг шалгах дараалалЗахиргааны актыг шалгах дараалал
Захиргааны актыг шалгах дараалал
Umguullin Mongol Umguulugch
 
эрүүгийн хууль
эрүүгийн хуульэрүүгийн хууль
эрүүгийн хууль
Batsaikhanshdee
 
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүйШүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Galbaatar Lkhagvasuren
 
Nu 9 r angi
Nu 9 r angiNu 9 r angi
Nu 9 r angi
Shagaishuu Xoo
 
эрх зүйн үйлчлэл
эрх зүйн үйлчлэлэрх зүйн үйлчлэл
эрх зүйн үйлчлэл
Sakura Duri
 
Tatwariin erhzui lekts
Tatwariin erhzui lektsTatwariin erhzui lekts
Tatwariin erhzui lekts
E-Gazarchin Online University
 
иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1
Battulga Bayrmagnai
 
Lekts. №3
Lekts. №3Lekts. №3
Lekts. №3giimaabn
 
шшгэз 1
шшгэз 1шшгэз 1
шшгэз 1nomiobno
 
өмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцааөмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцаа
Khongor Bukhtsooj
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4giimaabn
 
Hudulmuriin erkh zui.pptx
Hudulmuriin erkh zui.pptxHudulmuriin erkh zui.pptx
Hudulmuriin erkh zui.pptx
Manibazar Amarnasaa
 
Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагаа
Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагааЭрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагаа
Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагаа
MaralMaa1
 
газрын маргааны кэйс
газрын маргааны кэйсгазрын маргааны кэйс
газрын маргааны кэйс
Buka King
 

What's hot (20)

Хүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг
Хүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэгХүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг
Хүний халдашгүй чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг
 
криминологи 1
криминологи 1криминологи 1
криминологи 1
 
АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...
АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...
АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ, ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ИХ-ИЙН 10, 11 ДҮГ...
 
Шүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүй
Шүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүйШүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүй
Шүүгчийн ёс зүй ба хуульчийн ёс зүй
 
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsMongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
 
Haritsyylsan erh zui tsend ayush
Haritsyylsan erh zui  tsend  ayushHaritsyylsan erh zui  tsend  ayush
Haritsyylsan erh zui tsend ayush
 
Захиргааны актыг шалгах дараалал
Захиргааны актыг шалгах дараалалЗахиргааны актыг шалгах дараалал
Захиргааны актыг шалгах дараалал
 
эрүүгийн хууль
эрүүгийн хуульэрүүгийн хууль
эрүүгийн хууль
 
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүйШүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
 
Nu 9 r angi
Nu 9 r angiNu 9 r angi
Nu 9 r angi
 
эрх зүйн үйлчлэл
эрх зүйн үйлчлэлэрх зүйн үйлчлэл
эрх зүйн үйлчлэл
 
Tatwariin erhzui lekts
Tatwariin erhzui lektsTatwariin erhzui lekts
Tatwariin erhzui lekts
 
иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1
 
Lekts. №3
Lekts. №3Lekts. №3
Lekts. №3
 
шшгэз 1
шшгэз 1шшгэз 1
шшгэз 1
 
өмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцааөмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцаа
 
лекц №4
лекц №4лекц №4
лекц №4
 
Hudulmuriin erkh zui.pptx
Hudulmuriin erkh zui.pptxHudulmuriin erkh zui.pptx
Hudulmuriin erkh zui.pptx
 
Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагаа
Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагааЭрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагаа
Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ажиллагаа
 
газрын маргааны кэйс
газрын маргааны кэйсгазрын маргааны кэйс
газрын маргааны кэйс
 

Viewers also liked

Idées reçues sur le diesel et la pollution
Idées reçues sur le diesel et la pollutionIdées reçues sur le diesel et la pollution
Idées reçues sur le diesel et la pollution
Groupe PSA
 
High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030
High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030
High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030
smecchk
 
Cultura en manrique
Cultura en manriqueCultura en manrique
Cultura en manriquedaniel0527
 
25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido
25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido
25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido
aulamilitar
 
Forex Tv
Forex TvForex Tv
Forex Tv
maizehzsx
 
Binary Trading
Binary TradingBinary Trading
Binary Trading
maizehzsx
 
22 el brigadier francisco vallés roselló
22 el brigadier francisco vallés roselló22 el brigadier francisco vallés roselló
22 el brigadier francisco vallés roselló
aulamilitar
 
Agata kristi treca djevojka
Agata kristi   treca djevojkaAgata kristi   treca djevojka
Agata kristi treca djevojka
MaxiGogo
 
Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013
Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013
Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013Franck Dasilva
 
6sigmaCertificate_63811YBC
6sigmaCertificate_63811YBC6sigmaCertificate_63811YBC
6sigmaCertificate_63811YBCyasser zenhom
 
21 barón de hervés
21 barón de hervés21 barón de hervés
21 barón de hervés
aulamilitar
 
23 asensio nebot, el fraile
23 asensio nebot, el fraile23 asensio nebot, el fraile
23 asensio nebot, el fraile
aulamilitar
 
20 otros castellonenses militares (ii)
20 otros castellonenses militares (ii)20 otros castellonenses militares (ii)
20 otros castellonenses militares (ii)
aulamilitar
 

Viewers also liked (15)

Idées reçues sur le diesel et la pollution
Idées reçues sur le diesel et la pollutionIdées reçues sur le diesel et la pollution
Idées reçues sur le diesel et la pollution
 
High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030
High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030
High Performing Teams in Unfamiliar Places: Dan Field at SMECC - 20131030
 
Cultura en manrique
Cultura en manriqueCultura en manrique
Cultura en manrique
 
лекц 12 так
лекц 12 таклекц 12 так
лекц 12 так
 
25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido
25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido
25 juan manuel pons mollón. de teniente coronel a hijo del olvido
 
Forex Tv
Forex TvForex Tv
Forex Tv
 
Binary Trading
Binary TradingBinary Trading
Binary Trading
 
22 el brigadier francisco vallés roselló
22 el brigadier francisco vallés roselló22 el brigadier francisco vallés roselló
22 el brigadier francisco vallés roselló
 
Agata kristi treca djevojka
Agata kristi   treca djevojkaAgata kristi   treca djevojka
Agata kristi treca djevojka
 
Forex Metal
Forex MetalForex Metal
Forex Metal
 
Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013
Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013
Adir - Qualitropic - Présentation CIFRE - Octobre 2013
 
6sigmaCertificate_63811YBC
6sigmaCertificate_63811YBC6sigmaCertificate_63811YBC
6sigmaCertificate_63811YBC
 
21 barón de hervés
21 barón de hervés21 barón de hervés
21 barón de hervés
 
23 asensio nebot, el fraile
23 asensio nebot, el fraile23 asensio nebot, el fraile
23 asensio nebot, el fraile
 
20 otros castellonenses militares (ii)
20 otros castellonenses militares (ii)20 otros castellonenses militares (ii)
20 otros castellonenses militares (ii)
 

Similar to криминологи 1

Sem
SemSem
Гэмт хэрэг ба ялын бодлого
Гэмт хэрэг ба ялын бодлого Гэмт хэрэг ба ялын бодлого
Гэмт хэрэг ба ялын бодлого
National of University Mongolia
 
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
National of University Mongolia
 
Хэвлэл мэдээллийн социологи
Хэвлэл мэдээллийн социологиХэвлэл мэдээллийн социологи
Хэвлэл мэдээллийн социологи
Хишигтөгс А.
 
Niigmiin tuxai oilgolt 1
Niigmiin tuxai oilgolt 1Niigmiin tuxai oilgolt 1
Niigmiin tuxai oilgolt 1tushigjargal
 
Нийгэмшилт
НийгэмшилтНийгэмшилт
Нийгэмшилт
Munkhbaatar S. Uuld
 
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Ankhbileg Luvsan
 
Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15
Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15
Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15
E-Gazarchin Online University
 
Нийгмийн гүн ухаан
Нийгмийн гүн ухаанНийгмийн гүн ухаан
Нийгмийн гүн ухаан
П. Эрдэнэсайхан
 
Боловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгаа
Боловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгааБоловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгаа
Боловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгаа
Хишигтөгс А.
 
нийгэм бие даалт
нийгэм бие даалтнийгэм бие даалт
нийгэм бие даалт
Usukhbayar Darkhanbayar
 
хаттын зан үйл
хаттын зан үйл хаттын зан үйл
хаттын зан үйл
Buyaka Buugii
 
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанаролон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанарBayarmaa Anu
 
Gemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtsehGemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtsehnomiobno
 
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docxэрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
ssuser8978df1
 
хүний тухай гүн ухаан
хүний тухай гүн ухаанхүний тухай гүн ухаан
хүний тухай гүн ухаанАлексей Бат
 
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанаролон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанарBayarmaa Anu
 

Similar to криминологи 1 (20)

Sem
SemSem
Sem
 
Гэмт хэрэг ба ялын бодлого
Гэмт хэрэг ба ялын бодлого Гэмт хэрэг ба ялын бодлого
Гэмт хэрэг ба ялын бодлого
 
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
 
Хэвлэл мэдээллийн социологи
Хэвлэл мэдээллийн социологиХэвлэл мэдээллийн социологи
Хэвлэл мэдээллийн социологи
 
Niigmiin tuxai oilgolt 1
Niigmiin tuxai oilgolt 1Niigmiin tuxai oilgolt 1
Niigmiin tuxai oilgolt 1
 
Нийгэмшилт
НийгэмшилтНийгэмшилт
Нийгэмшилт
 
хөтөлбөр
хөтөлбөрхөтөлбөр
хөтөлбөр
 
хөтөлбөр
хөтөлбөрхөтөлбөр
хөтөлбөр
 
хөтөлбөр
хөтөлбөрхөтөлбөр
хөтөлбөр
 
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
 
Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15
Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15
Нийгмийн ажлын түүх, философи 2015-09-15
 
Нийгмийн гүн ухаан
Нийгмийн гүн ухаанНийгмийн гүн ухаан
Нийгмийн гүн ухаан
 
Боловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгаа
Боловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгааБоловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгаа
Боловсролд нөлөөлөх агентуудын социологийн судалгаа
 
нийгэм бие даалт
нийгэм бие даалтнийгэм бие даалт
нийгэм бие даалт
 
хаттын зан үйл
хаттын зан үйл хаттын зан үйл
хаттын зан үйл
 
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанаролон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
 
Gemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtsehGemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtseh
 
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docxэрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
 
хүний тухай гүн ухаан
хүний тухай гүн ухаанхүний тухай гүн ухаан
хүний тухай гүн ухаан
 
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанаролон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
олон нийтийн санал бодлын нийгмийн мөн чанар
 

More from nomiobno

эко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөөэко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөөnomiobno
 
Criminalogi5
Criminalogi5Criminalogi5
Criminalogi5nomiobno
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hunnomiobno
 
Nomiobagsh
NomiobagshNomiobagsh
Nomiobagshnomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hunnomiobno
 
экологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекцэкологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекцnomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hunnomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 

More from nomiobno (20)

Ekoez
EkoezEkoez
Ekoez
 
Sh sh
Sh shSh sh
Sh sh
 
эко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөөэко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөө
 
9
99
9
 
8
88
8
 
9
99
9
 
7
77
7
 
6
66
6
 
Criminalogi5
Criminalogi5Criminalogi5
Criminalogi5
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hun
 
Nomiobagsh
NomiobagshNomiobagsh
Nomiobagsh
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hun
 
экологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекцэкологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекц
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hun
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 

криминологи 1

  • 2. Криминологийн шинжлэх - Судлах зүйл, судалгааны арга - Бусад шинжлэх ухааны дотор криминологийн шинжлэх ухааны эзлэх байрь суурь - Криминологийн ойлголт, судлах зүйл, судалгааны арга зүй
  • 3. Хүн төрлөхтөн гэмт явдлаас учрах аюул аймшгийн өмнө амьдарч ирсэн, одоо ч амьдарсаар байна. Ийнхүү хүн төрлөхтөн гэмт явдал хэмээх нийгмийн сөрөг үзэгдлийн өмнө байгалийн гамшигаас дутуугүй айн чичирч амь нас, эд хөрөнгө болон засаг төрөө хамгаалахын тулд төрөл бүрийн оролдлого хийсээр иржээ. Криминологийн шинжлэх ухааны ойлголт
  • 4. Энэхүү үзэгдэл нь өөрийгөө таниулаад байхыг хүсдэггүй судлахад маш төвөгтэй үзэгдэл учир үе үеийн гүн ухаантан эрдэмтэн судлаачдын анхаарлын төвд байсан агаад хөгжлийн ээдрээ төвөгтэй замыг туулан криминологийн бие даасан шинжлэх ухаан болон төлөвшиж иржээ.
  • 5. Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэг гэж юу болох, ямар учир шалтгаантай үйлдэгддэг болох, гэмт хэрэг үйлдэгсэд нь ямар нэгэн хувийн онцлог шинжтэй эсэх, гэмт хэргийн хор уршигийг арилгах арга зам бий эсэх талаар сонирхон судлаж эрдэмтэн, мэргэд өөр өөрсдийн санал бодлоо илэрхийлж, гэмт хэрэг хэмээх нийгмийн хорт үзэгдэлтэй тэмцэж, судалсаар ирсэн.
  • 6. Криминологи гэсэн үг нь латин гаралтай crimeni, гэмт хэрэг Logis сургааль гэсэн үгнээс бүтсэн байна. Орчин үед энэ нэр томъѐо нь гэмт ядлын шалтгаан нөхцлийг судалж, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ боловсруулах шинжлэх ухааныг нэрлэдэг олон улсын нэр томъѐо болон тогтжээ.
  • 7. Криминологийн шинжлэх ухааны түүх нь анх Аристотель, Платон нарын сэтгэгчдийн үеэс эхэлсэн боловч 18-р зууныг хүртэл системтэй судлагдаагүй учир ихэнхи судлаачид криминологийг 18-р зууны үед үүссэн харьцангуй залуу шинжлэх ухаан гэж үздэг. Криминологийн талаарх эртний сэтгэгчдийн үзэл сургаалиас авч үзвэл.
  • 8. Гэмт хэрэгтэн эхээс төрдөг гэх онолын эсрэг байж, гэмт ядлын шалтгааныг юуны өмнө ядуурал, үндэстэн ястануудын зөрчил, үндэслэлгүй тусгай эрх болон хүмүүсийн ухамсараас хайх хэрэгтэй. Нэгэнт аль нэг албан тушаал зайлшгүй байх шаардлагатай юм бол эрх тэгш, ардчилсан нийгэмд эрх мэдлийг нэг хүний гарт нэгтгэх нь шударга бус ядвал болно. Аристотель /МЭӨ384-322/ Эртний грекийн гүн ухаантан, нэрт сэтгэгч
  • 9. Гэмт явдалд онцгой нөлөө үзүүлж чадах хүчин зүйлүүдэд шударга төрийн тогтолцоо, тогтвортой хууль тогтоомж, албан тушаалтаны хүнд сурталгүй, үнэнч зан байдал, авилгалтай тэмцэх, эдийн засгийн хөгжилт, төрөөс иргэлийнхээ амьдарлын төвшинг сайжруулах зайлшгүй шаардлагатай зүйлсээр хангах зэрэг үйл ажиллагаа багтах ба ингэснээр гэмт хэргийн гаралтыг эрс буруулж чадна гэж тэрээр үзэж байв.
  • 10. Гэмт ядлын шалтгаан болон гэмт хэргийн сэдэлтэнд анхаарал хандуулж байсан. Тэрээр уур хилэн, үзэн ядалт, атаархал, төөрөгдөлийн тухай бичсэн бөгөөд ялын төрлүүд дахин давтагдахгүй онцлогтой байх ѐстой гэсэн зарчмыг гаргаж тавьсан. Платон /МЭӨ 428-348он/ Эртний Грекийн гүн ухаантан, нэрт сэтгэгч
  • 11. Гэмт явдал бол нийгмийг шаналгагч өвчин гэж тодорхойлоод энэ өвчний эх үндэс нь нийгмийн баялагийн тэгш бус хувиарлалт, баян ядуугийн хэт ялгаа, тэдний хоорондын зөрчил, тэмцэл болно гэж үзэж байв. Платон
  • 12. Тэд нар гэмт хэргийн шалтгааны талаархи янз бүрийн сургаал, үзэл бодлоор нь харгис хэрцгийгээр яллан шийтгэж байгааг эсэргүүцэж, гэмт хэрэг бол хүний ухамсарт үйл ажиллагааны үр дүн, гэмт хэргийн шалтгаан бол нийгмийн шинжтэй гэсэн дэвшилтэт санааг дэвшүүлсэн байна. Монтескье, Ж.Ж. Руссо
  • 13. Нийгмийн сайн сайхны эсрэг чиглэсэн, хор уршиг учруулсан үйлдэл л гэмт хэрэг болно, үйлдсэн гэмт хэрэг ба түүнд оногдуулах ял, шийтгэл хоѐр нь хоорондоо нийцэж байх ѐстой, өөрөөр хэлбэл ял оногдуулах хамгийн шударга, гол хэмжүүр бол учруулсан хор уршиг юм. Чезаре Беккариа
  • 14. Ялын зорилт нь зовоон тарчилгахад бус харин учруулсан хохирлыг арилгах, уг этгээдийг дахин гэмт хэрэг үйлдэхээс сэргийлэхэд оршино.
  • 15. Ял нь хатуу чангадаа бус харин гарцаагүй байх ѐстой ба ингэснээр бусад хүмүүст зохих сэтгэгдэл төрүүлж тэднийг гэмт хэрэг үйлдэхээс нь сэргийлж чадна.
  • 16. Хаана эрх мэдэл төвлөрнө, тэнд эрх чөлөө байхгүй, эрх чөлөөтэй байх үндэс нь эрх мэдлийг хувиарлах явдал юм. Эрүүгийн хуулийн гол зорилт нь яллахад бус харин гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхэд оршино. Шарль Луй Монтескье
  • 17. Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх үндсэн хэрэгсэл нь хүмүүжил бөгөөд хүмүүжлийн гол субьектууд нь төр болон гэр бүл байна. Гэмт хэргийн шалтгаан нь муу хуультай, дээр нь хуулийг хэрэглэж чаддаггүйтэй холбоотой. Ядуурал болон эрхийн хязгаарлалтыг устгах явдал болон хүн амын боловсрол, соѐлын төвшинг дээшлүүлэх зэрэг нь гэмт хэргийн тоо, гаралтыг бууруулах гол арга зам, хэрэгсэл болно.
  • 18. Криминологи нь гэмт явдлын мөн чанар, шалтгаан нөхцөл, гэмт хэрэгтэн бие хүний онцлог шинж, хохирогчийг судалсаны үндсэн дээр гэмт явдлаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ боловсруулдаг бие даасан шинжлэх ухаан болсон бөгөөд социологийн, биологийн, холимог гэсэн гурван үндсэн чиглэлээр хөгжиж байна. Үзэл сургааль
  • 19. ОХУ болон хуучин социалист гэгдэж байсан орнууд түүнчлэн манай улсад голлон хөгжсөн бөгөөд гэмт явдлын шалтгааныг зөвхөн нийгмийн хүчин зүйлтэй холбон тайлбарладаг онцлогтой. Нийгмийн чиглэлийн /социологийн / криминологи нь /анхны урсгал/
  • 20. Хүн бол нийгмийн амьтан учир гэр бүл, хамт олон, найз нөхдийнхөө дунд л бие хүн болон төлөвшидөг, гагцхүү түүнийг хүрээлэн буй бичил орчны буруу нөлөөллөөс болж нийгэмд харш зан төлөвтэй болж улмаар гэмт хэрэг үйлддэг.
  • 21. Гэмт хэргийн шалтгаан нь байгалийн шинжтэй, төрөлх чанартай гэдгийг эрс үгүйсгэдэг урсшалыг социологийн чиглэл гэж болно.
  • 22. Энэ чиглэлээр үзэхдээ гэмт хэрэг бол өвчин юм, гэмт явдал бол удамшил, төрөлтийн гажиг, угсаа доройтох, бие махбодийн болон сэтгэцийн онцлог байдал, гаж хөгжилт зэрэг хүчин зүйлсээс шалтгаалдаг. Нэгэнт гэмт хэрэг үйлдэгсэд нь нийгмийн өвчтөнүүд учир тэднийг яд шийтгэл оноосоноор засан хүмүүжүүлэх боломжгүй, харин тэднийг нийгмээс тусгаарлан эмчлэх эсвэл эмчлэгдэх боломжгүй хэсгийг нь устгах шаардлагатай. Антропологийн чиглэл
  • 23. Нийгмийн нийт гишүүдийг хуулийг хуулийг биелүүлдэг жирийн иргэд, гэмт хэрэгтэн гэсэн үндсэн хоѐр бүлэгт хуваасан бөгөөд гэмт хэрэгтэнийг дотор нь төрөлхийн болон тохиолдлын гэмт хэрэгтэн гэж ангилдаг. Ч.Ломброзо /Антропологийн чиглэлийн гол төлөөлөгч/
  • 24. Нийт гэмт хэрэгтэнүүдийн олонхи болдог ба эхээс төрөхдөө л гэмт зан төлөвтэй төрдөг учир тэднийг засан хүмүүжүүлэх арга байхгүй. Төрөлхийн гэмт хэрэгтэн шинж нь: - Гавлын яс нь далий - Хэлтгий гавалтай - Хэт том гавалтай - Жижиг гавалтай - Тархины хөгжилт муутай - Тархины хунираа нь гөлгөр шахам - Цөөнгүй хэсэг нь сэтгэл мэдэрлийн өвчтэй Төрөлхийн гэмт хэрэгтэн бол
  • 25. Гэмт зан төлөв эхээс хүүд удамшдаг, удамшил нь гэмт зан төлвийг дамжуулагч гол хучин зүйл. Эх нь хулгайч бол хүү нь мөн хулгайч байх нь бараг тодорхой бөгөөд төрөлхийн гэмт хэрэгтэнүүд үр удамдаа өөрсдийн гэмт зан төльийг удамшлаар дамжуулан үлдээдэг. Ч.Ломброзо
  • 26. 20-р зууны сүүлчээр нэлээд хүчтэй хөгжиж байгаа бөгөөд энэ чиглэл нь нийгмийн болон биологийн үзэл санаануудаас аль дэвшилттэй, бодитой гэснийг нь түүвэрлэн авсан байдаг онцлогтой. Криминологийн холимог чиглэлийн сургаал