Шүүхийн судалгаа, мэдээлэл, сургалтын хүрээлэнгээс зохион байгуулж буй "Судалгааны тайлангийн хэлэлцүүлэг” цуврал арга хэмжээний дөрөв дэх хэлэлцүүлэг өнөөдөр (2018.04.27) боллоо. Шүүхийн судалгаа, мэдээлэл, сургалтын хүрээлэнгийн судлаач-багш, хуульч Л.Галбаатар, судлаач М.Заяа нар "Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх аргачлал”-ыг танилцуулж, мэдээлэл хийсэн юм. Судалгааны тайлангийн цуврал хэлэлцүүлэг боллоо Хэлэлцүүлэгт Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх зөвлөлийн гишүүд болон иргэн, эрүү, захиргааны хэргийн анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн шүүгчид, эрдэмтэн судлаачид, шүүхийн захиргааны ажилтнууд оролцлоо.

1. Шүүхийн шийдвэрт дүн
шинжилгээ хийх арга зүй
Л.Галбаатар
Судлаач
2018.04.27

2. Шүүхийн практик судалгааны төрөл
Шүүхийн
статистик
Тойм мэдээ
Хэрэг,
маргааны
төрлөөр
судлах
судалгаа
Шүүхийн
шийдвэрийн
дүн
шинжилгээ

3. Яагаад шүүхийн шийдвэр чанартай байх ёстой вэ?
Шийдвэрийн чанарыг хэрхэн мэдэх вэ?
Шийдвэр чанартай
байх хэнд ашигтай
вэ?
Шийдвэр шүүгчийн
“өмч” үү?
Дүн шинжилгээ
хийх нь шүүгчийн
хараат бус байдалд
халдах уу?

4. 2011-2016 оны байдлаар

6. Европын шүүгчдийн зөвлөлдөх зөвлөл (CCJE)-ийн 2008 оны
“Шүүхийн шийдвэрийн чанарын тухай” 11 дүгээр зөвлөмж
Дотоод хүчин
зүйл
Гадаад хүчин
зүйл
Сургалт /эрх зүйн
ба эрх зүйн зүйн
бус асуудлын
сургалт/
Хүн хүч, санхүү,
материалын
нөөцийн зохистой
хуваарилалт
Хууль
тогтоомжийн
чанар, уялдаа
Хэргийн
хөдөлгөөний
удирдлага
Шүүгчийн
мэргэшсэн
байдал
Шүүхийн шийдвэр
үндэслэлтэй байх;
шийдвэрийн
чанарыг үнэлэх

7. Шүүхийн
шийдвэрт дүн
шинжилгээ
хийх аргачлал
Шүүхийн шийдвэрт дүн
шинжилгээ хийх аргачлал
(ШСМСХ, 2015.12)
“Монгол Улсад шүүхийн
шийдвэрийн чанарыг авч
үзэх, сайжруулах
аргачлалын талаарх
тайлан” (IDLO, 2016.12)
http://www.judinstitute.mn/zagwar.html
http://www.judcouncil.mn/ins/reviewofjudicialdecision.html
Analysis of Judicial
Decisions
Case Analysis

8. Үндсэн хэсэг Агуулга
1 Эхлэл
• Шүүхийн шийдвэрийн нэр
• Оршил
2
Хэргийн
агуулга /факт/
• Гол үйл явдал
• Өмнөх шатны шүүхийн шийдвэр, түүний үндэслэл
3
Шийдвэрийн
агуулга
• Тухайн шийдвэр, түүний үндэслэл
4
Дүн
шинжилгээ
• Маргаантай асуудал
• Эрх зүйн онол, судлаачдын үзэл санаа
• Ялгаатай ба төсөөтэй шүүхийн шийдвэр
• Судлаачийн хувийн үзэл бодол, байр суурь
• Хэлбэрийн болон хууль зүйн техникийн
шаардлага
5 Дүгнэлт
• Шүүхийн шийдвэрийн ач холбогдол
• Цаашид судлах шаардлагатай асуудал
• Товч дүгнэлт
6 Эх сурвалж • Ашигласан ном, өгүүлэл, бусад дүн шинжилгээ
Case Analysis: “Шүүх эрх мэдэл” сэтгүүл 2015 №1 – 2017 №1

9. Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх шалгуур
Цэгцтэй байдал ба бүтэц;
Талуудын дэвшүүлсэн тайлбарыг үнэлсэн байдал;
Холбогдох хууль тогтоомжид хийсэн дүн шинжилгээ;
Нотлох баримтын үнэлгээ;
Шийдвэр гаргах үндэслэл;
Эрх зүйн жишиг тогтоосон байдал;
Шийдвэрт нөлөөлөх аливаа хууль тогтоомжийн шинж, процессын
асуудал.
Analysis of Judicial
Decisions:
“Шүүх эрх мэдэл”
сэтгүүл, 2017 он №2, 3,
4; 2018 он №1

10. Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх Зөвлөл
Цөөн тооны шийдвэрт
тогтмол дүн шинжилгээ
хийх
Шүүхийн шийдвэрийн
чанарыг сайжруулахтай
холбоотой дүгнэлт,
санал гаргах
ШЕЗ-ийн Даргын 2017.04.13-ны өдрийн 43 дугаар тушаалын хавсралт “ШҮҮХИЙН
ШИЙДВЭРТ ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ЧИГ ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЗӨВЛӨЛИЙН АЖИЛЛАХ ЖУРАМ”

11. Зөвлөлийн гишүүний сонгон шалгаруулалт
16
19
16
Нийт нэр дэвшсэн шүүгч, хуульч-
судлаачдын тоо: 15/51
Эрүүгийн эрх зүй -16
Иргэний эрх зүй - 19
Захиргааны эрх зүй -16
Нийт шүүгчдийн санал: 450/522

12. Дүн шинжилгээ хийх шүүхийн шийдвэр /20/
• Санамсаргүй
• Зорилтот
Эрүүгийн эрх зүй
• Санамсаргүй
• Зорилтот
Иргэний эрх зүй
• Санамсаргүй
• Зорилтот
Захиргааны эрх зүй

13. Зөвлөлийн багийн зохион байгуулалт, ажиллах хэлбэр
ЭРҮҮГИЙН ЭРХ
ЗҮЙН БАГ
ИРГЭНИЙ ЭРХ
ЗҮЙН БАГ
ЗАХИРГААНЫ
ЭРХ ЗҮЙН БАГ
ГЭРЭЭТ
АЖИЛТАН

14. Монгол Улсын Дээд шүүхийн тогтоол, зөвлөмж
• 2006.04.24-ний “Шүүхийн
шийдвэрийн тухай” 21
дүгээр тогтоол
• 2006.04.25-ны “Шүүхийн
шийдвэрийг боловсруулах
аргачлалын тухай” зөвлөмж
• 2006.11.30-ны өдрийн
“Шүүхийн шийтгэх ба
цагаатгах тогтоол
боловсруулах аргачлалын
тухай” зөвлөмж
• 2009.11.30-ны “Давж
заалдах шатны шүүхээс
гаргах магадлалын тухай”
02 тоот зөвлөмж
• 2010.07.01-ний “Давж
заалдах шатны шүүхээс
эрүүгийн хэргийн талаар
гаргах магадлалд тавигдах
шаардлагын тухай” 01 тоот
зөвлөмж

15. Анхаарах зүйл
Шүүхийн шийдвэрт хийх дүн
шинжилгээ нь:
• шүүхийн шийдвэрийн чанар,
уялдаа, нэг мөр байдлыг
сайжруулах үндсэн зорилготой
• шүүгчид зөвлөх, буруутгах,
шийдвэрийнх нь зөв буруугийн
талаар саналаа илэрхийлэх
буюу ямар нэг байдлаар
шүүхийн бие даасан байдалд
нөлөөлөхгүй.
Судлаачийн хувьд:
• тухайн шүүхийн шийдвэр,
шүүгч, шүүх бүрэлдэхүүний
нэр, хэргийн оролцогчийн
нууцлалыг хангаж ажиллана.
• бие даан, хөндлөнгийн байр
сууринаас шүүхийн шийдвэрт
дүн шинжилгээ хийх бөгөөд
шүүхийн шийдвэрийн дүн
шинжилгээ, ажиглалтын
тайланд холбогдох нууцлалыг
хангасан байна.

16. • АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА