SlideShare a Scribd company logo
1 of 82
Боловсруулах асуудал
Гэмт хэрэгтэн бие хүний ойлголт, судлахын ач
холбогдол
Гэмт хэрэгтэн бие хүний хам /хувийн / шинж
Гэмт хэрэгтэн бие хүний криминологи шинж
Гэмт хэрэгтэн бие хүн төлөвшихөд нөлөөлж
байгаа хүчин зүйлс
Гэмт хэрэгтэн бие хүний ангилал




Гэмт хэрэгтэн бие хүнийг судлах нь
криминологийн шинжлэх ухааны нэг чухал
асуудал мөн.
Гэмт хэрэгтэн бие хүний бүрэлдэн тогтсон
онцлогийг судлахгүйгээр гэмт хэргийн
шалтгаан, нөхцөлийг илрүүлж арилгах, гэмт
хэрэгтэн хунийг хүмүүжүүлэх, дахин
хүмүүжүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх
боломжгүй юм.




Гэмт явдлын шалтгаан нөхцөл тэр тусмаа
тодорхой хүний гэмт зан үйлийн меахнизмыг
судлахад гэмт хэрэгтэн бие хүний онцлогийг
судлах явдал онцгой ач холбогдолтой .
Гэмт хэрэгтэн бие хүнийг судлах судалгааны
зорилго нь амьдралын тодорхой нөхцөлд
тухайн хүний зан төрхийн онцлогт тохирсон
шийдвэр гаргах, гэмт зан төлөв үусэх буюу
төлөвшин тогтох, бие хүн түүний орчны
харилцан уйлчлэлийн механизмыг олж
илрүүлэх, түунчлэн гэмт хэргээс урьдчилан
сэргийлэх ажлын чиглэлийг зөв
тодорхойлоход оршино.








Гэмт хэрэгтэн бие хүнийг судлахын өмнө бие
хүний тухай асуудлыг авч үздэг.
Бие хүн ямагт нийгмийн харилцаанд
оролцохдоо өөрийгөө илэрхийлж байдаг учир
бодгаль биетээс ялгаатай.
Хүн бүр бодгаль бие болж төрөхөөс бус бие
хүн болж төрдөггүй.
Хүн бодгаль бие / биологийн амьтан/болж
төрөөд нийгмийн харилцаанд оролцохын
хэрээр бие бялдар, оюун санааны талаар
өсөж боловсронгуй болж нийгмийн олон талт
харилцааны үр дүнд өөрийн хүмүүжил, үзэл
бодол, ааш араншинтай, хувийн онцлогтой
бие хүн болон төлөвшдөг.






Бие хүн нэг талаас биологийн төдийгүй
нөгөө талаас нийгмийн бүтээгдэхүүн юм.
К.Маркс: “Нийгэм өөрөө хүнийг хүнийх нь
хувьд бий болгодог бол хүн мөн нийгмийн
төрүүлдэг”, “хүн жинхэнэ мөн чанартаа
нйигмийн бүх харилцааны цогцолбор “
гэжээ.
Бие хүн-нийгмийн харилцаанд оролцож эрх
эдэлж, үүрэг биелүүлж өөрийнхөө аливаа
үйлдлийн төлөө хариуцлага хүлээх чадвар
бүхий хүн


Бие хүний хувьд өөрт нь төлөвшин тогтсон
нийгэмд харш үзэл бодол, харьцааныхаа
улмаас өөрийн гэмт санаа бодол, сэдэлт
зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд эрүүгийн
хуулиар хориглосон нийгэмд аюултай, гэм
буруутай үйлдлийг санаатай ба болгоомжгүй
хийсэн этгээдийг хэлнэ.


Гэмт хэрэгтэн бие хүн гэдэг нь хуулиар
хориглосон, эрүүгийн хариуцлага хулээлгэхээр
заасан, нийгэмд аюултай үйлдэл үйлдсэн бие
хүн юм“


Гэмт хэрэг үйлдсэн бие хүн гэдэг нь хүний
шинж чанар, харилцаа, холбоо, зан
суртахуун, оюун санааны дотоод ертөнцийг
харуулдаг, гэмт хэрэг үйлдэхэд нь аль нэг
хэмжээгээр нөлөөлсөн нийгэм ба хувийн
амьдралын нөхцөлтэй харилцан холбоотой
хам шинжээр түүний нийгмийн мөн чанарыг
илэрхийлж байгаа нэлээд өргөн хүрээтэй
ухагдахуун мөн" гэжээ.




Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэгтэн бие хүн гэдэг нь
бие хүн гэх социологийн, гэмт хэрэгтэн гэх эрх
зүйн ойлголтын нэгдэл юм.
Гэмт хэрэгтэн эхэлж төрөхгүй тодорхой бие хүн
гэмт хэрэг үйлдэх хүсэл зорилготой болж тэр нь
нийгмийн харилцааны явцад аяндаа
төлөвшинө.


Энэ ойлголт тодорхой бие хүн нийгэмд харш
үзэл
бодлынхоо
улмаас
гэмт
хэрэг
үйлдсэний дараа бий болдог. Харин "гэмт
хэргийн субъект", "яллагдагч", "шүүгдэгч",
"ялтан гэсэн ойлголтууд нь гэмт хэрэгтэн
бие хүн гэсэн ойлголтонд багтах боловч
эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны
тодорхой үе шаттай холбогдож тэдгээрийн
эрхийн
байдлыг
илэрхийлсэн
бөгөөд
тэдгээрийн агуулгад гэмт хэрэг үйлдсэнг
хүний хувийн болон сэтгэл зүйн шинжүүд
хамаардаггүй.


Гэмт хэрэгтэн бие хүн өөрт нь төлөвшин тогтсон
нийгэмд харш үзэл бодол, хэрэгцээ сонирхлын
улмаас гэмт хэрэг үйлдсэн байх ба өөрийн
санаа бодлоо хэрэгжүүлэхийн тулд хууль бус
арга замыг сонгон авсан, гэмт үйлдлээ төгсгөлд
нь хүргэж, үр дүнг нь үзэхийг хүсэж байдгаараа
жирийн хүмүүсээс ялгаатай.


Алив бие хүн нийгмийн харилцаагаар
дамжин нийгмийн мен чанарыг өөртөө
шингээсэн байдаг ба хүн хэдийгээр гэмт
хэрэг үйлдсэн ч бие хүн шинжээ алддаггүй.


Бие хүн нийгмийн үйл ажиллагааны
субъектийн хувьд нийгмийн харилцааны
болон нийгмийн учир холбогдол бүхий зан
төлвийн илэрхийлэл, нийгмийн ач холбогдол
бүхий шинжүүдийн цогцолбор байдаг бол
гэмт хэрэгтэн бие хүн дээрх шинжүүдийг
бүрэн агуулдаггүй.



Ядуучууд гэмт хэрэгтэнээс ялгагдаггүй
Гэмт хэрэггтэн нь ажил хийж амьдрахаас
татгалздаг, нийгмийн идэвхгүй байдаг.





Хулгай бол гуйланчлал цөхрөлөөс үүдэлтэй
хүнд өмчлөх эрх байхгүй бол өлсгөлөн
амьтан болж тэр хүмүүс хүн төрөлхтөний
азгүй хэсэг болж хувирдаг.
Тариачид гаүаргүй байх, өмч хөрөнггүй байх
Хүнийг ёс суртахуунаар хүмүүжүүлэх ёстой





Гэмт хэрэгтэн бол бие хүн болохынхоо хувьд
хүй нэгдлийн үеийн бүдүүлэг амьтаны зан
төлвийг илэрхийлж байдаг, уг удамаа
дуурайсан амьтан
Гэмт хэрэгтэн бий болдоггүй төрдөг
Эх нь хээр алаг унага нь шийр алаг


Төрөлхийн гэмт хэрэгтэн бол нийт гэмт
хэрэгтэнүүдийн олонхи болдог ба эхээс
төрөхдөө л гэмт зан төлөвтөй төрдөг учир
тэднийг засан хүмүүжүүлэх арга байхгүй



Төрөлхийн гэмтхэрэгтэнуүд гавлын ясны
бүтэц нь гажигтай, олонхи нь далий, хэлтгий
гавалтай, эсвэл хэт том, эсвэл жижиг гавлын
ястай байдгаас гадна тархины хөгжил
муутай, тархины хунираа нь гөлгөр шахам
учир ухаан муутай, цөөнгүй хэсэг нь сэтгэл
мэдрэлийн өвчтөй байдаг. Тэднийг гаднаас
нь хараад л таньж болох дараах шинжүүд
байна.
Үүнд :
- нүүр царайд нь илт анзаарагдах ямар нэгэн
гаж шинж, төрөлхийн шарх, сорви, бусад
шинж тэмдэг байгаа бол













- нүд нь хялар, солир, гүйлгэнэсэн, тунгалаг
өнгөтөй
- хамар нь голчлон хэт том, монхор, өргөн,
муруй зэрэг хэлбэртэй
- олонхи нь бие бялдар томтой, нуруулаг, хэт
усэрхэг
- шуд нь орсгой, соёо нь цухуйсан, давхар
шүдтэй, өнгөө алдсан
- толгойн үс нь тачир, халзрах хандлагатай,
зарим нь хэт өтгөн хар, хүрэн үстэй
- царайд нь эрт үрчлээ суух ба барзгар хар
царайтай, зэвүун, хүйтэн төрхтөй
- бие дээрээ шивээс хийлгэдэг
- ихэнхи нь муухай үнэртэй, хөлс, хулмас, хир,
махны үнэртэй
- бүдуүлэг, түрэмгий, хувиа хичээсэн зан
төрхтөй.




1. Гэмт хэрэгтэн бие хүний ухамсарт
нийгэмд харш үзэл бодол ямар нэгэн
хэмжээгээр бүрэлдэн тогтсон байна.
2. Өөрийн үйл ажиллагаагаа удирдан
жолоодох чадвартай, эрүүгийн хариуцлага
хүлээх насанд хүрсэн хүн байна.




3. Нийгэмд харш үзэл бодол, зорилгын
улмаас эрүүгийн хуульд заасан нийгэмд
аюултай үйлдэл, эс үйлдэхүй хийсэн байна.
Эдгээр хам шинжүүдийг нарийвчлан
тогтоосоноор ял шийтгэлийг ялгамжтай
оногдуулах, гэмт хэрэгтэнийг дахин гэмт
хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх,
хүмүүжүүлэх асуудлыг зөв шийдвэрлэхэд
чухал ач холбогдолтой.




ихэнхидээ сэтгэлийн байнгын түгшүүртэй
явдаг, өөртөө итгэлгүй, нийгэмд ашигтай
холбоо, хэлхээ сул, нийгмийн
баялагаас хувь хүртэх боломж багатай, зан
авир муутай, тэвчээргүй, түрэмгий байх нь
олонтоо


Криминологийн шинжлэх ухаан гэмт
хэрэгтэн бие хүнийг янз бүрийн түвшинд
судлаж байна. Тухайлбал тодорхой гэмт
хэрэг үйлдсэн хүмүүсийг нэг бүрчлэн судлах,
янз бүрийн хэв шинж болон нийгмийн
бүлгээр нь бүлэглэж судлах, гэм буруутай
хумүүсийг нэгтгэн судлах гэх мэт.






Гэмт хэрэг үйлдсэн үеэс эхлэн засарч
хүмүүжих хүртэл гэмт хэрэгтэн бие хүнд
тооцно
Эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн үеэс эхлэн ял
шийтгэлгүйд тооцох хүртэл
Шүүхийн шийтгэх тогтоол гарсан үеэс ял
шийтгэлгүйд тооцогдох хүртэл.




Гэмт хэрэгтэн бие хүний бүтцийг авч үзэхэд
энэ нь ямар шинжүүдээс бүрдэж болохыг
тогтоох шаардлагтай байдаг.
Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэг үйлдэхэд хүргэсэн
харш үзэл бодол, гэмт зан төлвийг
тодорхойлох, илрүүлэхэд ач холбогдол
бүхий шинжүүд байна


Гэмт хэрэгтэн бие хүний криминологи
шинжийг тогтоох нь гэмт хэргийн шалтгаан
нөхцлийг тогтоох, гэмт явдлаас урьдчилан
сэргийлэх арга замыг оновчтой
боловсруулах, нэг бүрчилсэн нөлөөлөл
үзүүлэх ач холбогдолтой.








Гэмт хэрэгтэн бие хүний криминологи
шинжийн бүтцэд:
Нийгэм хүн ам зүй ба эрүүгийн эрх зүйн
шинж
Нийгмийн амьдралын янз бүрийн хүрээн дэх
харилцаа, холбоо, нийгмийн үүрэгтэйн
холбоотой шинж
Зан төлөв сэтгэл зүйн шинж




Энэ шинж нь агуулгаараа гэмт хэргийн
шалтгаан болохгүй. Бие хүн болж
төлөвшихнөхцөл, түүний хэрэгцээ, сонирхол,
сэдэлт зорилго, нийгмийн үүрэгтэйи
холбоотой.
Энэ шинжид нас, хүйс, боловсрол, нийгмийн
байдал, гэр бүлийн байдал хамаарна.




48.1% 18-30 насны,
15.3 % нь 30-35 насны
53% нь 36-аас дээш насны хүмүүс байна.






Хүч хэрэглэсэн гэмт хэргийн дийлэнхийг
эрэгтэйчүүд үйлддэг
Эмэгтэйчүүд ихэвчлэн өмчийн эсрэг
/залилан мэхлэх/гэмт хэрэг үйлдэх
Эмэгтэйчүүд гэр бүлийн таагүй харьцаанаас
болж хүнийг санаатай алах гэмт хэрэгт
холбогдох
Насанд хүрээгүй хүмүүс, эмэгтэйчүүд,
хижээл.насны хүмүүс нийгмийн гадаад
орчны таагүй нөлөөлөлд эмзэг өртөмтгий
байдаг.








Нийслэлд нийт 9110 гэмт хэрэгтэнээс 1156
хүн нь эмэгтэй байна.
Эмэгтэй хүн оролцсон хүн 5.4 хувиар өссөн
Хүүхэд оролцсон гэмт хэрэг 29.1 буурсан
Гэмт хэрэгт 18642 хүн холбогдон
шалгагдсаны 2062 хүн нь эмэгтэй
11.1 % эмэгтэй, 5.8% хүүхэд








Гэр бүлтэй, ажилтай хүмүүс гэмт хэрэг
үйлдэх нь ховор
Гэр бүл нь хэрүүл маргаантай байх нь
хүүхэд гэр бүлээс дайжих гэр бүбуру замаар
ороход хүргэдэг.
Гэр бүлийн тогтоворгүй байдал
Ажил мэргэжил, сургууль
Боловсрол, соёлын түвшин








24.6%-ыг ажилчин малчин
6.5%ыг албан хаагч
6.2%ыг оюутан сурагч
0.4%-ыг сургууль завсарддсан хүүхэд
0.5 %-ыг тэнэмэл амьдралтай
0.2 %-ыг хоригдол
61.6%-ыг тодорхой эрхэлсэн ажилгүй хүн




Нийгмийн харилцаанд эзлэх байр суурьтай
холбоотой тодорхой бүлэг, давхарга, хамт
олны эгнээнд багтаж тэдэнд хандаж байгаа
байдал, нийгмийн гишүүдтэй харьцаж
байгаа байдал зэрэг шинжүүд хамаарна.
Тухайлбал: сургууль хамт олноос
хөндийрсөн, нийгэмд болон өөрт ашигтай
холбоо суларсан, нийгмийн идэвх сул


Бусдыг үл ойшоосон, үүргээ
ухамсарладаггүй, буруу нөлөөнд амархан
автдаг, зорилго байхгүй, нийгэмд идэвхгүй
байр суурь эзлэх




Энэ шинж нь тодорхой, нөхцөл, тохироо
бүрдсэн үед гэмт зан төлвийг сонгон авах,
гэмт хэрэг үйлдэх аргаар хэрэгцээгээ хангах
гэсэн зорилгоор үүсдэг.
Гэмт хэрэгтэн бие хүний дотоод мөн чанрыг
тодорхойлох чухал хэмжүүр







Зовж шаналж буй хүмүүс багтана. Тэд буруу
сургаалыг дагаж бие бялдраа зовоож
тарчлаадаг.
Бусдыг зовоож буй хүмүүс орно. Амьд
амьтны амийг хөнөөх, хулгай хийх зэрэг
олон муу үйлийг хийдэг.
Өөрсдөө зовж бусдыг зовоодог хүмүүс
багтана.
Өөрөө үл зовж бусдыг үл зовоодог хүмүүс.
Тэд тайван, амар амгалан байдалд, аливаа
хүсэл шуналаас ангид амьдардаг.
1.

2.

3.

Чулуун дээр сийлсэн бичиг лүгээ
хүмүүс - уурлаж уцаарлах нь олонтаа ,
тэр
нь
удаан
үргэлжилж
мөд
арилахгүй .
Элсэн дээр зурсан бичээс лүгээ
хүмүүс - уурлаж уцаарлах нь их боловч
уур хилэн нь түргэн арилж замхардаг .
Усан дээр бичсэн бичээс лүгээ хүмүүс тэд бусдыг муучилдаггүй , муу муухай
юмны тухай сонсоод хэрэгсдэггүй
бөгөөд санаа сэтгэлд нь ямагт энх
тайван амар амгалан байдаг .
1. Зантөлөвийн шинжид:
ёс суртахуун, улс төрийн үзэл баримтлал,
ертөнцийг үзэх үзэл, итгэл үнэмшил,
амьдралын үнэлэмж, төсөөлөл, хүсэл
эрмэлзлэл, сонирхол, сэтгэхүйн үйл
ажиллагааны онцлог зэрэг олон асуудлыг
тогтоох шаардлагатай.
Гэмт хэрэгтэн бие хүн нь
Нийгмийн үнэт зүйлсийн талаар сөрөг
төсөөлөлтэй байх, хар амиа бодох, энэрэн
хайрлах өрөвдөх сэтгэлгүй, үзэн ядах,
зөвхөн гэмт хэрэг үйлдэх замаар хэрэгцээгээ
хангах




Сэтгэл хөдлөл, ааш, араншин, мэдрэмж,
хөөрөл саатал, сэтгэл санааны өөрчлөлт,
тэмүүлэл, зориг тэвчээр зэрэг шинжүүд
хамаардаг.
Гэмт хэрэгтэн бие хүний эрүүгийн эрх зүйн
шинжид гэмт хэрэг үйлдсэн цаг газар, гэм
буруугийн сэдэлт зорилго, арга, учруулсан
хохирол зэрэг хамаарна.


З.Фрейд –
- сэтгэцийн өвчнийг оношлох
- Бие хүний хөгжлийн талаарх онол
A.Адлер
Эд эрхтний гажиг эсвэл согогтойгоос
Хэт их эрхлүүлэн халамжилснаас
Гадуурхагдан , шоовдорлогдсоноос
үүсдэг .


Тvvнийг мэргэжилтнvvд зуу гаруй хvн амины хэрэгт
сэжиглэдэг ч тэрээр 30 эмэгтэйд vхлийн замыг заасан
гэдгээ хvлээн зєвшєєрсєн байна. Тед нь золиос болох
эмэгтэйчvvдийнхээ анхаарлыг дур булаам бєгєєд
боловсролтой эр мэтээр татдаг байжээ. Энэ гаж
донтой цуврал алуурчинд “олзоо барихад” нь
жvжиглэх авъяас нь их хэрэг болдог байж. “Нейлонон
алуурчин” хохирогчоо боож алахаас ємєн хvчиндэж,
бороохойгоор хvн танихын аргагvй болтол нь зоддог
байжээ. Дашрамд дурдахад Тед болон тvvний
vйлдлvvдээр найруулагч Баффало Билл “Хурганы дуу
хураалт” хэмээх кино хийсэн байдаг. Шvvх тvvнд
цаазаар авах ял оноож, 1989 оны 1-р сарын 24-ний
єдєр цахилгаан сандал дээр суулган, амийг нь
тасалжээ.


Эдвард Теодор Гейн – нь хэдийгээр бусадтайгаа харьцуулахад цєєхєн
буюу 2 л хvний амийг бvрэлгэсэн гэсэн баримттай боловч АНУ-ын
тvvхэн дэх хамгийн дуулиантай алуурчдын тоонд зvй ёсоор багтдаг юм
байна. Учир нь тvvний золиоснууд хамгийн харгис хэрцгийгээр, дэлхийг
цочролд оруулахуйц зэрлэг балмад vйлдлийн vр дvнд хорвоог орхисон
байдаг. Хєршvvд нь Эд Гейн-ыг солиотой хvн биш харин бага зэрэг
сонин зантай боловч хорхойд хоргvй нэгэн хэмээн vзэж, тvvгээр
хvvхдvvдээ харуулахаар орхидог байжээ. Тэгтэл єнєєх “итгэл даахуйц,
бага зэргийн сонин зантай хvvхэд хардаг хvн” маань нам гvм шєнийг
цагаар оршуулгын газраар тэнэж, булш ухаж мєчилдєг донтой байжээ.
Тэр тусмаа тvvнд саяхан булшлагдсан залуухан эмэгтэйн цогцосыг
оролдох нь хамгийн их таалагддаг байсан аж. Эд Гейн vхсэн хvмvvсийн
биений зарим хэсгийг гэртэй авч ирж, удалгvй єєрийн гэрээ хананд
єлгєсєн гавлын яс, тасарсан толгойгоор дvvргэжээ. Мєн тэрээх эмэгтэй
хvний арьсаар єєртєє ємсгєл хийж, байнга гэртээ ємсдєг байж. Гейн-ийг
баривчлах vед гэрээс нь хvний арьсаар хийсэн багнууд болон тасарсан
толгойнууд олсон байна. Тvvнээс гадна хvний арьсаар хийгдсэн пальто,
хоёр ємд, хvрэм, костюм тєдийгvй хvний арьсаар бvрсэн сандал,
эмэгтэй хvний хєхєєр бvтээгдсэн бvс, араг ясаар хийсэн шєлний таваг
гэх зэрэг бvхэл бvтэн эд хогшлын бvрдлийг цагдаа нар олжээ. Шvvх
хурлаар энэхvv гаж донтонг хэрэг хvлээх чадваргvй гэж vзэн сэтгэл
мэдрэлийн эмнэлэгт яаралтай хэвтvvлэх шаардлагатай гэж тогтоосон
байна. Гейн 1984 онд сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт амьсгал хураажээ.



Жон Уэйн Гейси
Энэ бол нийт 33 залууг хvчиндэж, амийг нь залгисан Америкийн цуутуй
цуврал алуурчин, гаж донтон юм. Тэрээр “алиалагч- алуурчин”
гэдгээрээ мєн алдартай этгээд ажээ. Тэрээр єєрийгєє залуу насандаа
уруу татагдаж, алуурчин болох гараагаа эхэлсэн гэж ярьдаг байна. Жон
Уйн Гейси 1972 онд анхныхаа аллагыг санамсаргvй байдлаар
vйлдсэний хохирогч нь гомосекс харилцаатай асан хамтрагч нь
байжээ. Харин дараагаар нь тэрээр гэмшиж, сэтгэлээр унахын оронд
цусны амтанд эргэж буцалтгvй орж, энэ тэндэхийн цэнгээний
газруудаар явж, гомо залуучуудтай танилцан, гэртээ дагуулж ирээд
хvчиндэж, тамлаж байгаад амийг нь хороодог болсон байна. Харин
цогцоснуудыг нь ихэвчлэн хонгилын єрєєнд нуудаг байжээ. Нэг удаа
тэрээр гэртээ хоёр ижил хvйстэн залууг дагуулж ирээд, хоюулангийнх
нь амийг хєнєєснийхєє дараа бие биенийх нь билэг эрхтэнг аманд нь
хийж (69 байрлал) оршуулсан байна. Энэ алуурчныг баривчлах vед
хонгилоос нь 29 хvний цогцос олдсон бєгєєд цагдаа нар хорт хийгээс
хамгаалах баг зvvж ажиллахаас єєр аргагvй байжээ. Гаж донтон єшєє 4
хохирогчийнхоо цогцсыг голд живvvлсэн байна. Ихэнх золиоснууд нь
маш эвгvй байрлалтай байсан бєгєєд заримынх нь аманд билэг эрхтэн
vмхvvлсэн байжээ. Шvvх хурал тvvнд 12 удаа цаазаар авах ял, бvх
насаар нь хорих ялыг 21 vржvvлэнтэй тэнцэх хугацаагаар хорих
ялуудыг тус тус оноожээ (тэглээ гээд ч яахав дээ). Ингээд Гейси-г 1994
оны 5-р сарын 10-ны єдєр vхлийн тарилга хийж, албан ёсаар цаазаар
авсан байна.
Нийгмийн хүчин зүйл:
Гэр бүл
Хамт олон











Хүний хүмүүжлийн анхдагч суурь нь гэр бүлийн
хүмүүжил, эцэг эхийн зан төлөв, тэдний хоорондын
харилцаан дээр үндэслэгдэж тогтдог.
Гэр бүл дэх хүмүүжлийн буруу нөлөө, эцэг эхийн
хайр халамж дутах, хүүхдийг гэр орноосоо
дайжихад хүргэх зэрэг нь хүүхэд хүмүүжлээр
доголдох, зан авир нь эвдрэх үндэс болдог.
Гэр бүлийн хүмүүжлийн дараах буруу хэлбэрүүд
хүүхдийн зан авир эвдрэх, буруу хүмүүжих
нөхцөлийг бүрдүүлдэг.
Үүнд :
- Гэр бүлийн гишүүдийн хэн нэг нь нийгэмд харш зан
төлөвтөй байх /хэт шуналтай, хувиа хичээсэн,
байнга архидан согтуурдаг г.м / .
- Эцэг эх нь хүүхдээ хүмүүжүүлэх буруу аргыг
хэрэглэдэг /хэт эрхлүүлэх, зөнд нь орхих, бие
биенээсээ үндэслэлгүй өмөөрөх г.м /






Бие хүн хүүхэд ахуй наснаасаа эхлэн ясли,
цэцэрлэг, дунд, дээд сургууль, ажлын хамт
олны дунд өсөж хүмүүжсэний дүнд үзэл
бодол нь тогтдог.
Хамт олонгүй сургууль завсардсан, зожиг
нэгэн бол нийгэмд харш зан төлөвтөй болох
магадлал өндөртөй.
Тухайн хамт олны гишүүд ажилдаа хойрго,
цалгар назгай, архидан согтуурдаг, хулгай
хийдэг, хов жив, хэрүүл маргаан хеецөлдцөг
бол бие хүний хүмүүжил зан төрхөд сөрөг
нөлөө үзүүлж нийгэмд харш зан төлөвтөй
болох нэгэн нөхцөл болдог.




Харин хамт олон эв нэгдэлтэй, эрдэм ном,
ажил хөдөлмөрт шамддаг, бие биенээ
дэмжин тусалдаг бол энэ нь гишүүдэд эерэг
нөлөө үзүүлж зан төлөв нь тайван,
ирээдүйдээ итгэлтэй байж гэмт хэрэг үйлдэх,
хэв журам зөрчих явдлыг эрс бууруулдаг нь
судалгаагаар нотлогдсон байна.
Бие хүнийг хүрээлэн байгаа бичил орчинд
найз нөхөд, багш нар, хөршүүд, хамаатан
садан зэрэг хамгийн ойрын хүрээллийг
хамааруул
Хүний ганцаардал тусгаарлагдмал байдлын
тухай авч үзэж байсан.
1. Авторитаризм – хэт эрх чөлөөтэй байсны
улмаас өөрөө алдсан эрч хүчээ олж авахын
тулд хэн нэгэнтэй холбогдох хандлага.
Мозахист /хэт арчаагүй аялдан дагалдагч/
Садист /дарангуйлагч, гаж/
Деструктивизм – устган сүйтгэх хайрлан
нигүүлсэх замаар өөрийн дутууг нөхдөг.
3. Комформизм – аялдан дагалдах.






Гэмт хэрэгтэнүүдийн 10 орчим хувь нь сэтгэхүйн
хувьд бүрэн эрүүл биш, ямар нэгэн гажигтай,
наад зах нь янз бүрийн донд нэрвэгдсэн
байдгийг судлаачид тогтоожээ.
Хүний мэдрэлийн систем, сэтгэлзүй нь гэмт зан
төлөв төлөвшихөд нөлөөлөх ба гэмт
хэрэгтэнүүд өөрийн сэтгэлзүйн тогтворгүй
байдал, сөрөг зан үйлийн нөлөөгөөр хэвийн
амьдралын нөхцөлд ч тааламжгүй байдлыг
мэдрэх нь олонтоо.
Ийм хүмүүс гадны нөлөөллийн мөн чанар,
зорилго, агуулгыг буруугаар тусган авах нь
түгээмэл бөгөөд хүнд, онц хүнд гэмт хэрэг
үйлдсэн этгээдүүдийн дунд сэтгэцийн өвчтөй
хүмүүс цөөнгүй байна.


Хүн бүрд гэмт зан төлөв төлөвших, үүний үр
дагавар болсон гэмт хэрэг үйлдэхэд нөлөөлдөг
төрөлхийн авир байдаг гэж үзэх ундэслэлтэй
бөгөөд хүнд байгалиас заяасан оюуны болон бие
махбодын хүчин чадал, авир араншин, бодит
боломжоороо харилцан өөр байдаг.




Хүний сэтгэцийн үйл ажиллагааны гаж
тусгал, хий юм узэгдэх, юмсын дүрс
өөрчлөгдөж харагдах, ой тогтоолт ихсэх,
сулрах, сэтгэлийн хэт хөөрөл, уналт,
түгшүүрэл, архидах дон, бэлгийн дур гажилт,
солиорол зэрэг сэтгэцийн онцлог байдал,
өвчинүүд нь биологийн шинжтэй.
Ийм сэтгэцийн өвөрмец байдлууд, сэтгэл
мэдрэлийн өвчнүүд нь тухайн хүнийг гэмт
хэрэг үйлдэхэд хургэдэг ба биеэ барих
чадвар, механизмыг сулруулдаг байна.




Тодорхой хүн сэтгзл мэдрэлийн өвчин, бусад
онцлог нөхцөл байдлын улмаас гадны
нөлөеллийг ухаалгаар тусган авах, биеэ
барих, өөрийгөө зөв жолоодох чадвар нь
алдагддаг.
Удамшил нь биологийн шинжид хамаарах
гол хүчин зүйлсийн нэг бөгеөд генеологийн
судалгааны үндэс нь эцэг эхийн удамших
шинж чанарууд үр хүүхэддээ дамжих
ерөнхий зүй тогтол юм.




Бэлгийн үржлийн явцад эцгийн 23, эхийн 23
хромосом нэгдэж уг хромосомууд дахь ижил
төрлийн мэдээлэл бүхий эцэг эхийн
генүүдээс аль нэг нь өөрийн мэдээллийг
илэрхийлэх талаараа давамгайлдаг
Энэхүү давамгайлсан генээр дамжиж тухайн
хүний онцлог шинж тэмдэгүүд хүүхдэд нь
удамшдаг.


өөрийн орчны эсрэг нөлөөллөөс дайжин
алив зохист үйлдэлд идэвхигүй ханддаг,
амар хялбар байхыг эрэлхийлж амьдрах
хүсэлтэй, өөрийгөө бусдаас дээгүүр тавьдаг




Гэмт хэрэгтэн бүрт тодорхой шинж, хувийн
онцлог байдаг.
Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэгтэн бүр бие хүн
учир өөрийгөө тодорхойлох олон шинж
чанарыг агуулсан байдаг.


Тэд эрх зүй, зан суртахууны хэм хэмжээг муу
эзэмшсэн, нийгмээс, нийгмийн үнэт зүйл,
нийгмийн жижиг бүлгээс [гэр бүл, хамт олон
гэх мэт] хөндийрч нийгэмтэйгээ ашигтайгаар
дасан зохицох чадвар муу байдгаас тэдгээр
жижиг бүлгүүдэд дасан зохицох оролдлого
хийхдээ багагүй бэрхшээлүүдтэй тулгардаг


Хуний хувийн онцлог нь нэгдмэл,
давтагдашгүй байх, онцлог зэрэг түүний
салшгүй чанаруудаар хязгаарлагдахгүй


Хувийн онцлогийн тухай ойлголт нь зөвхөн
хувийн нэгдмэл биш, харин хувийн
давтагдашгүй чанарыг ялгахад, тодорхой
хүний олон талтай шинж чанаруудын
нэгдлийг магадлахад туслана. Эдгээр шинж
чанарууд нь гэмт хэрэгтний аж төрөхүй, бүх
л зан төлөв, тэр гэмт хэрэгт нь ч бас илэрч,
гэмт зан төлөвийн шалтгааныг улам
тодорхой болгож байдаг.


Нийгмийн сөрөг нөлөө, жишээлбэл, хүний
хувийн, юуны түруүнд зан суртахуун-сэтгэл
зуйн онцлогууд нь хүний ахуй, амьдралын
үйл ажиллагааны тодорхой нөхцөлүүдтэй
харилцан нөлөөлж бие хүнийг нийгэмд
сөргөөр твлөвшүүлэхэд хүргэдэг байна.
Цөөнгүй гэмт хэрэгтнүүдэд ертанцийг үзэх
үзэл гэж нэрлэж болох үзэл бодлын
тогтвортой систем, их авхаалж
санаачлагатай, хувийн онцпог нь хурцтод
илэрсэн байдаг.


Сэтгэл зуйн хэд хэдэн тусгай судалгаа нь
алуурчдын хамгийн түгээмэл шинж чанар нь
сэтгэл зүйн хувьд сэв суусан шархтай
байдал, орчноосоо аюул заналхийлэл
хүлээсэн байдал байдаг гэдгийг тогтоосон
юм.




Түгшүүртэй бие хүн нь орчин тойрноо огт
өөрөөр хардаг ба орчин тойрныхоо нөлөөнд
тэр л хэмжээгээрээ хариу үйлдэл хийж
байдаг. Түүний гол зонхилох шинж чанар нь
амьдрал дахь өөрийн байр сууриа
хамгаалах, өөрийгөө хамгаалах, өөрийгөө
зөвтгөх үүднээс бусдыг ул сонсох явдал юм.
Гэр булийн гишүүдийн зөрчил, сэтгэл
хөдлөлөө барих чадваргүй байдал нь
хүчирхийлэх гэмт хэрэг гарах шалтгаан
болсоор байна.






Гэмт хэрэгтэн бие хүнд шинжлэх ухааны
үндэстэй ангилал хийх явдал олон талын ач
холбогдолтой.
Гэмт хэрэгтэн бие хунд ангилал хийхдээ янз
бүрийн шалгуур үндэслэлийг харгалзаж
болно. Тухайлбал, үйлдсэн гэмт хэргийнх нь
төрлөөр ангилалт хийж болно. Ийм ангилал
нь тзр бурий гэмт хэрэгтний онцлог шинжийг
харуулж чадахгуй.
Гэмт хэрэгтэн бие хунд ангилал хийх
үндэслэл нь түүний зорилгоос шууд
хамаарна.


Криминологийн шинжлэх ухааны үүднээс
гэмт хэрэгтнийг ангилахдаа гэмт явдлыг
судалж, урьдчилан сэргийлэх түүнчлэн
тодорхой гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
гол зорилгод чиглэдэг юм.




хүч хэрэглэсэн гэмт хэрэг үйлдэгсэд
шунахай сэдэлттэй гэмт хэрэг үйлдэгсэд
санаатай болон болгоомжгүй гэмт хэрэг
үйлдэгсэд гэх зэргээр ангилж байна.





Хүүхдүүд
залуу гэмт хэрэгтэнүүд
идэр насныхан
хөгшин гэмт хэрэгтэнүүд




хөнгөн гэмт хэрэг үйлдэгсэд
хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдэгсэд
хүнд болон онц хүнд гэмт хэрэг
үйлдэгсэд гэж ангилна.





анх удаа гэмт хэрэг үйлдэгсэд
давтан гэмт хэрэг үйлдэгсэд
рецедив гэмт хэрэгтэн
онц аюултай гэмт хэрэгтэн
гэж ангилна.






Тохиолдлын гэмт хэрэгтэн
Нөлөөнд автсан гэмт хэрэгтэн
Тогтворгүй гэмт хэрэгтэн
Хортой гэмт хэрэгтэн
Онц аюултай гэмт хэрэгтэн


гэмт хэрэг үйлдэх үедээ зан төрх
нь эвдрээгүй, тохиолдлын
шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас
анх удаа санаатай болон
болгоомжгүй гэмт хэрэг үйлдэгсэд


нийгэмд харш зан телөв тогтоогүй
боловч өөрийн бодол, зориг
шийдвэр муутай, бусдын буруу
нөлөө, хатгалтанд автаж санаатай
гэмт хэрэг үйлдэгсэд


анх удаа санаатай гэмт хэрэг
үйлдсэн боловч нийгэмд харш зан
төлөв тогтсон, урьд нь захиргааны
болон бусад зөрчил гаргаж
байсан, тодорхой тохироо бүрдсэн
үед гэмт хэрэг үйлдэхэд бэлэн
этгээд


нийгэмд харш зан төлөв нь
гүнзгийрсэн, урьд нь гэмт хэрэг
үйлдэж ял шийтгэгдэж байсан,
эсвэл анх удаа хүнд, онц хүнд гэмт
хэрэг санаатай үйлдсэн этгээд
хамаарна.


нийгэмд харш зан төлөв бүрэн
төлөвшсөн, зан авир, ёс
суртахууны гүнзгий эвдрэлтэй, онц
аюултай гэмт хэрэгтэнээр
тооцогдсон гэмт хэрэгтэнүүдийг
хамааруулж болно.




ганцаараа үйлдсэн
бүлэглэн үйлдэгчид
зохион байгуулалттай гэмт
бүлгийн гишүүн гэж ангилна.




сонирхогчид
мэргэжлийн гэмт хэрэгтэн
рецедивүүд гэх мэтээр ангилж болно.

More Related Content

What's hot

Lekts. №3
Lekts. №3Lekts. №3
Lekts. №3giimaabn
 
хөдөлмөрийн гэрээний загвар
хөдөлмөрийн гэрээний загвархөдөлмөрийн гэрээний загвар
хөдөлмөрийн гэрээний загварZaya G
 
гэр бүлийн эрх зүй №1,
гэр бүлийн эрх зүй №1,гэр бүлийн эрх зүй №1,
гэр бүлийн эрх зүй №1,Battulga Bayrmagnai
 
өмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцааөмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцааKhongor Bukhtsooj
 
иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1Battulga Bayrmagnai
 
иргэний эрх зүй Jinhene
иргэний эрх зүй Jinheneиргэний эрх зүй Jinhene
иргэний эрх зүй JinheneAnaro Nyamdorj
 
иргэний эрх зүй №2
иргэний эрх зүй №2иргэний эрх зүй №2
иргэний эрх зүй №2Battulga Bayrmagnai
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт Amgaa Amgalan
 
Эрх зүйн онол 1996 Д.Баярсайхан
Эрх зүйн онол 1996 Д.БаярсайханЭрх зүйн онол 1996 Д.Баярсайхан
Эрх зүйн онол 1996 Д.БаярсайханГансүх Г.
 
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsMongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsAltangerel Bilguun
 
социологийн судалгааны үндсэн аргууд
социологийн судалгааны үндсэн аргуудсоциологийн судалгааны үндсэн аргууд
социологийн судалгааны үндсэн аргуудNandia Nandia Ganbold
 
Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/
Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/
Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/Ganzorig Myagmarsuren
 

What's hot (20)

Lekts. №3
Lekts. №3Lekts. №3
Lekts. №3
 
хөдөлмөрийн гэрээний загвар
хөдөлмөрийн гэрээний загвархөдөлмөрийн гэрээний загвар
хөдөлмөрийн гэрээний загвар
 
захиргааны шийдвэр
захиргааны шийдвэрзахиргааны шийдвэр
захиргааны шийдвэр
 
хүний эрх гэж юу
хүний эрх гэж юухүний эрх гэж юу
хүний эрх гэж юу
 
гэр бүлийн эрх зүй №1,
гэр бүлийн эрх зүй №1,гэр бүлийн эрх зүй №1,
гэр бүлийн эрх зүй №1,
 
төр гэж юу вэ
төр гэж юу вэтөр гэж юу вэ
төр гэж юу вэ
 
Hudulmuriin erh zui lecture
Hudulmuriin erh zui lectureHudulmuriin erh zui lecture
Hudulmuriin erh zui lecture
 
өмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцааөмч ба өмчийн харилцаа
өмч ба өмчийн харилцаа
 
иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1
 
иргэний эрх зүй Jinhene
иргэний эрх зүй Jinheneиргэний эрх зүй Jinhene
иргэний эрх зүй Jinhene
 
иргэний эрх зүй №2
иргэний эрх зүй №2иргэний эрх зүй №2
иргэний эрх зүй №2
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт
 
Эрх зүйн онол 1996 Д.Баярсайхан
Эрх зүйн онол 1996 Д.БаярсайханЭрх зүйн онол 1996 Д.Баярсайхан
Эрх зүйн онол 1996 Д.Баярсайхан
 
гаж үзэгдэл хичээл
гаж үзэгдэл хичээлгаж үзэгдэл хичээл
гаж үзэгдэл хичээл
 
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsMongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
 
Umchiin erh zui ppt
Umchiin erh zui pptUmchiin erh zui ppt
Umchiin erh zui ppt
 
социологийн судалгааны үндсэн аргууд
социологийн судалгааны үндсэн аргуудсоциологийн судалгааны үндсэн аргууд
социологийн судалгааны үндсэн аргууд
 
Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/
Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/
Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/
 
Zahirgaanii geree, tuunii shinj
Zahirgaanii geree, tuunii shinj Zahirgaanii geree, tuunii shinj
Zahirgaanii geree, tuunii shinj
 
Хог хаягдал
Хог хаягдалХог хаягдал
Хог хаягдал
 

Similar to криминологи

Nomiobagsh
NomiobagshNomiobagsh
Nomiobagshnomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaannomiobno
 
Хүүхдийг гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
Хүүхдийг гэмт хэргээс  урьдчилан сэргийлэхХүүхдийг гэмт хэргээс  урьдчилан сэргийлэх
Хүүхдийг гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхAnkhbileg Luvsan
 
криминологи 1
криминологи 1криминологи 1
криминологи 1nomiobno
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hunnomiobno
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hunnomiobno
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hunnomiobno
 
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...Ankhbileg Luvsan
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hunnomiobno
 
Sedeb7 huch hereg gemt
Sedeb7 huch hereg gemtSedeb7 huch hereg gemt
Sedeb7 huch hereg gemtnomiobno
 
Хүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөн
Хүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөнХүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөн
Хүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөнAnkhbileg Luvsan
 
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docxэрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docxssuser8978df1
 

Similar to криминологи (20)

Nomiobagsh
NomiobagshNomiobagsh
Nomiobagsh
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Sedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaanSedeb 3 shaltgaan
Sedeb 3 shaltgaan
 
Хүүхдийг гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
Хүүхдийг гэмт хэргээс  урьдчилан сэргийлэхХүүхдийг гэмт хэргээс  урьдчилан сэргийлэх
Хүүхдийг гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
 
криминологи 1
криминологи 1криминологи 1
криминологи 1
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hun
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hun
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hun
 
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хуулийг боловсронгуй болгож, түүнээс урьдчилан...
 
Sedeb 4 gemt bie hun
Sedeb 4  gemt bie hunSedeb 4  gemt bie hun
Sedeb 4 gemt bie hun
 
Sedeb7 huch hereg gemt
Sedeb7 huch hereg gemtSedeb7 huch hereg gemt
Sedeb7 huch hereg gemt
 
Хүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөн
Хүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөнХүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөн
Хүчирхийллийг үл тэвчих нь бидний соёл мөн
 
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docxэрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
эрүүгийн-эрх-зүй-асуулт-Autosaved.docx
 

More from nomiobno

эко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөөэко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөөnomiobno
 
Criminalogi5
Criminalogi5Criminalogi5
Criminalogi5nomiobno
 
экологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекцэкологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекцnomiobno
 
Gemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtsehGemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtsehnomiobno
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalnomiobno
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalnomiobno
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalnomiobno
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalnomiobno
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalnomiobno
 
лекц 6
лекц 6лекц 6
лекц 6nomiobno
 

More from nomiobno (17)

Ekoez
EkoezEkoez
Ekoez
 
Sh sh
Sh shSh sh
Sh sh
 
эко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөөэко хичээлийн төлөвлөгөө
эко хичээлийн төлөвлөгөө
 
9
99
9
 
8
88
8
 
9
99
9
 
7
77
7
 
6
66
6
 
Criminalogi5
Criminalogi5Criminalogi5
Criminalogi5
 
экологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекцэкологийн эрх зүй лекц
экологийн эрх зүй лекц
 
Gemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtsehGemt ybdaltai temtseh
Gemt ybdaltai temtseh
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdal
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdal
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdal
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdal
 
Kr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdalKr 2 gemt yabdal
Kr 2 gemt yabdal
 
лекц 6
лекц 6лекц 6
лекц 6
 

криминологи

  • 1. Боловсруулах асуудал Гэмт хэрэгтэн бие хүний ойлголт, судлахын ач холбогдол Гэмт хэрэгтэн бие хүний хам /хувийн / шинж Гэмт хэрэгтэн бие хүний криминологи шинж Гэмт хэрэгтэн бие хүн төлөвшихөд нөлөөлж байгаа хүчин зүйлс Гэмт хэрэгтэн бие хүний ангилал
  • 2.   Гэмт хэрэгтэн бие хүнийг судлах нь криминологийн шинжлэх ухааны нэг чухал асуудал мөн. Гэмт хэрэгтэн бие хүний бүрэлдэн тогтсон онцлогийг судлахгүйгээр гэмт хэргийн шалтгаан, нөхцөлийг илрүүлж арилгах, гэмт хэрэгтэн хунийг хүмүүжүүлэх, дахин хүмүүжүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх боломжгүй юм.
  • 3.   Гэмт явдлын шалтгаан нөхцөл тэр тусмаа тодорхой хүний гэмт зан үйлийн меахнизмыг судлахад гэмт хэрэгтэн бие хүний онцлогийг судлах явдал онцгой ач холбогдолтой . Гэмт хэрэгтэн бие хүнийг судлах судалгааны зорилго нь амьдралын тодорхой нөхцөлд тухайн хүний зан төрхийн онцлогт тохирсон шийдвэр гаргах, гэмт зан төлөв үусэх буюу төлөвшин тогтох, бие хүн түүний орчны харилцан уйлчлэлийн механизмыг олж илрүүлэх, түунчлэн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын чиглэлийг зөв тодорхойлоход оршино.
  • 4.     Гэмт хэрэгтэн бие хүнийг судлахын өмнө бие хүний тухай асуудлыг авч үздэг. Бие хүн ямагт нийгмийн харилцаанд оролцохдоо өөрийгөө илэрхийлж байдаг учир бодгаль биетээс ялгаатай. Хүн бүр бодгаль бие болж төрөхөөс бус бие хүн болж төрдөггүй. Хүн бодгаль бие / биологийн амьтан/болж төрөөд нийгмийн харилцаанд оролцохын хэрээр бие бялдар, оюун санааны талаар өсөж боловсронгуй болж нийгмийн олон талт харилцааны үр дүнд өөрийн хүмүүжил, үзэл бодол, ааш араншинтай, хувийн онцлогтой бие хүн болон төлөвшдөг.
  • 5.    Бие хүн нэг талаас биологийн төдийгүй нөгөө талаас нийгмийн бүтээгдэхүүн юм. К.Маркс: “Нийгэм өөрөө хүнийг хүнийх нь хувьд бий болгодог бол хүн мөн нийгмийн төрүүлдэг”, “хүн жинхэнэ мөн чанартаа нйигмийн бүх харилцааны цогцолбор “ гэжээ. Бие хүн-нийгмийн харилцаанд оролцож эрх эдэлж, үүрэг биелүүлж өөрийнхөө аливаа үйлдлийн төлөө хариуцлага хүлээх чадвар бүхий хүн
  • 6.  Бие хүний хувьд өөрт нь төлөвшин тогтсон нийгэмд харш үзэл бодол, харьцааныхаа улмаас өөрийн гэмт санаа бодол, сэдэлт зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд эрүүгийн хуулиар хориглосон нийгэмд аюултай, гэм буруутай үйлдлийг санаатай ба болгоомжгүй хийсэн этгээдийг хэлнэ.
  • 7.  Гэмт хэрэгтэн бие хүн гэдэг нь хуулиар хориглосон, эрүүгийн хариуцлага хулээлгэхээр заасан, нийгэмд аюултай үйлдэл үйлдсэн бие хүн юм“
  • 8.  Гэмт хэрэг үйлдсэн бие хүн гэдэг нь хүний шинж чанар, харилцаа, холбоо, зан суртахуун, оюун санааны дотоод ертөнцийг харуулдаг, гэмт хэрэг үйлдэхэд нь аль нэг хэмжээгээр нөлөөлсөн нийгэм ба хувийн амьдралын нөхцөлтэй харилцан холбоотой хам шинжээр түүний нийгмийн мөн чанарыг илэрхийлж байгаа нэлээд өргөн хүрээтэй ухагдахуун мөн" гэжээ.
  • 9.   Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэгтэн бие хүн гэдэг нь бие хүн гэх социологийн, гэмт хэрэгтэн гэх эрх зүйн ойлголтын нэгдэл юм. Гэмт хэрэгтэн эхэлж төрөхгүй тодорхой бие хүн гэмт хэрэг үйлдэх хүсэл зорилготой болж тэр нь нийгмийн харилцааны явцад аяндаа төлөвшинө.
  • 10.  Энэ ойлголт тодорхой бие хүн нийгэмд харш үзэл бодлынхоо улмаас гэмт хэрэг үйлдсэний дараа бий болдог. Харин "гэмт хэргийн субъект", "яллагдагч", "шүүгдэгч", "ялтан гэсэн ойлголтууд нь гэмт хэрэгтэн бие хүн гэсэн ойлголтонд багтах боловч эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны тодорхой үе шаттай холбогдож тэдгээрийн эрхийн байдлыг илэрхийлсэн бөгөөд тэдгээрийн агуулгад гэмт хэрэг үйлдсэнг хүний хувийн болон сэтгэл зүйн шинжүүд хамаардаггүй.
  • 11.  Гэмт хэрэгтэн бие хүн өөрт нь төлөвшин тогтсон нийгэмд харш үзэл бодол, хэрэгцээ сонирхлын улмаас гэмт хэрэг үйлдсэн байх ба өөрийн санаа бодлоо хэрэгжүүлэхийн тулд хууль бус арга замыг сонгон авсан, гэмт үйлдлээ төгсгөлд нь хүргэж, үр дүнг нь үзэхийг хүсэж байдгаараа жирийн хүмүүсээс ялгаатай.
  • 12.  Алив бие хүн нийгмийн харилцаагаар дамжин нийгмийн мен чанарыг өөртөө шингээсэн байдаг ба хүн хэдийгээр гэмт хэрэг үйлдсэн ч бие хүн шинжээ алддаггүй.
  • 13.  Бие хүн нийгмийн үйл ажиллагааны субъектийн хувьд нийгмийн харилцааны болон нийгмийн учир холбогдол бүхий зан төлвийн илэрхийлэл, нийгмийн ач холбогдол бүхий шинжүүдийн цогцолбор байдаг бол гэмт хэрэгтэн бие хүн дээрх шинжүүдийг бүрэн агуулдаггүй.
  • 14.   Ядуучууд гэмт хэрэгтэнээс ялгагдаггүй Гэмт хэрэггтэн нь ажил хийж амьдрахаас татгалздаг, нийгмийн идэвхгүй байдаг.
  • 15.    Хулгай бол гуйланчлал цөхрөлөөс үүдэлтэй хүнд өмчлөх эрх байхгүй бол өлсгөлөн амьтан болж тэр хүмүүс хүн төрөлхтөний азгүй хэсэг болж хувирдаг. Тариачид гаүаргүй байх, өмч хөрөнггүй байх Хүнийг ёс суртахуунаар хүмүүжүүлэх ёстой
  • 16.    Гэмт хэрэгтэн бол бие хүн болохынхоо хувьд хүй нэгдлийн үеийн бүдүүлэг амьтаны зан төлвийг илэрхийлж байдаг, уг удамаа дуурайсан амьтан Гэмт хэрэгтэн бий болдоггүй төрдөг Эх нь хээр алаг унага нь шийр алаг
  • 17.  Төрөлхийн гэмт хэрэгтэн бол нийт гэмт хэрэгтэнүүдийн олонхи болдог ба эхээс төрөхдөө л гэмт зан төлөвтөй төрдөг учир тэднийг засан хүмүүжүүлэх арга байхгүй  Төрөлхийн гэмтхэрэгтэнуүд гавлын ясны бүтэц нь гажигтай, олонхи нь далий, хэлтгий гавалтай, эсвэл хэт том, эсвэл жижиг гавлын ястай байдгаас гадна тархины хөгжил муутай, тархины хунираа нь гөлгөр шахам учир ухаан муутай, цөөнгүй хэсэг нь сэтгэл мэдрэлийн өвчтөй байдаг. Тэднийг гаднаас нь хараад л таньж болох дараах шинжүүд байна. Үүнд : - нүүр царайд нь илт анзаарагдах ямар нэгэн гаж шинж, төрөлхийн шарх, сорви, бусад шинж тэмдэг байгаа бол  
  • 18.          - нүд нь хялар, солир, гүйлгэнэсэн, тунгалаг өнгөтөй - хамар нь голчлон хэт том, монхор, өргөн, муруй зэрэг хэлбэртэй - олонхи нь бие бялдар томтой, нуруулаг, хэт усэрхэг - шуд нь орсгой, соёо нь цухуйсан, давхар шүдтэй, өнгөө алдсан - толгойн үс нь тачир, халзрах хандлагатай, зарим нь хэт өтгөн хар, хүрэн үстэй - царайд нь эрт үрчлээ суух ба барзгар хар царайтай, зэвүун, хүйтэн төрхтөй - бие дээрээ шивээс хийлгэдэг - ихэнхи нь муухай үнэртэй, хөлс, хулмас, хир, махны үнэртэй - бүдуүлэг, түрэмгий, хувиа хичээсэн зан төрхтөй.
  • 19.   1. Гэмт хэрэгтэн бие хүний ухамсарт нийгэмд харш үзэл бодол ямар нэгэн хэмжээгээр бүрэлдэн тогтсон байна. 2. Өөрийн үйл ажиллагаагаа удирдан жолоодох чадвартай, эрүүгийн хариуцлага хүлээх насанд хүрсэн хүн байна.
  • 20.   3. Нийгэмд харш үзэл бодол, зорилгын улмаас эрүүгийн хуульд заасан нийгэмд аюултай үйлдэл, эс үйлдэхүй хийсэн байна. Эдгээр хам шинжүүдийг нарийвчлан тогтоосоноор ял шийтгэлийг ялгамжтай оногдуулах, гэмт хэрэгтэнийг дахин гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх, хүмүүжүүлэх асуудлыг зөв шийдвэрлэхэд чухал ач холбогдолтой.
  • 21.   ихэнхидээ сэтгэлийн байнгын түгшүүртэй явдаг, өөртөө итгэлгүй, нийгэмд ашигтай холбоо, хэлхээ сул, нийгмийн баялагаас хувь хүртэх боломж багатай, зан авир муутай, тэвчээргүй, түрэмгий байх нь олонтоо
  • 22.  Криминологийн шинжлэх ухаан гэмт хэрэгтэн бие хүнийг янз бүрийн түвшинд судлаж байна. Тухайлбал тодорхой гэмт хэрэг үйлдсэн хүмүүсийг нэг бүрчлэн судлах, янз бүрийн хэв шинж болон нийгмийн бүлгээр нь бүлэглэж судлах, гэм буруутай хумүүсийг нэгтгэн судлах гэх мэт.
  • 23.    Гэмт хэрэг үйлдсэн үеэс эхлэн засарч хүмүүжих хүртэл гэмт хэрэгтэн бие хүнд тооцно Эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн үеэс эхлэн ял шийтгэлгүйд тооцох хүртэл Шүүхийн шийтгэх тогтоол гарсан үеэс ял шийтгэлгүйд тооцогдох хүртэл.
  • 24.   Гэмт хэрэгтэн бие хүний бүтцийг авч үзэхэд энэ нь ямар шинжүүдээс бүрдэж болохыг тогтоох шаардлагтай байдаг. Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэг үйлдэхэд хүргэсэн харш үзэл бодол, гэмт зан төлвийг тодорхойлох, илрүүлэхэд ач холбогдол бүхий шинжүүд байна
  • 25.  Гэмт хэрэгтэн бие хүний криминологи шинжийг тогтоох нь гэмт хэргийн шалтгаан нөхцлийг тогтоох, гэмт явдлаас урьдчилан сэргийлэх арга замыг оновчтой боловсруулах, нэг бүрчилсэн нөлөөлөл үзүүлэх ач холбогдолтой.
  • 26.     Гэмт хэрэгтэн бие хүний криминологи шинжийн бүтцэд: Нийгэм хүн ам зүй ба эрүүгийн эрх зүйн шинж Нийгмийн амьдралын янз бүрийн хүрээн дэх харилцаа, холбоо, нийгмийн үүрэгтэйн холбоотой шинж Зан төлөв сэтгэл зүйн шинж
  • 27.   Энэ шинж нь агуулгаараа гэмт хэргийн шалтгаан болохгүй. Бие хүн болж төлөвшихнөхцөл, түүний хэрэгцээ, сонирхол, сэдэлт зорилго, нийгмийн үүрэгтэйи холбоотой. Энэ шинжид нас, хүйс, боловсрол, нийгмийн байдал, гэр бүлийн байдал хамаарна.
  • 28.    48.1% 18-30 насны, 15.3 % нь 30-35 насны 53% нь 36-аас дээш насны хүмүүс байна.
  • 29.
  • 30.     Хүч хэрэглэсэн гэмт хэргийн дийлэнхийг эрэгтэйчүүд үйлддэг Эмэгтэйчүүд ихэвчлэн өмчийн эсрэг /залилан мэхлэх/гэмт хэрэг үйлдэх Эмэгтэйчүүд гэр бүлийн таагүй харьцаанаас болж хүнийг санаатай алах гэмт хэрэгт холбогдох Насанд хүрээгүй хүмүүс, эмэгтэйчүүд, хижээл.насны хүмүүс нийгмийн гадаад орчны таагүй нөлөөлөлд эмзэг өртөмтгий байдаг.
  • 31.      Нийслэлд нийт 9110 гэмт хэрэгтэнээс 1156 хүн нь эмэгтэй байна. Эмэгтэй хүн оролцсон хүн 5.4 хувиар өссөн Хүүхэд оролцсон гэмт хэрэг 29.1 буурсан Гэмт хэрэгт 18642 хүн холбогдон шалгагдсаны 2062 хүн нь эмэгтэй 11.1 % эмэгтэй, 5.8% хүүхэд
  • 32.      Гэр бүлтэй, ажилтай хүмүүс гэмт хэрэг үйлдэх нь ховор Гэр бүл нь хэрүүл маргаантай байх нь хүүхэд гэр бүлээс дайжих гэр бүбуру замаар ороход хүргэдэг. Гэр бүлийн тогтоворгүй байдал Ажил мэргэжил, сургууль Боловсрол, соёлын түвшин
  • 33.        24.6%-ыг ажилчин малчин 6.5%ыг албан хаагч 6.2%ыг оюутан сурагч 0.4%-ыг сургууль завсарддсан хүүхэд 0.5 %-ыг тэнэмэл амьдралтай 0.2 %-ыг хоригдол 61.6%-ыг тодорхой эрхэлсэн ажилгүй хүн
  • 34.   Нийгмийн харилцаанд эзлэх байр суурьтай холбоотой тодорхой бүлэг, давхарга, хамт олны эгнээнд багтаж тэдэнд хандаж байгаа байдал, нийгмийн гишүүдтэй харьцаж байгаа байдал зэрэг шинжүүд хамаарна. Тухайлбал: сургууль хамт олноос хөндийрсөн, нийгэмд болон өөрт ашигтай холбоо суларсан, нийгмийн идэвх сул
  • 35.  Бусдыг үл ойшоосон, үүргээ ухамсарладаггүй, буруу нөлөөнд амархан автдаг, зорилго байхгүй, нийгэмд идэвхгүй байр суурь эзлэх
  • 36.   Энэ шинж нь тодорхой, нөхцөл, тохироо бүрдсэн үед гэмт зан төлвийг сонгон авах, гэмт хэрэг үйлдэх аргаар хэрэгцээгээ хангах гэсэн зорилгоор үүсдэг. Гэмт хэрэгтэн бие хүний дотоод мөн чанрыг тодорхойлох чухал хэмжүүр
  • 37.     Зовж шаналж буй хүмүүс багтана. Тэд буруу сургаалыг дагаж бие бялдраа зовоож тарчлаадаг. Бусдыг зовоож буй хүмүүс орно. Амьд амьтны амийг хөнөөх, хулгай хийх зэрэг олон муу үйлийг хийдэг. Өөрсдөө зовж бусдыг зовоодог хүмүүс багтана. Өөрөө үл зовж бусдыг үл зовоодог хүмүүс. Тэд тайван, амар амгалан байдалд, аливаа хүсэл шуналаас ангид амьдардаг.
  • 38. 1. 2. 3. Чулуун дээр сийлсэн бичиг лүгээ хүмүүс - уурлаж уцаарлах нь олонтаа , тэр нь удаан үргэлжилж мөд арилахгүй . Элсэн дээр зурсан бичээс лүгээ хүмүүс - уурлаж уцаарлах нь их боловч уур хилэн нь түргэн арилж замхардаг . Усан дээр бичсэн бичээс лүгээ хүмүүс тэд бусдыг муучилдаггүй , муу муухай юмны тухай сонсоод хэрэгсдэггүй бөгөөд санаа сэтгэлд нь ямагт энх тайван амар амгалан байдаг .
  • 39. 1. Зантөлөвийн шинжид: ёс суртахуун, улс төрийн үзэл баримтлал, ертөнцийг үзэх үзэл, итгэл үнэмшил, амьдралын үнэлэмж, төсөөлөл, хүсэл эрмэлзлэл, сонирхол, сэтгэхүйн үйл ажиллагааны онцлог зэрэг олон асуудлыг тогтоох шаардлагатай. Гэмт хэрэгтэн бие хүн нь Нийгмийн үнэт зүйлсийн талаар сөрөг төсөөлөлтэй байх, хар амиа бодох, энэрэн хайрлах өрөвдөх сэтгэлгүй, үзэн ядах, зөвхөн гэмт хэрэг үйлдэх замаар хэрэгцээгээ хангах
  • 40.   Сэтгэл хөдлөл, ааш, араншин, мэдрэмж, хөөрөл саатал, сэтгэл санааны өөрчлөлт, тэмүүлэл, зориг тэвчээр зэрэг шинжүүд хамаардаг. Гэмт хэрэгтэн бие хүний эрүүгийн эрх зүйн шинжид гэмт хэрэг үйлдсэн цаг газар, гэм буруугийн сэдэлт зорилго, арга, учруулсан хохирол зэрэг хамаарна.
  • 41.  З.Фрейд – - сэтгэцийн өвчнийг оношлох - Бие хүний хөгжлийн талаарх онол
  • 42.
  • 43. A.Адлер Эд эрхтний гажиг эсвэл согогтойгоос Хэт их эрхлүүлэн халамжилснаас Гадуурхагдан , шоовдорлогдсоноос үүсдэг .
  • 44.  Тvvнийг мэргэжилтнvvд зуу гаруй хvн амины хэрэгт сэжиглэдэг ч тэрээр 30 эмэгтэйд vхлийн замыг заасан гэдгээ хvлээн зєвшєєрсєн байна. Тед нь золиос болох эмэгтэйчvvдийнхээ анхаарлыг дур булаам бєгєєд боловсролтой эр мэтээр татдаг байжээ. Энэ гаж донтой цуврал алуурчинд “олзоо барихад” нь жvжиглэх авъяас нь их хэрэг болдог байж. “Нейлонон алуурчин” хохирогчоо боож алахаас ємєн хvчиндэж, бороохойгоор хvн танихын аргагvй болтол нь зоддог байжээ. Дашрамд дурдахад Тед болон тvvний vйлдлvvдээр найруулагч Баффало Билл “Хурганы дуу хураалт” хэмээх кино хийсэн байдаг. Шvvх тvvнд цаазаар авах ял оноож, 1989 оны 1-р сарын 24-ний єдєр цахилгаан сандал дээр суулган, амийг нь тасалжээ.
  • 45.
  • 46.  Эдвард Теодор Гейн – нь хэдийгээр бусадтайгаа харьцуулахад цєєхєн буюу 2 л хvний амийг бvрэлгэсэн гэсэн баримттай боловч АНУ-ын тvvхэн дэх хамгийн дуулиантай алуурчдын тоонд зvй ёсоор багтдаг юм байна. Учир нь тvvний золиоснууд хамгийн харгис хэрцгийгээр, дэлхийг цочролд оруулахуйц зэрлэг балмад vйлдлийн vр дvнд хорвоог орхисон байдаг. Хєршvvд нь Эд Гейн-ыг солиотой хvн биш харин бага зэрэг сонин зантай боловч хорхойд хоргvй нэгэн хэмээн vзэж, тvvгээр хvvхдvvдээ харуулахаар орхидог байжээ. Тэгтэл єнєєх “итгэл даахуйц, бага зэргийн сонин зантай хvvхэд хардаг хvн” маань нам гvм шєнийг цагаар оршуулгын газраар тэнэж, булш ухаж мєчилдєг донтой байжээ. Тэр тусмаа тvvнд саяхан булшлагдсан залуухан эмэгтэйн цогцосыг оролдох нь хамгийн их таалагддаг байсан аж. Эд Гейн vхсэн хvмvvсийн биений зарим хэсгийг гэртэй авч ирж, удалгvй єєрийн гэрээ хананд єлгєсєн гавлын яс, тасарсан толгойгоор дvvргэжээ. Мєн тэрээх эмэгтэй хvний арьсаар єєртєє ємсгєл хийж, байнга гэртээ ємсдєг байж. Гейн-ийг баривчлах vед гэрээс нь хvний арьсаар хийсэн багнууд болон тасарсан толгойнууд олсон байна. Тvvнээс гадна хvний арьсаар хийгдсэн пальто, хоёр ємд, хvрэм, костюм тєдийгvй хvний арьсаар бvрсэн сандал, эмэгтэй хvний хєхєєр бvтээгдсэн бvс, араг ясаар хийсэн шєлний таваг гэх зэрэг бvхэл бvтэн эд хогшлын бvрдлийг цагдаа нар олжээ. Шvvх хурлаар энэхvv гаж донтонг хэрэг хvлээх чадваргvй гэж vзэн сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт яаралтай хэвтvvлэх шаардлагатай гэж тогтоосон байна. Гейн 1984 онд сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт амьсгал хураажээ.
  • 47.
  • 48.   Жон Уэйн Гейси Энэ бол нийт 33 залууг хvчиндэж, амийг нь залгисан Америкийн цуутуй цуврал алуурчин, гаж донтон юм. Тэрээр “алиалагч- алуурчин” гэдгээрээ мєн алдартай этгээд ажээ. Тэрээр єєрийгєє залуу насандаа уруу татагдаж, алуурчин болох гараагаа эхэлсэн гэж ярьдаг байна. Жон Уйн Гейси 1972 онд анхныхаа аллагыг санамсаргvй байдлаар vйлдсэний хохирогч нь гомосекс харилцаатай асан хамтрагч нь байжээ. Харин дараагаар нь тэрээр гэмшиж, сэтгэлээр унахын оронд цусны амтанд эргэж буцалтгvй орж, энэ тэндэхийн цэнгээний газруудаар явж, гомо залуучуудтай танилцан, гэртээ дагуулж ирээд хvчиндэж, тамлаж байгаад амийг нь хороодог болсон байна. Харин цогцоснуудыг нь ихэвчлэн хонгилын єрєєнд нуудаг байжээ. Нэг удаа тэрээр гэртээ хоёр ижил хvйстэн залууг дагуулж ирээд, хоюулангийнх нь амийг хєнєєснийхєє дараа бие биенийх нь билэг эрхтэнг аманд нь хийж (69 байрлал) оршуулсан байна. Энэ алуурчныг баривчлах vед хонгилоос нь 29 хvний цогцос олдсон бєгєєд цагдаа нар хорт хийгээс хамгаалах баг зvvж ажиллахаас єєр аргагvй байжээ. Гаж донтон єшєє 4 хохирогчийнхоо цогцсыг голд живvvлсэн байна. Ихэнх золиоснууд нь маш эвгvй байрлалтай байсан бєгєєд заримынх нь аманд билэг эрхтэн vмхvvлсэн байжээ. Шvvх хурал тvvнд 12 удаа цаазаар авах ял, бvх насаар нь хорих ялыг 21 vржvvлэнтэй тэнцэх хугацаагаар хорих ялуудыг тус тус оноожээ (тэглээ гээд ч яахав дээ). Ингээд Гейси-г 1994 оны 5-р сарын 10-ны єдєр vхлийн тарилга хийж, албан ёсаар цаазаар авсан байна.
  • 50.       Хүний хүмүүжлийн анхдагч суурь нь гэр бүлийн хүмүүжил, эцэг эхийн зан төлөв, тэдний хоорондын харилцаан дээр үндэслэгдэж тогтдог. Гэр бүл дэх хүмүүжлийн буруу нөлөө, эцэг эхийн хайр халамж дутах, хүүхдийг гэр орноосоо дайжихад хүргэх зэрэг нь хүүхэд хүмүүжлээр доголдох, зан авир нь эвдрэх үндэс болдог. Гэр бүлийн хүмүүжлийн дараах буруу хэлбэрүүд хүүхдийн зан авир эвдрэх, буруу хүмүүжих нөхцөлийг бүрдүүлдэг. Үүнд : - Гэр бүлийн гишүүдийн хэн нэг нь нийгэмд харш зан төлөвтөй байх /хэт шуналтай, хувиа хичээсэн, байнга архидан согтуурдаг г.м / . - Эцэг эх нь хүүхдээ хүмүүжүүлэх буруу аргыг хэрэглэдэг /хэт эрхлүүлэх, зөнд нь орхих, бие биенээсээ үндэслэлгүй өмөөрөх г.м /
  • 51.    Бие хүн хүүхэд ахуй наснаасаа эхлэн ясли, цэцэрлэг, дунд, дээд сургууль, ажлын хамт олны дунд өсөж хүмүүжсэний дүнд үзэл бодол нь тогтдог. Хамт олонгүй сургууль завсардсан, зожиг нэгэн бол нийгэмд харш зан төлөвтөй болох магадлал өндөртөй. Тухайн хамт олны гишүүд ажилдаа хойрго, цалгар назгай, архидан согтуурдаг, хулгай хийдэг, хов жив, хэрүүл маргаан хеецөлдцөг бол бие хүний хүмүүжил зан төрхөд сөрөг нөлөө үзүүлж нийгэмд харш зан төлөвтөй болох нэгэн нөхцөл болдог.
  • 52.   Харин хамт олон эв нэгдэлтэй, эрдэм ном, ажил хөдөлмөрт шамддаг, бие биенээ дэмжин тусалдаг бол энэ нь гишүүдэд эерэг нөлөө үзүүлж зан төлөв нь тайван, ирээдүйдээ итгэлтэй байж гэмт хэрэг үйлдэх, хэв журам зөрчих явдлыг эрс бууруулдаг нь судалгаагаар нотлогдсон байна. Бие хүнийг хүрээлэн байгаа бичил орчинд найз нөхөд, багш нар, хөршүүд, хамаатан садан зэрэг хамгийн ойрын хүрээллийг хамааруул
  • 53. Хүний ганцаардал тусгаарлагдмал байдлын тухай авч үзэж байсан. 1. Авторитаризм – хэт эрх чөлөөтэй байсны улмаас өөрөө алдсан эрч хүчээ олж авахын тулд хэн нэгэнтэй холбогдох хандлага. Мозахист /хэт арчаагүй аялдан дагалдагч/ Садист /дарангуйлагч, гаж/ Деструктивизм – устган сүйтгэх хайрлан нигүүлсэх замаар өөрийн дутууг нөхдөг. 3. Комформизм – аялдан дагалдах.
  • 54.    Гэмт хэрэгтэнүүдийн 10 орчим хувь нь сэтгэхүйн хувьд бүрэн эрүүл биш, ямар нэгэн гажигтай, наад зах нь янз бүрийн донд нэрвэгдсэн байдгийг судлаачид тогтоожээ. Хүний мэдрэлийн систем, сэтгэлзүй нь гэмт зан төлөв төлөвшихөд нөлөөлөх ба гэмт хэрэгтэнүүд өөрийн сэтгэлзүйн тогтворгүй байдал, сөрөг зан үйлийн нөлөөгөөр хэвийн амьдралын нөхцөлд ч тааламжгүй байдлыг мэдрэх нь олонтоо. Ийм хүмүүс гадны нөлөөллийн мөн чанар, зорилго, агуулгыг буруугаар тусган авах нь түгээмэл бөгөөд хүнд, онц хүнд гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдүүдийн дунд сэтгэцийн өвчтөй хүмүүс цөөнгүй байна.
  • 55.  Хүн бүрд гэмт зан төлөв төлөвших, үүний үр дагавар болсон гэмт хэрэг үйлдэхэд нөлөөлдөг төрөлхийн авир байдаг гэж үзэх ундэслэлтэй бөгөөд хүнд байгалиас заяасан оюуны болон бие махбодын хүчин чадал, авир араншин, бодит боломжоороо харилцан өөр байдаг.
  • 56.   Хүний сэтгэцийн үйл ажиллагааны гаж тусгал, хий юм узэгдэх, юмсын дүрс өөрчлөгдөж харагдах, ой тогтоолт ихсэх, сулрах, сэтгэлийн хэт хөөрөл, уналт, түгшүүрэл, архидах дон, бэлгийн дур гажилт, солиорол зэрэг сэтгэцийн онцлог байдал, өвчинүүд нь биологийн шинжтэй. Ийм сэтгэцийн өвөрмец байдлууд, сэтгэл мэдрэлийн өвчнүүд нь тухайн хүнийг гэмт хэрэг үйлдэхэд хургэдэг ба биеэ барих чадвар, механизмыг сулруулдаг байна.
  • 57.   Тодорхой хүн сэтгзл мэдрэлийн өвчин, бусад онцлог нөхцөл байдлын улмаас гадны нөлөеллийг ухаалгаар тусган авах, биеэ барих, өөрийгөө зөв жолоодох чадвар нь алдагддаг. Удамшил нь биологийн шинжид хамаарах гол хүчин зүйлсийн нэг бөгеөд генеологийн судалгааны үндэс нь эцэг эхийн удамших шинж чанарууд үр хүүхэддээ дамжих ерөнхий зүй тогтол юм.
  • 58.   Бэлгийн үржлийн явцад эцгийн 23, эхийн 23 хромосом нэгдэж уг хромосомууд дахь ижил төрлийн мэдээлэл бүхий эцэг эхийн генүүдээс аль нэг нь өөрийн мэдээллийг илэрхийлэх талаараа давамгайлдаг Энэхүү давамгайлсан генээр дамжиж тухайн хүний онцлог шинж тэмдэгүүд хүүхдэд нь удамшдаг.
  • 59.
  • 60.  өөрийн орчны эсрэг нөлөөллөөс дайжин алив зохист үйлдэлд идэвхигүй ханддаг, амар хялбар байхыг эрэлхийлж амьдрах хүсэлтэй, өөрийгөө бусдаас дээгүүр тавьдаг
  • 61.   Гэмт хэрэгтэн бүрт тодорхой шинж, хувийн онцлог байдаг. Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэгтэн бүр бие хүн учир өөрийгөө тодорхойлох олон шинж чанарыг агуулсан байдаг.
  • 62.  Тэд эрх зүй, зан суртахууны хэм хэмжээг муу эзэмшсэн, нийгмээс, нийгмийн үнэт зүйл, нийгмийн жижиг бүлгээс [гэр бүл, хамт олон гэх мэт] хөндийрч нийгэмтэйгээ ашигтайгаар дасан зохицох чадвар муу байдгаас тэдгээр жижиг бүлгүүдэд дасан зохицох оролдлого хийхдээ багагүй бэрхшээлүүдтэй тулгардаг
  • 63.  Хуний хувийн онцлог нь нэгдмэл, давтагдашгүй байх, онцлог зэрэг түүний салшгүй чанаруудаар хязгаарлагдахгүй
  • 64.  Хувийн онцлогийн тухай ойлголт нь зөвхөн хувийн нэгдмэл биш, харин хувийн давтагдашгүй чанарыг ялгахад, тодорхой хүний олон талтай шинж чанаруудын нэгдлийг магадлахад туслана. Эдгээр шинж чанарууд нь гэмт хэрэгтний аж төрөхүй, бүх л зан төлөв, тэр гэмт хэрэгт нь ч бас илэрч, гэмт зан төлөвийн шалтгааныг улам тодорхой болгож байдаг.
  • 65.  Нийгмийн сөрөг нөлөө, жишээлбэл, хүний хувийн, юуны түруүнд зан суртахуун-сэтгэл зуйн онцлогууд нь хүний ахуй, амьдралын үйл ажиллагааны тодорхой нөхцөлүүдтэй харилцан нөлөөлж бие хүнийг нийгэмд сөргөөр твлөвшүүлэхэд хүргэдэг байна. Цөөнгүй гэмт хэрэгтнүүдэд ертанцийг үзэх үзэл гэж нэрлэж болох үзэл бодлын тогтвортой систем, их авхаалж санаачлагатай, хувийн онцпог нь хурцтод илэрсэн байдаг.
  • 66.  Сэтгэл зуйн хэд хэдэн тусгай судалгаа нь алуурчдын хамгийн түгээмэл шинж чанар нь сэтгэл зүйн хувьд сэв суусан шархтай байдал, орчноосоо аюул заналхийлэл хүлээсэн байдал байдаг гэдгийг тогтоосон юм.
  • 67.   Түгшүүртэй бие хүн нь орчин тойрноо огт өөрөөр хардаг ба орчин тойрныхоо нөлөөнд тэр л хэмжээгээрээ хариу үйлдэл хийж байдаг. Түүний гол зонхилох шинж чанар нь амьдрал дахь өөрийн байр сууриа хамгаалах, өөрийгөө хамгаалах, өөрийгөө зөвтгөх үүднээс бусдыг ул сонсох явдал юм. Гэр булийн гишүүдийн зөрчил, сэтгэл хөдлөлөө барих чадваргүй байдал нь хүчирхийлэх гэмт хэрэг гарах шалтгаан болсоор байна.
  • 68.    Гэмт хэрэгтэн бие хүнд шинжлэх ухааны үндэстэй ангилал хийх явдал олон талын ач холбогдолтой. Гэмт хэрэгтэн бие хунд ангилал хийхдээ янз бүрийн шалгуур үндэслэлийг харгалзаж болно. Тухайлбал, үйлдсэн гэмт хэргийнх нь төрлөөр ангилалт хийж болно. Ийм ангилал нь тзр бурий гэмт хэрэгтний онцлог шинжийг харуулж чадахгуй. Гэмт хэрэгтэн бие хунд ангилал хийх үндэслэл нь түүний зорилгоос шууд хамаарна.
  • 69.  Криминологийн шинжлэх ухааны үүднээс гэмт хэрэгтнийг ангилахдаа гэмт явдлыг судалж, урьдчилан сэргийлэх түүнчлэн тодорхой гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх гол зорилгод чиглэдэг юм.
  • 70.    хүч хэрэглэсэн гэмт хэрэг үйлдэгсэд шунахай сэдэлттэй гэмт хэрэг үйлдэгсэд санаатай болон болгоомжгүй гэмт хэрэг үйлдэгсэд гэх зэргээр ангилж байна.
  • 71.     Хүүхдүүд залуу гэмт хэрэгтэнүүд идэр насныхан хөгшин гэмт хэрэгтэнүүд
  • 72.    хөнгөн гэмт хэрэг үйлдэгсэд хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдэгсэд хүнд болон онц хүнд гэмт хэрэг үйлдэгсэд гэж ангилна.
  • 73.
  • 74.     анх удаа гэмт хэрэг үйлдэгсэд давтан гэмт хэрэг үйлдэгсэд рецедив гэмт хэрэгтэн онц аюултай гэмт хэрэгтэн гэж ангилна.
  • 75.      Тохиолдлын гэмт хэрэгтэн Нөлөөнд автсан гэмт хэрэгтэн Тогтворгүй гэмт хэрэгтэн Хортой гэмт хэрэгтэн Онц аюултай гэмт хэрэгтэн
  • 76.  гэмт хэрэг үйлдэх үедээ зан төрх нь эвдрээгүй, тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа санаатай болон болгоомжгүй гэмт хэрэг үйлдэгсэд
  • 77.  нийгэмд харш зан телөв тогтоогүй боловч өөрийн бодол, зориг шийдвэр муутай, бусдын буруу нөлөө, хатгалтанд автаж санаатай гэмт хэрэг үйлдэгсэд
  • 78.  анх удаа санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн боловч нийгэмд харш зан төлөв тогтсон, урьд нь захиргааны болон бусад зөрчил гаргаж байсан, тодорхой тохироо бүрдсэн үед гэмт хэрэг үйлдэхэд бэлэн этгээд
  • 79.  нийгэмд харш зан төлөв нь гүнзгийрсэн, урьд нь гэмт хэрэг үйлдэж ял шийтгэгдэж байсан, эсвэл анх удаа хүнд, онц хүнд гэмт хэрэг санаатай үйлдсэн этгээд хамаарна.
  • 80.  нийгэмд харш зан төлөв бүрэн төлөвшсөн, зан авир, ёс суртахууны гүнзгий эвдрэлтэй, онц аюултай гэмт хэрэгтэнээр тооцогдсон гэмт хэрэгтэнүүдийг хамааруулж болно.
  • 81.    ганцаараа үйлдсэн бүлэглэн үйлдэгчид зохион байгуулалттай гэмт бүлгийн гишүүн гэж ангилна.