Luận Văn Quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.doc

Viết đề tài giá sinh viên – ZALO: 0917.193.864 -
VIETKHOALUAN.COM
Tải tài liệu tại kết bạn zalo :
0917.193.864
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
ĐỖ PHAN THÚY VI
QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC
PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI CHÂU, THÀNH
PHỐ ĐÀ NẴNG
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 834.04.10

VIETKHOALUAN.COM
Tải tài liệu tại kết bạn zalo :
0917.193.864
Đà Nẵng – Năm 2020

VIETKHOALUAN.COM
Tải tài liệu tại kết bạn zalo : 0917.193.864
Công trình được hoành thành tại
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN
Ngƣời hƣớng dẫn KH: GS.TS. Võ Xuân Tiến
Phản biện 1: PGS.TS. Bùi Quang Bình
Phản biện 2: TS. Phan Văn Tâm
Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp
Thạc sĩ Quản lý kinh tế họp tại trường Đại học kinh tế, Đại học Đà
Nẵng vào ngày 14 tháng 11 năm 2020.
Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm thông tin-Học liệu, Đại học Đà Nẵng.
- Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng.

VIETKHOALUAN.COM
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ở Việt Nam, trong những năm qua, công tác quản lý nhà
nước về bảo đảm an toàn thực phẩm đã luôn được Đảng, Nhà nước
quan tâm, nhờ đó có nhiều chuyển biến quan trọng. Đối với thành
phố Đà Nẵng, một thành phố đang triển khai thực hiện đề án “Xây
dựng thành phố 4 an”, trong đó đảm bảo an toàn thực phẩm là một
trong bốn vấn đề xã hội trọng tâm mà Chính quyền thành phố ưu tiên
tập trung giải quyết trong giai đoạn 2016-2020. Mặc dù vậy, là thị
trường tiêu thụ thực phẩm hàng đầu khu vực miền Trung, nguy cơ
mất an toàn vệ sinh thực phẩm tại thành phố Đà Nẵng vẫn còn rất
lớn.
Trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng hiện nay có
hơn 5.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm và dịch vụ
ăn uống phục vụ cho dân cư của quận, thành phố và khách du lịch.
Với mong muốn đưa ra những đánh giá và giải pháp hoàn
thiện hơn công tác quản lý nhà nước về ATTP tại quận Hải Châu nói
riêng,TP Đà Nẵng nói chung trong tương lai, tác giả quyết định chọn
đề tài: “Quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm trên địa bàn
quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng” để thực hiện Luận văn thạc
sĩ Quản lý kinh tế của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu nghiên cứu chung
Trên cơ sở nghiên cứu và hệ thống hóa cơ sở khoa học, đánh
giá đúng thực trạng quản lý an toàn thực phẩm, từ đó đề xuất giải
pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về an toàn
thực phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.

VIETKHOALUAN.COM
2
2.2 Mục tiêu nghiên cứu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn đối với công tác
QLNN về ATTP.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác QLNN về ATTP trên
địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn 2016 –
2019, từ đó chỉ ra những kết quả đạt được, tồn tại yếu kém và
nguyên nhân của những tồn tại, yếu kém.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao công tác QLNN về
ATTP trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng trong thời
gian sắp tới.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Về lý luận: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề
lý luận về quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm.
-Về thực tiễn: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực trạng
quản lý nhà nước về ATTP trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố
Đà Nẵng.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu, đánh giá
quản lý nhà nước về ATTP trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố
Đà Nẵng.
- Về không gian nghiên cứu: Nghiên cứu trên phạm vi toàn
quận Hải Châu.
- Về thời gian nghiên cứu: Luận văn xem xét, đánh giá hoạt
động QLNN về ATTP trên địa bàn quận Hải Châu trong giai đoạn từ
năm 2016-2019 . Đề xuất các giải pháp quản lý nhà nước về an toàn
thực phẩm tại địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng tầm nhìn
đến 2030.

VIETKHOALUAN.COM
3
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
4.1 Phương pháp thu thập số liệu
4.1.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
- Nghiên cứu các tư liệu, các đề tài, giáo trình, sách tham
khảo, các bài báo khoa học chuyên ngành, các luận án tiến sỹ, luận
văn thạc sỹ; trực tuyến trên Internet của Cục ATTP, văn phòng
Chính phủ, tạp chí, trang báo mạng chính thống…
- Xem xét các văn bản, chính sách, các báo cáo tổng kết của
chính quyền quận Hải Châu trong giai đoạn 2016-2019.
4.1.2 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
+ Phƣơng pháp điều tra
Luận văn tập trung vào 2 đối tượng chủ yếu đó là người tiêu
dùng và các cơ sở chế biến, sản xuất và kinh doanh thực phẩm. Số
lượng dự kiến 250 người.
Chọn mẫu là toàn bộ người tiêu dùng và các cơ sở sản xuất,
chế biến và kinh doanh thực phẩm trên địa bàn ở 03 phường (Hải
Châu 1,Thuận Phước,Thạch Thang). Đây là các phường có số lượng
cơ sở tương đối đông. Mang tính đại diện cao cho cả quận. Cụ thể:
+ Khảo sát về người tiêu dùng sẽ được lựa chọn một cách
ngẫu nhiên có định hướng trong nhóm hộ gia đình: 100 người.
+ Khảo sát tại các cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực
phẩm chọn mẫu nghiên cứu mô tả (N<=10.000 phần tử, chọn cở mẫu
<10%) vậy chọn 150 người ở 150 cơ sở.
Ngoài ra tác giả tổ chức khảo sát cán bộ phụ trách ATTP của
Phòng Y tế, Phòng Kinh tế; cán bộ làm công tác chuyên môn ATTP
13 phường khảo sát : 19 người.
Trên cơ sở điều tra, người nghiên cứu phân tích kết quả thu

VIETKHOALUAN.COM
4
được để đưa ra những kết luận, nhận định chính xác nhất về vấn đề
nghiên cứu.
4.2 Phương pháp phân tích số liệu
- Phương pháp phân tích
- Phương pháp so sánh
- Phương pháp tổng hợp
5. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung chính của đề tài gồm
có 3 chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về an toàn
thực phẩm.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nhà nước về an toàn thực
phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.
Chƣơng 3: Quan điểm và giải pháp quản lý nhà nước về an
toàn thực phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, tầm
nhìn đến 2030.
6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN
THỰC PHẨM
1.1. KHÁI QUÁT QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN
THỰC PHẨM
1.1.1. Một số khái niệm
a. Thực phẩm
Thực phẩm là những sản phẩm dùng cho việc ăn, uống của
con người ở dạng nguyên liệu tươi, sống hoặc đã qua sơ chế, chế

VIETKHOALUAN.COM
5
biến và các chất được sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm.
b. An toàn thực phẩm
ATTP là những biện pháp và điều kiện cần thiết để kiểm soát
các mối nguy và để đảm bảo sự phù hợp của thực phẩm có ý định
dùng làm thực phẩm cho con người.
c. Quản lý Nhà nước
d. Quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm
Quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm là việc Nhà nước
bằng quyền lực của mình thông qua một hệ thống các quy định pháp
luật để điều chỉnh hành vi của tất cả các cá nhân, tổ chức trong chuỗi
cung ứng, tiêu thụ thực phẩm nhằm, đảm bảo tính an toàn của thực
phẩm, khắc phục, giảm thiểu các hậu quả do tình trạng mất an toàn
thực phẩm gây ra nhằm đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và sức
khỏe nhân dân, góp phần bảo vệ giống nòi, đảm bảo cho sự phát triển
bền vững của quốc gia.
1.1.2. Vai trò quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm
QLNN về ATTP đóng một vai trò quan trọng trong bảo đảm
nguồn cung ứng thực phẩm an toàn, chất lượng và bổ dưỡng cho
cộng đồng. Mặt khác, bảo đảm chất lượng, ATTP còn là một trong
những điều kiện tiên quyết, thiết yếu để thúc đẩy sản xuất, chế biến,
kinh doanh thực phẩm phát triển ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu,
góp phần phát triển kinh tế quốc gia và quốc tế.
Nhà nước có vai trò quan trọng trong việc hoạch định chính
sách và tạo khung pháp lý nhằm giảm thiểu những rủi ro, những mối
nguy đối với ATTP hay đề ra những quy định mà các nhà sản xuất,
kinh doanh thực phẩm phải đáp ứng để bảo đảm thực phẩm an toàn
từ khâu sản xuất đến lưu thông.

VIETKHOALUAN.COM
6
1.1.3. Đặc điểm của quản lý nhà nƣớc về an toàn thực
phẩm
Một số đặc điểm trong QLNN về ATTP: Trên cơ sở quy chuẩn
kỹ thuật tương ứng, quy định do cơ quan QLNN có thẩm quyền ban
hành và tiêu chuẩn do tổ chức, cá nhân sản xuất tự công bố áp dụng;
phải được thực hiện trong suốt quá trình sản xuất, kinh doanh thực
phẩm trên cơ sở phân tích các mối nguy đối với ATTP; phải bảo đảm
phân công, phân cấp rõ ràng và phối hợp liên ngành; phải đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội và tính trách nhiệm của các tổ chức,
cá nhân sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm do mình sản xuất.
1.2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN
TOÀN THỰC PHẨM
1.2.1. Ban hành văn bản và tuyên truyền, phổ biến pháp
luật về an toàn thực phẩm
a. Ban hành văn bản về an toàn thực phẩm
Ban hành văn bản về an toàn thực phẩm là:
- Ban hành các khung pháp lý, quy định và tiêu chuẩn về an
toàn thực phẩm;
- Ban hành các quy định về thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm
hành chính về an toàn thực phẩm.
- Ban hành quy định về chứng nhận y tế trong lĩnh vực an
toàn thực phẩm.
- Tiêu chí đánh giá:
+ Các văn bản ban hành cần đảm bảo tính khả thi, tính
kịp thời, chính xác.
+ Dễ tiếp cận, dễ thực hiện.
b. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn thực phẩm
Hoạt động hình thức tuyên truyền, phổ biến, tập huấn kiến

VIETKHOALUAN.COM
7
thức, thông qua nhiều kênh, nhiều biện pháp như: Thông qua phương
tiện đại chúng, mạng lưới truyền thanh, phát hành tờ rơi, tổ chức hội
thi, tuyên truyền miệng, tổ chức hội nghị tập huấn kiến thức, cổ động
trực quan bằng pano, áp phích, trên webside...
 Tổ chức tuyên truyền đảm bảo tính khoa học, tính kịp thời,
chính xác với nội dung cần tuyên truyền

 Đa dạng các hình thức, biện pháp tuyên truyền, phổ biến, tập
huấn kiến thức; số lượng đối tượng được tuyên truyền, phổ biến.

 Hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, tập huấn kiến thức
đến việc thay đổi hành vi, nhận thức, ý thức tự giác của các đối
tượng được phổ biến.

1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nƣớc về an toàn thực

phẩm

- Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về ATTP chính là:

+ Tổ chức bộ máy quản lý từ Trung ương đến địa phương;

+ Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về an toàn thực phẩm cho đội
ngũ cán bộ làm công tác ATTP

+ Bố trí nguồn lực cho bộ máy quản lý nhà nước về ATTP
đảm bảo hoạt động có hiệu quả: các máy móc, trang thiết bị kiểm tra
ATTP.


+ Cơ cấu tổ chức bộ máy QLNN về ATTP;

+ Trình độ chuyên môn cán bộ làm công tác ATTP trên địa
bàn quận và tiến độ, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ;

+ Nguồn kinh phí hỗ trợ, số lượng cán bộ bố trí, số cơ quan
tham gia công tác phối hợp;

+ Tinh thần trách nhiệm, tác phong lề lối làm việc.

VIETKHOALUAN.COM
8
1.2.3 Cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực
phẩm và giấy cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm
Theo Điều 2 Thông tư 47/2014/TT-BYT quy định về trình tự,
thủ tục cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP.
+ Việc chấp hành theo thẩm quyền được phân cấp cấp giấy
chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP, giấy cam kết đảm bảo ATTP;
+ Tỷ lệ cơ sở được cấp giấy chứng nhận;
+ Tỷ lệ cơ sở tham gia thực hiện ký giấy cam kết đảm bảo về
ATTP.
+ Tiến độ, thời gian, thủ tục cấp giấy chứng nhận, giấy cam
kết.
1.2.4 Thanh tra, kiểm tra về an toàn thực phẩm
Thanh tra, kiểm tra an toàn thực phẩm là hoạt động của cơ
quan nhà nước để đánh giá tình hình tuân thủ pháp luật về an toàn
thực phẩm đối với các chủ thể sản suất, kinh doanh, chế biến thực
phẩm. Ngoài việc tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật thì
các cơ quan QLNN cần phải thực hiện các hoạt động thanh tra, kiểm
tra, giám sát việc thực thi các chính sách pháp luật của nhà nước về
vệ sinh ATTP. Thực hiện đúng quy định về trình tự thủ tục, thời gian
thanh tra, kiểm tra nhằm kịp thời phát hiện những sai phạm để xử lý
theo quy định pháp luật.
- Tiêu chí đánh giá
+ Số lượng các đợt kiểm tra ATTP/năm;
+ Số cơ sở được kiểm tra trên tổng số cơ sở sản xuất, chế biến,
kinh doanh thực phẩm;
+ Đối tượng quản lý bị bỏ sót không kiểm tra;
+ Số vụ ngộ độc thực phẩm hàng năm…

VIETKHOALUAN.COM
9
1.2.5 Công tác xử lý vi phạm về an toàn thực phẩm
Để thực hiện việc xử lý vi phạm hành chính về ATTP, Chính
phủ đã ban hành Nghị định 115/2018/NĐ-CP ngày 04 tháng 9 năm
2018 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về ATTP
có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20/10/2018.
Xử lý vi phạm pháp luật về ATTP là hoạt động của cơ quan
nhà nước có thẩm quyền căn cứ vào các quy định hiện hành áp dụng
các biện pháp xử lý hành chính hoặc hình sự đối với các tổ chức, cá
nhân vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm.
+ Chương trình, kế hoạch tổ chức thanh tra, kiểm tra của
các cơ quan quản lý;
+ Tỷ lệ cơ sở được kiểm tra, thanh tra trong năm;
+ Các đoàn kiểm tra được thành lập;
+ Đánh giá chất lượng các cuộc kiểm tra thông qua phát
hiện cơ sở vi phạm và biện pháp chấn chỉnh, khắc phục, các nội
dung vi phạm của các cơ sở, tính khách quan trong công tác thanh
tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.
1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG TỚI QUẢN LÝ NHÀ
NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM:
1.3.1. Điều kiện tự nhiên
Điều kiện tự nhiên như vị trí địa lý, địa hình và thời tiết khí
hậu thuận lợi là nhân tố ảnh hưởng không nhỏ tới nhu cầu sử dụng
thực phẩm gia tăng.
1.3.2. Điều kiện kinh tế
Nếu kinh tế tăng trưởng một lần thì nhu cầu chăm sóc sức
khoẻ tăng 1,5 lần. Đồng thời cùng với tốc độ tăng trưởng của GDP,
chi tiêu bình quân theo đầu người tăng lên hàng năm. Người dân

VIETKHOALUAN.COM
10
ngày càng quan tâm đến vấn đề bảo vệ và nâng cao sức khỏe.
1.3.3. Điều kiện xã hội
a. Quy mô phát triển dân số và mật độ dân số
Quy mô dân số tăng sẽ kéo theo đó là sự gia tăng về mật độ
dân số, dẫn đến tốc độ đô thị hóa nhanh, cùng với đó là nhu cầu về
ăn uống cũng thay đổi theo.
b. Thu nhập, trình độ văn hóa
Khi thu thập tăng lên, trình độ học vấn cao hơn, người dân
quan tâm nhiều hơn đến chăm sóc sức khỏe bản thân.
1.3.4. Các chính sách , pháp luật về ATTP
- Các văn bản quy phạm pháp luật là cơ sở pháp lý để hướng
dẫn thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm.
- Căn cứ để kiểm tra, xử phạt những trường hợp vi phạm.
CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC
PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI CHÂU
2.1. ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI CHÂU VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH
HƢỞNG TỚI QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC
PHẨM
2.1.1. Điều kiện tự nhiên
a. Vị trí địa lý
Quận Hải Châu là quận trung tâm của thành phố Đà Nẵng, là
nơi tập trung chủ yếu các cơ quan ban ngành và là trung tâm kinh tế,
văn hóa, chính trị và giáo dục của thành phố . Nếu không tính diện
tích sân bay (8,42 km²) thì diện tích quận là 12,17 km². Ranh giới tự
nhiên như sau: Phía Đông giáp quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn với

VIETKHOALUAN.COM
11
ranh giới là sông Hàn; Phía Tây giáp quận Thanh Khê; Phía Nam
giáp quận Cẩm Lệ; Phía Bắc giáp vịnh Đà Nẵng. Quận Hải Châu có
13 phường.
b. Khí hậu và địa hình
Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ cao và ít
biến động. Mỗi năm có 2 mùa rõ rệt là mùa khô và mùa mưa.
2.1.2. Điều kiện kinh tế
Nhìn chung, nền kinh tế quận đã phát triển theo cơ cấu: Công
nghiệp - Dịch vụ - Nông nghiệp. Trong đó Công nghiệp giữ vai trò
chủ đạo, Thương mại – Dịch vụ giữ vị trí quan trọng, nông nghiệp sẽ
giảm dần tỷ trọng đến mức ổn định.
2.1.3. Điều kiện xã hội
Trong những năm qua, dân số tại quận tăng đáng kể và đời
sống của người dân tại quận cũng đã được cải thiện đáng kể. Thu
nhập bình quân đầu người ngày càng tăng, năm 2019 mức thu nhập
của người dân đạt 3,85 triệu đồng/ tháng, đã tăng 32% so với năm
2016. Trình độ của lực lượng lao động cũng được nâng cao.
2.1.4. Các chính sách, pháp luật về ATTP
Chính sách, pháp luạ t là hành lang pháp lý cho hoạt động đảm
bảo an toàn thực phẩm.
Chính sách, pháp luạ t là những va n bản quy phạm pháp
luạ t đu ợc ban hành h thống từ trung u o ng đến địa phu o ng.
Với h thống chính sách, pháp luạ t chạ t chẽ, đầy đủ, thì vi c
giải quyết sự vi c, tình huống sẽ tri t để và nhanh chóng kịp thời.
2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
ATTP TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI CHÂU

VIETKHOALUAN.COM
12
2.2.1. Thực trạng ban hành văn bản và tuyên truyền, phổ
biến pháp luật về an toàn thực phẩm
a. Thực trạng ban hành văn bản về an toàn thực phẩm
- Công tác hoạch định, xây dựng, ban hành các chính sách,
quy định pháp luật đang được lãnh đạo quận Hải Châu quan tâm, chỉ
đạo.
Bảng 2.4. Đánh giá của cán bộ quản lý nhà nƣớc về hệ thống văn bản
về ATTP
ĐVT: SL:Người, Tỷ lệ: 100%
Cán bộ Cán bộ Cán bộ cấp
Phòng Phòng phƣờng
Chỉ tiêu Y tế quận Kinh tế quận Tính chung
SL Tỷ SL Tỷ SL Tỷ SL Tỷ
lệ lệ lệ lệ
Văn bản phù hợp 2 50 2 100 10 76,92 14 73.68
Văn bản kịp thời 3 75 1 50 13 100 17 89,47
Văn bản cụ thể, 1 25 1 50 9 69,23 11 57,89
rõ ràng
(Nguồn: Số liệu điều tra năm 2019)
Từ kết quả đánh giá của cán bộ quản lý Nhà nước về hệ thống
văn bản ATTP ta thấy công tác ban hành văn bản về ATTP trên địa
bàn được triển khai tốt, các văn bản ban hành xuống được đánh giá
cao về khía cạnh đầy đủ, phù hợp và kịp thời đáp ứng được yêu cầu
công tác quản lý từ trên xuống dưới. Tuy nhiên, về khía cạnh cụ thể,
rõ ràng chưa được sự hài lòng của đội ngũ cán bộ dành cho, chiếm tỷ
lệ hài lòng thấp nhất 57,89%.
Thực tế cho thấy hệ thống văn bản về ATTP trên địa bàn
quận còn chồng chéo, chưa phân công cụ thể rõ ràng trách nhiệm,

VIETKHOALUAN.COM
13
quyền hạn của các đơn vị chức năng.
b. Thực trạng tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn
thực phẩm
Công tác tuyên truyền phổ biến, truyền thông về công tác đảm
bảo ATTP đã được các cấp chính quyền của quận triển khai dưới
nhiều hình thức tới người tiêu dùng, người sản xuất, kinh doanh.
Bảng 2.6. Đánh giá về công tác tuyên truyền về ATTP
Cán bộ quản Ngƣời làm việc tại Ngƣời tiêu
lý nhà nƣớc về các cơ sở chế biến, dùng
ATTP sản xuất và kinh
Công tác tuyên truyền doanh thực phẩm
Số Tỷ Số Tỷ Số Tỷ
lƣợng lệ(%) lƣợng lệ(%) lƣợng lệ(%)
Các hình thức tuyên 17 89.47 142 94.67 85 85
truyền đa dạng
Thông tin tuyên truyền 16 84.21 145 96.67 95 95
phong phú
Nội dung tuyên truyền 14 73.68 120 80 78 78
phù hợp
Công tác tuyên truyền 10 52.63 111 74 72 72
thường xuyên
Công tác tuyên truyền 12 63.16 103 68.67 70 70
đạt hiệu quả cao
Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến các quy định về ATTP
được đánh giá đa dạng phong phú về hình thức song chất lượng lại
không đạt được hiệu quả cao; Công tác tuyên truyền có thực hiện

VIETKHOALUAN.COM
14
song chưa được thường xuyên.
Các đợt tuyên truyền, tập huấn chưa tạo được chiều sâu, chưa
tạo được sự chuyển biến lớn về nhận thức của người sản xuất, chế
biến, kinh doanh thực phẩm và người tiêu dùng về đảm bảo an toàn
thực phẩm.
2.2.2. Thực trạng tổ chức bộ máy nhà nƣớc về an toàn
thực phẩm
Những năm qua, các phòng, ban, ngành, đoàn thể phối hợp
khá tốt trong công tác QLNN về ATTP. Phòng Y tế, phòng Kinh tế
là hai cơ quan cùng phối hợp tham mưu giúp UBND quận thực hiện
QLNN về ATTP.
Bảng 2.8. Đánh giá bộ máy QLNN về ATTP
Cán bộ Cán bộ Cán bộ cấp Tính
Phòng Phòng phƣờng chung
Chỉ tiêu Y tế quận Kinh tế
quận
SL Tỷ SL Tỷ SL Tỷ SL Tỷ
lệ lệ lệ lệ
Đội ngũ cán bộ đáp ứng 2 50 1 50 8 61.54 11 57.89
yêu cầu công việc
Trình độ chuyên môn 2 50 2 100 7 53.85 11 57.89
phù hợp với yêu cầu
công việc
Khả năng tiếp cận công 3 75 2 100 10 76.92 15 78.95
việc nhanh chóng
Mức độ hoàn thành 2 50 2 100 10 76.92 14 73.68
công việc tốt

VIETKHOALUAN.COM
15
(Nguồn: Số liệu điều tra năm 2019) Biên chế đội ngũ cán bộ quận
còn mỏng, công tác bố trí cán bộ theo dõi ATTP chưa ổn định do cán
bộ kiêm nhiệm nhiều công việc
khác nhau. Bên cạnh đó, mọ t số cán bọ còn thiếu kiến thức về quản
lý Nhà nu ớc và yếu về chuyên môn. Do đó, đánh giá mức độ hoàn
thành công việc chưa được cao.
- Điều kiện làm việc và cơ sở vật chất phục vụ công tác quản
lý về ATTP ngày càng được cải thiện. Cơ sở hạ tầng đã được nâng
cấp , đã trang bị xe ô tô phục vụ công tác kiểm tra, điều tra NĐTP.
2.2.3. Thực trạng cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện
ATTP và giấy cam kết đảm bảo ATTP
- Trong thời gian qua công tác cấp giấy chứng nhận về ATTP
trên địa bàn quận thực hiện khá hiệu quả.
- Ứng dụng các phần mềm cạ p nhạ t và quản lý các sản phẩm
có tính chính xác cao góp phần giảm bớt nhân lực, không tốn
thời gian và giải quyết các hồ so đúng thời hạn.
Bảng 2.14. Đánh giá về công tác cấp giấy chứng nhận về ATTP
Ngƣời sản Ngƣời kinh
xuất, chế biến doanh
Công tác cấp giấy chứng nhận Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ
lƣợng (%) lƣợng (%)
(ngƣời) (ngƣời)
Thủ tục cấp giấy chứng nhận 70 93,3 72 96
nhanh gọn
Thời gian cấp giấy chứng nhận 68 90,66 70 93,3
nhanh chóng

VIETKHOALUAN.COM
16
Các cơ sở sản xuất, kinh doanh có đánh giá tốt về thủ tục, thời
gian cấp giấy chứng nhận. Qua đó cho thấy công tác cấp giấy chứng
nhận rất được coi trọng, các cơ quan chức năng luôn tạo điều kiện và
hướng dẫn các cơ sở cụ thể trong hoàn thiện hồ sơ, thủ tục cấp giấy
chứng nhận.
Tuy nhiên, công tác cấp giấy chứng nhạ n còn gạ p những
khó kha n nhu còn nhiều sản phẩm chu a có tiêu chuẩn đánh giá
cụ thể; số li u cạ p nhạ p thu ờng chỉ mang tính tu o ng đối
và khó kha n trong công tác quản lý các co sở; khó kha n trong
phối hợp với các đo n vị chức na ng khác trong quản lý, công bố
chất lu ợng sản phẩm...
2.2.4. Thực trạng về thanh tra, kiểm tra về an toàn thực
phẩm
Trong giai đoạn năm 2016 – 2019, công tác thanh, kiểm tra
trên địa bàn quận Hải Châu luôn được chú trọng và triển khai.
Các đoàn kiểm tra chấp hành đúng quy định về quy trình, thủ
tục và thời gian kiểm tra theo Thông tư 48.
Bảng 2.16. Tổng hợp các đoàn thanh, kiểm tra
ĐVT: Đoàn
Số lƣợng Tuyến phƣờng Tuyến quận
2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019
Số đoàn 40 60 60 70 10 10 10 15
+ Đoàn liên 23 40 45 45 4 4 4 6
ngành
(Nguồn: Báo cáo kết quả thực hiện công tác bảo đảm an toàn thực phẩm
năm 2016 - 2019 của Ban Chỉ đạo liên ngành quận Hải Châu về ATTP )
Công tác kiểm tra đu ợc ta ng cu ờng qua các na m 2016-

VIETKHOALUAN.COM
17
2019 , tổ chức đu ợc các đoàn kiểm tra với số lu ợng na m
sau
ta ng ho n na m tru ớc và tỷ l các đoàn liên ngành cũng cao
ho n, cho thấy sự phối hợp, hỗ trợ giữa các co quan, ban ngành có
hi u quả. Qua đó cho thấy sự quan tâm của Chính quyền, các co
quan chuyên môn tới vấn đề ATTP ngày càng cao.
Số lượng các cơ sở được kiểm tra ngày càng tăng, theo đó từ
2016 đến 2019 quận đã tổ chức kiểm tra đạt từ 90% - 95% , phường
đã tổ chức kiểm tra từ 92% - 99% các cơ sở thuộc cấp mình quản
lý, vấn đề này cho thấy cơ quan quản lý đã dần quan tâm đến công
tác kiểm tra đối với các cơ sở.
2.2.5. Thực trạng xử lý vi phạm về an toàn thực phẩm
Kết quả kiểm tra các năm 2016-2019 cho thấy các đơn vị quản
lý ATTP đã phát hiện xử lý vi phạm hành chính nhiều hành vi vi
phạm về ATTP.
Bảng 2.19. Tổng hợp kết quả xử lý cơ sở vi phạm
Đơn vị tính:Cơ sở
TT Kết Quả Năm Năm Năm Năm
2016 2017 2018 2019
I. Tuyến quận
1 - Cảnh cáo 24 28 17 14
- Phạt tiền 24 18 8 15
Xử +Số tiền (triệu đồng) 26,5 34,8 11 5,2
lý -Số cơ sở bị hủy SP 0 4 4 5
- Khác (nhắc nhở) 0 20 23 12
II. Tuyến phƣờng
2 -Số cơ sở bị cảnh cáo 0 03 13 14
-Số cơ sở bị phạt tiền 0 01 02 04
+Số tiền (triệu đồng) 0 2 3 9

VIETKHOALUAN.COM
-Số cơ sở bị hủy SP 0 2 4 1

VIETKHOALUAN.COM
18
- Khác (nhắc nhở) 47 55 78 90
(Nguồn: Báo cáo kết quả thực hiện công tác bảo đảm an toàn thực phẩm năm 2016
- 2019 của Ban Chỉ đạo liên ngành quận Hải Châu về ATTP )
Công tác thanh tra, kiểm tra đạt được kết quả khá tốt phát hiện
nhiều trường hợp sai phạm nhưng việc xử lý phạm chưa được tốt.
- Số cơ sở vi phạm năm sau nhiều hơn năm trước tuy nhiên
hình thức xử lý chủ yếu vẫn là nhắc nhở, cảnh cáo... Những hình
thức xử lý chưa đủ mạnh để răn đe các hành vi vi phạm
- Thiếu phương pháp và chế tài xử lý các cơ sở vi phạm.
- Đầu tư cho xét nghiệm còn rất hạn chế, các thiết bị còn thiếu
và nhiều chỉ tiêu kiểm nghiệm chưa được thực hiện, chỉ dừng lại ở
việc xác định nguy cơ ô nhiễm thực phẩm. Do đó, chỉ áp dụng các
biện pháp nhắc nhở đối với các đơn vị có nguy cơ ô nhiễm thực
phẩm.
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC
QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ATTP TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN
HẢI CHÂU
2.3.1. Những kết quả đã đạt đƣợc
Các cơ quan, ban ngành đã kịp thời tham mưu cho các cấp
lãnh đạo ban hành nhiều văn bản liên quan đến vấn đề ATTP phù
hợp và bám sát với điều kiện thực tế của địa bàn quận; bộ máy quản
lý nhà nước về an toàn thực phẩm đang từng bước được kiện toàn từ
tuyến quận và phường; Công tác phối hợp liên ngành đã có chuyển
biến rõ rệt; công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến kiến thức, tập
huấn về ATTP được tăng cường, công tác thanh tra, kiểm tra về
ATTP đối với cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm được
triển khai thực hiện định kỳ và đột xuất theo chỉ đạo; việc xử lý các
vi phạm pháp luật về ATTP thực hiện đúng quy định của pháp luật.

VIETKHOALUAN.COM
19
2.3.2. Những tồn tại hạn chế
Công tác ban hành văn bản chỉ đạo quản lý ATTP vẫn chưa
đáp ứng yêu cầu thực tiễn; còn chồng chéo về nhiệm vụ, quyền hạn
của các cơ quan chức năng; công tác tuyên truyền chưa đa dạng về
nội dung lẫn hình thức và chưa tập trung vào nhóm đối tượng để đạt
hiệu quả bền vững; lực lượng cán bộ quản lý nhà nước về ATTP còn
thiếu về số lượng và hạn chế về chuyên môn, công tác thanh tra,
kiểm tra mặc dù được tiến hành nhiều, tuy nhiên mang tính hình
thức; việc quản lý nhà nước về ATTP có lúc, có nơi còn thụ động,
chỉ giải quyết được một số vấn đề bức xúc.
2.3.3. Những nguyên nhân tồn tại
Cơ quan nhà nước thực hiện chưa thực sự hiệu quả trong công
tác nhiên cứu, rà soát, ban hành hệ thống văn bản để chỉ ra quy định
chồng chéo, quy định không phân rõ trách nhiệm trong công tác quản
lý nhà nước về an toàn thực phẩm, về công tác tuyên truyền: các sở
ngành, và các đoàn thể chưa có sự phối hợp cụ thể trong công tác
tuyên truyền, còn chồng chéo, trùng lắp các nội dung tuyên truyền,
đối tượng được tuyên truyền nên hiệu quả chưa cao; Các cán bộ
được tuyển vào đa số không có chuyên môn về ATTP, chế tài xử
phạt hành chính có, song khó khăn thực hiện đối với các hộ kinh
doanh là hộ nghèo, hộ khó khăn.
CHƢƠNG 3
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ AN TOÀN THỰC
PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI CHÂU- THÀNH PHỐ ĐÀ
NẴNG, TẦM NHÌN ĐẾN 2030
3.1. CÁC CĂN CỨ ĐƢA RA GIẢI PHÁP
3.1.1. Chiến lƣợc quốc gia An toàn thực phẩm giai đoạn
2011 - 2020 và tầm nhìn 2030

VIETKHOALUAN.COM
20
Chiến lược nêu rõ, bảo đảm an toàn thực phẩm chính là bảo
đảm quyền lợi người tiêu dùng và sức khỏe nhân dân, là một nhiệm
vụ thường xuyên cần tập trung chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính
quyền, là trách nhiệm và quyền lợi của các tổ chức, cá nhân sản xuất,
kinh doanh thực phẩm và của mỗi người dân.
Mục tiêu chung, đến năm 2020, về cơ bản, việc kiểm soát an
toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung cấp thực phẩm được thiết
lập và phát huy hiệu quả, chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe và
quyền lợi người tiêu dùng, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập
kinh tế quốc tế của đất nước.
3.1.2. Định hƣớng phát triển kinh tế xã hội quận Hải Châu
3.1.3. Định hƣớng quản lý an toàn thực phẩm tại thành
phố Đà Nẵng
3.2. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
3.2.1. Hoàn thiện công tác ban hành văn bản và đẩy mạnh
công tác truyền truyền, phổ biến và tập huấn kiến thức nâng cao
sự hiểu biết về ATTP
Rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về
lĩnh vực an toàn thực phẩm; hình thành hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật và tiêu chuẩn, đảm bảo tính thống nhất trong việc phân
công trách nhiệm rõ ràng cho các cơ quan; tránh tình trạng chồng
chéo, đùn đẩy trách nhiệm.
Cần có văn bản hướng dẫn cụ thể và thống nhất giao các sở,
ngành liên quan trong việc đào tạo, cấp Giấy chứng nhận tập huấn
kiến thức về an toàn thực phẩm và trong công tác thẩm định, cấp
giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.
Ban hành các quy định về phối hợp thanh tra, kiểm tra, xử lý
các vi phạm trong vấn đề an toàn thực phẩm theo đúng chức năng

VIETKHOALUAN.COM
21
nhiệm vụ của từng cơ quan quản lý an toàn thực phẩm.
Nghiên cứu và xây dựng các sản phẩm thực phẩm truyền
thống, áp dụng mô hình sản xuất tiên tiến bảo đảm ATTP.
Tổ chức các buổi tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm, học
tập chuyên đề, hội thi tìm hiểu về an toàn thực phẩm.
Duy trì tuyên truyền thường xuyên qua báo chí, đài truyền
hình, đặt biệt là hệ thống phát thanh xã, phường. Duy trì chương
trình giáo dục trong nhà trường về chất lượng ATTP.
Hổ trợ xây dựng các phần mềm truy xuất nguồn gốc tất cả
hàng hóa từ các khâu sản xuất, trung gian, phân phối, đến người tiêu
dùng cuối cùng.
Tập trung xây dựng kế hoạch tổ chức các Hội nghị, Hội thảo
với mục đích trao đổi chia sẻ kinh nghiệm giữa các chuỗi thực phẩm
an toàn với nhau; xây dựng hệ thống các cửa hàng thực phẩm chỉ bán
thực phẩm của các chuỗi..
3.2.2. Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nƣớc về
ATTP
UBND Quận đã chỉ đạo các Ngành Y tế, Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn, Ngành Công Thương từng bước kiện toàn bộ máy
nhà nước các cấp theo hướng tập trung đầu mối, rõ trách nhiệm, tăng
cường hiệu quả, hiệu lực.
Chỉ đạo, phát huy tầm quan trọng của Ban Chỉ đạo liên ngành
về ATTP của quận để ngăn chặn tất cả các nguy cơ gây mất ATTP
trên địa bàn.
Chủ tịch UBND quận và 13 phường trực tiếp chỉ đạo và
thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, thực hiện
nhiệm vụ quản lý ATTP; kiên quyết xử lý cán bộ, công chức thiếu
trách nhiệm, buông lỏng quản lý.

VIETKHOALUAN.COM
22
Tăng cường biên chế cho đội ngũ chuyên trách an toàn thực
phẩm của tuyến quận, các phường, tổ chức thi tuyển công chức đúng
chuyên ngành. Tổ chức bồi dưỡng, đào tạo chuyên sâu cho cán bộ
lãnh đạo, quản lý.
Nâng cao nhận thức đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo thông qua
việc tập huấn, cần phát huy hơn nữa từng đồng chí cán bộ phải tự
nghiên cứu, tham khảo tài liệu để nắm bắt công tác quản lý, chuyên
môn hiệu quả hơn.
Khuyến khích cán bộ quản lý, các bộ chuyên môn có đề tài
sáng kiến, để có những giải pháp kịp thời giải quyết tồn tại phát sinh
hàng ngày trong quá trình quản lý.
Đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về ATTP vào công tác
thi đua, lấy tinh thần tố giác thực phẩm, làm tiêu chí đánh giá, khen
thưởng, xử phạt phân minh.
3.2.3. Tăng cƣờng công tác quản lý cấp giấy chứng nhận
cơ sở đủ điều kiện ATTP, giấy cam kết thực hiện đảm bảo ATTP
Các ngành chức năng phải phối hợp với nhau tiến hành hướng
dẫn các thủ tục hồ sơ cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP.
UBND quận nên hướng dẫn và đăng ký hồ sơ trực tuyến đối với các
tổ chức và cá nhân để thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp, tiết
kiệm thời gian và việc đi lại nhiều lần.
Cần có phần mềm lưu trữ thông tin các cơ sở sản xuất, kinh
doanh thực phẩm, dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố.
Rà soát chặt chẽ quyết liệt số lượng cơ sở được cấp giấy
chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP và số lượng cơ sở chưa được
cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP. Đối với các cơ sở
kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, không có giấy phép
kinh doanh sẽ thực hiện cam kết trước khi kinh doanh.

VIETKHOALUAN.COM
23
Từng cơ quan quản lý phải có kế hoạch tuyên truyền sâu rộng
về việc cần thiết phải làm các thủ tục hồ sơ cấp giấy chứng nhận cơ
sở đủ điều kiện ATTP, triển khai cụ thể các văn bản đến các đối
tượng mình quản lý và các mức xử phạt nếu không tiến hành làm các
thủ tục này.
Thực hiện công khai minh bạch đối với các cơ sở được công
nhận, cấp giấy đảm bảo ATTP trên phương tiện thông tin đại chúng,
webside. Hòm thư góp ý, ý kiến mức độ hài lòng đối với cán bộ.
3.2.4. Đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra, và nâng cao hiệu
quả công tác xử lý vi phạm
Hoàn thiện lực lượng thanh tra chuyên ngành thực phẩm,
phòng kiểm nghiệm chất lượng thực phẩm đủ điều kiện đáp
ứng việc thực thi pháp luật.
Các lực lượng chức năng trên địa bàn quận cần thường
xuyên tiến hành các cuộc kiểm tra đột xuất, kiểm tra ngoài giờ
hành chính.
Theo dõi, xử lý sau thanh tra, kiểm tra.
Tạo thành dư luận xã hội lên án nghiêm khắc đối với các hành
vi không đảm bảo ATTP, đi đôi với việc áp dụng các chế tài, xử phạt
nghiêm khắc, đúng mức mọi vi phạm.
Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong sản xuất, chế
biến, kinh doanh thực phẩm theo đúng quy định của pháp luật.
Phát huy hiệu quả đường dây nóng về ATTP để nhanh chóng
điều tra, xử lý kịp thời các vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra; có hình
thức tôn vinh, khen thưởng đối với cá nhân phát hiện và cung cấp
thông tin về sản xuất, kinh doanh thực phẩm không an toàn.
3.2.5. Nhóm giải pháp khác
Quận uỷ, Đảng uỷ các phường, cấp uỷ chi bộ cần tăng cường sự

VIETKHOALUAN.COM
24
lãnh đạo của Đảng và chính quyền đối với công tác bảo đảm ATTP.
Đưa phần mềm quản lý cơ sở SXKD thực phẩm, dịch vụ ăn
uống để quản lý tốt tình trạng cơ sở.
Quận có cơ chế chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư
sản xuất theo chuỗi thực phẩm an toàn; Quận, phường có phương án
quy hoạch đô thị, Quản lý tốt trật tự đô thị, không để các hộ buôn
bán kinh doanh lấn chiếm vỉ hè làm nơi buôn bán…
3.3 KIẾN NGHỊ
- Kiến nghị Thành phố
- Kiến nghị Trung ương
KẾT LUẬN
An toàn thực phẩm đã và đang là vấn đề được Nhà nước và xã
hội quan tâm.Tuy nhiên, còn tình trạng chồng chéo về nhiệm vụ,
quyền hạn của các cơ quan chức năng trong các chính sách và tổ
chức thực hiện; công tác tuyên truyền chưa đa dạng về nội dung lẫn
hình thức; lực lượng cán bộ quản lý nhà nước về ATTP còn thiếu về
số lượng và hạn chế về chuyên môn, công tác thanh tra, kiểm tra
mang tính hình thức; việc quản lý nhà nước về ATTP có lúc, có nơi
còn thụ động, chỉ giải quyết được một số vấn đề bức xúc…Xuất phát
từ nghiên cứu thực tiễn ATTP trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố
Đà Nẵng, tác giả đề xuất một số giải pháp để đưa vào áp dụng là:
Hoàn thiện công tác ban hành văn bản và đẩy mạnh công tác truyền
truyền; hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về ATTP; tăng
cường công tác quản lý cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện
ATTP; đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra, và nâng cao hiệu quả
công tác xử lý vi phạm.

Luận Văn Quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.doc

Similar to Luận Văn Quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.doc (20)

More from sividocz

More from sividocz (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận Văn Quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm trên địa bàn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.doc