Download luận văn thạc sĩ ngành luật kinh tế với đề tài: Tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ thực tiễn giải quyết tại Tòa án nhân dân thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SỸ
TRANH CHẤP VỀ RANH GIỚI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
GIỮA CÁC HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN SỬ DỤNG ĐẤT TỪ
THỰC TIỄN GIẢI QUYẾT TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN
THÀNH PHỐ SƠN LA, TỈNH SƠN LA
PHẠM TUẤN MINH
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ
MÃ SỐ: 60380107
PGS.TS. NGUYỄN THỊ NGA
HÀ NỘI - NĂM 2016

2. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự
hướng dẫn khoa học của PGS.TS.Nguyễn Thị Nga. Các nội dung nghiên cứu,
kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức
nào trước đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích,
nhận xét, đánh giá được chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi
rõ trong phần tài liệu tham khảo.
Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng
như số liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú
thích nguồn gốc.
Xác nhận của người hướng dẫn Học viên ký tên

3. LỜI CẢM ƠN
Được sự phân công của Viện Đại học Mở Hà Nội, và sự đồng ý của Cô
giáo hướng dẫn PGS.TS. Nguyễn Thị Nga tôi đã thực hiện đề tài “Tranh
chấp về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng
đất từ thực tiễn giải quyết tại Tòa án nhân dân thành phố Sơn La, tỉnh Sơn
La”.
Để hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô
giáo đã tận tình hướng dẫn, giảng dạy trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu
và rèn luyện ở Viện Đại học Mở Hà Nội. Xin chân thành cảm ơn Thầy Cô
giáo hướng dẫn PGS.TS. Nguyễn Thị Nga đã tận tình, chu đáo hướng dẫn tôi
thực hiện luận văn này.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh
nhất song vẫn còn nhiều thiếu sót Tôi rất mong được sự góp ý của quý Thầy,
Cô giáo và các bạn đồng nghiệp để khoá luận được hoàn chỉnh hơn.Tôi xin
chân thành cảm ơn!
Học viên ký tên

4. MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu.......................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu................................................................................ 2
3. Tình hình nghiên cứu đề tài..................................................................... 3
4. Đối tượng nghiên cứu của luận văn......................................................... 3
5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................... 4
6. Ý nghĩa của các kết quả nghiên cứu........................................................ 4
PHẦN NỘI DUNG ....................................................................................... 5
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TRANH CHẤP RANH
GIỚI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT GIỮA CÁC HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN
SỬ DỤNG ĐẤT............................................................................................ 5
1.1. Những vấn đề lý luận về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia
đình, cá nhân sử dụng đất............................................................................ 5
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm quyền sử dụng đất ....................................... 5
1.1.2. Khái niệm và đặc điểm ranh giới quyền sử dụng đất....................... 6
1.2 Những vấn đề lý luận về tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất của
hộ gia đình cá nhân. ..................................................................................... 8
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của tranh chấp đất đai ................................ 8
1.1.2. Phân loại tranh chấp đất đai.............................................................. 9
1.2.2. Khái niệm và đặc điểm của tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng
đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất.......................................... 11
1.2.3. Nguyên nhân phát sinh ranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất
giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất. ............................................... 13
1.2.4. Ý nghĩa của phòng ngừa tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng
đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất.......................................... 18

5. 1.3. Những vấn đề lý luận về pháp luật giải quyết tranh chấp về ranh giới
quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất. ............... 19
1.3.1. Những tác động và ảnh hưởng của tranh chấp về ranh giới quyền
sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân tới đời sống và trật tự an toàn
xã hội và sự cần thiết phải điều chỉnh bằng pháp luật đối với việc giải
quyết tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá
nhân sử dụng đất........................................................................................ 19
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................... 37
CHƯƠNG 2: THỰC TIỄN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ RANH
GIỚI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT GIỮA CÁC HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN
SỬ DỤNG ĐẤT TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ SƠN LA. ...... 38
2.1. Tổng quan tình hình tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất giữa
các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất tại Tòa án nhân thành phố Sơn La.. 38
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình quản lý đất đai trên địa bàn thành
phố Sơn La .................................................................................................. 38
2.1.2 Tình hình tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia
đình, cá nhân sử dụng đất tại Tòa án nhân dân thành phố Sơn La thời gian
qua............................................................................................................... 41
2.2. Thực trạng giải quyết tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất giữa các
hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất qua một số vụ án tranh chấp cụ thể....... 42
2.2.1. Vụ việc thứ nhất................................................................................. 42
2.2.2. Vụ việc thứ hai................................................................................... 49
2.2.3. Vụ án thứ ba ..................................................................................... 54
2.3. Đánh giá chung về tình hình giải quyết tranh chấp về ranh giới sử
dụng đất giữa các hộ gia đình cá nhân sử dụng đất tại Tòa án nhân dân
thành phố Sơn La........................................................................................ 62
2.3.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân.......................................... 62

6. 2.3.2. Những khó khăn vướng mắc và nguyên nhân................................... 63
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2............................................................................ 68
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI
QUYẾT TRANH CHẤP VỀ RANH GIỚI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT GIỮA
CÁC HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN SỬ DỤNG ĐẤT TẠI TÒA ÁN NHÂN
DÂN THÀNH PHỐ SƠN LA, TỈNH SƠN LA........................................... 69
3.1. Yêu cầu đặt ra cần đạt được nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết tranh
chấp về ranh giới sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất.. 69
3.2. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết tranh
chấp về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử
dụng đất ...................................................................................................... 73
3.2.1. Về hoàn thiện pháp luật ................................................................... 73
3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật............................. 78
KẾT LUẬN................................................................................................. 85
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 87

7. 1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu
Tranh chấp đất đai nói chung và tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất
nói riêng ở nước ta hiện nay đã và đang là vấn đề phức tạp, ảnh hưởng đến sự
phát triển kinh tế đất nước và ổn định xã hội. Nguyên nhân của các tranh chấp
như thế nào, cơ chế giải quyết tranh chấp có bảo vệ được kịp thời và chính
xác các quyền và lợi ích hợp pháp của các bên khi tham gia giao dịch hay
không là những vấn đề rất quan trọng và cần phải được thực hiện phù hợp với
các quy định của pháp luật (bao gồm cả pháp luật nội dung cũng như pháp
luật hình thức).
Vấn đề nghiên cứu tìm hiểu về các quy định pháp luật hiện hành cũng
như đi sâu vào phân tích, đánh giá những vướng mắc qua thực tiễn xét xử là
nội dung quan trọng để góp phần hoàn thiện cơ chế giải quyết tranh chấp này
hiện nay tại Tòa án, nhằm bảo vệ được quyền và lợi ích tối đa của các bên khi
tham gia giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Trên địa bàn thành phố Sơn La, tình hình khởi kiện đối với tranh chấp
về đất đai mà đặc biệt là tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất ngày càng
gia tăng với tính chất và mức độ khá phức tạp. Thực tiễn giải quyết tranh chấp
tại toà án nhân dân thành phố đối với các dạng tranh chấp này cũng ngày càng
gia tăng và chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tranh chấp đất đai. Tổng kết đánh giá
công tác xét xử cho thấy, dù rằng công tác đã đạt được một số thành tựu nhất
định, song cũng còn nhiều những hạn chế: án kéo dài, án phải qua nhiều cấp
xét xử...
Cơ sở pháp lí để giải quyết tranh chấp đất đai nói chung cũng như tranh
chấp ranh giới quyền sử dụng đất nói riêng là những chính sách, pháp luật về đất
đai của Đảng và Nhà nước ta có nhiều thay đổi tương thích với từng giai đoạn
phát triển của cách mạng, song bên cạnh đó còn nhiều quy định không nhất
quán. Hơn nữa, việc giải thích, hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền
cũng chưa đầy đủ và kịp thời. Do đó, tình hình giải quyết tranh chấp đất đai

8. 2
của các cơ quan hành chính và TAND trong những năm qua vừa chậm trễ, vừa
không thống nhất. Có nhiều vụ phải xử đi, xử lại nhiều lần, kéo dài trong
nhiều năm, phát sinh khiếu kiện kéo dài và làm giảm lòng tin của người dân
đối với đường lối, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Song có thể khẳng định rằng, việc giải quyết tranh chấp đất đai hiện nay là
loại việc khó khăn, phức tạp nhất và là khâu yếu nhất trong công tác giải quyết
các tranh chấp dân sự nói chung. Do đó, việc nghiên cứu một cách có hệ thống
các quy định của pháp luật về đất đai, thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai;
thực trạng tranh chấp đất đai và việc giải quyết tranh chấp đất đai của các cơ
quan có thẩm quyền (qua thực tiễn thành phố Sơn La) trong những năm gần đây,
trên cơ sở đó đề xuất những kiến nghị nhằm sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp
luật về đất đai và xác lập cơ chế giải quyết các tranh chấp đất đai thích hợp nhằm
nâng cao hiệu quả công tác giải quyết tranh chấp đất đai, bảo đảm quyền và lợi
ích hợp pháp cho công dân là việc làm có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận và
thực tiễn hiện nay. Với nhận thức như vậy, tôi đã lựa chọn vấn đề "Tranh chấp
về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ
thực tiễn giải quyết tại Tòa án nhân dân thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La" làm
đề tài luận văn thạc sĩ luật học của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng
tranh chấp và giải quyết tranh chấp đất đai tranh chấp về ranh giới quyền sử
dụng đất, qua đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật đất đai và cơ chế
áp dụng pháp luật để giải quyết có hiệu quả hơn các tranh chấp đất đai.
- Để đạt được mục đích này, luận văn có nhiệm vụ nghiên cứu những
quy định của pháp luật đất đai liên quan đến việc giải quyết tranh chấp đất
đai, thực trạng giải quyết tranh chấp đất đai thành phố Sơn La. Trên cơ sở đó
chỉ ra những thiếu sót, tồn tại của pháp luật đất đai hiện hành về thẩm quyền

9. 3
giải quyết tranh chấp đất đai; đề xuất các giải pháp nhằm hoàn hiện pháp luật
đất đai, nâng cao hiệu quả của công tác giải quyết tranh chấp đất đai phúc đáp
các đòi hỏi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong những
năm đầu của thế kỷ XXI.
3. Tình hình nghiên cứu đề tài
Đối với những vấn đề lí luận và thực tiễn về tranh chấp đất đai và giải
quyết tranh chấp đất đai bằng con đường Toà án đã có nhiều công trình nghiên
cứu như: Đề tài khoa học cấp bộ năm 2001 của Toà án nhân dân tối cao, do
Nguyễn Văn Luật làm chủ nhiệm đề tài; “Tranh chấp đất đai và thẩm quyền giải
quyết của Tòa án”, Luận văn Thạc sỹ luật học của Châu Huế (2003), Khoa Luật,
Đại học quốc gia Hà Nội; “Giải quyết tranh chấp đất đai theo Luật đất đai
2003”, Luận văn thạc sỹ luật học của Phạm Thị Hương Lan (2009), Viện Nhà
nước và Pháp luật; đề tài “Cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả
giải quyết các tranh chấp về quyền sử dụng đất tại toà án nhân dân”; “Giải
quyết tranh chấp đất đai bằng tòa án từ thực tiễn tại Tp. Đà Nẵng” Luận văn
thạc sỹ luật học của Mai Thị Tú Oanh (2008); Báo cáo tham luận “Thực trạng
giải quyết tranh chấp đất đai tại tòa án nhân dân – Kiến nghị và giải pháp” của
TS. Nguyễn Văn Cường; chuyên khảo “Pháp luật dân sự và thực tiễn xét xử”
của tác giả Tưởng Duy Lượng, do Nxb. Chính trị quốc gia xuất bản năm 2008 và
tái bản có sửa chữa, bổ sung năm 2009...
Nội dung những công trình nêu trên phần nào đã làm ra những vấn đề lí
luận và thực tiễn về giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án. Tuy nhiên, một
công trình nghiên cứu độc lập và riêng về tranh chấp và giải quyết tranh chấp về
ranh giới quyền sử dụng đất, đặc biệt liên hệ với tình hình quản lí đất đai, tranh
chấp ranh giới đất đai trên địa bàn Sơn La thì chưa có công trình nào được
nghiên cứu trước đây. Vì vậy, đề tài nghiên cứu này vẫn mang ý nghĩa lí luận và
thực tiễn sâu sắc.
4. Đối tượng nghiên cứu của luận văn
Luận văn có đối tượng nghiên cứu là: Các văn bản quy phạm pháp luật
nội dung về tranh chấp đất đai, tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất; thực tiễn
công tác giải quyết tranh chấp tại tòa án nhân dân thành phố Sơn La thông qua
một số vụ án cụ thể trong những năm gần đây.

10. 4
5. Phương pháp nghiên cứu
- Để giải quyết các vấn đề do đề tài đặt ra, người viết luận văn sử dụng
phương pháp lịch sử, phương pháp thống kê, phương pháp phân tích, trao đổi
chuyên gia.
6. Ý nghĩa của các kết quả nghiên cứu
Các kết quả nghiên cứu của đề tài này có thể được sử dụng làm tài liệu
tham khảo tại các cơ sở đào tạo và nghiên cứu về luật học. Một số kiến nghị
của đề tài có giá trị tham khảo đối với các cơ quan xây dựng và thực thi pháp
luật trong quá trình xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện pháp luật đất
đai nói chung và pháp luật giải quyết tranh chấp đất đai nói riêng ở nước ta.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, luận
văn có 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về tranh chấp ranh giới quyền sử dụng
đất giữa các hộ gia đình, cá nhân.
Chương 2: Thực tiễn giải quyết tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất
giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất tại Tòa án nhân dân thành phố Sơn La
Chương 3: Giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp
về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất tại
Tòa án nhân dân thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La.

11. 5
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TRANH CHẤP
RANH GIỚI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT GIỮA CÁC HỘ GIA ĐÌNH, CÁ
NHÂN SỬ DỤNG ĐẤT
1.1. Những vấn đề lý luận về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các
hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất.
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm quyền sử dụng đất
QSDĐ là thuật ngữ pháp lý gắn liền với hành vi sử dụng đất của con
người. Theo từ điển Luật học: "Quyền sử dụng đất là quyền của các chủ thể
được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ việc sử dụng đất được
Nhà nước giao, cho thuê hoặc được chuyển giao từ những chủ thể khác thông
qua việc chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho
… từ những chủ thể khác có quyền sử dụng đất”[56]. Bản chất QSDĐ chính
là quyền khai thác những thuộc tính có lợi từ đất một cách hợp pháp nhằm
làm thỏa mãn nhu cầu và lợi ích vật chất cho NSDĐ.
QSDĐ còn là một loại tài sản đặc biệt trong pháp luật Việt Nam bởi:
Pháp luật thực định ghi nhận đất đai thuộc sở hữu toàn dân, Nhà nước là đại
diện chủ sở hữu [33] xong Nhà nước thường không hoặc không thể tự mình
trực tiếp sử dụng đất. Nhà nước tiến hành giao đất, cho thuê đất cho các hộ
gia đình, cá nhân sử dụng ổn định, lâu dài và được chuyển QSDĐ theo quy
định của pháp luật. Như vậy, QSDĐ hợp pháp của cá nhân là tài sản của cá
nhân; QSDĐ hợp pháp của tổ chức là tài sản của tổ chức. Bên cạnh đó, với
cách tiếp cận về quyền tài sản theo pháp luật dân sự “là quyền trị giá được
bằng tiền và có thể chuyển giao trong giao dịch dân sự kể cả quyền sở hữu trí
tuệ”[35] cho thấy, quyền về tài sản trước hết là một tài sản và có thể là quyền
đối vật ( droit réel) hay các quyền đối nhân ( droit pérsonnel). Mặt khác, một
quyền dân sự được coi là quyền tài sản khi hội đủ hai yếu tố: (1) quyền đó

12. 6
phải trị giá được bằng tiền và (2) quyền đó phải chuyển giao được trong giao
dịch dân sự. QSDĐ là một tài sản trên cơ sở thị trường và bằng các quy định
của pháp luật, của ý chí chủ sở hữu là Nhà nước cho phép QSDĐ trong những
trường hợp cụ thể được tham gia vào các giao dịch dân sự.
Như vậy, bản chất QSDĐ chính là quyền khai thác những thuộc tính có
lợi từ đất một cách hợp pháp và nó là một tài sản được tham gia vào các giao
dịch dân sự trong những trường hợp cụ thể theo quy định của pháp luật. Tuy
nhiên, QSDĐ bị chi phối bởi quyền sở hữu Nhà nước đối với đất đai trong
quá trình xác lập và khai thác sử dụng đất, cụ thể: QSDĐ của mỗi tổ chức, cá
nhân được xác lập tuân theo quy định của Nhà nước về trình tự, thủ tục, thời
gian, không gian, nghĩa vụ tài chính …; NSDĐ được thực hiện nhiều quyền
năng khác nhau để đảm bảo quyền và lợi ích của mình trong quá trình sử
dụng đất dưới sự cho phép và tuân theo các quy định của pháp luật. Song
QSDĐ của mỗi chủ thể lại mang tính độc lập tương đối, chúng được thoát ly
ra khỏi quyền sở hữu Nhà nước và trở thành một chế định độc lập trong quan
hệ với Nhà nước và chủ thể khác. Và đến Luật đất đai 2013, quyền và nghĩa
vụ của NSDĐ đã được quy định riêng biệt tại chương 11 từ Điều 166 đến
Điều 194 của Luật phân tách chi tiết thành những nội dung: quy định chung;
quyền và nghĩa vụ của tổ chức sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của hộ gia
đình, cá nhân, cộng đồng dân cư sử dụng đất; quyền và nghĩa vụ của người
Việt nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao,
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất và điều kiện thực hiện
các quyền của NSDĐ.
Tóm lại, QSDĐ là những quyền năng sử dụng đất cụ thể, được pháp
luật ghi nhận và đảm bảo thực hiện đối với các chủ thể sử dụng đất trong quá
trình khai thác và sử dụng.
1.1.2. Khái niệm và đặc điểm ranh giới quyền sử dụng đất

13. 7
Theo Từ điển Tiếng Việt: Ranh giới là đường phân giới hạn giữa hai
bên[52]. Trong nội dung giải thích định nghĩa được nêu trong Luật đất đai
2013 quy định Thửa đất là phần diện tích đất được giới hạn bởi ranh giới xác
định trên thực địa hoặc được mô tả trên hồ sơ [33]. Như vậy, ranh giới là
đường phân chia giới hạn phần diện tích đất giữa những thửa đất liền nhau.
Mà như đã nêu trên, quyền sử dụng đất là những quyền năng sử dụng đất cụ
thể, được pháp luật ghi nhận và đảm bảo thực hiện đối với các chủ thể sử
dụng đất trong quá trình khai thác và sử dụng. Vậy, ranh giới quyền sử dụng
đất chính là việc phân chia giới hạn quyền năng sử dụng đất cụ thể đối với
một thửa đất, quyền năng này được pháp luật ghi nhận và đảm bảo thực hiện
đối với các chủ thể sử dụng đất trong quá trình khai thác và sử dụng. Ranh
giới quyền sử dụng đất có một vài đặc điểm cụ thể như sau:
Thứ nhất, ranh giới thửa đất được xác định trên thựa địa hoặc được mô
tả trên sơ đồ. Việc xác định ranh giới thửa đất, cơ sở để xác định ranh giới
thửa đất chính là cơ sở để xác định ranh giới quyền sử dụng đất. Có nghĩa là
việc xác định quyền sử dụng đất của chủ sở hữu hợp pháp đối với thửa đất
trong diện tích, phạm vi như thế nào được xác định dựa trên thực địa hoặc
trong hệ thống quản lí nhà nước về đất đai trong bản đồ, sơ đồ địa chính. Trên
thực tế quản lí hành chính nhà nước đối với đất đai, có một công cụ hữu hiệu
để thực hiện quản lí ranh giới thửa đất đó là giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác
gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có
quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất [33]
Thứ hai, đi kèm với việc xác lập quyền đối với ranh giới quyền sử dụng
đất, pháp luật đất đai cũng ghi nhận rõ nghĩa vụ của người sử dụng đất đối với
ranh giới quyền sử dụng đất. Cụ thể, nghĩa vụ của người sử dụng đất được

14. 8
quy định cụ thể là phải sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất,
đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo
vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của
pháp luật có liên quan[33].
1.2 Những vấn đề lý luận về tranh chấp ranh giới quyền sử dụng
đất của hộ gia đình cá nhân.
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của tranh chấp đất đai
Trong bất kỳ xã hội nào, đất đai luôn có vai trò và vị trí quan trọng đối
với con người, góp phần quyết định sự phát triển phồn vinh của mỗi quốc gia.
Cùng với sự phát triển của sản xuất và đời sống, nhu cầu sử dụng đất của con
người ngày càng phong phú và đa dạng hơn. Xuất phát từ lợi ích của các giai
tầng trong xã hội và dựa trên đòi hỏi của công cuộc xây dựng và phát triển đất
nước, Nhà nước sử dụng pháp luật để điều chỉnh các quan hệ đất đai nhằm tạo
lập một môi trường pháp lý lành mạnh cho hoạt động khai thác và sử dụng đất
hợp lý và có hiệu quả. Đồng thời, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để giải quyết
dứt điểm và có hiệu quả những tranh chấp đất đai nảy sinh.
Tranh chấp đất đai là một hiện tượng xã hội xảy ra trong bất kỳ hình
thái kinh tế - xã hội nào. Trong xã hội tồn tại lợi ích giai cấp đối kháng thì
tranh chấp đất đai mang màu sắc chính trị, đất đai luôn là đối tượng tranh
chấp giữa giai cấp bóc lột và giai cấp bị bóc lột. Việc giải quyết triệt để các
tranh chấp đất đai ở các xã hội phải được thực hiện bằng một cuộc cách mạng
xã hội. Ở xã hội không tồn tại mâu thuẫn về lợi ích giai cấp đối kháng, tranh
chấp đất thường là mâu thuẫn về lợi ích kinh tế, quyền và nghĩa vụ của các
bên. Việc giải quyết tranh chấp đất đai do các bên tự tiến hành thông qua con
đường thương lượng, hòa giải hoặc do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền
thực hiện dựa trên việc áp dụng các quy định của pháp luật.

15. 9
Theo từ điển tiếng Việt, tranh chấp là tranh dành nhau một cách giằng
co cái không thuộc về bên nào, là sự đấu tranh giằng co khi có ý kiến bất
đồng, chủ yếu là trong vấn đề quyền lợi giữa các bên [52]. Theo từ điển pháp
luật Việt Pháp: “Litige” - vụ tranh chấp được giải thích như sau: Người ta nói
tới vụ tranh chấp khi mà một người không được hưởng một quyền hay lợi ích
hợp pháp của mình bằng thỏa thuận và dự định đưa vụ việc ra Tòa án phân xử
[21]
Dưới góc độ pháp lí, tranh chấp đất đai lần đầu được định nghĩa tại
Luật đất đai 2003 và cũng được quy định lại tại Luật đất đai 2013 với nội
dung “Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử
dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai”[33]
Vậy, từ những phân tích trên có thể hiểu: tranh chấp đất đai là sự bất
đồng, mâu thuẫn hay xung đột về mặt lợi ích, về quyền và nghĩa vụ giữa các
chủ thể tham gia quan hệ pháp luật đất đai.
1.1.2. Phân loại tranh chấp đất đai
Trước những năm 1980, Nhà nước ta thừa nhận nhiều hình thức sở hữu
đối với đất đai: Sở hữu nhà nước, sở hữu tập thể và sở hữu tư nhân... Do đó ở
thời kỳ này tranh chấp đất đai bao gồm: Tranh chấp về quyền sở hữu đất đai,
quyền quản lý và sử dụng đối với đất đai. Sau Hiến pháp 1980 ra đời, Nhà
nước trở thành đại diện chủ sở hữu duy nhất đối với toàn bộ vốn đất đai trong
cả nước, do đó các tranh chấp đất đai hiện nay chỉ bao gồm tranh chấp về
quyền quản lý và sử dụng đất đai. Theo quy định của pháp luật hiện hành có
ba loại hình tranh chấp đất đai:
+ Tranh chấp về quyền sử dụng đất đai;
+ Tranh chấp về tài sản có liên quan đến quyền sử dụng đất;
+ Tranh chấp về quyền sử dụng đất có liên quan đến địa giới đơn vị
hành chính (xã, huyện, tỉnh).

16. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 50080
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562