1. มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม
สงวนลิขสิทธิ์
คู่มือการจัดการเรียนการสอน
ทางไกลผ่านดาวเทียม
กลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์
โรงเรียนวังไกลกังวล (ระดับประถมศึกษา) ถนนเพชรเกษม อำ�เภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
สังกัดสำ�นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

2. หน้าว่าง

3. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
223
ผังมโนทัศน์
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑
ตัวเรา
(อาหารและสารอาหาร)
ระดับชั้น ป.๔-๖
ภาษาอังกฤษ
✍ คำ�ศัพท์ผักและผลไม้ต่างๆ
✍ คำ�ศัพท์รายการอาหารกระป๋อง
ศิลปะ
✍ การวาดภาพการทดลอง
✍ ตกแต่งชิ้นงานจากการทดลอง
ภาษาไทย
✍ เขียนบันทึกผลการทดลองและสรุปผล
✍ การพูดนำ�เสนองานหน้าชั้น
สุขศึกษา
✍ การเลือกซื้ออาหารให้ดูเครื่องหมาย อย.
วันหมดอายุ วันผลิต
คณิตศาสตร์
✍ การคำ�นวณหาค่าพลังงานของอาหารที่
ต้องการใน ๑ วัน
✍ การอ่านค่าจากกราฟ
✍ การอ่านค่าเครื่องชั่งนํ้าหนัก
และวัดส่วนสูง

4. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
224
๘
๗
๖
๕ ๔
๓
๒
๑
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑
ตัวเรา
(อาหารและสารอาหาร)
✍นักเรียนร้องเพลง
ผักสดพร้อมทำ�ท่าประกอบ
✍นักเรียนสำ�รวจอาหารที่
รับประทานใน๑วันมีอะไร
บ้างปริมาณมาก-น้อย
และวัตถุดิบ
ที่ใช้ประกอบ ✍นักเรียนและครูร่วมกัน
อภิปรายถึงอาหารที่รับประทาน
สัมพันธ์กับร่างกายของนักเรียน
โดยใช้ข้อมูลส่วนสูงและนํ้าหนัก
ของนักเรียนในการอภิปราย
✍นักเรียนตรวจสอบนํ้าหนักส่วนสูง
กับกราฟมาตรฐานเพื่อทราบข้อมูล
ของตนเองสมส่วนอ้วนหรือผอม
✍นักเรียนจัดอาหารเป็นหมู่ได้อย่างไร
แต่ละหมู่มีสารอาหารใด
✍นักเรียนแบ่งกลุ่ม
วางแผนการทดสอบสารอาหาร
✍ปฏิบัติการทดสอบสารอาหาร
ประเภทคาร์โบไฮเดรต
โปรตีนไขมัน
✍นักเรียนนำ�เสนอผลงาน
ทดสอบสารอาหาร
✍นักเรียนสืบค้นข้อมูล
เกี่ยวกับคุณค่าของสารอาหาร
และสารปรุงรสอาหาร
✍นักเรียนแต่ละกลุ่มทำ�กิจกรรม
ตามความสนใจเช่น
การสำ�รวจสารปรุงรส
อาหารที่ร้านอาหารในร.ร.
(ทำ�รายงานหรือโครงงาน)
✍นักเรียนนำ�เสนอผลงานของตนเอง
✍ครูและนักเรียนร่วมกันแสดง
ความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะ
✍นักเรียนจัดแสดงผลงาน
จัดบอร์ด/นิทรรศการ
✍นักเรียนเพื่อนนักเรียน
ครู-ผู้ปกครองประเมินชิ้นงาน
ผังการวางแผนตามแนววัฏจักรการเรียนรู้

5. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
225
ผังวิเคราะห์ประเด็นการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑
ตัวเรา
ระดับชั้น ป.๔-๖
อาหารและสารอาหาร
✍ คุณค่าของสารอาหาร
✍ อาหารที่เหมาะกับเพศและวัย
✍ สารที่เจือปนในอาหาร
ระบบโครงสร้างภายในร่างกายสัตว์
✍ การดำ�รงชีวิตของปลา
✍ สัตว์ครึ่งนํ้าครึ่งบก
✍ สัตว์ปีก, สัตว์เลื้อยคลาน
✍ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
✍ สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
สารเสพติด
✍ สารเสพติดที่มีผลต่อร่างกายของมนุษย์
✍ การปฏิบัติตนในการป้องกันภัยจากสารเสพติด
✍ การปฏิบัติตนเพื่อให้ร่างกายมีสุขภาพดี
ระบบต่างๆ ในร่างกายมนุษย์
✍ ระบบหายใจ
✍ ระบบหมุนเวียนโลหิต
✍ ระบบย่อยอาหาร
✍ ระบบการขับถ่ายของเสีย
ลักษณะการถ่ายทอดทางพันธุกรรม

6. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
226
ผังวิเคราะห์ประเด็นการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒
ชุมชนของเรา
ระดับชั้น ป.๔-๖
✍ ป่าไม้ในท้องถิ่น
✍ ประชากรกับพื้นที่ป่าไม้
✍ การอนุรักษ์ป่าไม้ และสัตว์ป่า
✍ การตรวจสอบคุณภาพแหล่งนํ้าในท้องถิ่น
✍ ขยะกับคุณภาพแวดล้อม
✍ อากาศกับคุณภาพชีวิต
✍ มลภาวะอากาศและแนวทางป้องกัน
✍ เสนอโครงการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติ
✍ การเกิดเสียง
✍ การเคลื่อนที่ของเสียงในตัวกลาง
✍ การเกิดเสียงสูง - เสียงตํ่า
✍ พลังงานกับความดังของเสียง
✍ มลภาวะของเสียง
✍ การเกิดดิน
✍ สมบัติของดินที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโต
ของพืชในท้องถิ่น
✍ สภาพปัญหาดินในท้องถิ่น และแนวทางแก้ไข
✍ ประโยชน์ของดิน
✍ ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
✍ ทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่น
✍ องค์ประกอบของหิน
✍ สมบัติของหิน
✍ จำ�แนกประเภทหิน
✍ การเปลี่ยนแปลงของหิน

7. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
227
ผังวิเคราะห์ประเด็นการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓
เศรษฐกิจพอเพียง
ระดับชั้น ป.๔-๖
การใช้พลังงานในบ้านอย่างปลอดภัยและประหยัด
✍ สำ�รวจการใช้พลังงานไฟฟ้าในบ้าน
✍ เสนอแนวทางการประหยัดพลังงานไฟฟ้า
✍ นํ้ามัน
✍ การใช้พลังงานอื่นๆ ทดแทนในรูปแบบต่างๆ
✍ การทำ�แก๊สชีวภาพ
✍ พลังงานจากแสงอาทิตย์
✍ พลังงานจากไบโอดีเซล
✍ การดำ�รงชีวิตของสิ่งมีชีวิต
✍ การจำ�แนกพืช
✍ โครงสร้างและหน้าที่ของพืช
✍ ปัจจัยในการเจริญเติบโตของพืช
✍ การเจริญเติบโตและวัฏจักรชีวิตของพืช
✍ การตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมของพืช
✍ การสืบพันธ์ุ และการขยายพันธ์ุของพืช
✍ พืชสมุนไพรในท้องถิ่น
✍ การนำ�พืชสมุนไพรไปใช้ประโยชน์
✍ ระบบนิเวศน์ที่มีผลต่อการดำ�รงชีวิต
✍ วัสดุ และสมบัติของวัสดุ
✍ สมบัติของวัสดุ
✍ การนำ�สมบัติของวัสดุไปใช้ในชีวิตประจำ�วัน
✎ สมบัติด้านความแข็ง
✎ สมบัติด้านความเหนียว
✎ สมบัติด้านความยืดหยุ่น
✎ สมบัติด้านการนำ�ไฟฟ้า

8. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
228
เทคนิคการจัดกิจกรรม
๑. กระบวนการกลุ่ม ลงมือปฏิบัติจริง
๒. กระบวนการสืบเสาะหาความรู้
๓. กระบวนการแก้ปัญหา
๔. การเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ
๕. จัดกิจกรรมทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตร์ เช่น การทดลอง การสาธิต
๖. กิจกรรมโครงงาน
๗. จัดหน่วยการเรียนรู้ บูรณาการ เชื่อมโยง
กับต่างกลุ่มสาระการเรียนรู้
๘. ศึกษาจากแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น
๙. สืบค้นข้อมูลจากสื่อเทคโนโลยีต่างๆ
ตามสภาพความพร้อมจากแหล่งการ
เรียนรู้ที่หลากหลาย
ผั ง ค ว า ม คิ ด
กระบวนคุณธรรม จริยธรรม
๑. นักเรียนมีเจตคติทางวิทยาศาสตร์ดังนี้
✍ ความสนใจใฝ่รู้มีความซื่อสัตย์มีความอดทนมุ่งมั่นใจกว้าง ยอมรับฟังความคิดเห็นมีความคิดริเริ่ม
สร้างสรรค์ มีความสงสัย และกระตือรือร้นที่จะหาคำ�ตอบ ยอมรับเมื่อมีประจักษ์พยานหรือเหตุผล
ที่เพียงพอ
๒. นักเรียนมีคุณธรรม ค่านิยมที่ดีต่อวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม
✍ มีความพอใจ ความซาบซึ้ง ความสุขในการสืบเสาะหาความรู้
✍ ตระหนักถึงความสำ�คัญและประโยชน์ของวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีที่ใช้ในการดำ�รงชีวิตและ
การประกอบอาชีพ
✍ เข้าร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับการอนุรักษ์พัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนและ
ในท้องถิ่น
สิ่งมีชีวิตกับ
กระบวนการ
ดำ�รงชีวิต
พลังงาน
ชีวิตกับ
สิ่งแวดล้อม
กระบวนการ
เปลี่ยนแปลง
ของโลก
สารและ
สมบัติของสาร
ธรรมชาติของ
วิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยี
แรงและ
การเคลื่อนที่
ดาราศาสตร์
และอวกาศ
นักเรียนมีความรู้
ความคิด มีทักษะ
กระบวนการ
คุณธรรม จริยธรรม
และบูรณาการ

9. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
229
ระดับชั้น ป.๔-๖
สาระการเรียนรู้
๑. โครงสร้าง หน้าที่ของระบบต่างๆ ของสิ่งมีชีวิต การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
๒. สิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศ ความสำ�คัญ
ของทรัพยากรธรรมชาติ
๓. สาร และสมบัติของสาร การเปลี่ยนสถานะของสาร การเกิดสารใหม่ การละลาย การเกิด
ปฏิกิริยาเคมี
๔. แรงแม่เหล็กไฟฟ้า แรงโน้มถ่วง แรงนิวเคลียร์ แรงโน้มถ่วง
๕. พลังงานกับการดำ�รงชีวิตการเปลี่ยนรูปพลังงานการใช้พลังงานต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
๖. กระบวนการต่างๆ ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ ภูมิประเทศ
๗. ระบบสุริยะ กาแลคซี่ เทคโนโลยีทางอวกาศ การสำ�รวจอวกาศ
๘. วิทยาศาสตร์กับชีวิตประจำ�วัน
มาตรฐานการเรียนรู้
๑. เข้าใจโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่างๆ ของสิ่งมีชีวิต การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต
๒. เข้าใจสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตต่างๆ กับสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศ ความ
สำ�คัญของทรัพยากรธรรมชาติ การใช้ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้เกิดประโยชน์
๓. เข้าใจสมบัติของสารหลักการธรรมชาติของการเปลี่ยนสถานะของสารการเกิดสารใหม่การละลาย
การเกิดปฏิกิริยาเคมี
๔. เข้าใจธรรมชาติของแรงแม่เหล็กไฟฟ้าแรงโน้มถ่วงแรงนิวเคลียร์การเคลื่อนที่แบบต่างๆของวัตถุ
ในธรรมชาติ
๕. เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างพลังงานกับการดำ�รงชีวิตการเปลี่ยนรูปพลังงานผลการใช้พลังงานต่อ
ชีวิต และสิ่งแวดล้อม
๖. เข้าใจกระบวนการต่างๆ ที่เกิดขึ้นบนผิวโลก และภายในโลก ความสัมพันธ์ของกระบวนการต่างๆ
ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ภูมิประเทศ สัณฐานของโลก
๗. เข้าใจวิวัฒนาการของระบบสุริยะ และกาแลคซี่ ปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะและผลต่อสิ่งมีชีวิต
บนโลกความสำ�คัญของเทคโนโลยีอวกาศที่นำ�มาใช้ในการสำ�รวจอวกาศและทรัพยากรธรรมชาติ
ด้านการเกษตร และการสื่อสาร
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

10. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
230
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑
ตัวเรา
สำ�รวจ/สังเกต/จำ�แนก/สืบค้นข้อมูล
♠ สำ�รวจอวัยวะภายนอก
♠ สืบค้นข้อมูล หน้าที่ และการทำ�งานของอวัยวะภายนอก
♠ สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยในการดำ�รงชีวิตของคน
♠ สำ�รวจการกินอาหารของตนเองในแต่ละมื้อ
♠ สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตที่เคยมีอยู่และสูญพันธุ์
❀ ลักษณะของตนเองที่แตกต่าง ปู่ ย่า ตา ยาย
❀ สำ�รวจอาหารที่เรากินในแต่ละวัน
❀ สังเกต/เปรียบเทียบ/อาหารที่ใส่สีธรรมชาติ และสีสังเคราะห์
❀ สำ�รวจลักษณะต่างๆ ที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
ผั ง ม โ น ทั ศ น์
กระบวนการคิดวิเคราะห์
♠ วิเคราะห์การดูแลรักษาอวัยวะภายนอก
♠ วิเคราะห์สารอาหารที่รับประทานในแต่ละมื้อ
♠ วิเคราะห์การเจริญเติบโตของร่างกาย
♠ จัดรายการอาหารที่จะกินในแต่ละมื้อ ให้ครบ ๕ หมู่
♠ เปรียบเทียบลักษณะของลูกกับพ่อแม่
♠ วิเคราะห์ลักษณะที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในการดำ�รงพันธุ์
❀ วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของระบบต่างๆ ในร่างกาย
❀ วิเคราะห์เปรียบเทียบโครงสร้างภายนอก ระบบต่างๆ ของมนุษย์และสัตว์
หมายเหตุ ♠ แทน ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓
❀ แทน ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ - ๖

11. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
231
ระดับชั้น ป.๔-๖
การทดลอง/อภิปรายสรุป
♠ อภิปรายอวัยวะต่างๆ และวาดภาพร่างกาย
♠ อภิปรายและวาดภาพอาหาร ๕ หมู่
♠ ทดลองปัจจัยในการดำ�รงชีวิตของคนเรา
♠ บอกลักษณะและรูปร่างของตนเองที่เหมือนพ่อแม่
♠ บอกความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น
♠ บอกวิธีการอนุรักษ์สัตว์ป่า
❀ ทดลองและอภิปรายเอ็นไซม์ทำ�งานอย่างไร
❀ ทดลองระบบการลำ�เลียงเลือด
❀ ทดลองการตรวจสอบแก๊ส CO2 ในอากาศที่เราหายใจเข้า - ออก
❀ ทดสอบ/ตรวจสอบสารที่เจือปนในอาหาร
นำ�มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วัน
✍ ดูแลรักษาอวัยวะต่างๆ ของร่างกายได้
✍ รู้จักเลือกรับประทานอาหารให้ครบ ๕ หมู่
✍ เกิดจิตสำ�นึกในการอนุรักษ์สัตว์ป่า
✍ สภาพแวดล้อมในการดำ�รงพันธุ์
❀ เลือกซื้ออาหารที่ปลอดภัยต่อสุขภาพ
❀ โครงงานตรวจสอบวิตามินในผักผลไม้
❀ จัดรายการอาหารให้ตนเองได้ถูกต้อง และถูกสัดส่วน
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เน้นคุณธรรมจริยธรรม
♠ ❀ ความซื่อสัตย์
♠ ❀ เป็นผู้มีเหตุผล
♠ ❀ ความละเอียดรอบคอบ
♠ ❀ เป็นผู้นำ�และผู้ตามที่ดี
♠ ❀ การตรงต่อเวลา

12. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
232
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒
ชุมชนของเรา
สำ�รวจ/สังเกต/จำ�แนก/สืบค้นข้อมูล
♠ จำ�แนกสิ่งมีชีวิตโดยใช้ลักษณะที่มองเห็นหรือแหล่งที่อยู่เป็นเกณฑ์
♠ จำ�แนกประเภทของดิน
♠ สืบค้นข้อมูลความหมายของทรัพยากรธรรมชาติ
♠ สืบค้นข้อมูลสิ่งจำ�เป็นต่อการเจริญเติบโตและการดำ�รง
ของสิ่งมีชีวิต
❀ สำ�รวจ/สังเกตสิ่งมีชีวิตในแต่ละแหล่งที่อยู่ในท้องถิ่น
❀ สำ�รวจป่าไม้กับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในป่า
❀ สำ�รวจขยะในโรงเรียน/ท้องถิ่น
❀ สำ�รวจ/สังเกต การพังทลาย, การกร่อนของหิน
❀ สำ�รวจอภิปรายสมบัติของดินที่เหมาะสมต่อ
การเจริญเติบโตของพืชในท้องถิ่น
❀ สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ของดิน
ผั ง ม โ น ทั ศ น์
กระบวนการคิดวิเคราะห์
♠ เปรียบเทียบลักษณะที่แตกต่างของสิ่งต่างๆ รอบตัว
♠ เปรียบเทียบลักษณะที่เหมือนกันและแตกต่างของสิ่งมีชีวิตในแต่ละแหล่งที่อยู่
♠ บอกส่วนประกอบของดิน
♠ ยกตัวอย่างทรัพยากรธรรมชาติ
♠ นำ�เสนอปัญหาของการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
♠ รณรงค์การใช้ทรัพยากรธรรมชาติประหยัดและคุ้มค่า
❀ วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของกลุ่มสิ่งมีชีวิต
❀ ความสัมพันธ์ระหว่างสภาพแวดล้อมกับการดำ�รงชีวิต
❀ วิเคราะห์สภาพปัญหาขยะกับคุณภาพแวดล้อม
❀ วิเคราะห์สภาพปัญหาของดินในท้องถิ่น
❀ เสนอความคิดเห็นในการปรับปรุงดินให้เหมาะสมกับการปลูกพืช
หมายเหตุ ♠ แทน ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓
❀ แทน ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ - ๖

13. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
233
ระดับชั้น ป.๔-๖
การประยุกต์ไปใช้ในชีวิตประจำ�วัน
♠ เสนอโครงการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติ (นํ้า, ป่าไม้, ดิน)
♠ นำ�วิธีการคัดแยกขยะมาใช้เพื่อนำ�ไปรีไซเคิล
♠ นำ�วิธีการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไปใช้ในชีวิตประจำ�วัน
♠ ทราบแหล่งที่อยู่ของสิ่งมีชีวิตในท้องถิ่นของตนเอง
การทดลอง/อภิปรายกลุ่ม
♠ นำ�เสนอผลการสำ�รวจสิ่งที่อยู่รอบตัว
♠ บอกลักษณะของสิ่งมีชีวิตในแต่ละแหล่งที่อยู่
♠ ทดลองสิ่งที่จำ�เป็นบางประการที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของพืช
♠ ทดลองการเพาะเมล็ดพืช
♠ ทดลองส่วนประกอบของดิน
♠ อภิปรายสรุปการใช้ทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่น
❀ ทดลองสวนขวดธรรมชาติ
❀ ทดลองตรวจสอบคุณภาพแหล่งนํ้าในท้องถิ่น
❀ ทดลอง/ตรวจ/อภิปรายมลภาวะทางอากาศ
❀ อภิปรายสรุป เสนอแนวทางป้องกันแก้ไขมลภาวะทางอากาศ
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เน้นคุณธรรมจริยธรรม
♠ ❀ ความซื่อสัตย์
♠ ❀ การตรงต่อเวลา
♠ ❀ เป็นผู้นำ�และผู้ตามที่ดี
♠ ❀ เป็นผู้มีเหตุผล
♠ ❀ การปลูกจิตสำ�นึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

14. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
234
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓
เศรษฐกิจพอเพียง
สำ�รวจ/สังเกต/จำ�แนก/สืบค้นข้อมูล
♠ จัดจำ�แนกกลุ่มพืช/กลุ่มสัตว์ในท้องถิ่น
♠ สำ�รวจความแตกต่างของพืชและสัตว์
♠ สำ�รวจวัสดุที่ใช้ทำ�ของเล่น
♠ สำ�รวจสมบัติของวัสดุ
♠ สำ�รวจความแตกต่างสมบัติของวัสดุ
❀ สำ�รวจ/สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการใช้วัสดุต่างๆ
ในชีวิตประจำ�วันอย่างถูกต้องเหมาะสม และประหยัด
❀ สำ�รวจการใช้พลังงานไฟฟ้าในบ้าน
❀ สำ�รวจการใช้นํ้าในบ้าน
❀ สำ�รวจปัญหาขยะในโรงเรียน
ผั ง ม โ น ทั ศ น์
กระบวนการคิดวิเคราะห์
♠ บอกประโยชน์ของพืชและสัตว์ในท้องถิ่น
♠ บอกลักษณะรูปร่างและหน้าที่ของส่วนต่างๆ ของพืชและสัตว์
♠ เลือกใช้วัสดุให้เหมาะสมและปลอดภัย
❀ วิเคราะห์และเสนอแนะการป้องกันอันตรายที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลง
ของสารที่มีผลของสิ่งมีชีวิต และสิ่งแวดล้อม
❀ วิเคราะห์สมบัติของความยืดหยุ่น, ความแข็ง, ความเหนียว การนำ�ไฟฟ้า
และความหนาแน่น
❀ เสนอแนะแนวทางการประหยัดพลังงาน
❀ เสนอแนวทางการใช้พลังงานทดแทน
❀ เสนอแนวทางในการลดขยะ
หมายเหตุ ♠ แทน ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓
❀ แทน ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ - ๖

15. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
235
ระดับชั้น ป.๔-๖
นำ�มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วัน
♠ การเลือกใช้วัสดุให้ปลอดภัย
♠ การประดิษฐ์ของเล่นของใช้จากเศษวัสดุ
♠ การจัดจำ�แนกกลุ่มพืชและสัตว์ในท้องถิ่นได้
❀ ทำ�โครงงานสำ�รวจการใช้ไฟฟ้า, นํ้า
❀ การประดิษฐ์ของเล่น - ของใช้จากวัสดุเหลือใช้
การทดลอง/อภิปรายกลุ่ม
♠ อภิปรายและวาดภาพส่วนประกอบภายนอกของพืชและสัตว์
♠ ทดลองปลูกต้นไม้ (ต้นหอม)
♠ ประดิษฐ์ของเล่นจากวัสดุเหลือใช้
♠ ทดลองการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของวัสดุทำ�ให้เกิดผลเสียอย่างไร
❀ ทดลองและอภิปรายสมบัติของสารในสถานะของแข็ง, ของเหลว, แก๊ส
❀ ทดลองและอภิปรายสมบัติของวัสดุ ได้แก่ ความยืดหยุ่น ความแข็ง
ความเหนียว การนำ�ไฟฟ้า ความหนาแน่น
❀ ทดลองนํ้าเสียเพราะอะไร
❀ ทดลองตรวจฝุ่นละอองในท้องถิ่น
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เน้นคุณธรรมจริยธรรม
♠ ❀ การประหยัด
♠ ❀ การปลูกจิตสำ�นึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
♠ ❀ เป็นผู้นำ�และผู้ตามที่ดี
♠ ❀ การตรงต่อเวลา
♠ ❀ เป็นผู้มีเหตุมีผล
♠ ❀ ความซื่อสัตย์

16. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
236
หน่วยการเรียนรู้ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ เวลา/ชั่วโมง
๑ ตัวเรา ๑๗
– โครงสร้างและหน้าที่ของพืช
๒ ชุมชนของเรา ๑๒
– ดินในท้องถิ่น
๓ เศรษฐกิจพอเพียง ๙
– การดำ�รงชีวิตของพืช
รวม ๓๘
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
จำ�นวนหน่วยการเรียนรู้ ๓ หน่วย เวลา ๓๘ ชั่วโมง
หน่วยการเรียนรู้

17. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
237
กำ�หนดการเรียนรู้รายชั่วโมง และสิ่งที่โรงเรียนปลายทางต้องเตรียม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
ครั้งที่
วัน/เดือน/ปี
เวลา
ชั่วโมง/
นาที
เรื่องที่สอน
มาตรฐาน
การเรียนรู้/ตัวชี้วัด
สิ่งที่ร.ร.ปลายทาง
ต้องเตรียม(ครู/นักเรียน)
หน่วยการเรียนรู้ที่๑ตัวเรา
๑ ๑๙พ.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ แนะนำ�เนื้อหาวิชาวิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่๔
– – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– สมุดบันทึก
๒ ๒๑พ.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ส่วนประกอบของพืช ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– สมุดจดบันทึก
๓ ๒๖พ.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ รากทำ�หน้าที่อย่างไร ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพรากประเภทต่างๆ
๔ ๒๘พ.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ลำ�ต้นทำ�หน้าที่อย่างไร ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพลำ�ต้นใต้ดิน
– ภาพลำ�ต้นบนดิน
๕ ๒มิ.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ รากและลำ�ต้นของพืชทำ�หน้าที่อะไรบ้าง ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ต้นกะสัง
– แก้วนํ้า
– นํ้าสีแดง(สีผสมอาหาร)
– มีดพับ
– แว่นขยาย
๖ ๔มิ.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ รากและลำ�ต้นของพืชทำ�หน้าที่อะไรบ้าง ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพรากพืช
– ภาพลำ�ต้นพืช

18. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
238
กำ�หนดการเรียนรู้รายชั่วโมง และสิ่งที่โรงเรียนปลายทางต้องเตรียม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
ครั้งที่
วัน/เดือน/ปี
เวลา
ชั่วโมง/
นาที
เรื่องที่สอน
มาตรฐาน
การเรียนรู้/ตัวชี้วัด
สิ่งที่ร.ร.ปลายทาง
ต้องเตรียม(ครู/นักเรียน)
๗ ๙มิ.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ รากและลำ�ต้นของพืชทำ�หน้าที่อะไรบ้าง ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– สารละลายไอโอดีน
– มันฝรั่งขิงข่าเผือกมันเทศ
มันแกวแครอทขมิ้น
– หลอดหยดสาร
๘ ๑๑มิ.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ การลำ�เลียงนํ้าและอาหารของพืช ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพท่อลำ�เลียงนํ้า
– ภาพท่อลำ�เลียงอาหาร
๙ ๑๖มิ.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ ใบทำ�หน้าที่อะไรบ้าง ว๑.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– รูปภาพใบลักษณะต่างๆ
๑๐ ๑๘มิ.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ใบทำ�หน้าที่อะไรบ้าง ว๑.๑ ป.๔/๓ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ใบชบาด่าง
– สารละลายไอโอดีน
– ชุดตะเกียงที่กั้นลม
– ไม้ขีดไฟบีกเกอร์
– หลอดทดลอง
– เอทิลแอลกอฮอล์๙๕%
๑๑ ๒๓มิ.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ ใบทำ�หน้าที่อะไรบ้าง ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ต้นไม้
– ถุงพลาสติก
– เชือกฟาง
– สไลด์แห้งปากใบ
– กล้องจุลทรรศน์

19. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
239
กำ�หนดการเรียนรู้รายชั่วโมง และสิ่งที่โรงเรียนปลายทางต้องเตรียม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
ครั้งที่
วัน/เดือน/ปี
เวลา
ชั่วโมง/
นาที
เรื่องที่สอน
มาตรฐาน
การเรียนรู้/ตัวชี้วัด
สิ่งที่ร.ร.ปลายทาง
ต้องเตรียม(ครู/นักเรียน)
๑๒ ๒๕มิ.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ การสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– แผนภาพการสังเคราะห์ด้วยแสง
ของพืช
๑๓ ๓๐มิ.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ พืชใบเลี้ยงเดี่ยว ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพพืชใบเลี้ยงเดี่ยว
๑๔ ๒ก.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ พืชใบเลี้ยงคู่ ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพพืชใบเลี้ยงคู่
๑๕ ๗ก.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ ส่วนประกอบและหน้าที่ของดอก ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ดอกชบา
– ภาพส่วนประกอบของดอกไม้
๑๖ ๙ก.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ส่วนประกอบและหน้าที่ของผล ว๑.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพส่วนประกอบของผล
วันจันทร์ที่๑๔กรกฎาคม๒๕๕๗หยุดชดเชยวันเข้าพรรษา
๑๗ ๑๖ก.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ทดสอบหลังเรียน – – กระดาษคำ�ตอบ
หน่วยการเรียนรู้ที่๒ชุมชนของเรา
๑๘ ๒๑ก.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ กระบวนการเกิดดิน ว๖.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพกระบวนการเกิดดิน

20. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
240
กำ�หนดการเรียนรู้รายชั่วโมง และสิ่งที่โรงเรียนปลายทางต้องเตรียม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
ครั้งที่
วัน/เดือน/ปี
เวลา
ชั่วโมง/
นาที
เรื่องที่สอน
มาตรฐาน
การเรียนรู้/ตัวชี้วัด
สิ่งที่ร.ร.ปลายทาง
ต้องเตรียม(ครู/นักเรียน)
๑๙ ๒๓ก.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ส่วนประกอบของดิน ว๖.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพส่วนประกอบดิน
๒๐ ๒๘ก.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ การจำ�แนกดิน ว๖.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพตัวอย่างดิน
๒๑ ๓๐ก.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ การแบ่งชนิดของดินตามชั้นของดิน ว๖.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– แผนภาพดินชั้นบน,ดินชั้นล่าง
๒๒ ๔ส.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ การแบ่งชนิดของดินตามสมบัติของดิน ว๖.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ดินเหนียว
– ดินร่วน
– ดินทราย
๒๓ ๖ส.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ สำ�รวจดินในท้องถิ่น ว๖.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ชุดสาธิตการปลูกถั่ว
– ดินตัวอย่างที่ใช้ปลูกพืชในท้องถิ่น
๒๔ ๑๑ส.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ ดินมีประโยชน์อย่างไร ว๖.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพประโยชน์ของดิน
๒๕ ๑๓ส.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ดินมีประโยชน์อย่างไร ว๖.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– กระดาษA4,สี
– ภาพประโยชน์ของดิน

21. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
241
กำ�หนดการเรียนรู้รายชั่วโมง และสิ่งที่โรงเรียนปลายทางต้องเตรียม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
ครั้งที่
วัน/เดือน/ปี
เวลา
ชั่วโมง/
นาที
เรื่องที่สอน
มาตรฐาน
การเรียนรู้/ตัวชี้วัด
สิ่งที่ร.ร.ปลายทาง
ต้องเตรียม(ครู/นักเรียน)
๒๖ ๑๘ส.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ดินในท้องถิ่นของเรามีปัญหาอะไรบ้าง ว๖.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพปัญหาของดิน
๒๗ ๒๐ส.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ การบำ�รุงรักษาดินในท้องถิ่น ว๖.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพการอนุรักษ์ดิน
๒๘ ๒๕ส.ค.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ การบำ�รุงรักษาดินในท้องถิ่น ว๖.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพการอนุรักษ์ดิน
๒๙ ๒๗ส.ค.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ทดสอบหลังเรียน – – กระดาษคำ�ตอบ
หน่วยการเรียนรู้ที่๓เศรษฐกิจพอเพียง
๓๐ ๑ก.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ ปัจจัยบางประการที่จำ�เป็นต่อ
การเจริญเติบโตของพืช
ว๖.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพการเจริญเติบโตของพืช
๓๑ ๓ก.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ปัจจัยบางประการที่จำ�เป็นต่อ
การเจริญเติบโตของพืช
ว๖.๑ ป.๔/๑ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพการเจริญเติบโตของพืช
๓๒ ๘ก.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ ธาตุอาหารที่พืชต้องการ ว๑.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพการขาดธาตุอาหารของพืช
๓๓ ๑๐ก.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ พืชตอบสนองต่อสิ่งเร้าอย่างไร ว๑.๑ ป.๔/๒ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพพืชชนิดต่างๆ
๓๔ ๑๕ก.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ พืชตอบสนองต่อสิ่งเร้าอย่างไร ว๑.๑ ป.๔/๓ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพพืชชนิดต่างๆ

22. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
242
กำ�หนดการเรียนรู้รายชั่วโมง และสิ่งที่โรงเรียนปลายทางต้องเตรียม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
ครั้งที่
วัน/เดือน/ปี
เวลา
ชั่วโมง/
นาที
เรื่องที่สอน
มาตรฐาน
การเรียนรู้/ตัวชี้วัด
สิ่งที่ร.ร.ปลายทาง
ต้องเตรียม(ครู/นักเรียน)
๓๕ ๑๗ก.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ พืชตอบสนองต่อสิ่งเร้าอย่างไร ว๑.๑ ป.๔/๓ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพดอกทานตะวัน
๓๖ ๒๒ก.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ วัฏจักรชีวิตของพืช ว๑.๑ ป.๔/๓ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
– ภาพวัฏจักรชีวิตของพืช
๓๗ ๒๔ก.ย.๕๗
๑๐.๓๐-๑๑.๓๐น.
๑/๖๐ ประโยชน์ของพืช ว๑.๑ ป.๔/๓ – หนังสือวิทยาศาสตร์
– แบบบันทึกกิจกรรม
๓๘ ๒๙ก.ย.๕๗
๐๘.๓๐-๐๙.๓๐น.
๑/๖๐ ทดสอบหลังเรียน – – กระดาษคำ�ตอบ

23. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
243
แนวการจัดกิจกรรมกระบวนการเรียนรู้
เพื่อสร้างคุณลักษณะ
ดี เก่ง มีสุข
๑
หน่วยการเรียนรู้ที่
ตัวเรา
เรื่อง ระบบต่างๆ ของร่างกายมนุษย์
สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชั้น ป.๔ - ๖

24. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
244
๑. มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ว ๑.๑ เข้าใจหน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่างๆ
ของสิ่งมีชีวิตที่ทำ�งานสัมพันธ์กันมีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนำ�ความรู้ไปใช้ในการดำ�รงชีวิต
ของตนเองและดูแลสิ่งมีชีวิต
ตัวชี้วัด
ป. ๔/๑ ทดลองและอธิบายหน้าที่ของท่อลำ�เลียงและปากใบของพืช
ป. ๔/๒ อธิบายนํ้าแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์แสงและคลอโรฟิลล์เป็นปัจจัยที่จำ�เป็นบางประการต่อการเจริญ
เติบโตและการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช
ตัวชี้วัด
ป. ๕/๑ สังเกตและระบุส่วนประกอบของดอกและโครงสร้างที่เกี่ยวกับการสืบพันธุ์ของพืชดอก
ป. ๕/๒ อธิบายการสืบพันธุ์ของพืชดอก การขยายพันธุ์พืช และนำ�ความรู้ไปใช้ประโยชน์
ป. ๕/๓ อธิบายวัฏจักรของพืชดอกบางชนิด
มาตรฐาน ว ๑.๒ เข้าใจกระบวนการและความสำ�คัญของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม วิวัฒนาการของ
สิ่งมีชีวิต ความหลากหลายทางชีวภาพ การใช้เทคโนโลยีชีวภาพที่มีผลกระทบต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม มีกระบวนการ
สืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสาร สิ่งที่เรียนรู้ และนำ�ความรู้ไปใช้ประโยชน์
ตัวชี้วัด
ป. ๕/๓ จำ�แนกพืชออกเป็นพืชดอกและพืชไม่มีดอก
ป. ๕/๔ ระบุลักษณะของพืชดอกที่เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและพืชใบเลี้ยงคู่ โดยใช้ลักษณะภายนอกเป็นเกณฑ์
๒. การกำ�หนดสาระสำ�คัญในการเรียนรู้
✍ ราก ลำ�ต้น ใบ ดอก ผล เป็นโครงสร้างของพืชที่ทำ�หน้าที่แตกต่างกัน
✍ รากทำ�หน้าที่ดูดนํ้าและธาตุอาหาร
✍ ลำ�ต้นทำ�หน้าที่ลำ�เลียงนํ้า ธาตุอาหาร ไปยังส่วนต่างๆ ของพืช
✍ ใบทำ�หน้าที่สร้างอาหาร และคายนํ้า
✍ พืชใช้นํ้า แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์และแสงในการสร้างอาหารด้วยกระบวนการสังเคราะห์แสง โดยอาศัย
สารสีเขียวในพืช เรียกว่า คลอโรฟิลล์
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ตัวอย่าง
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ ตัวเรา เรื่อง การดำ�รงชีวิตของพืช
ระยะเวลาในการสอน ๒๘ ชั่วโมง

25. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
245
✍ อาหารที่สร้างขึ้นจะลำ�เลียงไปยังส่วนต่างๆ ของพืช ไว้ตามราก ลำ�ต้น ใบ
✍ ดอกมีหน้าที่ในการสืบพันธ์ุ ผลมีเมล็ดทำ�หน้าที่ในการขยายพันธ์ุ
✍ พืชมีดอกสามารถออกดอก ออกผล ผลมีเมล็ดและเมล็ดสามารถงอกเป็นต้นต่อไปได้ ซึ่งเป็นวัฏจักรของพืช
มีดอก
✍ การเจริญเติบโตของพืช ต้องการปัจจัยหลายประการ ได้แก่ นํ้า แสง และธาตุอาหารต่างๆ
✍ พืชมีการตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อม เช่น แสง ความชื้น อุณหภูมิ
✍ การขยายพันธ์ุพืชทำ�ได้หลายวิธี เช่น การปักชำ� การตอนกิ่ง การติดตา การต่อกิ่ง ฯลฯ
✍ พืชสมุนไพรในท้องถิ่น
๓. คุณลักษณะที่ต้องการพัฒนา
๑. นักเรียนเป็นคนดีโดย
✍ การสร้างให้ผู้เรียนมีการพัฒนาคุณลักษณะด้านคุณธรรม จริยธรรมที่พึงประสงค์ ด้านความมุ่งมั่น
ขยันหมั่นเพียร ประหยัด อดออม และซื่อสัตย์
๒. นักเรียนเป็นคนเก่งโดย
✍ การจำ�แนกพืช
✍ โครงสร้างหน้าที่ของโครงสร้างพืช
✍ การสืบพันธ์ุและการขยายพันธ์ุพืช
✍ การตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมของพืช
✍ ปัจจัยที่จำ�เป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช
✍ การเจริญเติบโตและวัฏจักรของพืช
✍ พืชสมุนไพรในท้องถิ่น
✍ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๓. ให้ผู้เรียนมีความสุข โดย
✍ เห็นคุณค่าและมีเจตคติที่ดีต่อวิทยาศาสตร์ และสร้างผลงานอย่างสร้างสรรค์
✍ ภูมิใจในผลงานของตนเอง ชื่นชมผลงานของผู้อื่น
✍ มีความสนุกสนานในการเรียนรู้ การทดลอง

26. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
246
เรื่อง
การดำ�รงชีวิตของพืช
คณิตศาสตร์
- การบันทึกข้อมูลการทดลอง
ภาษาไทย
- เขียนวิธีทดลองหน้าที่
โครงสร้างของพืช
- ปัจจัยในการดำ�รงชีวิต
ศิลปะ
- วาดภาพการทดลอง
- วาดภาพส่วนประกอบ
ของดอกไม้
ภาษาอังกฤษ
- ศัพท์เกี่ยวกับการดำ�รง
ชีวิตของพืช
๔. การวางแผนผังการจัดกิจกรรมแบบบูรณาการ

27. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
247
๕. ผังการวางแผนตามแนววัฏจักรการเรียนรู้
๘
๗
๖
๕ ๔
๓
๒
๑- ครูนำ�ต้นไม้มาให้
นักเรียนดู ครูซักถามถึง
ลักษณะ รูปร่าง และหน้าที่
ของส่วนต่างๆ ของพืช
นักเรียนปฏิบัติการทดลอง
- ปัจจัยที่จำ�เป็นต่อการ
เจริญเติบโตของพืช
- วัฏจักรของพืช
- การตอบสนองต่อสิ่งเร้า
- การขยายพันธ์ุพืช
- การสืบพันธ์ุของพืช
- พืชสมุนไพรในท้องถิ่น
- นักเรียนนำ�เสนอ
ผลการทดลอง
- นักเรียนปฏิบัติ
ตามกิจกรรม
ตามใบงานที่ครูมอบหมาย
นักเรียนสร้างชิ้นงาน
ตามความสนใจ
ทำ�โครงงานเกี่ยวกับ
การดำ�รงชีวิตของพืช
นักเรียนนำ�เสนอ
ผลงานของตนเอง
ครูและนักเรียนร่วมกับแสดง
ความคิดเห็น และให้ข้อเสนอแนะ
- ครูและนักเรียน
ประเมินชิ้นงาน
- นำ�ผลงานมาจัดแสดง
ในชั้นเรียน
และแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ซึ่งกันและกัน
ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเรื่อง
ปัจจัยที่จำ�เป็นต่อการเจริญ
เติบโตของพืช, วัฏจักรของพืช,
การตอบสนองต่อสิ่งเร้า
การขยายพันธ์ุพืช
การสืบพันธ์ุของพืช
- นักเรียนอภิปรายลักษณะ
รูปร่างและหน้าที่ของราก
ลำ�ต้น ใบ ดอก ผล เมล็ด และเขียน
เป็น Mind Mapping
เรื่อง
การดำ�รงชีวิตของพืช

28. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
248
๖. รายละเอียดของกิจกรรม
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
๑. ครูนำ�ต้นไม้ของจริงมาให้นักเรียนดู ครูซักถามถึงลักษณะรูปร่าง และหน้าที่ของ
ส่วนต่างๆ ของพืช การขยายพันธ์ุของพืช การสืบพันธ์ุของพืช
ปฏิบัติเหมือนโรงเรียนต้นทาง
๒. นักเรียนอภิปรายลักษณะรูปร่างและหน้าที่ของรากลำ�ต้นใบดอกผลเมล็ดและ
เขียนเป็น Mind Mapping
๓. ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเรื่องปัจจัยที่จำ�เป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชวัฏจักรของ
พืช การตอบสนองต่อสิ่งเร้า การขยายพันธ์ุของพืช การสืบพันธ์ุของพืชมีดอก
๔. นักเรียนปฏิบัติการทดลอง
– ปัจจัยที่จำ�เป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช
– วัฏจักรของพืช
– การตอบสนองต่อสิ่งเร้า
– การขยายพันธ์ุของพืช การสืบพันธ์ุของพืช พืชสมุนไพรในท้องถิ่น
๕. นักเรียนนำ�เสนอผลงานการทดลอง นักเรียนปฏิบัติตามกิจกรรม ตามใบงาน
ที่มอบหมาย
๖. นักเรียนสร้างชิ้นงานตามความสนใจ ทำ�โครงงานเกี่ยวกับการดำ�รงชีวิตของพืช
๗. นักเรียนนำ�เสนอผลงานของตนเองครูและนักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและ
ข้อเสนอแนะ
๘. ครูและนักเรียนประเมินชิ้นงานนำ�ผลงานมาจัดแสดงในชั้นเรียนและแลกเปลี่ยน
เรียนรู้ซึ่งกันและกัน
๗. สื่อการเรียนการสอน
๑. ใบกิจกรรม
๒. ชุดอุปกรณ์การทดลองตรวจสอบแป้งในใบพืช
๓. ต้นไม้ ดอกไม้ ของจริงในท้องถิ่น
๔. วีดิทัศน์
๘. การประเมินผลตามสภาพจริง
กิจกรรม / พฤติกรรม / ผลงานที่ต้องประเมิน วิธีการ เครื่องมือ
๑. สังเกตการเข้าร่วมกิจกรรม การเข้าร่วมปฏิบัติกิจกรรม การสังเกต แบบสังเกต การสัมภาษณ์
๒. ตรวจผลงานเป็นกลุ่ม รายบุคคล ความถูกต้อง
ความสมบูรณ์ ความสะอาด ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
ตรวจผลงาน ใบกิจกรรม
๓. การนำ�เสนอผลงาน การรายงาน การสังเกต แบบประเมินผลงาน

29. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
249
ผู้ประเมิน ✍ นักเรียนและเพื่อนนักเรียน
✍ ครู
✍ ผู้ปกครอง หรือผู้ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ
๙. สรุปผลการเรียนการสอน
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
w w w w w w w w

30. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
250
แนวการจัดกิจกรรมกระบวนการเรียนรู้
เพื่อสร้างคุณลักษณะ
ดี เก่ง มีสุข
๒
หน่วยการเรียนรู้ที่
ชุมชนของเรา
เรื่อง ดินและหิน
สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชั้น ป.๔

31. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
251
๑. มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ว ๖.๑ เข้าใจกระบวนการต่างๆ ที่เกิดขึ้นบนผิวโลกและภายในโลก ความสัมพันธ์ของกระบวนการ
ต่างๆ ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ภูมิประเทศ และสัณฐานของโลก มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และ
จิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ และนำ�ความรู้ไปใช้ประโยชน์
ตัวชี้วัด
ป. ๔/๑ สำ�รวจและอธิบายการเกิดดิน
ป. ๔/๒ ระบุชนิดและสมบัติของดินที่ใช้ปลูกพืชในท้องถิ่น
ตัวชี้วัด
ป. ๖/๑ อธิบายจำ�แนกประเภทของหินโดยใช้ลักษณะของหินสมบัติของหินเป็นเกณฑ์และนำ�ความรู้ไปใช้
ประโยชน์
ป. ๖/๒ จำ�ลองและอธิบายการเปลี่ยนแปลงของหิน
สาระสำ�คัญ
สมบัติของหินและประเภทของหิน ประโยชน์ของหิน การเปลี่ยนแปลงของหิน
๒. การกำ�หนดสาระสำ�คัญในการเรียนรู้
ดิน คือ วัตถุที่เกาะตัวกันเป็นกลุ่มเป็นก้อน รวมกันอยู่เป็นชั้นๆ ปกคลุมผิวบนของเปลือกโลก
ดิน เป็นสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติ เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างกันของบรรยากาศ และระบบทาง
ชีววิทยา โดยการสลายตัวของแร่ธาตุต่างๆ ผสมกับอินทรีย์วัตถุ เช่น ซากพืชซากสัตว์ ที่เน่าเปื่อยผุพังตามกาลเวลา
ชนิดของดิน
๑. ดินร่วน
๒. ดินทราย
๓. ดินเหนียว
องค์ประกอบของดิน
๑. แร่ธาตุ เกิดจากการสลายตัวของแร่ธาตุและหิน มีประมาณ ๔๕%
๒. อินทรีย์วัตถุ เกิดจากการเน่าเปื่อยผุพังของซากพืช ซากสัตว์ มีประมาณ ๕%
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ตัวอย่าง
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ ชุมชนของเรา เรื่อง ดินและหิน
ระยะเวลาในการสอน ๙ ชั่วโมง

32. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
252
๓. อากาศ มีอยู่ในช่องว่างระหว่างก้อนดิน มีอยู่ประมาณ ๒๕%
๔. นํ้า เป็นส่วนที่อยู่ในช่องว่างระหว่างก้อนดิน มีประมาณ ๒๕%
ประโยชน์ของดิน
๑. ใช้ในการก่อสร้าง
๒. ใช้ในการเกษตรกรรม
๓. การปศุสัตว์ ดินเป็นแหล่งอาหารสัตว์
๔. แหล่งที่อยู่อาศัย
๕. แหล่งอุตสาหกรรม
๖. แหล่งที่พักผ่อนหย่อนใจ
การอนุรักษ์ดิน
๑. ปลูกพืชหมุนเวียน
๒. ปลูกพืชขั้นบันได
๓. ปลูกพืชคลุมดิน
๔. ไม่ทำ�ลายป่าไม้
๕. ไม่ขุดหน้าดินไปขาย
๖. ไม่เทสารเคมีลงในดิน
หิน เป็นวัตถุที่พบมากที่สุดในโลก เมื่อเทียบกับวัตถุอื่น
การจำ�แนกหิน หินแบ่งเป็น ๓ กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่หินอัคนี หินชั้น หินแปร
๑. หินอัคนี เป็นหินที่เกิดจากการเย็นตัวของหินหนืด
๒. หินชั้นหรือหินตะกอน เกิดจากกระบวนการต่างๆ ที่มีผลต่อการเกิดการสะสมตัวของเศษหิน ดิน แร่ และ
กระบวนการแข็งตัวที่เกี่ยวข้อง
๓. หินแปรเกิดจากการแปรรูปของหินตะกอนหรือหินชั้นหินอัคนีและหินแปรภายใต้อิทธิพลของความร้อน
หรือความดัน
การเปลี่ยนแปลงของหิน ตัวการที่ทำ�ให้หินเปลี่ยนแปลง ได้แก่ ความร้อน ความดัน สารละลายเคมี
๓. คุณลักษณะที่ต้องการพัฒนา
๑. นักเรียนเป็นคนดีโดย
✍ มีคุณธรรม และจริยธรรมที่พึงประสงค์ ขยันหมั่นเพียร มีความซื่อสัตย์
✍ สร้างจิตสำ�นึกให้อนุรักษ์ดินและหิน
๒. นักเรียนเป็นคนเก่งโดย
✍ เก็บตัวอย่างดิน หิน และนำ�เสนอลักษณะของดิน หินในท้องถิ่น
✍ ส่วนประกอบของดินและหิน
✍ อธิบายชนิดและลักษณะของดินที่ใช้ปลูกพืชจากการตรวจสอบ

33. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
253
✍ ระบุปัญหาและอธิบายสาเหตุที่ทำ�ให้เกิดปัญหากับดินในท้องถิ่น จากการสำ�รวจและอภิปราย
✍ อธิบายการทำ�ถุงรักษาดิน
✍ บอกประโยชน์ของดินและหิน
✍ เขียนคำ�ขวัญเชิญชวนให้ช่วยกันรักษาดินและหิน
๓. นักเรียนเป็นคนดี มีความสุข
✍ เห็นคุณค่าและมีเจตคติที่ดีต่อวิทยาศาสตร์
✍ เกิดจิตสำ�นึกในการอนุรักษ์ดินและหิน
✍ มีความสุขสนุกในการทดลอง
๔. การวางแผนผังการจัดกิจกรรมแบบบูรณาการ
ภาษาไทย
เขียนคำ�ขวัญเชิญชวน
ให้เห็นคุณค่าดินและหิน
และช่วยกันอนุรักษ์
ศิลปะ
การเขียน Mind Mapping
เรื่องดินและหิน แล้ว
ตกแต่งระบายสี
ภาษาอังกฤษ
คำ�ศัพท์ เช่น
ชื่อหินชนิดต่างๆ
หรือดินชนิดต่างๆ
คณิตศาสตร์
การบันทึกจำ�นวน
ดินและหินชนิดต่างๆ
สังคมศึกษา
การสำ�รวจสืบค้น
ข้อมูล หิน และดิน
ในท้องถิ่น
ดินและหิน

34. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
254
๕. ผังการวางแผนตามแนววัฏจักรการเรียนรู้
๘
๗
๖
๕ ๔
๓
๒
๑ครูสนทนา
กับนักเรียนถึงเรื่องดิน
และหินในท้องถิ่น
ครูนำ�ของจริงมาให้
นักเรียนดู เช่น ดิน และหิน
ที่มีในท้องถิ่น แล้วให้นักเรียน
บอกลักษณะทางกายภาพของ
ดินและหิน
ครูให้นักเรียนทดลองส่วนประกอบ
ของดินและสังเกตลักษณะ
ของดินและหิน
ให้นักเรียนสรุป
ส่วนประกอบของดิน
และลักษณะของหิน
การอนุรักษ์ดินและ
ประโยชน์
ดินและหิน
ครูให้นักเรียน
ร้องเพลง ดิน แล้ว
ทำ�ท่าประกอบ
จากนั้นให้ทำ�แบบฝึกหัด
ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มทำ�กิจกรรม
ตามความสนใจ เช่น สำ�รวจหิน
และดินตามท้องถิ่น ปัญหาที่เกิด
กับดินและหิน (ทำ�รายงาน,
หรือโครงงาน)
ให้นักเรียน
นำ�ผลงานมานำ�เสนอ
จัดแสดงผลงาน
เช่น รายงาน โครงงาน
ภาพวาดดิน และหิน
ดินและหิน

35. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
255
๖. รายละเอียดของกิจกรรม
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
๑. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับดินและหินในท้องถิ่น ครูอาจให้นักเรียนตั้งคำ�ถาม
ที่มีคำ�ตอบ ดิน และหิน
ปฏิบัติเหมือนโรงเรียนต้นทาง
๒. ครูนำ�ของจริง(ดิน,หิน)ใส่กล่องแล้วให้นักเรียนออกมาสัมผัสแล้วบอกลักษณะ
ของดินและหินที่ตนสัมผัสให้เพื่อนทายว่าเป็นอะไรจากนั้นครูนำ�ดินและหินมาให้
นักเรียนสังเกต บันทึกผลจากการสังเกต
๓. ครูให้นักเรียนทดลองส่วนประกอบของดินและหินแล้วศึกษาลักษณะของดินที่ใช้
ปลูกพืชปัญหาของดินและหินในท้องถิ่นการอนุรักษ์บำ�รุงดินหินประโยชน์ของ
ดินและหิน ตลอดจนเขียนคำ�ขวัญดินและหิน
๔. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มสรุปผลการทดลองและผลจากการศึกษาเกี่ยวกับดินและหิน
๕. ให้นักเรียนร้องเพลง ดิน แล้วทำ�ท่าประกอบ จากนั้นทำ�แบบฝึกหัดเกี่ยวกับสมบัติ
ดินและหิน การจำ�แนกดินและหิน การเปลี่ยนแปลงของดินและหิน การอนุรักษ์
ดินและหิน
๖. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มทำ�กิจกรรมตามความสนใจ เช่น ทำ�รายงาน เรื่องดินและหิน
ในท้องถิ่นหรือทำ�โครงงานสำ�รวจหินและดินในท้องถิ่นวาดภาพลักษณะของหิน
ชนิดต่างๆ
๗. ให้นักเรียนนำ�เสนอผลงาน โดยให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม ออกมารายงานหน้าชั้น โดย
ให้เพื่อนนักเรียนช่วยกันประเมิน
๘. จัดแสดงผลงาน ภาพวาด รายงาน โครงงาน หน้าชั้น หรือจัดบอร์ดผลงานเพื่อให้
เกิดความภาคภูมิใจ
๗. สื่อการเรียนการสอน
๑. ของจริง ดิน หิน ที่มีในท้องถิ่น ดินร่วน ดินทราย ดินเหนียว
๒. หินชนิดต่างๆ หินอัคนี หินชั้น หินแปร หินปูน หินทราย ฯลฯ
๓. รูปภาพส่วนประกอบของดิน หิน
๘. การวัดผลประเมินผล
๑. การสังเกต การทดลอง
๒. การตรวจแบบฝึกหัด
ผู้ประเมิน ✍ นักเรียนและเพื่อนนักเรียน
✍ ครู
✍ ผู้ปกครอง หรือผู้ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ

36. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
256
๙. สรุปผลการเรียนการสอน
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
w w w w w w w w

37. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๗
257
แนวการจัดกิจกรรมกระบวนการเรียนรู้
เพื่อสร้างคุณลักษณะ
ดี เก่ง มีสุข
๓
หน่วยการเรียนรู้ที่
เศรษฐกิจพอเพียง
เรื่อง สารและสมบัติของสาร
สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชั้น ป.๔