psih por

1. PSIHIČKI POREMEĆAJI

2. ŠTO JE PSIHIČKI POREMEĆAJ?
Psihički poremećaj je stanje kod kojeg ponašanje i doživljavanje:
a) odskače od uobičajenog (npr. osoba čuje glasove kojih nema)
b) nije prilagođeno (npr. česti sukobi s okolinom)
c) ometa normalno funcioniranje osobe (npr. osoba ne može
obavljati svoj posao)
d) nije opravdano situacijom u kojoj se osoba nalazi (npr. velika
tuga bez razloga)

3. ODREĐIVANJE PSIHIČKOG POREMEĆAJA
Psihički poremećaji se najčešće otkrivaju prema tzv. MEDICINSKOM
MODELU – na temelju simptoma donosi se dijagnoza.
U tome se koriste:
 Dijagnostički i statistički priručnik za mentalne poremećaje DSM - IV
(4. izdanje, Američka psihijatrijska udruga)
 MKB – 10 (10. revizija Međunarodne klasifikacije bolesti, Svjetska
zdravstvena organizacija)
 cca 200 različitih kategorija poremećaja

4. ODREĐIVANJE PSIHIČKOG POREMEĆAJA
F 20. 0 PARANOIDNA SHIZOFRENIJA

5. PSIHIČKI POREMEĆAJI
Podjela psihičkih poremećaja u prošlosti:
 PSIHOZE (teže – osobe gube kontakt sa stvarnošću, teški
poremećaj mišljenja)
 NEUROZE (lakše – nema poremećaja mišljenja)

6. PSIHIČKI POREMEĆAJI OS I.
Os I DSM- IV obuhvaća sve psihičke poremećaje osim poremećaja
ličnosti i mentalne retardacije (13 grupa poremećaja)…

7. 1. ANKSIOZNI POREMEĆAJI
Osnovno obilježje je tjeskoba koja nema racionalne uzroke.
 FOBIJA - iracionalan strah od različitih objekata i situacija npr.
životinja, zatvorenog/otvorenog prostora, leta avionom....
 NAPADAJ PANIKE - iznenadan veliki strah koji podrazumijeva
tjelesne promjene (simpatički ž.s., ponekad čak i gušenje ili
nesvjesticu)

8. 1. ANKSIOZNI POREMEĆAJI
 OKP ili opsesivno - kompulzivni poremećaj - podrazumijeva
opsesivne misli i prisilne, ritualne radnje gdje osoba normalne
radnje poput opetovanog pranja ruku, prebrojavanje kvadrata na
pločniku....
 PTSP ili posttraumatski stresni poremećaj - posljedica nekog
traumatskog događaja, a rezultira noćnim morama, ponovnim
proživljavanjem traume, flešbekovima, a ima i tjelesne simptome

9. 2. SOMATOFORMNI POREMEĆAJI
Kod somatoformnih poremećaja psihički problemi iskazuju se u obliku
tjelesnih simptoma kod kojih nema organskog uzroka.
 HIPOHONDRIJA – osoba manje, svakodnevne poteškoće tumači kao
simptome teških bolesti bez obzira na uredne medicinske nalaze

10. 3. PSIHOTIČNI POREMEĆAJI
Karakterizira ih gubitak kontakta s realnošću, deluzije (patološko
vjerovanje u nešto što ne odgovara realnosti), halucinacije (osjetni
doživljaji iz okoline npr. glasovi kojih nema), kaotičnost govora (tzv.
salata govora), bizarno ponašanje, suženo emocionalno izražavanje
itd.
 SHIZOFRENIJA – najteži psihički poremećaj

11. 4. POREMEĆAJI RASPOLOŽENJA
 VELIKI DEPRESIVNI POREMEĆAJ (DEPRESIJA) - karakterizira osjećaj
usamljenosti, nevrijednosti, nezainteresiranost, tuga i potištenost, nisko
samopoštovanje
 BIPOLARNI POREMEĆAJ (manično- depresivna psihoza) -
podrazumijeva izmjenu stanja depresije i manije (euforičnost, osjećaj
svemoći često praćen deluzijama, volja, energija)

12. 5. POREMEĆAJI HRANJENJA
 ANOREKSIJA (snažan strah od debljine i očituje se odbijanjem
hrane, poremećena slika vlastitog tijela)
 BULIMIJA (nakon epizoda prejedanja osoba povraća kako bi
održala tjelesnu težinu)

13. 6. POREMEĆAJI NASTALI KAO POSLJEDICA
UZIMANJA SREDSTAVA OVISNOSTI
 zloupotreba droga, alkohola, lijekova ...
 mijenja se kognitivno funkcioniranje, emocionalno doživljavanje
i/ili ponašanje
 razna delirična stanja te poremećaji kognicije

14. PSIHIČKI POREMEĆAJI OS II.
Os II DSM- IV opisuje razvojne poremećaje i poremećaje ličnosti

15. POREMEĆAJI LIČNOSTI
Trajne karakteristike ličnosti koje onemogućavaju normalno
funkcioniranje u društvu.
Javljaju se samostalno ili prate neki drugi poremećaj. Najpoznatijij
poremećaj je ANTISOCIJALNA LIČNOST (sociopati, psihopati);
podrazumijevaju socijalno neprihvatljivo ponašanje, bez normi i emocija,
češće kod muškaraca...
 PARANOIDNI PORMEĆAJ
 SHIZIODINI POREMEĆAJ
 SHIZOTIPNI POREMEĆAJ
 GRANIČNI POREMEĆAJ
 HISTRIONSKI POREMEĆAJ
 NARCISTIČKI POREMEĆAJ
 IZBJEGAVAJUĆI POREMEĆAJ

16. RAZVOJNI POREMEĆAJI
 AUTIZAM
 MENTALNA RETARDACIJA
 POREMEĆAJ PAŽNJE I HIPERAKTIVNOST (ADHD)

17. PSIHIČKI POREMEĆAJI OS III.
 opisuje ORGANSKA STANJA KOJA MOGU VODITI DO PSIHIČKIH
POREMEĆAJA (trovanje, disfunkcija endokrinog sustava)
PSIHIČKI POREMEĆAJI OS IV.
 procjenjuje koliko stresno okolinske prilike djeluju na razvoj psihičkih
poremećaja (npr. dobitak na lotu)
PSIHIČKI POREMEĆAJI OS V.
 sjedinjuje podatke prethodne 4 osi; procjenjuje se koliko se trenutno stanje
osobe razlikuje od prethodnog i u kojem bi se smjeru mogao kretati
psihički poremećaj

18. LIJEČENJE PSIHIČKIH POREMEĆAJA
A) MEDICINSKA TERAPIJA
B) PSIHOTERAPIJA

19. A) MEDICINSKA TERAPIJA
1. PSIHOFARMAKOLOŠKA TERAPIJA (lijekovi)
 ANKSIOLITICI - umiruju napadaje straha ili tjeskobe
 ANTIDEPRESIVI - ublažavaju depresivna stanja i smanjuju
poremećaje spavanja
 ATIPSIHOTICI - ublažavaju simptome shizofrenih poremećaja
2. ELEKTROKONVULZIVNA TERAPIJA
(kratkotrajno puštanje struje kroz mozak, danas samo kod velikog
depresivnog poremećaja)
3. PSIHOKIRURGIJA
(rezanje veza između moždanih hemisfera u slučajevima epilepsije ili
nekontrolirane agresivnosti)

20. B) PSIHOTERAPIJA
Psihoterapijom stručnjaci (psihijatri, klinički psiholozi i socijalni radnici
sa dodatnom naobrazbom) pomažu klijentima da prevladati svoje
poteškoće ili psihičke poremećaje.
Poznati psihoterapeutski pravci:
 psihoanalitička terapija
 humanistička terapija
 kognitivno-bihevioralna terapija

21. LINKOVI:
 ŠTO JE DEPRESIJA
 KAD TE BOLI MORAŠ REĆI
 "BAEUTIFUL MIND"
 "AS GOOD AS IT GETS„
 "GONE GIRL"

22. LITERATURA
 Bratko, D. (2017). Psihologija – udžbenik za gimnazije. Zagreb: Profil
International
 Havelka, M. i Zarevski P. (2014). Psihologija-udžbenik za treći razred
medicinske škole za zanimanje medicinska sestra/tehničar opće njege.
Zagreb: Školska knjiga
 Jambrović Čugura, I. (2013). Psihologija – priručnik za pripremu ispita
na državnoj maturi. Zagreb: Profil
FOTOGRAFIJA preuzeta s http://assessment.efpa.eu/links-/ 16.1.2021.