1. ΔΡΓΑ΢ΙΑ ΚΔΙΜΔΝΧΝ ΑΠΟ ΣΗΝ ΜΑΘΗΣΡΙΑ ΥΡΙ΢ΣΙΝΑ ΛΔΝΑ ΣΟΤ ΣΜΗΜΑΣΟ΢
Α1 ΣΟΤ 5ΟΤ ΓΔΝΙΚΟΤ ΛΤΚΔΙΟΤ ΑΜΑΡΟΤ΢ΙΟΤ
ΟΜΑΓΑ Γ΄:Η ΜΟΙΡΑ ΣΧΝ ΠΟΙΗΣΧΝ ΚΑΙ ΣΟ ΔΡΓΟ ΣΟΤ΢
ΑΝΓΡΔΑ΢ ΔΜΠΔΙΡΙΚΟ΢
Ο Αλδξέαο Δκπεηξίθνο (2 ΢επηεκβξίνπ1901 - 3 Απγνύζηνπ1975) ήηαλ Έιιελαο
πνηεηήο, πεδνγξάθνο, θσηνγξάθνο θαη ςπραλαιπηήο. Γελλεκέλνο ζηε Μπξάηια ηεο
Ρνπκαλίαο, εγθαηαζηάζεθε ζηελ Διιάδα ην 1902 θαη αξγόηεξα παξαθνινύζεζε
καζήκαηα θηινζνθίαο θαη αγγιηθήο θηινινγίαο ζην Παλεπηζηήκην Αζελώλ θαη ζην
King's College ηνπ Λνλδίλνπ. Σελ πεξίνδν 1926-1931 έδεζε ζην Παξίζη, όπνπ
ζπλδέζεθε κε ηνλ θύθιν ησλ ππεξξεαιηζηώλ θαη αζρνιήζεθε ελεξγά κε ηελ
ςπραλάιπζε, θνληά ζηνλ ηδξπηή ηεο Φπραλαιπηηθήο Δηαηξείαο ηνπ Παξηζηνύ, Ρελέ
Λαθόξγθ. Σν 1931 εγθαηαζηάζεθε νξηζηηθά ζηελ Διιάδα, πξαγκαηνπνηώληαο ηελ
πξώηε εκθάληζή ηνπ ζηα ειιεληθά γξάκκαηα ην 1935.Χο ινγνηέρλεο αλήθεη ζηε Γεληά
ηνπ '30 θαη απνηειεί έλαλ από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο εθπξνζώπνπο ηνπ ειιεληθνύ
ππεξξεαιηζκνύ. Ο Δκπεηξίθνο ππήξμε εηζεγεηήο ηνπ ππεξξεαιηζκνύ ζηελ Διιάδα,
θαζώο θαη ν πξώηνο πνπ άζθεζε ηελ ςπραλάιπζε ζηνλ ειιεληθό ρώξν, αζθώληαο ηελ
ςπραλαιπηηθή πξαθηηθή θαηά ηελ πεξίνδν 1935-1951. Υαξαθηεξίδεηαη σο έλαο από
ηνπο θαηεμνρήλ «νξακαηηζηέο πνηεηέο», θαηέρνληαο πεξίνπηε ζέζε ζηνλ ειιεληθό
ινγνηερληθό θαλόλα, παξά ηε δπζπηζηία κε ηελ νπνία αληηκεησπίζηεθε αξρηθά ην έξγν
ηνπ. Από ην ζύλνιν ηνπ έξγνπ ηνπ μερσξίδεη ε πξώηε πνηεηηθή ζπιινγή ηνπ, κε ηίηιν
Τςηθάκηλνο, σο ην πξώην ακηγώο ππεξξεαιηζηηθό θείκελν ζηελ Διιάδα, ελώ αλάκεζα
ζηα πεδά έξγα ηνπ δηαθξίλεηαη ην ηνικεξό εξσηνγξάθεκα Ο Μέγαο Αλαηνιηθόο, πνπ
πξνθάιεζε αληηδξάζεηο γηα ηελ ειεπζεξνζηνκία θαη ην εξσηηθό πεξηερόκελό ηνπ.
΢εκαληηθό ηκήκα ηνπ έξγνπ ηνπ εθδόζεθε κεηά ηνλ ζάλαηό ηνπ.

2. [ΣΡΙΑ ΑΠΟ΢ΠΑ΢ΜΑΣΑ]
Σα παξαθάησ απνζπάζκαηα λα δηαβαζηνύλ σο απηνηειή πνηήκαηα. Αλήθνπλ ζηε
ζπιινγή Δλδνρώξα (1945). Σα δύν πξώηα ζηελ ελόηεηα Ο Πιόθακνο ηεο Αιηακίξαο
θαη ην ηξίην ζηελ ελόηεηα Πνπιηά ηνπ Πξνύζνπ.
1
Λίγα θνζκήκαηα ζηε ριόε. Λίγα δηακάληηα ζην ζθνηάδη.
Μα ε πεηαινύδα πνπ λύθησξ εγελλήζε καο αλαγγέιιεη ηελ
απγή, ζθαδάδνπζα ζην ξάκθνο ηεο πξσίαο.
2
Η πνίεζηο είλαη αλάππηπμη ζηίιβνληνο πνδειάηνπ. Μέζα ηεο
όινη κεγαιώλνπκε. Οη δηάδξνκνη είλαη ιεπθνί. Σ’ άλζε κηινύλ.
Από ηα πέηαιά ηνπο αλαδύνληαη ζπρλά κηθξνύηζηθεο παηδίζθεο.
Η εθδξνκή απηή δελ έρεη ηέινο.
3
Δίλαη ηα βιέθαξά κνπ δηάθαλεο απιαίεο.
Όηαλ η’ αλνίγσ βιέπσ εκπξόο κνπ ό,ηη θη αλ ηύρεη.
Όηαλ ηα θιείλσ βιέπσ εκπξόο κνπ ό,ηη πνζώ.
λύθησξ: θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λύρηαο.
ζηίιβσ: απαζηξάπησ.

3. Γηα ηελ θαηαλόεζε ησλ πνηεκάησλ αο έρνπκε ππόςε καο ηα εμήο:
1. Ο Γάιινο πνηεηήο Πνι Βαιεξί (1871-1945) δηαηύπσζε ηελ εμήο άπνςε γηα ηελ
πνίεζε: «Η πνίεζε είλαη αλάπηπμε ελόο επηθσλήκαηνο», δειαδή έρεη ηελ αθεηεξία ηεο
ζην ζπλαίζζεκα. Η ζύγθξηζε κε ην πνίεκα ηνπ Δκπεηξίθνπ καο δείρλεη ηε λέα
αληίιεςε: α) ε πνίεζε μεθηλάεη από ηελ εηθόλα, από ηε καγεία ησλ πξαγκάησλ, β) έρεη
ηε δύλακε λα κεηακνξθώλεη δηαξθώο ηνλ θόζκν ζύκθσλα κε ηε θαληαζία θαη ηηο
επηζπκίεο ηνπ πνηεηή.
2. ΢ηελ ππεξξεαιηζηηθή πνίεζε, νη εηθόλεο αλαπεδνύλ απηόκαηα θαη ζπκθύξνληαη
κεηαμύ ηνπο ρσξίο απζηεξή ινγηθή αιιεινπρία. Γίλεηαη επίζεο ρξήζε ηνικεξώλ
κεηαθνξώλ.
3. Ο Δκπεηξίθνο, όπσο θαη άιινη Έιιελεο ππεξξεαιηζηέο, ρξεζηκνπνηεί ζπρλά ιέμεηο
ιόγηεο, επεηδή είλαη ιηγόηεξν ζπλεζηζκέλεο, πνπ μερσξίδνπλ κέζα ζην θείκελν θαη
αζθνύλ θη απηέο γνεηεία, όπσο θαη ηα πξάγκαηα.

4. ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΔ΢:
Δληνπίζηε ζηα πνηήκαηα θνηλά ζεκεία ζηε ζεκαηηθή ηνπο. Πνην ζέκα πηζηεύεηε
πώο δηαπξαγκαηεύνληαη; (Όια ηα κέιε ηεο νκάδαο)
1.Ο εξρνκόο ηεο απγήο.
2.Ο νξηζκόο ηεο πνίεζεο.
3.Η δύλακε ηεο εζσηεξηθήο όξαζεο.
Αλαγλσξίζηε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο παξαδνζηαθήο θαη ηεο κνληέξλαο πνίεζεο
κέζα ζηα πνηήκαηα.
Δληνπίζηε ηα εθθξαζηηθά κέζα, νλνκάζηε ηα θαη δώζηε ηνπο ζηίρνπο, όπνπ
απηά απαληώληαη.
Καηαηάμηε ηα από ην πην παξαδνζηαθό πξνο ην πην κνληέξλν.
ΥΑΡΑΚΣΗΡΙ΢ΣΙΚΑ ΣΗ΢ ΠΑΡΑΓΟ΢ΙΑΚΗ΢
ΠΟΙΗ΢Η΢:
ΥΑΡΑΚΣΗΡΙ΢ΣΙΚΑ ΣΗ΢ ΜΟΝΣΔΡΝΑ΢
ΠΟΙΗ΢Η΢:
Πνηεηηθό ιεμηιόγην.
΢ηίμε θαλνληθή[,.]
Διεύζεξνο ζηίρνο.
Καζεκεξηλό ιεμηιόγην.
Πξσηόηππε ρξήζε ζπκβόισλ.
Γξακαηηθόηεηα
(Παξαζηαηηθόηεηα).
Ννεκαηηθή αιιεινπρία δελ
ππάξρεη, ην πνίεκα θηίδεηαη κε ηηο
εηθόλεο.
ΔΚΦΡΑ΢ΣΙΚΑ ΜΔ΢Α:
Αληίζεζε:
‘Μα ε πεηαινύδα πνπ λύθησξ εγελλήζε καο αλαγγέιιεη ηελ
απγή, ζθαδάδνπζα ζην ξάκθνο ηεο πξσίαο’
Η αληίζεζε ηεο ιάκςεο κε ην ζθνηάδη.
Παξνκνηώζεηο:
‘Μα ε πεηαινύδα πνπ λύθησξ εγελλήζε καο αλαγγέιιεη ηελ
απγή, ζθαδάδνπζα ζην ξάκθνο ηεο πξσίαο’
Η απγή παξνκνηάδεηαη κε ξακθώδεο πηελό.
‘Δίλαη ηα βιέθαξά κνπ δηάθαλεο απιαίεο’
Η όξαζε παξνκνηάδεηαη κε έλα ζεαηξηθό ζηνηρείν, ηελ απιαία.
Δηθόλεο:
‘Λίγα θνζκήκαηα ζηε ριόε. Λίγα δηακάληηα ζην ζθνηάδη’
Η δξνζηά πνπ ππάξρεη ηελ απγή ζηα θύιια.

5. ‘Μα ε πεηαινύδα πνπ λύθησξ εγελλήζε καο αλαγγέιιεη ηελ
απγή, ζθαδάδνπζα ζην ξάκθνο ηεο πξσίαο’
Η λπρηνπεηαινύδα πνπ αλαγγέιεη ηελ απγή θαηην επίζεην ‘θξαδάδνπζα'πνπ
δειώλεη ηελ ιύπε ηεο.
‘Οη δηάδξνκνη είλαη ιεπθνί’
Γειώλεη ηελ αγλόηεηα.
Ο πνηεηήο Αλδξέαο Δκπεηξίθνο θαηαθεύγεη ζηελ ρξήζε ησλ εηθόλσλ γηα λα
ηνλίζεη ηε ςπρηθή δηάζεζε ησλ πνηεηώλ, ηελ αζεκόηεηα θαη ηελ δηαζεκόηεηα
ηνπο.
Μεηαθνξέο:
‘Μέζα ζηελ πνίεζε κεγαιώλνπκε’
‘Σα άλζε κηινύλ’
‘Οη δηάδξνκνί ηεο είλαη ιεπθνί’
Ο πνηεηήο κε ηηο ηνικεξέο απηέο κεηαθνξέο παξνπζηάδεη ηελ ηδηαίηεξε γνεηεία
ηεο λύρηαο, πνπ κεηακνξθώλεη ην ρώξν θαη ηνπ πξνζδίδεη κηα άιιε καγεία.
Υώξνη, ηνπία θαη πεξηνρέο πνπ κε ην θσο ηεο εκέξαο θαλεξώλνπλ όια ηνπο ηα
ςεγάδηα, κεηακνξθώλνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λύρηαο θαη απνθηνύλ κηα
δηαθνξεηηθή, ιακπεξή, νκνξθηά.
Δληνπίζηε πνηεηηθέο θαη θαζεκεξηλέο εθθξάζεηο θαη γξάςηε ηηο ζε δύν ζηήιεο.
ΠΟΙΗΣΙΚΔ΢ ΔΚΦΡΑ΢ΔΙ΢: ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΔ΢ ΔΚΦΡΑ΢ΔΙ΢:
Υιόε.
Νύθησξ.
Δγελλήζε.
Αλαγγέιεη.
΢θαδάδνπζα.
Πξσίαο.
Αλάπηπμη.
΢ηίιβνληνο.
Μηθξνύηζηθεο.
Παηδίζθεο.
΢θνηάδη.
Πεηαινύδα.
Απγή.
Γξόκνη.
Άλζε.
Πέηαια.
Σέινο.
Βιέθαξα.
Απιαίεο.
Όηαλ.
Αλνίγσ.
Βιέπσ.
Κιείλσ.
Πνζώ.

6. Δληάμηε ηα ζηε ζρνιή πνπ αλήθεη ην θαζέλα θαη επηζεκάλεηε ηα βαζηθά
ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζρνιήο ή ηνπ ξεύκαηνο.
Σα ηξία απνζπάζκαηα ηνπ Αλδξέα Δκπεηξίθνπ αλήθνπλ ζηελ γεληά ηνπ
’30 θαη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο είλαη ε εθθξαζηηθή ιηηόηεηα, ε
ρξήζε ηνπ ειεύζεξνπ ζηίρνπ, ε γόληκε ζύλδεζε κε ηηο επξσπατθέο
αηζζεηηθέο αλαδεηήζεηο (κνληεξληζκόο-ππεξξεαιηζκόο) θαη ε έκθαζε ζην
λέν, ζηελ αιιαγή, ζηε ξήμε κε ην παξειζόλ.
Δληνπίζηε ηα ζύκβνια πνπ ππάξρνπλ ζε θάζε πνίεκα θαη ζρνιηάζηε ηα.
Πώο ην ζύκβνιν βνεζά ηνλ πνηεηή λα εθθξάζεη ηηο ζθέςεηο ηνπ γηα ην
ζέκα πνπ δηαπξαγκαηεύεηαη;
Ο Αλδξέαο Δκπεηξίθνο θάλεη ρξήζε πνιιώλ ζπκβόισλ ζην πνίεκά ηνπ,
αιιά ην πην ραξαθηεξηζηηθό γηα ηελ πνίεζή ηνπ είλαη ην πνδήιαην ‘Η
πνίεζηο είλαη αλάππηπμη ζηίιβνληνο πνδειάηνπ’. ΢πκβνιίδεη ηελ ραξά
πνπ ληώζεη ν πνηεηήο, όηαλ γξάθεη πνίεζε, ζαλ λα παίξλεη γηα δώξν έλα
πνδήιαην θαη λα αξρίδεη λα πνδειαηεί. Ο πνηεηήο κέζσ ησλ ζπκβόισλ
επηηπγράλεη λα καο δείμεη ηνλ ζαπκαζκό ηνπ θαη ηελ αγάπε ηνπ γηα ηελ
πνίεζε.