1. Сабақтың тақырыбы: Ағашты күйдіріп өрнектеу және өңдеу әдісі.
Сабақтың мақсаты:
Ағашты күйдіріп, бұйымға өрнек сала білу.
Тұрмысқа қажетті заттарды жасап үйрену арқылы ұлттық ерекшелігімен
көркемдік құрылымымен танысу.
Дамушылық мақсаты:
Ойлау, шығармашылық қасиетін қол өнерді дамыту, сабақтағы теориялық
білімдерін практикалық іс-әрекеттерге ұштастырып, оны іс жүзінде
пайдалануға үйрету.
Тәрбиелік мақсаты: Оқушылардың есте сақтау қабілеттерін дамыта отырып,
адамгершілікке тәрбиелеу.
Пәнаралық байланыс: Тарих, бейнелеу өнері, сызу, геометрия,
технология.
Сабақтың түрі: семинар сабақ.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, топпен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: итерактивті тақта ағаш, ағаш материялы ою
өрнек, сызғыш, қарандаш,электрокүйдіргіш,
киста лак.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі:
Жаңа сабақты баяндау. Ағаш беттерін
күйдіріп өңдеу туралы қысқаша мағлұмат берейін.Ағаш беттерін күйдіріп
өңдеу өнерін,Пирография деп атайды.Алғашқы уақыттарда ағашты күйдіру
өнері көп қолданбаған.Өйткені күйдіру апараты болмаған. Өйткені күйдіру
апараты болмаған.Ағашты күйдіру үшін темірді,инені отқа қыздырып
қолданған.Бұл көп уақытты талап етеді,уақыт өте өнертапқыштар тұрақты тоқ
күшімен куйдіретін апарат ойлап тауып Пирография өнерін одан әрі қарай
дамытты.Бұл аппаратпен ағашты ғана емес,сонымен қатар тері,сүйек,картон
беттеріне куйдіріп сурет салуға болады.Қазіргі уақытта Пирография өнері
ұмытылып барады.Осы өнерді жанғырту үшін осы сабақта ағаш бетін куйдіру
арқылы жұқа тақтайшаға Кіші жүздін белгіренін суреттерн
бейнелейміз.Сонымен қатар жиектерін ою-өрнектерімен күйдіріп салдыру
арқылы әсемделеді.
2. Кішіжүз Адай
Кіші жүздегі саны көп рулардың бірі Адай руы. Маңғыстау адайларының
шыққан тегі туралы нақты деректер мардымсыз болды деп көрсеткен екен.
Каспий теңізінің жағалауында мекендеген ежелгі адайлардың ұрпақтары болуы
мүмкін деген жорамал айтылған, соларада ол адайлар оғыздардың ,,ада,, (арал)
,,адайлар,,аралдықтар деген сөзінен шыққан деген нүсқасын да келтіреді. Бізге
дайлар дахтар адай руының алыстағы бабалары деген нұсқа әбден ықтимал
болып көрінеді.
Революцияға дейінгі және кеңестік тарих әдебиетіңде адай руынның
руының құрылымын ешкім жариялаған емес, сондықтан біз осы арада сол
рудыңру құрылымынтолыңкелтірген. Адай руыныңҰрандары ,,Бекет,Тегелен
ал таңба белгілері бірінші топқа үш белгі кіреді. Соңғы белгі іс жүзінде
алғашқы екеуімен бірдей, олардың бәрі адайлардың негізгі жаңа белгілері
болып табылады.
Кішіжүз Табын
3. Табын руы кіші құрамындағы жеті-ру бірлестігіне кіреді. Жетіру
құрамындағы ең ірі руы және жетіру бірлестігі бір текті емес. Қазақтың ханы
Әз-Тәуке Қобда, Елек, өзендері мен Маңғыстау мен Арал арасындағы Башқурт
халқын жоғарғы Орал Тобыл жақтарына ағыстырғанда бұрынғы Ноғайлы
еліне қараған Тама, Табын, Жағалбайлы, жердері, Керейіт, Тілеу, Ромадан
дейтін руларды алшынға қосып, оларға жеті ру деп ат қойды. Табындардың үш
руы осында бас қосып, ел болғаны – ау деген тұжырымды бекіте түседі.
«Табын,ураны «Тостаған» «Серке» Таңбасы – көсеу – тарақ – шөміш,тостаған
Табындар мекендеген ежелгі аймақ қатырына осы мандағы Табун-Толағай тау
қыртыстарыда жатады деп айта аламыз.
Кішіжүз Байбақты
Байбақты руларының танба белгілері бір ғана белгісін келтіреді.
Танбалардын осы әр алуан түрін мұқият қараған кезде олардын бәрі бірдей
ұқсас екені жән біреулерінде кішкене сызықшалардың негізгі сызыққа тік
бұрышпен, ал басқаларында қыйғашталып келуімен ғана ерекшеленеді.
Байбақты руының ұраны «Дәуқара.
Кішіжүз Шекті.
4. Шектілердің соңғы таңбасы өз тегін арғын тайпасының қаракесектерінен
бастайтын бастайтын қаракесек руының таңбасымен жақын,сондықтан да
шектілердің бір бөлігінің,атап айтқанда ожырай бөлімшесі атабабаларының
арғындардан шығыуы мүмкін екенін теріске шыңармайды. Таңба белгілері
ойық,тіке сызықша болып келеді.
Сарамандық жұмыс: бұйымды күйдіру арқылы жұқа тақтайша бетіне,кішіжүз
танбаларын үлгі бойынша күйдіріп,өрнектейміз.
1.Тұрмыста қолданылатын ирек ою-өрнектертерін қолданамыз
2.Танба белгілерін электркүйдіргішпен жүргіземіз
3. Лактау
Сергіту сәті
1. Мен қандай әдемімін
2. Мен актрисса болсам деп армандаймынж
3. Мен әнщілерге еліктеймін
4. Мен атақты шебермін
Жаңа тақырып бойынша сұрақтар.
Ұста тобы
1. Табын руы кіші жүз құрамында қандай ру бірлестігіне кіреді.
2. Аққу ою-өрнегін қиып көрсету
5. 3. Күйдіріп салынған өрнектің түсі өзгереме.
Зергер тобы
1. Адай руынын таңба белгілері,бірінші топқа неше белгі кіреді.
2. Қошқар мүйіз оюын қиып көрсету.
3. Күйдіру үшін ең қолайлы ағаштар қандай ағаштар.
Өнерлі тобы
1. Байбақты руынын ұраны қалай аталады.
2. Өсімдік ою-өрнегін қиып көрсету.
6. 3. Грек тілінен аударғанда қандай ұғымды білдіреді.
Шебер тобы.
1. Шекті руларының таңбасы қалай аталады.
2.Ботакөз ою-өрнегі
3. Күйдіру әдісі қандай топтарға бөлінеді.
Қортынды: Бүгінгі сабақ ұнадыма, нені білдік нені үйрендік.
Бағалау: Топтар бір-біріне баға қойады.
Үйге тапсырма:
