Pallava Art and Architecture

1. “ದ್ರಾವಿಡ ಶ ೈಲಿಯ ಪಲ್ಲವರ ಕಲ ಮತ್ತು ವರಸ್ತುಶಿಲ್ಪ”
ಎಂ.ಎಇತಿಹರಸ್ಪದವಿಗರಗಿಭರಗಶಃಸ್ಲಿಲಸ್ತವಇತಿಹರಸ್ಮತ್ತುಕಂಪಯೂಟಂಗ್
ಕಲಿಕಯಸ್ಚಿತ್ಾಪಾಬಂಧ
ಸ್ಂಶ ೋಧನರ ವಿದ್ರೂರ್ಥಿ
ನ ೋತ್ರಾ ಡಿ ಎಚ್
ಸ್ರಾತ್ಕ ೋತ್ುರ ಇತಿಹರಸ್ ವಿಭರಗ
ಎರಡನ ೋ ವರ್ಿ
ಸ್ಕರಿರಿ ಪಾಥಮ ದರ್ ಿ ಕರಲ ೋಜತ
ಯಲ್ಹಂಕ ಬ ಂಗಳೂರತ- 560064
ನ ೋಂದಣಿ ಸ್ಂಖ್ ೂ: HS190405.
ಮರಗಿದಶಿಕರತ
ಡರ॥ ನರರರಯಣಪಪ ಕ .
ಸ್ರಾತ್ಕ ೋತ್ುರ ವಿಭರಗದ ಸ್ಂಚರಲ್ಕರತ.
ಸ್ಕರಿರಿ ಪಾಥಮ ದರ್ ಿ ಕರಲ ೋಜತ
ಸ್ರಾತ್ಕ ೋತ್ುರ ಇತಿಹರಸ್ ವಿಭರಗ.
ಯಲ್ಹಂಕ ಬ ಂಗಳೂರತ- 560064
ಬ ಂಗಳೂರತ ನಗರ ವಿಶವವಿದ್ರೂಲ್ಯ
ಸ್ಕರಿರಿ ಪಾಥಮ ದರ್ ಿ ಕರಲ ೋಜತ
ಸ್ರಾತ್ಕ ೋತ್ುರ ಇತಿಹರಸ್ ವಿಭರಗ.
ಯಲ್ಹಂಕ ಬ ಂಗಳೂರತ- 560064

2. 2
ಸಚಿತ್
ರ ಪ್
ರ ಬಂಧ ಮೌಲ್ಯ ಮಾಪ್ನ ಮಾಡಲು ಶಿಫಾರಸ್ಸಿ ನ ಪ್ತ್
ರ
ಪ್ರ
ರ ಚಿೀನ ಪ್ರ
ರ ಢ ಹಂತ್ದ ರಾಷ್ಟ್ ರ ಕೂಟರ ಕಲೆ ಮತ್ತ
ು ವಾಸ್ತ
ು ಶಿಲ್ಪ ಎಂಬ ವಿಷ್ಟಯದ ಸಚಿತ್
ರ
ಪ್
ರ ಬಂಧವನ್ನು ಎಂ.ಎ ಇತಿಹರಸ್ ಪದವಿಗರಗಿ ಇತಿಹರಸ್ ಮತ್ತು ಕಂಪಯೂಟಂಗ್ ಪತಿಾಕ ಯ ಮೌಲ್ೂಮರಪನಕರಾಗಿ
ಬ ಂಗಳೂರತ ನಗರ ವಿಶವವಿದ್ರೂಲ್ಯದ ಇತಿಹರಸ್ ವಿಭರಗಕ ಾ ಸ್ಲಿಲಸ್ಲರದ ಈ ಸ್ಚಿತ್ಾ ಪಾಬಂಧವನತಾ ಮೌಲ್ೂಮರಪನಕ ಾ
ಮಂಡಿಸ್ಬಹತದ್ ಂದತ ಶಿಫರರಸ್ತು ಮರಡತತ್ ುೋನ .
ಮಾರ್ಗದರ್ಗಕರು ಮತಖ್ೂಸ್ಥರತ
ಪ್ರ
ರ ಂಶುಪ್ರಲ್ರು

3. 3
ಕೃತ್ಜಙತ್ ಗಳು
ಪ್ರ
ರ ಚಿೀನ ಪ್ರ
ರ ಢ ಹಂತ್ದ ರಾಷ್ಟ್ ರ ಕೂಟರ ಕಲೆ ಮತ್ತ
ು ವಾಸ್ತ
ು ಶಿಲ್ಪ ಎಂಬ ವಿಷ್ಟಯದ ಸಚಿತ್
ರ ಪ್
ರ ಬಂಧದ
ವಸ್ತ
ು ವಿಷ್ಟಯದ ಆಯ್ಕೆ ಯಂದ ಅಂತಿಮ ಘಟ್ ದವರೆವಿಗೂ ತ್ಮಮ ಅಮೂಲ್ಯ ವಾದ ಸಲ್ಹೆ, ಸ್ ಚನ ಮತ್ತು
ಮರಗಿದಶಿನ ನೋಡಿದ ಗತರತಗಳರದ ಸ್ರಾತ್ಕ ೋತ್ುರ ವಿಭರಗದ ಸ್ಂಚರಲ್ಕರರದ ಡರıı ನರರರಯಣಪಪ ರವರಿಗ ತ್ತಂಬತ ಹೃದಯದ
ಕೃತ್ಜ್ಞತ್ ಗಳನತಾಅರ್ಪಿಸ್ತತ್ ುೋನ .ನನಾ ಪಾಬಂಧ ಕರಯಿವನತಾ ಪ್ರಾತ್ರುಹಿಸಿದ ಪರಾಂಶತಪರಲ್ರರದ ಡರıı ಗಿೋತ್ರ ರವರಿಗ ಗೌರವ ಪಯವಿಕ
ನಮನಗಳು.
ನ ೋತ್ರಾ ಡಿ ಎಚ್
ಸ್ರಾತ್ಕ ೋತ್ುರ ಇತಿಹರಸ್ ವಿಭರಗ
ಎರಡನ ೋ ವರ್ಿ
ಸ್ಕರಿರಿ ಪಾಥಮ ದರ್ ಿ ಕರಲ ೋಜತ
ಯಲ್ಹಂಕ ಬ ಂಗಳೂರತ- 560064
ನ ೋಂದಣಿ ಸ್ಂಖ್ ೂ: HS190405.

4. ಪ್ಲ್
ಲ ವರ ಕಲೆ ಮತ್ತ
ು ವಾಸ್ತ
ು ಶಿಲ್ಪ
ಪಲ್
ಲ ವರ ಕಾಲ್ದಲ್ಲ
ಲ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಾದ ಕಲೆ ಮತ್ತ
ು ವಾಸ್ತ
ು ಶಿಲ್ಪ ಶೈಲ್ಲಯ ದಕ್ಷ
ಿ ಣ
ಭಾರತದಲ್ಲ
ಲ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಿತ್ತ. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೂೊಂಡ ಕಲಾ ಶ ೈಲ್ಲಯನ್ನು
ದ್ಾಾವಿಡ ಶ ೈಲ್ಲಯೊಂದನ ಕರ ಯಲಾಗಿದ್ . ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ ಿ ಪಾಥಮ ಬಾರಿಗ ದ್ಾಾವಿಡ ಶ ೈಲ್ಲಯಲ್ಲಿ
ಉತೃಷ್ಟ ವಾಸ್ನು ಶಿಲಪ ರಚಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿ ಪಲಿವರಿಗ ಸ್ಲನಿತುದ್ .
ಗೌಸ್ಸಿ ಟ್ಸ
ಿ ರವರ ಪ
ರ ಕಾರ “ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಎಲಾಿ ವಾಸ್ನುಶ ೈಲ್ಲಗ ಮೂಲ ಪ ಾೀರಕವಾದ
ದ್ಾಾವಿಡಶ ೈಲ್ಲಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ನುವನ್ನು ಪಲಿವರನ ರೂಪಿಸಿದರನ”
ಪಲ್
ಲ ವರನ್ನು ದಕ್ಷ
ಿ ಣ ಭಾರತದ ದೇವಾಲ್ಯ ವಾಸ್ತ
ು ಶಿಲ್ಪ ದ ರುವಾರಿಗಳೊಂದು
ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಪಲಿವರ ಕಾಲದ ಕಲಾ ವಿಕಾಶವನ್ನು ವಿವಿಧ ಘಟ್ಟಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸ್ಲಾಗಿದ್ .
ಆಳ್ವ
ಿ ಕೆ ನಡೆಸ್ಸದ ರಾಜರುಗಳ್ವಗೆ ಅನ್ನಗುಣವಾಗಿ
1.ಮಹ ೀೊಂದಾ ಶ ೈಲ್ಲ (ಸ್ನಮಾರನ 550-630)
2.ಮಾಮಲ್ಲಿ ಶ ೈಲ್ಲ (630-668)
3.ರಾಜಸಿೊಂಹ ಶ ೈಲ್ಲ (670-800)
4.ನ್ೊಂದಿವಮಿನ್ ಶ ೈಲ್ಲ (800-900)
5.ಅಪರಾಜಿತ ಶ ೈಲ್ಲ ಎೊಂದನ ಗನರನರ್ತಸ್ಲಾಗಿದ್ .

5. ಮಹ ೋಂದಾವಮಿ ಶ ೈಲಿ 550-630
ಪಲಿವರ ಶಿಲಾವಾಸ್ನು ಮತನು ಶಿಲಪಕಲಾ ಚಟ್ನವಟಿಕ ಗಳು
ಪಾಾರೊಂಭವಾಗನವುದನ ಈ ವೊಂಶದ ಮೊದಲ ದ್ೂರ , 1ನ ೀ ಮಹ ೀೊಂದಾ ವಮಿನ್
ಕಾಲದಿೊಂದ. ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗ ಪಲಿವ ರಾಜಯದಲ್ಲಿ ‘ಗನಹಾವಾಸ್ನು’
ಪಾಕಾರವನ್ನು ಬಳಕ ಗ ತೊಂದವನ್ನ. ಪಲಿವರ ಕಲಾ ಪಾಕಾರ ಪಾಾರೊಂಭದಲ್ಲಿ
ಕಾಣಬರನವ ವಾಸ್ನು ಪಾಕಾರಗಳ ೊಂದರ ಗನಹಾಮೊಂಟ್ಪಗಳು.
ಈ ಗನಹಾಮೊಂಟ್ಪಗಳನ್ನು ‘ಕಣಶಿಲ ಯ’ ಏಕಶಿಲಾಗನಡಡಗಳಲ್ಲಿ
ನಿಮಾಿಣವಾಗಿದ್ . ಇವುಗಳ ವಿಸಿುೀಣಿವು ಚಿಕಕದನ ಮತನು ಕ ತುನ ಗಳು ಕಡಿಮೆ.
ಮಹೊಂದ
ರ ವಮಮನ ಮಂಡಗಪಟ್ಟಟ ಶಾಸನವು – “ಇಟಿಟಗ ,
ಮರ, ಸ್ನಣಣ (ಗಾರ ) ಲೂೀಹ ಇವುಗಳನಾುವುದನ್ನು ಬಳಸ್ದ್ ವಿಚಿತಾಚಿತುನಿೊಂದ
ಈ ಬಾಹ ೇಶವರ-ವಿಷ್ನಣ ಲಕ್ಷಿೀ ಆಯಿತನ್ವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಿಸ್ಲಾಯಿತನ”.

6. ಮರಮಲ್ಲಶ ೈಲಿ/1ನ ೋ ನರಸಿಂಹ ವಮಿಶ ೈಲಿ – (630 ರಿಂದ 638)
ಮಹ ೀೊಂದಾ ವಮಿನ್ ಮಗನಾದ ನ್ರಸಿೊಂಹವಮಿನ್ ಚಾಳುಕಯ
ಸಾಮಾಾಜಯವನ್ನು ಆಕಾರ್ಮಿಸಿ ವಾತಾಪಿಕ ೂೊಂಡನ ೊಂಬ ಬಿರನದನ ಧರಿಸಿದ.
ಚಾಳುಕಯರ ಮೆೀಲ್ಲನ್ ವಿಜಯದಿೊಂದ್ಾಗಿ ಮಾಮಲ್ಲಿಪುರೊಂ ಅಥವಾ
ಮಹಾಬಲ್ಲಪುರೊಂ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಿಸಿದನ್ನ. ಅವನ್ ಹ ಸ್ರಿನ್ಲ್ಲಿ ಅದಕ ಕ
ಮಾಮಲ್ಲಿಶ ೈಲ್ಲ ಎೊಂದನ ಕರ ಯಲಾಗಿದ್ .
1ನ ೀ ಮಹ ೀೊಂದಾವಮಿ ಮತನು 1ನ ೀ ನ್ರಸಿೊಂಹ ವಮಿನ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ
ನಿಮಾಿಣವಾದ 15 ಭವಯವಾದ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳು ಮೊಂಟ್ಪಗಳು,
ಶಿಲಾರಥಗಳು ವಿಶವ ಪಾಸಿದದ ಪಡ ದಿದನದ ಮಹಾಬಲ್ಲಪುರೊಂ ಅನ್ನು ‘ದಕ್ಷಿಣ
ಭಾರತದ ವಾಸ್ನುಶಿಲಪ ಮತನು ಶಿಲಪಕಲ ಯ ತವರನಮನ ’ ಎೊಂದನ ಕರ ಯಲಾಗಿದ್ .
ಮಾಮಲ್ಲ
ಲ ಶೈಲ್ಲಯ ಪ
ರ ಮುಖ ನಿಮಾಮಣಗಳನ್ನು 4 ಭಾಗವಾಗಿ
ಮಾಡಲಾಗಿದ್ .
1.ಮೊಂಟ್ಪಗಳು
2.ಏಕಶಿಲಾರಥಗಳು
3.ಗೊಂಗಾವತರಣ ಶಿಲ್ಲಪಗನಚಚ
5.ಕಡಲರ್ತೀರದ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳು

7. ರಾಜಸ್ಸಂಹಶೈಲಿ 2ನ ೋ ನರಸಿಂಹವಮಿ ಶ ೈಲಿ (670-800) ಕ್ರಾ. ಶ
ಕಡಲರ್ತೀರದ ದ್ ೀವಾಲಯ-ಮಹಾಬಲ್ಲಪುರೊಂನ್ ಕಡಲರ್ತೀರ ದ್ ೀವಾಲಯ ಪಲಿವರನ ನಿರ್ಮಿಿಸಿದ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ
ಅತಯೊಂತ ಪುರಾತನ್ವಾದದನದ 2ನ ೀ ನ್ರಸಿೊಂಹ ವಮಿನ್ನ ಇದರ ನಿಮಾಿಪಕ. ದ್ ೀವಾಲಯದ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗನಪು ಸ್ನರೊಂಗ
ಮಾಗಿವಿದನದ ಅದರ ಮೂಲಕ ವಿದ್ ೀಶಿಯರನ್ನು ಅರಸ್ನ್ ಆಸಾಾನ್ಕ ಕ ಕರ ತರನವ ವಯವಸ ಾ ಇದಿದತನ. ಇದನ ಈಗ ಮರಳಿನ್ಲ್ಲಿ
ಮನಚಿಚಹೂೀಗಿದದರೂ ಗನರ್ತಿಸ್ಬಹನದ್ಾಗಿದ್ . ಇದರ ಗಭಿಗನಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಿವಲ್ಲೊಂಗವಿದ್ . ಇದರ ಗೂೀಡ ಗಳ ಮೆೀಲ ಸೂೀಮೆೀಶವರ
ಮತನು ಕ್ಷರ್ತಾಯ ಸಿೊಂಹ ೀಶವರ ಎೊಂಬ ರಡನ ದ್ಾಾವಿಡ ಶ ೈಲ್ಲಯ ಶಿಖರಗಳಿವ . ವಿಶವಸ್ೊಂಸ ಾ ಗನರ್ತಿಸಿರನವ ವಿಶವ ಪರೊಂಪರ ಯ ಕಲಾ
ಪಟಿಟಯಲ್ಲಿ ಈ ದ್ ೀವಾಲಯ ದ್ಾಖಲಾಗಿದ್ . ಕಲಾ ವಿನಾಯಸ್ದಲ್ಲಿ ಈ ದ್ ೀವಾಲಯ ಧಮಿರಾಯ ರಥವನ್ನು ಹೂೀಲನತುದ್ . ಈ
ದ್ ೀವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವಳಿಗಭಿಗೃಹಗಳು, ಅವುಗಳ ಮೆೀಲ ಇರನವ ಅವಳಿ ವಿಮಾನ್ ಪಾಸಾದಗಳು ವಾಸ್ನುತಜ್ಞರಿಗ ಜಿಜ್ಞಾಸ ಯ
ವಸ್ನುವಾಗಿದ್ . ರಾಜಸಿೊಂಹ ಶ ೈಲ್ಲಯ ಪಾಮನಖ ನಿಮಾಿಣಗಳನ್ನು ಕೊಂಚಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹನದ್ಾಗಿದ್ . ಕೊಂಚಿ ಪಲಿವರ ವಾಸ್ನುಶಿಲಪದ
ತವರಾಗಿದ್ . ಪಲಿವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳು ಅಥವಾ ಗೂೀಪುರಗಳ ನ್ಗರವ ೀೊಂದ್ ೀ ಪಾಸಿದಿದ ಪಡ ದಿತನು. ಕೊಂಚಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದ್
1008 ದ್ ೀವಾಲಯಗಳಿದದವ ೊಂದನ ಹ ೀಳಲಾಗಿದ್ . ಆದರ , ಅವುಗಳ ಲಿವು ನ್ಮಗ ಲಭಯವಿಲಿದ್ ಈಗ ಅದರ ಸ್ನತುಮನತುಲ್ಲನ್
ಪಾದ್ ೀಶಗಳಲ್ಲಿ 350ಕೂಕ ಹ ಚಿಚನ್ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳು ಕೊಂಡನ ಬರನತುವ .

8. ಕಂಚಿಯ ಕ ೈಲರಸ್ನರಥ ಅಥವರ ರರಜಸಿಂಹ ೋಶವರ ದ್ ೋವರಲ್ಯ
ಗಭಿಗೃಹ, ಪರದಕ್ಷಿಣಾಪಥ, ನ್ವರೊಂಗ, ಗನಡಿಯಸ್ನತುಲೂ ವಿಶಾಲವಾದ
ಪಾಾೊಂಗಣ, ಪಾಕಾರ, ಪಾಾಕಾರದ ಒಳಮನಖದಲ್ಲಿ ಸಾಲಾಗಿ ಖೊಂಡ ಹಮೆಯಿಗಳು,
ಮಹಾದ್ಾವರಕದ ಸ್ಾಳದಲ್ಲಿ ದ್ಾವರಗನಡಿ ಗಭಿಗೃಹದ ಮೆೀಲ 50 ಅಡಿ ಎತುರದ
ಧಮಿರಾಜರಥ ಮಾದರಿಯ ಪಾಸಾದೂರ , ದ್ಾವರಗನಡಿಯ ಮೆೀಲೂ ಸ್ಣಣ
ಶಾಲಾಕಾರದ ಶಿಖರವಿದ್ .
ಭೂಾಣಾಕೃರ್ತಯ ದ್ಾವರಗೂೀಪುರಗಳು, ಬೃಹದ್ಾಕಾರದ ಚತನಷ್ಪರ್ತ
ವಿಮಾನ್ (ಖೊಂಡಹಮೆಯಿವು ಷ್ಡವಗಿ ಮಾದರಿಯ ಚಿಕಕಗನಡಿ) ಉಬನು
ಕ ತುನ ಯಲ್ಲಿ ದ್ ೀವಾತಾಶಿಲಪಗಳಿವ . ಇದನ ಪಿರರ್ಮಿಡ್ ಆಕೃರ್ತಯ ವಿಮಾನ್ವನ್ನು
ಹೂೊಂದಿದ್ . ದ್ ೀವಾಲಯದ ತಳಭಾಗಕ ಕ ಗಾಾನ ೈಟ್ ಶಿಲ , ಮೆೀಲೂ ಭಾಗಕ ಕ
ಮರಳುಶಿಲ ಬಳಸ್ಲಾಗಿದ್ .
ಇಲ್ಲಿ ದ್ೂರ ರ್ತರನವ ಕನ್ುಡಶಾಸ್ನ್ವು – “ಚಾಲನಕಯರ 2ನ ೀ
ವಿಕಾಮಾದಿತಯನ್ನ ಇಲ್ಲಿಗ ಭ ೀಟಿ ನಿೀಡಿ ದ್ ೀವಾಲಯಕ ಕ ದ್ಾನ್ ನಿೀಡಿದ ಬಗ ೆ
ಹ ೀಳುತುದ್ ”

9. ಕಂಚಿಯ ವ ೈಕತಂಠ ಪ ರತವೊಳ್ ದ್ ೋವರಲ್ಯ
ಮರಳುಗಲ್ಲಿನಿೊಂದ ನಿಮಾಿಣವಾಗಿರನವ ಈ ದ್ ೀವಾಲಯ ಪಲಿವರ
ನಿಮಾಿಣ ವಾಸ್ನು ಪರೊಂಪರ ಯಲ ಿೀ ಅತಯೊಂತ ಪರಿಪೂಣಿವಾದ ದ್ ೀವಾಲಯ.
ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಿಸಿದವನ್ನ ನ್ೊಂದಿವಮಿ. ಈ ದ್ ೀವಾಲಯದ ಕ ೈಸಾಲ ಯ ಒೊಂದನ
ವಿಶ ೀಷ್ವ ೊಂದರ , ಇದರ ಹಗೂೀಡ ಯಲ್ಲಿ ಉದದಕೂಕ ಪಲಿವ ದ್ೂರ
ನ್ೊಂದಿವಮಿನ್ ಪಲಿವ ಮಲಿನ್ ಹನಟ್ನಟ, ಜನ್ನ್ ಮತನು ಪಟ್ಾಟಭಿಷ ೀಕದವರ ಗಿನ್
ಇರ್ತಹಾಸ್ವನ್ನು ತೂೀರಿಸ್ನವ ಕಥಾನ್ಕ ಕಟ್ನಟ ಶಿಲಪಗಳನ್ನು ಕಡ ಯಲಾಗಿದ್ .
ಚಾರಿರ್ತಾಕವಾಗಿ ಅಪರೂಪದ ಈ ಶಿಲಪಗಳು ಪಲಿವರ ಇರ್ತಹಾಸ್ದ ಅಧಯಯನ್ಕ ಕ
ಬಹಳ ಅಮೂಲಯವಾದ ಆಕರಗಳಾಗಿದ್ . ಈ ದ್ ೀವಾಲಯ ವಿಷ್ನಣ
ದ್ ೀವಾಲಯವಾಗಿದನದ, ಗಭಿಗೃಹ, ಎರಡನ ಪಾದಕ್ಷಿಣಾ ಪಥಗಳು, ಸ್ನಖನಾಸಿ,
ನ್ವರೊಂಗ, ಅೊಂಗಳ, ಮಾಲ್ಲಕಾ, ಪಾಾಕಾರಗಳನ್ನು ಹೂೊಂದಿದ್ . ಬಹಳ
ಆಕಷ್ಿಕವಾಗಿ ನಿಮಾಿಣವಾಗಿದ್ . ಗಭಿಗನಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಷ್ನಣವನ್ನು ನಿೊಂತೊಂತ ,
ಕನಳಿತೊಂತ , ಮಲಗಿದೊಂತ ರ್ತಾಭೊಂಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡಿಸ್ಲಾಗಿದ್ . ಅಷ್ಟಮನಖಾಕಾರದ
ಶಿಖರ, ನಾಲಕೊಂತಸಿುನ್ ಗನಡಿಯ ನಿಮಾಿಣವ ೀ ಇದರ ವ ೈಶಿಷ್ಟಯ.

10. ನಂದಿವಮಿನ್ ಶ ೈಲಿ (800-900)
ನ್ೊಂದಿವಮಿನ್ ಪಲಿವ ಮಲಿನ್ ಆಳಿವಕ ಸ್ನಮಾರನ 794ರ ಹೂರ್ತುಗ
ಕ ೂನ ಗೂೊಂಡಿತನ. ಅನ್ೊಂತರ ಆಳಿದ ಪಲಿವ ರಾಜರನ ಹೊಂದಿನ್ವರೊಂತ
ಬಲ್ಲಷ್ಟರಾಗಿರಲ್ಲಲಿ. ಜ ೂತ ಗ ರಾಷ್ರಕೂಟ್, ಪಾೊಂಡಯ, ಚ ೂೀಳ ಮನೊಂತಾದ
ರಾಜವೊಂಶಗಳ ಏಳಿಗ ಪಲಿವ ವಾಸ್ನುಶಿಲಪ ಕಲ ಯ ಏಳಿಗ ಯನ್ನು
ಕನೊಂಠಿತಗೂಳಿಸಿ 800-900 ರ ವರ ಗಿನ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿಮಾಿಣವಾದ ಪಲಿವ
ದ್ ೀವಾಲಯಗಳು ಗಾತಾದಲ್ಲಿ, ಗನಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇಳಿಮನಖವನ್ನು ಪಾದಶಿಿಸ್ನತುವ .
ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಕಾಲದ ದ್ ೀವಾಲಯ ನಿಮಾಿಣ ಘಟ್ಟವನ್ನು ಪಾತ ಯೀಕವಾಗಿ
ನ್ೊಂದಿವಮಿನ್ ಶ ೈಲ್ಲ ಎೊಂದನ ಗನರನರ್ತಸ್ಲಾಗಿದ್ .
ಈ ಶ ೈಲ್ಲಯ ಮನಖಯ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳ ೊಂದರ
ಅ) ಕೊಂಚಿಯ ಮನಕ ುೀಶವರ ಮತನು ಮತೊಂಗ ೀಶವರ ದ್ ೀವಾಲಯ.
ಆ) ಉತುರ ಮೆೀರೂರಿನ್ ಸ್ನೊಂದರ ೀಶವರ ಪ ರನಮಾಳ್
ಇ) ಕ ೈಲಾಸ್ನಾಥ ಮತನು ವ ೈಕನೊಂಠ ಪ ರನಮಾಳ್
ಈ) ಅಲೊಂಬಾಕಯೊಂನ್ ಸ್ಪುಮಾತಯಕಾ ಮತನು ವರದರಾಜ ಪ ರನಮಾಳ್
ದ್ ೀವಾಲಯ

11. ಅಪರರಜಿತ್ ಶ ೈಲಿ
ಕ ಲವು ವಿದ್ಾವೊಂಸ್ರನ ನ್ೊಂದಿವಮಿನ್ ಶ ೈಲ್ಲಯನ ು ವಿಶ ಿೀಷಿಸಿ ಅೊಂರ್ತಮ ಘಟ್ಟವನ್ನು
ಅಪರಾಜಿತ ಶ ೈಲ್ಲಯೊಂದನ ಗನರ್ತಿಸಿದ್ಾದರ . ಈ ಶ ೈಲ್ಲಯ ಪಾಮನಖ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳ ೊಂದರ ,
ಅ) ತ ಕ ೂಕಲೊಂನ್ ಜಲನಾಥ ೀಶವರ ದ್ ೀವಾಲಯ
ಆ) ಸ್ನಮೊಂಗಲ್ಲ ದ್ ೀವಾಲಯ
ಇ) ರ್ತರನತುಣಿಯ ವಿೀರತಾುನ ೀಶವರ
ಈ) ನ ೀಮಲ್ಲಯ ವ ೈಕನೊಂಠ ಪ ರನಮಾಳ್ ದ್ ೀವಾಲಯ.
ನ್ೊಂದಿವಮಿನ್ ಶ ೈಲ್ಲಯ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅನ ೀಕವು ಸ್ೊಂಕೀಣಿ ವಾಸ್ನು
ಸಾಮಾಗಿಾಗಳಿೊಂದ ನಿಮಾಿಣವಾಗಿದ್ . ಇಟಿಟಗ , ಗಾರ ಮನೊಂತಾದವುಗಳಿೊಂದ ಕಟಿಟದ ವಾಸ್ನು
ಭಾಗಗಳ ೊಂದಿಗ ಬ ರ ಸ್ನವ ಪದಧರ್ತ ಪಾಾರೊಂಭವಾಯಿತನ. ಇಟಿಟಗ , ಗಾರ ಯೊಂತಹ
ಮೃದನಮಾದಯಮಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ವಿಮಾನ್ ನಿರ್ಮಿಿಸ್ನವ ಪರಿಪಾಠ ಪಾಾರೊಂಭವಾಗಿದನದದರಿೊಂದ
ಈ ಕಾಲದ ದ್ ೀವಾಲಯಗಳಲಿದ್ ಅನ ೀಕವು ಅನ್ೊಂತರದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದನರಸಿುಯಾಗಿದ್ .
ಪಲಿವರನ ಸ್ನಮಾರನ 300 ವಷ್ಿಗಳ ಕಾಲ ಪೀಷಿಸಿ, ಬ ಳ ಸಿದ ದ್ ೀವಾಲಯ ವಾಸ್ನು
ಮತನು ಶಿಲಪಕಲ , ಅವರ ಅನ್ೊಂತರ ಆಳಿದ ಚ ೂೀಳರ ದ್ ೀವಾಲಯ ವಾಸ್ನುಕಲ ಗ
ಭದಾಬನನಾದಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿಕ ೂಟ್ಟರನ. ಚ ೂೀಳರ ದ್ ೀವಾಲಯ ವಾಸ್ನು ಕಲ ಒೊಂದನ
ರಿೀರ್ತಯಲ್ಲಿ ಪಲಿವರ ವಾಸ್ನು ಕಲ ಯ ಮನೊಂದನವರಿಕ .

12. Reference
• Rowland Benjamin,The Art and Architecture of
India.Penguin,1954
• https://www.metmuseum.org/toah/hd/rajp/hd_rajp.htm
• Singh upindar,A History of Ancient and early Medieval India
Delhi: Person education India 2009