Giải pháp nâng cao chất lượng thanh toán, quyết toán dự án hoàn thành sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước 3836535

1
Më ®Çu
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu ®Ò tµi
Hµng n¨m, nhµ níc dµnh vèn ng©n s¸ch lín cho ®Çu t x©y dùng ®Ó ph¸t triÓn
kinh tÕ x· héi, chiÕm kho¶ng 30-35% GDP. ViÖc c©n ®èi, ph©n bæ vµ ®iÒu hµnh vèn
®èi víi çc Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng vµ thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng ®Ó triÓn khai
çc dù ¸n ®Çu t x©y dùng thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi b¶o ®¶m hiÖu
qu¶, tiÕt kiÖm vµ chèng l·ng phÝ ®ang lµ vÊn ®Ò lín ®îc d luËn x· héi quan t©m.
Tuy nhiªn, thùc tr¹ng ®· vµ ®ang x¶y ra nh÷ng l·ng phÝ, thÊt tho¸t vèn ng©n
s¸ch nhµ níc cho ®Çu t x©y dùng ®· ®Æt ra cho çc cÊp qu¶n lý tõ Trung ¬ng ®Õn ®Þa
ph¬ng ph¶i t×m ra gi¶i ph¸p ng¨n ngõa l·ng phÝ vèn.
ViÖc gi¶m thÊt tho¸t, l·ng phÝ vèn ®Çu t ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng nguån vèn
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §Ó gi¶m thÊt tho¸t, l·ng phÝ cÇn thùc hiÖn tõ kh©u chñ tr-
¬ng ®Çu t, thùc hiÖn ®Çu t vµ kh©u kÕt thóc ®Çu t ®a vµo sö dông. Trong ®ã kh©u
thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t cã vÞ trÝ rÊt quan träng vÒ mÆt nhËn thøc, vÒ lý luËn
còng nh qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh thùc tiÔn.
§Ó n©ng cao chÊt lîng kh©u thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn
thµnh cÇn ®Èy m¹nh viÖc ph©n cÊp cho chñ ®Çu t trong ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng,
quy ®Þnh râ chñ ®Çu t lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong thanh to¸n, quyÕt to¸n
dù ¸n hoµn thµnh, gi¶m bít hå s¬ thanh to¸n, lµm râ c¨n cø vµ quy tr×nh thanh to¸n,
quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh. V× vËy viÖc nghiªn cøu “Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-
îng thanh to¸n, quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh sö dông nguån vèn ng©n s¸ch
nhµ níc lµ yªu cÇu bøc thiÕt cã ý nghÜa c¶ vÒ lý luËn vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn”.
2. §èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi
C¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t x©y dùng liªn quan ®Õn qu¶n lý chi phÝ trong kh©u
thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t vµ néi dung ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng thanh to¸n,
quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh nh c¨n cø, quy tr×nh, hîp ®ång vµ giai ®o¹n thanh to¸n.
3. Ph¹m vi nghiªn cøu: Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan thanh to¸n,
quyÕt to¸n çc dù ¸n ®Çu t x©y dùng sö dông nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc.
4. Môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn v¨n:
Lµm râ vÊn ®Ò lý luËn thanh to¸n, quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh ®èi víi çc
dù ¸n sö dông nguån vèn ng©n s¸ch, lµm râ çc kh¸i niÖm thanh to¸n, quyÕt to¸n,
hÖ thèng çc c¨n cø, quy tr×nh thanh to¸n, quyÕt to¸n ®èi víi çc dù ¸n hoµn thµnh
sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc.
Ph©n tÝch vµ lµm râ thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý chi phÝ trong tõng giai ®o¹n cña
qu¸ tr×nh ®Çu t ®Æc biÖt trong giai ®o¹n thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn, t×m ra çc

2
nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t, lµm chËm gi¶i ng©n thanh to¸n trong
®Çu t x©y dùng nh»m ®a ra çc nhãm gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc.
Trªn c¬ së lý luËn vµ kÕt qu¶ cña viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng kh©u
thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh, luËn v¨n ®· ®a ra gi¶i ph¸p träng
t©m nh»m n©ng cao chÊt lîng thanh to¸n, quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh sö dông vèn
ng©n s¸ch.
5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: T¸c gi¶ sö dông kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng kÕt kinh nghiÖm, ph¬ng ph¸p hÖ thèng ho¸,
ph¬ng ph¸p lÞch sö.
§øng trªn quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng ®Ó xem xÐt ®èi tîng nghiªn cøu lµ
vèn ®Çu t thuéc nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc. §Ó nghiªn cøu ®Ò tµi t¸c gi¶ cßn ¸p
dông çc kÕt qu¶ nghiªn cøu cña çc m«n khoa häc vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ häc M¸c
Lªnin, Kinh tÕ häc, Khoa häc qu¶n lý kinh tÕ, Kinh tÕ x©y dùng.
6. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi
6.1. ý nghÜa khoa häc
§Ò tµi hÖ thèng ho¸ lý luËn c¬ b¶n qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n, quyÕt
to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh thuéc nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc theo tõng qu¸
tr×nh thùc hiÖn ®Ó lµm c¬ së tæng hîp, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ qu¶n lý chi phÝ trong
thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh thuéc nguån vèn ng©n s¸ch nhµ
níc.
6.2. Thùc tiÔn cña ®Ò tµi
Trªn c¬ së lý luËn ®· nªu, luËn v¨n ®· ¸p dông ®Ó ph©n tÝch thùc tr¹ng qu¶n
lý chi phÝ trong thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t thuéc nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n-
íc, lµm c¨n cø ®Ò xuÊt mét sè nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng qu¶n lý chi phÝ
trong thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh ®Ó tham kh¶o vµ ¸p dông
vµo thùc tiÔn trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn bÊt cËp, m©u thuÉn nh quyÒn
h¹n vµ nghÜa vô cña çc chñ thÓ ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n
quyÕt to¸n vèn ®Çu t, nh÷ng c¨n cø, quy tr×nh thanh to¸n quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n
hoµn thµnh.
7. KÕt cÊu cña luËn v¨n: Gåm 3 ch¬ng
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn trong thanh to¸n, quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh sö
dông nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc.
Ch¬ng II: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng thanh to¸n, quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh sö
dông.

3
Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n, quyÕt
to¸n vèn.
Ch¬ng i: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ qu¶n lý chi phÝ trong
thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh
1.1. tæng quan Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ chi phÝ vµ qu¶n
lý chi phÝ
1.1.1. Kh¸i niÖm
Chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh: lµ toµn bé chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng
míi hoÆc söa ch÷a, c¶i t¹o, më réng hay trang bÞ kü thuËt c«ng tr×nh. Do ®Æc ®iÓm
cña s¶n xuÊt x©y dùng vµ ®Æc thï c«ng tr×nh x©y dùng nªn mçi c«ng tr×nh cã chi phÝ
kh¸c nhau ®îc x¸c ®Þnh theo ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt kü thuËt vµ yªu cÇu c«ng nghÖ qu¸
tr×nh x©y dùng.
Qu¶n lý chi phÝ trong ®Çu t x©y dùng chÞu ¶nh hëng cña c¸c quy luËt kinh tÕ
thÞ trêng nh quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ, quy luËt cung cÇu vµ gi¸ c¶,
quy luËt c¹nh tranh vµ chÞu sù ®iÒu tiÕt hÖ thèng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt trong
ho¹t ®éng x©y dùng. Qu¶n lý chi phÝ thùc chÊt lµ kiÓm so¸t khèng chÕ chi phÝ trong
suèt qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng tõ khi chuÈn bÞ ®Çu t, thùc hiÖn ®Çu t vµ kÕt thóc x©y
dùng ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông. Qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n, quyÕt to¸n
®Çu t x©y dùng lµ mét kh©u, mét ph¹m trï cña qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng. Qu¶n
lý chi phÝ trong thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh lµ kiÓm so¸t chi
phÝ giai ®o¹n tõ khi ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ gi÷a bªn giao thÇu vµ bªn nhËn thÇu
®Õn khi lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh.

4
1.1.2. Vai trß qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh
§Ó qu¶n lý nguån vèn ng©n s¸ch cho ®Çu t x©y dùng ®¹t hiÖu qu¶, sö dông
tiÕt kiÖm vµ mang l¹i lîi Ých th× nhµ níc ph¶i sö dông çc chÕ tµi ®ñ m¹nh, ph©n bæ
vèn mét çch hîp lý, tr¸nh giµn tr¶i còng nh quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n
cña chñ ®Çu t, c¬ quan cÊp ph¸t vèn.
Qu¶n lý chi phÝ tèt sÏ gãp phÇn chèng l·ng phÝ, thÊt tho¸t vèn cña Nhµ níc
cho ®Çu t x©y dùng.
1.1.3. Nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ qu¶n lý chi phÝ
1. Qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i b¶o ®¶m môc tiªu hiÖu qu¶ dù
¸n ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh vµ çc yªu cÇu kh¸ch quan cña kinh tÕ thÞ trêng;
2. Qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh theo tõng c«ng tr×nh, phï hîp
víi çc giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh, çc bíc thiÕt kÕ, lo¹i nguån vèn vµ çc
quy ®Þnh cña Nhµ níc;
3. Tæng møc ®Çu t, tæng dù to¸n, dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i ®îc tÝnh
®óng, tÝnh ®ñ vµ phï hîp ®é dµi thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh. Tæng møc ®Çu t lµ
chi phÝ tèi ®a mµ Chñ ®Çu t ®îc phÐp sö dông ®Ó ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh;
4. Nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vÒ chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng
tr×nh th«ng qua viÖc ban hµnh, híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn çc quy ®Þnh vÒ
qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh;
5. Chñ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh chÞu tr¸ch nhiÖm toµn diÖn vÒ viÖc qu¶n lý
chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t ®Õn khi kÕt thóc x©y
dùng ®a c«ng tr×nh vµo khai th¸c sö dông.
1.1.4. Tiªu chÝ qu¶n lý chi phÝ (5 tiªu chÝ)
- Tiªu chÝ thø nhÊt: Qu¶n lý chi phÝ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ theo
thiÕt kÕ, ¸p dông çc ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ x©y dùng phï hîp vÒ ph¬ng ph¸p lËp, yªu
cÇu kü thuËt, biÖn ph¸p thi c«ng, ®Þa ®iÓm x©y dùng;
- Tiªu chÝ thø 2: Tæ chøc ç nh©n tham gia qu¶n lý chi phÝ ph¶i cã ®ñ ®iÒu
kiÖn n¨ng lùc chuyªn m«n, nghiÖp vô, kinh nghiÖm thùc tiÔn, n½m v÷ng c¬ chÕ
chÝnh s¸ch, kh¸ch quan, trung thùc, kh«ng vô lîi;
- Tiªu chÝ thø 3: Qu¶n lý chi phÝ b»ng hîp ®ång kinh tÕ ®îc ký kÕt gi÷a
Chñ ®Çu t vµ çc nhµ thÇu. Hîp ®ång kinh tÕ lµ c¨n cø ph¸p lý cao nhÊt ®Ó yªu cÇu
çc bªn thùc hiÖn ®óng vµ lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt çc tranh chÊp;
- Tiªu chÝ thø 4: §ñ thñ tôc ph¸p lý vÒ thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t
theo hîp ®ång kinh tÕ ký kÕt vµ ®Þnh chÕ tµi chÝnh cña nhµ níc. C¬ quan cÊp ph¸t
vèn thùc hiÖn kiÓm so¸t thanh to¸n theo nguyªn t¾c thanh to¸n tríc, chÊp nhËn sau

5
cho tõng lÇn thanh to¸n vµ kiÓm so¸t tríc, thanh to¸n sau ®èi víi lÇn thanh to¸n
cuèi cïng cña gãi thÇu, hîp ®ång;
- Tiªu chÝ thø 5:
+ KiÓm so¸t chi phÝ trong giai ®o¹n tríc x©y dùng nh kiÓm so¸t chi phÝ tæng
møc ®Çu t, dù to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc, bé phËn c«ng tr×nh, gi¸ dù thÇu, gi¸ th¬ng
th¶o tríc khi ký kÕt hîp ®ång.
+ KiÓm so¸t chi phÝ trong giai ®o¹n thùc hiÖn x©y dùng c«ng tr×nh: khèi lîng
thanh to¸n, gi¸ trÞ ®Ò nghÞ thanh to¸n, çc néi dung c«ng viÖc ph¸t sinh, ®iÒu chØnh
bæ sung, gi¸ trÞ quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh.
1.1.5. Qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng:
1.1.5.1. Giai ®o¹n h×nh thµnh chi phÝ
Chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh ®îc h×nh thµnh vµ qu¶n lý qua tõng giai
®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t:
+ LËp b¸o ço ®Çu t (Dù ¸n tiÒn kh¶ thi): Giai ®o¹n nµy h×nh thµnh s¬ bé
tæng møc ®Çu t. S¬ bé tæng møc ®Çu t ®îc íc tÝnh trªn c¬ së suÊt vèn ®Çu t hoÆc chi
phÝ çc c«ng tr×nh t¬ng tù ®· thùc hiÖn vµ çc yÕu tè chi phÝ ¶nh hëng tíi tæng møc
®Çu t theo ®é dµi thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh. Tæng møc ®Çu t s¬ bé giai ®o¹n nµy
cha cã ý nghÜa vÒ mÆt qu¶n lý vèn.
+ LËp dù ¸n ®Çu t vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t: Giai ®o¹n nµy x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu
t, lµ chi phÝ dù tÝnh cña dù ¸n ®îc x¸c ®Þnh tõ thiÕt kÕ c¬ së, tÝnh theo diÖn tÝch hoÆc
c«ng suÊt sö dông hoÆc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu çc dù ¸n cã chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt
t¬ng tù ®· thùc hiÖn. Tæng møc ®Çu t lµ c¬ së ®Ó chñ ®Çu t lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý
vèn khi thùc hiÖn ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh. Tæng møc ®Çu t lµ mét trong nh÷ng c¨n
cø quan träng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vµ quyÕt ®Þnh thùc hiÖn dù ¸n, ®ång
thêi dïng lµm h¹n møc lµ giíi h¹n tèi ®a kh«ng ®îc phÐp vît qua nh»m lµm môc tiªu
qu¶n lý gi¸ x©y dùng c«ng tr×nh, lµ sù chuÈn bÞ cho viÖc biªn so¹n tæng dù to¸n, dù
to¸n ë çc bíc tiÕp sau.
+ Dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh: ®îc lËp c¨n cø trªn c¬ së khèi lîng çc c«ng
viÖc x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ kü thuËt hoÆc thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng vµ ®¬n gi¸ x©y
dùng c«ng tr×nh, ®Þnh møc chi tiÕt tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m (%), lµ c¨n cø ®Ó chñ
®Çu t qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng trong kh©u thiÕt kÕ vµ çc bíc tiÕp theo.
+ Chi phÝ ®îc lËp trong kh©u ®Êu thÇu vµ lùa chän nhµ thÇu: X¸c ®Þnh gi¸
gãi thÇu, gi¸ dù thÇu, gi¸ ®¸nh gi¸ vµ gi¸ ®Ò nghÞ tróng thÇu.
- Gi¸ gãi thÇu lµ gi¸ trÞ gãi thÇu ®îc x¸c ®Þnh trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu trªn c¬
së tæng møc ®Çu t hoÆc dù to¸n, tæng dù to¸n ®îc duyÖt vµ çc quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- Gi¸ dù thÇu lµ gi¸ do nhµ thÇu nªu trong ®¬n dù thÇu thuéc hå s¬ dù thÇu.

6
- Gi¸ ®Ò nghÞ tróng thÇu lµ do bªn mêi thÇu ®Ò nghÞ trªn c¬ së gi¸ dù thÇu cña
nhµ thÇu ®îc lùa chän tróng thÇu sau söa lçi, hiÖu chØnh c¸c sai lÖch theo yªu cÇu
cña hå s¬ mêi thÇu.
+ Chi phÝ h×nh thµnh khi nghiÖm thu bµn giao lµ gi¸ quyÕt to¸n. Gi¸ quyÕt
to¸n lµ c¬ së ®Ó chñ ®Çu t quyÕt to¸n víi nhµ thÇu nh÷ng chi phÝ hîp ph¸p, hîp lÖ ®-
îc x¸c ®Þnh tõ khèi lîng thùc tÕ thi c«ng vµ c¨n cø hîp ®ång ®· ký kÕt.
Xem s¬ ®å 1.1: S¬ ®å h×nh thµnh chi phÝ theo giai ®o¹n ®Çu t

7
§Ò xuÊt ®Çu t
§Þa ®iÓm
Dù ¸n tiÒn kh¶ thi
(B¸o c¸o ®Çu t)
Uíc to¸n ®Çu t
ChiÕn lîc KTXH
ThÈm ®Þnh
BC§T
Dù ¸n kh¶ thi
(Dù ¸n ®Çu t)
KÕ ho¹ch KTXH
5 n¨m
Tæng møc ®Çu t
LËp thiÕt kÕ kü thuËt
Dù to¸n TKKT
KÕ ho¹ch ®Çu t n¨m
§Êt ®ai ThÈm ®Þnh DA§T
ThÈm ®Þnh TKKTDT
ChuÈn bÞ
x©y dùng
Gi¶i phãng mÆt
b»ng, t¸i ®Þnh c
§Êu thÇu vµ lùa chän
nhµ thÇu x©y dùng
Dù to¸n BVTC
Ký kÕt
hîp ®ång XD
X©y dùng vµ
l¾p ®Æt
NghiÖm thu
bµn giao
Gi¸ trÞ hîp ®ång
Thanh to¸n
QuyÕt to¸n
Tæng quyÕt to¸n
Giai
®o¹n
chuÈn
bÞ
®Çu
t
Giai
®o¹n
thùc
hiÖn
®Çu
t
Tæng kÕt, ®¸nh gi¸
dù ¸n
S¬ ®å 1.1: S¬ ®å h×nh thµnh chi phÝ theo giai ®o¹n ®Çu t
KÕt
thóc

8
1.1.5.2. Néi dung qu¶n lý chi phÝ
Qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh bao gåm: tæng møc ®Çu t; dù to¸n
c«ng tr×nh x©y dùng; ®Þnh møc vµ gi¸ x©y dùng; hîp ®ång trong ho¹t ®éng x©y
dùng; thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh.
a) Qu¶n lý Tæng møc ®Çu t:
Tæng møc ®Çu t ®îc lËp dùa vµo chØ tiªu suÊt vèn ®Çu t, gi¸ x©y dùng c«ng tr×nh
t¬ng tù, gi¸ c¶ vËt liÖu, thiÕt bÞ hiÖn hµnh, kÕt hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng tr×nh.
Tæng møc ®Çu t lµ c¬ së ®Ó chñ ®Çu t lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý vèn khi thùc hiÖn ®Çu
t x©y dùng c«ng tr×nh. Tæng møc ®Çu t ®îc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh trong giai ®o¹n lËp
dù ¸n ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh phï hîp víi néi dung dù ¸n vµ thiÕt kÕ c¬ së, ®èi
víi trêng hîp chØ lËp b¸o c¸o kinh tÕ kü thuËt, tæng møc ®Çu t ®îc x¸c ®Þnh phï hîp
víi thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng.
Tæng møc ®Çu t bao gåm: chi phÝ x©y dùng; chi phÝ thiÕt bÞ; chi phÝ båi th-
êng gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c; chi phÝ qu¶n lý dù ¸n; chi phÝ t vÊn ®Çu t x©y
dùng; chi phÝ kh¸c vµ chi phÝ dù phßng.
b) LËp vµ qu¶n lý dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh:
Dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng tr×nh x©y dùng cô thÓ vµ
lµ c¨n cø ®Ó chñ ®Çu t qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh. Dù to¸n c«ng tr×nh
®îc lËp c¨n cø trªn c¬ së khèi lîng c¸c c«ng viÖc x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ kü thuËt
hoÆc thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng, nhiÖm vô c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn cña c«ng tr×nh vµ
®¬n gi¸ x©y dùng c«ng tr×nh, ®Þnh møc chi phÝ tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m (%) cÇn
thiÕt ®Ó thùc hiÖn khèi lîng, nhiÖm vô c«ng viÖc ®ã. Dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng
bao gåm: Chi phÝ x©y dùng, chi phÝ thiÕt bÞ, chi phÝ qu¶n lý dù ¸n, chi phÝ t vÊn ®Çu
t x©y dùng, chi phÝ kh¸c vµ chi phÝ dù phßng cña c«ng tr×nh.
Dù to¸n c«ng tr×nh ®îc hiÓu lµ viÖc tÝnh to¸n, lùa chän, thÈm ®Þnh vµ biªn
so¹n hå s¬ t¬ng øng vÒ gi¸ x©y dùng ë thêi kú dù tÝnh, ®îc tiÕn hµnh ë bíc thiÕt kÕ
b¶n vÏ thi c«ng. Dù to¸n c«ng tr×nh ®· ®îc thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt lµ c¨n cø ®Ó ký
kÕt hîp ®ång x©y l¾p khi thùc hiÖn ph¬ng thøc giao thÇu vµ thanh to¸n gi¸ x©y l¾p
c«ng tr×nh x©y dùng; lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ mêi thÇu vµ qu¶n lý chi phÝ sau ®Êu
thÇu khi thùc hiÖn ph¬ng thøc ®Êu thÇu nh qu¶n lý chi phÝ trong thi c«ng x©y dùng,
kh©u thanh to¸n, quyÕt to¸n, b¶o hµnh c«ng tr×nh x©y dùng.
c. LËp vµ qu¶n lý tæng dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh
Tæng dù to¸n cã vai trß quan träng trong qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng ®Æc
biÖt trong qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch vèn hµng n¨m. Theo quy ®Þnh cña NghÞ
®Þnh sè 16/2005/N§-CP cã quy ®Þnh ph¶i lËp tæng dù to¸n, nhng theo NghÞ ®Þnh sè
99/2007/N§-CP th× kh«ng quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i lËp tæng dù to¸n song ®Ó qu¶n lý

9
chi phÝ ®îc tèt h¬n chñ ®Çu t cÇn lËp tæng dù to¸n. Tæng dù to¸n lµ c¬ së ®Ó chñ ®Çu
t x¸c ®Þnh gi¸ çc gãi thÇu cña dù ¸n, c¬ së qu¶n lý gi¸ trong kh©u ®Êu thÇu, thanh
to¸n vµ quyÕt to¸n víi nhµ thÇu.
Tæng dù to¸n lµ toµn bé chi phÝ cÇn thiÕt dù tÝnh ®Ó ®Çu t x©y dùng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh thuéc dù ¸n. Tæng dù to¸n bao gåm çc chi phÝ ®îc tÝnh
theo çc dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh gåm chi phÝ x©y dùng,
chi phÝ thiÕt bÞ, çc chi phÝ kh¸c ®îc tÝnh trong dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh vµ chi
phÝ dù phßng, chi phÝ qu¶n lý dù ¸n vµ mét sè chi phÝ kh¸c cña dù ¸n. Tæng dù to¸n
kh«ng bao gåm chi phÝ båi thêng gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c kÓ c¶ chi phÝ thuª
®Êt thêi gian x©y dùng, chi phÝ ®Çu t h¹ tÇng kü thuËt, vèn lu ®éng cho s¶n xuÊt.
1.1.6. Kinh nghiÖm qu¶n lý chi phÝ cña mét sè níc trªn thÕ giíi vµ bµi häc
rót ra cho ViÖt Nam.
1.1.6.1 M« h×nh qu¶n lý chi phÝ mét sè níc trªn thÕ giíi
§èi víi çc dù ¸n cña ChÝnh phñ Anh, Chñ ®Çu t ñy nhiÖm cho kü s chuyªn
ngµnh vµ kiÕn tróc s lµ c«ng ty t nh©n (hoÆc nhµ níc tuyÓn) ®Ó ph¸c th¶o
Dù ¸n vµ thiÕt kÕ s¬ bé. Trong giai ®o¹n nµy, kü s chuyªn ngµnh vµ KiÕn tróc s ®îc
hç trî bëi t vÊn thiÕt kÕ vµ t vÊn qu¶n lý chi phÝ (Quantity Surveyor) lµ çc c«ng ty
t nh©n. Çc c«ng ty nµy ®îc giíi thiÖu bëi kü s chuyªn ngµnh vµ kiÕn tróc s cho Chñ
®Çu t lùa chän.
T vÊn qu¶n lý chi phÝ lËp kh¸i to¸n chi phÝ ®îc tÝnh to¸n dùa trªn çc th«ng
tin c¬ b¶n vÒ dù ¸n tõ thiÕt kÕ s¬ bé, VÝ dô: dùa trªn diÖn tÝch 1m2 sµn. Khi khèi l-
îng vèn dµnh cho dù ¸n ®îc chÊp thuËn, thiÕt kÕ s¬ bé sÏ ®îc tr×nh cho Chñ ®Çu t.
T vÊn qu¶n lý chi phÝ lËp dù to¸n s¬ bé m« t¶ lîng vèn x©y dùng sÏ ®îc chi tiªu nh
thÕ nµo. Dù to¸n s¬ bé ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn thiÕt kÕ. Do ®ã, dù to¸n s¬ bé ®a ra
môc tiªu chi phÝ cho mçi ngêi trong nhãm thiÕt kÕ khi thùc hiÖn çc bíc tiÕp theo.
Khi çc quyÕt ®Þnh vÒ thiÕt kÕ ®îc ®a ra, t vÊn qu¶n lý chi phÝ sÏ lËp dù to¸n vµ dù
to¸n nµy cã liªn quan ®Õn dù to¸n s¬ bé ®· ®îc duyÖt. NÕu bÞ vît qu¸ dù to¸n s¬ bé
®îc duyÖt, dù to¸n s¬ bé hoÆc thiÕt kÕ sÏ ®îc c¶nh b¸o. Chi phÝ dù phßng trong dù
to¸n s¬ bé sÏ gióp gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò x¶y ra. MÆc dï vËy, thêng th× Ýt khi gÆp
nh÷ng thay ®æi trong ng©n s¸ch hoÆc thiÕt kÕ s¬ bé trong giai ®o¹n thiÕt kÕ thi c«ng.
Khi xong thiÕt kÕ thi c«ng, t vÊn qu¶n lý chi phÝ sÏ lËp biÓu khèi lîng bao gåm chi
tiÕt tÊt c¶ çc h¹ng môc c«ng viÖc theo yªu cÇu thiÕt kÕ. BiÓu khèi lîng sÏ ®îc ¸p
gi¸ vµ sau ®ã sÏ ®îc sö dông ®Ó ph©n tÝch Hå s¬ thÇu cña çc nhµ thÇu.
Giai ®o¹n sau khi ký kÕt hîp ®ång x©y dùng, ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t chi phÝ ®-
îc sö dông lµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh mèc ng©n s¸ch vµ dù b¸o ng©n s¸ch, mèc ng©n
s¸ch ®îc lËp bëi t vÊn qu¶n lý chi phÝ. Mèc ng©n s¸ch ®îc dïng ®Ó so s¸nh ng©n
s¸ch ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ dù b¸o cho çc giai ®o¹n trong t¬ng lai. Mèc ng©n s¸ch

10
®îc lËp bëi t vÊn qu¶n lý chi phÝ. Mèc ng©n s¸ch sÏ ®îc cËp nhËt bÊt cø khi nµo cã
sù thay ®æi quan träng (çc ph¸t sinh), vµ ®îc cËp nhËt hµng th¸ng. Thanh to¸n cho
nhµ thÇu thêng dùa trªn çc ®¸nh gi¸ hµng th¸ng vÒ khèi lîng c«ng viÖc thùc hiÖn
theo tÝnh to¸n cña nhµ thÇu vµ ®¬n gi¸ kiÓm tra bëi t vÊn qu¶n lý chi phÝ.Trong bÊt
cø hîp ®ång nµo thêng th× thêi gian cho phÐp ®Ó tiÕn hµnh nhanh çc thñ tôc thanh
to¸n cuèi cïng sau khi c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh lµ 3 th¸ng.
ë Mü çc ®Þnh møc, tiªu chuÈn do çc c«ng ty t vÊn cã danh tiÕng biªn so¹n,
cung cÊp cho thÞ trêng tham kh¶o, viÖc tÝnh gi¸ x©y dùng c«ng tr×nh do c«ng ty ®Þnh
gi¸ chuyªn nghiÖp ®¶m nhËn. Nhµ níc lÊy hiÖu qu¶ cña dù ¸n lµ môc tiªu qu¶n lý,
thùc hiÖn qu¶n lý th«ng qua c¬ chÕ thÞ trêng.
ë Trung Quèc ®Æc biÖt coi träng qu¶n lý chi phÝ ngay tõ kh©u dù ¸n, nguyªn
t¾c x¸c ®Þnh vµ khèng chÕ chi phÝ trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng theo ph¬ng ch©m:
“Lîng thèng nhÊt – Gi¸ chØ ®¹o – PhÝ c¹nh tranh”. HiÖn Trung Quèc vÉn ®ang
thùc hiÖn c¬ chÕ kÕt hîp gi¸m s¸t nhµ níc (giai ®o¹n lËp dù ¸n) vµ gi¸m s¸t x· héi
(giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t).
M« h×nh qu¶n lý chi phÝ cña mét sè níc: Anh, óc, Hång Kong, Mü, Th¸i
Lan… ®îc chia lµm 6 møc gi¸ hîp lý theo 6 bíc nh sau:
Bíc 1: ¦íc tÝnh ng©n quÜ dù ¸n ë giai ®o¹n nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi;
Bíc 2: X¸c ®Þnh, bè trÝ ng©n quÜ theo ý tëng thiÕt kÕ ë giai ®o¹n nghiªn cøu
kh¶ thi;
Bíc 3: Gi¸ x©y dùng ë bíc thiÕt kÕ s¬ bé (gåm c¶ thiÕt kÕ kü thuËt (nÕu cã)
®èi víi h¹ng môc kü thuËt phøc t¹p;
Bíc 4: Gi¸ x©y dùng bíc thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng;
Bíc 5: Gi¸ x©y dùng ë giai ®o¹n ®Êu thÇu;
Bíc 6: Gi¸ x©y dùng ë giai ®o¹n x©y dùng.
Néi dung chñ yÕu qu¶n lý chi phÝ trong giai ®o¹n x©y dùng
1. B¸o ço kÕ ho¹ch chi phÝ ®Ò nghÞ thanh to¸n;
2. §iÒu chØnh ph¸t sinh vÒ chi phÝ;
3. B¸o ço vÒ dßng tiÒn mÆt;
4. §iÒu chØnh chi phÝ cña hîp ®ång;
5. X¸c ®Þnh tiÕn ®é thanh to¸n.
1.1.6.2 Bµi häc rót ra cho ViÖt Nam
KiÓm so¸t chi phÝ trong giai ®o¹n thiÕt kÕ ®Æc biÖt ®îc coi träng ë çc níc
ph¸t triÓn, tæ chøc t vÊn kiÓm so¸t chi phÝ tõ khi lËp dù to¸n s¬ bé trong giai ®o¹n
thiÕt kÕ c¬ së vµ t vÊn thiÕt kÕ ph¶i x¸c ®Þnh thiÕt kÕ kh«ng ®îc vît dù to¸n ®îc
c¶nh b¸o. §iÒu nµy ®Æc biÖt rÊt cã ý nghÜa ®èi víi ViÖt Nam trong khi cha h×nh
thµnh çc tæ chøc t vÊn qu¶n lý chi phÝ chuyªn nghiÖp th× cÇn t¨ng cêng kiÓm so¸t

11
chi phÝ sau khi h×nh thµnh thiÕt kÕ c¬ së vµ n©ng cao vai trß kiÓm so¸t chi phÝ trong
thiÕt kÕ cña tæ chøc t vÊn thiÕt kÕ.
Trong giai ®o¹n x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i x©y dùng ®îc kÕ ho¹ch thanh to¸n
vèn dùa trªn tiÕn ®é thi c«ng vµ cam kÕt thùc hiÖn tiÕn ®é cña nhµ thÇu, x¸c ®Þnh
®iÒu chØnh ph¸t sinh vÒ chi phÝ, chñ ®Çu t cÇn b¸o ço ®Çy ®ñ vÒ nguån vèn dù kiÕn
thanh to¸n cho nhµ thÇu, x¸c ®Þnh tiÕn ®é thanh to¸n ph¶i dùa trªn khèi lîng c«ng
viÖc hoµn thµnh.
KiÓm so¸t chi phÝ giai ®o¹n tríc x©y dùng:
1) KiÓm tra sù phï hîp cña ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t dùa trªn tÝnh
chÊt kü thuËt, yªu cÇu c«ng nghÖ vµ çc tµi liÖu liªn quan.
- KiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ, hîp lý cña tæng møc ®Çu t
- LËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¬ bé
2) KiÓm tra dù to¸n, tæng dù to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
- KiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ, hîp lý cña çc bé phËn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
- KiÓm tra sù phï hîp gi÷a dù to¸n bé phËn, h¹ng môc c«ng tr×nh víi gi¸ trÞ
t¬ng øng trong kÕ ho¹ch chi phÝ s¬ bé
- LËp kÕ ho¹ch chi phÝ vµ gi¸ gãi thÇu trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu
3) §Êu thÇu vµ lùa chän nhµ thÇu
- KiÓm tra gi¸ gãi thÇu vµ çc ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn chi phÝ trong hå s¬ mêi thÇu.
- ChuÈn bÞ gi¸ ký hîp ®ång.
1.2. Qu¶n lý chi phÝ trong kh©u thanh to¸n vèn ®Çu t
1.2.1. Yªu cÇu c¬ b¶n qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n vèn ®Çu t
Qu¶n lý chi phÝ trong kh©u thanh to¸n vèn ®Çu t lµ mét c«ng viÖc ph¶i thùc
hiÖn thêng xuyªn, liªn tôc trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t x©y dùng, v× vËy Chñ
®Çu t, nhµ thÇu vµ c¬ quan cÊp ph¸t vèn ph¶i b¸m s¸t kh©u thanh to¸n, ®¶m b¶o gi¶i
ng©n vèn kÞp thêi, ®óng tiÕn ®é cho nhµ thÇu. Cô thÓ lµ:
- X¸c ®Þnh c¨n cø ph¸p lý liªn quan ®Õn c«ng t¸c thanh to¸n vèn ®Çu t nh hÖ
thèng v¨n b¶n híng dÉn c«ng t¸c thanh to¸n vèn, çc quy ®Þnh vÒ qu¶n lý chi phÝ,
tu©n thñ quy tr×nh thanh to¸n vèn ®Çu t.
- X¸c ®Þnh râ nguån vèn, nhu cÇu sö dông, kÕ ho¹ch sö dông ®Ó t¹o thÕ chñ
®éng cho c¬ quan cÊp ph¸t vèn, ph©n cÊp vÒ qu¶n lý vèn ng©n s¸ch m¹nh h¬n n÷a
cho çc chñ ®Çu t, ®ång thêi t¨ng cêng kiÓm tra, kiÓm so¸t vèn thanh to¸n mét çch
chÆt chÏ b»ng viÖc sö dông çc tæ chøc t vÊn chuyªn nghiÖp. §iÒu chØnh møc vèn
®Çu t theo tõng quý, n¨m s¸t víi thùc tÕ.

12
- KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n, hîp lý cña viÖc ¸p dông, vËn dông ®¬n gi¸ x©y
dùng c«ng tr×nh, ®Þnh møc tû lÖ, dù to¸n chi phÝ t vÊn vµ dù to¸n c¸c kho¶n môc chi
phÝ kh¸c trong dù to¸n c«ng tr×nh. §¶m b¶o sù chÝnh x¸c gi÷a khèi lîng dù to¸n
chñ yÕu víi khèi lîng thiÕt kÕ.
- Ban hµnh c¸c ®Þnh chÕ vÒ thanh to¸n phï hîp, ®ång bé víi v¨n b¶n hiÖn hµnh
vÒ ®Çu t x©y dùng, rót ng¾n thêi gian thanh to¸n, gi¶m bít hå s¬ thanh to¸n, thùc hiÖn
thanh to¸n tríc kiÓm so¸t sau ®èi víi tõng lÇn thanh to¸n; kiÓm so¸t tríc, thanh to¸n
sau ®èi víi lÇn thanh to¸n cuèi cïng.
- Trong hîp ®ång kinh tÕ cÇn quy ®Þnh ®Çy ®ñ, râ rµng vÒ néi dung thanh to¸n,
thêi h¹n thanh to¸n, giai ®o¹n thanh to¸n, ®iÒu chØnh gi¸ hîp ®ång, t¹m øng hîp ®ång,
tiÕn ®é thùc hiÖn vµ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc, nghiÖm thu c«ng viÖc, bé phËn,
giai ®o¹n, b¶o hµnh c«ng tr×nh.
1.2.2 Tµi liÖu c¬ së ®Ó qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n vèn ®Çu t
1.2.2.1. KÕ ho¹ch khèi lîng, kÕ ho¹ch vèn
- KÕ ho¹ch khèi lîng: khèi lîng c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn trong n¨m kÕ ho¹ch
®· ®îc ngêi quyÕt ®Þnh ®Çu t phª duyÖt c¨n cø vµo:
+ B¶n vÏ thi c«ng ®îc duyÖt;
+ Dù to¸n, tæng dù to¸n h¹ng môc hoÆc c«ng tr×nh ®îc duyÖt;
+ TiÕn ®é thi c«ng ®îc duyÖt;
+ §iÒu kiÖn, m«i trêng vµ n¨ng lùc x©y dùng trong n¨m cña nhµ thÇu.
KÕ ho¹ch khèi lîng do chñ ®Çu t lËp, ®¨ng ký víi c¬ quan chñ qu¶n, c¬ quan
chñ qu¶n kiÓm tra, c©n ®èi chung toµn ngµnh, sau ®ã cã quyÕt ®Þnh ph©n bæ kÕ
ho¹ch vèn cho tõng dù ¸n.
KÕ ho¹ch khèi lîng lµ c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, lµm c¨n cø gi¶i ng©n
vèn ®Çu t x©y dùng cho dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn.
- KÕ ho¹ch vèn: lµ x¸c ®Þnh lîng vèn ®Çu t cÇn ph¶i cã ®Ó thanh to¸n vèn dù
¸n cho nhµ thÇu khi cã khèi lîng thùc hiÖn ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n. Khèi lîng
thùc hiÖn ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n lµ khèi lîng hoµn thµnh (hay khèi lîng hoµn
thµnh quy íc).
Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ khèi lîng hoµn thµnh ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n:
1. Khèi lîng thùc hiÖn cã trong thiÕt kÕ ®îc thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt;
2. Khèi lîng thùc hiÖn cã trong dù to¸n (tæng dù to¸n) ®îc thÈm ®Þnh vµ phª
duyÖt;
3. Khèi lîng thùc hiÖn cã trong kÕ ho¹ch ®îc th«ng b¸o;
4. Khèi lîng hoµn thµnh ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt cho phÐp;
5. Khèi lîng ®o ®îc, ®Õm ®îc, nh×n thÊy ®îc;

13
6. Khèi lîng ®îc A-B nghiÖm thu (®¹t yªu cÇu vÒ chÊt lîng). Bªn A chÊp
nhËn thanh to¸n.
C¨n cø ®Ó lËp kÕ ho¹ch vèn:
- Gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn dë dang ®Çu kú;
- Gi¸ trÞ khèi lîng kÕ ho¹ch cña dù ¸n trong n¨m kÕ ho¹ch;
- Gi¸ trÞ khèi lîng dë dang cuèi kú.
KÕ ho¹ch vèn do chñ ®Çu t lËp, c¬ quan tµi chÝnh kiÓm tra vµ th«ng b¸o
cho chñ qu¶n ®Çu t vµ Kho b¹c nhµ níc lµm c¨n cø kiÓm so¸t thanh to¸n vèn.
- X¸c ®Þnh kÕ ho¹ch vèn:
VKH= KL§K + KLKH … KLCK
Trong ®ã:
- VKH: Lîng vèn ®Çu t cÇn thiÕt trong kú kÕ ho¹ch ®Ó thanh to¸n cho gi¸
trÞ khèi lîng thùc hiÖn ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n trong kú kÕ ho¹ch.
- KL§K: Gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn dë dang ®Çu kú kÕ ho¹ch cha ®îc
thanh to¸n.
- KLKH: Gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch (kÕ ho¹ch khèi lîng)
- KLCK: Gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn dë dang cuèi kú kÕ ho¹ch
KLKH
A KL§K C KLCK D
B VKH
Cã 3 trêng hîp:
Trêng hîp 1: VKH > KLKH v× KL§K > KLCK
Trêng hîp 2: VKH = KLKH v× KL§K = KLCK
Trêng hîp 3: VKH < KLKH v× KL§K < KLCK
AC = AB + BD – CD
AC: khèi lîng thùc hiÖn ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n.
VÝ dô: Dù ¸n ®Çu t chuyÓn tiÕp cã gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn dë dang ®Çu
kú lµ 3.5 tû ®ång. KÕ ho¹ch khèi lîng n¨m kÕ ho¹ch lµ 10 tû ®ång, dù kiÕn ®Õn cuèi
n¨m khèi lîng dë dang lµ 2.5 tû. H·y x¸c ®Þnh khèi lîng vèn ®Çu t cÇn chuÈn bÞ ®Ó
thanh to¸n.
VKH = KL§K + KLKH – KLCK = 3.5+10-2.5 = 11 tû ®ång
VKH = 11tû > KLKH = 10 tû. KÕ ho¹ch vèn cña dù ¸n lín h¬n kÕ ho¹ch khèi lîng
trong n¨m kÕ ho¹ch.
§Ó qu¶n lý nguån vèn ®Çu t hiÖu qu¶, tr¸nh t×nh tr¹ng cã dù ¸n th× vèn chê
gi¶i ng©n, cã dù ¸n th× cã khèi lîng hoµn thµnh nhng cha ®îc gi¶i ng©n, vµo 31/10
hµng n¨m chñ ®Çu t ph¶i chuÈn bÞ kÕ ho¹ch vèn vµ göi lªn c¬ quan chñ qu¶n vÒ:

14
- T×nh h×nh thùc hiÖn, tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch khèi lîng cña dù ¸n;
- Tæng vèn ®Çu t ®îc thanh to¸n cho dù ¸n trong n¨m kÕ ho¹ch;
- X¸c ®Þnh t×nh tr¹ng thõa, thiÕu vèn ®Ó thanh to¸n cho dù ¸n theo gi¸ trÞ
khèi lîng ®· thùc hiÖn trong n¨m kÕ ho¹ch.
1.2.2.2. C¨n cø kiÓm so¸t khèi lîng x©y dùng hoµn thµnh:
1) Më tµi kho¶n thanh to¸n (®èi víi vèn trong níc më tµi kho¶n t¹i KBNN,
vèn níc ngoµi më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng phôc vô);
2) Dù ¸n ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh (hoÆc b¸o ço kinh tÕ kü thuËt ®èi víi dù
¸n chØ lËp b¸o ço kinh tÕ kü thuËt) kÌm quyÕt ®Þnh ®Çu t cña cÊp cã thÈm quyÒn,
çc quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh dù ¸n (nÕu cã);
3) Dù to¸n vµ quyÕt ®Þnh phª duyÖt dù to¸n cho tõng c«ng viÖc, h¹ng môc
c«ng tr×nh, c«ng tr×nh ®èi víi trêng hîp chØ ®Þnh thÇu hoÆc tù thùc hiÖn vµ çc c«ng
viÖc thùc hiÖn kh«ng th«ng qua hîp ®ång;
4) V¨n b¶n lùa chän nhµ thÇu theo qui ®Þnh cña LuËt §Êu thÇu;
5) Hîp ®ång gi÷a bªn giao thÇu vµ bªn nhËn thÇu (bao gåm çc tµi liÖu kÌm
theo hîp ®ång nh: ®iÒu kiÖn hîp ®ång (®iÒu kiÖn chung vµ ®iÒu kiÖn riªng), ®Ò xuÊt
cña nhµ thÇu, çc chØ dÉn kü thuËt, ®iÒu kiÖn tham chiÕu, çc b¶n vÏ thiÕt kÕ, çc
söa ®æi bæ sung b»ng v¨n b¶n, biªn b¶n ®µm ph¸n hîp ®ång, b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp
®ång vµ çc b¶o l·nh kh¸c, nÕu cã;
6) B¶o l·nh t¹m øng (nÕu cã) theo quy ®Þnh cô thÓ cña hîp ®ång (kÓ c¶ dù ¸n
vèn trong níc nhng do nhµ thÇu níc ngoµi thi c«ng);
Trong 6 tµi liÖu trªn chØ göi mét lÇn cho ®Õn khi dù ¸n kÕt thóc ®Çu t, trõ tr-
êng hîp ph¶i bæ xung, ®iÒu chØnh.
7) Çc hå s¬ ®îc göi kÌm theo ®èi víi tõng lÇn thanh to¸n (6 néi dung)
(1) Biªn b¶n nghiÖm thu hoµn thµnh bé phËn c«ng tr×nh, giai ®o¹n thi c«ng
x©y dùng hoÆc biªn b¶n nghiÖm thu hoµn thµnh h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc c«ng
tr×nh ®Ó ®a vµo sö dông.
(2) B¶ng x¸c ®Þnh gi¸ trÞ khèi lîng hoµn thµnh theo hîp ®ång;
- B¶ng x¸c ®Þnh gi¸ trÞ khèi lîng ph¸t sinh ngoµi hîp ®ång (®èi víi hîp ®ång
trän gãi vµ hîp ®ång theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh);
- B¶ng x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh cña hîp ®ång (®èi víi
hîp ®ång theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh vµ hîp ®ång theo gi¸ ®iÒu chØnh);
(3) B¶ng tÝnh gi¸ trÞ ®Ò nghÞ thanh to¸n (Gi¸ trÞ khèi lîng hoµn thµnh theo
hîp ®ång, gi¸ trÞ khèi lîng çc c«ng viÖc ph¸t sinh ngoµi hîp ®ång (®èi víi hîp
®ång trän gãi vµ hîp ®ång theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh), chiÕt khÊu tiÒn t¹m øng, gi¸ trÞ
thanh to¸n sau khi ®· bï trõ çc kho¶n trªn.
(4) GiÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n vèn ®Çu t;

15
(5) GiÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n t¹m øng vèn ®Çu t (nÕu cã thanh to¸n t¹m øng)
(6) GiÊy rót vèn ®Çu t.
1.2.2.3. C¨n cø kiÓm so¸t khèi lîng thiÕt bÞ hoµn thµnh:
1) Biªn b¶n nghiÖm thu theo quy ®Þnh. Trêng hîp thiÕt bÞ kh«ng cÇn l¾p ®Æt
th× göi biªn b¶n nghiÖm thu gi÷a chñ ®Çu t vµ nhµ thÇu theo hîp ®ång.
2) Hãa ®¬n (®èi víi thiÕt bÞ mua trong níc) trêng hîp chØ ®Þnh thÇu (b¶n sao
y b¶n chÝnh cã ch÷ ký vµ dÊu cña chñ ®Çu t);
3) Çc chøng tõ vËn chuyÓn, b¶o hiÓm, thuÕ, phÝ lu kho (trêng hîp cha ®îc
tÝnh trong gi¸ thiÕt bÞ);
4) GiÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n vèn ®Çu t;
5) GiÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n t¹m øng vèn ®Çu t (nÕu cã thanh to¸n t¹m øng);
6) GiÊy rót vèn ®Çu t.
1.2.2.4. C¨n cø kiÓm so¸t khèi lîng c«ng t¸c t vÊn hoµn thµnh
1) Biªn b¶n nghiÖm thu hoÆc biªn b¶n bµn giao khèi lîng c«ng viÖc t vÊn
hoµn thµnh hoÆc b¸o ço kÕt qu¶ hoµn thµnh. Trêng hîp hîp ®ång thanh to¸n theo
thêi gian cã b¶ng kª chi phÝ do chñ ®Çu t lËp;
2) GiÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n vèn ®Çu t;
3) GiÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n t¹m øng vèn ®Çu t (nÕu cã thanh to¸n t¹m øng);
4) GiÊy rót vèn ®Çu t.
1.2.2.5. C¨n cø kiÓm so¸t thanh to¸n khèi lîng hoµn thµnh kh¸c
- §èi víi lÖ phÝ cÊp ®Êt x©y dùng, thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt: ph¶i cã
hãa ®¬n, chøng tõ hîp lÖ cña c¬ quan thu tiÒn;
- §èi víi chi phÝ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng: ph¶i cã b¶n x¸c nhËn khèi l-
îng ®Òn bï ®· thùc hiÖn; hîp ®ång vµ biªn b¶n bµn giao nhµ (trêng hîp mua nhµ
phôc vô di d©n gi¶i phãng mÆt b»ng). Riªng chi phÝ cho c«ng t¸c tæ chøc ®Òn bï
gi¶i phãng mÆt b»ng ph¶i cã dù to¸n ®îc duyÖt;
- Çc chi phÝ khëi c«ng, nghiÖm thu, ch¹y thö, kh¸nh thµnh: ph¶i cã v¨n b¶n
cña cÊp cã thÈm quyÒn cho phÐp (trõ trêng hîp ch¹y thö), dù to¸n ®îc duyÖt vµ
b¶ng kª chi phÝ do chñ ®Çu t lËp;
- Çc chi phÝ chuyªn gia, ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt vµ çn bé qu¶n lý s¶n
xuÊt; ph¶i cã hîp ®ång, dù to¸n chi phÝ ®îc duyÖt, b¶ng kª chi phÝ do chñ ®Çu t lËp;
- §èi víi chi phÝ b¶o hiÓm c«ng tr×nh: ph¶i cã hîp ®ång b¶o hiÓm;
- §èi víi chi phÝ qu¶n lý dù ¸n:
+ Çc chi phÝ theo tû lÖ (%), thanh to¸n theo ®Þnh møc quy ®Þnh.
+ Çc chi phÝ theo hîp ®ång (kÓ c¶ trêng hîp thuª t vÊn, qu¶n lý dù ¸n),
thanh to¸n theo quy ®Þnh cña hîp ®ång.
+ Çc chi phÝ ph¶i lËp dù to¸n, thanh to¸n theo dù to¸n ®îc duyÖt.

16
- §èi víi chi phÝ trong c«ng t¸c quy ho¹ch, chuÈn bÞ ®Çu t, chuÈn bÞ thùc hiÖn
dù ¸n: ph¶i cã dù to¸n ®îc duyÖt, hîp ®ång, b¶n nghiÖm thu khèi lîng c«ng viÖc
hoÆc b¸o ço kÕt qu¶ c«ng viÖc hoµn thµnh.
- §èi víi chi phÝ thÈm tra phª duyÖt quyÕt to¸n: Trêng hîp thuª kiÓm to¸n ph¶i
cã hîp ®ång; trêng hîp do c¬ quan chuyªn m«n thÈm tra, ph¶i cã dù to¸n ®îc duyÖt.
1.2.3. §¸nh gi¸ chÊt lîng qu¶n lý chi phÝ trong kh©u thanh to¸n vèn ®Çu t
1.2.3.1. §¸nh gi¸ chÊt lîng qu¶n lý chi phÝ theo giai ®o¹n thanh to¸n vèn
®Çu t
§Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n vèn ®Çu t ®îc chia
lµm 3 giai ®o¹n chÝnh:
Giai ®o¹n thø nhÊt: Tõ khi ký kÕt hîp ®ång gi÷a chñ ®Çu t vµ nhµ thÇu
®Õn khi thùc hiÖn thanh to¸n tõng lÇn tríc khi chuyÓn lªn c¬ quan cÊp ph¸t vèn
chñ ®Çu t ph¶i ®¸nh gi¸ chÊt lîng giai ®o¹n nµy, néi dung ®¸nh gi¸ bao gåm:
- Gi¸ trÞ hîp ®ång: Bao gåm tÊt c¶ çc chi phÝ, phÝ, lîi nhuËn vµ thuÕ liªn
quan ®Õn c«ng viÖc trong hîp ®ång. Çc ®iÒu kho¶n vÒ ®iÒu chØnh gi¸ hîp ®ång,
gi¶m trõ ®èi víi th gi¶m gi¸.
- T¹m øng hîp ®ång: X¸c ®Þnh tû lÖ t¹m øng so víi gi¸ trÞ hîp ®ång, møc
thu håi t¹m øng, thêi h¹n thu håi hÕt t¹m øng. Sè tiÒn t¹m øng sÏ ®îc thu håi b»ng
çch gi¶m trõ trong çc lÇn thanh to¸n.
- Thanh to¸n tõng lÇn: TiÕn ®é thanh to¸n ®îc x¸c ®Þnh trong hîp ®ång hay
x¸c ®Þnh møc thanh to¸n theo tiÕn ®é thi c«ng thùc tÕ khi nhµ thÇu hoµn thµnh c«ng
viÖc. Hå s¬ thanh to¸n ph¶i thùc hiÖn theo ®óng çc biÓu mÉu quy ®Þnh, çc tµi liÖu
®i kÌm víi hîp ®ång, tµi liÖu bæ sung (nÕu cã).
- Bªn giao thÇu vµ bªn nhËn thÇu ph¶i quy ®Þnh thêi h¹n thanh to¸n sau khi
®· nhËn ®ñ hå s¬ hîp lÖ, thanh to¸n cho çc trêng hîp bÞ chËm trÔ: båi thêng vÒ tµi
chÝnh cho çc kho¶n thanh to¸n bÞ chËm trÔ t¬ng øng víi møc ®é chËm trÔ, møc båi
thêng lÇn ®Çu kh«ng nhá h¬n møc l·i suÊt do ng©n hµng th¬ng m¹i quy ®Þnh t¬ng
øng víi tõng thêi kú.
- X¸c ®Þnh râ çc néi dung vÒ ®iÒu chØnh, bæ sung ngoµi hîp ®ång: nh ph¹m
vi ¸p dông, ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh, thêi ®iÓm ¸p dông, thêi h¹n thanh to¸n, khèi lîng
®iÒu chØnh, bæ sung.
Giai ®o¹n thø 2: Chñ ®Çu t kiÓm so¸t hå s¬ thanh to¸n
1. KiÓm tra khèi lîng theo b¶n vÏ thiÕt kÕ vµ hå s¬ dù thÇu so víi khèi lîng
thùc tÕ thi c«ng ®· ®îc nghiÖm thu theo tõng giai ®o¹n thanh to¸n.

17
2. KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña viÖc ¸p dông gi¸ vËt liÖu, nh©n c«ng vµ m¸y thi
c«ng trong ®¬n gi¸ (kÓ c¶ ®¬n gi¸ ®iÒu chØnh bæ sung).
3. KiÓm tra viÖc tÝnh to¸n b¶ng x¸c ®Þnh khèi lîng hoµn thµnh, b¶ng tÝnh gi¸ trÞ ®Ò
nghÞ thanh to¸n (khèi lîng trong hîp ®ång vµ khèi lîng ph¸t sinh ngoµi hîp ®ång).
4. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®Ò nghÞ thanh to¸n sau khi gi¶m trõ çc gi¸ trÞ t¹m øng cßn tû lÖ
gi¶m trõ cña th gi¶m gi¸, b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp ®ång hay bÊt kú kho¶n thanh to¸n nµo
kh¸c mµ bªn giao thÇu cha thanh to¸n cho bªn nhËn thÇu kÓ c¶ tiÒn b¶o hµnh c«ng tr×nh.
5. KiÓm tra tæng thÓ çc hå s¬ thanh to¸n mµ nhµ thÇu göi cho chñ ®Çu t: sè l-
îng hå s¬, biªn b¶n nghiÖm thu, ch÷ ký, ®ãng dÊu cña çc bªn. Çc tµi liÖu göi mét
lÇn vµ çc tµi liÖu göi tõng lÇn.
Giai ®o¹n 3: Chñ ®Çu t göi hå s¬ thanh to¸n ®Õn c¬ quan cÊp ph¸t vèn.
Chñ ®Çu t göi hå s¬ thanh to¸n lªn c¬ quan cÊp ph¸t vèn. C¨n cø vµo hå s¬ thanh
to¸n cña chñ ®Çu t göi lªn c¬ quan cÊp ph¸t vèn (Kho b¹c nhµ níc ®èi víi vèn NSNN, c¬
quan cho vay ®èi víi vèn vay) sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra mét sè néi dung sau:
+ KiÓm tra sù ®Çy ®ñ cña tµi liÖu theo quy ®Þnh, tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña
tõng tµi liÖu, sù logich vÒ thêi gian çc v¨n b¶n, tµi liÖu.
+ KiÓm tra tÝnh tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña viÖc lùa chän nhµ thÇu, sè vèn ®Ò
nghÞ thanh to¸n trong ph¹m vi kÕ ho¹ch n¨m ®îc th«ng b¸o, h¹ng môc néi dung
c«ng viÖc thanh to¸n cã trong hîp ®ång hoÆc dù to¸n ®îc duyÖt (trêng hîp chØ ®Þnh
thÇu).
+ Sau khi kiÓm tra hå s¬ ®¶m b¶o çc ®iÒu kiÖn trªn, c¬ quan cÊp ph¸t vèn
x¸c ®Þnh sè vèn thanh to¸n, sè vèn t¹m øng cÇn ph¶i thu håi, tû lÖ gi¶m gi¸ (nÕu
cã), tªn tµi kho¶n ®¬n vÞ ®îc hëng ghi ®Çy ®ñ vµo çc chØ tiªu vµ ký vµo giÊy ®Ò
nghÞ thanh to¸n;
+ Trªn c¬ së nguån vèn hiÖn cã, phßng thanh to¸n vèn ®Çu t chuyÓn hå s¬
thanh to¸n ®Õn l·nh ®¹o KBNN duyÖt, sau ®ã chuyÓn hå s¬ thanh to¸n ®Õn phßng
kÕ to¸n lµm thñ tôc thanh to¸n. Cuèi cïng, lu hå s¬ vµ tr¶ kÕt qu¶ qua bé phËn tiÕp
nhËn hå s¬.
+ Trêng hîp kÕt qu¶ kiÓm so¸t cã sù chªnh lÖch, sè vèn chÊp nhËn thanh to¸n
kh¸c víi sè vèn ®· thanh to¸n, c¬ quan cÊp ph¸t vèn th«ng b¸o chñ ®Çu t biÕt vÒ kÕt
qu¶ kiÓm so¸t, ghi râ çc ý kiÕn nhËn xÐt, çc vÊn ®Ò cßn sai sãt, cha thèng nhÊt vµ
®Ò nghÞ chñ ®Çu t gi¶i thÝch, bæ sung, hoµn chØnh vµ trõ vµo nh÷ng lÇn thanh to¸n
tiÕp theo (nÕu sè chÊp nhËn thanh to¸n nhá h¬n sè vèn ®· thanh to¸n).
1.2.3.2. §¸nh gi¸ chÊt lîng theo néi dung thanh to¸n trong hîp ®ång
§Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng theo néi dung hîp ®ång th× hîp ®ång ph¶i ®¶m b¶o
nh÷ng néi dung sau:
1. §iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn hîp ®ång;
2. Khèi lîng vµ ph¹m vi c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn;

18
3. Gi¸ trÞ hîp ®ång;
4. Ph¬ng thøc t¹m øng, thanh to¸n, møc t¹m øng;
5. Thanh to¸n hîp ®ång;
6. Hå s¬ thanh to¸n ®èi víi tõng lo¹i hîp ®ång;
7. QuyÒn vµ nghÜa vô cña çc bªn, thêi h¹n b¶o hµnh c«ng tr×nh vµ çc ®iÒu
kiÖn kh¸c.
+ §iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn trong hîp ®ång: Nguyªn t¾c thanh to¸n theo gi¸
hîp ®ång vµ çc ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ®îc thõa nhËn theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt, ®iÒu kiÖn thanh to¸n tháa thuËn trong hîp ®ång sÏ ®îc coi lµ c¨n cø ph¸p lý
duy nhÊt ®Ó nhµ thÇu ®îc thanh to¸n, thay v× çch lµm l©u nay lµ thanh to¸n hîp
®ång theo çc quy ®Þnh vÒ ®Þnh møc, ®¬n gi¸ do nhµ níc ban hµnh mét çch cøng
nh¾c vµ ®i ngîc quy luËt kinh tÕ thÞ trêng. §©y lµ nót th¾t quan träng nhÊt ®Ó th¸o
gì víng m¾c trong thanh to¸n, quyÕt to¸n cña Chñ ®Çu t víi c¬ quan cÊp ph¸t vèn
vµ nhµ thÇu.
X©y dùng quy ®Þnh cô thÓ vÒ çc ph¬ng thøc thanh to¸n phï hîp víi gi¸ hîp
®ång vµ ph¬ng thøc ®Êu thÇu, chØ ®Þnh thÇu, tæng thÇu trong ho¹t ®éng x©y dùng.
X©y dùng c¬ chÕ t¹m øng, hå s¬ thanh to¸n, tiÕn ®é thanh to¸n, çc ph¸t sinh ®iÒu
chØnh khèi lîng, gi¸ hîp ®ång vµ çc vÊn ®Ò kh¸c trong hîp ®ång t¹o c¬ së cho chñ
®Çu t vµ nhµ thÇu tho¶ thuËn ghi vµo hîp ®ång.
X©y dùng çc quy ®Þnh ®Ó çc tæ chøc cÊp ph¸t, cho vay vèn tham gia kiÓm
so¸t chi phÝ ngay giai ®o¹n tríc khi ký kÕt hîp ®ång x©y dùng, b¶o ®¶m çc yªu cÇu
vÒ thanh to¸n cña chñ ®Çu t ®îc thùc hiÖn ngay trªn c¬ së chñ ®Çu t tù chÞu tr¸ch
nhiÖm vÒ gi¸ trÞ ®Ò nghÞ thanh to¸n vµ b¶o ®¶m thñ tôc thanh to¸n ®óng quy ®Þnh
trong hîp ®ång.
Qu¶n lý chi phÝ trong thanh to¸n vèn ®Çu t ®îc tiÕn hµnh sau khi ký kÕt hîp
®ång gi÷a bªn giao thÇu vµ bªn nhËn thÇu. V× vËy hîp ®ång trong ho¹t ®éng x©y
dùng lµ kh©u then chèt ®Ó qu¶n lý vèn. Trong ®ã ph¶i thÓ hiÖn mét sè néi dung
chÝnh sau:
+ Khèi lîng vµ ph¹m vi c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn
Trong hîp ®ång ph¶i m« t¶ râ khèi lîng, ph¹m vi c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn.
Khèi lîng vµ ph¹m vi c«ng viÖc ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo hå s¬ yªu cÇu cña chñ ®Çu
t hoÆc hå s¬ mêi thÇu vµ biªn b¶n lµm râ çc yªu cÇu cña chñ ®Çu t, biªn
b¶n ®µm ph¸n cã liªn quan gi÷a çc bªn.
+ Gi¸ trÞ hîp ®ång
Gi¸ hîp ®ång lµ sù tháa thuËn, th¬ng lîng gi÷a chñ ®Çu t vµ nhµ thÇu, c¨n cø
®Ó lËp gi¸ trÞ hîp ®ång lµ gi¸ dù thÇu, dù to¸n gãi thÇu, gi¸ ®¸nh gi¸, th gi¶m gi¸
(nÕu cã), kÕt qu¶ lùa chän nhµ thÇu.

19
Gi¸ hîp ®ång lµ kho¶n kinh phÝ bªn giao thÇu cam kÕt tr¶ cho bªn nhËn thÇu
®Ó thùc hiÖn khèi lîng c«ng viÖc theo yªu cÇu vÒ chÊt lîng, tiÕn ®é vµ çc yªu cÇu
kh¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång x©y dùng.
Trong hîp ®ång ph¶i ghi râ néi dung cña gi¸ hîp ®ång, çc kho¶n thuÕ, phÝ.
Tr¸ch nhiÖm cña çc bªn trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ, phÝ cã liªn quan.
Gi¸ hîp ®ång cã çc h×nh thøc sau:
- Gi¸ hîp ®ång trän gãi (H§TG): lµ gi¸ hîp ®ång kh«ng thay ®æi trong suèt
qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång ®èi víi c«ng viÖc thuéc ph¹m vi hîp ®ång ®· ký kÕt.
Gi¸ H§TG ®îc ¸p dông cho çc c«ng tr×nh ®· x¸c ®Þnh râ vÒ khèi lîng, chÊt lîng
vµ thêi gian thùc hiÖn hoÆc trong mét sè trêng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®îc khèi lîng vµ
bªn nhËn thÇu cã ®ñ n¨ng lùc, kinh nghiÖm, tµi liÖu ®Ó tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ trän
gãi vµ chÊp nhËn çc rñi ro liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trän gãi.
- Gi¸ hîp ®ång theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh (§GC§): lµ gi¸ hîp ®ång ®îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së khèi lîng c«ng viÖc t¹m tÝnh vµ ®¬n gi¸ tõng c«ng viÖc trong hîp ®ång lµ
®¬n gi¸ cè ®Þnh vµ kh«ng thay ®æi trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, trõ çc
trêng hîp ®îc phÐp ®iÒu chØnh quy ®Þnh trong hîp ®ång (nÕu cã). §¬n gi¸ cè ®Þnh
cã thÓ lµ ®¬n gi¸ ®Çy ®ñ ®èi víi c«ng viÖc thi c«ng x©y dùng, ®¬n gi¸ nh©n c«ng
theo thêi gian (th¸ng, tuÇn, ngµy hoÆc giê) ®èi víi mét sè c«ng viÖc t vÊn.
- Gi¸ hîp ®ång theo gi¸ ®iÒu chØnh (§G§C): lµ gi¸ hîp ®ång x©y dùng mµ
khèi lîng c«ng viÖc vµ ®¬n gi¸ cho c«ng viÖc trong hîp ®ång ®îc phÐp ®iÒu chØnh
trong çc trêng hîp ®îc quy ®Þnh t¹i hîp ®ång x©y dùng. Gi¸ hîp ®ång theo gi¸
®iÒu chØnh sÏ ®îc ®iÒu chØnh khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh khèi lîng, ®¬n gi¸ thùc
hiÖn theo quy ®Þnh trong hîp ®ång.
- Gi¸ hîp ®ång kÕt hîp: lµ gi¸ hîp ®ång ®îc x¸c ®Þnh theo çc h×nh thøc hîp
®ång kÓ trªn. Gi¸ hîp ®ång kÕt hîp ¸p dông cho çc c«ng tr×nh hoÆc gãi thÇu cã qui
m« lín, kü thuËt phøc t¹p vµ thêi gian thùc hiÖn kÐo dµi. Bªn giao thÇu vµ bªn nhËn
thÇu c¨n cø vµo çc lo¹i c«ng viÖc trong hîp ®ång ®Ó tháa thuËn, x¸c ®Þnh çc lo¹i
c«ng viÖc ¸p dông cho gi¸ hîp ®ång trän gãi, gi¸ hîp ®ång theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh
hay gi¸ hîp ®ång theo gi¸ ®iÒu chØnh cho phï hîp.
+ Ph¬ng thøc, thêi gian vµ tû lÖ t¹m øng, thu håi t¹m øng hîp ®ång
T¹m øng hîp ®ång lµ kho¶n kinh phÝ mµ bªn giao thÇu øng tríc cho bªn nhËn
thÇu ®Ó triÓn khai thùc hiÖn çc c«ng viÖc theo hîp ®ång. ViÖc t¹m øng vèn ®Çu t
x©y dùng ph¶i ®îc quy ®Þnh trong hîp ®ång x©y dùng vµ thùc hiÖn ngay sau khi hîp
®ång cã hiÖu lùc vµ sau khi bªn giao thÇu ®· nhËn ®îc b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp ®ång.
Hîp ®ång x©y dùng ph¶i quy ®Þnh cô thÓ vÒ møc t¹m øng, thêi ®iÓm t¹m øng, sè
lÇn t¹m øng vµ thu håi t¹m øng.
+ Thanh to¸n hîp ®ång

20
Thanh to¸n hîp ®ång ph¶i phï hîp víi lo¹i hîp ®ång, gi¸ hîp ®ång vµ çc
®iÒu kiÖn trong hîp ®ång mµ çc bªn tham gia hîp ®ång ®· ký kÕt. Sè lÇn thanh
to¸n, giai ®o¹n thanh to¸n, thêi ®iÓm thanh to¸n vµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n ph¶i ghi râ
trong hîp ®ång.
- §èi víi hîp ®ång trän gãi: thanh to¸n theo tû lÖ (%) gi¸ hîp ®ång hoÆc gi¸
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh t¬ng øng víi çc
giai ®o¹n thanh to¸n.
- §èi víi hîp ®ång theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh: c¨n cø trªn c¬ së khèi lîng c«ng
viÖc hoµn thµnh vµ khèi lîng c«ng viÖc ph¸t sinh ®îc nghiÖm thu trong giai ®o¹n
thanh to¸n (nÕu cã), ®¬n gi¸ t¬ng øng víi çc c«ng viÖc ®ã ®· ghi trong hîp ®ång
hoÆc phô lôc bæ sung trong hîp ®ång.
- §èi víi hîp ®ång theo gi¸ ®iÒu chØnh: c¨n cø trªn c¬ së khèi lîng çc c«ng
viÖc hoµn thµnh (kÓ c¶ khèi lîng ph¸t sinh (nÕu cã) ®îc nghiÖm thu trong giai ®o¹n
thanh to¸n vµ ®¬n gi¸ ®· ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh cña hîp ®ång. Trêng hîp ®Õn
giai ®o¹n thanh to¸n vÉn cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®iÒu chØnh ®¬n gi¸ th× sö dông ®¬n gi¸
t¹m tÝnh khi ký hîp ®ång ®Ó thùc hiÖn thanh to¸n vµ ®iÒu chØnh gi¸ trÞ thanh to¸n
khi cã ®¬n gi¸ ®iÒu chØnh theo ®óng quy ®Þnh cña hîp ®ång.
+ Thêi h¹n thanh to¸n
Sau khi chñ ®Çu t ®Çu t nhËn ®îc tµi liÖu thanh to¸n cña nhµ thÇu, biªn b¶n
nghiÖm thu, giÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra ngay víi thêi gian ng¾n
nhÊt cã thÓ.
1.3. Qu¶n lý chi phÝ trong kh©u quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh
1.3.1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i quyÕt to¸n vèn ®Çu t
a. Kh¸i niÖm: QuyÕt to¸n vèn ®Çu t x©y dùng lµ b¶n b¸o ço tµi chÝnh ph¶n
¸nh viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Çu t x©y dùng mét çch hîp ph¸p, hîp lý vµ thÓ
hiÖn tÝnh hiÖu qu¶, ®¶m b¶o thùc hiÖn qu¶n lý ®óng tr×nh tù ®Çu t x©y dùng vµ tháa
m·n nhu cÇu cña ngêi bá vèn.
Vèn ®Çu t ®îc quyÕt to¸n lµ toµn bé chi phÝ hîp ph¸p ®· thùc hiÖn trong qu¸
tr×nh ®Çu t ®Ó ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông. Chi phÝ hîp ph¸p lµ chi phÝ ®îc thùc
hiÖn trong ph¹m vi thiÕt kÕ, dù to¸n ®· phª duyÖt kÓ c¶ phÇn ®iÒu chØnh, bæ sung,
®óng víi hîp ®ång ®· ký kÕt, phï hîp víi çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Chñ ®Çu t lµ ngêi lËp b¸o ço quyÕt to¸n vèn ®Ó b¸o ço víi ngêi quyÕt ®Þnh
®Çu t (ngêi giao vèn: c¬ quan, tæ chøc). Ngêi quyÕt ®Þnh ®Çu t cã thÓ lµ mét hoÆc
nhiÒu c¬ quan, tæ chøc. Ngêi quyÕt ®Þnh ®Çu t xem xÐt tÝnh hîp ph¸p, hîp lý so víi
çc chñ tr¬ng chÝnh s¸ch qu¶n lý tµi chÝnh vÒ ®Çu t vµ x©y dùng.

21
C¬ së ph¸p lý ®Ó quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh lµ chÝnh s¸ch qu¶n lý vÒ ®Çu t
x©y dùng vµ ®Þnh chÕ tµi chÝnh cña nhµ níc vµ çc tæ chøc ban hµnh theo tõng thêi
kú.
Çc dù ¸n ®Çu t sö dông çc nguån vèn sau ph¶i lËp b¸o ço quyÕt to¸n sau
khi hoµn thµnh:
- Vèn ng©n s¸ch nhµ níc;
- Vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cña nhµ níc;
- Vèn tr¸i phiÕu (chÝnh phñ, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng);
- Vèn tÝn dông do nhµ níc b¶o l·nh;
- Vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña çc Tæng c«ng ty nhµ níc, c«ng ty TNHH mét
thµnh viªn.
b. Ph©n lo¹i quyÕt to¸n vèn ®Çu t
QuyÕt to¸n A-B: QuyÕt to¸n A-B lµ quyÕt to¸n ®Ó thanh lý hîp ®ång kinh tÕ
gi÷a chñ ®Çu t (bªn A) vµ nhµ thÇu x©y dùng (bªn B). QuyÕt to¸n A-B do nhµ thÇu
lËp (bªn B), b¸o ço chñ ®Çu t (bªn A) kiÓm tra, phª duyÖt ®Ó thanh lý hîp ®ång.
C¨n cø ®Ó quyÕt to¸n A-B lµ hîp ®ång kinh tÕ, hå s¬ dù ¸n, tµi liÖu kÌm theo hîp
®ång vµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c thanh to¸n, quyÕt
to¸n.
QuyÕt to¸n niªn ®é: QuyÕt to¸n niªn ®é lµ b¸o ço t×nh h×nh triÓn khai thùc
hiÖn ®Çu t cña Chñ ®Çu t víi c¬ quan chñ qu¶n. QuyÕt to¸n niªn ®é lµ do chñ ®Çu t
lËp. C¨n cø lËp b¸o ço niªn ®é lµ kÕ ho¹ch ®Çu t hµng n¨m ®îc th«ng b¸o, t×nh
h×nh thùc hiÖn khèi lîng thanh to¸n vèn ®Çu t vµ çc chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Ó phôc vô
qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng ®Çu t cña Nhµ níc, çc Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng vµ c¬
quan chñ qu¶n cña Chñ ®Çu t. QuyÕt to¸n niªn ®é phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu
hµnh ho¹t ®éng ®Çu t.
B¸o ço ®Çu t thùc hiÖn hµng n¨m cña dù ¸n cÇn ph¶n ¸nh mét sè chØ tiªu:
+ KÕ ho¹ch ®Çu t hµng n¨m;
+ Gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn trong n¨m vµ luü kÕ tõ khëi c«ng;
+ Tæng vèn ®Çu t ®· ®îc thanh to¸n trong n¨m vµ luü kÕ tõ khëi c«ng;
+ T×nh h×nh bµn giao çc h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh ®a vµo s¶n xuÊt, sö
dông.
QuyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh: lµ b¶n b¸o ço tµi chÝnh ph¶n ¸nh
t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn ®Çu t hîp ph¸p, hîp lÖ theo ®óng chÕ ®é qu¶n lý kinh
tÕ tµi chÝnh nhµ níc tõ khi lËp dù ¸n ®Õn khi dù ¸n hoµn thµnh ®îc nghiÖm thu, ®a
dù ¸n vµo khai th¸c sö dông. QuyÕtto¸nvèn®Çut dù¸nhoµnthµnhdochñ®Çut lËp.
1.3.2. Yªu cÇu c¬ b¶n qu¶n lý chi phÝ trong kh©u quyÕt to¸n vèn ®Çu t

22
1. B¸o ço quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh ph¶i x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c tæng
chi phÝ ®Çu t ®· thùc hiÖn, ph©n ®Þnh râ nguån vèn ®Çu t; chi phÝ ®Çu t ®îc phÐp
kh«ng tÝnh vµo gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t dù ¸n, gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh
qua ®Çu t: tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§), tµi s¶n lu ®éng (TSL§);
2. B¸o ço ph¶i thùc hiÖn theo ®óng tr×nh tù, çc bíc lËp, b¸o ço quyÕt to¸n
ph¶i ®îc chuyÓn ®Õn ®óng cÊp chøc n¨ng thÈm tra vµ phª duyÖt ®Ó tæ chøc thÈm tra,
phª duyÖt kÞp thêi.
3. §¬n vÞ, ç nh©n lËp b¸o ço quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh ph¶i cã
®ñ ®iÒu kiÖn n¨ng lùc ®îc quy ®Þnh theo ph¸p luËt. Trêng hîp ®¬n vÞ, ç nh©n
kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn n¨ng lùc th× kh«ng ®îc phÐp thÈm tra b¸o ço quyÕt to¸n.
4. B¶o ®¶m ®óng néi dung, thêi gian lËp, thÈm tra vµ phª duyÖt theo quy ®Þnh
hiÖn hµnh. B¸o ço quyÕt to¸n thÓ hiÖn ®Çy ®ñ çc néi dung thùc hiÖn, çc phô lôc
®i kÌm. Thêi gian trong b¸o ço ph¶i logic vµ phï hîp tõng bíc c«ng viÖc thùc hiÖn,
néi dung thÈm tra ph¶i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ, cã x¸c nhËn cña ®¬n vÞ cã liªn quan.
1.3.3. Néi dung qu¶n lý chi phÝ trong kh©u quyÕt to¸n vèn ®Çu t
1.3.3.1. Néi dung b¸o ço quyÕt to¸n vèn ®Çu t
1. Nguån vèn ®Çu t thùc hiÖn dù ¸n tÝnh ®Õn ngµy khãa sæ lËp b¸o ço quyÕt
to¸n (chi tiÕt theo tõng nguån vèn ®Çu t).
- Lo¹i nguån vèn tham gia ®Çu t dù ¸n: nguån vèn nhµ níc, vèn vay níc
ngoµi, vèn vèn vay trong níc vµ vèn kh¸c.
- Ph¶n ¸nh nguån vèn ®Çu t cho dù ¸n ®îc cÊp cã thÈm quyÒn duyÖt trong
quyÕt ®Þnh ®Çu t dù ¸n, ph¶n ¸nh nguån vèn thùc tÕ ®Çu t cho dù ¸n tÝnh ®Õn thêi
®iÓm khãa sæ lËp b¸o ço quyÕt to¸n.
2. Chi phÝ ®Çu t ®Ò nghÞ quyÕt to¸n chi tiÕt theo c¬ cÊu: x©y dùng, mua s¾m
vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ, chi phÝ kh¸c; chi tiÕt theo h¹ng môc, kho¶n môc chi phÝ ®Çu t.
Néi dung chi phÝ ®Çu t ®îc ghi trong BCQT:
- Tæng møc ®Çu t ®îc duyÖt ghi trong quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc quyÕt ®Þnh ®iÒu
chØnh tæng møc ®Çu t.
- Dù to¸n, tæng dù to¸n ®îc duyÖt ®îc ghi trong quyÕt ®Þnh phª duyÖt hoÆc
quyÕt ®Þnh phª duyÖt ®iÒu chØnh tæng dù to¸n.
- Chi phÝ ®Çu t dù ¸n (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) hoµn thµnh chñ ®Çu t
®Ò nghÞ quyÕt to¸n.
3. X¸c ®Þnh chi phÝ ®Çu t thiÖt h¹i kh«ng tÝnh vµo gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh
qua ®Çu t: ph¶n ¸nh nh÷ng chi phÝ do nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng nh: thiªn tai, ®Þch
häa,... ®îc cÊp cã thÈm quyÒn cho phÐp duyÖt bá kh«ng tÝnh vµo gi¸ trÞ h×nh thµnh
qua ®Çu t.

23
4. X¸c ®Þnh sè lîng vµ gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t cña dù ¸n, c«ng
tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh; chi tiÕt theo nhãm, lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh, tµi s¶n lu
®éng theo chi phÝ thùc tÕ. §èi víi çc dù ¸n cã thêi gian thùc hiÖn ®Çu t lín h¬n 36
th¸ng tÝnh tõ ngµy khëi c«ng ®Õn ngµy nghiÖm thu bµn giao ®a vµo khai th¸c sö
dông ph¶i thùc hiÖn quy ®æi vèn ®Çu t vÒ mÆt b»ng gi¸ t¹i thêi ®iÓm bµn giao ®a vµo
khai th¸c sö dông. Çc dù ¸n ®Çu t cã thêi gian tõ 36 th¸ng trë lªn ph¶i quy ®æi vèn
®Çu t ®· thùc hiÖn qua çc n¨m vÒ mÆt b»ng gi¸ t¹i thêi ®iÓm bµn giao ®Ó x¸c ®Þnh
gi¸ trÞ tµi s¶n bµn giao cho s¶n xuÊt, sö dông.
- Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n theo thùc tÕ chi phÝ;
- Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n.
Ph©n lo¹i vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSC§, TSL§ do ®Çu t t¹o ra:
+ Gi¸ trÞ TSC§ vµ TSL§ do ®Çu t t¹o ra lµ toµn bé chi phÝ ®Çu t cho dù ¸n sau
khi ®· trõ ®i çc kho¶n chi phÝ kh«ng tÝnh vµo gÝa trÞ tµi s¶n, bao gåm:
- Gi¸ trÞ TSC§ vµ TSL§ cña Chñ ®Çu t
- Gi¸ trÞ TSC§ vµ TSL§ bµn giao cho ®¬n vÞ kh¸c
+ Tµi s¶n cè ®Þnh ®îc ph©n lo¹i vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ theo nguyªn t¾c:
- Çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn TSC§ nµo th× tÝnh cho TSC§ ®ã;
- Çc chi phÝ chung liªn quan ®Õn nhiÒu TSC§ th× ph©n bæ theo tû lÖ chi
phÝ liªn quan trùc tiÕp cña tõng TSC§ so víi tæng sè chi phÝ trùc tiÕp cña toµn bé
gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh.
+ Trêng hîp tµi s¶n do ®Çu t mang l¹i ®îc bµn giao cho nhiÒu ®¬n vÞ sö dông
th× ph¶i x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ danh môc vµ gi¸ trÞ cña TSC§, TSL§ cña dù ¸n bµn giao
cho tõng ®¬n vÞ.
5. ViÖc ph©n bæ chi phÝ kh¸c cho tõng tµi s¶n cè ®Þnh ®îc x¸c ®Þnh theo
nguyªn t¾c: chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn tµi s¶n cè ®Þnh nµo th× tÝnh cho tµi s¶n cè
®Þnh ®ã; chi phÝ chung liªn quan ®Õn nhiÒu tµi s¶n cè ®Þnh th× ph©n bæ theo tû lÖ chi
phÝ trùc tiÕp cña tõng tµi s¶n so víi tæng sè chi phÝ trùc tiÕp cña toµn bé tµi s¶n cè
®Þnh.
6. Trêng hîp tµi s¶n ®îc bµn giao cho nhiÒu ®¬n vÞ sö dông ph¶i x¸c ®Þnh ®Çy
®ñ danh môc vµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n bµn giao cho tõng ®¬n vÞ.
7. Hå s¬ tr×nh duyÖt quyÕt to¸n
+ Tê tr×nh ®Ò nghÞ phª duyÖt quyÕt to¸n cña Chñ ®Çu t (b¶n gèc);
+ B¸o ço quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh theo v¨n b¶n quy ®Þnh hiÖn hµnh do
Chñ ®Çu t lËp;
+ Çc v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan;
+ Çc hîp ®ång kinh tÕ, biªn b¶n thanh lý hîp ®ång, çc tµi liÖu kÌm theo
hîp ®ång gi÷a Chñ ®Çu t vµ Nhµ thÇu;

24
+ Toµn bé çc b¶n quyÕt to¸n khèi lîng A-B;
+ B¸o ço kÕt qu¶ kiÓm to¸n quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh (nÕu cã, b¶n gèc);
kÌm v¨n b¶n cña Chñ ®Çu t vÒ kÕt qu¶ kiÓm to¸n: néi dung thèng nhÊt, néi dung
kh«ng thèng nhÊt, kiÕn nghÞ;
8. KÕt luËn thanh tra, biªn b¶n kiÓm tra, b¸o ço kiÓm to¸n cña çc c¬ quan:
Thanh tra, kiÓm tra, kiÓm to¸n nhµ níc (nÕu cã); kÌm theo b¸o ço t×nh h×nh chÊp
hµnh çc b¸o ço trªn cña Chñ ®Çu t.
Trong qu¸ tr×nh thÈm tra, chñ ®Çu t cã tr¸ch nhiÖm xuÊt tr×nh cho c¬ quan
thÈm tra çc tµi liÖu phôc vô c«ng t¸c thÈm tra quyÕt to¸n; Hå s¬ hoµn c«ng, nhËt
ký thi c«ng, hå s¬ ®Êu thÇu, dù to¸n thiÕt kÕ, dù to¸n bæ xung vµ çc hå s¬ chøng tõ
thanh to¸n cã liªn quan.
1.3.3.2. Néi dung thÈm tra, phª duyÖt quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh
Kh¸i niÖm: ThÈm tra quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh lµ kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p
cña viÖc ®Çu t x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè vèn ®Çu t thùc tÕ ®· sö dông ®Ó x©y dùng dù
¸n, c«ng tr×nh, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n (TSC§, TSL§) do kÕt qu¶ ®Çu t ®em l¹i ®îc
bµn giao ®a vµo s¶n xuÊt, khai th¸c, sö dông.
TÊt c¶ çc dù ¸n quan träng quèc gia, dù ¸n nhãm A, dù ¸n nhãm B sö dông
vèn nhµ níc khi hoµn thµnh ®Òu ph¶i kiÓm to¸n quyÕt to¸n tríc khi tr×nh cÊp cã
thÈm quyÒn thÈm tra, phª duyÖt quyÕt to¸n; çc dù ¸n cßn l¹i thùc hiÖn kiÓm to¸n
quyÕt to¸n theo yªu cÇu cña cÊp cã thÈm quyÒn.
H×nh thøc thÈm tra: Tïy theo ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ quy m« dù ¸n vµ bé m¸y
chuyªn m«n thÈm tra trùc thuéc, ngêi cã thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n cã thÓ
¸p dông mét trong hai h×nh thøc thÈm tra quyÕt to¸n díi ®©y:
H×nh thøc tù thùc hiÖn thÈm tra: Ngêi cã thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n
sö dông c¬ quan chuyªn m«n thuéc quyÒn qu¶n lý cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó trùc tiÕp thÈm
tra quyÕt to¸n hoÆc quyÕt ®Þnh thµnh lËp tæ t vÊn thÈm tra tríc khi phª duyÖt quyÕt
to¸n vèn ®Çu t.
H×nh thøc thuª tæ chøc kiÓm to¸n ®éc lËp: Ngêi cã thÈm quyÒn phª duyÖt
quyÕt to¸n cho phÐp chñ ®Çu t thuª tæ chøc kiÓm to¸n ®éc lËp, ho¹t ®éng hîp ph¸p
t¹i ViÖt Nam kiÓm to¸n b¸o ço quyÕt to¸n vèn ®Çu t dù ¸n hoµn thµnh. Lùa chän tæ
chøc kiÓm to¸n theo quy ®Þnh cña LuËt §Êu thÇu.
Néi dung thÈm tra phª duyÖt quyÕt to¸n
§èi víi dù ¸n kh«ng kiÓm to¸n quyÕt to¸n:

25
1. ThÈm tra hå s¬ ph¸p lý:
- ThÈm tra viÖc chÊp hµnh tr×nh tù, thñ tôc ®Çu t vµ x©y dùng theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt vÒ ®Çu t vµ x©y dùng;
- ThÈm tra viÖc chÊp hµnh tr×nh tù, thñ tôc lùa chän nhµ thÇu theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt vÒ ®Êu thÇu;
- ThÈm tra tÝnh ph¸p lý cña çc hîp ®ång kinh tÕ do chñ ®Çu t ký víi çc nhµ
thÇu (t vÊn, x©y dùng, cung øng vËt t thiÕt bÞ) ®Ó thùc hiÖn dù ¸n;
2. ThÈm tra nguån vèn ®Çu t cña dù ¸n
- §èi chiÕu sè vèn ®· cÊp, cho vay, thanh to¸n do chñ ®Çu t b¸o ço víi sè
x¸c nhËn cña c¬ quan cÊp vèn, cho vay, thanh to¸n liªn quan ®Ó x¸c ®Þnh sè vèn ®Çu
t thùc tÕ thùc hiÖn;
- ThÈm tra sù phï hîp trong viÖc sö dông nguån vèn ®Çu t so víi c¬ cÊu x¸c
®Þnh trong quyÕt ®Þnh ®Çu t cña cÊp cã thÈm quyÒn.
3. ThÈm tra chi phÝ ®Çu t
Çc kho¶n chi phÝ ®Çu t cña dù ¸n cã thÓ ®îc thùc hiÖn bëi 2 ph¬ng thøc:
- Chñ ®Çu t (ban qu¶n lý dù ¸n) tù thùc hiÖn;
- Çc nhµ thÇu thùc hiÖn theo hîp ®ång.
a) ThÈm tra nh÷ng c«ng viÖc do chñ ®Çu t (ban qu¶n lý dù ¸n) tù thùc hiÖn:
- Nh÷ng c«ng viÖc do chñ ®Çu t (ban qu¶n lý dù ¸n) tù thùc hiÖn bao gåm çc
kho¶n môc chi phÝ thuéc chi phÝ qu¶n lý dù ¸n vµ gãi thÇu chñ ®Çu t ®îc phÐp tù
thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êu thÇu.
- ThÈm tra çc néi dung, khèi lîng trong b¶n tÝnh gi¸ trÞ ®Ò nghÞ quyÕt to¸n
cña Chñ ®Çu t víi biªn b¶n nghiÖm thu khèi lîng; ®èi chiÕu ®¬n gi¸ trong b¶n tÝnh
gi¸ trÞ ®Ò nghÞ quyÕt to¸n cña chñ ®Çu t víi ®¬n gi¸ trong dù to¸n ®îc duyÖt ®¶m
b¶o phï hîp víi ®Þnh møc, ®¬n gi¸, phï hîp víi ph¬ng ph¸p lËp ®Þnh møc ®¬n gi¸
theo quy ®Þnh. Qua ®ã x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ quyÕt to¸n cña c«ng viÖc hoÆc gãi thÇu
do chñ ®Çu t (ban qu¶n lý) tù thùc hiÖn.
b) ThÈm tra nh÷ng c«ng viÖc do çc nhµ thÇu thùc hiÖn theo hîp ®ång:
Tïy theo ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña dù ¸n, c«ng tr×nh x©y dùng; víi tÊt c¶ çc
lo¹i hîp ®ång trong ho¹t ®éng x©y dùng; çc bªn tham gia ký kÕt hîp ®ång ph¶i
tháa thuËn gi¸ hîp ®ång x©y dùng theo mét trong çc h×nh thøc:
- Gi¸ hîp ®ång trän gãi;
- Gi¸ hîp ®ång theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh;
- Gi¸ hîp ®ång theo gi¸ ®iÒu chØnh;
- Gi¸ hîp ®ång kÕt hîp 3 h×nh thøc trªn.
ThÈm tra ®èi víi hîp ®ång theo h×nh thøc Gi¸ hîp ®ång trän gãi :
“ ”

26
- §èi chiÕu çc yªu cÇu, néi dung c«ng viÖc, khèi lîng thùc hiÖn, ®¬n gi¸
trong b¶n tÝnh gi¸ trÞ ®Ò nghÞ quyÕt to¸n A-B víi çc yªu cÇu, néi dung c«ng viÖc,
khèi lîng thùc hiÖn, ®¬n gi¸ ghi trong hîp ®ång, b¶n tÝnh gi¸ trÞ hîp ®ång vµ çc tµi
liÖu kÌm theo hîp ®ång. Qua ®ã x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ quyÕt to¸n cña hîp ®ång.
- Khi nhµ thÇu thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc yªu cÇu, néi dung c«ng viÖc, ®óng khèi
lîng thùc hiÖn vµ ®¬n gi¸ ghi trong hîp ®ång, b¶n tÝnh gi¸ hîp ®ång; th× gi¸ trÞ
quyÕt to¸n ®óng b»ng gi¸ trän gãi cña hîp ®ång ®· ký. Kh«ng triÕt tÝnh l¹i khèi l-
îng còng nh ®¬n gi¸ chi tiÕt ®· ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt theo quyÕt ®Þnh
tróng thÇu.
ThÈm tra ®èi víi hîp ®ång theo h×nh thøc Gi¸ hîp ®ång theo §G cè ®Þnh
“ ”
- §èi chiÕu víi biªn b¶n nghiÖm thu khèi lîng thùc hiÖn ®Ó thÈm tra çc yªu
cÇu, néi dung c«ng viÖc, khèi lîng thùc hiÖn trong b¶n tÝnh gi¸ trÞ ®Ò nghÞ quyÕt
to¸n A-B; ®èi chiÕu ®¬n gi¸ trong b¶n tÝnh gi¸ trÞ ®Ò nghÞ quyÕt to¸n A-B víi ®¬n
gi¸ cè ®Þnh ghi trong b¶n tÝnh gi¸ hîp ®ång vµ çc tµi liÖu kÌm theo hîp ®ång; gi¸
trÞ quyÕt to¸n b»ng khèi lîng thùc hiÖn ®· ®îc nghiÖm thu ®óng quy ®Þnh nh©n (x)
víi ®¬n gi¸ cè ®Þnh ghi trong hîp ®ång.
ThÈm tra ®èi víi hîp ®ång theo h×nh thøc Gi¸ hîp ®ång theo gi¸ ®iÒu
“
chØnh”
- C¨n cø ®iÒu kiÖn cô thÓ cña hîp ®ång, x¸c ®Þnh râ ph¹m vi vµ ph¬ng thøc
®iÒu chØnh hîp ®ång. Trêng hîp ®iÒu chØnh vÒ khèi lîng ph¶i c¨n cø biªn b¶n
nghiÖm thu khèi lîng ®Ó thÈm tra khèi lîng. Trêng hîp ®iÒu chØnh vÒ ®¬n gi¸ ph¶i
c¨n cø nguyªn t¾c ®iÒu chØnh ®¬n gi¸ ghi trong hîp ®ång.
ThÈm tra ®èi víi hîp ®ång theo h×nh thøc Gi¸ hîp ®ång kÕt hîp (kh«ng
“ ”
ph©n biÖt h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu)
- Hîp ®ång theo h×nh thøc “Gi¸ hîp ®ång kÕt hîp” ph¶i x¸c ®Þnh râ ph¹m vi
theo c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc néi dung c«ng viÖc cô thÓ ®îc ¸p dông
h×nh thøc hîp ®ång cô thÓ: trän gãi, ®¬n gi¸ cè ®Þnh hoÆc ®iÒu chØnh gi¸. ViÖc thÈm
tra tõng phÇn cña hîp ®ång, theo tõng h×nh thøc hîp ®ång
c) ThÈm tra nh÷ng c«ng viÖc ph¸t sinh vµ gi¶m trõ
Trêng hîp cã nh÷ng h¹ng môc hoÆc mét sè néi dung c«ng viÖc nµo ®ã trong
hîp ®ång kh«ng thùc hiÖn th× gi¶m trõ gi¸ trÞ t¬ng øng cña nh÷ng néi dung ®ã trong
hîp ®ång.
- Trêng hîp khèi lîng kh«ng thùc hiÖn hoÆc khèi lîng ®îc nghiÖm thu thÊp
h¬n ë b¶n tÝnh gi¸ hîp ®ång th× gi¶m trõ phÇn khèi lîng kh«ng thùc hiÖn (hoÆc thÊp
h¬n) nh©n (x) víi ®¬n gi¸ t¬ng øng ghi trong hîp ®ång

27
- Trêng hîp cã c«ng viÖc ph¸t sinh theo yªu cÇu cña Chñ ®Çu t, trong ph¹m vi
hîp ®ång, khèi lîng ph¸t sinh nhá h¬n hoÆc b»ng 20% khèi lîng c«ng viÖc t¬ng
øng ghi trong hîp ®ång th× céng thªm phÇn khèi lîng ph¸t sinh ®îc nghiÖm thu
nh©n (x) víi ®¬n gi¸ t¬ng øng ghi trong hîp ®ång.
- Trêng hîp cã c«ng viÖc ph¸t sinh theo yªu cÇu cña Chñ ®Çu t, trong ph¹m vi
hîp ®ång, khèi lîng ph¸t sinh lín h¬n 20% khèi lîng c«ng viÖc t¬ng øng ghi trong
hîp ®ång hoÆc khèi lîng ph¸t sinh kh«ng cã ®¬n gi¸ ghi trong hîp ®ång th× céng
thªm phÇn ph¸t sinh ®îc nghiÖm thu nh©n (x) víi ®¬n gi¸ ®iÒu chØnh do chñ ®Çu t
phª duyÖt theo nguyªn t¾c ®iÒu chØnh ®¬n gi¸ khèi lîng ph¸t sinh ®· ghi trong hîp
®ång.
- Trêng hîp cã c«ng viÖc ph¸t sinh theo yªu cÇu cña Chñ ®Çu t, ngoµi ph¹m
vi hîp ®ång th× thÈm tra theo dù to¸n bæ xung ®· ®îc chñ ®Çu t phª duyÖt kÌm theo
hîp ®ång bæ sung gi¸ trÞ ph¸t sinh nµy.
d) Lùa chän h×nh thøc hîp ®ång, ®iÒu chØnh gi¸ hîp ®ång, ®iÒu chØnh ®¬n
gi¸ trong hîp ®ång x©y dùng ph¶i tu©n thñ çc quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc vÒ
qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh. Riªng ®èi víi dù ¸n sö dông vèn ng©n
s¸ch nhµ níc cßn ph¶i tu©n thñ h×nh thøc hîp ®ång, ®iÒu kiÖn ®iÒu chØnh gi¸ hîp
®ång, ®iÒu chØnh ®¬n gi¸ hîp ®ång ®îc ghi trong quyÕt ®Þnh cña ngêi cã thÈm
quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t.
4. ThÈm tra chi phÝ thiÖt h¹i kh«ng tÝnh vµo gi¸ trÞ tµi s¶n
- Chi phÝ ®Çu t thiÖt h¹i do thiªn tai, ®Þch häa vµ çc nguyªn nh©n bÊt kh¶
kh¸ng kh¸c kh«ng thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm.
- Chi phÝ ®Çu t cho khèi lîng c«ng viÖc ®îc huû bá theo quyÕt ®Þnh cña cÊp
cã thÈm quyÒn.
5. ThÈm tra gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t:
- ThÈm tra sè lîng vµ gi¸ trÞ theo 2 lo¹i: tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n lu ®éng;
nguyªn gi¸ (®¬n gi¸) cña tõng nhãm (lo¹i) tµi s¶n theo thùc tÕ chi phÝ vµ theo gi¸
quy ®æi vÒ thêi ®iÓm bµn giao tµi s¶n ®a vµo s¶n xuÊt, sö dông.
6. ThÈm tra t×nh h×nh c«ng nî, vËt t, thiÕt bÞ tån ®äng:
- C¨n cø kÕt qu¶ thÈm tra chi phÝ ®Çu t, t×nh h×nh thanh to¸n cho çc nhµ thÇu
cña chñ ®Çu t ®Ó thÈm tra c«ng nî cña dù ¸n.
- C¨n cø thùc tÕ tiÕp nhËn vµ sö dông vËt t thiÕt bÞ cña dù ¸n ®Ó x¸c ®Þnh sè l-
îng, gi¸ trÞ vËt t, thiÕt bÞ tån ®äng, ®Ò xuÊt ph¬ng ¸n xö lý.

28
- C¨n cø biªn b¶n kiÓm kª ®¸nh gi¸ tµi s¶n dµnh cho ho¹t ®éng Ban Qu¶n lý
dù ¸n tÝnh ®Õn ngµy lËp b¸o ço quyÕt to¸n, x¸c ®Þnh sè lîng, gi¸ trÞ tµi s¶n cßn l¹i
®Ó bµn giao cho ®¬n vÞ sö dông hoÆc xö lý theo quy ®Þnh.
7. Xem xÐt viÖc chÊp hµnh cña Chñ ®Çu t vµ çc ®¬n vÞ cã liªn quan ®èi
víi ý kiÕn kÕt luËn cña çc c¬ quan thanh tra, kiÓm tra, kiÓm to¸n nhµ níc(nÕu cã).
8. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ kiÕn nghÞ
- NhËn xÐt ®¸nh gi¸ viÖc chÊp hµnh çc quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ qu¶n lý ®Çu t,
x©y dùng vµ ®Êu thÇu; c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ®Çu t, qu¶n lý tµi s¶n ®Çu t cña chñ ®Çu t ;
tr¸ch nhiÖm cña tõng cÊp ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý vèn ®Çu t dù ¸n.
- KiÕn nghÞ vÒ gi¸ trÞ quyÕt to¸n vµ xö lý çc vÊn ®Ò cã liªn quan.
Theo kÕt qu¶ thÈm tra quyÕt to¸n, tæ chøc thÈm tra kiÕn nghÞ tr×nh cÊp cã
thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n çc v¨n b¶n sau:
1) Tê tr×nh cña c¬ quan, tæ chøc thÈm tra göi cÊp cã thÈm quyÒn ®Ò nghÞ phª
duyÖt quyÕt to¸n;
2) B¸o ço kÕt qu¶ thÈm tra quyÕt to¸n;
3) Dù th¶o quyÕt ®Þnh phª duyÖt quyÕt to¸n;
4) B¸o ço quyÕt to¸n do chñ ®Çu t lËp.
1.3.3.3. Phª duyÖt quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh
1. ThÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh
C¨n cø vµo b¸o ço thÈm tra quyÕt to¸n theo çc néi dung nªu trªn, ngêi cã
thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n xem xÐt, phª duyÖt b¸o ço quyÕt to¸n vèn ®Çu t
dù ¸n hoµn thµnh theo quy ®Þnh. CÊp thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n vèn ®Çu t
theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ níc:
- Bé trëng Bé Tµi chÝnh phª duyÖt quyÕt to¸n çc dù ¸n ®îc Quèc héi quyÕt
®Þnh chñ tr¬ng vµ cho phÐp ®Çu t, Thñ tíng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh ®Çu t:
- Bé trëng thñ trëng c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, c¬ quan
trung ¬ng cña çc ®oµn thÓ; Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc
Trung ¬ng phª duyÖt quyÕt to¸n çc dù ¸n A, B, C sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc;
®îc ñy quyÒn hoÆc ph©n cÊp phª duyÖt quyÕt to¸n ®èi víi çc dù ¸n nhãm B, C cho
c¬ quan cÊp díi trùc tiÕp.
- §èi víi çc dù ¸n cßn l¹i, ngêi quyÕt ®Þnh ®Çu t lµ ngêi cã thÈm quyÒn phª
duyÖt quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh.
2. QuyÕt ®Þnh phª duyÖt dù ¸n hoµn thµnh

29
QuyÕt ®Þnh phª duyÖt quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh ®îc göi cho çc c¬ quan,
®¬n vÞ sau:
- Chñ ®Çu t;
- C¬ quan qu¶n lý cÊp trªn cña Chñ ®Çu t;
- C¬ quan cÊp vèn, cho vay, thanh to¸n;
- C¬ quan tµi chÝnh ®ång cÊp qu¶n lý cña Chñ ®Çu t;
- C¬ quan kh¸c cã liªn quan.
Ch¬ng II. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng thanh to¸n,
quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh
2.1. Lîc kh¶o vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Çu t x©y dùng tõ n¨m
2004 ®Õn nay
Tõ nh÷ng bÊt cËp cña c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t x©y dùng nhµ níc ®· ban
hµnh hÖ thèng luËt ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh, th¸o gì ®ång bé nh÷ng víng m¾c c¬ b¶n
trong qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng, c¶i çch thñ tôc hµnh chÝnh toµn diÖn dùa
trªn çc cam kÕt gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO, çc cam kÕt song ph¬ng
vµ ®a ph¬ng víi khèi çc níc ASEAN, diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh
D¬ng (gäi t¾t APEC), lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng s©u, réng cña ViÖt
Nam. Cô thÓ nh:
- LuËt X©y dùng sè 16/2003/QH11 ban hµnh ngµy 10-12-2003, LuËt §Êt ®ai
sè 13/2003/QH11 ban hµnh ngµy 26-11-2003, LuËt §Çu t sè 59/2005/QH11 ban
hµnh ngµy 12-12-2005, LuËt nhµ ë sè 56/2005/QH11 ban hµnh ngµy 9-12-2005,
LuËt §Êu thÇu sè 61/2005/QH11 ban hµnh ngµy 12-12-2005, LuËt Kinh doanh bÊt
®éng s¶n sè 63/2006/QH11 ban hµnh 12-7-2006, LuËt Ng©n s¸ch nhµ níc sè
01/2002/QH11 ngµy 16-12-2002 vµ hÖ thèng çc v¨n b¶n díi luËt híng dÉn thùc
hiÖn.
- NghÞ ®Þnh sè 16/2005/N§-CP ngµy 7-2-2005 vÒ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t x©y
dùng c«ng tr×nh.
Nh÷ng ®iÓm næi bËt cña NghÞ ®Þnh 16/2005/N§-CP ngµy 7/2/2005.
- Quy ®Þnh râ chñ ®Çu t lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc ra
quyÕt ®Þnh ®Çu t, hiÖu qu¶ ®Çu t. §èi víi dù ¸n sö dông vèn NSNN th× nhµ níc

30
qu¶n lý toµn bé qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng. §èi víi nguån vèn tÝn dông do nhµ níc b¶o
l·nh, vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña nhµ níc, vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nhµ níc
nhµ níc chØ qu¶n lý vÒ chñ tr¬ng vµ quy m« ®Çu t, ®©y lµ híng më cho çc doanh
nghiÖp nhµ níc chñ ®éng h¬n ®èi víi nguån vèn nhµ níc.
- Quy ®Þnh râ thÈm quyÒn thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh. Chñ
tÞch UBND huyÖn ®îc quyÕt ®Þnh ®Çu t çc dù ¸n vèn ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng cã møc
vèn ®Çu t kh«ng lín h¬n 5 tû ®ång, Chñ tÞch UBND x· ®îc quyÕt ®Þnh ®Çu t çc dù
¸n cã møc vèn kh«ng lín h¬n 3 tû ®ång.
- §èi víi mét sè c«ng tr×nh ®Æc thï, nghÞ ®Þnh ®· quy ®Þnh ph¶i tiÕn hµnh tæ
chøc thi tuyÓn thiÕt kÕ kiÕn tróc, t¸c gi¶ ph¬ng ¸n thiÕt kÕ ®îc thùc hiÖn quyÒn t¸c
gi¶, ®îc thùc hiÖn lËp dù ¸n vµ çc bíc thiÕt kÕ tiÕp theo khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn n¨ng
lùc.
- §èi víi çc Ban qu¶n lý dù ¸n ®· quy ®Þnh râ h¬n vÒ tr¸ch nhiÖm, quyÒn
h¹n. Trong ®ã quy ®Þnh Ban qu¶n lý dù ¸n ®îc ®ång thêi qu¶n lý nhiÒu dù ¸n khi ®ñ
®iÒu kiÖn n¨ng lùc vµ ®îc chñ ®Çu t cho phÐp. §îc quyÒn thuª çc tæ chøc t vÊn ®Ó
qu¶n lý çc dù ¸n thµnh phÇn, thuª tæ chøc t vÊn níc ngoµi qu¶n lý c«ng viÖc cã yªu
cÇu c«ng nghÖ x©y dùng míi mµ t vÊn trong níc cha ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn.
- Çc tæ chøc, ç nh©n khi tham gia ho¹t ®éng x©y dùng ph¶i cã ®ñ ®iÒu kiÖn
n¨ng lùc phï hîp víi lo¹i dù ¸n, cÊp c«ng tr×nh. N¨ng lùc ho¹t ®éng x©y dùng cña
tæ chøc ®îc x¸c ®Þnh theo cÊp bËc, kinh nghiÖm ç nh©n, kinh nghiÖm ho¹t ®éng
kh¶ n¨ng tµi chÝnh, thiÕt bÞ vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña tæ chøc nh: gi¸m s¸t thi c«ng
x©y dùng c«ng tr×nh, chñ nhiÖm lËp dù ¸n, gi¸m ®èc t vÊn qu¶n lý dù ¸n, chñ nhiÖm
kh¶o s¸t, chñ nhiÖm thiÕt kÕ.
NghÞ ®Þnh sè 112/2006/N§-CP ngµy 29/9/2006 cña ChÝnh phñ ®· kÞp thêi
®iÒu chØnh nh÷ng bÊt cËp cña NghÞ ®Þnh 16/2005/N§-CP:
- Quy ®Þnh cô thÓ chñ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh. §èi víi çc dù ¸n do Thñ t-
íng quyÕt ®Þnh ®Çu t th× çc Bé, thñ trëng c¬ quan cÊp Bé, UBND tØnh lµ chñ ®Çu t,
®èi víi çc dù ¸n do çc Bé, c¬ quan cÊp Bé, tØnh quyÕt ®Þnh ®Çu t th× Chñ ®Çu t lµ
®¬n vÞ qu¶n lý, sö dông c«ng tr×nh. Trêng hîp cha x¸c ®Þnh ®îc ®¬n vÞ qu¶n lý sö
dông c«ng tr×nh th× ngêi quyÕt ®Þnh ®Çu t chän ®¬n vÞ cã ®ñ ®iÒu kiÖn n¨ng lùc lµm
chñ ®Çu t.
- Çc dù ¸n quan träng quèc gia theo NghÞ ®Þnh 66/2006/QH11 th× ph¶i lËp
b¸o ço ®Çu t vµ tr×nh quèc héi th«ng qua chñ tr¬ng vµ cho phÐp ®Çu t.
- §· quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung thiÕt kÕ c¬ së víi çc néi dung vÒ nhiÖm vô
thiÕt kÕ, ph¬ng ¸n thiÕt kÕ, kiÕn tróc, kh¶ n¨ng chÞu lùc c«ng tr×nh
- Quy ®Þnh cô thÓ vÒ thÈm quyÒn thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t, thÈm quyÒn thÈm
®Þnh thiÕt kÕ c¬ së. Mét ®iÓm næi bËt trong nghÞ ®Þnh nµy lµ ®èi víi dù ¸n do çc
Bé, c¬ quan ngang Bé, çc ®Þa ph¬ng ph¶i lÊy ý kiÕn ®Þa ph¬ng n¬i x©y dùng c«ng

31
tr×nh vÒ quy ho¹ch x©y dùng vµ b¶o vÖ m«i trêng. Thêi gian thÈm ®Þnh dù ¸n quan
träng quèc gia kh«ng qu¸ 30 ngµy, nhãm A kh«ng qu¸ 20 ngµy, nhãm B kh«ng qu¸
15 ngµy vµ 10 ngµy lµm viÖc víi nhãm C.
- Çc dù ¸n míi, c¶i t¹o söa ch÷a n©ng cÊp cã tæng møc ®Çu t díi 7 tû ®ång
th× kh«ng ph¶i lËp dù ¸n ®Çu t mµ chØ lËp B¸o ço kinh tÕ kü thuËt.
- Ph©n ®Þnh râ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña chñ ®Çu t vµ t vÊn qu¶n lý dù ¸n.
Trong ®ã, Chñ ®Çu t cã nhiÖm vô tõ khi chuÈn bÞ thùc hiÖn, thùc hiÖn dù ¸n vµ giai
®o¹n bµn giao ®a vµo sö dông, tæ chøc t vÊn qu¶n lý dù ¸n thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n
lý dù ¸n theo hîp ®ång ký kÕt víi chñ ®Çu t. Thµnh viªn trong ban qu¶n lý dù ¸n
ph¶i cã mét phã ban cña ®¬n vÞ qu¶n lý, sö dông c«ng tr×nh.
- Ph©n lo¹i dù ¸n theo quy m«, tÝnh chÊt vµ ph©n lo¹i theo nguån vèn cÊp cô thÓ h¬n.
Ph©n lo¹i dù ¸n theo 4 lo¹i nguån vèn vµ khuyÕn khÝch çc dù ¸n sö dông nguån vèn kh¸c
thùc hiÖn theo híng dÉn cña NghÞ ®Þnh 16/2005/N§-CPvµ N§ 112/2006/N§-CP.
NghÞ ®Þnh sè 99/2007/N§-CP ngµy 13/6/2007 cña ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý chi
phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh:
Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng nh÷ng n¨m qua cïng
víi nhu cÇu ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam kh¸ lín, nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc
cho ®Çu t x©y dùng chiÕm tû träng kh«ng nhá ®· n¶y sinh nh÷ng víng m¾c trong
khi c¬ chÕ cò vÒ qu¶n lý chi phÝ dùa trªn viÖc ban hµnh ®Þnh møc, ®¬n gi¸ cña nhµ
níc kh«ng cßn phï hîp, ®ång thêi ®i ngîc quy luËt kinh tÕ thÞ trêng ®· ®Æt ra vÊn
®Ò ph¶i ®æi míi toµn diÖn trong qu¶n lý chi phÝ ®Çu t x©y dùng. NghÞ ®Þnh
99/2007/N§-CP ra ®êi lµ bíc ngoÆc lín trong ®æi míi chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý chi phÝ
®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh. Néi dung c¬ b¶n cña NghÞ ®Þnh nµy ®· th¸o gì nh÷ng v-
íng m¾c c¬ b¶n vÒ qu¶n lý chi phÝ trong ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh cô thÓ lµ:
- Nhµ níc kh«ng ban hµnh ®Þnh møc, ®¬n gi¸ cho tõng ®Þa ph¬ng mµ chØ h-
íng dÉn lËp tæng møc ®Çu t, dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh, ®Þnh møc vµ gi¸ x©y dùng
c«ng tr×nh; ph¬ng ph¸p ®o bãc khèi lîng c«ng tr×nh; ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ ca
m¸y vµ thiÕt bÞ thi c«ng. §iÒu nµy ®· t¹o sù chñ ®éng cho çc Chñ ®Çu t trong viÖc
x¸c ®Þnh gi¸ c«ng tr×nh, ®©y lµ ®iÓm ®æi míi quan träng ®Ó quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm
cña chñ ®Çu t, trong khi theo c¬ chÕ cò vai trß cña chñ ®Çu t kh«ng râ rµng, ®Æc biÖt
trong giai ®o¹n thanh to¸n quyÕt to¸n vèn ®Çu t, chñ ®Çu t thêng ®Èy tr¸ch nhiÖm
nµy cho çc nhµ thÇu, vÊn ®Ò nµy kh«ng thùc sù kh¸ch quan vµ t¹o kho¶ng trèng
trong kh©u kiÓm so¸t vèn ng©n s¸ch nhµ níc. Gi¶m sù can thiÖp cña nhµ níc vµo
viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c«ng tr×nh, n©ng cao vai trß cña çc tæ chøc t vÊn x©y dùng
chuyªn nghiÖp.
- C«ng bè ®Þnh møc x©y dùng, suÊt vèn ®Çu t, chØ sè gi¸ x©y dùng, ph¬ng
ph¸p x¸c ®Þnh chØ sè gi¸ x©y dùng; híng dÉn hîp ®ång trong ho¹t ®éng x©y dùng
c«ng tr×nh.

32
- Quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n cña chñ ®Çu t trong qu¶n lý chi phÝ ®Çu
t x©y dùng c«ng tr×nh: x©y dùng vµ quyÕt ®Þnh ¸p dông ®¬n gi¸ x©y dùng c«ng tr×nh.
- C¨n cø viÖc c«ng bè chØ sè gi¸ x©y dùng c«ng tr×nh do çc c¬ quan, tæ chøc
t vÊn cã n¨ng lùc, kinh nghiÖm x¸c ®Þnh, c«ng bè chØ sè gi¸ ®Ó tham kh¶o ¸p dông.
Chñ ®Çu t c¨n cø vµo xu híng biÕn ®éng gi¸ vµ ®Æc thï c«ng tr×nh ®Ó quyÕt ®Þnh chØ
sè gi¸ x©y dùng cho phï hîp. Sö dông chØ sè gi¸ x©y dùng ®Ó x¸c ®Þnh tæng møc
®Çu t, x¸c ®Þnh dù to¸n c«ng tr×nh, x¸c ®Þnh gi¸ gãi thÇu vµ gi¸ thanh to¸n theo hîp
®ång x©y dùng.
2.2. Tæng quan vÒ thùc tr¹ng ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh
2.2.1. Thùc tr¹ng qu¶n lý chi phÝ trong chñ tr¬ng ®Çu t
Thùc tr¹ng vÒ chñ tr¬ng ®Çu t sai do kh«ng kh¶o s¸t, nghiªn cøu kü vÒ çc
®iÒu kiÖn nh ®Þa ®iÓm, lùa chän c«ng nghÖ cha thÝch hîp, ®Çu t kh«ng ®ång bé gi÷a
çc h¹ng môc, cha chó ý ®Çu t cho vïng cung cÊp nguyªn liÖu, quy m« x©y dùng
c«ng tr×nh vît qu¸ nhu cÇu sö dông. Cha ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ l©u dµi vÒ kinh tÕ vµ
x· héi. Cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu khoa häc còng nh tÝnh chÝnh x¸c vµ ®é tin cËy cña
çc th«ng tin ®· ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn viÖc ra quyÕt ®Þnh ®Çu t.
ChØ tÝnh riªng çc dù ¸n vèn ng©n s¸ch nhµ níc do Trung ¬ng qu¶n lý thiÕu
thñ tôc ®Çu t x©y dùng, nhiÒu dù ¸n khëi c«ng chØ cã quyÕt ®Þnh ®Çu t, cha cã quyÕt
®Þnh phª duyÖt thiÕt kÕ vµ dù to¸n. N¨m 2001 cã 357 dù ¸n, n¨m 2002 cã 598 dù
¸n, n¨m 2003 cã 366 dù ¸n, n¨m 2004 cã 377 dù ¸n.
Theo kÕt qu¶ thanh tra çc dù ¸n c«ng tr×nh do Thanh tra Nhµ níc tiÕn hµnh
n¨m 2002 t¹i 17 c«ng tr×nh, sai ph¹m vÒ tµi chÝnh lµ 870 tû ®ång, chiÕm 13.6% tæng
sè vèn ®Çu t ®îc thanh tra. N¨m 2003 ®· ph¸t hiÖn nhiÒu sai ph¹m vÒ kinh tÕ do lµm
tr¸i çc quy ®Þnh nhµ níc…tæng sai ph¹m vÒ kinh tÕ vµ l·ng phÝ cña 14 dù ¸n lµ
1.253,3 tû ®ång, chiÕm 19,1% sè vèn ®îc thanh tra.
QuyÕt ®Þnh ®Çu t kh«ng phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn, quyÕt ®Þnh ®Çu t
kh«ng th«ng qua thÈm ®Þnh, triÓn khai thùc hiÖn khi cha cã quyÕt ®Þnh ®Çu t, thi
c«ng çc h¹ng môc c«ng tr×nh kh«ng cã trong quyÕt ®Þnh ®Çu t ë çc Bé, ngµnh vµ
®Þa ph¬ng cßn x¶y ra phæ biÕn.
- C«ng t¸c lËp vµ phª duyÖt dù ¸n, trong thùc tÕ còng cßn nhiÒu bÊt cËp cÇn
quan t©m.
+ Trêng hîp çc dù ¸n ®îc thùc hiÖn theo ®óng çc tr×nh tù quy ®Þnh trong
qu¶n lý ®Çu t x©y dùng, nhng l¹i thùc hiÖn ph¬ng ch©m “gät ch©n cho võa giÇy”.
Ch¼ng h¹n nh: Chñ ®Çu t t×m mäi çch ®Ó l¸ch ®îc qua nh÷ng thñ tôc quy ®Þnh vÒ
thÈm ®Þnh dù ¸n cña c¬ quan Nhµ níc dÉn ®Õn dù ¸n kh«ng ®ñ kinh phÝ ®Ó thùc
hiÖn, kÐo dµi thêi gian x©y dùng do ph¶i lµm thñ tôc bæ sung vèn.

33
+ Trêng hîp çc dù ¸n thùc hiÖn tr¸i çc tr×nh tù quy ®Þnh trong qu¶n lý ®Çu
t x©y dùng nh dù ¸n cha cã ®ñ ®iÒu kiÖn quy ®Þnh ®· ®îc ghi kÕ ho¹ch cÊp vèn,
thËm chÝ ®· ®îc khëi c«ng x©y dùng
C¬ cÊu ®Çu t cha thËt hîp lý, bè trÝ ®Çu t cßn dµn tr¶i, tuy nhiªn nhµ níc ®· u
tiªn dµnh trªn 50% vèn nhµ níc vµo ®Çu t x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, c«ng tr×nh phóc
lîi nhng hiÖu qu¶ cha cao, tèc ®é gi¶i ng©n vèn ng©n s¸ch nhµ níc chËm.
§iÓn h×nh çc c«ng tr×nh 4 chî ®Çu mèi ë Hµ Néi lµ Xu©n §Ønh, §Òn Lõ,
Qu¶ng An, H¶i B«i l·ng phÝ 17 tû ®ång do kh«ng cã ngêi vµo bu«n b¸n, lµ mét
trong nh÷ng “vô” thÊt tho¸t ®Çu tiªn ®· ®îc ®Ò cËp (theo tæng kÕt 59 c«ng tr×nh bÞ
thÊt tho¸t l·ng phÝ cña Tæng héi x©y dùng ViÖt Nam).
2.2.2. Thùc tr¹ng qu¶n lý chi phÝ trong triÓn khai ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch
®Çu t.
KÕ ho¹ch ®Çu t hµng n¨m lµ c¨n cø ®Ó nhµ níc qu¶n lý vµ kiÓm so¸t nguån
vèn cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vÉn cßn lÆp l¹i t×nh tr¹ng ®Çu
t dµn tr¶i, thiÕu tËp trung, bè trÝ kÕ ho¹ch theo kiÓu chia phÇn, c¬ chÕ “xin-cho” vèn
x¶y ra thêng xuyªn tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc qu¶n lý vèn gÆp nhiÒu khã kh¨n ë çc cÊp
Bé, ngµnh vµ ®Þa ph¬ng.
Sù dµn tr¶i trong ®Çu t x©y dùng cßn thÓ hiÖn trong viÖc bè trÝ kÕ ho¹ch vèn
®Çu t cho çc dù ¸n cha ®ñ thñ tôc ®Çu t, kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó bè trÝ kÕ ho¹ch vÉn
ghi vµo kÕ ho¹ch ®Çu t hµng n¨m dÉn ®Õn viÖc triÓn khai kÕ ho¹ch gÆp khã kh¨n,
ph¶i chê ®îi hoÆc cã khi cã khèi lîng thùc hiÖn vÉn kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n.
Trong hai n¨m 2003-2004 cã 148 dù ¸n ®Çu t thuéc Bé Giao th«ng vËn t¶i vµ
Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n sö dông vèn tr¸i phiÕu chÝnh phñ, nhng ®Õn
th¸ng 6-2004 vÉn cßn 32 dù ¸n cha ®îc phª duyÖt quyÕt ®Þnh ®Çu t, 84 dù ¸n cha ®-
îc phª duyÖt thiÕt kÕ kü thuËt vµ tæng dù to¸n.
§iÓn h×nh lµ Dù ¸n quèc lé 1 ®o¹n Vinh - §«ng Hµ gi¸ tróng thÇu 847 tû
®ång, nhng sau ®ã bæ sung t¨ng thªm 353 tû ®ång vÉn ®îc chÊp nhËn 1 hay dù ¸n
vay vèn ng©n hµng ®Ó x©y dùng nhµ m¸y v¸n gç MDF-Cosevco cña c«ng ty
Cosevco víi tæng møc vèn ®Çu t ban ®Çu lµ 299 tû ®ång vµ cã c«ng suÊt
30.000m3/n¨m. Tuy nhiªn sau khi dù ¸n ®· ®îc phª duyÖt vµ tiÕn hµnh më thÇu,
C«ng ty Cosevco vµ c«ng ty x©y dùng 78 ®· n©ng gÊp ®«i c«ng suÊt nhµ m¸y lªn
60.000m3/n¨m dÉn ®Õn t¨ng chi phÝ dù ¸n víi tæng møc ®Çu t trªn 456 tû ®ång, tuy
nhiªn khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng ®· kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶, tiÕp tôc thua lç 2.
2.2.3 Thùc tr¹ng trong qu¶n lý quy ho¹ch
Quy ho¹ch x©y dùng lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng hµng ®Çu, quy
ho¹ch ph¶i ®i tríc mét bíc ®Ó ®¶m b¶o ®Çu t cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng. ViÖc lËp quy
1 Theo B¸o c«ng an ngµy 25/4/2006 - Baocongan.com
2 Theo B¸o thanh niªn ngµy 29/2/2008

34
ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh,
vïng, kh«ng phï hîp víi ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi nãi chung,
kh¶ n¨ng cña nÒn kinh tÕ vµ kh«ng ®¶m b¶o hiÖu qu¶ g©y l·ng phÝ. Quy ho¹ch, kÕ
ho¹ch kh«ng ®¶m b¶o çc ®iÒu kiÖn trªn vÉn ®îc thÈm ®Þnh phª duyÖt vµ c«ng bè
g©y l·ng phÝ.
VÝ dô: Ngµnh thuû s¶n cßn thiÕu nhiÒu quy ho¹ch, mét sè quy ho¹ch chËm ®-
îc x©y dùng, thêi gian kÐo dµi nhiÒu n¨m, cã dù ¸n quy ho¹ch x©y dùng 10 n¨m,
kh«ng cßn ý nghÜa ®Þnh híng cña quy ho¹ch, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ph¸t triÓn tù ph¸t.
Çc dù ¸n ®¸nh b¾t ç xa bê ®îc duyÖt nhng l¹i ®Çu t thiÕu ®ång bé nªn hiÖu qu¶
®Çu t thÊp. Quy ho¹ch c¶ng ç còng cã sù bÊt hîp lý trong lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t
t¹i mét sè ®Þa ph¬ng g©y l·ng phÝ, hiÖu qu¶ thÊp.
Theo thèng kª 5 n¨m (2001-2005) c¶ níc cã 24 c¶ng biÓn víi 126 bÕn c¶ng
vµ 266 cÇu c¶ng, n©ng tæng sè chiÒu dµi cÇu, c¶ng çc lo¹i ®¹t 35.439m hiÖn cã
(theo thèng kª cña Côc Hµng h¶i ViÖt Nam) nhng vÉn cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vËn
chuyÓn hµng hãa qua çc c¶ng. Theo dù b¸o míi nhÊt th«ng qua hÖ thèng c¶ng biÓn
ViÖt Nam kÕ ho¹ch më réng n¨m 2010 lµ 265 triÖu tÊn/n¨m vµ ®Õn n¨m 2020 lµ
480 triÖu tÊn/n¨m.
2.2.4. Thùc tr¹ng qu¶n lý chi phÝ trong giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t
2.2.4.1. ChÊt lîng c«ng t¸c kh¶o s¸t, thiÕt kÕ ¶nh hëng ®Õn chi phÝ
ChÊt lîng c«ng t¸c kh¶o s¸t thiÕt kÕ thÊp, kh«ng thùc hiÖn ®óng quy tr×nh,
quy ph¹m. Sè liÖu ®Çu vµo cã vai trß cùc kú quan träng trong viÖc b¶o ®¶m chÊt l-
îng cña hå s¬ thiÕt kÕ. HiÖn nay, do h¹n chÕ vÒ vèn ®Çu t, tiÕn ®é triÓn khai gÊp nªn
c«ng t¸c kh¶o s¸t ®iÒu tra kh«ng ®îc thùc hiÖn mét çch ®Çy ®ñ, do vËy hå s¬ thiÕt
kÕ mét sè dù ¸n ®· ph¶i bæ sung kh¶o s¸t trong qu¸ tr×nh triÓn khai x©y dùng, dÉn
®Õn ph¶i xö lý çc vÊn ®Ò ph¸t sinh, bæ sung hoÆc thay thÕ, chÊt lîng hå s¬ thiÕt kÕ
cßn nhiÒu bÊt cËp do cha nghiªn cøu mét çch thÊu ®¸o, kÕt hîp gi÷a ®iÒu kiÖn tù
nhiªn, x· héi, ®Þa h×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n khu vùc.
VÝ dô vÒ chÊt lîng kh¶o s¸t Dù ¸n chØnh trÞ cöa s«ng §µ N«ng – Phó Yªn,
do C«ng ty T vÊn x©y dùng Phó Yªn sö dông çc th«ng sè kü thuËt cò cña §¹i häc
Thñy lîi Hµ Néi cho S«ng Bµn Th¹ch tõ n¨m 1985 vµ tµi liÖu ®o lu tèc dßng ch¶y
thñy ®iÖn S«ng Hinh n¨m 1982 lµm lu vùc t¬ng tù ®Ó x¸c ®Þnh t×nh h×nh h¶i v¨n cña
S«ng Bµn Th¹ch dÉn ®Õn c«ng tr×nh kh«ng ®a vµo sö dông g©y thiÖt h¹i 41.6 tû
®ång, trong ®ã bæ sung thiÕt kÕ 3.7 tû ®ång vµ thªm 2 gãi thÇu “n©ng cao tÝnh bÒn
v÷ng l©u dµi” lªn 7.6 tû ®ång 3.
3 Theo nguån: B¸o thanh niªn ngµy 13/4/2007

35
Hå s¬ thiÕt kÕ kh«ng theo ®óng çc quy ph¹m, quy chuÈn, tiªu chuÈn vÒ kü
thuËt, cha ®iÒu tra, nghiªn cøu vÒ t×nh h×nh thùc tÕ vÒ ®Þa chÊt, ®Þa h×nh, khÝ hËu,
®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm vÒ tµi nguyªn, nguån nh©n lùc vµ ®Æc ®iÓm vÒ nguyªn liÖu,
vËt t, thiÕt bÞ ®Çu vµo, quy m« vµ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm ®Çu ra sÏ dÉn ®Õn
nh÷ng sai sãt g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh,
thùc hiÖn dù ¸n.
Qu¶n lý chi phÝ ë kh©u thiÕt kÕ diÔn ra theo 2 khuynh híng: Mét lµ, thiÕt kÕ
vît qu¸ yªu cÇu so víi tiªu chuÈn vµ quy chuÈn hoÆc sö dông nhiÒu vËt liÖu ®¾t tiÒn
cho c«ng tr×nh. Hai lµ, thiÕt kÕ kh«ng b¶o ®¶m ®óng tiªu chuÈn, quy chuÈn hoÆc
phÇn lín dùa trªn kÕt qu¶ kh¶o s¸t s¬ sµi hoÆc cã nhiÒu sai sãt, ®iÓn h×nh nh c«ng
tr×nh x©y dùng bÓ níc trªn hßn ®¶o lín quÇn ®¶o Nam Du, Kiªn Giang ®· lÊy sè
liÖu ®Çu vµo cò, kh«ng kh¶o s¸t thùc tÕ, kh«ng tÝnh to¸n ¸p lùc níc ngÇm, nªn c«ng
tr×nh x©y dùng xong ph¶i söa ch÷a, gi¸ trÞ ®Çu t lµ 3.2 tû ®ång, cßn ph¬ng ¸n söa
ch÷a cÇn ®Õn 7 tû ®ång 4.
Sù cè sËp nhµ ViÖn Khoa häc x· héi vïng Nam Bé do viÖc thi c«ng tÇng hÇm
cao èc Pacific ®iÒu chØnh thiÕt kÕ tõ 3 tÇng hÇm chuyÓn thµnh 5 tÇng hÇm nhng cha
hoµn chØnh hå s¬ thiÕt kÕ, kh¶o s¸t ®Þa chÊt kh«ng kü dÉn ®Õn thiÖt h¹i 4.5 tû ®ång.
Trong ®ã ®· xin ®iÒu chØnh giÊy phÐp x©y dùng thay ®æi c«ng n¨ng tõ cao èc v¨n
phßng thµnh nhµ hµng, kh¸ch s¹n.
2.2.4.2. C«ng t¸c thÈm ®Þnh, phª duyÖt thiÕt kÕ vµ thÈm ®Þnh dù to¸n t¸c ®éng
®Õn qu¶n lý chi phÝ.
ChÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh, phª duyÖt thiÕt kÕ kü thuËt, thiÕt kÕ b¶n vÏ
thi c«ng, dù to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã t¸c ®éng trùc tiÕp qu¶n lý chi
phÝ ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh ®Õn qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n.
Thùc tr¹ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh cßn mang tÝnh h×nh thøc, chiÕu lÖ, nhiÒu dù ¸n
c«ng tr×nh ®îc thÈm ®Þnh mét çch ®¹i kh¸i, cha ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tæ
chøc, ç nh©n tham gia thÈm ®Þnh. Tæ chøc t vÊn tham gia thÈm tra chñ yÕu do quen
biÕt ®Ó t×m viÖc nªn thêng nÓ nang chñ ®Çu t, kh«ng gi÷ v÷ng lËp trêng, quan ®iÓm
cña m×nh ®èi víi çc ý kiÕn mµ chñ ®Çu t ®Ò xuÊt bÊt hîp lý.
§iÓn h×nh lµ Dù ¸n khu thÓ thao díi níc Mü §×nh khi c«ng tr×nh gÇn hoµn
thµnh, UBTDTT míi tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ ®iÒu chØnh tæng dù to¸n tõ 199.6 tû
®ång lªn 239.2 tû ®ång kh«ng cã ý kiÕn tham gia thÈm ®Þnh. Thanh tra 7 h¹ng môc
thùc tÕ thi c«ng th× chi phÝ thùc tÕ lµ 45.79 tû ®ång, trong khi ®ã dù to¸n lµ 62.8 tû
®ång, chªnh lÖch 17.02 tû ®ång. NÕu kh«ng cã thanh tra ph¸t hiÖn th× gi¸ trÞ nµy ®a
vµo quyÕt to¸n 5.
T×nh tr¹ng mét sè cÊp cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh phª duyÖt thiÕt kÕ b¶n vÏ
thi c«ng, dù to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nhng kh«ng lêng tríc ®îc çc chi
4 Theo nguån: B¸o c«ng an nh©n d©n ngµy 14/5/2006
5 Nguån: B¸o ço thanh tra sè 1746 ngµy 30/11/2004

36
phÝ ph¸t sinh, bæ sung ®iÒu chØnh nhiÒu lÇn, thËm trÝ cã kh«ng Ýt çc dù ¸n võa thiÕt
kÕ võa thi c«ng, dÉn ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng khi thi c«ng xong míi tr×nh duyÖt
hoÆc xin ®iÒu chØnh dù to¸n nh»m hîp thøc hãa çc chi phÝ ph¸t sinh. Cha tÝnh ®Õn
çc dù to¸n ph¸t sinh.
2.2.4.3. Chi phÝ c«ng t¸c båi thêng, gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c
Theo thèng kª cha ®Çy ®ñ, tõ n¨m 1995 ®Õn nay, c¶ níc cã 63.000 dù ¸n ®Çu
t víi diÖn tÝch 1.317.000ha. HiÖn nay cã 55 tØnh thµnh cã dù ¸n chËm gi¶i phãng
mÆt b»ng víi tæng sè 1.273 dù ¸n. ViÖc gi¶i phãng mÆt b»ng thêng chËm so víi thêi
gian quy ®Þnh vµ ph¶i kÐo dµi nhiÒu n¨m ®· g©y nh÷ng ¶nh hëng ®Õn cuéc sèng cña
nhiÒu hé d©n vµ tèn kÐm tiÒn cña nhµ níc.
Dù ¸n ®êng cao tèc Ph¸p V©n - CÇu GiÏ víi chi phÝ 20 tû ®ång/km, nhng do
chËm trÔ trong kh©u gi¶i phãng mÆt b»ng båi thêng hç trî ngêi d©n phÝa chñ ®Çu t
®· muèn h¹ thÊp chi phÝ dÉn ®Õn tiÕn ®é dù ¸n bÞ chËm, v× vËy ph¶i tiÕn hµnh gi¶i
ph¸p thi c«ng rót ng¾n thêi gian so víi quy ®Þnh dÉn ®Õn ph¶i theo dâi lón c«ng
tr×nh trong qu¸ tr×nh ®a c«ng tr×nh vµo ho¹t ®éng, g©y tèn kÐm l·ng phÝ tiÒn cña nhµ
níc, c¶n trë giao th«ng vµ ¶nh hëng kh«ng tÝnh ®îc b»ng tiÒn.
Dù ¸n nhµ m¸y thÐp Tycoons chiÕm trªn 300ha, sè vèn lªn ®Õn 3.3 tû USD,
nhng bÞ ¶nh hëng vÒ tiÕn ®é do viÖc cha thùc hiÖn viÖc di dêi cña 7 hé d©n, ph¶i båi
thêng thªm cho mçi hé d©n vµi trôc triÖu ®ång, nhng vÉn cha thùc hiÖn ®îc. Dù ¸n
Hå chøa níc Cöa §¹t, Thanh Ho¸ cã tæng vèn ®Çu t 4.500 tû ®ång do së NN &
PTNT Thanh Ho¸ lµm chñ ®Çu t. Dù ¸n nµy míi triÓn khai ®ît 1 ®· ph¸t hiÖn 21
c«ng tr×nh x©y dùng bÞ rót ruét, c«ng t¸c GPMB ®Òu cã sai ph¹m tham nhòng, c«ng
tr×nh ®Çu t 2-3 tû ®ång th× bÞ thÊt tho¸t tíi 200-300 triÖu ®ång.
2.2.4.4. §Êu thÇu vµ lùa chän nhµ thÇu trong ho¹t ®éng x©y dùng
- Nh÷ng sai sãt trong viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh ®Êu thÇu lµ mét trong nh÷ng
nguyªn nh©n g©y thÊt tho¸t, qua kÕt qu¶ thanh tra mét sè dù ¸n do Thanh tra Nhµ níc
tiÕn hµnh n¨m 2003, nh÷ng sai sãt nh: thu phÝ cña thÇu phô sai chÕ ®é, ®iÒu chØnh gi¸
tróng thÇu sai quy ®Þnh, hëng lîi tõ viÖc nhîng thÇu tr¸i phÐp,...®· lµm thÊt tho¸t 81,91
tØ ®ång chiÕm gÇn 1% tæng møc ®Çu t cña çc dù ¸n ®îc thanh tra.
- Kh©u tuyÓn chän nhµ thÇu vµ hîp ®ång trong x©y l¾p cßn nh÷ng vÊn ®Ò nh
quy ®Þnh vÒ gi¸ gãi thÇu, gi¸ bá thÇu, gi¸ tróng thÇu, thÈm ®Þnh kÕt qu¶ ®Êu thÇu, hîp
®ång x©y l¾p cã ®iÒu chØnh gi¸, ph¬ng thøc liªn danh nhµ thÇu... ®ang ®Æt ra nh÷ng
khã kh¨n vµ lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn l·ng phÝ, thÊt tho¸t vèn ®Çu t x©y dùng.
- Cã dù ¸n cÊp cã thÈm quyÒn chÊp thuËn hå s¬ ®Êu thÇu trong ®ã dù to¸n çc
gãi thÇu ®îc lËp trªn c¬ së thiÕt kÕ kü thuËt cha ®îc phª duyÖt ®Ó tæ chøc ®Êu thÇu,
®ång thêi phª duyÖt thiÕt kÕ kü thuËt cßn nhiÒu sai sãt.
- Tæ chøc lËp hå s¬ mêi thÇu, xÐt thÇu kh«ng chÆt chÏ, s¬ hë mang tÝnh h×nh
thøc hoÆc cè t×nh “l¸ch” luËt, do ®ã kh«ng ®¹t ®îc môc ®Ých cña viÖc ®Êu thÇu lµ

37
thùc hiÖn tÝnh c¹nh tranh c«ng b»ng ®Ó lùa chän nhµ thÇu phï hîp, b¶o ®¶m hiÖu
qu¶ kinh tÕ vµ chÊt lîng cao, nhng thùc tÕ l¹i x¶y ra mét sè hiÖn tîng sau:
+ Cã dù ¸n më thÇu chØ cã 5 ®¬n vÞ, kÕt qu¶ chØ 1 ®¬n vÞ tróng thÇu, sau ®ã
nhµ thÇu tróng thÇu nµy ®em c«ng viÖc chia cho 4 nhµ thÇu kh«ng tróng ®Ó c¶ 5 nhµ
thÇu cïng tham gia thi c«ng c«ng tr×nh.
+ Cã dù ¸n sau khi chÊm thÇu theo ®óng çc quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ níc,
trong hå s¬ dù thÇu cña ®¬n vÞ tróng thÇu x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ mét sè vËt t, vËt liÖu cã
møc gi¸ cao h¬n gi¸ thÞ trêng, cã quan niÖm cho lµ g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t, nhng
xÐt vÒ b¶n chÊt kinh tÕ th× ®©y lµ kho¶n chi phÝ t¨ng thªm tÝnh cho sö dông vËt liÖu
cã phÈm cÊp cao h¬n khi hå s¬ dù thÇu kh«ng chØ râ yªu cÇu çc th«ng sè kü thuËt
chñ yÕu cña lo¹i vËt liÖu sö dông cho c«ng tr×nh chø kh«ng ph¶i lµ l·ng phÝ, thÊt
tho¸t mµ ®©y lµ mét vÊn ®Ò cÇn quan t©m xem xÐt cô thÓ h¬n trong çc quy ®Þnh vÒ
®Êu thÇu sao cho tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng nµy.
- Sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ gãi thÇu vµ gi¸ tróng thÇu nhiÒu khi mang tÝnh hai mÆt:
+ Thùc tÕ cho thÊy, ®Ó ®¹t môc ®Ých tróng thÇu thi c«ng c«ng tr×nh, nhiÒu nhµ
thÇu ®· cè t×nh bá gi¸ thÇu qu¸ thÊp, thËm chÝ chØ b»ng mét nöa gi¸ mêi thÇu. §iÓn
h×nh nhÊt lµ gãi R5 dù ¸n quèc lé 18A, gãi 2A hÇm ®Ìo H¶i V©n cã gãi thÇu gi¸
tróng thÇu chØ b»ng 34,3% gi¸ gãi thÇu, ®Æc biÖt ®èi víi gãi 2B, gi¸ tróng thÇu chØ
b»ng 28,9% gi¸ gãi thÇu.
NhiÒu gãi thÇu cã møc chªnh lÖch gi÷a gi¸ th¾ng thÇu vµ gi¸ gãi thÇu lªn tíi
vµi tr¨m tØ ®ång, ®iÓn h×nh lµ gãi thÇu x©y dùng c¶ng Çi L©n víi møc chªnh lÖch
lªn tíi 400 tØ ®ång. Do tróng thÇu víi gi¸ bá thÇu thÊp nh vËy nªn trong qu¸ tr×nh
thi c«ng buéc çc nhµ thÇu ph¶i c¾t bít nguyªn vËt liÖu thËm chÝ lµm sai quy tr×nh,
quy ph¹m dÉn ®Õn c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng theo thiÕt kÕ, kÐo dµi thêi
gian thi c«ng vµ nhµ thÇu võa thi c«ng võa ph¶i t×m mäi çch t¹o ra ph¸t sinh ®Ó
t¨ng gi¸. KÕt qu¶ lµ c«ng tr×nh ®· bÞ kÐo dµi thêi gian mµ gi¸ trÞ quyÕt to¸n c«ng
tr×nh vÉn cao h¬n gi¸ tróng thÇu, t¹o ra l·ng phÝ, thÊt tho¸t.
Trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu hiÖn tîng tiªu cùc, tham nhòng thêng x¶y ra th«ng
qua mét sè biÓu hiÖn sau:
+ Chñ ®Çu t th«ng ®ång víi mét hoÆc nhiÒu ®¬n vÞ tham gia ®Êu thÇu ®Ó göi
gi¸, n©ng gi¸ c«ng tr×nh ®Ó chia nhau hîp ph¸p. Trong trêng hîp nµy, chñ ®Çu t th-
êng tiÕt lé nh÷ng th«ng tin quan träng trong hå s¬ ®Êu thÇu cña çc ®èi thñ c¹nh
tranh, thËm chÝ cßn híng dÉn çch lËp hå s¬ ®Êu thÇu cã nh÷ng lîi thÕ cÇn thiÕt cho
viÖc chän ®¬n vÞ tróng thÇu.
+ Khi lËp hå s¬ ®Êu thÇu vµ çch tæ chøc ®Êu thÇu, chñ ®Çu t ®· cè ý ®a ra
nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó lo¹i bá nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c.
+ Thèng nhÊt tríc çc ®¬n vÞ tham gia ®Êu thÇu ®Ó mét ®¬n vÞ tróng thÇu víi
®iÒu kiÖn u ®·i.

Giải pháp nâng cao chất lượng thanh toán, quyết toán dự án hoàn thành sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước 3836535

Giải pháp nâng cao chất lượng thanh toán, quyết toán dự án hoàn thành sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước 3836535

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (15)

Similar to Giải pháp nâng cao chất lượng thanh toán, quyết toán dự án hoàn thành sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước 3836535

Similar to Giải pháp nâng cao chất lượng thanh toán, quyết toán dự án hoàn thành sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước 3836535 (14)

More from nataliej4

More from nataliej4 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Giải pháp nâng cao chất lượng thanh toán, quyết toán dự án hoàn thành sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước 3836535