ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΣΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,"Η ΑΝΝΑ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ",ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΑΞΙΩΤΗ,ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ

1. ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
«Η ΑΝΝΑ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ»,ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΞΙΩΤΗΣ,ΑΠΟ
ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ :ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ
Δ.ΑΞΙΩΤΗΣ
Α.ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ:
1)Διαβάστε το εισαγωγικό σημείωμα και το κείμενο,σελίδες 27-31 του
σχολικού βιβλίου ή στο :
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1684,5
373 / .
2) Διαμαντής Αξιώτης :γεννήθηκε στην Καβάλα το 1942, όπου και ζει. Έχει
εκδώσει ποιητικές συλλογές, συλλογές διηγημάτων, μυθιστορήματα και
ανθολογίες ποίησης και διηγήματος. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές "Ιχώρ"
(1966), "Ποσοστό ευθύνης" (1974), "Διαμπερές", εκδ. "Σκαπτή Ύλη" (1976),
"Ύπνος μεσημβρίας", εκδ. "ΑΣΕ" (1985). Επίσης, τις ανθολογίες "Καβαλιώτες
ποιητές" (1983), "Καβαλιώτες πεζογράφοι" (1985), "Διηγήματα Φώτη Πρασίνη"
(1987), όλες από τις εκδόσεις της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας. Πεζογραφική
παρουσία, η συλλογή αφηγημάτων "Το μισό των Κενταύρων", εκδ.
"Παρατηρητής" (1990), "Ξόβεργα με μέλι", 1η έκδοση εκδ. "Τραμ" (1994), 2η
έκδοση εκδ. "Νεφέλη" (1994). Υπεύθυνος, επί σειρά ετών, των λογοτεχνικών
περιοδικών "Σκαπτή Ύλη" και "Υπόστεγο", καθώς επίσης και ραδιοφωνικών
εκπομπών. Κείμενά του έχουν παρουσιαστεί στο θέατρο.
3)αλαφροΐσκιωτος=αυτός που μπορεί να βλέπει ξωτικά, νεράιδες, φαντάσματα,
δοξασία=αντίληψη ή πεποίθηση που δεν βασίζεται σε αποδείξεις ούτε έχει
επιστημονική τεκμηρίωση και πολλές φορές ανάγεται σε παλαιές λαϊκές
αντιλήψεις, έθιμο=ενέργεια που επαναλαμβάνεται σε καθορισμένες περιστάσεις,
όπως έχει καθιερωθεί από την παράδοση ενός λαού ή τόπου , παράδοση=ό,τι
αναπτύσσεται ιστορικά και μεταδίδεται (στα πλαίσια μιας ομάδας, κοινωνίας κτλ.)
από γενιά σε γενιά σε σχέση με συμπεριφορές, αντιλήψεις, ιδέες, έθιμα,
δραστηριότητες.(από το βικιλεξικό και το λεξικό της κοινής νεοελληνικής).η
κληδών=μαντικό σημάδι/κλήδονας=λαϊκό έθιμο που τελείται από νεαρά κορίτσια
ακόμα και σήμερα, σε αγροτικές κυρίως περιοχές, στις 23 Iουνίου, παραμονή της

2. εορτής της Γέννησης του Iωάννη του Προδρόμου,(έκφρ.) αυτά τα λεν στον
κλήδονα, για λόγια ανόητα, για ψέματα και υπερβολές(από το λεξικό
Τριανταφυλλίδη).
4)Μαθαίνω για τον τόπο μου.Καβάλα:εντοπίστε την στον χάρτη :
Καβάλα
5)α)Να θυμηθείτε τα χαρακτηριστικά του διηγήματος ως
λογοτεχνικού είδους(συμβουλευτείτε την τελευταία σελίδα του φύλλου
εργασίας)β)Διαβάστε για τις τεχνικές αφήγησης στο φύλλο
εργασίας: http://filologikaek.blogspot.gr/2017/09/blog-post.html .
6)Δείτε το βίντεο για το έθιμο του Κλήδονα:
https://youtu.be/rIpUf6GHdGQ .
7)Συζητήστε στην τάξη για έθιμα του τόπου σας ή άλλων περιοχών
στην Ελλάδα. Σχολιάστε τις αντιλήψεις των ανθρώπων σε κάθε
περιοχή γι’ αυτά τα έθιμα.
Β.ΔΡΑΣΕΙΣ( χωριστείτε σε ομάδες και μοιραστείτε τις ασκήσεις):
1)Εντοπίστε με τα μέλη της ομάδας σας τα έθιμα που αναφέρει ο
συγγραφέας στο απόσπασμα και καταγράψτε τα.
2)Ποιες οι διαφορές στην αντιμετώπιση των εθίμων ανάμεσα σε
αγόρια και κορίτσια ,με βάση το κείμενο;

3. 3)Να εντοπίσετε τρία σημεία στο απόσπασμα από τα οποία
φαίνεται ο χαρακτήρας της ΄Αννας.
4)α)Ποια κατάληξη έχει το «αθώο» αστείο των παιδιών για την
΄Αννα;β)Σχολιάστε την τελευταία φράση του κειμένου.
5)α)Ποιες τεχνικές αφήγησης χρησιμοποιεί ο συγγραφέας; β)Ποιος
είναι ο αφηγητής; γ)Ποια είναι τα δύο επίπεδα του χρόνου στα
οποία «κινείται» το απόσπασμα; Βρείτε από ένα παράδειγμα για το
καθένα μέσα στο κείμενο.
6)Θυμηθείτε κάποια παιδιάστικη «πλάκα» που κάνατε οι ίδιοι σε
κάποιο πρόσωπο και την κατάληξη αυτής.
7)Σχολιάστε το βίντεο της υπόμνησης 6.
8)Βρείτε τέσσερα σχήματα λόγου από το κείμενο και σχολιάστε τον
λειτουργικό τους ρόλο.
9)Δραματοποίηση-παιχνίδι-«καυτή καρέκλα»:μια ομάδα μαθητών
να αναλάβει να θέσει αυθόρμητα ερωτήσεις σε έναν μαθητή(-τρια)
που θα «παίξει» τον ρόλο της ΄Αννας,του κεντρικού χαρακτήρα του
διηγήματος.Στο κέντρο της τάξης θα καθίσει η «΄Αννα» στην
«καρέκλα των αποκαλύψεων» και με τις απαντήσεις της θα
«φωτίσει» τον χαρακτήρα και τις ιδιαιτερότητες της ηρωίδας που
υποδύεται.
10)έξαψη:να βρείτε με τη βοήθεια του(της) καθηγητή(-τριας) σας
παράγωγα και σύνθετα από το θέμα της παραπάνω λέξης.Να
δημιουργήσετε ,έτσι, την οικογένεια της λέξης.
Γ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
1)Να αφηγηθείτε με συντομία σ’ έναν φίλο σας το περιεχόμενο του
αποσπάσματος (σε 80-100 λέξεις).
2)α)Δώστε έναν πλαγιότιτλο στην 4η παράγραφο του
κειμένου.β)Δώστε έναν δικό σας τίτλο στο απόσπασμα.
3)Ξεχωρίστε μια εικόνα που σας εντυπωσίασε από το απόσπασμα
και α)περιγράψτε την με δικά σας λόγια σε λίγες σειρές ή β)
ζωγραφίστε την.

4. 4)Δώστε ένα δικό σας τέλος στην ιστορία της ΄Αννας.
5)α)Εκφράστε γραπτά τις εντυπώσεις σας από τα έθιμα που
αναφέρονται στο απόσπασμα που εξετάζουμε.(πώς φαίνονται σ’ εμάς
αυτά τα έθιμα;) β)Πιστεύετε ότι είναι σημαντικό για έναν λαό να μην
ξεχνά τα έθιμα και τις παραδόσεις του; Αιτιολογήστε την άποψή σας.
6)α)Με αφορμή την τελευταία φράση του αποσπάσματος να
σκεφτείτε αν ,σήμερα, συναντάμε παρόμοια φαινόμενα στην
κοινωνία μας με αυτό που υπονοεί η φράση. Αν ναι, ποια μορφή
έχουν αυτά τα φαινόμενα; β)Να προτείνετε λύσεις γι’ αυτά.
ΑΠΟ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ:
Διήγημα: Μαζί με τη νουβέλα και το μυθιστόρημα, το διήγημα είναι
ένα από τα τρία βασικά είδη της αφηγηματικής πεζογραφίας. Το
πρώτο χαρακτηριστικό ενός διηγήματος είναι η συντομία του .Αυτή
η συντομία οδηγεί στο δεύτερο βασικό χαρακτηριστικό του
διηγήματος, που είναι ένας συνδυασμός λιτότητας και
πυκνότητας, τόσο στη γλώσσα(λιτότητα εκφραστικών μέσων..)
όσο και στο περιεχόμενο. Συγκεκριμένα, ο μύθος, η ιστορία
δηλαδή που αφηγείται ένα διήγημα, επικεντρώνεται συνήθως
γύρω από ένα βασικό γεγονός, με έναν κεντρικό ήρωα.. Στην
παραδοσιακή του μορφή παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά που
συνήθως συναντάμε στην πεζογραφία: αληθοφάνεια, συγκεκριμένο
χρόνο και τόπο, θέματα από την καθημερινή ζωή .
ΕΥΗ ΚΑΡΟΥΝΙΑ https://filologikaek.blogspot.gr