SlideShare a Scribd company logo
1 of 84
Download to read offline
Asetaminofen
İntoksikasyonları
Dr. Haldun Akoğlu
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 1
Asetaminofen
 = asetil-para-amino-fenol = APAP
 2008 - ABD
◦ 71 000 APAP kombinasyonlarına
maruziyet
◦ 81 000 sadece APAP’a maruziyet
◦ 65 000 bir merkezde tedavi almış
◦ 16 500 NAC almış
 Ölüm 69 APAP tek ajan, 53 kombine
 Toksik alıma bağlı ölümlerin
%15’inden sorumlu
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 2
Farmakoloji
 Önerilen APAP dozu
◦ Erişkinde 650-100 mg, 4-6 saatte bir
◦ Maksimum 4 gr/gün
◦ Çocukta 10-15 mg/kg, 4-6 saatte bir
◦ Maksimum 75 mg/kg/gün
 Serum tepe kons.: 30 dk – 2 sa
 Dozaşımında: 2 saat
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 3
Metabolizma
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 4
Metabolizma
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 5
APAP toksisitesinde metabolizma
 KC metabolizması (glukuranidasyon
ve sulfasyon) doyar
 Daha yüksek oranda p450
metabolizması gerçekleşir
 İntraselüler glutatyon biter
 KC glutatyon rezervi N’in <%30’una
ulaşınca NAPQI başka KC
moleküllerine bağlanır – hepatik
nekroz gelişir
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 6
Tanı
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 7
Tanı
Tamamen
Normal
Hasta
Hepatotoks
klinik ve lab
kanıtları
gelişmeye
başlar
Fulminan
hepatite
ilerleme
Rezolüsyon
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 8
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 9
Tanı – Akut Alım
 APAP Toks. düşünülmeli:
◦ >10 g ya da 200 mg/kg tek seferde
◦ >10 g ya da 200 mg/kg 24 saatte
◦ >6 g ya da 150 mg/kg 24 saatte ve 2 gün
boyunca
 >12 g aldığını söyleyen hastaların
%30’unun 4-saat düzeyi >200 mg/dl
çıkar, %6’sında ise hepatotoks gelişir
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 10
Tanı – Akut Alım
 Serum[APAP]
 Alımdan beri geçen süre
 Klinik bulgu ilk 24 saatte yok
 Mecburen lab’a güven
 APAP toksisitesi ölümcül, serum[APAP]
heryerde bakılıyor, ucuz
 AS’e ihtihar amaçlı ilaç alımıyla gelen
her hastada serum[APAP] bakılmalı
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 11
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 12
Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 13
Nomograma göre
komplikasyonlar
200 μg/ml hatt
üzerindeki
hastalarda
Ölüm %5
KBY %1
Hepatotoks. %60
300 μg/ml hattının
üzerindeki
hastalarda
Hepatotoks. %90
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 14
NAC tedavisi verilmezse?
Nomogram hattının üstündeki hastalar
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 15
NAC tedavisi verilmezse?
Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 16
Nomogram
 150 mg/kg sınırı kullanılmalı
 Alım sonrası sadece 4-24 saatler arasında
kullanılmalı, daha önce ya da sonra
kullanılmamalı
 Tek doz alımlarda akut alımlarda
kullanılmalı
 Kronik alım/toksisitede kullanılmamalı
Rosen, Chapter 146 ©2011.
Tintinalli, 2011.
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 17
Tanı – Kronik Alım
 Kr. APAP Alımlarında serum[APAP] ve
AST bakma endikasyonları
 ≥6 yaş
◦ 10 g/gün (ya da 200 mg/kg/gün) 24-saatte
◦ 6 g/d (ya da 150 mg/kg/gün) 48-saatte günlük
◦ Semptomatikse (RUQ ağrısı/hass, sarılık, n/v)
 <6 yaş
◦ 200 mg/kg/gün 24-saatte
◦ 150 mg/kg/gün 48-saatte
◦ 100 mg/kg/gün 72-saat ya da daha uzun
◦ Semptomatikse (RUQ ağrısı/hass, sarılık, n/v)
Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 18
Gebede APAP alımı
 Fetal APAP Toks nadir ama bildirilmiş
 APAP plasentayı geçer
 1.trimesterde fetal ölüm yapabilir
 Tedavi ve yaklaşım değişmez
Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 19
Tedavi
 (1) gastrointestinal emilimi sınırla
 (2) zamanında (ilk 8 saat içinde) NAC
ver
 (3) belirtileri kontrol et
 (4) destek tedavisi ve izlemi organize
etmeyi unutma
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 20
Tedavi- Aktif Kömür:
 Polidrug alım yoksa mide lavajı KONTR
◦ APAP çok hızlı emilir
◦ Etkili bir antidotu vardır
 NG ile ver, ipeka (kusturucu) gerek yok
 Aktif kömürün NAC kullanım ihtiyacını
azalttığına ya da KC yetmezliği/KCFT
üzerinde faydalı etkileri olduğunu gösteren
herhangi bir çalışma yok
 NAC daima birinci öncelik
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 21
Tedavi
 Ancak genellikle sıralama sorunu
yaşanmaz
 İlk saatlerde başvuran hastalara önce aktif
kömür uygulanabilir
 2 saat bekledikten sonra NAC verilebilir
 Özellikle de 4 saatten önce başvuran
vakalarda
 Her ikisi de ardarda oral verilecekse 1-2
saat NAC bekletilmeli ki emilimi artsın
 NAC AC’den daha değerli bir ilaç
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 22
Tedavi - NAC
 Erken APAP zehirlenmesi (<8 saat)
◦ NAC, NAPQI-hepatik pro bağlanmasını ↓
◦ Glutatyon öncülü ya da prekürsörü, sülfat
prekürsörü olarak davranır ya da NAPQI’ı
direk APAP’a geri çevirir
◦ Bu dönemde NAC başlanırsa %100 etkili
 Oturmuş APAP zehirlenmesi (>24 s)
◦ Antioksidan - Hepatik nekrozu ↓
◦ NAC geç başlansa da tarihi kontrollere
nazaran daha az hepatik nekroz görülür
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 25
NAC etki mekanizması
 NAC GSH öncülü ve GSH sentezini
arttırır
 Vücut GSH deposu %30 ‘un altına
inmediği sürece hayvan modellerinde
hepatotox gelişmediği gösterilmiş
 GSH belirgin derecede fazla
olduğunda NAPQI hepatositlere
bağlanacağı yerde GSH ‘nin tiyol
gruplarına bağlanır
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 26
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 27
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 28
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 29
NAC etki mekanizması
 Hasta ne kadar geç başvurursa
başvursun
◦ Antioksidan etkisiyle hepato-splankinik
dolaşıma verilen oksijeni arttırır
◦ NAPQI ile hapatositler arasındaki kovalen
bağı koparır
◦ Oksidatif stres altındaki hücrelerin
üzerinde koruyucu etkiye sahiptir
◦ Lipit peroksidasyonunu sınırlar
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 30
Akut zehirlenme
 Literatürde tanımı net değil
 4 saatlik süre içerisinde tek seferde
APAP alımı
 Nomogram sadece akut zehirlenme
sonrası NAC tedavisi ihtiyacını
belirlemede kullanılmalı
 Diğer tüm alım çeşitlerinde nomogram
uygun değil
 Tipik olarak, muhtemel toksik doz
◦ erişkinde 150 mg/kg veya 15 gram
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 31
Akut zehirlenme
 Akut alımlardan en az 4 saat sonra ya
da daha geç gelmişse geldiğinde
APAP serum düzeyine bakılarak
nomogramda işaretlenmeli
 Eğer muhtemel toksik doz hattının
üzerindeyse NAC tedavisine
başlanmalı
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 32
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 33
 4. saatte
200 µg/ml
 24. saatte
6,25 µg/ml
 Avrupa’da
bu hattın
üzeri NAC
tedavisi
endike
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 34
 4. saatte
150 µg/ml
 24. saatte
4,7 µg/ml
 ABD’de bu
hattın
üzeri NAC
tedavisi
endike
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 35
 24. saat geldiğinde artık
nomogramda gösterilen
değerler bazı lab.ların
belirleyemeceği kadar
düşüktür
 Bu durumda serum
APAP, AST ve ALT
düzeyi ile hastanın aldığı
miktara göre karar verilir
◦ Erişkinde >7,5 g
◦ Çocukta 140 mg/kg
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 36
Sivilotti Nomogramı
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH
ACİL TIP 37
Sivilotti Nomogramı
 Tedavi gerektiren tüm APAP
dozaşımı hastaları aynı şekilde mi
tedavi edilmeli?
 En ideal tedavi dozu ve yolu
hangisi?
 Kişisel faktörler riskleri nasıl
etkiler?
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 38
 Sivilotti ve ark. 20-saatlik IV NAC
protokolünün 20 yıllık Kanada
tecrübesiyle 1270 hastada yukarıdaki
soruların cevaplarını veriyor ve yeni
bir nomogram sunuyorlar
 Bu nomogram alkolik olmayan bireyler
için geçerli (sosyal içiciler ve hiç
içmeyenler)
 Alkolikler için ise bir risk katmanı
belirliyorlar
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 39
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 40
Sivilotti Nomogramı
 2007 ‘ye kadar 4 kez daha validifiye
edildi
 Toplam 10 000 hastada
 Burada işaretleme yapılıp ardından
20-saatlık IV NAC protokolü veriliyor
ve ek başka hiçbir tetkik yapmadan
hastalar taburcu edilebiliyorlar
 Hastaların hastanede en uzun kalış
süresi 24 saat
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 41
Sivilotti Nomogramı
 Serum[APAP] 380 μg/mL
(alımdan 5 saat sonra)
 N-AC tedavisine 9.saatte
başlanmış
 Kırmızı nokta alım, mavi
nokta NAC verilme anı
 Mavi noktanın düştüğü
alandaki hiperbolik eğrinin
denk geldiği % değer
heptox ihtimalini verir =
%15
 N-AC tedavisine alımdan
6 saat (ölçümden 1 saat)
sonra başlanmış olsaydı
ihtimal %1 ‘den az
olacaktı
Sivilotti et al. Annal Emerg Med 2005;46(3):272UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 42
Etanol p450 indüktörü
 Etanol p450 sistemini indüklediği
bilinen en fazla çalışılmış indüktör
 Kronik alkoliklerde daha fazla toksik
metabolit sentezlenir
 Akut olarak APAP yutan kronik
alkolikler şimdilik diğer hastalar gibi
tedavi edilmelidirler
◦ 4. saatte APAP düzeyi bakıp nomograma
yazarak
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 43
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 44
Etanol p450 indüktörü
 APAP ve etanolün birbirinin
metabolizmasını yarışmalı şekilde inhibe
edebileceği varsayımı ortaya atılmış
 Akut alkol alımının insanda APAP
dozaşımının klinik gidişatını değiştirdiği
gösterilememiş (idi)
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 45
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 46
Sivilotti
Alkol, Alkolik ve APAP
 Etanol (yarışma) var
◦ Alkolik (p450 ↑↑↑) ya da değil (p450 N)
◦ Hepatotoksisite riski ½ azalır
 Etanol yok
◦ Alkolik (p450 ↑↑↑)
◦ Hepatotoksisite riski 2-8 kat ↑↑↑
 Etanol yok, Alkolik değil
◦ Rumack-matthew
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 47
Etanol p450 indüktörü
 Tersine, bazı hayvan çalışmalarında
akut alkol dozaşımının APAP
toksisitesinde faydalı olduğu
gözlenmiş
 APAP p450 ‘nin CYP2E alt grup
enzimlerince dönüştürüldüğünden
sadece bu enzimi direk etkileyen
ilaçlar etkileşim gösterebiliyorUZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 48
Tedavi Protokolleri
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH
ACİL TIP 50
Oral protokol – 72 saat
 Zofran 0,15 mg/kg IV
 Hidrate et
 NAC 140 mg/kg yükleme
 Sonra 70 mg/kg 4 saatte bir x 3 gün
(toplam 17 doz)
 Soğuk limonata veya meyve suyuyla %5 ‘lik
solüsyona seyreltilebilir (N’de %10 ya da
%20’lik)
 NG ile verilebilir ya da kapalı bir kaptan
kamışla içirtilebilir
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 51
NAC tedavi süresi – IV
protokol
 Avrupa, Avustralya ve Kanada’da 20
yıla yakın bir süredir 20-saatlik IV
protokol uygulanmakta
◦ 150 mg/kg yükleme 15 dakikada
◦ 50 mg/kg 4 saatte infüzyon
◦ Geri kalan 16 saatte 100 mg/kg
infüzyon
◦ 2004 yılında bu protokol ABD ‘de FDA
onayı aldı, 2005 ‘de ilk IV form piyasaya
sürüldü
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 52
TR ‘de IV protokol
 ASIST %10 ‘luk 3 ml 300 mg ampul
 70 kg erişkin için
◦ 35 ampul (105 cc) 500 cc %5 Dekstroz içinde
(%1,6 ‘lık çözelti) IV 15 dk ‘da infüzyon [2000
cc/saat] – verilebilirse daha seyreltik ancak
15 dakika geçilmemeli
◦ 12 ampul (36 cc) 500 cc %5 Dekstroz içinde
(<%1) 4 saatte [125 cc/saat]
◦ 24 ampul (72 cc) 1000 cc %5 Dekstroz içinde
(<%1) 16 saatte [63 cc/saat]
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 53
 72-saat oral, 48-saat IV ve 20 saat IV
protokoller karşılaştırılmış
 İlk 8 saatte başlandığı takdirde
hiçbirinin diğerine bir üstünlüğü yok
 Kusma problem gibi görünse de hiçbir
çalışmada bu net şekilde
belirlenememiş
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 54
 8 saatten sonraki başvurularda 72 ve
48 saatlik oral ve IV protokoller 20-
saatlik IV protokole üstün bulunmuş
 Özellikle FHY varsa daha uzun
protokoller tercih edilebilir
 AST ve ALT yüksekliği belirlenmiş
olanlarda belirgin iyileşme olana,
ölüme ya da karaciğer nakline
kadar NAC idamesine devam
edilmeli
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 55
İnhale NAC ‘ın IV verilmesi
 Güvenilir ve steril
 150 cc %20‘lik inhale NAC 1000 cc
%5 Dekstroz içine konursa %2,6‘lık IV
protokole uygun NAC solüsyonu elde
edilir
 Filtreye gerek yok
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 56
Oral NAC’ın IV verilmesi
 %20 ‘lik NAC solüsyonu 1000 cc %5 dektroz
içine 150 cc konularak %2,6 ‘lık solüsyon
elde edilir
 0.2µ miliporluk filtre ile periferik kateterden
 Yükleme dozu NAC: 140 mg/kg 1 saatte
verilir
 İdame NAC:
◦ ilk idame 4 saat sonra
◦ 70 mg/kg/doz 1 saatte verilir
◦ 4 saat arayla toplam 12 doz olacak şekilde
Yip L, et. al. Intravenous Administration of oral N-acetylcysteine Crit Care
Med 1998; 26: 40-42
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 57
IV NAC advers etkiler
 Çoğunlukla yükleme esnasında
 Anafilaktoid reaksiyon şeklinde
 Nadir
 Çoğu çalışmada %3 ile %25 arası
 En sık bildirilenler bulantı ve kusma
◦ IV başka bir yoldan hidrasyon ve
antiemetikler
◦ Başka semptom yoksa infüzyonu
durdurmaya gerek yok
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 58
IV NAC advers etkiler
 Diğer ve ciddi advers etkiler
◦ Kutanöz erüpsiyonlar
 İnfüzyonu durdur, antihistaminik ver, genelde
yeterli
 Reaksiyon gerilerse yarı hızda tekrar infüzyona
başla
◦ Bronkospazm – çok nadir
 İnfüzyonu durdur, İnhale bronkodilatör ve
kortikosteroidler
◦ Anjiyoödem – çok nadir – Entübasyon
◦ Hipotansiyon – çok nadir –
Kateter/entübasyon
◦ Ölüm – birkaç vaka şeklinde bildirilmişTintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 59
IV NAC advers etkiler
 Yan etki ne olursa olsun, eğer
endikasyon kesinse (nomograma
göre) daha yavaş dozda tekrar
infüzyona başlanması denenmeli
(hasta entübe edildiyse bile)
 Advers etkilerin hepsi doz ve infüzyon
hızı ile ilintili
 Yavaş infüzyon ile tekrar oranı
neredeyse yok denecek kadar az
 Ancak vakalar şeklinde advers etkinin
tekrarlaması da bildirilmiş
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 60
Uygulama Kılavuzları
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH
ACİL TIP 61
Kılavuzlar
 İlk 8 saatte başlanırsa en büyük fayda
 Optimal karar verme ve NAC başlama
zaman aralığı 4-8 saat arası
 Tedaviye karar verilip başlandıktan
sonra tedavi tamamlanana kadar bir
daha bakmaya gerek yok
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 62
<4 saatte başvuran hasta
 APAP düzeyi gönder
 8.saatten önce sonuç çıkarsa
nomograma işaretle ve gerekiyorsa
NAC başla
 8.saate kadar sonuç çıkmayacaksa
ampirik olarak NAC başla, sonuç
çıkınca stoplarsın
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 63
>4 <24 saat başvuran hasta
 APAP düzeyi gönder
 GI dekont
 8.saatten önce sonuç çıkarsa
nomograma işaretle ve gerekiyorsa
NAC başla
 8.saate kadar sonuç çıkmayacaksa
ampirik olarak NAC başla, sonuç
çıkınca stoplarsın
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 64
? / >24 saat başvuran hasta
 APAP, KCFT gönder
 ampirik olarak NAC başla
 Eğer serumda tespit edilebilir APAP
varsa ya da KCFT yüksekse
hepatotoks riski var
◦ NAC’a devam
 Eğer serumda APAP yok ve KCFT N
ise hepatotoks riski yok
◦ NAC stop
Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 65
APAP Alımı
<4 saat 4-24 saat
?
>24 saat
GI dekont
4.Saatte APAP
8.Saatten önce
sonuç çıktı
8.Saatten önce
sonuç çıkmadı
Nomogramda
işaretle
İlk doz NAC ver
GI dekont
APA, KCFT
İlk doz NAC
APAP Z10 μg/ml
ya da AST/ALT ↑↑↑
Evet
NAC devam
Hayır
Destek Ted
pH<7,3 PT>100
Kr>3,3 AMS
KC Transpl.
Toksik değil
Sempt.Ted.
Toksik
NAC ver
Tintinalli, 2011.
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH
ACİL TIP 66
24. saat
 APAP-ile tetiklenen hepatotoksisitede
alımdan 24 saat sonra, AST ve ALT
yükselmeden önce ancak APAP
serumda tespit edilemez hale
geldikten sonra bir pencere periyodu
olduğu yönünde çekinceler mevcuttur
 Ancak ne böyle bir vaka yayınlanmıştır
ne de bunu destekleyen bir çalışma
verisi mevcuttur
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 67
24. saat
 Buna rağmen bazı hekimler 24. saatte
tüm değerler normal olsa dahi NAC
vermeyi tercih ederler
 Eskiden 15 saatten sonra başlanan
NAC tedavisinin faydalı olmadığı kabul
edilirdi
 Ancak artık FHY olanlarda dahi faydalı
olduğu ve başvuru saati ne olursa,
üzerinden ne kadar zaman geçmiş
olursa olsun başlanmasının faydalı
olduğu gösterilmiştir
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 68
Uzamış salınımlı preparatlar
 Tylenol ER – TR ‘de yok
 650 mg APAP
 325 mg hemen, 325 mg yavaş
salınımlı
 4. saatteki tek değer yeterli değil
 Aralıklı olarak takip edilmeli
 Ancak tedavi protokolü değişmez
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 69
Akut olmayan dozaşımları
 Subakut – kronik dozaşımı
 4 saatten daha uzun bir sürede alımın
gerçekleşmiş olması
 Nomogramın yeri yok
 APAP toksisitesi için yüksek riskli
kişilerin supraterapötik dozlarda alım
yapmaları
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 70
Akut olmayan dozaşımları
 > 10 gram günde
 Şüphe halinde APAP, AST ve ALT
bakılmalı
 APAP serumda tespit edilebilir
düzeyde VEYA AST-ALT yüksekse
NAC verilmeli
 Risk altındaki hastalarda düzeyler
NORMAL olsa dahi NAC verilebilir
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 71
Akut olmayan dozaşımları
 Kronik APAP alımı olan hastalardan:
◦ Başvuruda AST < 50 IU – hiç heptox yok
◦ AST 50-1000 IU arası olanların %15 ‘inde
heptox gelişmiş
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 72
Prognoz
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH
ACİL TIP 73
Prognoz
 Çoğu 8 saatten önce başvurur
 Klinik ve lab bulgusu yoktur
 Hepatotoksisite, koagülopati, renal
yetmezlik ve ensefalopati gelişen
hastalar YBÜ verilmeli
 Eşlenik başka toksik alımlar varsa diğer
ilaçların muhtemel etkilerine göre karar
verilmeli
 Diğerleri için acil servis gözlem ünitesi
yeterli (tekrar intihar riski göz önüne
alınarak önlemler eşliğinde)
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 74
Prognoz
 FHY için yüksek riskli hastaların
belirlenerek KC transplantının
mümkün olabileceği özel bir merkeze
transfer edilmeleri düşünülebilir (Çapa
ve Ege)
 AST ve ALT ‘nin yükselme hızı ile tepe
noktasının hiçbir belirleyiciliği yok
 King’s College Criteria ile APAP
toksisitesinin kötü sonlanımı
belirlenebilir – oldukça güvenilir ve
bolca araştırılmış kriterler
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 75
King’s College Criteria
 Metabolik Asidoz
◦ Arteriyal pH < 7.3
 ensefalopatiye bakılmaksızın ve yeterli sıvı
resüsitasyonuna rağmen
VEYA
ÜÇÜ BİRDEN
 INR > 6,5 (PT > 100 saniye)
 Serum kreatinini >3,3 mg/dl
 Ensefalopati varlığı (evre III veya IV)
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 76
King’s College kriterleri
 Bu kriterleri tutturan her hasta olası
KC transplantasyonu açısından ilgili
merkeze sevk edilmelidir.
 Hepatotoksisitenin klinik ve lab
bulguları olmadan protrombin
zamanında uzama görülebilir ancak
çalışmalar bunun IV NAC kullanımına
bağlı olduğunu göstermiştir
 KCC kullanımı zor ama güvenilir bir
araçtır. Ancak yanılsamalar yaratabilir.
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 77
APACHE II Skoru
 KCC ‘den daha duyarlı ve yararlı
olduğunu gösteren çalışmalar var
 Henüz geniş kullanım alanı
bulamamış
 Hesaplaması zor
 Ancak internette hemen ulaşılabilir bir
hesaplayıcısı mevcut
 APACHE II >20 olması ölüm veya
transplant yönünde riski belirtir
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 78
http://www.sfar.org/scores2/apache22.html
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 79
Arteryal Laktat düzeyi
 Arteryal Laktat düzeyinin yükselmesi
 Sıvı resüsitasyonundan önce >3,5 mmol/L;
 Sıvı resüsitasyonundan sonra >3 mmol/L
 Sürvinin duyarlı ve özgül belirteci
 KCC kriterlerinden daha duyarlı ve özgül
 Validifiye edilmiş
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 80
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 81
FDA Kısıtı
 13.01.2011 (Dün)
 İlaç üreticilerinin bundan sonra tb ya
da kapsül başına 325 mg’dan daha
fazla hammadde koymasına yasak
getirdi
 Ayrıca siyah kutu içerisinde çok fazla
alındığında ağır kc yetmezliği yapabilir
ibaresi getirildi
 Sınırlama öksürük ve nezle ilaçları gibi
kombinasyonlar için geçerli
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 82
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 83
Vioxx
Celebrex
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 84
Sorular?
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 89
34 y erkek dayanılmaz başağrısı
yüzünden 36 saat önce bir şişe dolusu
parol aldığını söyleyerek başvuruyor.
Aşağıdakilerden hangisi NAC
tedavisinin yönetimi ile ilgili olarak en
doğrusudur?
 Nomogramda APAP düzeyi
işaretlemek
 Serum APAP düzeyi ve KCFT ile
karar vermek
 24 saatin geçtiği kesinse NAC etkili
değildir
 İkter varlığına göre karar verilir
 NAC tedavisine başlanır
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 90
38 y okul öğretmeni aşırı sayıda minoset
yutma şikayetiyle getirilmiş ve APAP
düzeyi 200 mcg/ml. Muhtemel alım 8
saat önce olmuş. İlk doz NAC hemen
verildi. Bundan sonra ne yapılmalı?
 İlk NAC verildikten 4 saat sonra APAP düzeyini kontrol et,
eğer toksisite hattının altındaysa başka tedaviye gerek yok
 İlk NAC verildikten 12 saat sonra APAP düzeyini kontrol et,
eğer toksisite hattının altındaysa başka tedaviye gerek yok
 İlk NAC verildikten 8 saat sonra APAP düzeyi ve KCFT
kontrolü yap, eğer toksisite hattının altında/normalse başka
tedaviye gerek yok
 Başka APAP bakma, NAC tedavisine devam et
 NAC tedavisine devam et, alımın 24. saatinde APAP bak
UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 91

More Related Content

What's hot

Otonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemiOtonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemiSULE AKIN
 
Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkaya
İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkayaİnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkaya
İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkayaarifcan
 
Local Anestezi Teknikleri
Local Anestezi TeknikleriLocal Anestezi Teknikleri
Local Anestezi Tekniklerianttab
 
SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)
SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)
SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Doğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.com
Doğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.comDoğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.com
Doğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.comjinekolojivegebelik.com
 
çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)
DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)
DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)mitoztip
 
Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 

What's hot (20)

Otonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemiOtonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemi
 
Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Idrar yolu enfeksiyonları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Fizik Muayene
Fizik MuayeneFizik Muayene
Fizik Muayene
 
Nöropatik mesane
Nöropatik mesaneNöropatik mesane
Nöropatik mesane
 
İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkaya
İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkayaİnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkaya
İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları - Prof. Dr. Hülya Çetinkaya
 
Uzamis sarilik
Uzamis sarilikUzamis sarilik
Uzamis sarilik
 
Local Anestezi Teknikleri
Local Anestezi TeknikleriLocal Anestezi Teknikleri
Local Anestezi Teknikleri
 
Sivi elektrolit
Sivi elektrolitSivi elektrolit
Sivi elektrolit
 
SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)
SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)
SLE (fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Gülay
GülayGülay
Gülay
 
Doğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.com
Doğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.comDoğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.com
Doğum Eylemi Takibi - www.jinekolojivegebelik.com
 
çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
çOcukluk çağında hipoglisemi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Splanknik dolaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)
DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)
DOĞAL DOĞUM VE KANITA DAYALI TIP (DR KENAN ERTOPCU)
 
Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mide Fizyolojisi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil serviste hastaya yaklaşim(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
torch-enfeksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 

Viewers also liked

09 New Trends In Media Li Ed
09 New Trends In Media Li Ed09 New Trends In Media Li Ed
09 New Trends In Media Li EdVicki Z. Lauter
 
What You Don't Know About Assessments Can Co$t You
What You Don't Know About Assessments Can Co$t You What You Don't Know About Assessments Can Co$t You
What You Don't Know About Assessments Can Co$t You Vicki Z. Lauter
 
TFL.Judicial Profile Chief Judge William Jjohnson
TFL.Judicial Profile Chief Judge William JjohnsonTFL.Judicial Profile Chief Judge William Jjohnson
TFL.Judicial Profile Chief Judge William JjohnsonGregory S. Arnold
 
Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)
Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)
Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)SERDAR BELBAĞ
 

Viewers also liked (6)

09 New Trends In Media Li Ed
09 New Trends In Media Li Ed09 New Trends In Media Li Ed
09 New Trends In Media Li Ed
 
Cover flow4fxos
Cover flow4fxosCover flow4fxos
Cover flow4fxos
 
Mechsoft Expertise Brochure
Mechsoft Expertise BrochureMechsoft Expertise Brochure
Mechsoft Expertise Brochure
 
What You Don't Know About Assessments Can Co$t You
What You Don't Know About Assessments Can Co$t You What You Don't Know About Assessments Can Co$t You
What You Don't Know About Assessments Can Co$t You
 
TFL.Judicial Profile Chief Judge William Jjohnson
TFL.Judicial Profile Chief Judge William JjohnsonTFL.Judicial Profile Chief Judge William Jjohnson
TFL.Judicial Profile Chief Judge William Jjohnson
 
Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)
Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)
Set Up An interactive Agency (İnteraktif Ajans Kurmak)
 

Similar to Parasetamol intoks(fazlası için www.tipfakultesi.org)

112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar
112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar
112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar112AcilFm
 
Asistoli nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Asistoli  nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )Asistoli  nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Asistoli nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
B.TOPRAK KVC Klinik Rehber
B.TOPRAK KVC Klinik RehberB.TOPRAK KVC Klinik Rehber
B.TOPRAK KVC Klinik Rehberbrktprk
 
Miyokard EnfarktüSü
Miyokard EnfarktüSüMiyokard EnfarktüSü
Miyokard EnfarktüSüdrmyilmaz
 
Miyokard İnfarktusu
Miyokard İnfarktusuMiyokard İnfarktusu
Miyokard İnfarktusudrmyilmaz
 
Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Salon 1 12 kasim 10.00 10.30
Salon 1 12 kasim 10.00 10.30Salon 1 12 kasim 10.00 10.30
Salon 1 12 kasim 10.00 10.30tyfngnc
 
Bulasici Kkka Tedavi
Bulasici Kkka TedaviBulasici Kkka Tedavi
Bulasici Kkka Tedavianttab
 
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)tyfngnc
 
çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Ventilatörden Ayırma
Ventilatörden AyırmaVentilatörden Ayırma
Ventilatörden Ayırmasbagci
 
Pediatrik kbb anestezisi2
Pediatrik kbb anestezisi2Pediatrik kbb anestezisi2
Pediatrik kbb anestezisi2Ümit Yılmaz
 

Similar to Parasetamol intoks(fazlası için www.tipfakultesi.org) (20)

112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar
112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar
112acilfm sağlık personeli eğitim merkezi 112Acil Algoritmalar
 
Asistoli nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Asistoli  nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )Asistoli  nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Asistoli nabizsiz elektriksel aktivite (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Resustasyonda toksoloji(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Cpr
CprCpr
Cpr
 
B.TOPRAK KVC Klinik Rehber
B.TOPRAK KVC Klinik RehberB.TOPRAK KVC Klinik Rehber
B.TOPRAK KVC Klinik Rehber
 
Anaflaksi
AnaflaksiAnaflaksi
Anaflaksi
 
Miyokard EnfarktüSü
Miyokard EnfarktüSüMiyokard EnfarktüSü
Miyokard EnfarktüSü
 
Miyokard İnfarktusu
Miyokard İnfarktusuMiyokard İnfarktusu
Miyokard İnfarktusu
 
Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyak ritimler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Salon 1 12 kasim 10.00 10.30
Salon 1 12 kasim 10.00 10.30Salon 1 12 kasim 10.00 10.30
Salon 1 12 kasim 10.00 10.30
 
Cocuklarda Priapizm
Cocuklarda PriapizmCocuklarda Priapizm
Cocuklarda Priapizm
 
Kardiyopulmoner resüsitasyon
Kardiyopulmoner resüsitasyon Kardiyopulmoner resüsitasyon
Kardiyopulmoner resüsitasyon
 
Bulasici Kkka Tedavi
Bulasici Kkka TedaviBulasici Kkka Tedavi
Bulasici Kkka Tedavi
 
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
 
çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcuklarda ölümcül zehirlenmeler(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Ventilatörden Ayırma
Ventilatörden AyırmaVentilatörden Ayırma
Ventilatörden Ayırma
 
Ketofol mehmet tatli
Ketofol mehmet tatliKetofol mehmet tatli
Ketofol mehmet tatli
 
Pediatrik kbb anestezisi2
Pediatrik kbb anestezisi2Pediatrik kbb anestezisi2
Pediatrik kbb anestezisi2
 
KOAH astim
KOAH astim KOAH astim
KOAH astim
 
Solunum sıkıntısı olgu sunumu
Solunum sıkıntısı olgu sunumuSolunum sıkıntısı olgu sunumu
Solunum sıkıntısı olgu sunumu
 

More from www.tipfakultesi. org (20)

Oksijen tedavisi
 Oksijen tedavisi Oksijen tedavisi
Oksijen tedavisi
 
Noninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyonNoninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyon
 
astım
astım astım
astım
 
Mekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyonMekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyon
 
Konsültasyon
KonsültasyonKonsültasyon
Konsültasyon
 
Koah
KoahKoah
Koah
 
Dr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflamaDr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflama
 
Diyabetes mellitus
Diyabetes mellitusDiyabetes mellitus
Diyabetes mellitus
 
Bronşektazi
BronşektaziBronşektazi
Bronşektazi
 
Bbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoniBbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoni
 
Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama
 
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisiAstım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
 
Astim tedavileri
Astim tedavileriAstim tedavileri
Astim tedavileri
 
Astim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberiAstim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberi
 
Astım ilaçları
Astım ilaçlarıAstım ilaçları
Astım ilaçları
 
Ape
ApeApe
Ape
 
bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi
 
Akciğer kanseri
Akciğer kanseriAkciğer kanseri
Akciğer kanseri
 
Akut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürükAkut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürük
 
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisibronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
 

Parasetamol intoks(fazlası için www.tipfakultesi.org)

  • 1. Asetaminofen İntoksikasyonları Dr. Haldun Akoğlu Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 1
  • 2. Asetaminofen  = asetil-para-amino-fenol = APAP  2008 - ABD ◦ 71 000 APAP kombinasyonlarına maruziyet ◦ 81 000 sadece APAP’a maruziyet ◦ 65 000 bir merkezde tedavi almış ◦ 16 500 NAC almış  Ölüm 69 APAP tek ajan, 53 kombine  Toksik alıma bağlı ölümlerin %15’inden sorumlu Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 2
  • 3. Farmakoloji  Önerilen APAP dozu ◦ Erişkinde 650-100 mg, 4-6 saatte bir ◦ Maksimum 4 gr/gün ◦ Çocukta 10-15 mg/kg, 4-6 saatte bir ◦ Maksimum 75 mg/kg/gün  Serum tepe kons.: 30 dk – 2 sa  Dozaşımında: 2 saat Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 3
  • 4. Metabolizma Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 4
  • 5. Metabolizma Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 5
  • 6. APAP toksisitesinde metabolizma  KC metabolizması (glukuranidasyon ve sulfasyon) doyar  Daha yüksek oranda p450 metabolizması gerçekleşir  İntraselüler glutatyon biter  KC glutatyon rezervi N’in <%30’una ulaşınca NAPQI başka KC moleküllerine bağlanır – hepatik nekroz gelişir Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 6
  • 7. Tanı Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 7
  • 9. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 9
  • 10. Tanı – Akut Alım  APAP Toks. düşünülmeli: ◦ >10 g ya da 200 mg/kg tek seferde ◦ >10 g ya da 200 mg/kg 24 saatte ◦ >6 g ya da 150 mg/kg 24 saatte ve 2 gün boyunca  >12 g aldığını söyleyen hastaların %30’unun 4-saat düzeyi >200 mg/dl çıkar, %6’sında ise hepatotoks gelişir Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 10
  • 11. Tanı – Akut Alım  Serum[APAP]  Alımdan beri geçen süre  Klinik bulgu ilk 24 saatte yok  Mecburen lab’a güven  APAP toksisitesi ölümcül, serum[APAP] heryerde bakılıyor, ucuz  AS’e ihtihar amaçlı ilaç alımıyla gelen her hastada serum[APAP] bakılmalı Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 11
  • 12. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 12
  • 13. Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 13
  • 14. Nomograma göre komplikasyonlar 200 μg/ml hatt üzerindeki hastalarda Ölüm %5 KBY %1 Hepatotoks. %60 300 μg/ml hattının üzerindeki hastalarda Hepatotoks. %90 Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 14
  • 15. NAC tedavisi verilmezse? Nomogram hattının üstündeki hastalar Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 15
  • 16. NAC tedavisi verilmezse? Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 16
  • 17. Nomogram  150 mg/kg sınırı kullanılmalı  Alım sonrası sadece 4-24 saatler arasında kullanılmalı, daha önce ya da sonra kullanılmamalı  Tek doz alımlarda akut alımlarda kullanılmalı  Kronik alım/toksisitede kullanılmamalı Rosen, Chapter 146 ©2011. Tintinalli, 2011. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 17
  • 18. Tanı – Kronik Alım  Kr. APAP Alımlarında serum[APAP] ve AST bakma endikasyonları  ≥6 yaş ◦ 10 g/gün (ya da 200 mg/kg/gün) 24-saatte ◦ 6 g/d (ya da 150 mg/kg/gün) 48-saatte günlük ◦ Semptomatikse (RUQ ağrısı/hass, sarılık, n/v)  <6 yaş ◦ 200 mg/kg/gün 24-saatte ◦ 150 mg/kg/gün 48-saatte ◦ 100 mg/kg/gün 72-saat ya da daha uzun ◦ Semptomatikse (RUQ ağrısı/hass, sarılık, n/v) Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 18
  • 19. Gebede APAP alımı  Fetal APAP Toks nadir ama bildirilmiş  APAP plasentayı geçer  1.trimesterde fetal ölüm yapabilir  Tedavi ve yaklaşım değişmez Rosen, Chapter 146 ©2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 19
  • 20. Tedavi  (1) gastrointestinal emilimi sınırla  (2) zamanında (ilk 8 saat içinde) NAC ver  (3) belirtileri kontrol et  (4) destek tedavisi ve izlemi organize etmeyi unutma UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 20
  • 21. Tedavi- Aktif Kömür:  Polidrug alım yoksa mide lavajı KONTR ◦ APAP çok hızlı emilir ◦ Etkili bir antidotu vardır  NG ile ver, ipeka (kusturucu) gerek yok  Aktif kömürün NAC kullanım ihtiyacını azalttığına ya da KC yetmezliği/KCFT üzerinde faydalı etkileri olduğunu gösteren herhangi bir çalışma yok  NAC daima birinci öncelik Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 21
  • 22. Tedavi  Ancak genellikle sıralama sorunu yaşanmaz  İlk saatlerde başvuran hastalara önce aktif kömür uygulanabilir  2 saat bekledikten sonra NAC verilebilir  Özellikle de 4 saatten önce başvuran vakalarda  Her ikisi de ardarda oral verilecekse 1-2 saat NAC bekletilmeli ki emilimi artsın  NAC AC’den daha değerli bir ilaç Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 22
  • 23. Tedavi - NAC  Erken APAP zehirlenmesi (<8 saat) ◦ NAC, NAPQI-hepatik pro bağlanmasını ↓ ◦ Glutatyon öncülü ya da prekürsörü, sülfat prekürsörü olarak davranır ya da NAPQI’ı direk APAP’a geri çevirir ◦ Bu dönemde NAC başlanırsa %100 etkili  Oturmuş APAP zehirlenmesi (>24 s) ◦ Antioksidan - Hepatik nekrozu ↓ ◦ NAC geç başlansa da tarihi kontrollere nazaran daha az hepatik nekroz görülür Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 25
  • 24. NAC etki mekanizması  NAC GSH öncülü ve GSH sentezini arttırır  Vücut GSH deposu %30 ‘un altına inmediği sürece hayvan modellerinde hepatotox gelişmediği gösterilmiş  GSH belirgin derecede fazla olduğunda NAPQI hepatositlere bağlanacağı yerde GSH ‘nin tiyol gruplarına bağlanır UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 26
  • 25. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 27
  • 26. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 28
  • 27. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 29
  • 28. NAC etki mekanizması  Hasta ne kadar geç başvurursa başvursun ◦ Antioksidan etkisiyle hepato-splankinik dolaşıma verilen oksijeni arttırır ◦ NAPQI ile hapatositler arasındaki kovalen bağı koparır ◦ Oksidatif stres altındaki hücrelerin üzerinde koruyucu etkiye sahiptir ◦ Lipit peroksidasyonunu sınırlar UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 30
  • 29. Akut zehirlenme  Literatürde tanımı net değil  4 saatlik süre içerisinde tek seferde APAP alımı  Nomogram sadece akut zehirlenme sonrası NAC tedavisi ihtiyacını belirlemede kullanılmalı  Diğer tüm alım çeşitlerinde nomogram uygun değil  Tipik olarak, muhtemel toksik doz ◦ erişkinde 150 mg/kg veya 15 gram UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 31
  • 30. Akut zehirlenme  Akut alımlardan en az 4 saat sonra ya da daha geç gelmişse geldiğinde APAP serum düzeyine bakılarak nomogramda işaretlenmeli  Eğer muhtemel toksik doz hattının üzerindeyse NAC tedavisine başlanmalı UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 32
  • 31. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 33
  • 32.  4. saatte 200 µg/ml  24. saatte 6,25 µg/ml  Avrupa’da bu hattın üzeri NAC tedavisi endike UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 34
  • 33.  4. saatte 150 µg/ml  24. saatte 4,7 µg/ml  ABD’de bu hattın üzeri NAC tedavisi endike UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 35
  • 34.  24. saat geldiğinde artık nomogramda gösterilen değerler bazı lab.ların belirleyemeceği kadar düşüktür  Bu durumda serum APAP, AST ve ALT düzeyi ile hastanın aldığı miktara göre karar verilir ◦ Erişkinde >7,5 g ◦ Çocukta 140 mg/kg UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 36
  • 35. Sivilotti Nomogramı UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 37
  • 36. Sivilotti Nomogramı  Tedavi gerektiren tüm APAP dozaşımı hastaları aynı şekilde mi tedavi edilmeli?  En ideal tedavi dozu ve yolu hangisi?  Kişisel faktörler riskleri nasıl etkiler? UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 38
  • 37.  Sivilotti ve ark. 20-saatlik IV NAC protokolünün 20 yıllık Kanada tecrübesiyle 1270 hastada yukarıdaki soruların cevaplarını veriyor ve yeni bir nomogram sunuyorlar  Bu nomogram alkolik olmayan bireyler için geçerli (sosyal içiciler ve hiç içmeyenler)  Alkolikler için ise bir risk katmanı belirliyorlar UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 39
  • 38. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 40
  • 39. Sivilotti Nomogramı  2007 ‘ye kadar 4 kez daha validifiye edildi  Toplam 10 000 hastada  Burada işaretleme yapılıp ardından 20-saatlık IV NAC protokolü veriliyor ve ek başka hiçbir tetkik yapmadan hastalar taburcu edilebiliyorlar  Hastaların hastanede en uzun kalış süresi 24 saat UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 41
  • 40. Sivilotti Nomogramı  Serum[APAP] 380 μg/mL (alımdan 5 saat sonra)  N-AC tedavisine 9.saatte başlanmış  Kırmızı nokta alım, mavi nokta NAC verilme anı  Mavi noktanın düştüğü alandaki hiperbolik eğrinin denk geldiği % değer heptox ihtimalini verir = %15  N-AC tedavisine alımdan 6 saat (ölçümden 1 saat) sonra başlanmış olsaydı ihtimal %1 ‘den az olacaktı Sivilotti et al. Annal Emerg Med 2005;46(3):272UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 42
  • 41. Etanol p450 indüktörü  Etanol p450 sistemini indüklediği bilinen en fazla çalışılmış indüktör  Kronik alkoliklerde daha fazla toksik metabolit sentezlenir  Akut olarak APAP yutan kronik alkolikler şimdilik diğer hastalar gibi tedavi edilmelidirler ◦ 4. saatte APAP düzeyi bakıp nomograma yazarak UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 43
  • 42. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 44
  • 43. Etanol p450 indüktörü  APAP ve etanolün birbirinin metabolizmasını yarışmalı şekilde inhibe edebileceği varsayımı ortaya atılmış  Akut alkol alımının insanda APAP dozaşımının klinik gidişatını değiştirdiği gösterilememiş (idi) UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 45
  • 44. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 46
  • 45. Sivilotti Alkol, Alkolik ve APAP  Etanol (yarışma) var ◦ Alkolik (p450 ↑↑↑) ya da değil (p450 N) ◦ Hepatotoksisite riski ½ azalır  Etanol yok ◦ Alkolik (p450 ↑↑↑) ◦ Hepatotoksisite riski 2-8 kat ↑↑↑  Etanol yok, Alkolik değil ◦ Rumack-matthew UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 47
  • 46. Etanol p450 indüktörü  Tersine, bazı hayvan çalışmalarında akut alkol dozaşımının APAP toksisitesinde faydalı olduğu gözlenmiş  APAP p450 ‘nin CYP2E alt grup enzimlerince dönüştürüldüğünden sadece bu enzimi direk etkileyen ilaçlar etkileşim gösterebiliyorUZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 48
  • 47. Tedavi Protokolleri UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 50
  • 48. Oral protokol – 72 saat  Zofran 0,15 mg/kg IV  Hidrate et  NAC 140 mg/kg yükleme  Sonra 70 mg/kg 4 saatte bir x 3 gün (toplam 17 doz)  Soğuk limonata veya meyve suyuyla %5 ‘lik solüsyona seyreltilebilir (N’de %10 ya da %20’lik)  NG ile verilebilir ya da kapalı bir kaptan kamışla içirtilebilir Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 51
  • 49. NAC tedavi süresi – IV protokol  Avrupa, Avustralya ve Kanada’da 20 yıla yakın bir süredir 20-saatlik IV protokol uygulanmakta ◦ 150 mg/kg yükleme 15 dakikada ◦ 50 mg/kg 4 saatte infüzyon ◦ Geri kalan 16 saatte 100 mg/kg infüzyon ◦ 2004 yılında bu protokol ABD ‘de FDA onayı aldı, 2005 ‘de ilk IV form piyasaya sürüldü Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 52
  • 50. TR ‘de IV protokol  ASIST %10 ‘luk 3 ml 300 mg ampul  70 kg erişkin için ◦ 35 ampul (105 cc) 500 cc %5 Dekstroz içinde (%1,6 ‘lık çözelti) IV 15 dk ‘da infüzyon [2000 cc/saat] – verilebilirse daha seyreltik ancak 15 dakika geçilmemeli ◦ 12 ampul (36 cc) 500 cc %5 Dekstroz içinde (<%1) 4 saatte [125 cc/saat] ◦ 24 ampul (72 cc) 1000 cc %5 Dekstroz içinde (<%1) 16 saatte [63 cc/saat] Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 53
  • 51.  72-saat oral, 48-saat IV ve 20 saat IV protokoller karşılaştırılmış  İlk 8 saatte başlandığı takdirde hiçbirinin diğerine bir üstünlüğü yok  Kusma problem gibi görünse de hiçbir çalışmada bu net şekilde belirlenememiş UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 54
  • 52.  8 saatten sonraki başvurularda 72 ve 48 saatlik oral ve IV protokoller 20- saatlik IV protokole üstün bulunmuş  Özellikle FHY varsa daha uzun protokoller tercih edilebilir  AST ve ALT yüksekliği belirlenmiş olanlarda belirgin iyileşme olana, ölüme ya da karaciğer nakline kadar NAC idamesine devam edilmeli UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 55
  • 53. İnhale NAC ‘ın IV verilmesi  Güvenilir ve steril  150 cc %20‘lik inhale NAC 1000 cc %5 Dekstroz içine konursa %2,6‘lık IV protokole uygun NAC solüsyonu elde edilir  Filtreye gerek yok UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 56
  • 54. Oral NAC’ın IV verilmesi  %20 ‘lik NAC solüsyonu 1000 cc %5 dektroz içine 150 cc konularak %2,6 ‘lık solüsyon elde edilir  0.2µ miliporluk filtre ile periferik kateterden  Yükleme dozu NAC: 140 mg/kg 1 saatte verilir  İdame NAC: ◦ ilk idame 4 saat sonra ◦ 70 mg/kg/doz 1 saatte verilir ◦ 4 saat arayla toplam 12 doz olacak şekilde Yip L, et. al. Intravenous Administration of oral N-acetylcysteine Crit Care Med 1998; 26: 40-42 UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 57
  • 55. IV NAC advers etkiler  Çoğunlukla yükleme esnasında  Anafilaktoid reaksiyon şeklinde  Nadir  Çoğu çalışmada %3 ile %25 arası  En sık bildirilenler bulantı ve kusma ◦ IV başka bir yoldan hidrasyon ve antiemetikler ◦ Başka semptom yoksa infüzyonu durdurmaya gerek yok Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 58
  • 56. IV NAC advers etkiler  Diğer ve ciddi advers etkiler ◦ Kutanöz erüpsiyonlar  İnfüzyonu durdur, antihistaminik ver, genelde yeterli  Reaksiyon gerilerse yarı hızda tekrar infüzyona başla ◦ Bronkospazm – çok nadir  İnfüzyonu durdur, İnhale bronkodilatör ve kortikosteroidler ◦ Anjiyoödem – çok nadir – Entübasyon ◦ Hipotansiyon – çok nadir – Kateter/entübasyon ◦ Ölüm – birkaç vaka şeklinde bildirilmişTintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 59
  • 57. IV NAC advers etkiler  Yan etki ne olursa olsun, eğer endikasyon kesinse (nomograma göre) daha yavaş dozda tekrar infüzyona başlanması denenmeli (hasta entübe edildiyse bile)  Advers etkilerin hepsi doz ve infüzyon hızı ile ilintili  Yavaş infüzyon ile tekrar oranı neredeyse yok denecek kadar az  Ancak vakalar şeklinde advers etkinin tekrarlaması da bildirilmiş Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 60
  • 58. Uygulama Kılavuzları UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 61
  • 59. Kılavuzlar  İlk 8 saatte başlanırsa en büyük fayda  Optimal karar verme ve NAC başlama zaman aralığı 4-8 saat arası  Tedaviye karar verilip başlandıktan sonra tedavi tamamlanana kadar bir daha bakmaya gerek yok Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 62
  • 60. <4 saatte başvuran hasta  APAP düzeyi gönder  8.saatten önce sonuç çıkarsa nomograma işaretle ve gerekiyorsa NAC başla  8.saate kadar sonuç çıkmayacaksa ampirik olarak NAC başla, sonuç çıkınca stoplarsın Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 63
  • 61. >4 <24 saat başvuran hasta  APAP düzeyi gönder  GI dekont  8.saatten önce sonuç çıkarsa nomograma işaretle ve gerekiyorsa NAC başla  8.saate kadar sonuç çıkmayacaksa ampirik olarak NAC başla, sonuç çıkınca stoplarsın Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 64
  • 62. ? / >24 saat başvuran hasta  APAP, KCFT gönder  ampirik olarak NAC başla  Eğer serumda tespit edilebilir APAP varsa ya da KCFT yüksekse hepatotoks riski var ◦ NAC’a devam  Eğer serumda APAP yok ve KCFT N ise hepatotoks riski yok ◦ NAC stop Tintinalli, 2011.UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 65
  • 63. APAP Alımı <4 saat 4-24 saat ? >24 saat GI dekont 4.Saatte APAP 8.Saatten önce sonuç çıktı 8.Saatten önce sonuç çıkmadı Nomogramda işaretle İlk doz NAC ver GI dekont APA, KCFT İlk doz NAC APAP Z10 μg/ml ya da AST/ALT ↑↑↑ Evet NAC devam Hayır Destek Ted pH<7,3 PT>100 Kr>3,3 AMS KC Transpl. Toksik değil Sempt.Ted. Toksik NAC ver Tintinalli, 2011. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 66
  • 64. 24. saat  APAP-ile tetiklenen hepatotoksisitede alımdan 24 saat sonra, AST ve ALT yükselmeden önce ancak APAP serumda tespit edilemez hale geldikten sonra bir pencere periyodu olduğu yönünde çekinceler mevcuttur  Ancak ne böyle bir vaka yayınlanmıştır ne de bunu destekleyen bir çalışma verisi mevcuttur UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 67
  • 65. 24. saat  Buna rağmen bazı hekimler 24. saatte tüm değerler normal olsa dahi NAC vermeyi tercih ederler  Eskiden 15 saatten sonra başlanan NAC tedavisinin faydalı olmadığı kabul edilirdi  Ancak artık FHY olanlarda dahi faydalı olduğu ve başvuru saati ne olursa, üzerinden ne kadar zaman geçmiş olursa olsun başlanmasının faydalı olduğu gösterilmiştir UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 68
  • 66. Uzamış salınımlı preparatlar  Tylenol ER – TR ‘de yok  650 mg APAP  325 mg hemen, 325 mg yavaş salınımlı  4. saatteki tek değer yeterli değil  Aralıklı olarak takip edilmeli  Ancak tedavi protokolü değişmez UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 69
  • 67. Akut olmayan dozaşımları  Subakut – kronik dozaşımı  4 saatten daha uzun bir sürede alımın gerçekleşmiş olması  Nomogramın yeri yok  APAP toksisitesi için yüksek riskli kişilerin supraterapötik dozlarda alım yapmaları UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 70
  • 68. Akut olmayan dozaşımları  > 10 gram günde  Şüphe halinde APAP, AST ve ALT bakılmalı  APAP serumda tespit edilebilir düzeyde VEYA AST-ALT yüksekse NAC verilmeli  Risk altındaki hastalarda düzeyler NORMAL olsa dahi NAC verilebilir UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 71
  • 69. Akut olmayan dozaşımları  Kronik APAP alımı olan hastalardan: ◦ Başvuruda AST < 50 IU – hiç heptox yok ◦ AST 50-1000 IU arası olanların %15 ‘inde heptox gelişmiş UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 72
  • 70. Prognoz UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 73
  • 71. Prognoz  Çoğu 8 saatten önce başvurur  Klinik ve lab bulgusu yoktur  Hepatotoksisite, koagülopati, renal yetmezlik ve ensefalopati gelişen hastalar YBÜ verilmeli  Eşlenik başka toksik alımlar varsa diğer ilaçların muhtemel etkilerine göre karar verilmeli  Diğerleri için acil servis gözlem ünitesi yeterli (tekrar intihar riski göz önüne alınarak önlemler eşliğinde) UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 74
  • 72. Prognoz  FHY için yüksek riskli hastaların belirlenerek KC transplantının mümkün olabileceği özel bir merkeze transfer edilmeleri düşünülebilir (Çapa ve Ege)  AST ve ALT ‘nin yükselme hızı ile tepe noktasının hiçbir belirleyiciliği yok  King’s College Criteria ile APAP toksisitesinin kötü sonlanımı belirlenebilir – oldukça güvenilir ve bolca araştırılmış kriterler UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 75
  • 73. King’s College Criteria  Metabolik Asidoz ◦ Arteriyal pH < 7.3  ensefalopatiye bakılmaksızın ve yeterli sıvı resüsitasyonuna rağmen VEYA ÜÇÜ BİRDEN  INR > 6,5 (PT > 100 saniye)  Serum kreatinini >3,3 mg/dl  Ensefalopati varlığı (evre III veya IV) UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 76
  • 74. King’s College kriterleri  Bu kriterleri tutturan her hasta olası KC transplantasyonu açısından ilgili merkeze sevk edilmelidir.  Hepatotoksisitenin klinik ve lab bulguları olmadan protrombin zamanında uzama görülebilir ancak çalışmalar bunun IV NAC kullanımına bağlı olduğunu göstermiştir  KCC kullanımı zor ama güvenilir bir araçtır. Ancak yanılsamalar yaratabilir. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 77
  • 75. APACHE II Skoru  KCC ‘den daha duyarlı ve yararlı olduğunu gösteren çalışmalar var  Henüz geniş kullanım alanı bulamamış  Hesaplaması zor  Ancak internette hemen ulaşılabilir bir hesaplayıcısı mevcut  APACHE II >20 olması ölüm veya transplant yönünde riski belirtir UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 78
  • 77. Arteryal Laktat düzeyi  Arteryal Laktat düzeyinin yükselmesi  Sıvı resüsitasyonundan önce >3,5 mmol/L;  Sıvı resüsitasyonundan sonra >3 mmol/L  Sürvinin duyarlı ve özgül belirteci  KCC kriterlerinden daha duyarlı ve özgül  Validifiye edilmiş UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 80
  • 78. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 81
  • 79. FDA Kısıtı  13.01.2011 (Dün)  İlaç üreticilerinin bundan sonra tb ya da kapsül başına 325 mg’dan daha fazla hammadde koymasına yasak getirdi  Ayrıca siyah kutu içerisinde çok fazla alındığında ağır kc yetmezliği yapabilir ibaresi getirildi  Sınırlama öksürük ve nezle ilaçları gibi kombinasyonlar için geçerli UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 82
  • 80. UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 83
  • 81. Vioxx Celebrex UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 84
  • 82. Sorular? UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 89
  • 83. 34 y erkek dayanılmaz başağrısı yüzünden 36 saat önce bir şişe dolusu parol aldığını söyleyerek başvuruyor. Aşağıdakilerden hangisi NAC tedavisinin yönetimi ile ilgili olarak en doğrusudur?  Nomogramda APAP düzeyi işaretlemek  Serum APAP düzeyi ve KCFT ile karar vermek  24 saatin geçtiği kesinse NAC etkili değildir  İkter varlığına göre karar verilir  NAC tedavisine başlanır UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 90
  • 84. 38 y okul öğretmeni aşırı sayıda minoset yutma şikayetiyle getirilmiş ve APAP düzeyi 200 mcg/ml. Muhtemel alım 8 saat önce olmuş. İlk doz NAC hemen verildi. Bundan sonra ne yapılmalı?  İlk NAC verildikten 4 saat sonra APAP düzeyini kontrol et, eğer toksisite hattının altındaysa başka tedaviye gerek yok  İlk NAC verildikten 12 saat sonra APAP düzeyini kontrol et, eğer toksisite hattının altındaysa başka tedaviye gerek yok  İlk NAC verildikten 8 saat sonra APAP düzeyi ve KCFT kontrolü yap, eğer toksisite hattının altında/normalse başka tedaviye gerek yok  Başka APAP bakma, NAC tedavisine devam et  NAC tedavisine devam et, alımın 24. saatinde APAP bak UZM. DR. HALDUN AKOĞLU - KEAH ACİL TIP 91