2. Η εποχή
◼Κατά τη δεκαετία του 1930, τα ρεύματα του
υπερρεαλισμού και του μοντερνισμού
επηρέασαν τους λογοτέχνες της περιόδου. Οι
ποιητές υιοθέτησαν τον ελεύθερο στίχο.
◼Μεγάλοι ποιητές της εποχής αναδείχθηκαν ο
Γιώργος Σεφέρης, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο
Γιάννης Ρίτσος και άλλοι.
3. Χαρακτηριστικά της εποχής
Τα χαρακτηριστικά της εποχής είναι τα εξής:
◼ η εκφραστική λιτότητα
◼ η χρήση του ελεύθερου στίχου
◼ η γόνιμη σύνδεση με τις ευρωπαϊκές
αισθητικές αναζητήσεις (μοντερνισμός-
υπερρεαλισμός)
◼ η έμφαση στο νέο, στην αλλαγή, στη ρήξη με
το παρελθόν.
4. ◼Ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990)
γεννήθηκε στη Μονεμβασιά και
πέρασε δύσκολα εφηβικά και
νεανικά χρόνια.
◼Στην αρχή οι κριτικοί τον
αντιμετώπισαν με επιφύλαξη.
◼Το 1936, κρυφά από τη
λογοκρισία της μεταξικής
δικτατορίας, κυκλοφόρησε το
πολύστιχο ποίημά του, Επιτάφιος.
Γιάννης Ρίτσος
6. Ρωμιοσύνη
◼Ένα από τα πιο γνωστά του
έργα είναι η Ρωμιοσύνη, που
δημοσιεύτηκε το 1954.
◼Σε αυτό ο Ρίτσος παρουσιάζει
την τραυματική εμπειρία του
πολέμου εναντίον των
Γερμανών, συνδέοντάς την με
τη λαϊκή παράδοση του
ελληνισμού.
7. Στάση ζωής
◼Στο ποίημα το ντουφέκι των Ελλήνων είναι
προέκταση του χεριού τους και το χέρι τους
προέκταση της ψυχής τους. Έτσι οι Έλληνες
πολεμούν με την ψυχή τους. Ουσιαστικά, ο
ποιητής μέσα από το ποίημά του, υιοθετεί και
θέλει να μας περάσει μια στάση ζωής ηρωική
και αγωνιστική, δηλαδή να παλεύουμε για τα
πιστεύω μας και για ό,τι θεωρούμε σημαντικό.
9. Σχολιασμός
◼Ο ποιητής όπως και οι περισσότεροι λογοτέχνες
της εποχής, δηλώνει την έντονη διαφοροποίηση
του από τις προηγούμενες λογοτεχνικές γενιές,
καθώς και την πεποίθηση πως φέρνει κάτι
καινούργιο στον χώρο της λογοτεχνίας.
◼Έτσι ο Ρίτσος εκφράζει τις δικές του πεποιθήσεις
μέσα από τα ποιήματά του, όπως και τη
Ρωμιοσύνη. Άρα οι ιδέες του ταυτίζονται απόλυτα
με αυτές των ηρώων του έργου.
10. Αξιολόγηση
◼ Σύμφωνα με τις συνθήκες που αντιμετωπίζει
ο ποιητής θεωρούμε ότι η στάση ζωής που
μας δίνει είναι σωστή και απόλυτα
δικαιολογημένη.
◼ Ο Ρίτσος συνθέτει το ποίημα αυτό αμέσως
μετά την εμπειρία της γερμανικής κατοχής
και είναι συναισθηματικά φορτισμένος και
προσπαθεί να περάσει στους υπόλοιπους
Έλληνες τι νιώθει.
12. Τ. Λειβαδίτης “Απλή κουβέντα”
ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ:
◼ Και στα δύο ποιήματα ο ήλιος και ο ουρανός
έχουν μεταφορική σημασία και συμβολίζουν τη
δικαιοσύνη και την ελευθερία αντίστοιχα.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ:
◼ Στη “Ρωμιοσύνη” οι Έλληνες έχουν απομείνει
μόνο με την ελπίδα, ενώ στην “Απλή Κουβέντα”
οι ποιητές έχουν συγκρατημένη ελπίδα και
σταμάτησαν να πιστεύουν πλέον στην ποίηση.
13. Γιώργος Θέμελης “Ars Poetica”
ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ:
◼ Και τα δύο μιλάνε για τον ήλιο και για το φως,
για πείνα και για δίψα.
◼ Στο “Ars poetica” το Ποίημα το φως το βλάπτει,
το πληγώνει, όπως και στη “Ρωμιοσύνη”, όπου
το φως συμβολίζει το κακό.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ:
◼ Οι άνθρωποι στο “Ars Poetica” ως κυριότερη
αξία έχουν το χρήμα και τα υλικά αγαθά, ενώ
στη “Ρωμιοσύνη” την ελευθερία.
15. Η άποψή μας
◼Εμείς συμφωνούμε με τη συγκεκριμένη στάση
ζωής που προτείνει ο ποιητής και θα την
ακολουθούσαμε, γιατί αξίζει να αγωνίζεται
κανείς για τα πιστεύω και τα ιδανικά του και να
υπερασπίζεται την γνώμη του και την ελευθερία
του.
