2. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Έλληνας ποιητής και ζωγράφος
υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές
μας, που τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979
αποτέλεσε ένα από τα επίλεκτα μέλη της λεγόμενης
«γενιάς του τριάντα» στον χώρο της καλλιτεχνικής
δημιουργίας.
3. ΒΙΟΓΡΑΦΊΑ
Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης, όπως ήταν το πραγματικό του
όνομα γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της
Κρήτης.
Το 1930 εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Παν/μίου
Αθηνών.
Το 1936 θα διακόψει τις σπουδές του στη Νομική και θα
στρατευθεί. Θα απολυθεί ως έφεδρος αξιωματικός το 1938.
Την 28η Οκτωβρίου 1940 επιστρατεύεται ως ανθυπολοχαγός
και ο παγωμένος χειμώνας του '40, τον βρίσκει στην πρώτη
γραμμή του πυρός.
4. ΠΟΙΗΤΙΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ (ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΆ)
Προσανατολισμοί (1939 ) .
Ήλιος ο Πρώτος (1943 )
Άξιον Εστί, μια κορυφαία στιγμή της ελληνικής
λογοτεχνίας(1959)
Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας («Ίκαρος», 1971)
Το Μονόγραμμα («Ίκαρος», 1972)
Τα Ρω του Έρωτα («Αστερίας», 1972)
Μαρία Νεφέλη («Ίκαρος», 1978)
Ο μικρός ναυτίλος («Ίκαρος», 1985)
5. ΔΟΚΙΜΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ (ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΆ)
Ο ζωγράφος Θεόφιλος («Αστερίας» 1973)
Ανοιχτά χαρτιά («Αστερίας», 1974)
Η μαγεία του Παπαδιαμάντη («Ερμής», 1976)
Σαπφώ (1976)
Η Αποκάλυψη του Ιωάννη («Υψιλον», 1985)
6. ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Το 1979 η Σουηδική Ακαδημία ανακοινώνει ότι θα
του απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας
«για την ποίησή του, που με βάθρο την ελληνική
παράδοση περιγράφει με αισθητική δύναμη και
υψηλή πνευματική διακριτικότητα, τον αγώνα του
σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία και τη
δημιουργία».
Στην ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας
επισημαίνεται ότι το Άξιον Εστί αποτελεί ένα
από τα αριστουργήματα της ποίησης του 20ου
αιώνα.
10. Ο ΟΔΥΣΣΈΑΣ ΕΛΎΤΗΣ ΕΞΗΓΕΊ ΠΩΣ ΈΓΡΑΨΕ ΤΟ
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΊ !
«Οσο κι αν μπορεί να φανεί παράξενο, την αρχική αφορμή να
γράψω το ποίημα μου την έδωσε η διαμονή μου στην Ευρώπη
τα χρόνια του '48 με '51.. Θυμάμαι την μέρα που κατέβαινα να
μπω στο αεροπλάνο, ένα τσούρμο παιδιά …ήτανε κυριολεκτικά
μες τα κουρέλια... Πριν περάσουν 24 ώρες περιδιάβαζα στο
Ουσί της Λωζάννης. Και ξαφνικά άκουσα καλπασμούς και
χαρούμενες φωνές. Ηταν τα Ελβετόπαιδα που έβγαιναν να
κάνουν την καθημερινή τους ιππασία..Ητανε δέος μπροστά
στην τρομακτική αντίθεση, συντριβή μπροστά στην τόση
αδικία, μια διάθεση να κλάψεις και να προσευχηθείς
περισσότερο, παρά να διαμαρτυρηθείς και να φωνάξεις... Η
παραμονή μου στην Ευρώπη με έκανε να βλέπω πιο καθαρά
το δράμα του τόπου μας. Εκεί αναπηδούσε πιο ανάγλυφο το
άδικο που κατάτρεχε τον ποιητή..έβλεπα καθαρά ότι η μοίρα
της Ελλάδας ανάμεσα στα άλλα έθνη ήταν ό,τι και η μοιρα του
ποιητή ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους. Αυτό ήταν ο
πρώτος σπινθήρας, ήταν το πρώτο εύρημα. Και η ανάγκη που
ένιωθα για μια δέηση, μου 'δωσε ένα δεύτερο εύρημα. Να
δώσω, δηλαδή, σ' αυτή τη διαμαρτυρία μου για το άδικο τη
μορφή μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας. Κι έτσι γεννήθηκε το
«Αξιον Εστί».
14. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η σύνθεση του ποιήματος διαρθρώνεται πάνω στα
μέρη της θείας λειτουργίας
Αποδίδεται η ατομική και συλλογική μοίρα
Γλώσσα: επιρροές από Ευαγγέλιο, Βυζαντινή
υμνογραφία, Ερωτόκριτο, Σολωμό, Κάλβο, δημοτικό
τραγούδι, Παπαδιαμάντη, Μακρυγιάννη
Ύφος: λιτό και εκφραστικό, έντονα συναισθηματικό,
περιγραφικό, γεμάτο σχήματα λόγου και εικόνες,
μεταφορικό και ρεαλιστικό συγχρόνως, τολμηρό και
πρωτότυπο από τον ασυνήθιστο συνδυασμό λέξεων και
εννοιών με γνώμονα τη φαντασία και το όνειρο. Όταν το
επιθυμεί ο ποιητής η ποίησή του μεταφέρεται σε ένα
επίπεδο μεταφυσικό, θρησκευτικό, υπερκόσμιο
15. Ελληνικότητα της ποίησης του Ελύτη: αγάπη και
λατρεία του ελληνικού στοιχείου.
Α. λατρεία της ελληνικής γλώσσας και παράδοσης, της
αδιάσπαστης συνέχειας και ενότητάς της
Β. λατρεία της ελληνικής ψυχής, της ελληνικής ηθικής
Γ. λατρεία της χριστιανικής πίστης
Δ. λατρεία της ελληνικής φύσης
Ε. λατρεία του ελληνικού πολιτισμού
Υπερρεαλισμός:
Α. Πρωτοτυπία στο πεδίο της έκφρασης και της τεχνικής
Β. εικονοποιϊα
Γ. δεν απευθύνεται στη λογική
Δ. είναι αισθησιακή
Ε. θεματική: ανοιχτός ορίζοντας, χρώματα της φύσης
