1. Γιάννης Ρίτσος
Ο Γιάννης Ρίτσος (Μονεμβασιά 1 Μαΐου 1909 - Αθήνα 11
Νοεμβρίου 1990) ήταν Έλληνας ποιητής. Δημοσίευσε πάνω
από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα
μυθιστορήματα, τέσσερα θεατρικά έργα και μελέτες.
Πολλές μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα
δημοσιεύματα συμπληρώνουν το έργο του.

2. Βιογραφία
• Το 1921 άρχισε να συνεργάζεται με τη
«Διάπλαση των Παίδων». Συνεισέφερε επίσης
ποιήματα στο φιλολογικό παράρτημα της
«Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας» του
Πυρσού.
• Το 1934 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή
του με τίτλο «Τρακτέρ», ενώ ξεκίνησε να
δημοσιεύει στον «Ριζοσπάστη» τη στήλη
«Γράμματα για το Μέτωπο». Την ίδια χρονιά
γίνεται μέλος του ΚΚΕ, στο οποίο παρέμεινε
πιστός μέχρι τον θάνατό του.

3. • Το 1935 κυκλοφορούν οι «Πυραμίδες»,
• το 1936 ο «Επιτάφιος» και το 1937 «Το τραγούδι της
αδελφής μου».
• Έλαβε ενεργά μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ κατά
το χρονικό διάστημα 1948-1952 εξορίστηκε σε
διάφορα νησιά.
• Συγκεκριμένα συλλαμβάνεται τον Ιούλιο του 1948 και
εξορίζεται στη Λήμνο, κατόπιν στη Μακρόνησο (Μάιος
1949) και το 1950 στον Άγιο Ευστράτιο. Μετά την
απελευθέρωσή του τον Αύγουστο του 1952 έρχεται
στην Αθήνα και προσχωρεί στην ΕΔΑ

4. • Το 1954 παντρεύεται με την παιδίατρο Γαρυφαλιά
(Φαλίτσα) Γεωργιάδη κι ένα χρόνο αργότερα γεννιέται
η -μοναδική- κόρη τους Ελευθερία (Έρη).
• Το1956, τον ίδιο χρόνο δηλαδή, τιμήθηκε με το Α΄
Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη «Σονάτα του
Σεληνόφωτος».
• Το 1968 προτάθηκε για το βραβείο Νομπέλ
Λογοτεχνίας, το οποίο δεν πήρε διότι θεωρήθηκε
στρατευμένος ποιητής (δηλαδή ήταν μέλος του ΚΚΕ).
• Το 1975 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας
του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και
• το 1977 τιμήθηκε με τοΒραβείο Ειρήνης Λένιν.

5. Γιάννης Ρίτσος «Ρωμιοσύνη»
• Ο Γιάννης Ρίτσος συνθέτει το ποίημα αυτό αμέσως μετά την
τραγική εμπειρία της γερμανικής κατοχής και επιχειρεί να
αποδώσει τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν την ιδιαίτερη
ψυχοσύνθεση του ελληνικού λαού.
• Ο ασίγαστος πόθος των Ελλήνων για ελευθερία, οι συνεχείς
μόχθοι του ελληνικού λαού, ο πόνος που έχει γίνει πια ένα με
την ψυχή τους, αλλά και ο ακατάλυτος δεσμός τους με τον
τόπο που κατοικούν αδιάκοπα για χιλιάδες χρόνια, είναι
μερικές από τις θεματικές του ποιήματος.

6. Ρωμιοσύνη
Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό,
αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ’ τα ξένα βήματα,
αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο,
αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο.
Ετούτο το τοπίο είναι σκληρό σαν τη σιωπή,
σφίγγει στον κόρφο του τα πυρωμένα λιθάρια,
σφίγγει στο φως τις ορφανές ελιές του και τ’ αμπέλια του,
σφίγγει τα δόντια. Δεν υπάρχει νερό. Μονάχα φως.
Ο δρόμος χάνεται στο φως κι ο ίσκιος της μάντρας είναι σίδερο.
Μαρμάρωσαν τα δέντρα, τα ποτάμια κι οι φωνές μες στον ασβέστη
του ήλιου.
Η ρίζα σκοντάφτει στο μάρμαρο. Τα σκονισμένα σκοίνα.
Το μουλάρι κι ο βράχος. Λαχανιάζουν. Δεν υπάρχει νερό.
Όλοι διψάνε. Χρόνια τώρα. Όλοι μασάνε μια μπουκιά ουρανό
πάνου απ’ την πίκρα τους.
Τα μάτια τους είναι κόκκινα απ’ την αγρύπνια,
μια βαθιά χαρακιά σφηνωμένη ανάμεσα στα φρύδια τους
σαν ένα κυπαρίσσι ανάμεσα σε δυο βουνά στο λιόγερμα.

7. Γιάννης Ρίτσος «Ο τόπος μας»
• Ο Γιάννης Ρίτσος συνθέτει το ποίημα αυτό στη Λέρο, όπου βρίσκεται
εξόριστος από το δικτατορικό καθεστώς. Οι στίχοι του γεμάτοι αγάπη για την
Ελλάδα επιχειρούν μια προσέγγιση της παρούσας κατάστασης με υπαινικτικό
όμως τρόπο, καθώς η λογοκρισία αποτελούσε αποτρεπτικό παράγοντα για
κάθε προσπάθεια ανοιχτής διαμαρτυρίας. Το ποίημα αυτό προκύπτει μέσα
από έναν ιδιαίτερο συνδυασμό τυπικών εικόνων του ελληνικού τοπίου και
υπερρεαλιστικών εικόνων που μας αποκαλύπτουν τις εσώτερες ανησυχίες
του ποιητή

8. Ο Τόπος μας
Ανεβήκαμε πάνω στο λόφο να δούμε τον τόπο μας –
φτωχικά, μετρημένα χωράφια, πέτρες, λιόδεντρα.
Αμπέλια τραβάν κατά τη θάλασσα. Δίπλα στ’ αλέτρι
καπνίζει μια μικρή φωτιά. Του παππουλή τα ρούχα
τα σιάξαμε σκιάχτρο για τις κάργιες. Οι μέρες μας
παίρνουν το δρόμο τους για λίγο ψωμί και μεγάλες λιακάδες.
Κάτω απ’ τις λεύκες φέγγει ένα ψάθινο καπέλο.
Ο πετεινός στο φράχτη. Η αγελάδα στο κίτρινο.
Πώς έγινε και μ’ ένα πέτρινο χέρι συγυρίσαμε
το σπίτι μας και τη ζωή μας; Πάνω στ’ ανώφλια
είναι η καπνιά, χρόνο το χρόνο, απ’ τα κεριά του Πάσχα –
μικροί μικροί μαύροι σταυροί που χάραξαν οι πεθαμένοι
γυρίζοντας απ’ την Ανάσταση. Πολύ αγαπιέται αυτός ο τόπος
με υπομονή και περηφάνεια. Κάθε νύχτα απ’ το ξερό πηγάδι
βγαίνουν τ’ αγάλματα προσεχτικά κι ανεβαίνουν στα δέντρα