Hoe kunt u de examinering van twee opleidingen effectief combineren? Als dubbelkwalificering meerwaarde heeft voor studenten en/of werkveld, dan is het zeker de moeite waard om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn. Met de invoering van de nieuwe kwalificatiedossiers heeft de bedrijfstakgroep Zorg, Welzijn en Sport daarom via het project ‘Effectieve examinering bij dubbelkwalificering Verzorgende-IG en Maatschappelijke Zorg’ de aandachtspunten en kaders voor dubbelkwalificering in kaart gebracht. Ook is er een stappenplan ontwikkeld en zijn er diverse voorbeeldproducten beschikbaar om de examinering effectief vorm geven. Graag delen we deze informatie met u!

2. Effectief examineren bij
dubbelkwalificering
Januari 2016
Atie Beverdam en Janny Voskamp

3. Inhoud presentatie
• Project dubbelkwalificering VZ-MZ3
• Eisen en aandachtspunten bij dubbelkwalificering
• Stappenplan examinering bij dubbelkwalificering
• Vragen?

4. Welke opleidingen?
Welke opleidingen wilt u combineren?
20 reacties via ww.govote.at:
Naast VZ- MZ waren er de volgende reacties:
Mediavormgever en mediaredactie; MZ4 en VP; interieuradvies en
verkoopadvisieur; Ihgh; Niveau 2 breed: Dienstverlening en zorg;
Logistiek ICT; Secretarieel Handel Sport recreatie en facilitaire; Ik
wil stapelen: verkoop specialist met manager rwtail;
Schilders/stukadoors Technisch vakman conatructiewerker
verspaner Technisch vakman e+w en elektrotechnische
installaties; Proces techniek en laboratorium techniek

5. Aanleiding project examinering VZ-MZ
• Er is veel overlap tussen:
– VZ-IG branche VVT en MZ Begeleider SD
– VZ-IG branche GHZ en MZ Begeleider GHZ
• Behoefte werkveld (combinatie zorg en agogische
vaardigheden)
• Gebeurt al veel in de praktijk

6. Doel project examinering VZ-MZ
Examinering van Verzorgende IG en
Maatschappelijke Zorg niveau 3 effectief
vormgegeven zodat dubbelkwalificering
mogelijk is binnen de reguliere opleidingstijd en
zonder substantiële verzwaring voor student.

7. Betrokkenen project examinering VZ-MZ
• Bedrijfstakgroep Zorg, Welzijn & Sport
• Experts examinering VZ en/of MZ namens roc’s
• Werkveld via experts examinering
• Examenleveranciers Prove2Move en Consortium
• BDM Advies

8. Resultaten project VZ-MZ
• Overlap kwalificaties VZ VVT-MZ3 SD, en VZ GHZ-MZ3 GHZ.
• Voorbeeld indeling van de beroepsgerichte examens voor
dubbelkwalificering VZ-MZ3.
• Voorbeeld examenplan voor dubbelkwalificering VZ GHZ, MZ3
GHZ en Voorbeeld examenplan voor dubbelkwalificering VZ
VVT, MZ3 SD.
• Voorbeeldexamen VZ-MZ3 Persoonlijke basiszorg.
• Raamwerk dubbelkwalificering VZ/MZ3.
Zie: http://www.mboraad.nl/?page=1934
Examenleveranciers ontwikkelen examens voor
dubbelkwalificering VZ-MZ (Prove2Move en Consortium)

9. Eisen en aandachtspunten
dubbelkwalificering
Om in aanmerking te komen voor twee diploma’s moet de student :
• voor de volgende onderdelen een ‘voldoende’ of ‘goed’ gehaald
hebben:
– Beroepsgerichte eisen van beide kwalificaties
– Eisen ten aanzien van generieke taal- en
rekenvaardigheden (zijn voor beide kwalificaties gelijk)
– Loopbaan en Burgerschap (zijn voor beide kwalificaties
gelijk)
– Beroepspraktijkvorming (BPV) voor beide kwalificaties
• een examenresultaat hebben voor de keuzedeelverplichting
van beide opleidingen

10. Inschrijven en administratie
• Studenten kunnen ingeschreven worden op twee
crebonummers
(DUO: als het bevoegd gezag van de instelling heeft kunnen
vaststellen dat een deelnemer 2 opleidingen tegelijkertijd kan volgen,
is het in principe mogelijk, zie inrichting van de beroepsopleidingen
artikel 7.2.7 van de Wet educatie en beroepsonderwijs)
• Uitvoering als één opleiding is mogelijk > administratie twee
opleidingen
• Voor de verantwoording van de combi-opleiding is één opleiding/crebo
uitgangspunt en de andere opleiding is de aanvullende/extra opleiding.
• In de Onderwijsovereenkomst en OER zijn beide opleidingen/crebo’s
opgenomen.

11. Opleidingsduur
• Opleidingsduur niveau 3 (vakopleiding) is 2 of 3 jaar.
• In WEB staat ook dat een vakopleiding 3 jaar duurt en dat het bevoegd
gezag een onderwijsprogramma kan verzorgen dat minder uren omvat
dan de genoemde aantallen mits de opleiding aantoonbaar van
voldoende kwaliteit is.
• Als onderwijsprogramma minder uren omvat, legt het bevoegd gezag
hierover verantwoording af in het jaarverslag, zie WEB Artikel 7.2.7.
• Voor individuele student kan duur programma afwijken door individuele
vrijstellingen van de examencommissie
• Studieduur van een ‘combi-vakopleiding’ minimaal 2 + 2 jaar volgens
het genoemde minimum in WEB > m.a.w. individuele vrijstellingen zijn
vereist als het programma korter is dan 4 jaar.

12. Opleidingsduur geïntegreerd programma
• Opleidingsduur geïntegreerd programma onderbouwen:
– Individuele vrijstelling via examencommissie voor examens
generieke vakken en keuzedelen (indien mogelijk)
– Individuele vrijstelling via examencommissie voor deel onderwijs
van één kwalificatie vanwege overlap van beroepsgerichte
kwalificatie-eisen
• Geïntegreerd programma moet:
– studeerbaar/haalbaar zijn voor student (geen extra belasting voor
de student binnen de reguliere onderwijstijd (1600 SBU per jaar))
– van voldoende kwaliteit zijn
– verantwoording in jaarverslag
( zie WEB Artikel 7.2.7)

13. Examenplan
• Geen regels voor één examenplan of twee examenplannen bij
dubbelkwalificering.
• Uitgangspunt bij de keuze voor één of twee examenplannen:
– Wat is het meest helder voor de student?
– Hoe blijft het overzichtelijk voor de examencommissie die moet beslissen
over combi-diplomering?
• Keuze ROC Midden Nederland voor combi-opleiding VZ-MZ

14. Examenplan
Werkprocessen van beide kwalificaties zoveel mogelijk
gecombineerd examineren:
1: Overlap in kaart brengen
– Overlap kwalificaties VZ VVT en MZ SD en VZ GHZ en MZ GHZ
2: Clusteren werkprocessen (betrek examenleveranciers)
– Voorbeeld indeling beroepsgerichte examens voor dubbelkwalificering VZ-
MZ3

15. Voorbeeld één examenplan
• Eén examenplan voor combinatie van twee opleidingen is
mogelijk, zie Voorbeeld examenplan combi-opleiding VZ-MZ
• De beoordeling van de beroepsgerichte eisen is te herleiden
naar de kerntaken van de kwalificaties (afzonderlijke crebo’s)
(goede toetsmatrijzen)
• Een student kan ook slechts één kwalificatie behalen i.p.v. twee
zoals beoogd.

16. Keuzedelen
• Als keuzedelen zijn gekoppeld aan beide kwalificaties, kan de
student in één keer voldoen aan de keuzedeelverplichting van
beide kwalificaties.
• Vrijstelling verlenen voor keuzedelen ‘2e’ kwalificatie via
examencommissie
• Als voor beide kwalificaties een keuzedeel is/wordt ontwikkeld
voor het niet-overlappende deel van andere kwalificatie, gaat
door het aanbieden van deze keuzedelen de studiebelasting
van de combi-opleiding omlaag.

17. BPV-/werkovereenkomst
BOL: onderwijs- en examenregeling moet duidelijk
aangeven of een BPV-overeenkomst van toepassing
is/moet zijn voor beide kwalificaties.
BBL: arbeidsovereenkomst van de deelnemer is een
overeenkomst tussen werkgever en
werknemer/deelnemer. In hoeverre in die
overeenkomst afspraken worden opgenomen over het
volgen van één of meer opleidingen is een zaak van die
twee partijen.

18. Aandachtspunten
• Samenvoegen 2 crebo's mag niet leiden tot substantiële
verzwaring van het onderwijsprogramma van de student (ziet
de Inspectie op toe).
• Bekostiging voor één opleiding.
• Langer over een combi-opleiding doen mag, maar levert enkel
extra verblijfsgeld op (met cascade afnemend) en geen extra
diplomageld.
• Advies: opleiding bekostigen via opleiding met hoogste
prijsfactor

19. Raamwerk examinering
Wat bevat dit document?
• aandachtspunten voor de examinering van de combi-opleidingen
VZ/MZ3 voor BOL en BBL
• stappenplan voor het vormgeven van de examinering van de combi-
opleidingen (gebaseerd op Kwaliteitsborging Examinering.
http://kwaliteitsborging.examinering.nl )
Voor wie is dit document bedoeld?
• Degenen die verantwoordelijk zijn voor opstellen examenplannen,
bijvoorbeeld examencommissies, teams, managers enz.
Waarvoor is het document bruikbaar?
• Voor het op- of bijstellen van examenplannen voor combi-opleidingen.

20. Stappenplan examinering: Stap 1 Plan
Examencyclus voor combi-opleiding ‘in de steigers’ zetten
• Aandachtpunten curriculum, BPV en examinering:
– haalbaarheid
– uitvoerbaarheid
– betaalbaarheid
– organiseerbaarheid
– doelmatigheid
• Onderbouwen dubbelkwalificering VZ-MZ3 haalbaar voor student
binnen aangegeven studieduur
• Verlenen individuele vrijstellingen voor examinering generieke vakken,
keuzedelen en/of deel beroepsgerichte onderwijs/examinering van één
van beide kwalificaties

21. Stap 2
Stap 2: Opstellen examenvisie, het examenreglement en het handboek
examinering
Uitgangspunten:
• Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB)
• Kwalificatiedossiers
• Sectorale examenprofiel

22. Stap 3
Stap 3 Opstellen en vaststellen examenplan
Aandachtspunt:
OCW wil verplichten: ingekochte examens van gecertificeerde
examenleveranciers of zelf ontwikkelde examens extern valideren.
Deze wettelijke verplichting wil zij per 1 augustus 2016 laten
ingaan (bron: http://www.examineringmbo.nl/nieuws/keurmerk-
examenleveranciers-en-extern-valideren-exameninstrumenten-
waar-staan-we ).

23. Stap 4, 5 en 6
Stap 4: Construeren en vaststellen examens
Stap 5: Examineren
Stap 6: Diplomeren
Op basis van examenresultaat en aangeleverde bewijsstukken
conform examenplan combi-opleiding stelt examencommissie vast of
de student aan de eisen voor beide diploma’s heeft voldaan.
– besluit beide kwalificaties positief: dubbel diplomering.
– besluit één kwalificatie positief en één kwalificatie negatief:
diplomering kwalificatie waarvoor student aan alle eisen heeft
voldaan. Student kan voor andere kwalificatie ontbrekende
bewijsstukken alsnog aanleveren.
– besluit voor beide kwalificaties negatief: student moet ontbrekende
bewijsstukken alsnog aanleveren.

24. Stap 7 Evalueren
Centrale vraag:
Voldoet de kwaliteit van de examinering van de combi-opleiding aan de
in- en externe kwaliteitseisen en –doelen?
Belangrijke aandachtpunten: haalbaarheid, uitvoerbaarheid,
betaalbaarheid, organiseerbaarheid en doelmatigheid
Examencommissie verzamelt gegevens over kwaliteit:
- examenstandaarden/kaders;
- examenprocessen;
- exameninstrumenten;
- examenfunctionarissen;
- examenorganisatie.

25. Stap 8 Bijstellen
Centrale vraag: Voldoet de kwaliteit van de examinering van de
combi-opleiding aan de in- en externe kwaliteitseisen en –doelen?
Conclusies leiden tot vervolgacties.
In- en extern verantwoorden kwaliteit examinering combi-opleiding
én verder verbeteren kwaliteit door benoemen verbeteracties.
Servicedocument Format jaarverslag examencommissie, zie
http://kwaliteitsborging.examineringmbo.nl/ .

26. Vragen?
Effectief examineren bij dubbelkwalificering:
• Wat wilt u nog weten?