Op diverse ROC's zijn initiatieven gaande om dossieroverstijgende opleidingen vorm te geven. Het idee achter breed opleiden in niveau 2 is om de leerling een betere kans te geven op de arbeidsmarkt door ze niet smal op te leiden maar juist inzetbaar te laten worden voor meerdere typen werkzaamheden. Het is een uitdaging om onderwijs vorm te geven voor een dossieroverstijgende opleiding: waar begin je? Welke focus kies je? Hoe laat je meerdere 'beroepen' terugkomen in uitdagend onderwijs? In deze workshop gaan we concreet aan de slag met het ontwikkelen van opdrachten voor brede niveau 2 opleidingen.

1. WELKOM
Onderwijs bouwen
in een dossieroverstijgende opleiding
………….…………………
Marloes Zewuster
Albert Jan Hoeve

2. Workshop, zelf bouwen aan…
• Niveau 2 breed, een insteek vanuit Deltion College Zwolle
• Zelf aan de slag met niveau 2 brede dossiers:
• Onderwijsmodel
• Opdrachten
• Reflectie op elkaars werken
• Leg vast en neem mee….

3. Niveau 2 breed
wat, waarom, hoe
• Onduidelijk arbeidsmarkt perspectief
• Om welke beroepen gaat het?
• Onduidelijk beroepsbeeld student
• Relatief grote uitval en overstappers
• Maar niet overal… er zijn ook duidelijke beroepen en goede
arbeidsmarkt perspectieven of mogelijkheden voor
doorstroom

4. Eerste verkenning
niv.2-breed
• Trends in het werkveld:
• Minder zorg, meer dienstverlening en facilitair
• Vraag naar breed inzetbare arbeidskrachten
• Gastheerschap, communicatieve vaardigheden, omgaan
met mensen wordt steeds belangrijker
• Verwachte toename beroepen/werkenden op niveau 2,
laaggeschoolden in brede dienstverlenende functies (CPB
2015)

5. Waar hebben we het over?
• Medewerker secretariaat en receptie
• Medewerker (financiële) administratie
• Helpende zorg en welzijn
• Medewerker facilitaire dienstverlening
• Medewerker sport en recreatie
• Medewerker ICT
• Logistiek medewerker
• Parts-/baliemedewerker
• Verkoper

6. Over wie hebben we het?
• De student:
- die vanuit Entree wil doorstromen
- die niet weet wat hij/zij wil, of een verkeerde studiekeuze maakt
- die een slecht of niet realistisch beeld heeft van de arbeidsmarkt (kansen
en wensen)
o Ik wil de zorg in, met kinderen werken…
o Ik wil de ict in, ik kan goed gamen en snap veel van computers
o Ik wil de handel in, veel verdienen

7. Verschillende scenario’s
1. Beter afstemmen tussen opleidingen
2. Uitbouwen niveau 2 HZW-Faciltair-Sport&Recreatie-Schoonmaak en
voor de rest behouden
3. Ontwikkelen van een nieuwe brede opleiding niveau 2 voor de eerder
genoemde kwalificaties

8. Optie 3: brede opleiding
• Het ontwikkelen van een paar scenario’s voor de opzet van een brede
opleiding niveau 2
• Een brede opleiding die studenten de kans moet geven om vanuit eigen
kwaliteiten en ambities een opleiding op assistent niveau te kunnen
afronden. Een opleiding die de student kansen biedt in het breed
oriënteren, het vakspecifiek inkleuren of zich te richten op doorstroom
naar niveau 3.

9. Brede niveau 2 (vervolg)
• Een opleiding die zich inzet om studenten op te leiden binnen een
uitdagende leer/werkomgeving; op te leiden in een vertrouwde en op de
doelgroep afgestemd leerklimaat.
• Een opleiding die zichtbaar en merkbaar inzet op het voorbereiden van
de student voor het werkveld of een vervolgstudie waarbij in het
bijzonder ingestoken wordt op de 21-eeuwse vaardigheden (21st-skills).

10. Brede niveau 2 (vervolg)
• Een opleidingstraject dat grotere kansen biedt voor studenten vanuit
Entree. Een soepele en flexibele doorstroom wordt mogelijk gemaakt.

11. Scenario’s
• De te ontwikkelen scenario’s houden rekening met het HUBO
(haalbaar,uitvoerbaar,betaalbaar onderwijs) principe, doen uitspraken
over intake, curriculum, examineren, bpv en organisatie.
• De scenario’s geven ook een richting betreffende de plek van de
opleiding binnen Deltion, teamgrootte, teamdeskundigheid en
organiseerbaarheid.

12. Over wie hebben wíj het:
- Twijfelaars en onbewuste kiezers (‘iets met kinderen’)
- Kiest niet op arbeidsmarktperspectief, maar korte termijn
- Doeners-praktijkgericht
- Beperkt concentratievermogen
- Randvoorwaarden om te leren vaak niet op orde
- Grote niveau-verschillen binnen groepen: instroom entree,
doorstroomambities, NT2
- Dus… structuur, aandacht, duidelijkheid, contextrijk, vast
team, kansen+geduld

13. We kiezen voor…
• Brede instroom van studenten
• Flexibel onderwijs op instroom en uitstroom
• Opdracht en taakgestuurd onderwijs
• Leren in de context, van breed naar smal
• Stamgroepen
• Portfolio in onderwijs en examineren “bewijs wat je kunt!”
• Positive Behaviour Support als pedagogisch klimaat

14. Vanaf augustus 2016
• Starten we met een team leraren dat wil
• In een contextrijke omgeving
• Met een beperkte groep studenten
• In een actieve samenwerking met bedrijven

16. Model met 2 varianten in drie
fases
1. Schoolvariant: werken, leren en oefenen in een schoolse
(simulatie) omgeving;
2. Combinatievariant: werken, leren en oefen op de werkvloer,
duaal opleiden;
• Fase 1: Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik: een brede
oriëntatie op jezelf en het werk
• Fase 2: Verbreden van je mogelijkheden
• Fase 3: Verdiepen van je mogelijkheden
• Fase 4: Verzilveren, afronding opleiding

17. Uitwerking combinatiefase
• Duaal opleiden (2 tot 3 dagen bpv)
• Bedrijf waarin verschillende facetten van niv.2 zichtbaar zijn,
ervaring in opgedaan kan worden
• Langdurig traject
• Gerichte begeleiding op de werkplek:
Werkbegeleider
Leraar
Eventueel vierde jaars student
HBO student (SPH, MWD, Pedagogiek, HRM,
Lerarenopleiding)

18. Nog enkele hobbels te nemen…
• Breed inschrijven, hoe doen we dat (wordt nu ontmoedigd)
• Veel overschrijvers: overleg over rendement
• Verhouding BOT – BPV aanpassen in eerste leerjaar, leren in
de context mogelijk maken
• Inzet remediërende keuzedelen
• Meer “vrije ruimte” om combinatie opleidingen mogelijk te
maken (het wetsvoorstel cross-overs sluit hier niet bij aan,
dat gaat over nieuwe beroepen MET een werkgever)
• Brede erkenning van leerbedrijven

19. Nu zelf aan de slag….
• Opdracht A: een alternatief grofcurriculum
• Een alternatief scenario of grofcurriculum voor een dossieroverstijgende
niveau 2 opleiding.
• Opdracht B: een stukje van het fijnontwerp
• Werk een opdracht uit waarmee studenten aan de slag kunnen voor 40
sbu’s, dossieroverstijgend
• Opdracht C: richtlijnen voor ontwikkelaars
• Servicedocument voor ontwikkelaars van dossieroverstijgende opdrachten

20. • Marloes Zewuster, zelfstandig adviseur, zewuster@werkaanonderwijs.nl
• Albert Jan Hoeve, strategisch onderwijsadviseur Deltion College
• Netwerk Niveau 2 breed: info via CINOP, Sandra Beugel
• Achtergrondinformatie: Verwantschapsanalyse niveau 2, 9 maart 2015,
MBOraad / Stichting Praktijkleren