EDUP3043 Pengurusan Bilik Darjah dan Tingkah Laku Masalah-masalah tingkah laku dalam filem freedom writers model pengurusan bilik darjah (model terapi Realiti Glasser) Intervensi dalam menangani masalah disiplin

1. [Document title]
10
1.0 Pengenalan Filem FreedomWriters
Rajah 1: Muka depan filem Freedom Writers
Freedom Writers merupakah kisah yang diadaptasi dari kisah sebenar mengenai
seorang guru yang berjiwa besar bertungkus-lumus dalam membangkitkan semangat anak-
anak didiknya untuk belajar. Erin Gruwell merupakan seorang guru berpendidikan tinggi dan
mengajar di Woodrow Wilson High School sebagai guru Bahasa Inggeris. Woodrow Wilson
High School merupakan sekolah yang berprestasi tinggi dan cemerlang dalam bidang
akademik. Oleh yang demikian, sekolah tersebut melaksanana program intergrasi. Namun,
program tersebut telah salahditafsirkan sehingga menerima pelajar-pelajar yang mempunyai
tahap disiplin yang rendah dan kekurangan etika dan moral. Semangat beliau mula tercabar
apabila mengetahui kelasnya terdiri daripada pelajar yang mempunyai masalah disiplin yang
merbahaya dan tidak mempunyai semangat untuk belajar. Erin menggunakan pelbagai jenis
pendekatan untuk menawan hati pelajarnya untuk belajar, akan tetapi, tiada seorang pun yang
memberikan maklumbalas yang positif. Dengan dedikasi dan semangat Erin sebagai seorang
guru, beliau sentiasa bertungkus-lumus dan tidak berputus asa agar pelajarnya memperoleh
pendidikan yang sempurna walaupun menghadapi masalah disiplin yang melampau.
2.0 Definisi Masalah Tingkah Laku dan Disiplin
Tingkah laku bermasalah boleh didefinisikan sebagai tingkah laku yang tidak normal
dan terkeluar dari nilai dan norma sosial masyarakat, tidak kira di dalam kehidupan
bermasyarakat atau termasuk sekolah. Dalam konteks pendidikan, tingkah laku bermasalah
merujuk kepada sebarang tingkah laku yang boleh merosakkan kelancaran proses
pengajaran dan pembelajaran khususnya di dalam bilik darjah. Kindsvatter (dlm. Levin &
Nolan, 2004) melihat disiplin dari segi perspektif tingkah laku murid-murid dalam bilik darjah
mendefinisikan masalah disiplin sebagai tingkah laku bermasalah atau salah laku. Masalah
disiplin merupakan masalah tingkah laku bermasalah negatif dibahagikan kepada dua;
masalah disiplin destruktif dan masalah disiplin disruptif. Masalah disiplin distruktif ialah
bentuk tingkah laku agresif yang merosakkan diri sendiri, orang lain dan sekelling. Contoh

2. [Document title]
11
masalah disiplin distruktif ialah samadamelalui sindiran atau perbuatan fizikal seperti tumbuk-
menumbuk, bergaduh, merosakkan harta benda awam (vandalisme), membuli dan
mendekatkan diri dengan dadah. Masalah disiplin disruptif menurut Feldhusen (dlm. Levin &
Nolan, 2004) ialah bentuk tingkah laku yang menggangu terhadap perlaksanaan proses
pengajaran dan pembelajaran yang lancar. Contoh masalah disiplin disruptif ialah berbuat
bising di dalam kelas, lewat masuk kelas, mengganggu rakan-rakan lain dan tidak hormat
kepada guru yang mengajar di hadapan.
Rajah 2: Jenis-jenis masalah disiplin
3.0 Masalah-masalah Tingkah Laku Dalam Filem Freedom Writers
Erin menghadapi pelbagai cabaran dalam mendidik pelajarnya, namun beliau tidak
pernah berputus asa dan sentiasa berjiwa kental. Semasa berkhidmat sebagai pendidik di
Woodrow Wilson High School, beliau mendapati pelbagai jenis masalah tingkah laku dan
masalah disiplin dalam kalangan pelajarnya. Antaranya ialah masalah sentimen perkauman
yang terdapat di sekolah tersebut. Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat, sentimen
bermaksud perasaan yang berlebih-lebihan dan menurutkan kata hati terhadap sesuatu. Oleh
yang demikian, sentimen perkauman bermaksud perasaan hati yang bersifat rasialisme
sehingga berlawan dengan akal fikiran dan seterusnya dapat diekspresikan melalui perbuatan
ataupun pertuturan. Contoh yang ketara dapat dilihat di sekolah tersebut apabila kaum
Cambodia, kaum Amerika-Afrika, kaum Latin dan lain-lain sentiasa berpuak-puak walaupun
berada di satu kawasan yang besar, contohnya di padang sekolah tersebut. Erin menyedari
bahawa sentimen perkauman merupakan salah satu berlakunya masalah disiplin di sekolah
Jenis-jenis
masalah
disiplin
Destruktif
Disruptif

3. [Document title]
12
tersebut dan seterusnya mengambil inisiatif untuk menukarkan tempat duduk di dalam bilik
darjah. Inisiatif Erin tidak disukai oleh pelajarnya sehingga tidak menghadirkan diri ke sekolah.
Isu-isu perkauman dan isu-isu sensitif ini boleh menggugat perpaduan dan kesepakatan
antara kaum, mewujudkan huru-hara dan ancaman ketenteraman awam,mencetuskankonflik
dan perselisihan kaum. Kesemua elemen-elemen negatif ini akan menganggu keharmonian
hubungan antara kaum, merencatkan keselesaan rakyat dan mengusutkan hubungan
interaksi antara agama dan budaya. Implikasi masalah sentimen perkauman semasa proses
pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah ialah pelajar tidak dapat berkongsi
pendapat serta idea, berkolaborasi mahupun berkoperatif dan tidak dapat mewujudkan
suasana bilik pembelajaran yang harmoni serta mempunyai risiko untuk pelajar bergaduh di
dalam kelas.
Salah laku seterusnya ditunjukkan oleh pelajar-pelajar di dalam filem Freedom Writers
ialah gangsterisme dan vandalisme. Gejala gangsterime dan vandalisme dianggap sebagai
suatu tindakan destruktif. Secara umumnya, gangsterime boleh dirujukkan sebagai aktiviti
jenayah atau sosial yang dijalankan oleh sekumpulan individu. Mereka sanggup melakukan
apa sahaja tindakan demi mencapai kepuasan dan matlamat mereka. Berdasarkan filem
tersebut, terdapat beberapa babak di mana pelajar sering bergaduh secara berkumpulan dan
menggunakan senjata seperti pistol. Senjata api ini tidak sepatutnya dimiliki oleh pelajar
kerana ianya sangat berbahaya dan pelajar ini sanggup menggunakannya atas kepuasan diri
sendiri. Fenomena vandalisme juga dapat dilihat dari filem tersebut dimana pelajar melukis
grafitti di dinding bangunan sekolah menggunakan cat semburan. Vandalisme merupakan
perbuatan yang merosakkan segala harta benda awam sewenang-wenangnya. Kebanyakkan
individu yang melaukan vandalisme hanya untuk melepaskan geram dan sesetengahnya
untuk memenuhi kepuasan hati. Hal demikian memberikan kesan kepada individu untuk
melakukan perbuatan yang sama itu lagi jika masalah ini masih berterusan.
Gejala membuli juga dapat dilihat filem tersebut di mana pelajar lelaki bernama Jamal
dibuli secara mental kerana lukisan mukanya dijadikan bahan ejekan rakan-rakan lain di
dalam kelas. Tambahan pula, pelajar wanita bernama Eva juga dipukul dan diperas ugut
selepas perbicaraan mahkamah dijalankan kerana ia jujur menyatakan bahawa teman
lelakinya didapati bersalah dalam kes tembak-menembak yang menyebabkan kematian.
Gejala buli merupakan perbuatan mengasari orang yang lemah dengan bertujuan untuk
menunjukkan kekuatan masing-masing. Ia juga merupakan tingkah laku agresif samada
dalam bentuk fizikal ataupun mental yang boleh mendatangkan ketidakselesaan kepada si
pemangsa. Terdapat dua jenis buli iaitu buli fizikal dan buli mental. Buli fizikal melibatkan
pukul-memukul, memeras ugut, menampar dan perbuatan agresif yang dapat mencederakan
dan melukakan orang lain. Buli mental pula melibatkan ejek-mengejek yang dapat

4. [Document title]
13
memberikan kesan yang mendalam kepada orang lain kerana ia melibatkan unsur-unsur
negatif. Gejala buli memberikan impak yang impulsif kepada mangsa yang dibuli. Sebagai
contoh, ia akan hilang keyakinan diri sehingga sanggup mencederakan diri dan juga akan
menyebabkan kematian. Terdapat sebuah kes di Malaysia pada tahun 2010 di mana seorang
pelajar tingkatan empat yang bersekolah di Maktab Tentera Diraja Sungai Besi meninggal
dunia kerana dibuli dan didera oleh pelajar senior di maktab tersebut. Menurut laporan
pembedahan siasatan, bahagian abdomen pelajar tersebut bengkak dan terdapat kesan
lebam serta dipercayai dipukul menggunakan barang yang keras dan tumpul.
(https://www.malaysiakini.com/news/135460)
4.0 Model Pengurusan Disiplin Bilik Darjah
Model pengurusan disiplin bilik darjah yang sesuai untuk menangani masalah-
masalah tingkah laku yang dibincangkan ialah Model Terapi Realiti Glasser. Model Terapi
Realiti ini diilhamkan oleh seorang psikiatari dan konsultan pendidikan iaitu William Glasser
(1965). Model ini memberi fokus bahawa setiap tingkah laku yang dilakukan oleh individu
berasaskan pilihan yang dibuat dan pilihan yang dibuat adalah berdasarkan dari keperluan-
keperluan asas mereka. Di dalam model ini, terdapat sebuah teori yang diperkenalkan iaitu
Teori Pilihan. Teori ini menekankan tingkah laku manusia didorong oleh keperluan psikologi
yang perlu dipenuhi. Beliau juga menyatakan bahawa masalah tingkahlaku di bilik darjah
berlaku kerana murid berasa bosan dan tidak berpuas hati dengan jangkaan guru serta
keperluan asas mereka tidak dipenuhi semasadi sekolah. Keperluan-keperluan asas tersebut
termasuklah rasa kasih sayang, mempunyai kuasa dan kawalan, kebebasan dan keperluan
untuk bersuka ria. Glasser mempercayai bahawa keperluan-keperluan asas ini perlu dipenuhi
agar tingkah laku mereka boleh dimanipulasi. Dari segi kasih sayang, murid memerlukan guru
yang memberikan perhatian dan mengambil berat ke atas diri mereka. Dengan cara ini, murid
akan berasa disayangi dan dipunyai dalam persekitaran bilik darjahnya. Selain itu, murid
memerlukan kuasa dan kawalan kendiri untuk membuat pilihan terhadap aktiviti-aktiviti bilik
darjah mengikut kecenderungan dan kebolehan mereka. Mereka juga sedar mereka
mempunyai kawalan ke atas tingkah laku mereka sendiri. Kesedaran-kesedaran ini akan
membawa kepada perasaan dipunyai dan mempunyai kepentingan dalam pengurusan bilik
darjah. Dari segi kebebasan pula, murid perlu diberikan kebebasan untuk menentukan
matlamat hidup dan bertanggungjawab terhadap tingkah laku mereka. Dalam masa yang
sama, ibu bapa dan guru-guru perlu mengawasi mereka dengan memberikan kebebasan
yang bersesuaian dengan peringkat umur mereka. Beliau juga menyatakan bahawa
keseronokan merupakan keperluan asas yang dapat mendorong tingkah laku. Menurut

5. [Document title]
14
Glasser, murid-muridcenderung untuk mencari keseronokan yang kadangkala sukar dipenuhi
oleh orang dewasa. Oleh itu, guru perlu memikirkan aktiviti-aktiviti yang menyeronokkan
sekaligus meningkatkan tahap pembelajaran mereka. Berdasarkan konsep teori pilihan ini,
Glasser mengatakan dalam Akhiar Pardi dan Shamsina Shamsuddin (2013) bahawa murid
perlu dibantu untuk membuat pilihan yang sewajarnya. Guru perlu mengajar murid untuk
memikul tanggungjawab dan menangani tingkah laku masa kini, bukannya pada masa
lampau. Idea utama dalam Model Terapi Realiti ialah tidak kira apa-apa yang berlaku pada
masa lalu atau masa sekarang, individu berhak untuk memilih tingkah laku atau corak hidup
yang boleh memenuhi empat keperluan asas yang telah dibincangkan tadi.
Rajah 3: Keperluan asas setiap individu berdasarkan Model Terapi Realiti Glasser
5.0 Intervensi Dalam Menangani Masalah Disiplin
Pengurusan masalah disiplin di dalam bilik darjah merupakan salah satu agenda yang
penting dalam profesionalisme keguruan. Langkah-langkah menangani masalah disiplin perlu
dirangka oleh guru supaya masalah ini tidak mengganggu proses pengajaran dan
pembelajaran di dalam bilik darjah agar murid-muriddapat mencapai hasil pembelajaran yang
diingini. Menangani tingkah laku bermasalah merupakan tindakan ke atas masalah tingkah
laku yang ditunjukkan oleh murid-murid. Masalah tingkah laku dapat dikurangkan sekiranya
guru mempunyai langkah-langkah intervensi untuk mengawal masalah tersebut sebelum
menjadi lebih serius. Rajah di bawah menunjukkan beberapa bentuk intervensi yang dapat
digunakan.
Kasih
sayang
Kebebasan
Keseronokan
Keperluan
asas

6. [Document title]
15
Rajah 4: Intervensi dalam menangani masalah tingkah laku iaitu pelan pengurusan bilik
darjah Glasser, ‘pastoral care’ dan ‘networking’.
5.1 Pelan Pengurusan Bilik Darjah Glasser
Menurut Glasser, murid seharusnya memikul tanggungjawab untuk memenuhi
keinginan, mengawal tingkah laku, dan membuat pilihan masing-masing. Untuk tujuan
tersebut, Glasser menggariskan satu pelan disiplin daripada 10 langkah seperti berikut:
Intervensi
dalam
menangani
masalah
tingkah laku
Pengurusan
BilikDarjah
Glasser
'Pastoral
care'
'Networking'
Langkah 1
•Apabila berlakutingkahlakubermasalah dalam bilikdarjah, guruhendaklahmelapangkanmasa untuk
mengenalpasti punca tingkahlakutersebut
Langkah 2
•Guru perlu pertimbangkan bagaimana tingkahlakuyang sama pernah ditangani pada masalampau.
Langkah 3
•Guru berusaha mencegah salah laku melalui dua cara. Pertama, berikanlatihan di dalamkelas yang
menarikdanrelevan. Kedua, bina hubunganyang positifdenganmurid.
Langkah 4
•Guru pertingkatkancara penyoalan. Soalanberbunyi 'Apakahyangsedang anda lakukan" lebih berkesan
berbanding dengan"Mengapa anda melakukanperkara tersebut" kerana kebanyakanmurid akan
menjawabbahawa mereka tidak tahusebabnya. Guruperlu menekankanbahawa muridtersebut terpaksa
bertanggungjawabatastingkahlakutersebut.
Langkah 5
•Sekiranya masalahtersebut berlanjutan, guru perlumengadakan perbincangandenganmuridtersebut.
Contoh soalanialah"Adakahapa yanganda lakukan melanggarperaturan?", "Adakahyang anda lakukan
ini membantudiri anda ataurakan-rakan yang lain?". Murid perlumembuat penilaian terhadapapa yang
mereka lakukan. Selagi mereka tidaksedar akan kesalahanmereka, mereka tetapdiberikan konsekuen
yang berkaitan.

7. [Document title]
16
Rajah 5: Pelan 10-langkah Glasser dalam menangani masalah tingkah laku di dalam bilik
darjah
5.2 ‘Pastoral care’
‘Pastoral care’ merujuk kepada perkhidmatan jagaan kerohanian dan kaunseling yang
diberikan oleh golongan paderi, dan pemimpin-pemimpin agama kepada penganut-penganut
agama Kristian berasaskan agama. Manakala dalam konteks pendidikan pula, pastoral care
bermaksud amalan guru dari segi menjaga kebajikan peribadi dan sosial murid-murid bawah
tanggungjawabnya. Ia merupakan satu himpunan sistem, prosedur dan program yang
bertujuan untuk memenuhi keperluan murid secara menyeluruh agar mereka berpeluang
untuk mencapai potensi masing-masing serta melengkapkan diri dengan kemahiran-
kemahiran penting bagi mengharungi liku-liku kehidupan nanti. Menurut Hornby, Hall dan Hall
(2003), pastoral care merujuk kepada proses pendidikan yang berhubung dengan bantuan
yang diberikan kepada murid dari segi peribadi, perkembangan sosial dan moral, bimbingan
akademik dan vokasional. Justeru, pastoral caredianggap sebagai ciri utama pendidikan yang
ditawarkan kepada semua murid. Secarakeseluruhannya, terdapat tiga jenis strategi pastoral,
iaitu kaunseling, bimbingan dan pendidikan peribadi dan sosial.
Langkah 6
•Murid dikehendaki membentuksatu pelanyangmengandungi tindakanpositifdenganbantuan
guru. Sebaik sahaja mereka membuat komitmenuntukberubah, gurutidaklagi akanmenerima
sebarang alasan.
Langkah 7
•Sekiranya langkah 1-6 kurang berkesan, muridtersebut hendaklah diasingkandenganmenggunakan
time-out dalam bilik darjah. Dalamtempoh itu, mereka tidakdibenarkanmengambilbahagian dalam
aktiviti bilik darjah sehingga berupaya mengubahsuai pelanyang sedia ada ataumembentukpelan
baru.
Langkah 8
•Sekiranya tingkahlakubermasalah masih berlanjutan, hantarmereka ke satulokasi khasyangselesa
tetapi tidak mengancambawahseliaan seorangyang ditugaskan khas untuk membantumereka
memperbaiki tingkah laku yangtidakwajar.
Langkah 9
•Bagi murid yangbersifat luarkawalandantidakboleh diambil tindakanseperti langkah8, guru
hendaklahhubungi ibu bapa untuk berpindahsekolah.
Langkah 10
•Bagi kes yangserius di mana langkah1-9 gagal untukmenghasilkansebarangkesanpositif, murid
dirujukkepada pihak berkuasa yang berupaya memberi bantuanprofesional.

8. [Document title]
17
Rajah 6: Strategi dalam pastoral care
5.3 ‘Networking’
Networking merupakan isitilah yang digunapakai untuk rangkaian tanpa bersemuka
dengan individu yang lain. Strategi ini berkeupayaan untuk mengurangkan masalah tingkah
laku dan disiplin di sekolah di mana pelajar boleh melakukan pendekatan kepada guru
bimbingan tanpa berhadapan. Ini juga memberi manfaat kepada semua pelajar kerana tidak
semua pelajar berani untuk bersemuka dengan guru dan pembimbing kaunseling. Pihak
sekolah boleh menyediakan tong aduan kilat di tempat-tempat yang mudah untuk pelajar
memasukkan aduan mereka seperti di kantin, di pusat sumber dan di depan bilik kaunseling
sendiri. Guru kaunseling juga boleh mewujudkan email aduan yang khas sebagai alternatiff
untuk para pelajar meluahkan permasalahan mereka. Portal dalam internet juga boleh
ditubuhkan seperti Schoology bertujuan untuk membolehkan para pelajar berinteraksi dan
berbalas informasi antara satu sama lain. Melalui cara ini, kausnelor dapat mengetahui cara
pelajar berkomunikasi di dalam asrama dan sekolah. Kaunselor pelajar juga dapat
mengetahui isu-isusulit pelajar melalui portal ini dengan membuatpenyamaran seperti pelajar
yang lain. Dengan adanya networking yang melibatkan guru bimbingan atau guru kaunseling,
pelajar merasakan bahawa mereka tidak boleh melakukan permasalahan disiplin kerana
tindakan mereka dapat diketahui oleh pihak sekolah.
Kaunseling
• Membantu murid-
murid secara individu
atau kelompok untuk
menangani masalah
yang sedang dialami
serta mengurus
kehidupan dengan
berkesan
Bimbingan
• Membantu murid-
murid secara individu
atau kelompok
membuat keputusan
berhubung dengan
hal-hal peribadi,
akademik atau
kerjaya.
Pendidikan peribadi dan
sosial
• Isu-isu penting boleh
diserapkan merentasi
kurikulum oleh guru
mata pelajaran yang
berkenaan,
diintergrasikan dalam
tutorial oleh tutor
atau disampaikan
sebagai satu mata
pelajaran yang
berasingan oleh guru
bimbingan.

9. [Document title]
18
6.0 Penutup
Kebanyakan masalah disiplin dan tingkah laku bermasalah yang berlaku dalam bilik
darjah bersifat pelbagai dimensi dan merupakan simptom-simptom masalah yang dihadapi
oleh murid-murid pada pelbagai aras. Sebagai seorang guru, kita harus boleh bezakan bila
sesuatu tingkah laku ditakrifkan sebagai yang bermasalah atau bukan bermasalah. Jika
bermasalah, tingkah laku tersebut mempunyai darjat keseriusannya. Manakala yang kurang
penting, kita juga perlu ketahui punca, kesan dan implikasi tingkah laku bermasalah dalam
bilik darjah agar kita lebih memahami murid yang menimbulkan masalah disiplin, seterusnya
bertindak ke arah mengawasi situasi bilik darjah agar tidak bertambah teruk sehingga
mengganggu proses pengajaran dan pembelajaran.

10. [Document title]
19
RUJUKAN
Ab. Aziz Mohd Yatim, Md. Noor Saper & Nor Junainah Mohd Isa. (2008). Intervensi dalam
menangani masalah disiplin pelajar: Model pendekatan kaunseling. [Online]. Dimuat
turun pada 20 Ogos 2016 daripada http://pusaka02.blogspot.my/2008/06/intervensi
-dalam-menangani-masalah_09.html
Akhiar Pardi & Shamshina Shamsuddin. (2015). Bimbingan dan Kaunseling Kanak-Kanak.
Kuala Lumpur: Pelangi Profesional Publishing Sdn. Bhd
Brophy, J. E. (1983). Classroom organization and management. The Elementary School
Journal 83(4): 265-285.
Choong Lean Keow. (2009). Murid Dan Alam Belajar. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn.
Bhd.
Choong Lean Keow. (2011). Pengurusan Bilik Darjah dan Tingkah Laku. Kuala Lumpur.
Kumpulan Budiman Sdn. Bhd
Goh Swee Chiew. (2005). Classroom management: Creating positive learning environments
(2nd
ed). Singapore: Pearson Education South Asia.
Hornby, G., Hall, C., & Hall, E. (EDs.). (2003). Couselling pupils in schools: Skills and
strategies for teachers. London: RoutledgeFalmer.
Levin, J & Nolan, J.F. (2004). Principles of classroom management: A professional decision
making model (4th
ed). Boston: Pearson.
Pelajar RMC mati dipercayai dibuli senior. [Online]. Dimuat turun pada 20 Ogos 2016
daripada: https://www.malaysiakini.com/news/135460