วิชาการจัดการธุรกิจด้วยคอมพิวเตอร์ ผู้สอน ดร.ประภาพร บุญปลอด

1. หลัก การจัด การ : บทที่ 6
การจัด องค์ก าร p.84
เพือ ให้ผ ู้เ รีย น
่
สามารถอธิบ ายความสำา คัญ ของการจัด
องค์ก ารได้
อธิบ ายหลัก การพื้น ฐานในการจัด
องค์ก ารได้
อธิบ ายลัก ษณะของการจัด องค์ก าร
แบบต่า งๆได้

2. การจัด องค์ก าร
(organizing)

หมายถึง การพิจ ารณาการแบ่ง หน้า ที่
การกำา หนดอำา นาจและความรับ ผิด
ชอบของแต่ล ะฝ่า ย กำา หนดขอบข่า ย
การสือ สารและการประสานงานและ
่
กำา หนดปัจ จัย อื่น ๆที่เ กี่ย วข้อ ง

3. ปัจ จัย ที่เ กี่ย วข้อ งกับ การจัด
องค์ก าร p.84

โครงสร้า งองค์ก าร (Organizational
Structure) หมายถึง การจัด แบ่ง งาน
ความรับ ผิด ชอบและอำา นาจหน้า ที่
ต่า งๆออกให้เ ห็น เป็น รูป ธรรม รวมทั้ง
การกำา หนดรูป แบบการสือ สารและ
่
ประสานงานซึ่ง จะทำา ให้ผ ป ฏิบ ต ิง าน
ู้
ั
ทราบขอบเขตการทำา งานของตน
ความรับ ผิด ชอบและอำา นาจในการ
ตัด สิน ใจต่า งๆ


4. สายการบัง คับ บัญ ชา (chain of
command) หมายถึง สายการสัง การและ
่
รายงานผลการปฏิบ ต ิง านตามลำา ดับ ชัน
ั
้
ซึ่ง จะแสดงให้เ ห็น ว่า ใครมีอ ำา นาจใน
การสัง การใคร และใครจะต้อ งรายงาน
่
ไปยัง ผูใ ด
้
 อำา นาจหน้า ที่ (authority) หมายถึง
อำา นาจในการตัด สิน ใจเรื่อ งใดใดอย่า ง
เป็น ทางการ อำา นาจหน้า ที่เ กิด จากกฎข้อ
บัง คับ ขององค์ก าร ซึ่ง อำา นาจหน้า ที่จ ะ
ขึ้น อยูก ับ แต่ล ะหน้า ที่ใ นองค์ก าร และขึ้น
่
อยู่ก ับ ลำา ดับ ชัน ในสายการบัง คับ บัญ ชา
้


5. จำา นวนผูใ ต้บ ง คับ บัญ ชา (span of control)
้
ั
หมายถึงขอบเขตการควบคุมผูใต้บังคับบัญชา
้
ของแต่ละตำาแหน่งและแต่ละระดับ ขอบเขต
การควบคุมที่มีประสิทธิภาพของแต่ละระดับ
และแต่ละชนิดของงาน
 ความรับ ผิด ชอบ (responsibility) หมายถึงภาระ
ของผูปฏิบติงานในแต่ละตำาแหน่งงานในการที่
้
ั
จะทำาให้งานบรรลุวัตถุประสงค์ตามที่กำาหนด
ขึ้น
 การมอบหมายอำา นาจและความรับ ผิด
ชอบ (delegation) อำานาจหน้าที่และความรับผิด
ชอบเป็นสิ่งที่สามารถมอบหมายได้ ซึ่งการมอบ


6. การกระจายอำา นาจและการรวมอำา นาจ
(centralization and decentralization)
การที่ภ ารกิจ ขององค์ก ารธุร กิจ มีข อบเขต
กว้า งขวางนัน บางธุร กิจ อาจมีส าขา
้
กระจายไปทั่ว ประเทศหรือ ทั่ว โลก ทำา ให้
เป็น การไม่เ หมาะสมที่อ ำา นาจการตัด สิน ใจ
ต่า งๆจะรวมอยู่ท ี่ศ ูน ย์ก ลาง (centralizatio
n) จึง ต้อ งมีก ารกระจายอำา นาจการตัด สิน
ใจไปยัง ระดับ ต่า งๆตามความเหมาะสม (de
centralization)
 ฝ่า ยปฏิบ ต ิง าน (line) หมายถึง พนัก งาน
ั
ฝ่า ยปฏิบ ต ิก ารโดยตรงตามสายการบัง คับ
ั


7. การขยายความรับ ผิด ชอบงานในระดับ
เดิม (job enlargement) หมายถึง การ
ที่ผ ป ฏิบ ต ิง านได้ร ับ การมอบหมายงาน
ู้
ั
เพิ่ม ขึ้น แต่เ ป็น งานในระดับ เดีย วกับ ที่
เคยทำา มาก่อ น เช่น การที่พ นัก งานขาย
ผูห นึง ทำา หน้า ที่ข ายยาสีฟ ัน ต่อ มาได้ร ับ
้ ่
การมอบหมายให้ข ายสบูแ ละแชมพูด ้ว ย
่
 การขยายความรับ ผิด ชอบงานในระดับ
สูง กว่า เดิม (job enrichment) หมายถึง
การมอบหมายงานในระดับ ที่ส ง กว่า เดิม
ู
ให้ก ับ พนัก งาน ตัว อย่า งเช่น พนัก งาน
ขายซึ่ง เคยขายยาสีฟ ัน ต่อ มาได้ร ับ การ


8. หลัก การจัด โครงสร้า ง
องค์ก าร p.87
(Principle of Setting
Organizational Structure)
 พิจ ารณางานต่า งๆซึ่ง จะต้อ งมีใ น


องค์ก าร โดยรวมกัน เป็น กลุ่ม งานกล่า ว
คือ งานที่ม ีล ัก ษณะคล้า ยกัน ให้อ ยู่ใ นกลุ่ม
เดีย วกัน
จัด แบ่ง ความรับ ผิด ชอบโดยระวัง การซำ้า
ซ้อ นของงาน หรือ งานบางงานไม่ม ีผ ู้
ไม่ม ีค วามรับ ผิด ชอบ หรือ ความขัด แย้ง ที่
จะเกิด ขึ้น
พิจ ารณาสายการบัง คับ บัญ ชาของงาน

9. 
กำา หนดกระบวนการสื่อ สารซึ่ง จะเกิด ทั้ง
จากระดับ สูง มายัง ระดับ ตำ่า เป็น การ
กำา หนดกระบวนการในการสัง การ หรือ
่
จากระดับ ตำ่า ขึ้น ไปยัง ระดับ สูง เป็น การ
กำา หนดกระบวนการรายงานผลซึ่ง จะส่ง
ผลต่อ ไปยัง กระบวนการในการควบคุม
หรือ การสือ สารในระดับ เดีย วกัน ซึ่ง จะ
่
เป็น กระบวนการในการประสานงาน
 พิจ ารณาอำา นาจหน้า ที่ (authority)
สำา หรับ แต่ล ะตำา แหน่ง และพิจ ารณาระดับ
การกระจายอำา นาจอย่า งเหมาะสม
อำา นาจจะหมายถึง อำา นาจในการตัด สิน ใจ

10. การกำา หนดโครงสร้า ง
องค์ก ารในรูป แบบต่า งๆ
(Departmentalization) p.89
 แบ่ง โดยพิจ ารณาจากหน้า ที่ (Functional
Pattern) เป็น การแบ่ง โดยยึด ภารกิจ ต่า งๆเป็น
ปัจ จัย หลัก
 การแบ่ง แบบโดยพิจ ารณาจากพืน ที่
้
(Geographical Pattern) หมายถึง การแบ่ง โดย
ยึด ปัจ จัย ด้า นพืน ทีเ ป็น หลัก
้ ่
 การแบ่ง แบบผลิต ภัณ ฑ์ (Product Pattern) แบ่ง
โดยพิจ ารณาจากผลิต ภัณ ฑ์เ ป็น หลัก
 การแบ่ง โดยพิจ ารณาจากลูก ค้า (Customer
Pattern) แบ่ง โดยพิจ ารณาประเภทของลูก ค้า เป็น
หลัก
 การแบ่ง แบบผสม (Mix Pattern) การแบ่ง แบบ
ผสมหมายถึง การทีผ ู้บ ริห ารระดับ สูง สุด ของแต่ล ะ
่
สายงาน อาจประกอบด้ว ยหลายลัก ษณะ (hybrid)

11. การแบ่ง แบบแม๊ก ทริก ซ์
(Matrix)แบ่ง สายการบัง คับ บัญ ชา
ทั้ง ในแนวดิ่ง (vertical
authority) และสายการบัง คับ
บัญ ชาทั้ง ในแนวนอน
(horizontal authority)

การแบ่ง โครงสร้า งแบบเครือ ข่า ย
(Network Pattern) หมายถึง โครงสร้า ง
องค์ก ารที่ก ระจายหน้า ที่ส ำา คัญ สำา คัญ


19. การจัด องค์ก ารในยุค แห่ง
การเปลี่ย นแปลง p.96



Team Approach การจัด ทีม งานที่ม ี
บุค ลากรจาก
ตำา แหน่ง หน้า ที่ต ่า งๆ (cross-functional
team) มารวมเป็น ทีม
การจัด โครงสร้า งเชิง องค์ป ระกอบ
(organic structure) หมายถึง การจัด
โครงสร้า งที่ค ำา นึง ถึง ความยืด หยุ่น ในการ
บริห ารจัด การ
การจัด โครงสร้า งองค์ก ารเพื่อ ตอบสนอง

20. 


การจัด โครงสร้า งองค์ก ารเพื่อ
ตอบสนองกลยุท ธ์
(Organizing for Strategic
Response) p.101
การกำา หนดโครงสร้า ง
สำา หรับ ธุร กิจ ที่ก ิจ การมีค วาม
ชำา นาญ
(organizing for core
competency) p.103
องค์ก ารแบบเครือ ข่า ย
(the network
organization) p.103
การจัด โครงสร้า งองค์ก าร