เอกสารบรรยายจาก รศ.ดร. ประกอบ คุปรัตน์ วิชาความเป็นผู้นำและการบริหารการศึกษา หลักสูตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาวะผู้นำและการบริหาร มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ 

1. การสร้างมิตร ขยายพวก
ประกอบ คุปรัตน์
ภาคต้น ปีการศึกษา 2550

2. บทนำา
A friend can tell you things you don't want to tell yourself.
A friend in need is a friend indeed.
Frances Ward Weller
The only way to have a friend is to be one.
Latin Proverb
Ralph Waldo Emerson
มีสุภาษิตจีนกล่าวว่า "มีมิตรร้อยคนนับว่าน้อยไป แต่มีศตรูคนเดียว
ั
ก็นบว่าเกินพอ"
ั
การทำางานใดๆก็ตามขาดคนสนับสนุนไม่ได้ และในทางตรงกัน
ข้าม ถ้าการทำางานไปนันยิ่งนานวันคนยิ่งต่อต้านก็จะทำาให้งาน
้
นั้นไม่สามารถบรรลุผลได้
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 2

3. การสร้างและใช้เครือข่าย
How Leaders Create and Use Networks
By Herminia Ibarra and
Mark Hunter
Harvard Review, January 2007

4. 3 ประเภทของเครือข่าย
1. เครือข่ายในการดำาเนินการ
(Operational Network)
2. เครือข่ายส่วนตัว
(Personal Network)
3. เครือข่ายยุทธศาสตร์
(Strategic Network)
อำานาจทั้ง 3 ประการนี้มีความ
เชื่อมโยงต่อกัน
รัชกาลที่ 5 ตัวอย่างของการสร้างและใช้
เครือข่าย อันนำาไปสู่การปฏิรูปประเทศ
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 4

5. เครือข่ายในการดำาเนินการ
Operational Networking
• เครือข่ายในการดำาเนิน
การ
• จะทำางานอะไรก็มกจะ
ั
ต้องมีเครือข่ายที่
เกี่ยวข้อง เช่น
• เมือเป็นครู ก็ต้องมีกลุ่ม
่
ครูที่ต้องทำางานร่วมกัน
11/30/13
• เครือข่ายสายงาน
(Hierarchical
Network)
• เครือข่ายคณะกรรมการ
(Committee)
• เครือข่ายคณะทำางาน
(Taskforce)
การสร้างมิตรขยายพวก 5

6. เครือข่ายส่วนตัว
Personal Networking
• เครือข่ายอันเกิดจากส่วนตัว
เช่น
• เครือญาติ วงศ์ตระกูล
• เพือนร่วมเรียนสมัยประถม
่
ศึกษา มัธยมศึกษา
• เพือนร่วมเรียนใน
่
มหาวิทยาลัย
• เพือนร่วมกิจกรรม
่
• เพือนกิน เพื่อนเที่ยว
่
(Buddy)
• เครือข่ายคนหนุ่มสาว
• เครือข่ายคนสูงอายุ
11/30/13
Alexander the Great การมีเครือข่าย
สหายร่วมรุ่นทีพร้อมจะเผชิญภัย
่
ในการทำาสงครามร่มกัน
การสร้างมิตรขยายพวก 6

7. ในสมัยเดียวกับรัชกาลที่ 5
ในยุโรปก็มราชวงศ์ต่างๆ
ี
ทีความจริงมีความเกี่ยว
่
ดองด้วยเครือญาติ
รัชกาลที่ 5 ทรงใช้การทูต
และการสร้าง
สัมพันธภาพข้ามทวีป
ถ่วงดุลอำานาจ และรักษา
ชาติให้คงเอกราชได้ใน
ช่วงแห่งการล่า
อาณานิคมของตะวันตก
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 7

8. การก่อการทางการเมือง
กบฏนักมวยในประเทศจีน
11/30/13
การสู้รบกับฝ่ายต่างชาติในปีค.ศ. 1900
จีนต้องชดใช้ความเสียหายจากสงคราม
และสถานภาพของประเทศที่ตกตำ่าไปยิ่งขึ้น
การสร้างมิตรขยายพวก 8

9. ความสำาเร็จขึ้นอยู่กับการมีเครือข่าย
หรือเครือข่ายถูกตัดขาด
การประท้วงทางการเมืองในประเทศพม่า
กันยายน 2550 ซึ่งไม่สามารถกดดันรัฐบาลทหาร
พม่าให้เปลี่ยนแปลงได้ ด้วยเครือข่ายและการรักษา
ผลประโยชน์ของกลุ่มอำานาจยังมีความเข้มแข็ง และ
ยังเป็นปึกแผ่นอยู่
11/30/13
อองซาน ซูจี ผู้นำาฝ่ายค้าน
ที่โลกภายนอกให้การยอมรับ
และถูกกำากับให้อยู่อย่างโดดเดี่ยว
การสร้างมิตรขยายพวก 9

10. รัฐประหาร 19 กันยายน 2549
พันธมิตรเพื่อประชาชนและประชาธิปไตย
เหตุการณ์ปลายปี 2006
คณะมนตรีเพื่อความมั่นคงแห่งชาติ (คมช.)
รัฐประหาร 19 กันยายน 2549
อะไรที่ทำาให้คณะผู้ก่อการรัฐประหาร ดำาเนินการสำาเร็จแบบไม่เสียเลือดเนื้อ
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 10

11. เครือข่ายยุทธศาสตร์
Strategic Networking
•
•
•
•
เมือจะทำางานใดๆ เป็นสิ่งจำาเป็นที่
่
ต้องหามิตรขยายพวกทีจะร่วมงานกัน
่
แม้บางครั้งเขาอาจดูเหมือนเป็นศัตรู
หรือคู่แข่ง เช่น
ผู้ทำาธุรกิจร่วมกัน สามารถประสานงาน
และแบ่งกันใช้ทรัพยากรร่วมกัน
เครือข่ายข้ามประเทศที่เขาจะได้
ประโยชน์จากกิจกรรมร่วมกับเรา
เครือข่ายทางการเมือง การเคลื่อนไหว
เมือเขาเข้าใจในสิ่งทีเราจะดำาเนินการ
่
่
และจะได้ประโยชน์ร่วมกัน
11/30/13
ตัวอย่างระดับประเทศ
• เขตเศรษฐกิจลุ่มแม่นำ้าโขง – ไทย ลาว
พม่า กัมพูชา จีน
• เขตเศรษฐกิจซีกใต้ - ไทย มาเลเซีย
สิงคโปร์ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์
ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์
ธุรกิจ
• เครือข่ายร้านค้าย่อยของชาวเกาหลีใน
สหรัฐ ที่สามารถพัฒนาระบบ
Logistics และการดำาเนินการแบบ
เครือข่าย
• ผู้เลี้ยงสัตว์ ไก่ หมู สร้างระบบต่อรอง
ในการจัดซื้ออาหารสัตว์ และผลิต
อาหารสัตว์ การจัดส่งสู่ตลาดร่วมกัน
โดยใช้วงแชร์ การกินอาหาร การ
ระดมเงินทุน และปรึกษาหารือร่วมกัน
แทนทีจะแข่งขันกันแบบไม่มีความร่วม
่
มือ
การสร้างมิตรขยายพวก 11

12. 3 ลักษณะของเครือข่าย
Operational
Purpose
Location and
temporal orientation
Players and
recruitment
Network attributes
and key behaviors
11/30/13
ดำาเนินการได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ เพราะสั่งการได้
Getting work done
efficiently
การติดต่อเป็นแบบภายใน
และเป็นไปตามคำาสั่ง
Contacts are mostly
internal and oriented
toward current demands
อำานาจในการตัดสินใจขึ้นอยู่
กับการทำางานตามหน้าที่และ
คำาสั่ง
Key contacts are relatively
nondiscretionary;
ความลึกขึ้นอยู่กับ
สัมพันธภาพในการทำางานที่ดี
Depth: building strong
working relationships
Personal
Strategic
Enhancing personal
and professional
development;
ไม่สามารถดำาเนินการได้
เพียงเครือข่ายดำาเนินการ
และเครือข่ายส่วนตัว
Contacts ar mostly
external and oriented
toward current
interests and future
potential interests
Key contacts are
mostly discretionary;
ไม่จำากัดสถานที่ ขึ้นอยู่กับ
วัตถุประสงค์ และความ
ต้องการร่วมกัน
Breadth: reaching out
to contacts who can
make referrals
เน้นวัตถุประสงค์ร่วมกัน
และการอาศัยเครือข่าย
ดำาเนินการ และความ
สัมพันธ์ส่วนตัวสนับสนุน
สามารถเลือกใช้วิธการได้
ี
หลากหลาย
การสร้างมิตรขยายพวก 12

13. การบริหารทีทำาให้เสียพวกขาดเพื่อน
่
มีด ง ต่อ ไปนี้
ั
1. พวกมิชชันนารี (Missionary)
2. พวกเต่า หรือนกกระจอกเทศ (Turtles or ostriches)
3. ตุ๊กตาหมี (Teddy under crossfire)
4. พวกระมัดระวังจนเกินเหตุ (Cautious failure)
5. พวกชอบหาเรื่องทะเลาะ มองเห็นคนเป็นศัตรู (Warmonker)
6. นักฝันทีไม่สามารถทำาให้ความฝันกลายเป็นความจริง
่
(Dreamer without doers)
7. จักรพรรดิทถูกห้อมล้อมด้วยพวกขันทีทไม่มความ
ี่
ี่
ี
สามารถ แต่เอาแต่ประจบ
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 13

14. อำานาจ
การทำางานใดๆจะให้สำาเร็จจำาเป็นต้องมีพลังขับ
เคลื่อน
• อำานาจ (Power)
• อำานาจหน้าที่ (Authority)
• อิทธิพล (Influence)
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 14

15. ที่มาแห่งอำานาจ
อำานาจหรือพลังในการทำางานนั้นมีเครื่องมืออย่างน้อย 10 ประการ
คือ
1. การหว่านล้อมชักจูงใจ (Persuasion)
2. ความอดทน (Patience)
3. ความอ่อนโยนสุภาพ (Gentleness)
4. ความตั้งใจที่จะสอนหรือให้ความรู้แก่คนอืน
่
(Teachableness)
5. ความยอมรับให้เกียรติ (Acceptance)
6. ความมีเมตตากรุณา (Kindness)
7. ความเปิดใจ (Openness)
8. การเผชิญหน้าด้วยความเอื้ออาทร (Compassionate
confrontation)
9. ความเสมอต้นเสมอปลาย (Consistency) และ
10. การทำาตนเป็นคนมีศกดิ์ศรี (Integrity)
ั
(Stephen
11/30/13 R. Covey, 1991) ตรขยายพวก 15
การสร้างมิ

16. การสร้างความเชื่อถือ
1. ความมันคงไม่ไหวเอนได้โดยง่าย (constancy)
่
2. ทำาอย่างทีพูด ปากกับใจตรงกัน (congruity)
่
3. เชื่อถือได้ ไม่เปลี่ยนแปลง (reliability)
4. มีศกดิ์ศรี (integrity)
ั
การจะทำาสิงใดให้ประสบความสำาเร็จ จำาเป็นต้องได้รับ
่
ความเชื่อถือ
ความเชื่อถือหมายถึงเมือพูด มีคนพร้อมทีจะฟัง และฟัง
่
่
อย่างตั้งใจ และเมือเรามันใจ เขาคิดและพร้อมทีจะให้
่
่
่
ความร่วมมือ โดยไม่สงสัยในความจริงใจของเรา
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 16

17. สามสิบวิธีในการจูงใจคน
สำาหรับ 30 วิธการต่อไปนี้แบ่ง
ี
ออกเป็น 3 ลักษณะคือ
1. การแสดงให้คนอืนดูเป็นแบบ
่
อย่าง (to model by
example)
2. การสร้างสัมพันธภาพที่ดี (to
build caring relationships)
และ
3. การชี้หรือกำากับให้ผู้อื่นทราบ
(to mentor by instruction)
11/30/13
คนเป็นอันมากมักคิดว่าตนเอง
เป็นคนไม่มีอำานาจ และคิดว่า
ตนเองเป็นผลมาจากระบบ
แต่หากคิดให้ดี แม้เราจะอยู่
ในสภาพเหมือนไร้อำานาจ ไม่
สามารถจัดการใดๆ ให้เป็น
ไปตามที่ต้องการได้ แต่เราก็
สามารถสร้างอำานาจและแรง
จูงใจคนให้หันมาให้การ
สนับสนุนการทำางานได้
การสร้างมิตรขยายพวก 17

18. การแสดงให้คนอื่นเห็นเป็นแบบอย่าง
1. หลีกเลี่ยงการกล่าวคำาทีไร้ซึ่งความเมตตา หรือเป็นไปในเชิง
่
ลบให้คนเสียหาย
2. พึงมีความอดทนต่อคนอื่น
3. จงแยกคนออกจากพฤติกรรมหรือผลการปฏิบัติงานของเขา
4. จงให้บริการแก่คนอื่นโดยที่ไม่แสวงการได้มาซึ่งหน้าตา
5. เลือกกระทำาการในลักษณะมองไปข้างหน้าให้ไกล ไม่ใช้
อารมณ์หรือการตอบโต้แบบปฏิกิริยาโดยไม่คิด
6. รักษาคำาพูดและคำามั่นสัญญาที่ให้ไว้กบคนอื่น
ั
7. ในการทำางานที่เน้นในส่วนที่เราสามารถควบคุมได้ และก่อให้
เกิดการเปลี่ยนแปลงได้ จะเป็นการสร้างสมนิสัย และความเชื่อ
มั่นในตนเอง
8. ใช้กฎแห่งความรักและการแผ่เมตตา
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 18

19. การสร้างสัมพันธภาพที่ดี
9. การให้ความเชื่อมั่นในคนอืนจะให้ผลตอบแทนที่ดี ทำาให้เขา
่
เกิดความเชื่อมั่นในตนเอง และเสริมสร้างความมุ่งมั่นที่จะรับ
ผิดชอบในงาน
10.พยายามทำาความเข้าใจคนอืนก่อน
่
11.ให้รางวัลสำาหรับคนที่กล้าพูดหรือแสดงออกอย่าตรงไปตรงมา
กล้าซักถาม
12.การตอบอย่างเข้าใจว่าเราเข้าใจในสิ่งทีเขาพูดหรือแสดงออก
่
เข้าใจความรู้สึกของเขา และเห็นความสำาคัญในสิ่งที่เขาเสนอ
13.ถ้าถูกระรานมากๆ ท่านเป็นฝ่ายที่ริเริ่มในการขจัดความไม่
เข้าใจนั้นให้หมดไป
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 19

20. 14.
15.
16.
17.
18.
19.
ยอมรับในความผิดพลาด รู้จักขอโทษ และรู้จักให้อภัย
เมื่อเถียงกันจนวุนวาย เปิดหน้าต่างระบายออก
่
การให้ความสำาคัญกับคนเป็นการส่วนตัว
การตรวจสอบความยึดมั่นในสิ่งต่างๆร่วมกัน
การต้องยอมรับอิทธิพลจากเขาก่อน
การยอมรับคนอย่างที่เขาเป็น
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 20

21. การชี้แจงหรือกำากับให้ผู้อื่นทำา
20. เตรียมจิตเตรียมใจก่อนการกล่าวหรือแสดงสุนทรพจน์
21. อย่าสู้ หรืออย่าหนี แต่ต้องพูดกันจนรู้เรื่อง
22. การต้องรับรู้จังหวะแห่งการสอน
23. การให้คนได้รับรู้ในขอบเขต กฎ ความคาดหวัง และผลที่จะ
ตามมา
24. ผิดว่าตามผิด ถูกว่าตามถูก
25. หาจุดยืน ณ.ทางร่วมแห่งจิตใจและเหตุผล
26. การพูดที่ต้องใช้ทั้งภาษาของเหตุผลและสื่ออารมณ์
27. รู้จักมอบงานอย่างมีประสิทธิภาพ
28. การเลือกงานที่มีความหมายให้กับคน
29. การสอนคนก็เหมือนกับการเพาะปลูก
30. ปล่อยให้ผลพลอยตามธรรมชาติเป็นเครื่องสอนพฤติกรรมของ
มนุษย์
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 21

22. ความผิด พลาด 3 ประการ
ความผิด แรก ให้คำาแนะนำาก่อนที่ตนเองจะ
เข้าใจ (Advise before understand)
ความผิด ที่ส อง พยายามสร้างสัมพันธภาพ
โดยไม่เปลี่ยนพฤติกรรมหรือทัศนคติของตนเอง
ความผิด ทีส าม ได้แต่คดว่าการทำาตนเป็น
ิ
ตัวอย่างที่ดี และการมีสมพันธภาพที่ดีจะเพียง
ั
พอ
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 22

23. สรุป
• อำานาจนั้นมีหลากหลาย ขึ้นอยู่กับการเลือกหา
และใช้
• อำานาจเป็นดังเงินในธนาคาร เลือกใช้ เลือก
ลงทุน ใช้อย่างเหมาะสม ก็จะเกิดความงอกเงย
หากใช้อย่างผิดๆ ก็จะเกิดคามหมดเปลือง
• อำานาจเกิดจากการต้องฝึกทักษะ พัฒนาจิตใจ
และต้องเริ่มจากตนเองก่อน แล้วคนอื่นๆ หรือ
องค์การจึงจะมอบหรือให้อำานาจแก่เรา
11/30/13
การสร้างมิตรขยายพวก 23