Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣ
Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο
1.
2. Η Άννα Φρανκ (Φρανκφούρτη, 12
Ι ο υ ν ί ο υ 1 9 2 9 - σ τ ρ α τ ό π ε δ ο
συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν,
Φεβρουάριος ή Μάρτιος του 1945)
ήταν Γερμανίδα Εβραϊκής καταγωγής
που στα 12 της έγραψε ένα ημερολόγιο
ενώ κρυβόταν, μαζί με τους δικούς της
και τέσσερις οικογενειακούς φίλους, σε
ένα σπίτι στο Άμστερνταμ κατά τη
διάρκεια της γερμανικής κατοχής της
Ολλανδίας.
Η ο ι κο γ έ ν ε ι α τ η ς Άν ν α ς ε ί χ ε
μετακομίσει στο Άμστερνταμ το 1934,
έναν χρόνο μετά την άνοδο των Ναζί
στην εξουσία της Γερμανίας, αλλά
παγιδεύτηκε όταν η γερμανική κατοχή
επεκτάθηκε και στην Ολλανδία τον
Μάιο του 1940.
https://el.wikipedia.org/
3. Καθώς οι διώξεις των Εβραίων εντάθηκαν, η οικογένεια άρχισε τον Ιούλιο του
1942 να κρύβεται σε μυστικό δωμάτιό του γραφείου του πατέρα της, Όττο
Φρανκ, που ήταν πίσω από τη βιβλιοθήκη του γραφείου. Μετά από δύο χρόνια
οι Γερμανοί τους ανακάλυψαν και τους έστειλαν στα στρατόπεδα
συγκέντρωσης.
https://cultourist.weebly.com/
4. Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης το 1945 ηΆννα και η αδερφή της αρρώστησαν
από τύφο. Μια μέρα η Μαργκότ, η αδερφή της, έπεσε από το πάνω κρεβάτι της
κουκέτας και καθώς ο οργανσιμός της ήταν εξασθενημένος πέθανε. Λίγες
μέρες αργότερα, με σπαμένο ηθικό, πέθανε και ηΆννα. Ήταν μόλις 15 χρονών.
Ο πατέρας της, Όττο Φρανκ, ο μόνος που επέζησε από τους οκτώ του μυστικού
δωματίου, γύρισε μετά το τέλος του πολέμου στο Άμστερνταμ, όπου
ανακάλυψε ότι το ημερολόγιό της μικρής είχε διασωθεί. Το ημερολόγιο
εκδόθηκε στην ολλανδική γλώσσα, με τον τίτλο HetAchterhuis (Το πίσω σπίτι).
https://www.enimerotiko.gr/
5. Το ημερολόγιο, που είχε δοθεί στην
Άννα ως δώρο για τα 13α γενέθλιά
της, περιγράφει τα γεγονότα της ζωής
της από τις 12 Ιουνίου 1942 μέχρι την
τελευταία μέρα που έγραψε σ' αυτό,
την 1η Αυγούστου 1944. Γραμμένο
στα ολλανδικά, μεταφράστηκε σε
πολλές γλώσσες και έγινε ένα από τα
πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του
κόσμου. Διασκευάστηκε για την
τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το
θέατρο, ακόμα και για την όπερα. Το
β ι β λ ί ο δ ί ν ε ι μ ι α λ ε π τ ο μ ε ρ ή
περιγραφή της καθημερινής ζωής
κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής
Κατοχής· μέσω των γραπτών της, η
Άννα Φρανκ έγινε ένα από τα πιο
γνωστά θύματα του Ολοκαυτώματος.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/
6. Τετάρτη 3 Μαρτίου 1944
Είναι μια φοβερή εποχή. Γύρω λυσσομανάει ο πόλεμος και κανένας δε γνωρίζει
αν θα είναι ζωντανός την άλλη μέρα. Θυμάμαι που ζούσαμε όλοι μαζί στην πόλη
και περιμέναμε από στιγμή σε στιγμή να την αδειάσουν ή να φύγουμε. Οι μέρες
μας ήταν γεμάτες κανονιές και πυροβολισμούς και τις νύχτες μυστηριώδεις ήχοι
έρχονταν από τα
βάθη.Αυτό συνε-
χίστηκε έτσι καμιά
βδομάδα, ώσπου
ένα βράδυ μάς
σκέπασε μια νύχτα
που κρατάει ακόμη
και σήμερα.
7. Θυμάμαι σαν τώρα εκείνη τη στιγμή. Πρέπει να ήταν αργά το βράδυ, όταν
ακούστηκαν ξαφνικά τρομερές εκρήξεις. Το βάλαμε στα πόδια όσο πιο
γρήγορα μπορούσαμε. Παντού γύρω μας έτρεχαν άνθρωποι που φώναζαν. Τα
σπίτια καίγονταν, έτσι ώστε όλα τα πράγματα φαίνονταν πυρωμένα και
κόκκινα. Δεν είναι δυνατό να πω πόση ώρα έτρεχα έτσι, πάντα με την εικόνα
των σπιτιών που καίγονταν, των προσώπων που ούρλιαζαν παραμορφωμένα
μπρος στα μάτια μου.
8. Συνέχεια αναρωτιόμαστε απελπισμένα: «Γιατί πρέπει να γίνεται ο πόλεμος;
Γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν ειρηνικά; Γιατί όλη αυτή η
καταστροφή;». Στο ερώτημα αυτό δεν είναι εύκολο να βρούμε απάντηση.
Αλήθεια, γιατί φτιάχνουν ολοένα μεγαλύτερα αεροπλάνα με όλο και πιο βαριές
βόμβες, ενώ την ίδια στιγμή χτίζουν τα κατεστραμμένα σπίτια; Γιατί σπαταλούν
δισεκατομμύρια κάθε μέρα για τον πόλεμο, ενώ φαίνεται ότι δεν υπάρχει ούτε
μια δεκάρα διαθέσιμη για τα φάρμακα, τους φτωχούς και τους καλλιτέχνες; Γιατί
υπάρχουν άν-
θρωποι που
πεινούν, ενώ σε
άλλα μέρη της
γης έχουν τόσα
τρόφιμα που τα
αφήνουν να
σαπίζουν;
Μήπως οι
άνθρωποι
είναι τρελοί;
9. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι υπεύθυνοι για τον πόλεμο είναι μόνο οι ισχυροί,
οι πλούσιοι και οι πολιτικοί. Όχι, και οι απλοί άνθρωποι μπορεί να θέλουν τον
πόλεμο, αλλιώς οι λαοί θα είχαν επαναστατήσει προ πολλού. Είναι το ένστικτο
της καταστροφής που οδηγεί τους ανθρώπους στον πόλεμο, κι αν όλο το
ανθρώπινο γένος, χωρίς εξαίρεση, δεν αλλάξει, οι πόλεμοι δεν πρόκειται να
σταματήσουν. Οι πολιτισμοί θα καταστρέφονται, ό,τι ωραίο χτίζεται θα
γκρεμίζεται και η ανθρωπότητα θα αρχίζει ξανά και ξανά από την αρχή.
10. Έχω νιώσει πολλές φορές παγιδευμένη αλλά ποτέ απελπισμένη. Στο
ημερολόγιό μου μιλάω για τις στερήσεις σαν να πρόκειται για κάτι
διασκεδαστικό. Έχω πάρει την απόφαση να ζήσω μια ενδιαφέρουσα ζωή,
διαφορετική από τη ζωή του απλού κοριτσιού και, αργότερα, από τη ζωή της
απλής νοικοκυράς. Είμαι νέα και δυνατή. Είναι ανάγκη να επιβιώσω και
αρνούμαι να κλαίω όλη την ώρα. Κάθε μέρα ωριμάζω εσωτερικά και
αισθάνομαι την ειρήνη να πλησιάζει.
Tο ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, εκδ. Zαχαρόπουλος, Aθήνα, 1983 (διασκευή)
11. 1. α. Πώς αισθάνθηκε ηΆννα Φρανκ με το ξέσπασμα του
πολέμου; Ποια άλλα συναισθήματα φανερώνει στο τέλος του
κειμένου;
Χειρόγραφες σελίδες του ημερολογίου https://el.wikipedia.org/
12. β. Ποιες συνέπειες του
πολέμου αναφέρει η Άννα
Φρανκ στο ημερολόγιό της;
Μπορείτε να αναφέρετε
ά λ λ ε ς σ υ ν έ π ε ι ε ς τω ν
πολέμων;
Με το ξέσπασμα του πολέμου
κ α ι τ ο υ ς π ρ ώ τ ο υ ς
βομβαρδισμούς βλέπουμε την
Άν ν α Φ ρ α ν κ ν α τ ρ έ χ ε ι
τ ρ ο μ ο κ ρ α τ η μ έ ν η σ το υ ς
δρόμους να γλυτώσει. Κατά τη
διάρκεια του πολέμου μας λέει
ότι είχε νιώσει πολλές φορές
π α γ ι δ ε υ μ έ ν η α λ λ ά ό χ ι
απελπισμένη. Δείχνει πιο
αισιοδόξη και έχει μέσα της
ζωντανή την ελπίδα ότι
γρήγορα ο πόλεμος θα
τελειώσει.
13. γ. Σε προηγούμενη ενότητα (ενότητα 6) είχαμε δει πως άλλοτε πείθουμε
κάποιον λογικά και άλλοτε προσπαθούμε να τον συγκινήσουμε. Στο κείμενο, η
Άννα Φρανκ χρησιμοποιεί και τους δύο τρόπους. Μπορείτε να βρείτε ένα
παράδειγμα για τον καθένα;
Οι πόλεις καταστρέφονται, δισεκατομμύρια χρήματα σπαταλούνται για
πολεμικό υλικό, οι άνθρωποι δεν έχουν χρήματα για φάρμακα και τρόφιμα, οι
πολιτισμοί καταστρέφονται και ότι όμορφο φτιάχνουν οι άνθρωποι χάνεται κι
αυτό.
Άλλες συνέπειες των πολέμων είναι: θάνατος, φτώχεια και εξαθλίωση, φόβος
και τρόμος, κατεστραμένες χώρες, κατεστραμένες οικονομίες, κατεστραμένες
κοινωνίες και αξίες.
14. δ. Στην 3η παράγραφο, η Άννα Φρανκ διατυπώνει συνεχείς ερωτήσεις.
Νομίζετε ότι αυτές οι ερωτήσεις απευθύνονται σε κάποιον συγκεκριμένα;
Ξέρετε πώς λέγονται αυτές οι ερωτήσεις και γιατί χρησιμοποιούνται;
Λογικά επιχειρήματα: Αλήθεια, γιατί φτιάχνουν ολοένα μεγαλύτερα αεροπλάνα
με όλο και πιο βαριές βόμβες, ενώ την ίδια στιγμή χτίζουν τα κατεστραμμένα
σπίτια; Γιατί σπαταλούν δισεκατομμύρια κάθε μέρα για τον πόλεμο, ενώ φαίνεται
ότι δεν υπάρχει ούτε μια δεκάρα διαθέσιμη για τα φάρμακα, τους φτωχούς και
τους καλλιτέχνες;
Επιχειρήματα που συγκινούν: Παντού γύρω μας έτρεχαν άνθρωποι που
φώναζαν. Τα σπίτια καίγονταν, έτσι ώστε όλα τα πράγματα φαίνονταν
πυρωμένα και κόκκινα.Δεν
είναι δυνατό να πω πόση
ώρα έτρεχα έτσι, πάντα
με την εικόνα των σπιτιών
που καίγονταν, των
προσώπων που ούρλιαζαν
παραμορφωμένα μπρος
στα μάτια μου.
15. 2. Ποιους θεωρεί η Άννα Φρανκ υπεύθυνους για τον πόλεμο; Για
ποιους λόγους νομίζετε εσείς ότι γίνονται πόλεμοι;
Οι ερωτήσεις της δεν απευθύνονται σε κάποιον συγκεκριμένα. Είναι ερωτήσεις
που δεν χρειάζονται απαντήσεις, γιατί αυτές είναι αυτονόητες. Ονομάζονται
ρητορικές ερωτήσεις ή άστοχες ερωτήσεις. Ο μόνος γενικός στόχος που
έχουν είναι να προβληματίσουν τον αναγνώστη.
16. Δεν μπορεί να πιστέψει ότι υπεύθυνοι
για τον πόλεμο είναι μόνο οι ισχυροί, οι
πλούσιοι και οι πολιτικοί. Πιστεύει ότι για
τους πολέμους φταίνει και οι απλοί
άνθρωποι. Φταίνε η βία που κρύβει ο
καθένας μέσα του και το ένστικτο της
καταστροφής που οδηγεί τους
ανθρώπους στον πόλεμο.
Ωστόσο δε φταίνει μόνο αυτά.
Περισσότερο φταίνε τα ισχυρά κράτη
που θέλουν να επεκτείνονται και να
εκμεταλλεύονται τα πιο αδύναμα, ο
εθνικός και θρησκευτικός φανατισμός
και οι πολιτικές διαφωνίες των κρατών
μεταξύ τους.
17. Στο κείμενο βρίσκουμε τη φράση «πρέπει να ήταν αργά το βράδυ».
Το ρήμα «πρέπει» θεωρείται απρόσωπο, γιατί εμφανίζεται μόνο
στο γ΄ πρόσωπο ενικού και δεν έχει κάποια ονοματική φράση ή
αντωνυμία ως υποκείμενο. Το νόημά του συμπληρώνεται από μια εξαρτημένη
πρόταση (να + υποτακτική) που λειτουργεί ως υποκείμενο.
Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και ρηματικές φράσεις, όπως στο κείμενο η
φράση «είναι ανάγκη να επιβιώσω».
Τα απρόσωπα ρήματα δηλώνουν συνήθως κάτι που είναι αναγκαίο ή
δυνατό.
Προσοχή! Ορισμένα ρήματα είναι άλλοτε προσωπικά και άλλοτε
απρόσωπα. Για παράδειγμα:
• Μπορεί να υπάρξει ειρήνη αν το θελήσουν οι άνθρωποι (απρόσωπο)
• Ο άνθρωπος μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο αν το θελήσει (προσωπικό)
Μερικά προσωπικά ρήματα χρησιμοποιούνται ως απρόσωπα όταν δηλώνουν
καιρικά ή φυσικά φαινόμενα. Στην περίπτωση αυτή δεν έχουν υποκείμενο:
βρέχει, νυχτώνει, χιονίζει, φέγγει, χαράζει, χειμωνιάζει, βροντάει, φυσάει
18. Προσωπικά είναι τα ρήματα που έχουν ως υποκείμενο κάποιο ουσιαστικό ή
κάποια αντωνυμία, ακόμα και αν αυτή απλώς εννοείται.
Π.χ.:
Ο Πέτρος λύνει το πρόβλημα.
Ο άνθρωπος μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο.
Εγώ είμαι δασκάλα.
Είναι λυπημένος σήμερα.
Απρόσωπα είναι τα ρήματα που ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ως υποκείμενο κάποιο
ουσιαστικό ή κάποια αντωνυμία ή έχουν για υποκείμενο μια δευτερεύουσα
πρόταση που συνήθως ξεκινά με τους συνδέσμους ότι, να, πως.
Π.χ.
Έβρεχε όλη τη νύχτα.
Πρέπει να ήταν αργά το βράδυ.
Μπορεί να υπάρξει ειρήνη.
Φαίνεται ότι αρρώστηκε.
Εννοείται πως θέλω παγωτό.
ΑΡΑ
19. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τα προσωπικά και απρόσωπα ρήματα:
-Φαίνεται πως δεν πρόσεχες στο μάθημα.
-Το κτίριο του σχολείου φαίνεται από μακριά.
-Ακούγεται ένας παράξενος θόρυβος.
-Ακούγεται ότι θα πάρουμε μέρος σε αγώνες ποδοσφαίρου.
-Είναι ενοχλητικό να γκρινιάζεις.
-Είσαι ενοχλητικός!
-Πρέπει να προστατεύουμε τα ζώα.
-Ο Γιάννης προστατεύει την μικρή του αδερφή.
- Φαίνεται πως θα χιονίσει.
-Είναι άδικο να με μαλώνεις.
-Ο Γιώργος είναι άδικος μαζί μου.
3. Βρείτε στο κείμενο δύο ακόμα απρόσωπα ρήματα ή εκφράσεις
20. Απρόσωπο ρήμα: Γιατί πρέπει να γίνεται πόλεμος;
Απρόσωπη έκφραση:Δεν είναι δυνατό να πω.