1. www.i-maintain.nl
06
12
IT zorgt voor proactief onderhoud
NEGENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS e 16,-
iMaintain Nr. 06 - 2012

2. Arbeid en onderhoud
Jet-Net maakt techniek
toegankelijk
Wat doe je nu eigenlijk in de praktijk met Biologie, Scheikunde, We zijn begonnen met multinationals,
Natuurkunde en Wiskunde, vragen veel leerlingen zich af. Jet-Net maar inmiddels zijn mkb-bedrijven ook
aangesloten.’
(Jongeren en Technologie Netwerk Nederland) geeft een realistisch
Bij de scholen die zijn aangesloten bij Jet-
beeld van technische beroepen en studies achter deze vakken. ‘Ook Net, ligt de keuze voor een technisch pro-
om het imago te verbeteren, want dat was niet altijd even goed’, fiel iets hoger dan bij andere scholen, zegt
licht projectleider Sebastiaan Smit toe. ‘De keuzes van leerlingen Smit. ‘Daarnaast zijn de instroomcijfers in
het hoger technisch onderwijs gestegen.’
worden vaak gebaseerd op verkeerde beelden. Techniek zou alleen
Waar het Smit vooral om gaat, is een goed
voor nerds zijn, of je krijgt er vieze handen van.’ Ingrid Rompa en duidelijk beeld geven van de diverse
mogelijkheden. ‘Ik vind het heel belangrijk
dat je als leerling bewúst keuzes maakt die
Jet-Net laat samen met scholen en bedrij- verrijken en anderzijds zetten we beroeps- bepalend zijn voor je toekomst. Het is van
ven zien dat de werkelijkheid heel anders beelden neer voor de leerlingen. Medewerkers belang docenten hierbij te betrekken,
is. ‘Leerlingen beseffen niet dat technolo- uit het bedrijfsleven die voor de klas staan, zodat ook zij een goed beeld hebben van
gie overal om hen heen is. Kijk maar naar vertellen over de keuzes die ze hebben bètatechnologische beroepen.’
mobiele telefoons, computers, iPads. Wij gemaakt en waarom. Ze zijn een inspirerend Jet-Net werkt samen met bedrijven, scho-
vertellen ze wat daaraan vooraf gaat. We voorbeeld voor de jongeren.’ len én de overheid. ‘Toen Jet-Net begon
proberen aan te sluiten bij de belevingswe- heeft de overheid het meteen omarmd en
reld van jongeren door een product als Toename hebben we subsidie ontvangen vanuit het
voorbeeld te nemen.’ In die tien jaar is het aantal leerlingen dat Rijk. We werken heel nauw samen met het
wordt bereikt enorm toegenomen. ‘We zijn Platform Bèta Techniek, dat jaarlijks ruim
Terugloop
Eind jaren 90 was er een enorme terug-
loop van studenten in het technisch
onderwijs, vertelt Smit. ‘Dit was het geval
‘Ik vind het heel belangrijk dat je als leerling bewúst
met lager én hoger opgeleiden. Jet-Net
heeft de keuze gemaakt zich te richten op keuzes maakt die bepalend zijn voor je toekomst. Het
havo/vwo. Andere initiatieven, zoals
is van belang docenten hierbij te betrekken, zodat ook
TechNet, richten zich op vmbo.’ Het initia-
tief voor Jet-Net is ontstaan vanuit het zij een goed beeld hebben van bètatechnologische
bedrijfsleven. Smit: ‘In 2002 was er een
beroepen.’
aantal bedrijven dat een tekort aan hoger
opgeleide bètatechnici constateerde. Ze
zijn vervolgens gaan samenwerken met
havo/vwo- scholen omdat ze zich reali- begonnen met vijf bedrijven en vijftien vijf ton in Jet-Net investeert. We maken
seerden dat leerlingen dáár een keuze havo/vwo- scholen. Inmiddels zijn we ook gebruik van hun kennis en ervaring als
maken die bepalend is voor hun toekomst. gegroeid naar 85 technologische bedrij- het gaat om programma’s richting scho-
Omdat weinig leerlingen voor een tech- ven en 170 scholen, die één op één samen- len. We proberen aan te sluiten waar we
nisch profiel kozen, zijn ze de klassen in werken. Het samenwerken bestaat onder kunnen en met name te verbinden en te
gegaan om te laten zien wat de mogelijk- meer uit workshops bij de bedrijven, gast- versterken.’
heden zijn van de bètavakken. Deze lessen rondom thema’s of modules op
bedrijven werkten toen ook al samen met school. Ook worden projectweken gehou- Bedrijven
universiteiten en hogescholen.’ den die aansluiten bij het curriculum van Als projectleider houdt Smit zich onder
Vanaf het begin was de doelstelling tweele- de school en worden leerlingen begeleid meer bezig met bedrijvenwerving. ‘Vanuit
dig. ‘Enerzijds willen we de bètavakken bij het schrijven van een profielwerkstuk. het bedrijfsleven wordt momenteel zo’n zes
40 MaintNL 06 – 2012

3. foto: Ernst Bode
Samenwerking tussen scholen en bedrijven is de sleutel om leerlingen in de praktijk te laten meemaken wat werken in de bètawereld inhoudt.
miljoen aan gekapitaliseerde menskracht Universum niek is, maar ze kunnen alle kanten op.
geïnvesteerd in onderwijs. Dat is heel veel, Conny de Jonge is coördinator Universum Techniek kent bovendien heel veel kanten.
maar we zijn nog steeds op zoek naar op het Hofstad Lyceum in Den Haag. Ze Het is niet ‘alleen maar’ met een veilig-
nieuwe bedrijven die zich willen aansluiten organiseert projecten voor de leerlingen en heidsbril en een witte jas in een laboratori-
bij Jet-Net. Behalve de 170 scholen die zijn heeft regelmatig overleg met de docenten um werken. Het komt op zoveel manieren
aangesloten, hebben we circa 100 scholen van de technische vakken. ‘We hebben drie terug in je wereld. Vaak weten leerlingen
op de wachtlijst die dolgraag willen samen- pijlers op onze havo/vwo-school, waaron- dat niet. Wij tonen ze de diverse mogelijk-
werken met een bedrijf.’ der Universum. Dat betekent dat je je tech- heden waarvan ze zich nu nog niet bewust
Van bedrijven die interesse hebben, wordt niekkant heel sterk inzet. Wij vinden het zijn. Daar besteden we graag tijd en aan-
verwacht dat ze invulling geven aan de belangrijk dat jongeren tijdens hun school- dacht aan.’
doelstelling van Jet-Net: leerlingen enthou- carrière in aanraking komen met techniek,
siasmeren voor bèta en technologie. ‘We zodat ze de keuze kunnen maken daar een Jet-Netschool
merken uit de verhalen en reacties van vervolg in te zoeken in de vorm van een De Jonge heeft onder meer contact met Jet-
docenten, leerlingen en bedrijfsleven dat opleiding of beroep.’ Net, Platform Bèta Techniek en Shell. ‘We
Jet-Net wel degelijk meerwaarde heeft. Dat De reden is niet zozeer het tekort aan tech- zijn al heel lang een Jet-Netschool en daar-
betekent echter niet dat we het dreigende nisch personeel op de arbeidsmarkt of de door werken we samen met bedrijven. Zeker
tekort aan bètatechnici kunnen opvangen. grote kans op werk. ‘Nee,dat is niet de ach- in de eerste jaren merkten we een grote toe-
Ik herken de bezorgdheid van de NVDO over terliggende gedachte’, meldt De Jonge. ‘We name van leerlingen die voor techniek
het tekort aan technisch personeel op de willen leerlingen een rijke leeromgeving kozen. Nu blijft dat een beetje op hetzelfde
arbeidsmarkt, en dat is voor ons dé reden bieden, waarbij techniek ook een facet is. niveau hangen. Het landelijk gemiddelde is
om door te gaan. Bijna twee op de tien afge- We proberen het inzicht voor leerlingen te dat 55 procent van de leerlingen een NT- of
studeerden is een bèta. Om meer balans te verbreden en dat lukt alleen maar door ze NG- profiel (Natuur en Techniek of Natuur en
creëren op de arbeidsmarkt, moeten we dingen te laten zien en te laten meemaken. Gezondheid, red.) aankan en wij zitten op
groeien naar vier op de tien. Dat is een zeer Technische vakken bieden veel kansen op dat niveau. Dat is zeker dankzij de aandacht
ambitieuze doelstelling, maar we zijn op de een vervolgopleiding of –studie en je hebt die wij aan techniek schenken, want anders
goede weg.’ veel keuze. Het zou prettig zijn als dat tech- wordt daar toch minder voor gekozen.’
MaintNL 06 – 2012 41

4. Arbeid en onderhoud
De school heeft een doorgaande leerlijn in
de onder- en bovenbouw. In de onderbouw
is er naast de projecten ook het vak tech-
niek. ‘Voor een deel is dat praktijk in een
technieklokaal’, licht De Jonge toe. ‘In de
bovenbouw kunnen eindexamenleerlingen
voor een technisch profielwerkstuk kiezen.
Onze leerlingen hebben daardoor meege-
daan aan de Shell Eco-marathon, Lego
League en de First Tech Challenge. Ik denk
dat het heel goed is wanneer meer bedrij-
ven een bijdrage zouden leveren op een
school. Je komt als school niet zomaar een
bedrijf binnen. Een samenwerking kan
kleinschalig beginnen en als het werkt, is
dat hartstikke leuk voor beide partijen.’
Toegepast techniekonderwijs
Noorderpoort in Stadskanaal is een mooi
voorbeeld van een school met toegepast
techniekonderwijs. ‘Onze school heeft drie
opleidingsrichtingen, waaronder Techniek’,
vertelt Peter Hazenberg. ‘Ik ben projectlei-
der op Noorderpoort van het Vakcollege,
vmbo en mbo, niveau 2 en 3. Dat zijn leer-
lingen van de basisberoepsgerichte- en
kaderberoepsgerichte leerweg die graag
met hun handen werken.’
Daarnaast is hij interim teammanager
Techniek niveau 4 voor de opleidingen
Engineering, Fijnmechanische techniek en
Bouwkunde. ‘Deze opleidingen zijn verge-
lijkbaar met de mts- opleidingen van vroe-
ger. Deze leerlingen stromen vaak door
naar het hbo. Twee van onze scholen hier in
Stadskanaal zijn gericht op havo, vwo en Techniek is niet alleen voor nerds. Jet-Net probeert het nerdy imago van techniek dat leeft bij de
onderbouw vmbo.’ jeugd te veranderen.
Leerlingen van Noorderpoort kiezen bewust
voor een van de drie opleidingen. ‘Ze hoe-
ven niet meer enthousiast gemaakt te wor- Er is niet alleen behoefte aan hoger opge- in maatschappelijke projecten samen met
den’, beaamt Hazenberg. ‘Maar op de weg leid technisch personeel; ook aan mensen bedrijven.’ Daarnaast lopen de leerlingen
ernaartoe is het zeker van belang te laten op de werkvloer is een enorm tekort.’ stage. ‘Dus ook op die manier zien ze wat er
zien wat een vak als Techniek inhoudt en binnen bedrijven speelt. De bedrijven zijn
dat het niet alleen maar vies werk is, zoals Contact met bedrijven heel blij met onze leerlingen. Tijdens hun
vaak wordt gedacht. Het zijn prachtig mooie De school werkt soms samen met het Platform stage op niveau 2, 3 en 4 krijgen de meeste
banen.’ Hazenberg houdt zich actief bezig Bèta Techniek. ‘Maar los daarvan hebben we meteen al een baan aangeboden.’
Hazenberg merkt dat er momenteel minder
leerlingen geïnteresseerd zijn in techniek
‘Techniek kent heel veel kanten. Het is niet ‘alleen dan vroeger. ‘Toen ik hier zelf op de techni-
maar’ met een veiligheidsbril en een witte jas in een sche opleiding zat, waren er drie of vier
parallelklassen en nu is dat er nog maar
laboratorium werken.’ één. De afgelopen tien tot twintig jaar is dat
behoorlijk teruggelopen. Maar ondanks de
demografische ontwikkelingen - minder
met voorlichting op toeleverende vmbo- zelf ook regelmatig contact met bedrijven. Er jongeren - loopt het leerlingenaantal voor
scholen. ‘We praten onder meer over de worden excursies georganiseerd en af en toe de techniekopleiding nu niet meer terug. En
werkgelegenheid in de technische beroe- komen vertegenwoordigers en praktijkoplei- bij vmbo-techniek groeien we zelfs, dus dat
pen en richtingen die wij op school hebben. ders naar onze school. We zijn ook heel actief is heel positief.’ n
42 MaintNL 06 – 2012