1. HİPERTANSİF ACİL DURUMLAR
VE MÜDAHALELER
Dr.SERKAN TELLİ

2. HİPERTANSİYON TANIMI
• Sistolik kan basıncının 140mmhg
• Diyastolik kan basıncının 90 mmhg olmasına
hipertansiyon denir

3. Bundan sonra hipertansiyon 3 evreye
ayrılır

4. Hipertansif kriz
• Hasta için önemli risk oluşturabilecek ani ve
ciddi kan basıncı yükselmesi ile karakterize bir
sendromdur ve ikiye ayrılır
1. Hipertansif acil(hypertensive emergency)
2. Gecikilmemesi gereken hipertansif durumlar
(hypertensive urgency)
İkisini ayırt etmede kan basıncı eşik değeri
yoktur. Ayırt edici özellik uç organ hasarının
belirlenmesidir.

5. Hipertansif acil durumlar
• Semptomatik akut organ hasarı bulunan, kan basıncının
genellikle parenteral ilaçlarla dakikalar içinde
düşürülmesi gerektiği klinik durumlara denir
• Hipertansiyona bağlı ensefalopati
• Kafa içi kanama
• Kararsız anjina pektoris,MI
• Dolaşımda katekolamin fazlalığıyla karakterize tablolar
(feokromasitoma, kokain kullanımı)
• Koroner by-pass sonrası hipertansiyon
• Aort diseksiyonu
• Eklampsi

6. Gecikilmemesi gereken hipertansif
durumlar
• Kan basıncının belirgin derecede yükselmiş olduğu ancak
hedef organ hasarının bulunmadığı ve kan basıncını saatler
içinde, çoğunlukla ağız yolundan ilaç vererek düşürülmesi
gereken durumlara denir.
• evre 3 hipertansiyon
• optik disk ödemi
• Kararsız (unstable) anjina
• Preeklampsi
• Akut glomerülonefrit
• Akut sistemik vaskülit
• Skleroderma krizi
• Renal transplantasyon sonrası geç dönemde ağır HT
• Ameliyat süreci (perioperatif) hipertansiyonunu içerir

7. Patofizyolojisi
• Damarlarda ani vasküler direnç artışı
(Kan basıncında ani artış endotelde yırtılmaya
plazma fibrinojenin damar duvarına geçişine
ve fibrinoid nekroza,intimal proliferasyona
neden olur. Bu da damar duvarının
daralmasına,tıkanmasına neden olur.)

8. HİPERTANSİF KRİZDE KLİNİK
ÖZELLİKLER
• Kan basıncı;Çok değişken karşımıza
çıkabilir(diyastolik 100-180,sistolik 150-
300mmhg)
• Nörolojik semptom;sıklıkla baş ağrısı,baş
dönmesi,bulantı,fokal nörolojik
semptomlar,görme bulanıklığı,azalmış bilişsel
fonksiyonlar
• Kardiyovasküler;çarpıntı,ritim
bozukluğu,göğüs ağrısı

9. • Böbrek;proteinüri,oligüri,hematüri

10. Göz;noktalı görme,görme defekti,hipertansif
retinopati grade 3-4 oluşur
Grade 4;

11. Prognoz
• Böbrek yetersizliğinin prognozdaki yeri
önemlidir
• Günümüzde hipertansif kriz geçiren ve böbrek
tutulumu bulunmayanlarda (serum kreatinin
düzeyi <1.5 mg/dl.) beş yıllık sağ kalım %96
bulunmuştur. Toplum genelinden anlamlı bir
fark yoktur. Ancak böbrek tutulumu olanlarda
bu oran %65 tir.

12. Hipertansif Acildeki Hastaya Yaklaşım
• Hastaya yoğun bakım ünitesinde
• İntravenöz yoldan antihipertansif başlanılmalı
• Sublingual,intramusküler yollardan kaçınılmalı
• İntraarteryal başınç monitörizasyonu yapılmalı
• Arteryal kan basıncı %25’den daha fazla düşürülmemelidir ve
2 ila 6 saat içinde 160/100mmhg civarına indirilmelidir.
• Devamlı hipertansif olan hastalar ve yaşlılarda beyin
otoregülasyonu bozuk olacağından ani düşüşlerde büyük risk
altındadırlar.
• Başlangıçta hedef kan basıncı sağlanır sağlanmaz oral
antihipertansiflere geçilmeli.

13. Tedavi

14. ÜLKEMİZDE HİPERTANSİF KRİZ TEDAVİSİNDE
KULLANILABİLEN PARENTERAL İLAÇLAR

15. NİTROPRUSSİD
• Arteriyoler-venöz dilatördür. (preload ve
afterload azalır).
• Başlama dozu 0.25-0.5 g/kg/dakika, en
yüksek dozu 8-10 g/kg/dakikadır. Etkisi
saniyeler içerisinde başlar, kesildikten sonra
dakikalar içerisinde sonlanır.
• En yüksek doz olan 10 g/kg/dakika dozunun
10 dakikadan fazla verilmemesi
önerilmektedir.

16. Nitroprusside
• Koroner hastalıkta miyokardiyal iskemiye yol açabilir.
• Kullanımı sırasında en önemli sınırlayıcı durum,
siyanid-tiyosiyanat toksisitesidir. Genellikle 24-48
saati aşan yüksek dozlarda ve özellikle de böbrek
fonksiyon bozukluğu varlığında kullanım sonucunda;
bulantı, kusma, oryantasyon bozukluğu, psikoz, laktik
asidoz gelişir. Tedavisinde %3 sodyum nitrit, 4-6 mg,
IV, 2-4 dakikada, ardından da %25 sodyum tiyosülfat
infüzyonu yapılmalıdır.

17. Nitroglycerin
• Etkisi nitroprusside’e benzemekle birlikte, venöz
dilatasyon etkisi, arteriyoller üzerine olan etkisinden
daha belirgindir.
• Koroner vazodilatasyon yaptığından, özellikle akut
koroner sendromlu hastalarda seçkindir.
• Başlangıç dozu 5, en yüksek dozu 100 g/dakikadır.
• Etkisi 2-5 dakika içinde başlar, kesildikten sonra 5-10
dakika içerisinde sonlanır.
• En önemli yan etkileri taşikardidir.

18. Esmolol
• Kardiyoselektif bir beta adrenerjik blokerdir.
• Etkisi dakikalar içinde başlayıp, 30 dakika
sürer.
• Özellikle peroperatuvar dönemde kullanıma
uygundur.
• Doz: 250-500 g/kg/dakika IV bolus, ardından
50-100 g/kg/dakika infüzyon.

19. Diüretikler
• Hipertansif ivedi durumlarda başlangıçta 40 mg
furosemide intravenöz uygulaması, %20 hastada kan
basıncının anlamlı düşmesine yol açar.
• Diğer antihipertansif ilaçların kullanımı sonrası gelişebilen
sodyum birikimini engellemek açısından da uygundur.
• Ancak, hiçbir zaman, hastanın klinik özellikleri, volüm
durumu ve altta yatan hastalığı dikkate alınmadan rutin
bir şekilde uygulanması doğru değildir.
• Özellikle kusma, yanık, diğer sıvı kayıpları sonucu gelişen
volüm eksikliği durumlarında kullanılmamalıdır.

20. OLGU 1
• 37 Yaşında erkek hasta 6 aydır var olan son 1
haftada şiddetlenen başağrısı,görme
bulanıklığı ,ardından gelişen bilinç kaybı
nedeniyle hastaneye getiriliyor.
• Fm: KB her 2 kolda 250/160mmhg,
Göz dibi;evre 4 hipertansif retinopati

21. • Beyin MR: beyin sapında ödem ve hiperintens
lezyonlar
• TANI:HİPERTANSİF
ENSEFALOPATİ

22. HİPERTANSİF ENSEFALOPATİ
Hastalarda ani KB yüksekliği sonucunda
otoregülasyonun bozulması ve serebral ödem
gelişimi ile karakterizedir.
En önemli özelliği antihipertansif tedaviye hızlı
yanıt vermesi ve semptomlarda dramatik hızlı
düzelme
Tedavi seçeneği nitroprussid.

23. Olgu 2
• 52 yaşında hipertansif hasta akut başlangıçlı
sol hemipleji nedeniyle acile geliyor.
• Öyküde 20 yıldır düzensiz antihipertansif
kullanıyor.
• Kb:240/140 mmhg
• Beyin BT sağ talamik bölgede kanama odağı
• TANI;Kafa içi kanama

24. Kafa içi kanama
• Amaç;
• KB 230/140’dan büyükse nitroprussid
• Kb 180-230/105-140mmhg ise
labetalol,nicardipine
• Kb 180/105mmhg altında ise tedavisiz izlem

25. Olgu 3
• 61 yaşında hipertansif erkek hasta ani gelişen
sağ hemiparezi nedeniyle geliyor.
• FM:KB 280/105mmhg,vücudun sağ yarısında
parazi.
• Beyin MR;sol rostral alanda infarkt alanı
mevcut.
• TANI:İSKEMİK İNME

26. İSKEMİK İNME
• %80’inde adaptif yanıt olarak KB ı yükselir 24 saat
içinde spontan düşer.
• Serebral kan akım otoregülasyonu bozulur bu
yüzden sistemik KB düşürülmesi serebral kan
akımını iyice bozar.
• Bu yüzden KB 220/120 mmhg altında ve başka bir
uç organ hasarı yoksa tedavi verilmez.
• Eğer trombolitik bir tedavi planlanıyorsa KB
180/105 mmhg
düşürülmeli(labetalol/nitrogliserin ile)

27. Olgu 4
• 20 yıldır HT tanısı bulunan 67 yaşında
erkek hasta göğsünden sırtına ve
epigastriuma yayılan şiddetli ağrı ile
başvuruyor.
• KB:190/140mmhg
• Pa AC grafisinde mediastende genişleme
• Torax BT’de assendan aortayı içine alan
anevrizma
• TANI:AORT DİSSEKSİYONU

28. AORT DİSSEKSİYONU
• Tedavisiz bırakıldığında hastaların 1/3 ü 2
haftada ölür.
• Sistolik KB 20 dk içerisinde 120 mmhg altına
düşürülmeli saatler içinde normotansif düzeye
alınmalı.
• Kalp hızı 60-80/dk olmalı
• Ventriküler kontraktilite gücü ve hızı azaltılmalı
• Tedavi:beta bloker(labetalol veya esmolol)

29. ÖZET
• Ani KB yüksekliği ile başvuran hasta ayrıntılı uç
organ hasarı açısından değerlendirilmeli.
• Antihipertansif tedavi verilirken
otoregülasyonun altına inilerek iskemik
organlardaki perfüzyon daha da bozulmamalı.

30. Hipertansif kriz
(SKB>220 / DKB>120-130 mmHg)
Hipertansif ivedi durum Hipertansif öncelikli durum
Hedef organ hasarı
YBÜ - Parenteral antihipertansif
Captopril, Furosemide
24 saat içinde 160/100-110 mmHgİlk 2 saatte %25; 24 saatte ~100 mmHg
Nitroprusside, Nitroglycerine
Hastane dışı - Oral antihipertansif
Var Yok

31. •TEŞEKKÜRLER…