551. Kemik Tümörleri ve Tümöre
Benzer Lezyonlarında
Radyografik Ayırıcı Tanı
E. Tuncel, Rad. Dr.
Emekli Öğretim Üyesi
(11-12 Mayıs 2012, Malatya)
2. “Anlatılan şeyler ister değerler ister
gerçekliğin amprik boyutları olsun,
anlatılma sürecinde cansızlaşma ve
taşlaşma eğilimindedir; eğitim anlatım
hastalığından muzdariptir!..”
Paulo Freire (eğitimci)
5. Radyolojik tanı ölçütleri
• Yaş, cinsiyet, klinik bulgular
• Lezyon tek mi, çok sayıda mı?
• Lezyonun yerleşim yeri
• Lezyonun özellikleri
6. Hastanın yaşı
• <30 yaş: Osteoid osteoma, Osteosarkom
Eozinofilik granülom, Ewing tümörü
• 30-40 yaş: Dev hücreli tümör, Parosteal osteosarkom,
Fibrosarkom, Lenfoma
• >40 yaş: Kondrosarkom, Miyelomatozis, Metastaz
7. Birden çok lezyon
• Benign yapıda: Enkondromatozis,
Diyafizyal aklazi,
Fibröz displazi
• Malign yapıda: Miyelomatozis, Lenfoma,
Metastaz
8. Lezyonun yerleşim yeri
• Aksiyal / Apendiküler
• Santral / Ekzantrik
• Medüller / Kortikal
• Epifizyal / Metafizyal /Diyafizyal
9. Radyolojik tutulum özellikleri
ÖZELLİKLER BENİGN MALİGN
Lezyonun tipi Jeografik Güve yeniği, Permeatif
(EG,OM)
Kenar Keskin, sklerotik Belirsiz, skleroz yok
Geçiş zonu Dar (kondrosarkom) Geniş (OM, EG)
Periost reaksiyonu Kalın, dalgalı, Lamell, amorf, ışınsal,
üniform, dens Codman üçgeni
(metastazda yok)
Yumuşak doku YOK VAR, fasiyal planlar
kitlesi kaybolmaz (met.de YOK)
14. İnceleyeceğimiz lezyonlar
TÜMÖRÜN ORİJİNİ BENİGN MALİGN
Kemik yapanlar Osteom, Osteojenik sarkom
Osteoid osteom
Osteoblastom
Kıkırdak yapanlar Enkondrom-enkondromatozis Kondrosarkom
Osteokondrom-diyafiyal aklazi
Kondroblastom
Kondromiksoid fibrom
Fibroz doku yapanlar Fibroz kortikal defekt Fibrosarkom
Ossifiye olmayan fibrom
Osteoklastik tümörler Dev hücreli tümör
Kemik iliğinden çıkanlar Eozinofilik granülom Ewing sarkomu
Miyelomatozis
Tümöre benzer Basit kemik kisti
lezyonlar Anevrizmal kemik kisti
Fibröz displazi
15. İnceleyeceğimiz lezyonlar
TÜMÖRÜN ORİJİNİ BENİGN MALİGN
Kemik yapanlar Osteom, Osteojenik sarkom
Osteoid osteom
Osteoblastom
Kıkırdak yapanlar Enkondrom-enkondromatozis Kondrosarkom
Osteokondrom-diyafiyal aklazi
Kondroblastom
Kondromiksoid fibrom
Fibroz doku yapanlar Fibroz kortikal defekt Fibrosarkom
Ossifiye olmayan fibrom
Osteoklastik tümörler Dev hücreli tümör
Kemik iliğinden çıkanlar Eozinofilik granülom Ewing sarkomu
Miyelomatozis
Tümöre benzer Basit kemik kisti
lezyonlar Anevrizmal kemik kisti
Fibröz displazi
17. Osteoid osteom
• 10-30 y, E/K:2/1
• Femur proksimali, tibia
• Semptomları
– Geceleri artan, haftalar ve aylar süren, aspirinle
geçen ağrı
– Omurgada ise ağrılı skolyoz
• Tipleri: Kortikal (%80), subperiostal, kanselöz
23. Osteoblastom
• Osteoid osteoma
benzer
• Anevrizmal kemik
kistine benzer
• Mlign tümöre benzer
24. Osteosarkom
• 10-30y ve 60-80y, en sık görülen primer
malign soliter kemik tümörü
• %90’ı apendiküler isk. (bunların yarısı da
diz çevresi)
• Tipleri
– İntraosseöz (litik,sklerotik,miks)
– jukstakortikal (parosteal, periosteal, yüzey)
30. İnceleyeceğimiz lezyonlar
TÜMÖRÜN ORİJİNİ BENİGN MALİGN
Kemik yapanlar Osteom, Osteojenik sarkom
Osteoid osteom
Osteoblastom
Kıkırdak yapanlar Enkondrom-enkondromatozis Kondrosarkom
Osteokondrom-diyafiyal aklazi
Kondroblastom
Kondromiksoid fibrom
Fibroz doku yapanlar Fibroz kortikal defekt Fibrosarkom
Ossifiye olmayan fibrom
Osteoklastik tümörler Dev hücreli tümör
Kemik iliğinden çıkanlar Eozinofilik granülom Ewing sarkomu
Miyelomatozis
Tümöre benzer Basit kemik kisti
lezyonlar Anevrizmal kemik kisti
Fibröz displazi
39. İnceleyeceğimiz lezyonlar
TÜMÖRÜN ORİJİNİ BENİGN MALİGN
Kemik yapanlar Osteom, Osteojenik sarkom
Osteoid osteom
Osteoblastom
Kıkırdak yapanlar Enkondrom-enkondromatozis Kondrosarkom
Osteokondrom-diyafiyal aklazi
Kondroblastom
Kondromiksoid fibrom
Fibroz doku yapanlar Fibroz kortikal defekt Fibrosarkom
Ossifiye olmayan fibrom
Osteoklastik tümörler Dev hücreli tümör
Kemik iliğinden çıkanlar Eozinofilik granülom Ewing sarkomu
Miyelomatozis
Tümöre benzer Basit kemik kisti
lezyonlar Anevrizmal kemik kisti
Fibröz displazi
43. İnceleyeceğimiz lezyonlar
TÜMÖRÜN ORİJİNİ BENİGN MALİGN
Kemik yapanlar Osteom, Osteojenik sarkom
Osteoid osteom
Osteoblastom
Kıkırdak yapanlar Enkondrom-enkondromatozis Kondrosarkom
Osteokondrom-diyafiyal aklazi
Kondroblastom
Kondromiksoid fibrom
Fibroz doku yapanlar Fibroz kortikal defekt Fibrosarkom
Ossifiye olmayan fibrom
Osteoklastik tümörler Dev hücreli tümör
Kemik iliğinden çıkanlar Eozinofilik granülom Ewing sarkomu
Miyelomatozis
Tümöre benzer Basit kemik kisti
lezyonlar Anevrizmal kemik kisti
Fibröz displazi
44. Dev hücreli tümör
1. Kemiklerin epifizleri kapalı olmalıdır (%98-99)
2. Lezyon eklem yüzeyine dayanmalıdır (%98-99)
3. Ekzantrik yerleşim
4. Kenarda skleroz yoktur, geçiş zonu genellikle
incedir
46. İnceleyeceğimiz lezyonlar
TÜMÖRÜN ORİJİNİ BENİGN MALİGN
Kemik yapanlar Osteom, Osteojenik sarkom
Osteoid osteom
Osteoblastom
Kıkırdak yapanlar Enkondrom-enkondromatozis Kondrosarkom
Osteokondrom-diyafiyal aklazi
Kondroblastom
Kondromiksoid fibrom
Fibroz doku yapanlar Fibroz kortikal defekt Fibrosarkom
Ossifiye olmayan fibrom
Osteoklastik tümörler Dev hücreli tümör
Kemik iliğinden çıkanlar Eozinofilik granülom Ewing sarkomu
Miyelomatozis
Tümöre benzer Basit kemik kisti
lezyonlar Anevrizmal kemik kisti
Fibröz displazi
47. Eozinofilik granülom
• %80 olgu < 10y
• Kafa kemikleri ve proksimal femur
• Ağrı ve lokal hassasiyet
• Uzun kemiklerdeki radyolojik görünüm çok
değişik olabilir
51. Ewing sarkomu
• 5-25 y
• Uzun kemikler, ilyak kemik
• Kliniği osteomiyelite benzer
• m
56. • Çocukta, radyografik olarak aynı
boyutlardaki permeatif bir lezyonda,
semptomların süresi:
– 4-6 ay ise Ewing sarkomu,
– 4-6 hafta ise Osteomiyelit,
– 1-2 hafta ise Eozinofilik granülom düşünülür.
Greenspan A. Ortopedic Imaging. 4.ed. 2004
59. İnceleyeceğimiz lezyonlar
TÜMÖRÜN ORİJİNİ BENİGN MALİGN
Kemik yapanlar Osteom, Osteojenik sarkom
Osteoid osteom
Osteoblastom
Kıkırdak yapanlar Enkondrom-enkondromatozis Kondrosarkom
Osteokondrom-diyafiyal aklazi
Kondroblastom
Kondromiksoid fibrom
Fibroz doku yapanlar Fibroz kortikal defekt Fibrosarkom
Ossifiye olmayan fibrom
Osteoklastik tümörler Dev hücreli tümör
Kemik iliğinden çıkanlar Eozinofilik granülom Ewing sarkomu
Miyelomatozis
Tümöre benzer Basit kemik kisti
lezyonlar Anevrizmal kemik kisti
Fibröz displazi
60. Basit kemik kisti
• Çocuk ve adolesanda: Femur, Humerus
• Yetişkinde: Pelvis, kalkaneus
• Kalkaneus kistleri kemiğin ön-dış kesimine
yerleşir
63. Anevrizmal kemik kisti
• 20 Y altında ve ekzantrik balonlaşma
yapar, ayırıcı tanı:
– Kondromiksoid fibrom
• Vertebra arkusun tutan benign tümörler:
– Anevrizmal kemik kisti
– Osteoblastoma
– Osteoid osteoma
68. Sonuç
• Kemik tümörleri ve tümöre benzer lezyonların
tanısında temel yöntem radyografidir
• Kesit görüntüleme yöntemleri
– Radyografi ile gösterilemeyen durumlarda osteoid
osteomaların nidusunu göstermek
– Anevrizmal kemik kisti gibi bazı lezyonları
doğrulamak,
– Lezyonun yumuşak doku komponentini belirlemek ve
karakterize etmek,
– Malign tümörlerin çevre yayılımlarını saptamak