Sự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMUSự Lành Vết Thương Nội Cơ Sở Y Khoa Vinh VMU

1. SÖÏ LAØNH VEÁTSÖÏ LAØNH VEÁT
THÖÔNGTHÖÔNG
ÑOÃ TROÏNG HAÛIÑOÃ TROÏNG HAÛI
P.Giaùo sö Ngoaïi khoaP.Giaùo sö Ngoaïi khoa
Ñaïi hoïc Y Döôïc TP.HCMÑaïi hoïc Y Döôïc TP.HCM
Boä moân NgoaïiBoä moân Ngoaïi
Baøi giaûng Y2Baøi giaûng Y2
Moân Ngoaïi cô sôûMoân Ngoaïi cô sôû

2. 2
Muïc tieâuMuïc tieâu
1.1. Phaân bieät ñöôïc caùc loaïi laønh veát thöôngPhaân bieät ñöôïc caùc loaïi laønh veát thöông
2.2. Naém ñöôïc caùc giai ñoaïn cuûa quaù trìnhNaém ñöôïc caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình
laønh veát thöông.laønh veát thöông.
3.3. Hieåu ñöôïc vai troø cuûa caùc Cytokines (GF)Hieåu ñöôïc vai troø cuûa caùc Cytokines (GF)
trong söï laønh veát thöông.trong söï laønh veát thöông.
4.4. Lieät keâ ñöôïc caùc yeáu toá laâm saøngLieät keâ ñöôïc caùc yeáu toá laâm saøng
aûnh höôûng söï laønh veát thöông.aûnh höôûng söï laønh veát thöông.

3. 3
Caùc loaïi veátCaùc loaïi veát
thöôngthöông

4. 4
Khaâu laønh kyø ñaàuKhaâu laønh kyø ñaàu
(Primary closure)(Primary closure)
Heal with sutures, staplers or stripsHeal with sutures, staplers or strips

5. 5
Töï laønh kyø ñaàu trì hoaõnTöï laønh kyø ñaàu trì hoaõn
(Delayed primary closure)(Delayed primary closure)
Heal with deposition ofHeal with deposition of
scar tissuescar tissue

6. 6
Laønh töï nhieân hay laønhLaønh töï nhieân hay laønh
kyø 2kyø 2
(Spontaneous or secondary closure)(Spontaneous or secondary closure)
Heal by contractionHeal by contraction

7. 7
Söï laønh hoaøn toaønSöï laønh hoaøn toaøn
(Partial-thickness healing)(Partial-thickness healing)
Superficial wound healingSuperficial wound healing
by replacement of epithelial layerby replacement of epithelial layer

8. 8
Söï laønh veátSöï laønh veát
thöông oáng tieâuthöông oáng tieâu
hoaùhoaù

9. 9
(a) Experimental freshly made
surgical wound in which the
sutures have been purposely tied
tightly, after which intravenous
fluorescein dye was given. The
non-stained dark areas are
avascular due to the tight sutures.
(b) Microangiogram of same
wound 7 days later,
demonstrating avascular areas
where the sutures were tied
tightly, but also illustrating the
normal increase in angiogenesis
to the wound induced by the
surgery. Angiogenesis is a key
factor in wound healing and when
impaired results in poor healing.

10. 10
Quaù trình laønh veátQuaù trình laønh veát
thöôngthöông
1.1. Giai ñoaïn taïo cuïc maùu ñoângGiai ñoaïn taïo cuïc maùu ñoâng
2.2. Giai ñoaïn vieâmGiai ñoaïn vieâm
3.3. Giai ñoaïn taïo moâ sôïiGiai ñoaïn taïo moâ sôïi
4.4. Giai ñoaïn bieåu bì hoaùGiai ñoaïn bieåu bì hoaù
5.5. Giai ñoaïn taùi taïoGiai ñoaïn taùi taïo

11. 11
Giai ñoaïn taïo cuïc maùuGiai ñoaïn taïo cuïc maùu
ñoângñoâng
 Maïch maùu co laïi vaø tieåu caàu ñeán taïoMaïch maùu co laïi vaø tieåu caàu ñeán taïo
cuïc maùu ñoâng & phoùng thích cytokinecuïc maùu ñoâng & phoùng thích cytokine
(PDF).(PDF).
 ProthrombinProthrombin  ThrombinThrombin
FibrinogenFibrinogen  Fibrin laøm chaécFibrin laøm chaéc
cuïc maùu ñoâng.cuïc maùu ñoâng.
 Veát thöông ngöng chaûy maùu.Veát thöông ngöng chaûy maùu.

12. 12

13. 13
Giai ñoaïn vieâmGiai ñoaïn vieâm
 Daõn maïch taïi choã ( kinin, boå theå, prostaglandin)Daõn maïch taïi choã ( kinin, boå theå, prostaglandin)
 Neutrophils doïn saïch moâ teá baøo hoaïi töû, vaät laïNeutrophils doïn saïch moâ teá baøo hoaïi töû, vaät laï
vaø VK.vaø VK.
 Boå theå ñöôïc hoaït hoaù thu huùt Neutrophils, giuùpBoå theå ñöôïc hoaït hoaù thu huùt Neutrophils, giuùp
tieâu dieät VK.tieâu dieät VK.
 MonocytesMonocytes  Macrophages doïn saïch moâ hoaïi töûMacrophages doïn saïch moâ hoaïi töû
vaø xaùc VK, saûn xuaát Cytokines (Peptids) thu huùt tbvaø xaùc VK, saûn xuaát Cytokines (Peptids) thu huùt tb
noäi moâ, fibroblast vaø tb bieåu moânoäi moâ, fibroblast vaø tb bieåu moâ  laønh veátlaønh veát
thöông.thöông.

14. 14

15. 15
Giai ñoaïn taïo moâ sôïiGiai ñoaïn taïo moâ sôïi
 Tb noäi moâTb noäi moâ  maïng mao maïchmaïng mao maïch
 FibrobastFibrobast  matrix gian baøomatrix gian baøo
– Matrix = fibrin + glycoaminoglycan (GAG)Matrix = fibrin + glycoaminoglycan (GAG)
+hyaluronic acid.+hyaluronic acid.
– Hyaluronic a. thuùc ñaåy söï di chuyeån cuûaHyaluronic a. thuùc ñaåy söï di chuyeån cuûa
tb, glycoprotein gaây dính (fibronectin,tb, glycoprotein gaây dính (fibronectin,
laminin, tenascin) gaén chaët caùc tb.laminin, tenascin) gaén chaët caùc tb.
– Collagen = fiproblast + fibronectin + GAGCollagen = fiproblast + fibronectin + GAG

16. 16
Giai ñoaïn bieåu bì hoaùGiai ñoaïn bieåu bì hoaù
 Lôùp thöôïng bì daøy leân, tb ñaùy to ra ñi ñeánLôùp thöôïng bì daøy leân, tb ñaùy to ra ñi ñeán
phuû laáp veát thöông.phuû laáp veát thöông.
 Tb ñaùy chæ phaân chia khi lôùp thöôïng bì ñaõTb ñaùy chæ phaân chia khi lôùp thöôïng bì ñaõ
dính laïi vôùi nhau.dính laïi vôùi nhau.
 Glycoprotein keát dính tb (tenascin, fibronectin)Glycoprotein keát dính tb (tenascin, fibronectin)
giuùp gaén chaët caùc tb thöôïng bì.giuùp gaén chaët caùc tb thöôïng bì.
 Tb keratin va collagen laø thaønh phaàn cuûaTb keratin va collagen laø thaønh phaàn cuûa
lôùp maøng ñaùy.lôùp maøng ñaùy.

17. 17

18. 18
Giai ñoaïn taùi taïoGiai ñoaïn taùi taïo
 Caùc tb vieâm caáp vaø maïn tính giaûmCaùc tb vieâm caáp vaø maïn tính giaûm
daàndaàn
 Nhöõng sôïi collagen vaø chaát gian baøoNhöõng sôïi collagen vaø chaát gian baøo
bao phuû veát thöông.bao phuû veát thöông.
 Veát thöông daàn daàn toå chöùc laïiVeát thöông daàn daàn toå chöùc laïi
trong vaøi thaùng vaø seïo môùi hìnhtrong vaøi thaùng vaø seïo môùi hình
thaønh.thaønh.

19. 19

20. 20
Quaù trình laønh veát thöôngQuaù trình laønh veát thöông

21. 21
Thôøi gian laønh veátThôøi gian laønh veát
thöôngthöông

22. 22
PHASES OF WOUND REPAIR.
(A)Early phase of inflammation — accumulation of neutrophils, late phase of
inflammation – accumulaton of macrophages;
(B) Repair phase — formation of granulation tissue
(C) Scar formation and maturation.

23. 23
CytokinesCytokines
(GF: Growth Factors)(GF: Growth Factors)
 Laø nhöõng Polypeptides ñöôïc phoùngLaø nhöõng Polypeptides ñöôïc phoùng
thích bôûi caùc tb hoaït hoaù ngay taïithích bôûi caùc tb hoaït hoaù ngay taïi
veát thöông.veát thöông.
 Kích thích hoaëc öùc cheá söï toång hôïpKích thích hoaëc öùc cheá söï toång hôïp
protein cuûa caùc tb vaø thu huùt caùc tbprotein cuûa caùc tb vaø thu huùt caùc tb
môùi ñeán veát thöông.môùi ñeán veát thöông.

24. 24
Yeáu toá töø tieåu caàuYeáu toá töø tieåu caàu
(PDGF: Platelet Derived Growth Factor)(PDGF: Platelet Derived Growth Factor)
 Xuaát hieän ngay sau thöông tíchXuaát hieän ngay sau thöông tích
 Thu huùt Neutrophils, macrophagesThu huùt Neutrophils, macrophages
vaø fibroblasts ñeán veát thöông.vaø fibroblasts ñeán veát thöông.
 Kích thích fibroblasts saûn xuaátKích thích fibroblasts saûn xuaát
collagenasecollagenase  toå chöùc laïi moâ.toå chöùc laïi moâ.

25. 25
GF bieán theå -GF bieán theå - ββ
(TGF -(TGF -ββ))
 Do tieåu caàu, macrophages vaøDo tieåu caàu, macrophages vaø
fibroblasts phoùng thích taïi veát thöông.fibroblasts phoùng thích taïi veát thöông.
 Tröïc tieáp kích thích saûn xuaát collagenTröïc tieáp kích thích saûn xuaát collagen
vaø laøm giaûm söï thoaùi hoaù matrixvaø laøm giaûm söï thoaùi hoaù matrix
gian baøo cuûa fibroblastsgian baøo cuûa fibroblasts  taêng moâtaêng moâ
sôïi ôû veát thöông.sôïi ôû veát thöông.

26. 26
GF nguyeân sôïi baøo acid vaøGF nguyeân sôïi baøo acid vaø
kieàmkieàm (AFGF vaø BFGF)(AFGF vaø BFGF)
 Do caùc tb noäi moâ vaø macrophagesDo caùc tb noäi moâ vaø macrophages
saûn xuaát.saûn xuaát.
 Ñöôïc keát dính bôûi heparin vaø GAGÑöôïc keát dính bôûi heparin vaø GAG
heparan sulfate trong matrix gian baøoheparan sulfate trong matrix gian baøo
môùi (GAGs).môùi (GAGs).
 Kích thích tb noäi moâ phaân chia vaøKích thích tb noäi moâ phaân chia vaø
taïo nhöõng mao maïch môùitaïo nhöõng mao maïch môùi  taêngtaêng
sinh maïch maùu.sinh maïch maùu.

27. 27
GF bieåu bìGF bieåu bì (EGF)(EGF)
GF tb keratinGF tb keratin (KGF)(KGF)
 EGF do tb keratin phoùng thích.EGF do tb keratin phoùng thích.
 KGF laïi do nguyeân sôïi baøo taùc ñoängKGF laïi do nguyeân sôïi baøo taùc ñoäng
kích thích tb keratin phaân chia vaø bieätkích thích tb keratin phaân chia vaø bieät
hoaùhoaù giai ñoaïn bieåu bì hoaù.giai ñoaïn bieåu bì hoaù.

28. 28
Yeáu toá laâm saøngYeáu toá laâm saøng
aûnh höôûng söï laønh veátaûnh höôûng söï laønh veát
thöông.thöông.
 Dinh döôõng: protide, vit.C, A, B6, B2, B12, Zn, Cu…Dinh döôõng: protide, vit.C, A, B6, B2, B12, Zn, Cu…
 Oxygen vaø maùu nuoâi: V tuaàn hoaøn, Hct., co thaét,Oxygen vaø maùu nuoâi: V tuaàn hoaøn, Hct., co thaét,
thaét ngheõn mm …thaét ngheõn mm …
 Tieåu ñöôøng vaø beùo phì.Tieåu ñöôøng vaø beùo phì.
 Söû duïng steroids: laøm giaûm phaûn öùng vieâm,Söû duïng steroids: laøm giaûm phaûn öùng vieâm,
giaûm toång hôïp proteingiaûm toång hôïp protein  giaûm taïo moâ sôïigiaûm taïo moâ sôïi
 Hoaù trò vaø xaï trò: söï phaân chia tb noäi moâ,Hoaù trò vaø xaï trò: söï phaân chia tb noäi moâ,
nguyeân sôïi baøo,vaø tb keratin.nguyeân sôïi baøo,vaø tb keratin.
 Nhieãm truøng:Nhieãm truøng: >10>1055
vi khuaån/mg moâ.vi khuaån/mg moâ.