Bài tiểu luận môn luật hành chính đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính.docx

1
Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
BÀI TIỂU LUẬN
MÔN: LUẬT HÀNH CHÍNH
Đề bài: “Đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý
của quyết định hành chính”
Họ và tên sinh viên : ..........
Khoa : Luật
Mã sinh viên
Đề số
:
:
Lớp
Môn học
: QH-L -2021-VB2A(1)
:
Tổ
Số thứ tự danh sách lớp
Đơn vị công tác
:
:
:

2
2
Hà Nội, Tháng ...... năm 2021
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................................3
LỜI MỞ ĐẦU.....................................................................................................................4
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TÍNH HỢP PHÁP VÀ TÍNH HỢP
LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH........................................................................5
1.1 Khái quát chung về quyết định hành chính.......................................................5
1.1.1 Khái niệm về quyết định hành chính...............................................................5
1.1.2 Đặc điểm của quyết định hành chính ..............................................................6
1.1.3 Phân loại quyết định hành chính .....................................................................6
1.2 Khái quát các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành
chính 7
1.2.1 Yêu cầu về tính hợp pháp của quyết định hành chính.....................................7
1.2.2 Yêu cầu về tính hợp lý của quyết định hành chính .........................................9
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ CÁC YÊU CẦU VỀ TÍNH HỢP PHÁP
VÀ TÍNH HỢP LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH ..........................................11
2.1 Đánh giá yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành
chính 11
2.2 Nguyên nhân của thực trạng đánh giá yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp
lý của quyết định hành chính ......................................................................................13
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HOÀN THIỆN CÁC YÊU CẦU VỀ TÍNH
HỢP PHÁP VÀ TÍNH HỢP LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH.....................14
3.1 Định hướng hoàn thiện các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của
quyết định hành chính..................................................................................................14
3.2 Giải pháp nâng cao đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý
của quyết định hành chính...........................................................................................15
KẾT LUẬN.......................................................................................................................16
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................17

3
3
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian học tập bộ môn Luật hành chính vừa qua, bằng sự giảng dạy, hướng
dẫn nhiệt tình của giảng viên hướng dẫn Tiến sĩ Tạ Quang Ngọc, giảng viên khoa Luật,
Đại học Kinh tế Quốc dân và sự cố gắng và nỗ lực học tập của bản thân, em đã hoàn thành
học phần bộ môn Luật Hành chính. Lời đầu tiên, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến
thầy, thầy đã dành thời gian để giảng dạy, hướng dẫn, góp ý truyền đạt những kiến thức,
nội dung bổ ích để em có thể hoàn thiện học phần.
Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng do hạn chế về kiến thức lý luận cũng như kinh
nghiệm thực tiễn nên bài Tiểu luận của em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất
mong nhận được sự quan tâm hướng dẫn và góp ý của thầy cô.
Em xin chân thành cảm ơn!

4
4
LỜI MỞ ĐẦU
Trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa, Việt Nam đang ngày càng mở của thị
trường để hội nhập kinh tế quốc tế. Việc mở cửa nền kinh tế dẫn tới nhiều lĩnh vực pháp
luật cũng chịu tác động theo như kinh doanh thương mại, sở hữu trí tuệ, dân sự, lao động,…
Trong đó, các quan hệ xã hội phát sinh trong quá tình trao đổi, giao lưu cũng ngày càng
tăng, các quan hệ xã hội này không chỉ phát sinh giữa các cá nhân với nhau mà còn giữa
các cơ quan Nhà nước với cá nhân, tổ chức. Khi đó, với việc ban hành các quyết định hành
chính của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền được coi là có tính chất ảnh hưởng tới quan
hệ xã hội với các chủ thể khác trong xã hội nhất.
Luật Tố tụng hành chính 2015 được ban hành nhằm phù hợp với Hiến pháp 2013
và các quy định pháp luật liên quan được Quốc hội thông qua. Theo đó, Luật Tố tụng hành
chính 2015 đã quy định về nội dung quyết định hành chính và nhằm đưa ra quyết định hành
chính đáp ứng đầy đủ các điều kiện của luật định cần phải xem xét hai yếu tố là tính hợp
pháp và tính hợp lý. Song, cùng với quá trình vận động của nền kinh tế, xã hội, chính trị
cũng như các văn bản quy phạm pháp luật được sửa đổi, bổ sung thì để xác định được tính
hợp pháp và tính hợp lý của các quy định hành chính tại từng thời điểm là không dễ dàng.
Do đó, em chọn đề tài “Đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết
định hành chính” làm đề tài bài Tiểu luận kết thúc học phần môn Luật hành chính của em.

5
5
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TÍNH HỢP PHÁP VÀ
TÍNH HỢP LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
1.1 Khái quát chung về quyết định hành chính
1.1.1 Khái niệm về quyết định hành chính
Nhằm mục đích duy trì trật tự và phát triển kinh tế, Nhà nước thực hiện các hoạt
động mang tính quyền lực Nhà nước thông qua việc ban hành các quy định của pháp luật.
Các quyết pháp luật được các chủ thể có thẩm quyền ban hành trong quá trình tổ
chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ quyền hạn pháp luật quy định. Trong đó, quyết định
hành chính chủ yếu được ban hành bởi các cơ quan quản lý hành chính Nhà nước. Ngoài
ra, cơ quan khác có thể ban hành các quyết định hành chính như Viện kiểm sát, Tòa án
nhân dân, …. Nhưng các cơ quan này không có chức năng chính là quản lý hành chính nên
số lượng ban hành các quyết định hành chính là không nhiều.
Theo Từ điển Tiếng Việt thì quyết định là “định ra, đề ra và dứt khoát phỉa làm”1
.
Theo đó, các quyết định này là một vấn đề được chủ thể đề xuất và chắc chắn sẽ thực hiện.
Theo Luật Tố tụng hành chính 2015 quy định: “Quyết định hành chính là văn bản do cơ
quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà
nước ban hành hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó ban hành quyết định
về vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính được áp dụng một lần đối với một
hoặc một số đối tượng cụ thể”2
. Theo đó, quyết định hành chính đêu có giá trị trực tiếp
hoặc gián tiếp điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sịnh trong quản lý hành chính Nhà nước.
1
Nguyễn Như Ý (2009), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Giáo dục, tr. 432.
2
Khoản 1 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính 2015

6
6
Như vậy, quyết định hành chính là quyết định do các cơ quan, người có thẩm quyền,
các cá nhân, tổ chức được nhà nước trao quyền ban hành theo hình thức, thủ tục pháp luật
quy định, thể hiện ý chí của chủ thể quản lý dưới dạng các quy phạm pháp luật hay các
mệnh lệnh cá biệt giải quyết các công việc cụ thể phát sinh trong quản lý hành chính, nhằm
thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước.
1.1.2 Đặc điểm của quyết định hành chính
Từ những khái niệm trên, có thể thấy quyết định hành chính có những đặc điểm sau:
Thứ nhất, quyết định hành chính được ban hành bởi chủ thể có thẩm quyền
Khác với các văn bản thông thường, quyết định hành chính được Nhà nước trao quyền lực
ban hành cho cơ quan có thẩm quyền để ban hành nhằm giải quyết hoặc hướng dẫn một
vấn đề cụ thể phát sinh.
Thứ hai, nội dung quyết định hành chính có tính pháp lý
Chủ thể ban hành quyết định hành chính là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nên về mặt
giá trị thì quyết định hành chính có tính pháp lý. Cụ thể, quyết định hành chính là việc đưa
ra quyết định hay chủ trương hay giải quyết một vấn đề phát sinh trong đời sống, pháp luật.
Các quyết định này được ban hành thông qua trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, quyết định hành chính được đặt dưới luật
Trong quá trình quản lý đất nước, các văn bản quy phạm pháp luật được Quốc hội thông
quan đều phải được hướng dẫn chi tiết. Tuy nhiên, nhằm thực hiện một công việc cụ thể
nào đó, cơ quan có thẩm quyền thực hiện chức năng là cơ quan chấp hành nên có thẩm
quyền ban hành quyết định hành chính nhằm thi hành các quy định pháp luật.
Thứ tư, quyết định hành chính có nội dung phong phú
Do quyết định hành chính quy định hay giải quyết một công việc nào đó phát sinh trong
quản lý hành chính nên nội dung rất rộng và phong phú. Bên cạnh đó, quyết định hành
chính còn được ban hành bởi các tên như quyết định, nghị định, nghị quyết, chỉ thị, thông
tư.
1.1.3 Phân loại quyết định hành chính
Dựa vào nội dung và hình thức của quyết định hành chính mà có nhiều cách phận loại, cụ
thể:
Thứ nhất, dựa vào tính chất pháp lý

7
7
Quyết định hành chính gồm quyết định quy phạm, quyết định chủ đạo và quyết định
cá biệt. Trong đó, quyết định chủ đạo là quyết định khi ban hành nhằm đưa ra những chính
sách, đường lối, chủ trương, giải pháp về quản lý hành chính. Quyết định quy phạm là
những quyết định nhằm cụ thể hóa các quy định của pháp luật, để hướng dẫn chi tiết các
quy định pháp luật giúp mọi người không gặp khó khăn khi áp dụng. Và quyết định cá biệt
là quyết định hướng tới quyền và nghĩa vụ của chủ thể được thực hiện.
Thứ hai, dựa vào chủ thể ban hành
Đối với mỗi chủ thể, quyết định hành chính được ban hành ở mức độ khác nhau như
quyết định hành chính của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ; bộ và cơ quan ngang bộ; ủy
ban nhân dân các cấp; cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân và quyết định hành
chính liên tịch.
1.2 Khái quát các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành
chính
1.2.1 Yêu cầu về tính hợp pháp của quyết định hành chính
Các quyết định hành chính được đảm bảo dựa trên hai tiêu chí đánh giá là tính hợp
pháp và tính hợp lý. Cụ thể, hợp pháp được hiểu là “đúng với pháp luật” 3
đã được cụ thể
hóa trong những quy định của quyết định hành chính về mặt hình thức, trình tự, thủ tục,
thẩm quyền và nội dung. Theo đó, Nhà nước nhằm kiểm soát việc sử dụng quyền lực, yêu
cầu về tính thống nhất của hệ thống pháp luật và khả năng tác động của các quyết định này
dẫn tới tính hợp pháp trở thành thuộc tính của quyết định hành chính.
Như vậy, tính hợp pháp của quyết định hành chính là thuộc tính của quyết định hành
chính thể hiện yêu cầu của nhà nước về sự phù hợp của quyết định với các quy phạm pháp
luật về hình thức quyết định, thẩm quyền ban hành, thủ tục xây dựng, nội dung quyết định
và sự vi phạm những quy định đó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị pháp lý của quyết
định hành chính.
Để đánh giá được tính hợp pháp của quyết định hành chính cần xem xét các yêu cầu sau:
Thứ nhất, yêu cầu về chủ thể có thẩm quyền ban hành quyết định hành chính
Thẩm quyền ban hành quyết định hành chính thể hiện ở việc quyết định ấy phải
được cơ quan có thẩm quyền ban hành. Một quyết định hành chính chỉ được ban hành bởi
3
Nguyễn Như Ý (2009), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Giáo dục, tr.256

8
8
một cơ quan được trao thẩm quyền một cách hợp lệ. Pháp luật quy định cơ quan nào có
quyền ban hành phạm vi quyết định hành chính nào là căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ
quyền hạn của cơ quan đó. Đồng thời mỗi cơ quan ngoài hoạt động mang tính quyền lực
Nhà nước còn hoạt động mang tính tổ chức – pháp lý, do đó, các cơ quan có thể ban hành
các quyết định hành chính như công văn, thông báo, báo cáo,…
Thứ hai, yêu cầu về nội dung của quyết định hành chính
“Thẩm quyền ban hành quyết định hành chính về nội dung thể hiện ở chỗ mỗi cơ
quan được quyền ban hành quyết định hành chính quy định về những vấn đề gì, với tính
chất và mức độ nào”4
. Những nội dung này phải phù hợp với quy định pháp luật, không
được trái với quyết định của Quốc Hội, chính sách của Nhà nước hay các văn bản quy
phạm pháp luật điều chỉnh. Nói cách khác, các quy định, mệnh lệnh trong quyết định hành
chính được ban hành phải được xây dựng và thi hành dưa trên các quy định của pháp luật
có liên quan. Ngoài ra, các quy định được ban hành phải có tính thống nhất với nhau, tránh
các quyết định có tính mẫu thuẫn, không hài hòa sẽ gây khó khăn trong việc thực hiện pháp
luật.
Đối với quyết định hành chính cá biệt, khi ban hành thì các quyết định hành chính
nhằm giải quyết một vấn đề cụ thể nên khi hoàn thành xong thì quyết định có cũng chất
dứt hiệu lực. Do đó, nội dung của quyết định hành chính cá biệt là sự cụ thể hóa của quy
định pháp luật vào từng trường hợp cụ thể.
Căn cứ Khoản 2 và 3 Điều 156 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 quy định:
“Điều 156. Áp dụng văn bản quy phạm pháp luật
2. Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một
vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn.
3. Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có
quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp
luật ban hành sau.”
Theo quy định trên, việc áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật phụ thuộc vào
nội dung quy định đó và cơ quan ban hành quy định để áp dụng văn bản hợp pháp.
4
Bùi Thị Đào (2008), Tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính, luận án tiến sĩ, Trường Đại học Luật
Hà Nội, tr. 43

9
9
Thứ ba, yêu cầu về trình tự, thủ tục và hình thức ban hành quyết định hành chính
Các yêu cầu về hình thức ban hành và trình tự, thủ tục của quyết định hành chính
luôn được pháp luật đặt ra. Song, yêu cầu này được thể hiện ở nhiều văn bản quy phạm
pháp luật khác nhau đối với các quyết định hành chính riêng biệt. Về yêu cầu trình tự, thủ
tục của quyết định hành chính thì cần chú ý việc ban hành quyết định đúng thời hiệu, thời
hạn; tuân thủ đúng các thủ tục. Về yêu cầu hình thức quyết định hành chính cần phải ban
hành đúng tên gọi; đúng yêu cầu về thủ tục ký, đóng dấu, ký hiệu, số thứ tự,…
1.2.2 Yêu cầu về tính hợp lý của quyết định hành chính
Nếu như tính hợp pháp được hiểu là sự phù hợp với quy định của pháp luật thì tính
hợp lý là sự phù hợp với các yếu tố khách quan. Hợp lý là “đáng lẽ phải, phù hợp với logic
của sự vật”5
. Tính hợp lý của quyết định hành chính được xem xét các quyết định hành
chính này đã phù hợp với yêu cầu khách quan đến nội dung của quyết định phù hợp với
điều kiện, hoàn cảnh không.
Từ đó, các yêu cầu về tính hợp lý của quyết định hành chính cụ thể:
Thứ nhất, “quyết định hành chính phải đảm bảo được lợi ích của Nhà nước và nguyện
vọng của nhân dân, không được tách rời giữa Nhà nước và nhân dân”6
Việc đặt lợi ích của Nhà nước và nhân dân lên đầu là yêu cầu pháp lý đặc biệt. Bởi
lẽ các quyết định hành chính được ban hành là với mục đích phục vụ cho lợi ích của Nhà
nước của nhân dân, nhưng lại mâu thuẫn và không trái với các quy định. Trường hợp cần
phải lấy lợi ích của Nhà nước và nhân dân lên hàng đầu để đánh giá tính hợp lý của quyết
định hành chính.
Thứ hai, yêu cầu khách quan của thực tiễn
Các quyết định hành chính được ban hành đều dựa trên yếu tố thực tiễn, điều này
phù hợp với các nguyên tắc khi xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Nếu không dựa trên
các yếu tố khách quan của thực tiễn để ban hành quyết hành chính dẫn tới quyết định này
không có tính khả thi, không áp dụng vào đời sống, gây khó khăn cho hệ thống pháp luật.
Thứ ba, yêu cầu về ngôn ngữ cần rõ ràng, dễ hiểu, ngắn gọn
Căn cứ Khoản 1 Điều 8 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 quy định:
5
Nguyễn Như Ý (2009), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Giáo dục, tr. 253.
6
Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam, Nxb Công an, tr. 196

10
10
“Điều 8. Ngôn ngữ, kỹ thuật văn bản quy phạm pháp luật
1. Ngôn ngữ trong văn bản quy phạm pháp luật là tiếng Việt.
Ngôn ngữ sử dụng trong văn bản quy phạm pháp luật phải chính xác, phổ thông, cách diễn
đạt phải rõ ràng, dễ hiểu”7
Ngôn ngữ được trình bày trong quyết định hành chính cần phải rõ ràng, dễ hiểu,
ngắn ngọn và đúng trọng tâm. Vì ngôn ngữ là phương tiện truyền tải thông tin từ cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền ban hành tới các chủ thể khác nên sử dụng ngôn ngữ hợp lí không
chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới việc thực hiện các quyết định mà còn ảnh hưởng tới giá trị ràng
buộc pháp lý của cơ quan đó.
Thứ tư, quyết định hành chính phải có tính dự báo và tính khả thi
Một trong những yêu cầu quan trọng của tính hợp lý phải có tính dự báo, bởi lẽ, các
quyết định được ban hành không chỉ nhằm giải quyết hay điều chỉnh một vấn đề ở thời
điểm phát sinh đó mà còn cần điều chỉnh hoặc giải quyết các hành vi xảy ra trong tương
lai. Nếu không kịp thời điều chỉnh các hành vi trong tương lai sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến
hệ thống pháp luật và khiến hiệu quả thực hiện pháp luật bị giảm.
Bên cạnh đó, quyết định hành chính cần được áp dụng hiệu quả và được tiến hành trong
khoảng thời gian pháp luật quy định. Việc áp dụng kịp thời sẽ giúp quyết định hành chính
ban hành có hiệu quả hơn và chất lượng giải quyết vấn đề phát sinh được nâng cao.
7
Khoản 1 Điều 8 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015

11
11
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ CÁC YÊU CẦU VỀ TÍNH
HỢP PHÁP VÀ TÍNH HỢP LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
2.1 Đánh giá yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính
Các quyết định hành chính ban hành được đưa vào thực tiễn áp dụng trong thời gian
qua với số lượng không hề ít và đã đạt được kết quả đáng khích lệ, nhưng vẫn tồn tại những
bất cập, cụ thể:
Thứ nhất, về thẩm quyền ban hành quyết định hành chính
Pháp luật quy định cụ thể về chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của cơ quan Nhà nước
có thẩm quyền và phạm vi nội dung quy phạm pháp luật được ban hành. Song, vẫn tồn tại
các quyết định vượt thẩm quyền, ban hành quyết định hành chính không đúng thẩm quyền.
Như trường hợp, “Nghị quyết số 23/2011/NQ-HĐND về nhiệm vụ năm 2012 của của
HĐND TP. Đà Nẵng được thông qua ngày 23/12/2011. Quy định trên là trái với quy định
của Chính phủ về thời hạn tạm giữ phương tiện và không đúng thẩm quyền vì theo Pháp

12
12
lệnh Xử lý vi phạm hành chính 2002”8
. Theo đó, việc ban hành các quyết định hành chính
sai thẩm quyền dẫn tới các chủ thể gặp khó khăn khi áp dụng giữa quy định trước đó và
quy định ban hành sau. Các quyết định thường ban hành sai thẩm quyền hay xảy ra trong
lĩnh vực phí, lệ phí, xử phạt hành chính,… tại các địa phương.
Thứ hai, về nội dung của quyết định hành chính
Nội dung của quyết định không được trái với các văn bản quy phạm pháp luật có
hiệu lực cao hơn mà phải thống nhất, đồng bộ với các quy định của pháp luật. Song, hiện
tượng các quyết định hành chính có nội dung trái pháp luật, chưa có sự thống nhất vẫn xuất
hiện. Theo báo cáo của Tổng Thư ký Quốc hội, đã phát hiện “5 nghị định chứa nội dung
có dấu hiệu trái với quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Ủy ban Pháp luật đã phát hiện một số văn bản có nội dung có dấu hiệu chưa bảo đảm tính
hợp pháp, thống nhất như: Thông tư số 55/2021/TT-BCA quy định chi tiết một số điều và
biện pháp thi hành Luật Cư trú; Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 của
Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và
đường sắt; Thông tư số 04/2020/TT-BNV ngày 13/10/2020 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ quy
định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 93/2019/NĐ-CP ngày
25/11/2019 của Chính phủ về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện.”9
. Ngoài ra,
một số văn bản quyết định hành chính cá biệt khi được ban hành thì áp dụng quy phạm
pháp luật không đúng làm thiệt hại lợi ích Nhà nước và xâm phạm các quyền lợi ích hợp
pháp của công dân.
Thứ ba, về hình thức pháp luật
Nhiều quyết định hành chính đã sử dụng các văn bản pháp luật làm căn cứ pháp lý
đã hết hiệu lực pháp luật, sai căn cứ hay thiếu căn cứ pháp lý như xử lý người vi phạm
nhưng không có biên bản vi phạm, không có quyết định xử phạt,… Bên cạnh đó, các quyết
định hành chính còn thường mắc những lỗi về hình thức như nhiều quy định cần được ban
8
TS. Nguyễn Duy Phương (2014), Bảo đảm tính hợp hiến, hợp phá trong hoạt động ban hành văn bản quy phạm
pháp luật, Tạp chí nghề luật, số 19 (251), http://lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?tintucid=207458, truy cập
ngày 12/01/2022.
9
Thanh Hà (2021), Một số văn bản quy phạm pháp luật chưa đảm bảo tính hợp pháp, thống nhất, Báo điện tử Đài
tiếng nói Việt Nam, https://vov.vn/chinh-tri/quoc-hoi/mot-so-van-ban-quy-pham-phap-luat-chua-bao-dam-tinh-hop-
phap-thong-nhat-906919.vov, truy cập ngày 12/01/2022.

13
13
hành tại Nghị định của Chính Phủ lại được quy định tại Quyết định của Thủ tướng Chính
Phủ.
Thứ tư, về tính khả thi và tính dự báo của quyết định hành chính
Các văn bản pháp luật được ban hành đã có nhiều tiến bộ trong việc hướng dẫn chi
tiết thi hành luật để áp dụng kịp thời vào thực tiễn những vẫn tồn tại một số bất cập. Theo
báo cáo của Tổng Thư ký Quốc hội, “các quy định ban hành chậm hơn 2 năm, gồm có:
Luật Công an nhân dân, Luật Cạnh tranh. Đặc biệt, có một số nội dung sau 3-4 năm luật
có hiệu lực thi hành nhưng vẫn chưa có văn bản quy định chi tiết như: Luật An ninh mạng
(8 nội dung); Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (2 nội dung);
Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo (1 nội dung)” 10
. Hay vấn đề chậm ban hành các quy định
hướng dẫn thi hành của nhiều cơ quan như“Chính phủ (59 nội dung), Thủ tướng Chính phủ
(4 nội dung), Bộ Y tế (9 nội dung); các cơ quan còn nợ 2-3 nội dung gồm có: Bộ Lao động
- Thương binh và Xã hội, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ Giáo dục và
Đào tạo, Bộ Nội vụ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao…”11
. Việc chậm triển khai đã kéo dài 2 năm và có trường
hợp kéo dài 3-4 năm dẫn tới cá nhân, tổ chức gặp khó khăn, lúng túng khi áp dụng các quy
định pháp luật mới vào đời sống. Bên cạnh đó, việc chậm ban hành văn bản hướng dẫn làm
cho quy định pháp luật chậm được thực thi, làm giảm hiệu quả áp dụng pháp luật.
2.2 Nguyên nhân của thực trạng đánh giá yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý
của quyết định hành chính
Thứ nhất, trình độ năng lực của cán bộ làm công tác soạn thảo, tham mưu
Để có quyết định hành chính đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của quy định pháp luật,
cần phải có đội ngũ soạn thảo và tham mưu am hiểu, hiểu biết về các lĩnh vực, quy định
pháp luật mà quyết định hành chính đề cập tới. Tuy nhiên, nhiều cán bộ trong quá trình
soạn thảo các quyết định hành chính còn chưa đảm bảo được yêu cầu trên. Dẫn tới khi ban
hành các quyết định hành chính còn gặp nhiều thiếu sót.
10
11

14
14
Thứ hai, quy trình, trình tự soạn thảo chưa được tuân thủ nghiêm
Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 quy định về trình tự, quy trình khi
ban hành một văn bản pháp luật. Song, trên thực tế các cơ quan có thẩm quyền thực hiện
không đúng quy trình và nhiều khi quá trình thực hiện chỉ mang tính hình thức. Dẫn tới,
nhiều quyết định dự thảo chưa đáp ứng được các tiêu chí về tính hợp pháp và tính hợp lý
nhưng vẫn ban hành để xảy ra những sai phạm trong thực tế.
Thứ ba, thiếu sự thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật
Các quyết định hành chính là các quyết định dưới luật nên khi ban hành cần phải
căn cứ pháp lý vào luật định. Tuy nhiên, các quy định của các văn bản pháp luật lại không
thống nhất, do đó, khi xem xét nội dung quyết định theo quy định pháp luật này là hợp
pháp nhưng thep quy định pháp luật khác thì bất hợp phát. Điều này mô hình chung gây
khó khăn cho người ban hành quyết định và các chủ thể áp dụng quyết định.
Thứ tư, trách nhiệm xây dựng quyết định hành chính
Pháp luật quy định về chế độ trách nhiệm của người ban hành nhưng việc xác định
trách nhiệm của quyết định hành chính khiếm khuyết là không dễ dàng. Ngoài ra, các chế
tài xử lý vi phạm còn dừng lại ở mức răn đe nên việc nếu có sai phạm về ban hành quyết
định hành chính cũng chưa được xử lý nghiệm minh.
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HOÀN THIỆN CÁC YÊU CẦU
VỀ TÍNH HỢP PHÁP VÀ TÍNH HỢP LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH
CHÍNH
3.1 Định hướng hoàn thiện các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết
định hành chính
Theo Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 của Bộ Chính trị: “Chú trọng hoàn
thiện hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, ổn định, công khai,
minh bạch, có sức cạnh tranh quốc tế; lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người
dân, doanh nghiệp làm trọng tâm; tăng cường giám sát, kiểm soát việc thực hiện quyền lực

15
15
nhà nước; thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Khắc phục ngay tình trạng văn bản luật thiếu tính
ổn định, luật khung, luật ống, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi
hành…”12
. Nhằm giải quyết được các hạn chế nêu trên, cần phải nâng cao hiệu quả công
tác quản lý của cơ quan Nhà nước và rà soát, sửa đổi, bổ sung hệ thống pháp luật phù hợp
với Hiến pháp 2013.
Căn cứ theo Điều 5 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 quy định:
“Điều 5. Nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật
1. Bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp và tính thống nhất của văn bản quy phạm pháp
luật trong hệ thống pháp luật.
2. Tuân thủ đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản quy
phạm pháp luật.
3. Bảo đảm tính minh bạch trong quy định của văn bản quy phạm pháp luật.
4. Bảo đảm tính khả thi, tiết kiệm, hiệu quả, kịp thời, dễ tiếp cận, dễ thực hiện của văn bản
quy phạm pháp luật; bảo đảm lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong văn bản quy phạm
pháp luật; bảo đảm yêu cầu cải cách thủ tục hành chính.
5. Bảo đảm yêu cầu về quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, không làm cản trở việc
thực hiện các điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
6. Bảo đảm công khai, dân chủ trong việc tiếp nhận, phản hồi ý kiến, kiến nghị của cá
nhân, cơ quan, tổ chức trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.”
Đây là những nguyên tắc xây dựng pháo luật không chỉ ở quyết định hành chính mà dùng
cho các quyết định khác.
3.2 Giải pháp nâng cao đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của
quyết định hành chính
Thứ nhất, cần ban hành các quy định của pháp luật về chế tài xử lý hành vi vi phạm trong
viên ban hành các quyết định hành chính
Trách nhiệm của các cán bộ, cơ quan trong việc ban hành quyết định hành chính
được nâng cao không chỉ dựa vào quá trình đào tạo, bồi dưỡng mà còn ở các chế tài xử lý
vi phạm. Bởi lẽ khi các chế tài xử lý còn nhẹ thì trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn,
12
Bộ Chính trị (14/10/2021), Kết luận 19-KL/TW về Định hướng chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc
hội khóa XV, Hà Nội.

16
16
cán bộ sẽ không cao, dẫn tới các quyết định hành chính khi được ban hành chưa thực sự
được đảm bảo chất lượng.
Thứ hai, đào tạo, bồi dưỡng trình độ chuyên môn cho cán bộ trong quá trình ban hành quyết
định hành chính
Các yêu cầu đặt ra đối với tính hợp pháp và tính hợp lý cần cụ thể và rõ ràng. Song,
trình độ chuyên môn và pháp luật của các cán bộ còn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra
dẫn tới một số quyết định hành chính có thiếu sót. Do đó, cần nâng cao, bồi dưỡng trình
độ chuyên môn và kiến thức pháp luật tốt cho cán bộ làm công tác soạn thảo, tham mưu và
thẩm định quyết định hành chính.
Thứ ba, cần chuẩn hóa hệ thống thuật ngữ, khái niệm và tính minh bạch
Ngôn ngư là phương tiện truyền đạt thông tin của quyết định hành chính tới các chủ
thể trong xã hội, việc quy định các thuật ngữ trong các văn bản quy phạm pháp luật và khái
niệm giúp cho quá trình sử dụng ngôn ngữ trong việc ban hành được chính xác. Đồng thời,
giúp cho người đọc dễ hiểu, dể đọc.
Thứ tư, thường xuyên giám sát, thanh tra, tổng kết các quyết định hành chính
Các văn bản quy phạm pháp luật được thay thế, sửa đổi bổ sung ngày càng nhiều,
dẫn đến các quyết định hành chính cũng được gia tăng. Do đó, cần phải thường xuyên giám
sát, rà soát hoạt động ban hành quyết định xem xét sự phù hợp với các yêu cầu về tính hợp
pháp và tính hợp lý để từ đó có những biện pháp kịp thời nếu có sai phạm. Đồng thời, cần
tổng kết số lượng quyết định hành chính nói riêng và văn bản quy phạm pháp luật nói
chung có nội dung trái với pháp luật có hiệu lực cao hơn, không đúng thẩm quyền, chậm
triển khai ban hành để rút kinh nghiệm.
KẾT LUẬN
Hai yêu cầu đánh giá chất lượng quyết định hành chính là tính hợp pháp và tính hợp
lý. Hai yêu tố này có nghĩa nghĩa vô cùng quan trong trong việc xác định quyết định hành
chính được đảm bảo về mặt hình thức và nội dung. Đồng thời, còn có tác động đến thực tế
của quyết định và cả hệ thống quy định pháp luật. Do đó, khi ban hành cần đánh giá hai
yếu tố là tính hợp pháp và tính hợp lý. Song, quy định như thế nào để đảm bảo được quyết
định hành chính hợp lý, hợp pháp thì tương đối khó khăn và không dễ dàng.

17
17
Luật Tố tụng hành chính 2015 được ban hành nhằm phù hợp với Hiến pháp 2013
đã chú trọng tới việc kiểm tra, thanh tra, các quy định của quyết định hành chính được rõ
ràng, chi tiết hơn. Dẫn đến, quá trình các quyết định được ban hành tới khi áp dụng vào
thực tiễn đã được cải thiện từ khâu soạn thảo, tới việc xử lý quyết định. Tuy nhiên, vẫn bộc
lộ nhiều khó khăn cần được giải quyết kịp thời, triệt đề để quyết định hành chính thực sự
được đảm bảo.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Văn bản pháp luật
1. Quốc hội (2015), Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, số 80/2015/QH13,
ngày 22/06/2015;
2. Quốc hội (2015), Luật Tố tụng hành chính, số 93/2015/QH13, ngày 25/11/2015;

18
18
3. Bộ Chính trị (14/10/2021), Kết luận 19-KL/TW về Định hướng chương trình xây
dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Hà Nội;
Tài liệu khác
1. Bùi Thị Đào (2008), Tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính, luận
án tiến sĩ, Trường Đại học Luật Hà Nội;
2. Dương Văn Chung (2021), Nguyên tắc đảm bảo tính hợp hiến, tính hợp pháp và
tính thống nhất trong xây dung, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐNĐ và
UBND các cấp, Cổng thông tin Điện tử Sở tư pháp tỉnh Bắc Giang,
https://stp.bacgiang.gov.vn/hien-thi-noi-dung/-
/asset_publisher/wtMnvtGfRUNi/content/nguyen-tac-am-bao-tinh-hop-hien-tinh-hop-
phap-va-tinh-thong-nhat-trong-xay-dung-ban-hanh-van-ban-quy-pham-phap-luat-cua-h-
nd-va-ubnd-cac-cap, truy cập ngày 12/01/2022;
3. Nguyễn Như Ý (2009), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Giáo dục;
4. Thanh Hà (2021), Một số văn bản quy phạm pháp luật chưa đảm bảo tính hợp pháp,
thống nhất, Báo điện tử Đài tiếng nói Việt Nam, https://vov.vn/chinh-tri/quoc-hoi/mot-so-
van-ban-quy-pham-phap-luat-chua-bao-dam-tinh-hop-phap-thong-nhat-906919.vov, truy
cập ngày 12/01/2022;
5. TS. Nguyễn Duy Phương (2014), Bảo đảm tính hợp hiến, hợp phá trong hoạt động
ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Tạp chí nghề luật, số 19 (251),
http://lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?tintucid=207458, truy cập ngày 12/01/2022;
6. Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam, Nxb
Công an;
7. Vũ Thị Thanh Thủy (2014), Các yêu cầu hợp pháp và hợp lý đối với quyết định
hành chính, Luận văn thạc sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội;

Bài tiểu luận môn luật hành chính đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Bài tiểu luận môn luật hành chính đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính.docx

Similar to Bài tiểu luận môn luật hành chính đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính.docx (20)

More from Zalo/Tele: 0973.287.149 Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói

More from Zalo/Tele: 0973.287.149 Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Bài tiểu luận môn luật hành chính đánh giá các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính.docx