1. Bệnh tiên mao trùng
trâu bò
Người thực hiện:
Lê Thị Hà Thanh
Hoàng Phương Thùy
Lớp: Sinh – KTNN K16

2. I. Giới thiệu chung
Tiên mao trùng trong máu
1 con trâu bị bệnh
• Bệnh tiên mao trùng (hay còn
gọi là bệnh ngã nước trâu, bò)
là bệnh phổ biến gây hại cho
trâu bò ở các nước nhiệt
đới.Tỉ lệ nhiễm bệnh ở trâu là
13 – 30%, ở bò là 7 – 14%,
• Ở nước ta, bệnh đã được phát
hiện ở tất cả các vùng và gây
thiệt hại cho việc phát triển
chăn nuôi, giảm năng suất,
chất lượng sản phẩm

3. II.
Nguyên nhân và đặc điểm sinh học
1. Nguyên nhân
•
Do tiên mao trùng Trypanosoma evansi: trâu bò nhiễm
bệnh qua đường máu, các loại ruồi họ Stomoxydinae
và loại mòng họ Tabanidae hút máu từ trâu bò bệnh rồi
hút vào trâu bò khỏe mạnh và truyền bệnh cho
chúng.Sự lây truyền này mang tính chất cơ giới và đặc
biệt là từ tháng 4 – 9 ruồi, mọng phát triển
Mòng Tabanus rubidus
Tiêm mao trùng

4. 2. Đặc điểm sinh học
 Hình thái: tiêm mao
trùng có kích thước nhỏ
18 – 34 x 2,5 micromet,
có hình mũi khoan, di
động nhanh được trong
máu
Tiên mao di động trong máu

5. Chu kì sinh học :
Tiêm mao trùng sinh sản trực phân nên khi xâm nhập
vào kí chủ chúng tăng số lượng rất nhanh trong
máu.Tiêm mao trùng không có giai đoạn phát triển trong
cơ thể ruồi và mòng.

6. III. Bệnh lí, triệu chứng và chẩn đoán
1. Bệnh lí
•
•
•
Tiên mao trùng lấy chất dinh dưỡng: đạm, đường, chất
béo, chất khoáng từ máu của kí chủ để duy trì sự hoạt
động và sinh sản.Làm cho súc vật gầy còm, thiếu máu,
mất dần khả năng sinh sản và cho sữa
Tiên mao trùng còn tiết ra độc tố Trypanotoxin tác động
lên hệ thần kinh trung ương của vật bệnh làm rối loạn
trung khu điều nhiệt, gây sốt cao và gián đoạn, gây hội
chứng ỉa chảy
Tiên mao trùng khi tăng lên trong máu sẽ gây tắc các
mao mạch và xuất tiết, dần dần tạo ra các ổ thủy thũng
chất keo vàng dưới da

7. 2. Triệu chứng

Trâu bò mắc bệnh có 2
dạng:
Dạng cấp tính: trâu,bò
sốt cao 41 – 420C và sốt
gián đoạn, các triệu
chứng thần kinh rõ rệt
như ngã quỵ, đi vòng
tròn, run rẩy...Trâu bò
sẽ chết sau 7 - 15 ngày

8.  Dạng mãn tính: biểu hiện
các triệu chứng lâm sàng
nhẹ hơn và bệnh kéo dài
1 – 2 tháng,con vật ngày
càng gầy, da khô
mốc.Sức khỏe giảm dần,
kém ăn, kém nhai lại, đi
phân táo bón có lẫn máu
hoặc ỉa chảy kéo dài và
mùi tanh.

9. • Trâu bò bị bệnh niêm mạc tụ mắt tụ máu màu đỏ tía đôi
khi có chấm máu, chảy nước mắt và mắt sưng có nhiều
dỉ đặc như keo.Niêm mạc miệng, âm đạo vàng nhạt
hoặc sẫm.thường thấy có thủy thũng ở hầu, ức, nách,
chân, háng...
Suy nhược và mất khả năng sinh sản
Khi mổ khám thấy máu loãng, trong lồng ngực,xoang
bụng, xoang bao tim có nước vàng.Thịt nhão, mỡ lầy
nhầy.Tim, phổi, lá lách đều sưng và tụ máu.Dạ dày bị
tím bầm, ruột bị xuất huyết

10. 3. Chẩn đoán
Áp dụng 5 phương pháp sau :
 Kiểm tra máu tươi của trâu bò ốmdưới kính hiển vi
 Kiểm tra tiêu bản máu nhuộm giemsa dưới kính hiển vi
 Tiêm trùng máu trâu bò nghi mắc bệnh cho chuột bạch,
chuột lang hoặc thỏ, rồi theo dõi máu của những động
vật này sau 2 – 6 ngày
 Phương pháp Card – Test
 Phương pháp chẩn đoán miễn dịch gắn men ELISA.

11. IV. Điều trị và phòng bệnh
1. Điều trị
Chú ý phát hiện bệnh sớm và chữa trị kịp thời và kết
hợp 3 biện pháp sau đây:
 Dùng thuốc diệt kí sinh trùng như Phenoltridinium
Naganin. Có thể dùng Naganin vào trước vụ đông giá
rét, liều lượng 0,01g/ 1kg khối lượng cơ thể, pha dung
dịch 10% nước cất. Tiêm tĩnh mạch hay bắp thịt.Tiêm 2
ngày nghỉ 1 ngày, rồi lại tiêm ngày thứ 3

12.  Dùng thuốc điều trị
trypamidium, gói 300mg,
1000mg. Cách sử dụng :
chỉ tiêm 1 liều/ ngày,
0,001g/kg thể trọng súc
vật, pha thuốc với nước
cất theo tỉ lệ 300 – 400mg
/20 – 30 ml nước cất

13.  Dùng Berenil (Azidin)
đóng lọ 1,18g.Cách sử
dụng : tiêm 1 lần, liều
dùng 0,035 – 0,5g/kg thể
trọng. Sau 15 ngày nếu
chưa khỏi bệnh sẽ tiêm
liều thứ 2 với liều lượng
như trên. Pha nước với
nước cất theo tỉ lệ 10%
thuốc với 90%nước

14. Chú ý:
÷ Vị trí tiêm: tĩnh mạch và bắp thịt.Trước khi tiêm thuốc
cần tiêm thuốc trợ sức cho súc vật: cafein 20% : 11 – 20
ml hoặc long não nước 10% : 40 – 50 ml
÷ Trong thời gian điều trị cho trâu bò nên cho nghỉ làm
việc, cho ăn đầy đủ và chăm sóc tốt trong 3 ngày

15. 2. Phòng bệnh
+
+
+
Định kì kiểm tra máu 6 tháng/ lần để phát hiện bệnh và
điều trị kịp thời khi trâu bò nghỉ cày kéo
Phòng chống côn trùng hút máu và truyền bệnh:
chuồng có mành, phát quang bờ bụi, lấp vũng nước,
cống rãnh quanh chuồng và bãi chăn để côn trùng
không thể cư trú và phát triển được.Phun thuốc quanh
chuồng trại theo định kì ( 1 tháng/lần)
Chăm sóc, nuôi dưỡng và sử dụng hợp lí để tăng sức
đề kháng cho trâu bò: chăm sóc quản lí đàn tốt, dọn
phân, rác trong chuồng và xung quanh chuồng. Chăm
sóc và phòng bệnh tốt trước khi sang mùa đông