1. Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞
„á⁄IIJ_»Ñ¨ ã¨`«º<å~åÜ«∞}
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_ç L`«Î~°O
<å „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#
K«∞O_»∂~°∞
x#∞fl =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞ #iH˜<å
D #Å¡HÀ@∞ QÆ∞O_≥Ö’¡
XHõ¯ HõhflÔ~·<å T~°@O ÖË^Œ∞
"≥e"å_» Z^Œ∞ÌÅH˘@ìOÖ’
ÖËQÆ^Œ∂_» Hõhfl˜ ã¨O„^Œ"≥∞ÿOk
Wk
"Õ^ŒHÍÅO `«e¡
HÀ~°∞ìÅO>Ë
xOyÖ’ Zyˆ~
^Œo`« QÆaƒÖÏʼnõΩ
<ÕÅÖ’ #_»Ü«∂_Õ z~°∞áê^•Å‰õΩ
LitHõ∆ "Õ¿ã '=∞#∞—â◊~°‡Å∞#fl J„QÆǨ~°O
[O^茺O ™êH˜∆QÍ
"Õ~Ú Ñ¨_»QÆÅ ÃÇ·ÏO^Œ=O
xOk`«∞ʼnõΩ h_»xã¨∞ÎOk
~°K«#Å∞, K«O^•Å∞, q~åàÏÅ∞ ѨOѨ=eû# z~°∞<å=∂~°K«#Å∞, K«O^•Å∞, q~åàÏÅ∞ ѨOѨ=eû# z~°∞<å=∂~°K«#Å∞, K«O^•Å∞, q~åàÏÅ∞ ѨOѨ=eû# z~°∞<å=∂~°K«#Å∞, K«O^•Å∞, q~åàÏÅ∞ ѨOѨ=eû# z~°∞<å=∂~°K«#Å∞, K«O^•Å∞, q~åàÏÅ∞ ѨOѨ=eû# z~°∞<å=∂
¿ãflǨÏÅ`« ZO.,
HÍfi~°ì~ü <≥O. R-9, OU HÍfi~°ì~üû,
L™ê‡xÜ«∂ Ü«¸x=i≈˜,
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£-500 007
#_»∞ã¨∞Î#fl`≥ÅOQÍ}Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞, ™êÇ≤Ï`«º =∂㨠Ѩ„uHõ
#∂~°∞ ѨÓÅ∞ qHõã≤OK«h, "Õ~Ú PÖ’K«#Å∞ ã¨OѶ¨∞i¬OK«h J#fl@∞¡ „Ѩ*Ï#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# aè#fl PÖ’K«#ʼnõΩ
=∂ Ѩ„uHõÖ’ KÀ@∞O@∞Ok. Hõ#∞Hõ D Ѩ„uHõÖ’ =Ú„kOz# Jaè„áêÜ«∂Å∞ ~°K«~Ú`«Å"Õ. ã¨Oáê^ŒHõ
=~åæxH˜ UH©ÉèÏ=O LO_»#=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
W."≥∞~ÚÖò:–nadusthunnatelangana@gmail.com
"Õ∞ 2014
ã¨OѨ٘: 4
ã¨OzHõ: 5
ã¨ÅǨ =∞O_»e
JÅ¡O <å~åÜ«∞}
Z_ç@~ü–#=∞¿ãÎ `≥ÅOQÍ}
z‰õΩ¯_»∞ „ѨÉèÏHõ~ü
J_»fiˆHò–<åºÜ«∞ ã¨ÅǨ^•~°∞
ã¨Oáê^ŒHõ =~°æO
_®IIZ.ã≤Öχ<åÜ«∞H±
„HÍOu
"Õ∞<Õ[~ü
ZO. ÉÏÅ∞<åÜ«∞H±
á¶È<£ <≥O.: 8121996425, 9290745490
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
_®IIã≤.HÍjO
Jã≤ÃãìOò „á⁄ÃѶã¨~ü
[~°fleã¨∞ì
ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞
¿ãflǨÏÅ`« ZO.
#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ} JH“Oò <≥O|~ü: 62254225854
ZãπaÃÇÏKü, ~åOHÀiî„ÉÏOKü(20350), ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ "Õ∞ 1, 2014
3#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}

2. `≥ÅOQÍ}`˘=fi
1. ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
Wq h˜ g∞k ~å`«ÖË<å? 5
2. `≥ÅOQÍ#O
=∞#∞=Ù f~°∞Ê: QÆqK≥~°¡ #∞Oz K«∞O_»∂~°∞ ^•HÍ - =~°=~°~å=Ù 6-8
3. =~°Î=∂#O
`≥ÅOQÍ} Jaè=$kúH˜ Éèí∂q∞, =º=™êÜ«∞O H©ÅHõO -Z.#iûOǨÔ~_ç¤ 7-13
4. `≥ÅOQÍ}©Hõ'~°}O—
`≥ÅOQÍ}‰õΩ *ˇ.U.ã≤. q∞yeÛ# qëê^ŒO -_®IIU~°∞H˘O_»#~°ã≤OǨï_»∞14-16
5. „áêѨOzHõO
ZxflHõÅ HÍÅO-L<Àfl_»∞ ‰õÄ_® ÖË<À_Õ -_®IIlÅK«ÛÜ«∞º 17-18
6. ѨÙ~ÀQÆ=∞#O
ZxflHõʼnõΩ J=`«Å - J~°}º 19-21
7. ã≤OQƈ~}˜ ã¨OQÆ`«∞Å∞
ã≤OQƈ~}˜ HÍi‡HÀ^Œº=∂Å∞ -ã¨∂~°∞º_»∞ 22-23
8. á¶ÈHõãπ... áÈÅ=~°O
_ç*ˇ·<£ =∂~°∞Ê =^Œ∞Ì áÈÅ=~°O „áê*ˇH±ì ~°^Œ∞Ì HÍ"åe -#Å=∂ã¨Hõ$+¨‚ 24
J_»q a_»¤Å P„QÆǨÏO -H˘O_»∂i~°"Õ∞+πÉÏ|∞ 25-26
=∂ P_çÎ<£ =∂ ¿Ñã≤¯<£ q_çÎ =∞=∞‡<Àfl"£∞ -H˘O_»∂i~°"Õ∞+πÉÏ|∞ 27-28
áÈÅ=~°O „áê*ˇH±ìÃÑ· x[x~åú~°} |$O^ŒO „áê^äŒq∞Hõ iáÈ~üì -_Õq_£ 29-31
q^èŒfiO™êxH˜ ã¨r= ™êHõ∆ ºO áÈÅ=~°O „áê*ˇH±ì - <Àò 32-33
áÈÅ=~°O „áê*ˇH±ì#∞ J_»∞¤‰õΩO^•O -˜Ñ≤ZѶπ 34-35
Pk"åã¨∞Å =∞~°}âßã¨#O áÈÅ=~°O -ѨÙ<åk 36
9. #_»∞ã¨∞Î#fl HÍÅO
=Å™êkèѨ`«ºO - H˘`«Î ~°∂áêÅ∞ - „Ѩ`åº=∂flÜ«∂Å∞ - Ñ≤@ìÅ ~°gO^Œ~ü 37-40
J"å~°∞¤ „QÆÇ‘Ï`«Å J„ѨÜ≥∂[Hõ`«fiO - g~°„|Ǩ‡Kåi 41
QÆ_ôÅ `«Å∞ѨÙÅ∞ `≥~°∞K«∞‰õΩO@∞<åflÜ«∂ ! - ^•"≥∞~° ~å[Ü«∞º 42-43
K«∞O_»∂~°∞ QÆ∞O_≥Å QÍÜ«∞O - J~°∞}ÏOH± 44
10. ™êÇ≤Ï`«ºO
H˘iq ^ŒÜ«∂ºÅ∞ - <åˆQâ◊fi~åKåi 45-47
11. x"ÕkHõ
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ =ÚiH˜"å_»Å Jaè=$kú ¿Ñ~°∞`À x~åfiã≤`«fiO -W.[Ü«∞ 48-50
12. Ü«∂k
„âßq∞Hõ [# "ÕQÆ∞K«∞Hõ¯ HÍ~°Öò =∂~ü¯ û -H˜~°}ü‰õΩ=∂~ü 51-52
13. Hõ~°Ñ¨„`« ™êÇ≤Ï`«ºO
áê~°¡"≥∞O@i áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ xÅnÜ«∞O_ç -˜Ñ≤ZѶπ 53-56
4#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}

3. Wq h˜ g∞k ~å`«ÖË<å?
<Õ#∞ 2000 ã¨O=`«û~°OÖ’ XHõ™êi JOÉË^Œ¯~ü FÃÑ<£ Ü«¸x=iû˜ _ç„w Ѷ¨ãπì WÜ«∞~ü `≥Å∞QÆ∞ ¿ÑѨ~°∞¡ k^•Ì#∞. '`˘OyK«∂K«∞@—
J<Õ Ñ¨^•xH˜ ™⁄O`« "åHõºO ~åÜ«∞=∞x J_çQÍ~°∞. ~å[=∞O„_ç #∞Oz =zÛ# ¿ÑѨ~°¡Ö’ =~°∞ã¨QÍ =ÚÃÑÂÊ=∞Ok q^•º~°∞÷Å∞
'ѨH˜¯O˜ J=∂‡~Ú ™êfl#O KÕã¨∞ÎO>Ë `˘OyK«∂™êO— Jx ~å™ê~°∞. KåÖÏ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂#∞. ã¨=∂^è•#O ã¨iQÍæ<Õ LO_»@O =Å#
=∂~°∞¯Å∞ "Õ™ê#∞. `«~åfi`« [#QÍO(=~°OQÆÖò) ¿ÑѨ~°∞¡ K«∂™ê#∞, '=∂ ÉÏqÖ’ hà◊√¡ ZO`« Ö’`«∞Ö’ L<åflÜ«∞x `˘OyK«∂™ê#∞—
Jx XHõ~°∞, '=∂ ÃÑ^ŒÌ=∞‡ UO KÕã¨∞ÎO^À#x QÀ_»g∞k #∞Oz `˘Oy K«∂™ê#∞— Jx =∞~˘Hõ~°∞ WÏ¡ =ÚÃÑÂÊ =∞Ok =ÚÃÑÂÊ
~°HÍÅ∞QÍ ~å™ê~°∞. ~å[=∞O„_ç, [#QÍO q^•º~°∞÷ÅÖ’ D `Õ_® Uq∞@x `«~åfi`« PÖ’zOKå#∞. `≥ÅOQÍ} q^•º~°∞÷Åk hà◊√¡ÖËx
ÉÏ^èŒ. PO„^èŒ q^•º~°∞÷Åk hà◊√¡ áêi, ѨO@Å∞ ѨO_ç, uO_ç ^˘iH˜ ÃÑ@∞ì|_ç^•i ã≤x=∂ ã¨O㨯 $uH˜ JÅ"å@∞ Ѩ_»¤ ã≤÷u. Pi÷Hõ
ã≤÷`Õ ã¨O㨯 $ux, ã¨O㨯 $uÖ’ ÉèÏQÆ"≥∞ÿ# ÉèÏ=*ÏÖÏxfl x~°‚~Úã¨∞ÎO^Œx ~å[=∞O„_ç, [#QÍO q^•º~°∞÷Å#∞ K«∂¿ãÎ J~°÷=∞=Ù`«∞Ok.
J~Ú`Õ ~å[=∞O„_ç q^•º~°∞÷Å∞ HÍÑ‘ H˘@ì@OÖ’ UHõ~°∂Ѩ`« áê˜OKå~°∞.
ã¨iQÍæ W"åeì 2014 ZxflHõÅÖ’ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅhfl "≥∞xÃѶ™ÈìÅ#∞ ~å[=∞O„_ç q^•º~°∞÷Å =Öˇ<Õ HÍÑ‘H˘Ïì~°∞. |Ǩïâ◊,
gà◊¡O^ŒiH˜ ~åã≤Ãјì# "å_»∞ ‰õÄ_® XHõ_Õ J~Ú LOÏ_»∞. "å_»∞ „ѨѨOK«ÉϺO‰õΩ "≥∞^Œ_»∞ L#fl "å_≥· LOÏ_»∞. QÆ`« ZxflHõÅÖ’
Hõhã¨O „Ѩf áêsìH˜ XHõ˜ Ô~O_≥·<å [#~°O[Hõ"≥∞ÿ# x<å^•Å∞ LO_Õq. HÍx D™êi Ô~·`«∞Å ~°∞}=∂Ѷ‘ J<Õk Jxfl áêsìÅ
„Ѩ}ÏoHõÅÖ’ LOk. HÍHõáÈ`Õ ~åǨïÖòQÍOnè z=~À¡ 2 ÅHõ∆Å =~°‰õΩ ~°∞}=∂Ѷ‘ Jx „ѨHõ˜OKå_»∞. JHõ∆~°O `«Ñ¨C áȉõΩO_®
q^•º~°∞÷Å =Öˇ áêsìÅ∞ HÍÑ‘ H˘@ì@OÖ’ L^Õúâ◊ºO XHõ>Ë, „Ѩ[Å#∞ "≥∂ã¨O KÕÜ«∞@O. W=hfl h˜ g∞k ~å`«ÖË. „Ѩ[Å#∞
=∞ÉèíºÃјì F@∞¡ "Õ~ÚOK«∞H˘x JkèHÍ~°OÖ’H˜ ~å=ÏxH˜ Jxfl áêsìÅ∞ „Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
x*ÏxH˜ |_≥˚ò, Y~°∞ÛÅ∞, JѨCÅ#∞ ѨijeOz K«∂¿ãÎ Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O J~°÷=∞=Ù`«∞Ok.
2014-15 Pi÷Hõ ã¨O=`«û~åxH˜ ~å¢+¨ì |_≥˚ò ÅH∆Í 83 "ÕÅ 129 HÀ@∞¡. P^•Ü«∞O ÅH∆Í 60 "ÕÅ HÀ@¡ Ö’¿Ñ. JO>Ë Ö’@∞
|_≥˚ò J#fl=∂@. WO^Œ∞Ö’ „ѨÉèí∞`«fi L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ 61 "ÕÅ HÀ@∞¡ r`åÅ ~°∂ѨOÖ’ K≥e¡OѨÙÅ∞ áÈ`å~Ú. PO„^èŒ L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ
36 "ÕÅ HÀ@∞¡, `≥ÅOQÍ} L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ 26 "ÕÅ HÀ@∞¡. ~å¢+¨ìOÖ’ L^ÀºQÆ∞Å∞ 8.5 ÅHõ∆Å∞, ÃÑ#¬#~üû 5 ÅHõ∆Å∞, Bò™È~üû
L^ÀºQÆ∞Å∞ 70 "ÕÅ∞, HÍO„ÏH±ì L^ÀºQÆ∞Å∞ 70 "ÕÅ∞. ~å„ëêìxH˜ "≥Ú`«ÎO JѨC ÅH∆Í 79 "ÕÅ HÀ@∞¡. D JѨCÖ’ ˆH=ÅO
„áê*ˇ‰õΩìÅ HÀã¨O `≥zÛ# JѨC `≥ÅOQÍ}‰õΩ 56 "ÕÅ HÀ@∞¡(`≥ÅOQÍ}‰õΩ Z‰õΩ¯= HÀ@∞¡ ˆHÏ~ÚOѨÙÅ∞ ¿ÑѨ~ü g∞^Œ =∂„`«"Õ∞
LO@∞Ok) PO„^茉õΩ 29 "ÕÅ HÀ@∞¡. Wq áÈ#∞ q∞ye# ÅH∆Í 42 "ÕÅ 500 HÀ@¡ JѨCÖ’ PO„^茉õΩ 84 "ÕÅ 780 HÀ@∞¡,
`≥ÅOQÍ}‰õΩ 59 "ÕÅ HÀ@∞¡. Wxfl JѨCÅ∞ LO_»QÍ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ D JѨCÅ#∞ U q^èŒOQÍ f~°ÛQÆÅ~À, WzÛ#
Ǩg∞Å#∞ ZÏ¡ <≥~°"Õ~°∞Û`å~À "≥∞xÃѶ™ÈìÖ’ K≥ѨʉõΩO_® Ǩg∞Å g∞^Œ Ǩg∞Å∞ QÆ∞Ñ≤Êã¨∂Î „Ѩ[Å#∞ `«Ñ¨C^•i Ѩ˜ìã¨∞Î<åfl~°∞.
xiú+¨ìOQÍ E<£ 2# U~°Ê_»É’ÜÕ∞ `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ìOÖ’ „ѨÉèí∞`åfixfl U~åÊ@∞KÕ¿ã U áêsì J~Ú<å U q^èŒOQÍ "≥∞xÃѶ™ÈìÖ’
WzÛ# Ǩg∞Å#∞ <≥~°"Õ~°ÛQÆÅ~À ã¨Ê+¨ìOQÍ K≥ѨÊ@OÖË^Œ∞. `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì |_≥˚ò 60 "ÕÅ HÀ@∞¡ LO@∞Ok. WO^Œ∞Ö’ L^ÀºQÆ∞Å
r`åÅ HÀã¨O 25-30 "ÕÅ HÀ@∞¡ áÈ`«∞Ok. Ô~O_»∞ ɡ_£~°∂OÅ Wà◊¡ x~å‡}ÏxH˜ 10 "ÕÅ HÀ@∞¡ J=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú.(D _»|∞ƒ#∞
„ѨѨOK«ÉϺO‰õΩ Wã¨∞ÎO^Œx Ue#"åiH˜ `≥Å∞ã¨∞) 8 ÅHõ∆Å =∞Ok qHõÖÏOQÆ∞ʼnõΩ 500 #∞Oz 1500 =~°‰õΩ ÃÑ#¬<£ ÃÑOz`Õ 10
HÀ@∞¡ Y~°∞Û J=Ù`«∞Ok. 50 ÅHõ∆Å 83 "ÕÅ =∞Ok =$^Œ∞úʼnõΩ, q`«O`«∞=ÙʼnõΩ 200-1000 ÃÑ#¬<£ ÃÑOz`Õ 5 HÀ@∞¡ HÍ=eû
=ã¨∞ÎOk. ÔHl #∞Oz Ñ≤l H˜ Lz`« q^Œº JO@∞<åfl~°∞. Éèí=<åÅ x~å‡}O, ©K«~°¡ xÜ«∂=∞HõO, =∞øeHõ =ã¨`«∞Å HõÅÊ#
"≥Ú^ŒÖˇ·#q ѨHõ¯# ÃÑ_ç`Õ ˆH=ÅO Ü«¸xá¶êO, áê~ѨÙã¨ÎHÍňH 500 HÀ@∞¡ Y~°Û=Ù`«∞O^Œx xѨÙ}∞Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. WHõ Jxfl
áêsìÅ∞ áȩѨ_ç „Ñ¨Hõ˜ã¨∞Î<åfl Ô~·`«∞ ~°∞} =∂Ѷ‘ HÀã¨O `≥ÅOQÍ}Ö’ 15-20 "ÕÅ HÀ@∞¡ J=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú. Ѩk ÅHõ∆Å _®fi„HÍ
ã¨OѶ¨∂Å ~°∞} =∂Ѷ‘ HÀã¨O 8 "ÕÅ HÀ@∞¡ HÍ"åe. D "≥Ú`«ÎO Ǩg∞Å∞ <≥~°"Õ~åÅO>Ë 68 "ÕÅ 515 "ÕÅ HÀ@∞¡ J=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú.
ˆH=ÅO "≥∞xÃѶ™ÈìÖ’x Ǩg∞Å#∞ <≥~°"Õ~åÛÅO>Ë ~å¢+¨ì |_≥˚ò#∞ q∞Oz# Ô~˜ìOѨ٠_»|∞ƒ J=ã¨~°O. D_»|∞ƒ#∞ U =∂~åæÅ ^•fi~å
`≥™êÎ~À U áêsì K≥ѨÊ@O ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ áȩѨ_ç Ǩg∞eã¨∞Î<åfl~°∞.
D W~°"≥· Uà◊¡Ö’ „ѨѨOK«ÉϺO‰õΩ‰õΩ `≥ÅOQÍ} „ѨÜ≥∂QÆâßÅQÍ =∂iOk. Ô~·`«∞Å∞ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. KÕ<Õ`« HÍi‡‰õΩÅ∞
J~å÷O`«~°OQÍ rq`åÅ∞ =kÖËã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. "ÕÖÏk HõOÃÑhÅ∞ =¸`«Ñ¨_ç ÅHõ∆ÖÏk HÍi‡‰õΩÅ∞ ~À_»∞¤#Ѩ_®¤~°∞. áê~î°âßÅÅ∞, HõàÏâßÅÅ∞
=¸`«Ñ¨_ç ZO^Œ~À K«^Œ∞=Ù‰õΩ ^Œ∂~°=∞Ü«∂º~°∞. WO[hiOQ∑, aZ_£, Ñ‘rÅ∞, Ñ≤ÃÇÏKü._çÅ∞ KÕã≤ ÅHõ∆ÖÏk =∞Ok x~°∞^ÀºQÆ∞Å∞QÍ
L<åfl~°∞. `≥ÅOQÍ}Ö’ áœ~°, „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ǨωõΩ¯Å∞ HÍÅ~å™ê~°∞. |∂@HõѨ٠Z<£H“O@~°¡`À Ñ¨Öˇ¡Å∞ x„^ŒÖËKÕq. áÈÅ=~°O
„áê*ˇ‰õΩì x~å‡}OÖ’ ÅHõ∆ÖÏk Pk"åã¨∞Å∞ [Åã¨=∂kè HÍÉ’`«∞<åfl~°∞. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ L=∞‡_ç ~å[^è•x, QÆ=~°fl~ü áêÅ#, L=∞‡_ç
ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì JO>Ë<Õ PO„^èŒ ^ÀÑ≤_ç^•~°¡‰õΩ K«@ì|^Œú =∂~åæÅ#∞ K«∂Ñ≤#>Ëì. D q+¨Ü«∂ÖËq ZxflHõÅ "≥∞xÃѶ™ÈìÖ’ ÃÑ@ì‰õΩO_® ˆH=ÅO
=∞ã≤ѨÓã≤ =∂ˆ~_»∞HÍÜ«∞#∞ KÕÜ«∞ÏxH˜ áêsìÅhfl UHõ"≥∞ÿ „Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î<åfl~Ú. Ǩg∞Å =Úã¨∞QÆ∞Ö’ =∞m¡ „Ѩ*Ï =ºuˆ~Hõ
„ѨÉèí∞`åfiÖË ~åÉ’`«∞<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ =∞m¡ `≥ÅOQÍ} „Ѩ[ áÈ~åÏxH˜ ã≤^ŒúOQÍ LO_®e.
ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
HÍjO
5 "Õ∞,2014
29 U„Ñ≤Öò, 2014

4. 6#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
=∞#∞=Ù f~°∞Ê: QÆqK≥~°¡ #∞Oz K«∞O_»∂~°∞ ^•HÍ
`≥ÅOQÍ#O
=~°=~°~å=Ù
K«∞O_»∂~°∞ f~°∞Ê q#QÍ<Õ J=∞~°∞_»∞ JHõ¯#fl *Ï˝Ñ¨HõO
=KåÛ_»∞. JHõ¯#flk =~°OQÆÖò lÖÏ¡ QÆqK≥~°¡ „QÍ=∞O.
^Õâß~Ú¿Ñ@Ö’x =∂ ã≤ÔHZO HÍÖËlH˜ Z‰õΩ¯= ^Œ∂~°OÖ’ÖË^Œ∞
P T~°∞. PÜ«∞# =∂ Hõq q∞„`«∞_»∞ qP~ü q^•ºi÷H˜ `«=Ú‡_»∞.
#Å¡Éˇe¡ #∞Oz QÆqK≥~°¡ ^•HÍ =º=™êÜ«∞ ‰õÄbÅ#∞, Éèí∂q∞ÖËx
x~°∞¿Ñ^ŒÅ#∞, J=∞~°∞_»∞ =∂q∞_®Å ǨÏiÉèí∂+¨}ü
qѨ¡"À^Œº=∞OÖ’ ã¨g∞HõiOz ã¨OѶ¨∞˜`« Ѩiz áÈ~åÏÅ∞
KÕѨ˜ì# ~ÀAÖ’¡ JHõ¯#fl P „QÍ=∞OÖ’ ~å_çHõÖò Ü«Ú=[#
ã¨OѶ¨∂xfl x~å‡}O KÕ™ê_»∞. P Tà’¡ L#fl Éèí∂™êfi=∞º
‰õΩ@∞O|O`À<Õ P Ti ã¨|ƒO_»~åâ◊√Å `«QÆ∞=Ù. qP~ü q^•ºi÷
L^ÀºQÆ s`åº ^Õâ◊=∞O`å u~°QÆ_»O =Å¡, ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«^Œ∞=Ù
Hõ<åfl ^Õâ◊O uiy# J#∞Éèí=O, ™êOˆHuHõ q*Ï˝#OÖ’ *Ï˝#O
=Å¡ "åà◊¡ J}QÍi# ¿Ñ^Œ ‰õΩ@∞O|O H˘xfl qÅ∞=ʼnõΩ,
qâßfi™êʼnõΩ Hõ@∞ì|_ç LO_Õk. ^•xH˜ Z=∞Ô~˚hû `«~åfi`«
[#∞flz<åflÅ∞, ǨÏiÉèí∂+¨}ü =O˜ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ JOkOz#
qѨ¡= K≥·`«#ºO ^ÀǨÏ^ŒO KÕã≤Ok.
„QÍ=∂Å∞ "Õ∞ÖÁ¯<åfl~Ú.
XHõ~ÀA HÍÖËlÖ’ q~å=∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HÍѶ‘ `åQÆ`«∂
‰õÄ~°∞Û<åflO. <≥`«∞Î~°∞ zOk# |@ìÅ`À ǨÏiÉèí∂+¨}ü "≥O@
H˘O^Œ~°∞ Ü«Ú=‰õΩÅ#∞ `À_»∞H˘x `«∞á¶ê#∞ =Öˇ ^Œ∂ã¨∞H˘KåÛ_»∞.
"Õ∞=∞O`å <Àà‹¡à◊¡Éˇ˜ì JÏ¡ K«∂ã¨∞Î<åflO. '=∂ g∞^Œ áÈbã¨∞Å∞
^•_ç KÕã≤ WÏ¡ „áê}ÏÅ∞ `À_ÕÖÏ H˘_»∞`«∂ LO>Ë g∞iHõ¯_»
HÍѶ‘ `åQÆ∞`«∂ Ǩ~ÚQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl~å?— Jx <å"≥·Ñ¨Ù P„QÆǨÏOQÍ
K«∂™ê_»∞. H˘O`« ã¨^Œ∞Ì=∞}˜QÍHõ K≥áêÊ_»∞. QÆqK≥~°¡ „QÍ=∞OÖ’
Éèí∂™êfi=∞º ‰õΩ@∞O|O P„Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl |OK«~å~Ú Éèí∂=ÚÖ’¡
~å_çHõÖò Ü«Ú=[# ã¨OѶ¨∞O ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ QÆ∞_çÃãÅ∞ "Õ~Úã¨∞ÎO>Ë
áÈbã¨∞Å∞ =zÛ QÆ∞_çÃãÅ∞ "Õã¨∞‰õΩO@∞#fl „Ѩ[efl, ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞Î#fl
~å_çHõÖò Ü«Ú=‰õΩefl ÖÏsîKå~ü˚ KÕã≤, <≥`«∞Î~°∞ H͈~ÖÏ H˘˜ì
K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞~°∞ KÕã≤ QÆ∞_çÃãÅ∞ Ñ‘ˆHã≤ cèÉèí`«ûO KÕ™ê~°x. HÍà’r
z#fl=∞‡ Jx Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ<Õ HÍà’r ã¨Ç¨ÏK«i ~°∞H˜‡}=∞‡ T~°∞
J~Ú#O^Œ∞HÀ, ã¨∞xfl`« ÉèÏ=‰õΩ_≥·# qP~ü q^•ºi÷ T~°∞
J~Ú#O^Œ∞HÀ Hõ<åfl JÏ¡ <å =∞#ã¨∞Ö’ QÆqK≥~°¡ „QÍ=∞O XHõ
cèÉèí`«û „ѨuѶ¨∞@# ^Œ$â◊ºOQÍ xezáÈ~ÚOk. QÆ∞_çÃãÅ∞
‰õÄÅ∞`«∞O>Ë z`«Î„Ѩ™ê^£ ÉÁ=∞‡Ö’¡ =∞#∞+¨µÅ∞ ã¨OÔHà◊√¡
`≥OK«∞‰õΩO@∂ ÃÑ#∞QÆ∞ÖÏQÆ∞`«∞#fl@∞¡. _®Hõì~ü ~å=∞<å^äŒOQÍi
ǨÏ`«º `«~åfi`« PÜ«∞# Ñ≤Å¡Å Pã¨∞Ѩ„u QÆk ^Œ$âߺxfl ÅH∆͇Q“_£
z„uOz#@∞¡.
<Õ#∞ h ¿ãfiK«Ûù#∞ qã¨ÎiOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl¿ãÎ <å Ô~Hõ¯Å∞
qiKÕ™ê~°∞.
¿ãfiKåÛù ^Õ"åÅÜ«∂xfl h HÀã¨O ~°∂á⁄OkOKåÅx <Õ#∞
„Ѩܫ∞ufl¿ãÎ ##∞fl Ñ≤zÛ"åx |OnMÏ<åÖ’H˜ `À¿ã™ê~°∞
<Õ#∞ ã¨`åºxH˜ ã¨fi~°O W=fi^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë <å HõO~îåxfl
<˘ˆH¯™ê~°∞
Wk „Ѩ[ÅO^Œi ã¨=∞㨺HÍ^Œx #∞=fi#=K«∞Û.
HÍx J~Úf~°∞`«∞O^Œx =∂~ü¯û „Ѩ™êÎqOz# XHõ HÍi‡‰õΩx
kèHͯ~°O =Öˇ QÆqK≥~°¡ JHõ¯#fl‰õΩ K«∞O_»∂~°∞ f~°∞Ê#∞ Ñ≤zÛQÍ
„ѨtflOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯ L#flk. ZO^Œ∞HõO>Ë =∂q∞_®Å ǨÏiÉèí∂+¨}ü
`«~åfi`« KåÖÏHÍÖÏxH˜ P Tà’¡ P~üZãπZãπ Éèí∂™êfi=∞º
‰õΩ@∞O| ^ÒëêìºÅ#∞ „ѨuѶ¨∞˜OKÕ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’<Õ JHõ¯#fl
ǨÏ`«º‰õΩ QÆ∞~°Ü«∂º_»∞.
K«∞O_»∂~°∞ ˆHã¨∞Ö’ ~å¢+¨ìOÖ’ J`«∞º#fl`« <åºÜ«∞™ê÷#O f~°∞Ê
WzÛ# =∞~åfl_»∞ JOÉË^Œ¯~ü q„QÆǨÏO ^ŒQÆæ~° ^èŒ~åfl KÕÜ«∞_®xH˜
"≥o¡#ѨÙ_»∞ q∞„`«∞_»∞ áêâ◊O Ü«∂^Œyi 'WOHõ =∞#O `≥ÅOQÍ}
~å¢+¨ìOÖ’<Õ K«∞O_»∂~°∞Å#∞ K«∂_»É’`«∞<åflO— J<åfl_»∞.
Ѩ@ìѨQƘ ZO_»Ö’ ѨzÛHõ h_»Ö’ Ñ‘_»HõÅ =zÛ#@∞¡
=}˜H˜áÈÜ«∂#∞.
`≥ÅOQÍ} HÀã¨O „áê}ÏÅ∞ fã¨∞‰õΩ#fl "≥~Úº=∞OkH˜ÃÑ·QÍ
q^•º~°∞÷Å∞, Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ¿Ñ^Œ, |_»∞QÆ∞=~åæÅ "åàı¡ Hõ^•-
L™ê‡xÜ«∂ Ü«¸x=iû© Z<£ã≤ã≤ ˆQ@∞ `≥iÑ≤OK«_®xH˜ XO˜
g∞^Œ H˜~Àã≤<£ áÈã¨∞H˘x ~åÑ≤_£ Ü«∂Hõ∆<£ á¶È~üû‰õΩ zHõ¯‰õΩO_®
xѨÊO˜OK«∞‰õΩx Ѩ~°∞ÔQuÎ# =∂#=*ÏfiÅ Ü«∂^ŒÜ«∞º=Öˇ.
qã¨∞#∂i HõOK≥Ö’, Éèí∂q∞ ÔQez# HÀ~°∞ì f~°∞Ê`À
uiy=ã¨∞Î#fl |O^Œwx K«OÑ≤# J„QÆ=~°‚ Éèí∂™êfi=∞ºO #∞Oz
áêÅ=¸~°∞ lÖÏ¡Ö’ ^Œo`« ÉÏÅ™êfiq∞x ã¨r= ^ŒÇ¨Ï#O
KÕã≤#^•HÍ Zxfl áÈ~åÏÅ∞, Zxfl ǨÏ`åºHÍO_»Å∞, Zxfl
`åºQÍÅ∞. ^˘~°Å QÆ_ôÖ’¡ ZO^Œ∞‰õΩ, ã‘fiÜ«∞Q“~°= zǨÏflOQÍ
=∞# "å_»Ö’¡ |`«∞Hõ=∞‡ P_»∞HÀQÆ∂_»^Œ#flO^Œ∞‰õΩ ã≤iã≤Å¡Ö’
ÅH©∆ ‡~å[O#∞ K«O¿Ñâß~°∞.
<åQÆѨÓ~üÖ’ ZO`À K«kq# ^Œo`« q^•ºi÷ K«∞O_»∂~°∞
ã≤x=∂ ǨÖ’¡ ‰õΩsÛ ˜ÔHò H˘#∞H˘¯x ã≤x=∂ K«∂¿ãÎ PO„^è•
áêºiãπ `≥<åeH˜ ^ŒQÆæi Tˆ~ HÍ=K«∞Û. HÍh ^ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç
J„QÆ=~°‚ Éèí∂™êfi=∞ºO ã¨Ç¨Ïã¨∞ÎO^•.
HÍÅ∞ Jq˜^Œ~Ú<å ‰õΩÅO J„QÆ=~°‚O Hõ^•. HÍÅ∞<Õ HÍ^Œ∞
HõuÎh KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘x ã¨∂¯@~ü g∞^Œ Ãã·fi~°qǨ~°O KÕã¨∂Î

5. 7 "Õ∞,2014
=∂Å =∂kQÆÅ â◊s~åÅ#∞ `«∞#∞=∂_»∞`«∞Ok. áÈbã¨∞Å#∞
~°Hõ∆}QÍ ÃÑ@∞ìH˘x ~À_»∞¤‰õΩ XHõ"≥·Ñ¨Ù Ô~_ç¤ Éèí∂™êfi=∞ºO ~À_»∞¤‰õΩ
D"≥·Ñ¨Ù L#fl ^Œo`« "å_»ÃÑ· cèÉèí`«û^•_ç KÕã¨∞ÎOk. Zxq∞k
HÍÜ«∞Hõ+¨ìO KÕ¿ã ^Œo`« ^ÕǨÅ∞ =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Öˇ· qQÆ`« Jã¨∞=ÙÖˇ·
QÀ<≥ ã¨OK«∞Ö’¡ ‰õÄ~°∞HõáÈ~Ú `«∞OQÆÉèí„^Œ áêÅ=Ù`å~Ú.
ǨÏ`åºK«~°} #∞Oz „áê}ÏÅ∞ HÍáê_»∞H˘x ^Œo`«∞Å∞
`«Ñ≤ÊOK«∞HÀ‰õΩO_® TiK«∞@∂ì áÈbã¨∞Å∞ HÍѨÖÏ HÍ™êÎ~°∞.
Jk 6 PQÆã¨∞ì 1991. P „QÍ=∞O K«∞O_»∂~°∞. lÜ«∞º~°∞
™êfiq∞ [#‡ã¨÷ÅO. J~°÷=∞~ÚO^•? #∞=Ùfi ã‘`«=∞‡ "åix
Z`«∞ÎHõáÈ"åeû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
^˘~°™êx =∂„`«"Õ∞ ‰õÄ~°∞Û<Õ ‰õΩsÛ Ç¨ÖòÖ’ ã¨∞^Œ∂~å#
‰õΩsÛ ˜ÔHò H˘#∞‰õΩ<åfl hÖÏѨxO^Œ‰õΩ ZO`« |Å=ÚO^À
lÜ«∞º~ü ™êfiq∞ „Ѩ=K«#O JO`« |ÅO. 'D ^Õâ◊O
ã‘`åѨǨÏ~°}ÏxH˜ ã¨ÊOkOz# ^èŒ~°‡O áê˜OKÕ ^Õâ◊O—
J<åfl_®Ü«∞#. D cèÉèí`«ûO `«~åfi`« K«∞O_»∂~°∞ ã¨O^Œi≈Oz.
W"åfià◊ ǨÏO`«‰õΩÅ#∞ =kÖËã≤ ^èŒ~å‡ã¨#O g∞k PÜ«∞#
t+¨µºÅ∞ J^Õ „Ѩ=zOKå~°∞. 'Zxq∞k =∞Ok ǨÏ`«º x["Õ∞
HÍx ǨÏO`«‰õΩÅ∞ x~ÀÌ+¨µÅ∞. áÈ~Ú# „áê}ÏÅ∞ ~å=Ù. `«=∞
"åà◊¡#∞ áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl ‰õΩ@∞OÉÏÅ ÉÏ^èŒ Zxfl Hõhflà◊√¡ `«∞_çz<å
P~°x zKÕÛ. HÍx ǨÏO`«‰õΩÅ∞ =∂ ~°HõÎ |O^èŒ∞=ÙÅ∞. "åà◊¡#∞
ѨO_»∞QÆ KÕã¨∞HÀ=^ŒÌOÏO. g∞~°∞ x~°ã¨# `≥Å∞Ѩ=^Œ∞Ì. =¸_»∞
<≥ÅÅ ^•HÍ T~°O`å áÈbã¨∞ |O^À|ã¨∞Î KÕ™êÎO.—
Hõ#∞Hõ WOÔHHõ¯_çH˜ "≥àÏÎO. ^èŒ~°‡^Õ=`« Hõà◊¡‰õΩ QÆO`«Å∞
Hõ@∞ì‰õΩ#flk. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ #QÆ~°O #_çÉÁ_»∞¤# ϺO‰õΩ|O_£
H˜O^Œ _®Hõì~ü ÉÏÉÏ™êÃÇÏÉò JOÉË^Œ¯~ü KÕuÖ’ P^ÕtHõ ã¨∂„`åÅ
~å*ϺOQÍxfl Ѩ@∞ìH˘x ^Õâßxfl, „Ѩ[Å#∞ P^Õtã¨∞Î<åfl_»∞.
WOHÍ =∞#∞^èŒ~°‡ f~°∞ÊÖË K≥¿ÑÊ ^èŒ~å‡ã¨#=∂-J^èŒ~°‡ x^èŒ#O
KÕ¿ã "≥∞ÿÅ=∞ cè=Úx Y_®æxH˜ ‰õÄ_® Ѩ^Œ#∞O@∞O^Œx Hõà◊√¡
`≥~°∞=Ù.
K«∞O_»∂~°∞ ǨÏ`åºHÍO_»‰õΩ x~°ã¨#QÍ JxÖò‰õΩ=∂~ü
x~åǨ~° nHõ∆‰õΩ ‰õÄ~°∞ÛO>Ë áÈbã¨∞Å∞ HÍeÛK«Oáê~°∞. WѨC_»∞
x~°ã¨#Å∞ ÖˉõΩO_® áÈbã¨∞ HÍѨÖÏ. q_»∞^ŒÅ~Ú#
ǨÏO`«‰õΩÅ∂, Hõ_»∞Ѩ٠^Œ∞óYѨ٠ÉÏkè`«∞Å∂ "≥·+¨=∂ºÅ∞ =∞~°z
„QÍ=∞OÖ’ â◊‡âß# âßOu ™ê=∞~°™êºÅ∞ áê˜OKåÅx ^èŒ~å‡ã¨#O
Ç≤Ï`«=Ù.
K«∞O_»∂~°∞ ^Œo`«∞Å∞ J`«ºkè‰õΩÅ∞ q^•º=O`«∞Å∞.
`≥<åeÖ’#∂, K«∞@∞ìѨ@¡ L^ÀºQÍÅ∞ KÕã¨∞Î#fl"åà◊√¡ L<åfl~°∞.
K«^Œ∞=Ù`«∞#fl"åà◊√¡ L<åfl~°∞. HÍx Éèí∂q∞Ç‘Ï#∞Å∞. x*ÏxH˜
Éèí∂q∞ g∞^Œ JkèHÍ~°O =Å¡ JHõ¯_» Ô~_ç¤ Éèí∂™êfi=ÚÖË ÃÑ^ŒÌQÍ
K«^Œ∞=ÙHÀÖË^Œ∞. |H˜OQ∑Ǩ"£∞ HÍÅ∞= x~å‡}HÍÅO #∞Oz, ¢ÔH·ã¨Î=
q∞+¨#s K«^Œ∞=ÙÅ∞ =zÛ# <å˜ #∞Op WHõ¯_ç ^Œo`«∞ʼnõΩ
q^•ºqHÍ™êÅ∞ JÉσ~Ú. WHõ¯_» `≥<åe #∞Oz ¿ÇÏ`«∞"å^Œ
L^Œº=∞O "≥Ú^ŒÅ∞ Hõ=¸ºxã¨∞ì L^Œº=∞O =~°‰õΩ ^Œo`«∞efl
Ñ‘_ç`«∞efl K≥·`«#º=O`«∞xfl KÕã≤Ok. ÃÑ@∞ì|_ç WHõ¯_ç
Éèí∂™êfi=∂ºxH˜ ^ŒàÏs ã¨fiÉèÏ"åxfl ã¨=∞‰õÄiÛOk. ã¨OѶ¨∞~°¬}
f„=`«~°"≥∞ÿOk. K«∞O_»∂~°∞ Hõ<åfl =ÚO^Œ∞ ã¨g∞Ѩ W~°∞QÆ∞
á⁄~°∞QÆ∞Ö’¡<Õ HÍ~°OKÕ_»∞, h~°∞H˘O_» ǨÏ`åºHÍO_»Å∞,
HÍ~°OKÕ_»∞Ö’ ÃÑÅ∞¡aH˜# ^Œo`« L^Œº=∞O „ѨÉèÏ"åÅ∞<åfl~Ú.
D ã¨OѶ¨∞@##∞ q_çQÍ K«∂_»ÖË#>Ë¡ D f~°∞Ê#∂ q_çQÆ
K«∂_»ÖËO.
"Õ~Ú Ñ¨_»∞QÆÅ#∞ Ç≤ÏOnÖ’H˜ J#∞=kOz#, *Ïi˚Ô~_ç¤
ǨÏO`«‰õΩʼnõΩ P„â◊Ü«∞q∞zÛ# |ǨïÉèÏëê HÀq^Œ∞_»∞ ^Õâ◊ „Ѩ^è•x
J~Ú #∂`«# Pi÷Hõ q^è•#O ¿Ñ~°∞`À ™ê„=∂[º"å^Œ
„ѨѨOpHõ~°}#∞ KÕѨÏì_»∞ 1991Ö’<Õ. J^•fihÅ∞, Jâ’H±
ã≤OѶ¨∂ÖòÅ∞, `˘QÍ_çÜ«∂Å∞, "≥∂_ôÅ∞ ÉÏ„c=∞ã‘^Œ∞ q^èŒfiOã¨O
KÕã≤ ~å=∂ÅÜ«∞ x~å‡}O KÕÜ«∞_®xH˜ ã¨<åflǨÅ∞
KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’ ã≤OǨã¨#O HÀã¨O
<Õ^Œ∞~°∞=∞e¡ "≥·Zãπ ~å[âıY~°Ô~_ç¤ ã¨Ç¨Ü«∞O`À =O^ŒÖÏk
=Úã≤¡OÅ#∞ K«OÑ≤ <≥`«∞Θ ™êáÈ<åÅ∞ "Õã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. JkQÀ
JѨC_»∞ [iyOk JkèHÍ~°OÖ’ `«=∞ "å}˜fl K«∂ã¨∞H˘x
K«∞O_»∂~°∞Ö’ J„QÆ=~°‚ Éèí∂™êfi=ÚÅ ^•_ç. =∂~°}HÍO_».
K«∞O_»∂~°∞ #∞Oz ^Õâ◊=∞O`å =zÛ# „Ѩu „H˜Ü«∞ K«∂ã≤
JHõ¯_çH˜ "≥o¡# =ÚYº=∞O„u, K«OÑ≤ `«Ñ≤ÊOK«∞H˘x áêiáÈ~Ú#
ǨÏO`«‰õΩÅ∞ W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Ö’¡ áÈbã¨∞ʼnõΩ ÖÁOyáÈHõáÈ`Õ
„ѨÉèí∞`«fiO "åà◊¡ Éèí∂=ÚÅ∞ [ѨÙÎKÕã¨∞‰õΩO@∞O^Œx „ѨHõ˜OKå_»∞.
ǨÏO`«‰õΩÅ Éèí∂=ÚÅ∞ [ѨÙÎ KÕã¨∞HÀ=_»O KåÅ^Œ∞, Jk
x[OQÍ<Õ D „ѨÉèí∞`«fiO KÕÜ«∞QÆey`Õ P Éèí∂=Úefl =∞$`«∞Å
‰õΩ@∞OÉÏʼnõΩ ѨÏì KÕÜ«∂Åx _ç=∂O_»∞ KÕ™ê~Ú „Ѩ*Ï™êfi=∞º
â◊‰õΩÎÅ∞, qѨ¡"À^Œº=∞O.
WѨÙ_»∞ ^˘iH˜# gà◊√¡ =∞i ǨÏO`«‰õΩÅ∞ HÍ~°@. J~Ú`Õ
ǨÏO`«‰õΩÖˇ=~°∞ =∞i? =∞#∞^èŒ~°‡™ê÷<åÅ f~°∞ÊÅ∞ #ÅÉèˇ· Uà◊√¡QÍ
WÏ¡ˆQ LO@∞<åfl~Ú. `«q∞à◊<å_»∞Ö’ H˜Åfi#‡}˜Ö’ ^Œo`«∞Å
QÆ∞_çÃãʼnõΩ |Ü«∞˜ #∞Oz Q˘àÏ¡Å∞ Ãјì J„QÆ=~°‚ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞
`«QÆ∞Åɡ˜ì#ѨÙ_»∞ HÀ~°∞ì J„QÆ=~å‚Å∞ JO`« ÃÇ·Ï<åºxH˜
X_çQÆ_®Î~°x #=∞‡ÖË#x =kÖËã≤Ok. HÍ~°OKÕ_»∞ q+¨Ü«∞OÖ’
„Ѩ*Ï<åºÜ«∞™ê÷#O J=∞Å∞ KÕã≤# tHõ∆ `«Ñ¨Ê HÀ~°∞ìÅ∞
ǨÏO`«‰õΩÅ<Õ HÍáê_®~Ú. Ѩki‰õΩѨÊO, "ÕOÃÑO@, á⁄˜ìÅOHõ,
z=iH˜"åfià◊ ÅH˜∆O¿Ñ@ ^•HÍ U ™ê=∂lHõ J„QÆ=~°‚O
JkèHÍ~°OÖ’ LO>Ë P ™ê=∂lHõ J„QÆ=~°‚"Õ∞ ^Œo`«∞ÅÃÑ·
^•_çKÕã¨∞ÎOk. ^Ò~°˚#ºO KÕã¨∞ÎOk. ǨÏ`«ºÅ∞ KÕã¨∞ÎOk.

6. 8#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
P`åºKå~åÅ∞ KÕã¨∞ÎOk. `å<Õ ZѶπSP~üÅ∞ |ÅÇ‘Ï#OQÍ #"≥∂^Œ∞
KÕã¨∞ÎOk. `å<Õ „áêã≤‰õĺ~üQÍ, [_£˚QÍ =º=ǨÏiOz ǨÏO`«Hõ
<åºÜ«∞"Õ∞ J=∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk.
„áêã≤‰õĺ@~°¡#∞ „áêã≤‰õĺòKÕã≤, [_£˚Å#∞ [_£˚ KÕ¿ã
~À*ÁHõ˜ =ã¨∞ÎOk. JO^•HÍ xã≤ûQÆ∞æQÍ Ç¨ÏO`«‰õΩÖË f~°Êi
™ê÷#OÖ’ ‰õÄ~°∞ÛOÏ~°∞.
HÍ~°OKÕ_»∞ #∞Oz K«∞O_»∂~°∞ ^•HÍ ÃÑiy# ^Œo`«,
„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ, qѨ¡= K≥·`«#ºO =Å# ÉÏkè`«∞Å∞ áÈ~å_ç
K«∞O_»∂~°∞Ö’<Õ ÃãÊ+¨Öò HÀ~°∞ì ™êkèOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. JHõ¯_ç #∞Oz
`å=Ú HÀ~°∞‰õΩ#fl Ѩa¡H± „áêã≤‰õĺ@~°∞¡ a.K«O„^ŒâıY~ü,
t=<åˆQâ◊fi~°~å=ÙÅ#∞ "Õ~ÚOK«∞‰õΩ<Õ ^•HÍ Ç¨ÏO`«Hõ
=∞^ŒÌ`«∞^•~°∞Å∞ Zxfl J=~À^è•Å∞ HõeÊOKå~À. ÃãÊ+¨Öò [_ç˚
^Œo`«∞_»~Ú`Õ `«=∞‰õΩ <åºÜ«∞O [~°∞QÆ^Œ∞ J<åfl~°∞. <åºÜ«∞O
[~°QƉõΩ<åfl [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ#fl qâßfiã¨=∞~Ú<å U~°Ê_®Å<Õ
q+¨Ü«∞O ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì ɡOz U~åÊ@∞ KÕã≤#ѨÙ_»∞ =∂„`«O
L^Õúâ◊ѨÓ~°fiHõOQÍ<Õ áê˜OK«ÖË^Œ∞.
ɡOz =ÚO^Œ∞‰õΩ xOk`«∞Å JÑ‘ÊÖò XHõ˜, ÉÏkè`«∞Å
JÑ‘Êà◊√¡ Zxq∞y =¿ãÎ Jxfl˜h HõeÑ≤ qKåiOKåÅx Ѩa¡H±
„áêã≤‰õĺ@~°∞¡ ã‘xÜ«∞~ü <åºÜ«∞"åk ÉÁ*Ï˚`å~°HõO, <åºÜ«∞"åk
q.~°Ñ¶¨Ú<å^è£ HÀi`Õ HÀ~°∞ì x~åHõiOzOk. XHõ¯ xOk`«∞Å
(ǨÏO`«‰õΩÅ) JÑ‘Öò#∞ J#∞=∞uOzOk. 'J~Ú`Õ g∞ g∞^Œ
=∂‰õΩ qâßfiã¨OÖË^Œ∞— Jx ÉÏkè`«∞Å∞, "åà◊¡ ѨH∆Í# D W^ŒÌ~°∂
HÀ~°∞ì "≥ÚǨ# K≥ѨÊHõ `«Ñ¨ÊHõáÈ`Õ 'HÀ~°∞ì kèHͯ~° <À©ãπ W™êÎ=∞—x
ɡkiOzOk HÀ~°∞ì. ã¨∞„Ñ‘OHÀ~°∞ì ™êe@~ü [#~°Öò =zÛ K≥Ñ≤Ê<å
D W^ŒÌ~°∞ <åºÜ«∞"å^Œ∞Å∞ ^Œ$_è»OQÍ xeKå~°∞. ky=zÛ# HÀ~°∞ì
HÀ~°∞ì kèHͯ~° <À©ãπ "≥#H˜¯ fã¨∞‰õΩ#flk QÍh <åºÜ«∂xH˜
ÉèíÜ«∞Ѩ_çHÍ^Œ∞, qÅ∞=ʼnõΩ, qâßfi™êʼnõΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç HÍ^Œ∞.
xOk`«∞Å#∞ x~ÀÌ+¨µÅ∞QÍ f~°∞Ê K≥áêÊÅ<Õ `«# ™êfi~°÷
„ѨÜ≥∂[#O =Å#. WO`« [~°∞QÆ∞`«∂ LO>Ë ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì „Ñ¨^è•#
<åºÜ«∞=¸iÎ J~Ú<å *’HõºO KÕã¨∞H˘x <åºÜ«∞O [iˆQÖÏ
K«∂_»_®xH˜ ɡOp =∂iÛ LO_®eûOk Hõ^•. ǨÏO`«‰õΩÅ
`«~°Ñ¶¨Ù# ^Õâ◊^ÕâßÖ’¡ L#fl Z<£P~üSÅ∞ HÀ@¡ ^èŒ#O áÈQÆ∞
KÕ™ê~°@. HÍx HÀ~°∞ì UO f~°∞Ê K≥ѨÙÎO^ŒO>Ë 'ǨÏO`«‰õΩÅ∞
x~Àú+¨µÅ∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, gà◊√¡ H˜Ok HÀ~°∞ìÖ’ HÀ~°∞ì P^ÕâßÅ
=Å¡ [i=∂<å U"≥∞ÿ<å K≥e¡Oz LO>Ë Jk ‰õÄ_® "åà◊¡ˆH
"åѨã¨∞ W"åfie.—
HÍO„ÔQãπ HÍÅOÖ’ [iy# K«∞O_»∂~°∞ =∂~°}HÍO_»ÃÑ·
˜_çÑ≤, a*ˇÑ≤ á⁄`«∞ÎHÍÖÏxH˜, ~år"£ "å~°ã¨∞_»∞ ~åǨïÖò,
ã¨=~°}:
2014 U„Ñ≤Öò '#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}—Ö’ <å '`≥ÅOQÍ#O—
HÍÅ"£∞Ö’ 7= ¿ÑrÖ’ <Õ#∞ =∂i¯ûã¨∞ì J=QÍǨÏ#‰õΩ
aè#flOQÍ H˘xfl ѨijÅ#Å∞ KÕ™ê#∞. Jq
'.... qѨ¡"À^Œº=∞O`À ã¨Ç¨ U L^Œº=∞=¸
ã¨$+≤ìOK«#O`«QÍ ™êÇ≤Ï`«º, ™êO㨯 $uHõ ~°∂áêÅ#∞,
Ѩiâ’^èŒ##∞, J^茺ܫ∞<åÅ#∞, K«~°ÛÅ#∞ XHõ¯=∂@Ö’
K«i„`«#∞ ã¨$+≤ìOzOk— K«i„`«#∞ ã¨$+≤ìOK«_»=∞O>Ë „Ѩ[Å∞
x~å‡}O KÕ¿ã K«i„`« Ѩ@¡, =~°æ áÈ~åÏÅ K«i„`« Ѩ@¡
LO_»=Åã≤# J=QÍǨÏ##∞ PáêkOK«_»"Õ∞. Wk
Juâ◊Ü≥∂H˜Î =∂„`«"Õ∞ H͉õΩO_® J=QÍǨÏ# ֒ѨO.
'g@xflO˜H© XHõ ^•~°≈xHõ`« WzÛO^•? Jk
„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ^•~°≈xHõ`«ÜÕ∞<å?— Jx <Õ<Õ ã¨O^ÕÇ≤Ïã¨∂Î,
^•xx 'Éèíq+¨º`ü HÍÖÏxH˜ ѨsHõ∆‰õΩ =^Œ∞Å∞^•O— Jx
~å™ê#∞ QÆ#∞Hõ Wk xÅ=x ѨijÅ#.
WO`«Hõ#fl ÃÑ^ŒÌ `«Ñ¨C 'L`«ÊuÎ â◊‰õΩÎÅ#∞ ã¨$[<å`«‡HõOQÍ
q=ÚHõÎO KÕã≤Ok— J#fl ѨijÅ#. qѨ¡=O =∂„`«"Õ∞ L`«ÊuÎ
â◊‰õΩÎÅ#∞ ã¨$[<å`«‡HõOQÍ q=ÚHõÎO KÕã¨∞ÎOk.
D <å J=QÍǨÏ<å Ö’áêÅ#∞ <å^Œ$+≤ìH˜ ã¨HÍÅOÖ’
`≥zÛ# q~°ã¨O q∞„`«∞ʼnõΩ Hõ$`«[˝`«Å∞.
J~Ú`Õ <å L^Õúâ◊O ~åtÖ’, ã¨OYºÖ’ „Ѩu„QÍ=∞O
#∞Oz L`«ÊuÎ ‰õΩÖÏÅ #∞Oz ™êÇ≤Ï`«º, ™êO㨯 $uHõ
~°∂áêÅ∞ Wk =~°ÔH#fl_»∂ ÖË#O`«QÍ =KåÛÜ«∞#flk.
-qq
26.4.2014
J^•fih "å~°ã¨∞_»∞ "≥∂_ç HÍÖÏxH˜ K«∞O_»∂~°∞ ^Œo`«∞Å∞ á⁄Ok#
<åºÜ«∞q∞k!
D <åºÜ«∞q∞zÛ# =∞#∞^èŒ~°‡ =¸iÎk `≥ÅOQÍ}Ö’
Éèí∂™êfi=∞º ‰õΩ@∞O|Ѩ٠QÆqK≥~°¡ „QÍ=∞O.
K«∞O_»∂~°∞ f~°∞Ê `≥ÅOQÍ}Ö’ „Ѩ*Ï™êfi=∞º "å^Œ∞ʼnõΩ XHõ
e@‡ãπ ѨsHõ∆. PÜ«∞# NHõ$+¨‚ Hõq∞© iáÈ~°∞ì ~°Ç¨Ï㨺 J*ˇO_®
Zxq∞^Œ= KåѨì~üÃÑ· J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# f~°∞Ê WKåÛ_»x, QÆ~°fiѨ_ç#
"åà◊¡O Hõ^• =∞#=∞O^Œ~°O. WѨC_»∞ ã≤QÆ∞æ`À `«ÅÖˇHõ¯_»
^•K«∞‰õΩO^•O. T

7. 9 "Õ∞,2014
Éè∫QÀoHõ `≥ÅOQÍ} ™êkèOK«∞HÀ=_»O XHõ JOâ◊O J~Ú`Õ
„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ `≥ÅOQÍ} x~å‡}ÏxH˜ Éèí∂ѨOÑ≤}˜,
=º=™êÜ«∂xH˜ ã¨O|OkèOz# JOâßÖË H©ÅHõOQÍ LOÏ~Ú.
1950ÅÖ’ KÕѨ˜ì# `˘e^Œâ◊ Éèí∂ã¨O㨯~°}Å∞, P `«~°∞"å`«
1970 „áêO`«OÖ’ „Ѩ"Õâ◊Ãјì# Éèí∂ã¨O㨯~°}Å „Ѩ^è•# ÅHõ∆ ºO
^Œ∞<Õfl"å_çH˜ Éèí∂q∞ W"åfiÅ#fl^Õ. J~Ú`Õ QÆ_çz# P~°∞#fl~°
^ŒâßÉÏÌÅÖ’ ѨÓiΙê÷~ÚÖ’ J=∞Å∞‰õΩ <ÀK«∞HÀÖË^Œ∞. WѨC_»∞
`≥ÅOQÍ} ~å„+¨ìOQÍ U~åÊ@∞ J=Ù`«∞#fl ^Œâ◊Ö’ D JOâ◊OÃÑ·
`«fi~°Ö’ ZxflHõ HÍÉ’ÜÕ∞ „ѨÉèí∞`«fiO f„=™ê÷~ÚÖ’ ^Œ$+≤ì
™êiOKåeû LOk. Éèí∂q∞x x["≥∞ÿ# ǨωõΩ¯^•~°∞_≥·# Hõ~°¬‰õΩ_çˆH
K≥O^ÕÖÏ K«@ìO `≥zÛ J=∞Å∞ KÕÜ«∂eû LOk. J„Hõ=∞ ™êfinè#
Ѩ~°∞Å#∞Oz Éèí∂q∞x fã¨∞‰õΩx "å˜x Éèí∂q∞ÖËx ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
ѨOÑ≤}© KÕÜ«∂eû# ÉÏ^茺`« #∂`«# „ѨÉèí∞`«fiOÃÑ· LO@∞Ok.
L=∞‡_ç ~å„+¨ìOÖ’ ã‘=∂O„^èŒ áêʼnõΩÅ∞ ѨÅ∞KÀ@¡ Éèí∂q∞x
„ÃÑ·"Õ@∞ =º‰õΩÎʼnõΩ, ÖË^• „ÃÑ·"Õ@∞ ã¨Oã¨÷ʼnõΩ ÖË^• HÍ~˘Êˆ~+¨#¡‰õΩ
KÒHõQÍ J=Ú‡`«∂ =KåÛ~°∞. „ѨÉèí∞`«fi Éèí∂=ÚÅ QÆ}ÏOHÍÖË D
q=~åÅ#∞ `≥eÜ«∞KÕã¨∞Î<åfl~Ú. `≥ÅOQÍ}Ö’x D Éèí∂
QÆ}ÏOHÍÅ q=~åÅ#∞ =∞iO`« ã¨=∞„QÆOQÍ "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ `Õ"åeû
LOk. ^•x "Õ∞~°‰õΩ uiy Éèí∂=ÚŠ㨈~fiÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOz, U
qã‘Î~°‚O "Õ∞~°‰õΩ „ѨÉèí∞`«fi Éèí∂=ÚÅ∞ L<åfl~Ú? g˜x ZO`«
HÍÅOÖ’ „Ѩ*Ï qxÜ≥∂QÍxH˜ ѨOÑ≤}© KÕÜ«∞_®xH˜
gÅ=Ù`«∞O^Œ<Õk x~åÌiOK«∞HÀ"åe.
`≥ÅOQÍ} ~å„+¨ìOÖ’ "≥Ú`«ÎO ™êQÆ∞ Éèí∂q∞ 1.65 HÀ@¡
ZHõ~åÅ∞O_»QÍ 2012 <å˜H˜ 51 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ∞ c_»∞
Éèí∂q∞QÍ =∂iOk. J#QÍ ™êQÆ∞Éèí∂q∞Ö’ =¸_çO@ XHõ
=O`«∞ c_»∞QÍ LOk. nxfl ™êQÆ∞Ö’H˜ `Õ=_®xH˜ `«Hõ∆}O
„Ѩ}ÏoHõÅ∞ ~°∂á⁄OkOK«∞HÀ"åe. Éèí∂q∞ÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç# ^Œo`«,
yi[#∞ŠѨiã≤÷u J`«ºO`« ^•~°∞}OQÍ LOk. `≥ÅOQÍ}
~å„+¨ìOÖ’ ^Œo`« [<åÉèÏ 50 ÅHõ∆Å∞ HÍQÍ "åiÖ’ 6.8 ÅHõ∆Å
=∞OkH˜ =∂„`«"Õ∞ 15 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ Éèí∂q∞ LOk. q∞ye#
"åiH˜ Éèí∂q∞ ÖË^Œ∞. J^Õq^èŒOQÍ yi[# [<åÉèÏ 27.50
ÅHõ∆Å∞ HÍQÍ "åiÖ’ 5.26 ÅHõ∆Å =∞OkH˜ =∂„`«"Õ∞ 18
ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ∞ LOk. ^Œo`«, yi[# [<åÉèÏÖ’ 60 âß`«O
=∞OkH˜ ZÖÏO˜ Éèí∂=ÚÅ∞ ÖË=Ù. „Ѩu ‰õΩ@∞OÉÏxH© Ô~O_»∞
ZHõ~åÅ K˘Ñ¨C# Éèí∂q∞ ѨOÑ≤}© KÕã≤ "åi r=<å^•Ü«∂xH˜
Qͺ~°O© HõeÊOKåÅx 2005Ö’ ~å„+¨ì ˆHa<≥ò =∞O„u HÀ<Õ~°∞
~°OQÍ~å=Ù Hõq∞© ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤Ok. P Hõq∞© ã¨∂K«#Å#∞
áêÅHõ áêsìÅ∞ |∞@ì^•YÅ∞ KÕâß~Ú. `≥ÅOQÍ}Ö’ <Õ˜H© 69
âß`«O [<åÉèÏ „QÍ=∂ÅÖ’ =º=™êÜ«∞OÃÑ· ÖË^• P^è•i`«
=$`«∞ÎÅÃÑ· L<åfl~°∞. Éè∫QÀoHõOQÍ 2.48 HÀ@¡ ZHõ~åÅ∞#fl
`≥ÅOQÍ}Ö’ 68 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ∞ J_»=ÙÅ∞<åfl~Ú. HÍh
"åã¨Î=OQÍ J_»=ÙÅhfl K≥@∞¡ ÖËx Z_®~°∞Å∞QÍ<Õ L<åfl~Ú.
U*ˇhû UiÜ«∂Ö’ yi[#∞Å P^•Ü«∞O J_»q L`«Ê`«∞ÎÅÃÑ·<Õ
P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. yi[#∞Å Pnè#OÖ’ L#fl =º=™êÜ«∞
Éèí∂=ÚʼnõΩ ѨÏìÅ∞ W=fi_®xH˜ áê~°¡"≥∞O@∞ P"≥∂kOz#
J@g ǨωõΩ¯Å K«@ìO J=∞Å∞ KÕÜ«∂Åx PkÖÏÉÏ^£, =~°OQÆÖò,
Y=∞‡O, =∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡ÅÖ’ ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î# L^Œº=∂Å∞
KÕã¨∞Î<åfl~°∞. J~Ú<å "åi "≥Ú~° q<Õ <å^äŒ∞_Õ ÖË_»∞.
L=∞‡_ç ~å„+¨ìOÖ’ Éèí∂ ã¨O㨯~°}Å∞ J`«ºO`« Ѷ¨∞#OQÍ
x~°fiÇ≤ÏOKå=∞x K≥|∞`«∞#fl „ѨÉèí∞`«fi QÆ}ÏOHÍÅ „ѨHÍ~°"Õ∞
1969 #=O|~ü #∞Oz 2002 #=O|~ü =~°‰õΩ 11 ÅHõ∆Å
=∞OkH˜ 16.7 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x ѨOÑ≤}© KÕâß~°∞.
WO^Œ∞Ö’ 2.54 ÅHõ∆Å =∞Ok ^Œo`«∞ʼnõΩ 3.83 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ∞,
2.72 ÅHõ∆Å =∞Ok yi[#∞ʼnõΩ 4.29 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ∞ ѨOÑ≤}©
KÕã≤#@∞¡ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. 1973 Éèí∂ ã¨O㨯~°}Å `«~°∞"å`«
‰õÄ_® ѨOÑ≤}© KÕã≤Ok ‰õÄ_» HõÅ∞ѨÙH˘x LOk. HÍh WO^Œ∞Ö’
ã¨QÆO Éèí∂q∞ uiy Éèí∂™êfi=ÚÅ KÕuˆH KÕiOk. ÖË^•
„Ѩ*’ѨÜ≥∂QÆ Ñ¨#∞ʼnõΩ „ѨÉèí∞`«fiO |Å=O`«OQÍ ¿ãHõiOzOk.
1969 #∞Oz <Õ˜ =~°‰õΩ ѨOÑ≤}© KÕã≤# Éèí∂q∞ `≥ÅOQÍ}Ö’
ã¨∞=∂~°∞ 20 ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ =∂„`«"Õ∞. WO^Œ∞Ö’ 10 ÅHõ∆Å
ZHõ~åÅ∞ uiy Éèí∂™êfi=ÚňH KÕiOk. ~å„+¨ìOÖ’ W<åO
Éèí∂=ÚÅ ~°^Œ∞Ì K«@ìO 29/1985 J=∞Å∞ KÕã≤<å <Õ˜H©
W<åO^•~°∞ʼnõΩ "åi Éèí∂=ÚʼnõΩ ѨÏìÅ∞ W=fiÖË^Œ∞. 81 "ÕÅ
=∞Ok W<åO^•~°∞ʼnõΩ 2.38 ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ =∂„`«"Õ∞
ѨÏìÅ∞ WKåÛ~°∞. WOHÍ 1.5 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ∞ ѨÏìÅ∞ W"åfieû
LOk. `≥ÅOQÍ} ™êÜ«Ú^èŒ áÈ~å@O Ѷ¨e`«OQÍ ˆHO„^Œ
`≥ÅOQÍ} Jaè=$kúH˜ Éèí∂q∞, =º=™êÜ«∞O H©ÅHõO
=~°Î=∂#O
Z.#iûOǨÔ~_ç¤

8. 10#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
„ѨÉèí∞`«fiO „ѨHõ˜Oz# ~°H˜∆`« H“Å∞^•s K«@ìO – 1950
(38W)x ‰õÄ_® J~°ú ÉèÏQÆ"Õ∞ J=∞Å∞ KÕâß~°∞. `≥ÅOQÍ}Ö’
75 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ Éèí∂=ÚÅ∞ H“Å∞^•~°¡ ǨωõΩ¯ Éèí∞HõÎOÖ’ LO_»QÍ
6 ÅHõ∆Å =∞OkH˜ ˆH=ÅO 3.51 ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ =∂„`«"Õ∞
ѨÏìÅ∞ WKåÛ~°∞.
`≥ÅOQÍ} q+¨Ü«∂xH˘¿ãÎ, 1907Ö’ =zÛ# =∞ÖòѶ¨Ú*Ïs
ÖÏO_£ Ô~q#∂º K«@ìO „ѨHÍ~°O 12 Uà◊√§QÍ ™êQÆ∞KÕã¨∞Î#fl
"åix âßâ◊fi`« H“Å∞^•~°∞Å∞ (+≤H±q∞^•~°∞¡)QÍ QÆ∞iÎOzOk.
1939 =º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ J<庄HÍO`« x~À^èŒ K«@ìO
„ѨHÍ~°O =º=™êÜ«∞ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# "åiH˜ `«Ñ¨Ê
=∞Ô~=iH© Éèí∂q∞x |^ŒÖÏ~ÚOK«‰õÄ_»^Œ∞. 1944Ö’ KÕã≤#
J™êq∞ +≤H˜‡ K«@ìO „ѨHÍ~°O Pˆ~à◊§áê@∞ ™êQÆ∞KÕã≤# "åiH˜
~°Hõ∆} Åaèã¨∞ÎOk. 1949 <å˜ *Ïw~åÌsÅ ~°^Œ∞Ì K«@ìO „ѨHÍ~°O
1464 *Ïw~åÌsÅ∞ ~°^ŒÌÜ«∂º~Ú. H“Å∞ K≥e¡OѨÙ#∞
„Hõ=∞|núHõiã¨∂Î, H“Å∞^•~°¡ `˘ÅyOѨÙ#∞ x¿+kèã¨∂Î 1950Ö’
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ H“Å∞^•s – =º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ K«@ìO =zÛOk.
D K«@ìO =Å¡ 75 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ#∞ ™êQÆ∞ KÕã¨∞Î#fl 6 ÅHõ∆Å
=∞Ok H“Å∞^•~°¡‰õΩ ~°Hõ∆} Åaèã¨∞ÎO^Œx JOK«<å.
Éèí∂ ã¨O㨯~°}Å K«ÏìÅ#∞ ã¨g∞H˜∆¿ãÎ áêÅHõ=~åæÅ <≥·[O
|@ì|Ü«∞Å=Ù`«∞Ok. Éèí∂ Ѩiq∞`«∞Å q+¨Ü«∂xH˘¿ãÎ, D kâ◊QÍ
âßã¨#Ѩ~°OQÍ [iy# `˘eÜ«∞`«flO 1961 <å˜ Z.Ñ≤.
=º=™êÜ«∞ Éèí∂Ѩiq∞u K«@ìO. 27 #∞Oz 324 ZHõ~åÅ
=~°‰õΩ Wk Ѩiq∞ux xˆ~ÌtOzOk. D K«@ìO 1958Ö’
„ѨK«∞i`«"≥∞ÿ<å 1961Ö’ HÍh P"≥∂^•xH˜ <ÀK«∞HÀÖË^Œ∞.
#HõûÖò |i, NH͉õΩà◊O, QÀ^•=i Ö’Ü«∞ ™êÜ«Ú^èŒ „ѨuѶ¨∞@#
Ô~·`åOQÆ L^Œº=∂Å =Å¡ 1972 [#=iÖ’ Ñ≤q #iûOǨ~å=Ù
=ÚYº=∞O„uQÍ L#flѨC_»∞ ã‘eOQÆ∞ Pi¤<≥<£û ^•fi~å
‰õΩ@∞OÉÏxH˜ 54 ZHõ~åÅ∞QÍ x~°‚~ÚOKå~°∞. *ÏfÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’
=∂~°æ^Œ~°≈HÍÅ∞ ~°∂á⁄O^Œ_»O`À `«^Œ#∞QÆ∞}OQÍ PO„^èŒ „Ѩ^Õâò
(=º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚŠѨiq∞u) K«@ìO 1973Ö’ P"≥∂^ŒO
á⁄OkOk. HÍh D K«Ïìxfl 1975 [#=i #∞Oz J=∞Å∞
KÕâß~°∞. Ô~O_»∞ ã¨O=`«û~åÅ HÍÅÜ«∂Ѩ# =Å¡ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞
`«=∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ qq^èŒ a<åg∞ ¿Ñ~°¡`À =∂iÊ_ç KÕã¨∞H˘x
~°H˜∆OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. =¸_»∞ ^Œâ◊Å Éèí∂ã¨O㨯~°}Å#∞ Ѩije¿ãÎ
¿Ñ^ŒÅ‰õΩ, "åã¨Î= ™êQÆ∞^•~°¡‰õΩ Éèí∂q∞ÃÑ· Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯
HõeÊOKåÅ#fl ÅHõ∆ ºO áêʼnõΩʼnõΩ ÖË^Œx ~°∞A==Ù`«∞#flk.
Ô~·`«∞ ‰õÄbÅ Jaè=$kúH˜ H©ÅHõ"≥∞ÿ# Éèí∂q∞x Éèí∂™êfi=ÚÅ∞
`«=∞ KÕ`«∞Ö’¡ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. =∞~À"≥·Ñ¨Ù „ѨѨOK«ÉϺOH±
P^ÕâßÅ`À =∂Ô~¯@∞ J#∞‰õÄÅ, HÍ~˘Êˆ~©Hõ~°} =º=™êÜ«∞
q^è•<åÅ#∞ J=∞Å∞ KÕÜ«∞_»O =Å¡ Ô~·`«∞Å ~°∞}ÉèÏ~°O ÃÑiy
P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ‰õΩ áêÅÊ_»∞`«∞<åfl~°∞. z#fl, ã¨#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞Å∞
=º=™êÜ«∞O y@∞ìÉÏ@∞HÍHõ Éèí∂=ÚÅ∞ =^ŒÅ∞H˘x =Åã¨Å∞
áÈ`«∞<åfl~°∞.
Éèí∂ ã¨O㨯~°}Å#∞ ˆH=ÅO Ѩiq∞ux q∞Oz L#fl
Éèí∂=ÚÅ#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞HÀ=_»O, ^•xx Éèí∂q∞ ÖËx ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
ѨOK«_»O J#fl UÔH·Hõ HÀ}O #∞OKÕ K«∂_» ‰õÄ_»^Œ∞. Éèí∂q∞<Õ
HÍHõ JkèHÍ~åxfl ‰õÄ_® |^ŒÖÏ~ÚOK«_»OQÍ QÆ∞iÎOKåe.
Éèí∂ã¨O㨯~°}Å∞ JkèHÍ~åxfl, Pã≤Îx, ™êOѶ≤∞Hõ „ѨuѨuÎx
‰õÄ_® XHõ =~°æO #∞Oz =∞~À =~åæxH˜ |^ŒÖÏ~Ú™êÎ~Ú.
™⁄O`«=∞x K≥ѨCHÀ^Œy# z#fláê˜ K≥ÅHõ ÅaèOz<å, ¿Ñ^Œ
"åiÖ’ P`«‡Q“~°=O, P`«‡ qâßfiã¨O, `å"≥∞=iH© `«‰õΩ¯=HÍ^Œ<Õ
ÉèÏ=#Å∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. ¿Ñ^ŒiHõO, Ѩ~å#flr=#O, ^ÀÑ≤_ô,
^Œ∞óYO, ã¨=∞`«fiO Ö’Ñ≤Oz# =∂#= ã¨O|O^è•ÅxflO˜H©
ˆHO„^Œ™ê÷#O Éèí∂"Õ∞ J~Ú#@∞ì HõxÑ≤™ÈÎOk. ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ Éèí∂q∞x
ѨÙ#óѨOÑ≤}© KÕÜ«∞_»O =Å¡ "åiH˜ ^ÀÑ≤_ô #∞Oz q=ÚH˜Î
Åaèã¨∞ÎOk. ã¨=∂#`«fiO HÀã¨O, Éèí∂q∞ HÀã¨O ¿Ñ^ŒÅ∞Ѩ_Õ
Jq∞`«"≥∞ÿ# `«Ñ¨# H˘`«Î q+¨Ü«∞"Õ∞g∞ HÍ^Œ∞. U Éè∫uHõ "åã¨ÎqHõ`«
J~Ú`Õ `«=∞‰õΩ ã¨=∂#`åfixfl, Éèí∂q∞x ÖˉõΩO_® KÕã≤O^À,
P Éè∫uHõ "åã¨ÎqHõ`«`À "å~°∞ =ÚMÏ=Úd `«ÅѨ_Õ „Hõ=∞OÖ’
`«=∞Ö’ HõÅ∞QÆ∞`«∂ =zÛ# ^Œ$HõÊ^ä•Å#∂, qÅ∞=Å#∂ "å~°∞
„ѨuѶ¨eOѨ KÕ™êÎ~°∞. "åà◊§ ^Œ$+≤ìÖ’, Éèí∂q∞ g∞^Œ Ü«∞[=∂#º
=∞<Õk `«=∞ ™êOѶ≤∞Hõ „ѨuѨuÎx ã¨∂zã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ
ã¨=∂#`«fi=∞O>Ë Éèí∂ Ü«∂[=∂#ºOÖ’ ã¨=∂#`«fi=∞<Õ J~°÷O.
áêÅHõ áêsìÅ∞ „QÍg∞} „Ѩ[Å r=<å^•Ü«∂xfl ^≥|ƒH˘˜ì
"åix Hõ˜Hõ ^Œi„^Œ∞Å∞QÍ =∂iÛ"Õã≤, ZxflHõÅ∞ =ã¨∞ÎO_»QÍ
~å~ÚfÅ „ѨHõ@#Å∞ KÕÜ«∞_»O Pâ◊Û~°ºO HõeæOKÕ JOâ◊O
Ug∞HÍ^Œ∞. „Ѩ[Å∞ ™⁄O`« HÍà◊§ÃÑ· xÅ|_»‰õΩO_®, ™⁄O`«
P^•Ü«∞OÃÑ· „|`«∞‰õΩÅ∞ "≥à◊§nÜ«∞‰õΩO_® ~å~ÚfÅÃÑ·
P^è•~°Ñ¨_Õ „|`«∞‰õΩÅ∞ HõeÊOK«_»O áêʼnõΩÅ∞ Ѩ^äŒHõO „ѨHÍ~°O
J#∞ã¨iOz# q^è•<åŠѶ¨e`«"Õ∞. <Õ˜H© Éèí∂ ã¨=∞㨺 J`«ºO`«
H©ÅHõ ã¨=∞㨺QÍ<Õ LOk. Éèí∂^•Ç¨ÏO`À#∞#fl „Ѩ[ʼnõΩ "åi
ã¨=∞㨺Å∞ Ѩi+¨¯iOK«‰õΩO_® ~å~ÚfÅ`À HÍÅO "≥à◊§

9. 11 "Õ∞,2014
|∞K«Û_®xH˜ áêʼnõΩÅ∞ Ѩ_»∞`«∞#fl áê@∞¡ „Ѩ[Å∞ „QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞.
x*ÏxH˜ „Ѩ[Å "Õ∞Å∞HÀˆ~ áêsìÅ∞ Éèí∂ ã¨=∞㨺 Ѩiëê¯~åxH˜
`«=∞ „Ѩ}ÏoHõÖ’ "≥Ú^Œ˜ „áê^è•#º`« W"åfie. ZѨC_À
1940Ö’ KÕã≤# s–㨈~fi Ãã˜Öò"≥∞O@∞#∞ <Õ˜H˜
H˘#™êyã¨∞Î<åfl~°∞. `≥ÅOQÍ} #∂`«# „ѨÉèí∞`«fiO U~°Ê_»QÍ<Õ
"≥Ú^Œ˜ ã¨O`«HõO Éèí∂ s–㨈~fi Ãã˜Öò"≥∞OòÃÑ· Ãјì "åã¨Î=
™êQÆ∞^•~°∞#∞ Ô~"≥#∂º iHÍ~°∞¤Ö’ #"≥∂^Œ∞ KÕã≤ áêã¨∞ ѨÙã¨ÎHõO
W"åfie. „ѨÉèí∞`«fi Éèí∂=ÚÅ#∞ J~°∞›Öˇ·# ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ѨOÑ≤}©
KÕÜ«∂e. U*ˇhû UiÜ«∂Ö’x ÃãHõ∆<£ 4 H˜O^Œ L#fl Éèí∂=ÚÅ#∞
yi[#∞ʼnõΩ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ <åÅ∞QÆ∞ ZHõ~åÅ K˘Ñ¨C# W"åfie.
Éèí∂ ã¨=∞㨺 Ѩiëê¯~°O ^•fi~å<Õ ~å„+¨ì âßâ◊fi`« ã¨∞ã≤÷~° Jaè=$kú
[~°∞QÆ∞`«∞Ok.
2014 U„Ñ≤Öò 30# [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞ ZxflHõÅÖ’ q[Ü«∞O
™êkèOK«_®xH˜ ZxflHõÅ „Ѩ}ÏoHÍÖ’ „Ѩ*ÏHõ~°¬} Ѩ^äŒHÍÅ#∞
„ѨHõ˜Oz F@∞¡ ã¨OáêkOz áêÅHõ ѨHõ∆OQÍ ZxflHõ HÍ"åÖ#fl
`«Ñ¨# „Ѩ^è•# ~å[H©Ü«∞ áêsìÅÖ’ LOk. Jxfl áêsìÅ∞ `«=∞
ZxflHõÅ „Ѩ}ÏoHõÖ’¡ ~å„ëêìaè=$kúH˜ H©ÅHõ"≥∞ÿ# Éèí∂ ã¨=∞㨺#∞
`«Ñ≤ÊOz qq^èŒ ~°HÍÖˇ·# „Ѩ*ÏHõ~°¬Hõ Ѩ^äŒHÍÅ#∞ „ѨHõ˜Oz
F@~°¡#∞ PHõ@∞ìHÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∞Î<åfl~Ú. =_ô¤ÖËx
~°∞}ÏÅ∞, Lz`« q^Œ∞º`ü, ÃÑ#¬<£Å ÃÑOѨÙ, x~°∞^ÀºQÆ Éèí$u,
=$`«∞ÎÅ "åiH˜ ~°∞}=∂Ñ‘, `«k`«~° Ѩ^äŒHÍÅ#∞ ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î#
„ѨHõ˜OKå~°∞. `≥ÅOQÍ} ~å„+¨ì É_≥˚ò ~°∂. 80 "ÕÅ HÀ@¡‰õΩ
q∞OK«^Œ∞. „Ѩ}ÏoˆH`«~° =ºÜ«∞O 40 "ÕÅ HÀ@∞¡ áÈQÍ ~°∂.
40 "ÕÅ HÀ@∞¡ „Ѩ}ÏoHÍ |_≥˚ò q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok. D |_≥˚òÖ’<Õ
~å~ÚfÅhfl f~åÛe. D ~å~ÚfÅ`À ~å„ëêìaè=$kú
[~°∞QÆ∞`«∞O^•? ã¨OѨ^ŒÅ∞ ã¨$+≤ìOK« |_»∞`åÜ«∂? ~å„ëêìaè=$kúH˜
H©ÅHõ"≥∞ÿ# Éèí∂ ã¨=∞㨺#∞ Ѩ˜ìOK«∞HÀHõáÈ=_»O "åi =~°æ
<≥·*Ïxfl ^èŒ$=Ѩ~°∞ã¨∞Î#flk. <Õ˜H© `≥ÅOQÍ}Ö’ Ѷ¨Óº_»Öò q^è•<åÖË
H˘#™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú.
áêʼnõΩÅ =ºuˆ~Hõ q^è•<åŠѶ¨e`«OQÍ yi[#∞Å∞ ^Œ∞~°ƒù~°
Ѩiã≤÷`«∞Å#∞ Z^Œ∞~˘¯O@∞<åfl~°∞. QÆ#∞Å ¿Ñ~°, „áê*ˇ‰õΩìÅ ¿Ñ~°,
JÉèíÜ«∂~°}ϺŠ¿Ñ~° `«=∞ `«=∞ <≥Å=ÙÅ #∞O_ç
ÔQO˜"ÕÜ«∞|_»∞`«∞<åfl~°∞. =∞~ÀѨHõ¯ ™êQÆ∞Ö’ L#fl Pk"åã‘
Éèí∂=ÚÅ∞ "≥∞ÿ^•# „áêO`« Éèí∂™êfi=∞º â◊‰õΩΊѨ~°O
J=Ù`«∞<åfl~Ú. yi[#∞Å g~Àz`« áÈ~åÏŠѶ¨e`«OQÍ =zÛ#
yi[# ǨωõΩ¯Å ~°Hõ∆} K«ÏìÖËg J=∞Å∞ѨiKÕ L^ÕÌâ◊ºO
áêʼnõΩʼnõΩ ÖË#O^Œ∞# P K«ÏìÅ∞ x~°∞ѨÜ≥∂QÆOQÍ
=∂~°Û|_®¤~Ú. Ѷ¨e`«OQÍ J_»q #∞O_ç Éèí∂=ÚÅ #∞O_ç
Pk"åã¨∞Å ÔQO˜"Õ`« H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ LOk. Ã+_»∂ºÅ∞¤
„áêO`«OÖ’x Pk"åã¨∞Å Éèí∂=ÚÅhfl Pk"åã¨∞ňH ѨÏìÅ∞
W"åfie. 1/70 Ô~QÆ∞ºÖË+¨<£#∞ „ѨÉèí∞`«fiO "≥Ú`«ÎOQÍ J=∞Å∞
KÕã≤ Pk"åã‘ Éèí∂=ÚÅ#∞ Pk"åã‘ „Ѩ[ʼnõΩ JѨÊy™êÎ=∞x
U áêsì ZxflHõÅ „Ѩ}ÏoHõÖ’ K≥ѨÊÖË^Œ∞.
™ê„=∂[º"å^Œ J#∞‰õÄÅ PiúHõ q^è•<åÖË <Õ˜
=º=™êÜ«∞~°OQÆѨ٠f„="≥∞ÿ# ã¨OH∆ÀÉèÏxH˜ HÍ~°}O. „ѨÉèí∞`åfiÅhfl
=º=™êÜ«∞~°OQÍxH˜ Wã¨∂Î =zÛ# =∞^ŒÌ`«∞ K«~°ºÅ#∞
LѨã¨OǨÏiOK«_»O`À h~°∞, q^Œ∞º`ü, Z~°∞=ÙÅ∞ `«k`«~° L`«ÊuÎ
HÍ~°HÍÅ ^èŒ~°Å∞ ÃÑiyáÈÜ«∂~Ú. Ѷ¨e`«OQÍ Ô~·`åOQÆO JkèHõ
=_ô¤Å‰õΩ JѨC `≥zÛ =º=™êÜ«∞OÖ’ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞
ÃÑÏìeû=zÛOk. =∞~À „ѨHõ¯ „ѨÉèí∞`«fiO y@∞ìÉÏ@∞ ^èŒ~°Å∞
HõeÊOKÕ Ü«∞O„`åOQÍÅxflO˜h LѨã¨OǨÏiOz Ô~·`«∞Å#∞
„ÃÑ·"Õ@∞ "åºáê~°∞Å ^ÀÑ≤_ôH˜ =ke"Õã≤Ok. „ѨÉèí∞`åfiÅ∞
„ѨHõ˜OKÕ Hõh㨠=∞^ŒÌ`«∞ ^èŒ~° PK«~°}Ö’ QÆi+¨ì JOu=∞ ^èŒ~°QÍ
=∂iáÈ~ÚOk. nx`À ¿Ñ^Œ, =∞^茺`«~°QÆu Ô~·`åOQÆO „Hõ=∞OQÍ
JѨCÅ TaÖ’ kQÆ|_ç Pã¨∞ÎÅH˜ q∞Oz# JѨCÅ`À
#~°HõÜ«∂`«# J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl~°∞.
#∂`«# PiúHõ q^è•<åÅ ^Œ∞+¨Êùe`åʼnõΩ f„=OQÍ QÆ∞Ô~·#
"åiÖ’ Ô~·`«∞‰õÄbÅ∞ =ÚY∞ºÅ∞. =º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’
H˘#™êQÆ∞`«∂ L#fl ã¨OH∆ÀÉèíO Ô~·`«∞‰õÄbÅ xHõ~° Ѩxk<åÅ#∞
QÆ}hÜ«∞OQÍ `«yæOz "Õâß~Ú. Ѷ¨e`«OQÍ Ñ¨@ì} „áêO`åʼnõΩ
Ѩ#∞Å∞ ÖËx ~ÀAÖ’¡ =Åã¨Å∞ áÈ"åeû =ã¨∞Î#flk. Wk =∞iO`«
^Œ∞~å‡~°æ"≥∞ÿ# „â◊=∞ ^ÀÑ≤_ôH˜ QÆ∞iKÕã¨∂Î ^Œ∞~°ƒù~° r=# Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’
"åifl LOK«∞`ÀOk. "åi ã¨$[<å`«‡Hõ L`åÊ^ŒHõ â◊‰õΩÎÅ∞ x~°~°úHõ
KåH©sÖ’ =$^è• J=Ù`«∞<åfl~Ú. „QÍg∞} ¿Ñ^ŒÅ∞, =º=™êÜ«∞
‰õÄbÅ HÀã¨O L^ÕÌtOz# Ѩ^äŒHÍÅhfl Jqhu=∞Ü«∞O J~Ú
JkèHÍ~°∞Å, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ *Ë|∞Å∞ xO¿Ñ =#~°∞Å∞QÍ
=∂~å~Ú. J=∞Å∞ [iy# "Õ∞~°‰õΩ Ô~·`«∞ ‰õÄbÅ#∞ aK«ÛQÍà◊√§QÍ
kQÆ*Ï~°∞ã¨∂Î "åi r=# „Ѩ=∂}ÏÅ∞ L#fl`«™ê÷~ÚH˜ KÕ~°‰õΩO_®
x~Àkèã¨∞Î<åfl~Ú. WÖÏO˜ ã≤÷uÖ’ Ô~·`«∞‰õÄbÅH˜ L`åÊ^ŒHõ
Pã¨∞ÎÅ∞ HÍHõ ÃÑ· ÃÑ· L=∞â◊=∞# K«~°ºÖËg LѨÜ≥∂QÆ Ñ¨_»=Ù.
q∞QÆ∞Å∞ Éèí∂=ÚÅxflO˜h ã¨∞„Ñ‘OHÀ~°∞ì qq^èŒ e˜ˆQ+¨#¡ #∞Oz
ã¨Ê+¨ìO KÕã≤# f~°∞Ê „ѨHÍ~°O J~Ú<å Ô~·`«∞‰õÄbʼnõΩ ѨOѨHõO
KÕÜ«∂Åx „ѨÉèí∞`åfixfl _ç=∂O_£ KÕÜ«∂e.

10. 12#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
Láêkè ~°Ç≤Ï`« Jaè=$kúx Láêkè HõeÊOKÕ Jaè=$kúQÍ
=∂ˆ~Û „Ѩ`åº=∂flÜ«∞ Pi÷Hõ q^è•<åÅ J=∞Å∞ `«Hõ∆} J=ã¨~°O.
nxH˜ =ÚYºOQÍ Jaè=$kú ã¨fiÉèÏ=OÖ’ =∂~°∞Ê ~å"åe. ¿ã=Å
~°OQÆO *ÏfÜ«∞ P^•Ü«∞OÖ’ J`«ºkèHõ ÉèÏQÍxfl ã¨=∞
‰õÄ~°∞™ÈÎOk. HÍh D ~°OQÆO „Ѩ^è•#OQÍ q^•º=O`«∞Öˇ·#
#QÆ~° [<åÉèωõΩ =∂„`«"Õ∞ Láêkè J=HÍâßÅ#∞ HõeÊ™ÈÎOk.
ã¨=∂Kå~°, ™êOˆHuHõ ¿ã=Å∞, ÉϺOH˜OQ∑, c=∂,
>ˇbHõ=¸ºxˆH+¨<£û ÖÏO˜ ~°OQÍÖ’¡ LáêkèH˜ ™êOˆHuHõ
Ѩi*Ï˝#OÃÑ· J=QÍǨÏ#, POQÆ¡ ÉèÏ+¨Ö’ <≥·Ñ¨Ù}ºO H©ÅHõO
J=Ù`«∞<åfl~Ú. D ~°OQÍÖ’¡ q™êÎ~°"≥∞ÿ# „QÍg∞} Ü«Ú=`«‰õΩ
Láêkè J=HÍâßÅ∞ `«‰õΩ¯=. JO^Œ∞ˆH P^èŒ∞xHõ ¿ã=Å
~°OQÆO`Àáê@∞ =º=™êÜ«∞O, =º=™êÜ«∞ J#∞|O^èŒ
Ѩi„â◊=∞Å#∞, „QÍg∞} =$uÎ ~°OQÍÅÖ’ JkèHõ Jaè=$kúx
™êkèOK«@O ^•fi~å „QÍg∞}, „áêO`åÖ’¡x ¿Ñ^Œ, JÖÏÊ^•Ü«∞
„âßq∞‰õΩʼnõΩ "≥∞~°∞ÔQ·# Láêkèx HõeÊOK«=K«∞Û.
=º=™êÜ«∞ P^è•i`«, PǨ~À`«ÊuΠѨi„â◊=∞Å∞, „QÍg∞}
=$`«∞ÎÅ#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O ^•fi~å "≥∞~°∞ÔQ·# Láêkè
J=HÍâßÅ#∞ HõeÊOK«=K«∞Û. `«^•fi~å „QÍg∞} „Ѩ[Å
P^•Ü«∂xfl ÃÑOK«=K«∞Û. =º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’ =$kú `«‰õΩ¯=QÍ
LO_»@O`À D ~°OQÆOÖ’ Láêkè H©∆}˜™ÈÎOk. QÆ`« =¸_»∞
ѨOK«=~°¬ „Ѩ}ÏoHõÅ HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® =º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’
xˆ~ÌtOz# 4 âß`«O =$kú ˆ~@∞#∞ ™êkèOK«ÖËHõáÈÜ«∂O.
JO^Œ∞Ö’#∂ =º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’ ÅaèOKÕ Láêkè U_®k
á⁄_»=Ù<å ^˘~°ˆHk HÍ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH „QÍg∞} Ô~·`«∞ ‰õÄbÅ∞
Ѩ@ì} „áêO`åÖ’¡x x~å‡} ~°OQÆO "≥·Ñ¨Ù PHõi¬`«∞Å=Ù<åfl~°x
Z<£.Zãπ.Zãπ. ÖˇHõ¯Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. <Õ˜H˜ 70 âß`«O =∞Ok
„Ѩ[Å r=<å^è•~°OQÍ L#fl =º=™êÜ«∂xfl ~°H˜∆OK«∞HÀ=_»O,
xÅɡ@ì_»O ^•fi~å<Õ `≥ÅOQÍ}#∞ ™œÉèÏQƺ=O`«O KÕÜ«∞_»O
™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok. nxHÀã¨O =º=™êÜ«∞~°OQÍxH˜ Jxfl ~°HÍÅ
~°Hõ∆}Å∞, =∞^ŒÌ`«∞J=ã¨~°O. JÖÏO˜ =∞^Œú`Õ Ô~·`åOQÆOÖ’
P`«‡qâßfiã¨O xOÑ≤ Ô~·`«∞Å#∞ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ ÉÏi #∞Oz HÍáê_ç
=º=™êÜ«∞ Jaè=$kúx ™êkèOK«=K«∞Û.
„ѨÉèí∞`«fi"Õ∞ ѨO@Å ¿ãHõ~°} Ü«∞O„`åOQÆO ^•fi~å ѨO_ç#
ѨO@ʼnõΩ y@∞ìÉÏ@∞ ^èŒ~° HõeÊOz H˘#∞QÀà◊√§ KÕÜ«∂e. J^Õ
q^èŒOQÍ =º=™êÜ«∞OÖ’ „ѨÉèí∞`«fi ÃÑ@∞ì|_çx ÃÑOz h˜
áê~°∞^ŒÅ, Z~°∞=ÙÅ∞, q`«Î<åÅ∞, =º=™êÜ«∞ Ѩiâ’^èŒ<å `«k`«~°
¿ã=Å qã¨Î~°}Å#∞ HõeÊOKåe, q^Õj ^ÀÑ≤_ô ÃÑ@∞ì|_çH˜
P™ê¯~°OÖËx „ѨÉèí∞`«fi „Ѩ*Ï^èŒ# qxÜ≥∂QÆO =º=™êÜ«∞
~°OQÆO#∞ ã¨fi`«O„`«"≥∞ÿ#kQÍ xÅ^˘‰õΩ¯HÀ=_®xH˜ `À_»Ê_»∞
`«∞Ok. JkèHÀ`«ÊuÎ, #∂`«# ™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝#O ¿Ñ~°∞`À
„ѨÉèí∞`«fiO q`«Î# ~°OQÆO#∞ |Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ HÀã¨O `≥~°z
LOzOk. =∞~ÀѨHõ¯ ^ÕjÜ«∞ =º=™êÜ«∞ Ѩiâ’^èŒ}Ï ˆHO„^•ÅÖ’
Jaè=$kú KÕã≤# ™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝<åxfl `˘H˜¯Ñ¨˜ì âß„ã¨Î
q*Ï˝<åxfl Ô~·`«∞ =ÚOy˜H˜ KÕ~°‰õΩO_® J_»∞¤H˘O@∞<åfl~°∞.
Ѷ¨e`«OQÍ |Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ∞ J`«ºkèHõ ˆ~@¡`À Ô~·`«∞Å#∞
xÅ∞=Ù ^ÀÑ≤_ô KÕÜ«∞_»"Õ∞ HÍHõ "å˜ L`«Ê`«∞ÎÅ∞ n~°…HÍÅOÖ’
„ѨHõ$uH˜, ã¨=∂*ÏxH˜ KÕ@∞ `≥ã¨∞Î<åfl~Ú. `≥ÅOQÍ}Ö’ Jxfl
|Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ „Ѩ"Õâßxfl q`«Î#~°OQÆO #∞Oz
x¿+kèOKåe. "åi`À ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ#fl Jxfl XѨÊO^•Å∞ =∞#
=º=™êÜ«∂aè=$kúH˜ P@OHõ=∞x „ѨHõ˜Oz ~°^Œ∞Ì KÕÜ«∂e.
ã¨#fl, z#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞ʼnõΩ ѨO@Å c=∂ JO^ÕÖÏ
K«∂™êÎ=∞x, ÉϺO‰õΩ ~°∞}ÏÅ∞ á⁄O^ŒÖËx H“Å∞Ô~·`«∞ʼnõÄ c=∂
Ѩ^äŒHõO =iÎOѨKÕ™êÎ=∞x QÆ`« „ѨÉèí∞`«fiO ¿Ñ~˘¯Ok. ÃÑ·QÍ „ÃÑ·"Õ@∞
ã¨Oã¨÷ʼnõΩ c=∂ Ѩ^äŒHõO J=∞Å∞‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊ™êÎ
=∞<åfl~°∞. W^ŒO`å ѨzÛ ^ŒQÍ H˜O^ŒˆH =ã¨∞ÎOk. ѨO@Åc=∂
J#flk Ô~·`«∞ ¿Ñ^Œ"å_®, ÃÑ^ŒÌ"å_® J#fl^•xfl |˜ì LO_»^Œ∞.
c=∂ HõOÃÑhH˜ U Ô~·`«∞, U ѨO@‰õΩ „Ñ‘q∞Ü«∞O Hõ_ç`Õ ^•xˆH
c=∂ Åaèã¨∞ÎOk. x[OQÍ áêʼnõΩʼnõΩ z`«Îâ◊√kú LO_ç LO>Ë,
¿Ñ^ŒÔ~·`«∞Å `«~°Ñ¨Ù# „Ñ‘q∞Ü«∞O Jxfl ѨO@ʼnõΩ „ѨÉèí∞`«fi"Õ∞
Hõ>ËìÖÏ K«∂™êÎ=∞x Ǩg∞ W"åfie. P =∂@ K≥ѨʉõΩO_® Ѩ^äŒHõO
"åiÔHÖÏ =iÎOѨ*Ë™êÎ~°∞? WѨÙÊ_»∞ „ѨÉèí∞`«fi ã¨Oã¨÷Å∞ c=∂
Ѩ^äŒHõO J=∞Å∞KÕ¿ãÎ<Õ JO^ŒiH© ã¨iQÍ „Ñ‘q∞Ü«∞O JO^Œ_»O
ÖË^Œ∞. WHõ „ÃÑ·"Õò HõOÃÑhʼnõΩ J=HÍâ◊O W™êÎ=∞O>Ë Ô~·`«∞Å#∞,
=º=™êÜ«∂xfl ’‰õΩQÍ „ÃÑ·"Õ@∞ HõOÃÑhʼnõΩ `åHõ@∞ì ÃÑ@ì_»"Õ∞!
c=∂ Ѩ^äŒHõOÖ’H˜ „ÃÑ·"Õ@∞ HõOÃÑhÅ#∞ J#∞=∞uOK«=^ŒÌx
WѨʘˆH Ô~·`«∞ã¨OѶ¨∂Å∞, =º=™êÜ«∞ xѨÙ}∞Å∞ "≥Ú`«∞Î
‰õΩO@∞<åfl~°∞. WO`«HÍÅO ѨO@Å c=∂ Ѩ^äŒHõO`À H˘xfl
„áêO`åÅ HÍO„ÔQãπ <Õ`«Å∞ ~å[H©Ü«∞O KÕã≤ ÅaÌá⁄O^•~°∞. U
~°HõOQÍ K«∂ã≤<å WO`«HÍÅO Ô~·`åOQÍxH˜ x~åâ◊<Õ q∞yeÛOk.
HÍ|˜ì `≥ÅOQÍ}Ö’ J#fl^•`«Å#∞ P^Œ∞‰õΩ<Õ n~°…HÍeHõ
q^è•<åÅ#∞ ~°∂á⁄OkOz J=∞Å∞ KÕÜ«∂e.
=º=™êÜ≥∂`«ÊuÎ, ^•x L`åÊ^ŒHõ`«Å =$kú QÆ`« Ô~O_»∞
^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ ã¨÷OaèOzáÈ~ÚOk. ǨÏi`« qѨ¡= =ӺǨÏO

11. 13 "Õ∞,2014
J=∞Å∞`À =zÛ# L`åûǨÏO L`åÊ^ŒHõ`« ã¨÷OaèOzáÈ=@O`À
XHõ ^Œâß|ÌO `«~åfi`« J}QÍi áÈ~ÚOk. 1960 #∞O_ç 2010
=~°‰õÄ =º=™êÜ«∞OÖ’ =$kúˆ~@∞¡ 1.5 âß`åxH˜ ֒ѨÙQÍ<Õ
=ÙO@∂ =zÛOk. Ѷ¨e`«OQÍ PǨ~°^è•<åºÅ kQÆ∞|_ç ^Õâ◊OÖ’
24 HÀ@¡ @#∞flʼnõΩ J@∂W@∞QÍ =ÙO@∂ =ã¨∞Î#flk. JÖψQ
PǨ~°^è•<åºÅ `«Åã¨iÅÉèíº`« ~ÀA‰õΩ 435 „QÍ=ÚÅ =^ÕÌ
=ÙO_ç áÈ`«∞#flk. PǨˆ~`«~° ѨO@Å kQÆ∞|_»∞Å∞ ‰õÄ_® H˘O`«
ZQÆ∞_»∞ kQÆ∞_»∞Å`À ã¨÷OÉèí#Ö’<Õ =Ù<åfl~Ú. D ã¨÷OÉèí#‰õΩ
„Ѩ^è•# HÍ~°}O =º=™ê÷QÆ`« =∂~°∞ÊʼnõΩ „Ѩܫ∞`åflÅ∞
KÕÜ«∞HõáÈ=@"Õ∞. Éèí∂q∞ ѨÙ#óѨOѨHõO [~°QÆ#O`«=~°‰õÄ
=º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’ ѨiQÆ}˜OK«^Œy# ѨÙ~ÀQÆu ™ê^茺Ѩ_»^Œ∞.
=º=™êÜ«∞ ѨÙ~ÀQÆuHÀã¨O L`åÊ^ŒHõ`«#∞ ÃÑOKÕ ™êOˆHuHõ
Ѩi*Ï˝<åxfl „Ѩ"Õâ◊ÃÑ>Ëì =ӺǨxfl „ѨÉèí∞`«fiO J=∞Å∞[iÑ≤Ok.
nx<Õ Ç¨Ïi`« qѨ¡==∞<åfl~°∞. HÍh Éèí∂ã¨O㨯~°}Å#∞ J=∞Å∞
[~°Ñ¨ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ ÃÑ·~°∞ѨK«Û qѨ¡=O Ô~O_»=^Œâ◊ JO@∂
J^Õ =ӺǨxfl J=∞Å∞ [~°∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞. JѨC_»∞ JkèHõ kQÆ∞|_ç
=OQÆ_®Öˇ·`Õ, WѨC_»∞ [#∞º=∂iÊ_ç =OQÆ_®Å∞. 1991 `«~åfi`«
D „Hõ=∞O =∞iO`« f„="≥∞ÿ q^Õj ÃÑ@∞ì|_ç áê„`«
Éèí∂Ü«∂[=∂<åºxH©, [#∞º=∂iÊ_ç ѨO@Å`À, =∂Ô~¯@∞ì
Ü«∂~°∞¤Å‰õÄ, zÅ¡~° J=∞‡HÍʼnõÄqã¨Îiã¨∞Î#flk. Ѩ~°º=™ê#OQÍ,
ÃÑiy# kQÆ∞|_»∞ÅÖ’ J`«ºkèHõ ÉèÏQÍxfl q^Õj ÃÑ@∞ì|_ç
`«~°eOK«∞‰õΩáÈ`«∞#flk. Ô~·`åOQÍxfl xÅ∞ѨÙ^ÀÑ≤_ô KÕã¨∞Î#flk.
=º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’ „ѨÉèí∞`«fi ÃÑ@∞ì|_ç =∞^Œ∞Ѩ٠‰õΩkOѨÙ,
Ô~·`åOQÆѨ٠™êQÆ∞ HÍ~°ºHõÖÏáêʼnõΩ JOkã¨∞Î#fl =∞^ŒÌ`«∞ K«~°ºÅ
`˘ÅyOѨÙ, Ѩ~ÀHõ∆, „Ѩ`«ºHõ∆ Ѩ^Œú`«∞Ö’¡ =º=™êÜ«∂xH˜ ã¨O™ê÷QÆ`«
~°∞}Ѩ~°Ñ¨u ‰õΩkOѨÙÅ`À Ô~·`åOQÍxfl Éèí∂q∞ #∞O_ç `˘ÅyOz,
QÆ∞`«ÎÃÑ@∞ì|_çH˜ JѨÊyOKÕ ÅHõ∆ ºO`À „ѨÉèí∞`«fiO =º=ǨÏiOzOk.
nx `«Hõ∆} Ѩ~°º=™ê#O Ô~·`åOQÆ ~°∞}„QÆã¨÷`« ÃÑiy k"åàÏ
™ê÷~ÚH˜ KÕ~°@=¸, nx #∞O_ç `«=∞ Éèí∂q∞H˜ ^Œ∂~°OHÍ=@O,
Ô~O_»∞#fl~° ÅHõ∆Å=∞Ok Ô~·`«∞Å P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞, [<åÉèÏ
ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ‰õΩ J<ÕHõÔ~@∞¡ Z‰õΩ¯=QÍ Éèí∂q∞ÖËx =º=™êÜ«∞
‰õÄbÅ ã¨OYº ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÖÏ, ^Œâß|ÌHÍÅO ÃÑ·QÍ
=º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç ã¨OK«Ü«∞O ã¨∂÷Å^ÕjÜ«∞
L`«ÊuÎÖ’ 2 âß`åxH˜ Ѩiq∞`«=∞=@O =º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’
"Õà◊¥¡#∞‰õΩ#fl ~ÀQÍxH˜ ã¨∂zHõÅ∞. D ~ÀQÍxH˜ =∞O^Œ∞QÍ
ÃÑ@∞ì|_ç =∞^Œ∞Ѩ٠ÃÑOK«Ïxfl („ѨÉèí∞`«fi ÃÑ@∞ì|_ç J#fl=∂@
ÖË^Œ∞) áêʼnõΩÅ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ `≥ã¨∞Î<åfl~°∞. JO>Ë „ÃÑ·"Õ@∞
ÃÑ@∞ì|_çx ÃÑOz =º=™êÜ«∂xfl HÍ~Àʈ~©HõiOK«@"Õ∞
ÅHõ∆ ºOQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. D q^Õj ÃÑ@∞ì|_ç =∞^Œ∞Ѩ٠Ô~·`åOQÆO
ã¨$+≤ìOz# ã¨OѨ^ŒÅ#∞ ™ê„=∂[º"å^Œ ^ÕâßʼnõΩ `«~°eOK«_®xˆH
^•ifã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ áê`« q^è•<åʼnõΩ `≥ÅOQÍ}Ö’
ã¨fiã≤ÎѨÅ∞HÍe. =º=™êÜ«∞ ™êfi=ÅO|#‰õΩ Hõ$+≤ KÕÜ«∂e.
„Ѩ*Ï„áêux^茺O`À ™êˆQ ѨiáêÅ<å „Ñ¨„H˜Ü«∞`À =∂„`«"Õ∞
ã¨g∞Hõ$`« Jaè=$kúH˜ gÅ=Ù`«∞Ok. „ѨQÆuѨ^äŒOÖ’x
"åÏ^•~°∞ʼnõΩ áêʼnõΩÅ∞ ["å|∞^•sQÍ LO_®e.
ã¨∞n~°…HÍeHõ Éèí∂ ѨOÑ≤}© =º=Ǩ~åÅ#∞ Ѩi+¨¯iOKåe.
„QÍg∞} „Ѩ*ÏhHõO r=<ÀáêkèH˜ ã¨Ô~·# Éèí„^Œ`« HõeÊOKåe.
"åi`À áê@∞ yi[#∞Å P^•Ü«∞ =#~°∞Å ÃÑOѨÙ^ŒÅ‰õΩ K«~°ºÅ∞
fã¨∞HÀ"åe. „QÍg∞} ã¨=∂[OÖ’x J`«ºO`« J@∞ì_»∞QÆ∞ =~åæÅ
"åi JÉèí∞º#fluH˜ K«~°ºÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. É’~°∞ ÉÏ=ÙÅ H˜Ok
h˜áê~°∞^ŒÅÃÑ· P^è•~°Ñ¨_»@O `«yæOK«∞HÀ"åe. K≥~°∞=ÙÅ
ѨÙ#~°∞^Œú~°} H©ÅHõO. ÃÑ^ŒÌQÍ ÃÑ@∞ì|_ç J=ã¨~°O ÖˉõΩO_®<Õ
K≥~°∞=ÙÅ =∞~°=∞‡`«∞Å∞ KÕѨ@ì=K«∞Û#x, nx=Å¡ ™ê=∂#∞º_çH˜
"Õ∞Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx, ™êQÆ∞ qã‘Î~°‚OÖ’ QÆ}hÜ«∞"≥∞ÿ#
ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ HõxÊã¨∞ÎO^Œx Ñ≤OˆQ¡ Hõq∞© `≥eÑ≤Ok.
`≥ÅOQÍ} „áêO`«OÖ’ q^Œ∞º`ü =#~°∞Å#∞ ÃÑOK«_»O H©ÅHõ
JOâ◊O. nxH˜ J`«ºO`« „áê^è•#º`« W"åfie. `«~°`«~åÅ #∞Op
=zÛѨ_»¤ Ö’@∞#∞, H˘~°`«Å#∞ JkèQÆq∞OK«∞HÀ=eû LOk.
#n[ÖÏÅ "å_»HõO ^•fi~å ™êQÆ∞ qã‘Î~°‚O ÃÑOK«∞HÀ"åe.
#n[ÖÏÅ "å_»HõO ã¨kfixÜ≥∂QÆѨ~°∞ÛHÀ"åe. `≥ÅOQÍ}
„áêO`«OÖ’ QÀ^•=i [ÖÏÅ qxÜ≥∂QÍxH˜ J`«ºkèHõ ™ê÷~ÚÖ’
q^Œ∞º`ü J=ã¨~°O LO@∞Ok. #n [ÖÏÅ#∞ fã¨∞‰õΩ"≥à◊¡_®xH˜
WHõ¯_»∞#fl Éè∫QÀoHõ Ѩiã≤÷`«∞Å#∞ |˜ì, q^Œ∞º`ü qxÜ≥∂QÆO
J`«ºkèHõO J=Ù`«∞Ok. `≥ÅOQÍ} „áêO`«OÖ’ WѨÙÊ_»∞ q^Œ∞º`ü
Ö’@∞ LOk. `≥ÅOQÍ}Ö’ ÉèÏs ™ê÷~ÚÖ’ xH˜∆ѨΠÉÁQÆ∞æQÆ#∞Å∞
L#flѨʘH©, Wq q^Œ∞º`ü L`åÊ^Œ#‰õΩ J#∞"≥·#q J~Ú#ѨʘH©
q^Œ∞º`ü Ö’@∞ fˆ~Û Ü«∞`åflÅ∞ WѨʘ =~°‰õΩ [~°QÆÖË^Œ∞. ™êQÆ∞
=ºÜ«∞O, ™êQÆ∞ Ѩ^Œú`«∞ÅÖ’x JxtÛux `˘ÅyOK«∞HÀ=eû
LOk.L`«ÊuÎ ~°OQÍxH˜ T`«O W=fi_»O, „QÍg∞} ‰õΩ©~°
Ѩi„â◊=∞Å#∞, =º=™êÜ«∞Hõ J#∞|O^èŒ Ñ¨i„â◊=∞Å#∞, W`«~°
™êO„Ѩ^•Ü«∞Hõ Ѩi„â◊=∞Å#∞ ÃÑOá⁄OkOѨKÕÜ«∞_»O ^•fi~å
`≥ÅOQÍ} „áêO`«O ã¨=∞„QÍaè=$kúH˜ ã¨Ô~·# „Ѩ}ÏoHõÅ∞
~°∂á⁄OkOz J=∞Å∞ KÕÜ«∂e.
T

12. 14#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
`≥ÅOQÍ}‰õΩ *ˇ.U.ã≤ q∞yeÛ# qëê^ŒO
`≥ÅOQÍ}©Hõ'~°}O—
_®.U~°∞H˘O_» #~°ã≤OǨï_»∞
`≥ÅOQÍ} „Ѩ`ÕºHõ ~å„+¨ì L^Œº=∞OÖ’ =∞^茺 `«~°QÆu
q^•º=O`«∞Å∞ H©ÅHõ áê„`« áÈ+≤OKå~°∞. ÉèÏ=*ÏÅ
qã¨Î~°}Ö’#∞, ^•xH˜ XHõ Ãã·^•úOuHõ ~°∂ѨO W=fi_»OÖ’#∞,
XHõ ~å[H©Ü«∞ áêsì Pq~åƒù"åxH˜ =∞iÜ«Ú ^•xx â◊H˜Î
=O`«OQÍ =∂~°Û_®xH˜, „Ѩ[Å#∞, q^•º~°∞÷Å#∞, HÍi‡‰õΩÅ#∞,
L^ÀºQÆ∞Å#∞, =∞Ç≤Ïà◊Å#∞ L^Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOKÕã≤
Ãã·#ºOQÍ =∂~°Û_»OÖ’#∞, qâßÅ SHõº ã¨OѶ¨∞@#Å (*ˇ.U.ã≤Å)
x~å‡}OÖ’#∞ H©ÅHõ áê„`« áÈ+≤OKå~°∞. P ˜.*ˇ.U.ã≤
x~°fiÇ≤ÏOz# q∞eÜ«∞<£ =∂~üÛ, ã¨HõÅ[#∞Å ã¨"≥∞‡, =∂#∞HÀ@
áÈ~å@O, K«Ö’ JÃãOc¡, ã¨Oã¨^£ Ü«∂„`«, ™êQÆ~°Ç¨~°O
„ѨѨOK«OÖ’x Q˘Ñ¨Ê qѨ¡"åÅ∞, L^Œº=∂ÅÖ’x ã¨OѶ¨∞@#Å`À
áÈÅÛ^Œy# "å˜x xi‡Oz PO„^èŒ=Åã¨"å^•xH˜ ã¨"åÖò
qã¨~°_»"Õ∞HÍ^Œ∞ áêÅHõáêsìÅ#∞ QÆ_»QÆ_»ÖÏ_ç~zOk. D
L^Œº=∞OÃÑ· XHõã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ „Ѩ^è•#=∞O„uH˜, ™ÈxÜ«∂QÍOnèH˜
WzÛ# XHõ x"ÕkHõÖ’ Ö’H±ã¨`«Î <åÜ«∞‰õΩ_»∞, „ѨѨOK«ÉϺOH±
U*ˇOò J~Ú# [Ü«∞„ѨHÍâò<å~åÜ«∞} 'L^Œº=∞O „Ѩã¨∞Î`«O
„Ѩ[Å KÕ`«∞ÅÖ’ LO^Œx, Jk áêsìÅ KÕ`«∞Ö’¡H˜ =KåÛHõ
`≥ÅOQÍ} W=fiO_»x— ¿Ñ~˘¯#_»O K«∂ã¨∞ÎO>Ë `≥ÅOQÍ}
*Ï~ÚOò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞@H˜ „Ѩ[ÅÖ’ L#fl P^Œ~°}, #=∞‡HõO,
|ÖÏ|ÖÏÅ∞ =∞#‰õΩ J~°÷O J=Ù`«∞<åfl~Ú. JO`«QÍ áêÅHõ
áêsìÅ#∞, „Ѩ[Å#∞ ^Õâ◊"åº=ÎOQÍ, „ѨѨOK«"åºÑ¨ÎOQÍ „ѨÉèÏq`«O
KÕÜ«∞QÆeyOk `≥ÅOQÍ}Ö’x =∞^茺`«~°QÆu =~°æO. ˜.*ˇ.U.ã≤H˜
J#∞|O^èŒOQÍ H˘xfl "ÕÅ *ˇ.U.ã≤Å∞ `≥ÅOQÍ} "åºÑ¨ÎOQÍ,
*ÏfÜ«∞, JO`«~å˚fÜ«∞OQÍ U~°Ê_ç ѨxKÕ™êÜ«∞O>Ë<Õ ^•x
„ѨÉèÏ"åxfl =∞iÜ«Ú „ѨÉèí#∞ =∞#O J~°÷O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. 1996
#∞O_ç <Õ˜ =~°‰õΩ J<ÕHõ ã¨OѶ¨∂Å∞, ã¨Oã¨÷Å∞ L^Œº=∞
x~å‡}OÖ’ H©ÅHõ áê„`« áÈ+≤OKå~Ú. z=~°‰õΩ `≥ÅOQÍ}
„Ѩ[Å z~°HÍÅ PHÍOHõ∆ `≥ÅOQÍ} ~å„+¨ìO HõÅ <≥~°"ÕiOk.
D PHÍOHõ∆#∞ <≥~°"Õ~°Û_»OÖ’ Jxfl qѨ¡"åÅÖ’, L^Œº=∂ÅÖ’
H©ÅHõ áê„`« áÈ+≤Oz#>Ë¡ `≥ÅOQÍ}Ö’x =∞^茺`«~°QÆu =~°æO
‰õÄ_» U Z~°Å‰õΩ ÖÁOQƉõΩO_» H©ÅHõ Éèí∂q∞Hõ áÈ+≤OK«_»"Õ∞HÍ^Œ∞
H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’<≥ÿ`Õ H˘~°Hõ~åx H˘Ü«∞ºÅ∞QÍ =∂i
x~°ƒO^è•efl Z^Œ∞~˘¯x `«=∞ QÆ∞O_≥ ^è≥ÿ~åºxfl Hõ#|~åÛ~°∞.
"≥ÚHõ¯"Àx nHõ∆`À *ˇ.U.ã≤ "Õã≤# =ӺǨÅ∞, Z`«∞ÎQÆ_»Å∞
PO„^èŒ=Å㨠"å^•xH˜, ^•x ÃÑOѨÙ_»∞ áêsìʼnõΩ =ÚK≥Û=∞@Å∞
Ѩ˜ìOK«_»"Õ∞HÍ^Œ∞ "å˜x |Ç≤Ï+¨¯iOz#ѨÙ_»∞ =¸_»∞ K≥~°∞=ÙÅ
hà◊§#∞ `åyOzOk. ^•x ÉèÏQÆ™êfi=∞º áêsìÅ#∞ ‰õÄ_»
ÉèíÜ«∞Ãјì `«=∞ "≥O@ Jx"å~°ºOQÍ, J~Ú+¨ìOQÍ<≥ÿ<å
Ѩ~°∞ÔQ`åÎeû# ã≤÷ux HõeÊOKå~Ú. WHõ¯_ç =~°‰õΩ *ˇ.U.ã≤x
HÍx ^•x ÉèÏQÆ™êfi=∞º ã¨OѶ¨∂Å#∞, ã¨Oã¨÷Å#∞ "å˜
<åÜ«∞‰õΩÅ#∞ U=∂„`«O â◊OH˜OK«=Åã≤# ѨxÖË^Œ∞.
XHõ L^Œº=∞O HÍx, qѨ¡=OHÍx q[Ü«∞=O`«O J~Ú#
`«~åfi`« L^Œº=∞O [iˆQ HÍÅOÖ’ ÖË=<≥uÎ# J<ÕHõ „Ѩ*Ï
ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ѩiëê¯~° =∂~åæÅ#∞ ‰õÄ_» PÜ«∂ *ˇ.U.ã≤Å∞,
„Ѩ*Ïã¨OѶ¨∂Å∞, ã¨Oã¨÷Å∞ K«∂Ѩ=Åã≤ LO@∞Ok. Wk "åi
ÉÏ^茺`« ‰õÄ_». ~å[H©Ü«∞ áêsìÖÏQÆ KÕ`«∞Å∞ ^Œ∞Å∞ѨÙH˘x áÈÜÕ∞
Ѩiã≤÷u HÍx =∂@ =∂ˆ~Û Ñ¨iã≤÷u HÍx LO_»^Œ∞. `≥ÅOQÍ}
L^Œº=∞ HÍÅOÖ’ ‰õÄ_» 58 Uà◊§ PO„^èŒ =Å㨠áêÅ# ã¨$+≤ìOz#
J<ÕHõ q^èŒfiO™êÅ QÆ∞iOz W^Õ *ˇ.U.ã≤, ^•x ÉèÏQÆ™êfi=∞º
ã¨OѶ¨∂Å, ã¨Oã¨÷Å <åÜ«∞Hõ`«fiO J<ÕHõ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ „Ѩ[Å
=ÚO^Œ∞ K«~°Û‰õΩ ÃјìOk. P ã¨=∞㨺ÅÖ’ KåÖÏ "å˜H˜ J<ÕHõ
ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ „Ѩ[Å∞ J_»∞QÆHõáÈ~Ú# "庙êÅ, ѨÙã¨ÎHÍÅ
=∞iÜ«Ú ZÅ„HÍìxH± g∞_çÜ«∂Ö’ WO@~ü=ӺŠ~°∂ѨOÖ’ `å"Õ∞
„ѨÉèí∞`åfikè<Õ`«Å"≥∞ÿ#@∞¡QÍ Ñ¨iëê¯~° =∂~åæÅ∞ ‰õÄ_»
K«∂Ñ≤OK«_»"Õ∞HÍ^Œ∞ Ǩg∞Å∞ ‰õÄ_» WKåÛ~°∞. „Ѩ[Å∞ ‰õÄ_»
"å˜x qâ◊fiã≤OKå~°∞. =∞# ~å„+¨ìOÖ’ =∞# `«~°Ñ¨Ù#
=∂Ï¡_ÕO^Œ∞‰õΩ, ã¨=∞㨺Å∞ Ѩi+¨¯iOKÕO^Œ∞‰õΩ *ˇ.U.ã≤ LO^Œx
ÉèÏqOKå~°∞. P *ˇ.U.ã≤Ö’#∞O_ç ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ "≥o§áÈ~Ú#
ã¨OѶ¨∂Å∞, ã¨Oã¨÷Å<åÜ«∞Hõ`åfiÖˇÿ`Õ LOÏÜ«∞x, Jq `«=∞
ѨH∆Í# xÅ|_ç ã¨=∞㨺ŠѨiëê¯~°O HÀã¨O áÈ~å_»∞`åÜ«∞x
Éèí~À™ê ‰õÄ_» "åiH˜ WѨʘ =~°‰õΩ LO_Õk. L^Œº=∞
HÍÅO=∞O`å K≥|∞`«∞ =zÛ# ѨÙ#ifl~å‡}O ‰õÄ_» ZO`ÀH˘O`«
[~°∞QÆ∞`«∞O^Œx, P Jaè=$kú „ѨѨOK« ^ÕâßňH P^Œ~°≈OQÍ
LO@∞O^Œx "åà◊√§ K≥Ñ≤Ê# =∂@Å =¸@Å#∞ KåÖÏ QƘìQÍ
„Ѩ[Å∞ qâ◊fiã≤OKå~°∞. JO^Œ∞ˆH Jk WzÛ# áÈ~å@, ZxflHõÅ
Z*ˇO_®ÅxflO˜x q[Ü«∞=O`«O KÕâß~°∞. Jk xi‡Oz#
L^Œº=∂Å∞, áÈ~åÏÅ∞ ^•x "≥ÚHõ¯"Àx nHõ∆ „Ѩ[Å#∞
qâ◊fiã≤OKÕq^èŒOQÍ KÕ™ê~Ú. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ˜.*ˇ.U.ã≤ ~å[H©Ü«∞

13. 15 "Õ∞,2014
áêsìQÍ =∂~°∞`«∞O^Œx ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ H˘xfl qÅ∞=Å#∞ ‰õÄ_»
áê^Œ∞H˘Å∞Ê`«∞O^Œx J#∞‰õΩ#fl"åà◊√¡ JO^Œ∞‰õΩ U~åÊ@∞¡
KÕã¨∞‰õΩ#fl"åà◊√§ ÖËHõáÈÖË^Œ∞. HÍx UO =∂Ü«∞^•i ~ÀQÆO
=zÛO^À U"≥∂QÍx Kåi„`«Hõ ã¨`åºÅ‰õΩ aè#flOQÍ `≥ÅOQÍ}Ö’
W"åfià◊ *ˇ.U.ã≤ <åÜ«∞Hõ`«fiO =º=ǨÏi™ÈÎOk.
L^Œº=∞O q[Ü«∞=O`«"≥∞ÿ# J#O`«~°O *ˇ.U.ã≤ =∞iÜ«Ú
ÉèÏQÆ™êfi=∞º "ÕkHõÅ∞, ã¨Oã¨÷Å∞, ã¨OѶ¨∂Å∞ =ÚYºOQÍ
J„QÆÉèÏQÍ# xÅ|_»¤ `≥ÅOQÍ} q^•º=O`«∞Å "ÕkHõ, `≥ÅOQÍ#
L^ÀºQÆ, Láê^蕺ܫ∞, J^蕺ѨHõ, q^•ºi÷, HÍi‡Hõ, ‰õΩÅã¨OѶ¨∂Å∞
=ÚYºOQÍ "å˜ Ñ¨H∆Í# J„QÆÉèÏQÍ# LO_ç áÈ~å_ç# "å˜
<åÜ«∞Hõ`åfiÅ∞ J#∞ã¨iã¨∞Î#fl "≥·Y~°∞Å∞, "åi "≥OѨ~å¡@Å∞,
~å[H©Ü«∞ áêsìÅ =ÚO^Œ∞ "å~°∞ J`«ºO`« hK«OQÍ ™êyÅ
Ѩ_»∞`«∞#fl q^è•#O =∂„`«O `≥ÅOQÍ} q^•º=O`«∞Å#∞,
ã¨=∂*Ïxfl q㨇ܫ∞Ѩ~°∞ã¨∞Î#flk. WO`«HÍÅO gàϧ =∞#O
qâ◊fiã≤Oz# <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Jx =Ú‰õΩ¯# "ÕÖËã¨∞H˘x Ѷ¨‰õΩ¯#
#=fi=Åã≤ =ã¨∞Î#flk.
„ѨѨOK«OÖ’ „Ѩ[Å q=ÚH˜Î HÀã¨O [iy# qѨ¡"åÅ#∞,
L^Œº=∂Å#∞ ѨijeOz#ѨÙ_»∞ P L^Œº=∞O q[Ü«∞=O`«O
J~Ú# `«~åfi`« L^Œº=∂xH˜ J„QÆÉèÏQÍ# xÅ|_»¤ =∞^茺`«~°QÆu
=~°æO ѨÙ#ifl~å‡}O HÀã¨O „Ѩ[ŠѨH∆Í# XHõ â◊H˜ÎQÍ
H˘#™êQÆ_»"≥∂ ÖËHõ XHõ ~å[H©Ü«∞ áêsìQÍ ~°∂áêO`«~°O K≥Ok
JkèHÍ~°OÖ’H˜ ~å=_»"≥∂, ÖËHõ JѨʘ =~°‰õΩ L^Œº=∞OÖ’
ÉèÏQÆOQÍ xi‡`«"≥∞ÿ# ~å[H©Ü«∞ áêsìÖ’ KÕi „Ѩ[ʼnõΩ KÕ~°∞=ÜÕ∞º
„Ѩܫ∞`«flO [~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍx W^Õq∞˜ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’
J„QÆÉèÏQÍ# xÅ|_ç áêÖÁæ#fl =∞# *ˇ.U.ã≤ <Õ`«ÅÖ’ KåÖÏ
=∞Ok AQÆ∞áêûHõ~°OQÍ XH˘¯Hõ¯~°∞ XH˘¯Hõ¯ áêsìÖ’KÕi J`«ºO`«
¿ÇÏÜ«∞OQÍ =∂Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. Z=i ^•i "å~°∞ D q^èŒOQÍ
K«∂ã¨∞‰õΩO@∞#flѨÙÊ_»∞ K«iÛOKÕO^Œ∞‰õΩ, Éèíq+¨º`«∞Î
„ѨHõ˜OKÕO^Œ∞‰õΩ „Ѩܫ∞uflOKåeû# ˜.*ˇ.U.ã≤ ã‘ìiOQ∑ Hõq∞©
Z@∞=O˜ ã¨=∂"Õâ◊O U~°Ê~°K«‰õΩO_® JKÕ`«#OQÍ LO_ç
áÈ~ÚOk. ~å„+¨ì Hõq∞©x QÍx, H˜Ok ™ê÷~Ú lÖÏ¡ Hõq∞©Å#∞
QÍx Ѩ˜ìOK«∞‰õΩ#fl áêáê# áÈÖË^Œ∞. H˜Ok ™ê÷~Ú Hõq∞©Å
áÈ~åÏÅ∞ ÖˉõΩO_®<Õ giH˜ WO`« ¿Ñ~˘zÛO^•? =∂#∞HÀ@
ã¨OѶ¨∞@# [iy#ѨÙÊ_»∞ gà◊√§ =∂#∞HÀ@Ö’ L<åfl~å?
g∞_çÜ«∂ _»ÉσÅ=ÚO^Œ∞ L<åfl~å „Ñ¨[ʼnõΩ `≥eÜ«∞^•?
tÖÏÊ"≥∂ǨÏ<£Ô~_ç¤ÃÑ· =ÚÅ∞Hõ#∂~üÖ’ [iy# q∞e>ˇOò ^•_ç
g∞_çÜ«∂Ö’ K«∂¿ã =~°‰õΩ Hõhã¨O ~å„+¨ì âßY‰õΩ ‰õÄ_»
`≥eÜ«∞^Œ∞. q∞eÜ«∞<£ =∂~üÛÖ’ =Å㨠™êO㨯 $uHõ
"å~°ã¨`åfiÅ#∞ gàı§"≥∞ÿ<å ‰õÄÖÏÛ~å, HÍÖÏÛ~å? ™êQÆ~°Ç¨~°OÖ’
ÉÏ+¨Ê"åÜ«ÚQÀàÏÅÅ#∞ gàı§"≥∞ÿ<å q∞OQÍ~å? =∞O_»Å âßYÅ∞
J@∞Oz lÖÏ¡âßYÅ∞ ‰õÄ_» ã¨iQÍÖËx JO^Œ∞Ö’x H˘xfl ã¨OѶ¨∞
<åÜ«∞Hõ`åfiÅ∞ Z=iH˜ `≥eÜ«∞#q? 2009 _çÃãO|~ü 24
=ÚO^Œ∞ g~°∞ ZHõ¯_» L<åfl~À? U ta~°OÖ’ L<åfl~À? JO^ŒiH˜
`≥eã≤O^Õ! gà◊§HõO>Ë `≥e"≥·# "åà◊√§, `≥ÅOQÍ} Hõq∞ò"≥∞Oò
L<åfl"åà◊√§ KåÖÏ =∞Ok lÖÏ¡ âßYÖ’¡, =∞O_»Å âßYÖ’¡ LO_ç
ѨxKÕâß~°∞. "å~°∞ L^Œº=∞OÖ’ ZO`À f„= x~°ƒO^è•xfl
Z^Œ∞~˘¯x ˆHã¨∞Å#∞ ÖˇHõ¯*ËÜ«∞‰õΩO_» KÕã≤#ѨʘH˜x ˆH=ÅO
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ LO_»@O =Å¡ gÅ¡O`å <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’H˜
~å=_®xH˜, g∞_çÜ«∂ =ÚO^Œ∞ <åÅ∞QÆ∞ =∂@Å∞ „Ѩ[ŠѨH∆Í#
=∂Ï¡_»ÏxH˜ J=HÍâ◊O zH˜¯ ^•xfl qxÜ≥∂yOK«∞H˘x
W"åfià◊ 'JÃãOc¡Ö’— J^茺Hõ∆ J#_®xH˜ áêsìÅ =ÚO^Œ∞ ™êyÅ
Ѩ_ç Ѩ~°∞=Ùfã¨∞Î<åfl~°∞. ~år<å=∂ KÕ™êÎ=∞x J=∞~°∞Å â◊"åÅÃÑ·
„Ѩ=∂}O KÕã≤ =∂@ `«Ñ≤Ê# "åà◊§`À K≥ÏìѨÏìÖËã¨∞H˘x
ÃãìѨÙÊÖËã¨∂Î "åi z`«∞ÅÃÑ· ˜ÔH@¡#∞ U~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
áÈ~å_ç# "åiH˜ H͉õΩO_® '¿Ñ~å—_ç# "åiH˜ ˜ÔH@∞¡ ~å=_»O
^Œ∞~°^Œ$+¨ìHõ~°O. "åi "åi ™ê÷~ÚH˜ q∞Oz ÅaèOz# ¿Ñ~°∞
„Ѩu+¨ìÅ∞ `≥ÅOQÍ}Ö’x H˜Ok™ê÷~Ú *ˇ.U.ã≤Å∞, „Ѩ[Å∞ Ãјì#
aHõ∆. WѨʘ=~°‰õΩ `«=∞ <À˜`À<Õ z`«ÎO =zÛ# suÖ’ u˜ì#
u@∞ì u@ì‰õΩO_» u˜ì# áêsìÅÖ’<Õ gà◊√§ KÕ~°∞`«∞O_»@O, PÜ«∂
áêsìÅ#∞, "å˜ <åÜ«∞Hõ`åfiÅ#∞ á⁄QÆ∞_»∞`«∞O_»@O KåÖÏ
Pâ◊Û~åºxfl QÆ[ Tã¨~°"≥Å∞¡Å#∞ =∞iÑ≤ã¨∂Î 'B~å— JxÑ≤ã¨∞Î#flk!
`≥ÅOQÍ} q^èŒfiO™êxH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# áêsìÅ =∂ºxÃѶ™ÈìÅ
`«Ü«∂sÖ’ áêÅ∞ѨOK«∞‰õΩ<Õ ^•HÍ, `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å#∞
L^Œº=∂xfl, „Ѩ[Å#∞ J<ÕHõ=∂~°∞¡ J==∂xOz# áêsìÅ∞
JO^Œ∞Ö’ KÕi#"åiH˜ ˜ÔH@∞¡ W=fi‰õΩO_® J==∂#Ѩi¿ãÎ,
P q^èŒOQÍ ˜ÔH@∞¡ ~åx"åiH˜ _èçb¡H˜ "≥o§ ˜ÔH@∞¡ WÑ≤ÊOKÕ
=~°^•HÍ "åi áêѨѨ٠„Ѩܫ∂}O #_çzOk. ˜ÔH@∞¡
J_»QÆ_®xH˜ ^˘iH˜# ã¨=∞Ü«∞O `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞ J}z"Õ`«‰õΩ
HÍ~°}"≥∞ÿ#"åix ÉèÏQÆ™êfi=∞º áêsìÅÖ’ KÕ~°∞ÛHÀÉ’`«∞<åfl~°x
`≥eã≤#ѨÙ_»∞ x~°ã¨# =ºHõÎO KÕÜ«∞_®xH˜ ^˘~°HõÖË^Œ∞! `åÑ‘QÍ
Ѩk¿ÇÏ#∞~ÀAʼnõΩ "åix KÕ~°∞ÛHÀ=_®xfl x~°ã≤ã¨∞Î<åfl=∞x
HÍѶ‘ `åy# =ÚK«Û@ÖÏQÍ „ѨHõ˜OK«_»O ZO`« qO`«! Wn
‰õÄ_» 㨈~ J#∞‰õΩO>Ë =∞i J^Õ q^èŒOQÍ J}z"Õ`«‰õΩ áêÅÊ_»¤
=∞iH˘O^Œix ZO^Œ∞‰õΩ q㨇iOz#@∞ì? UHõOQÍ HÀ^ŒO_»~å"Õ∞

14. 16#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
XHõ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# XHõ =∞O„u
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÃÑ·, L^Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ· `«# xÜ≥∂[Hõ=~°æO
Ö’#∞, lÖÏ¡Ö’#∞ KÕã¨∞Î#fl J}z"Õ`«#∞, ^•_»∞Å#∞ K«∂_»ÖËHõ
'h `«O„_çH˜ Ѩ˜ì# QÆ`Õ h‰õΩ Ѩ_»∞`«∞Ok— Jx ÃÇÏK«ÛiOz
W"åfià◊ J^Õ =ºH˜Î =∂ºxÃѶ™Èì Hõq∞˜ K≥ÿ~°‡<£ J~Ú`Õ J`«xfl
Uq^èŒOQÍ HõÅ∞™êÎ~°∞? J`«xfl `≥ÅOQÍ} „^ÀÇ≤ÏQÍ ZO^Œ∞‰õΩ
„ѨHõ˜OK«~°∞? H˜~°}ü‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤ =∞O„uQÍ J`«x =∂ºxÃѶ™ÈìÖ’
PO„^èŒ=Åã¨"å^ŒO, J}z"Õ`« LOÏÜ«∂ LO_»"å? PѨ¬#∞¡
LOÏÜ«∞#fl áêsìÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ Hõ∆q∞ã¨∞Î#fl@∞ì? áÈÅ=~°O
Hõ˜ìf~°∞`åO JO@∞#fl "åà◊§"≥O@ ZO^Œ∞‰õΩ #_»∞ã¨∞Î#fl@∞¡?
`≥ÅOQÍ} =zÛ#O`« =∂„`å# ~åz ~°Oáê# Ãјì# "åà◊§O`å
~å„uH˜ ~å„`Õ =∞Oz "åà‹§ÿ áÈÜ«∂~å? L^Œº=∞HÍÅOÖ’ Z#fl_»∞
*ˇÿ `≥ÅOQÍ} Jx XHõ¯~ÀA J#x `≥ÅOQÍ} „^ÀǨïʼnõΩ
W"åfià◊ "åà◊√§ =ÚYº=∞O„`«∞Å∞ HÍ=_®xH˜ ZO^Œ∞‰õΩ =∞^Œú`«∞
Wã¨∞Î#fl@∞¡? J`«x =^ŒÌ *ˇ.U.ã≤Ö’x H˘O^Œ~°∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞
ã¨ÅǨ^•~°∞Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ =º=ǨÏiã¨∞Î#fl@∞ì? *ˇ.U.ã≤Ö’x
<åÜ«∞Hõ`«fiO ZO^Œ∞‰õΩ D q=Hõ∆#∞ Hõ#|~°∞ã¨∞Î#flk? ÃÑ·
Ѩi}Ï=∂ÅxflO˜x ѨijeOz#ѨÙ_»∞ JO`«~°æ`«OQÍ ZHõ¯_À
*ˇ.U.ã≤ <åÜ«∞Hõ`«fiO ^•xÖ’x KåÖÏ=∞Ok ~å„+¨ì ã‘ìiOQ∑ Hõq∞˜
ã¨Éèí∞ºÅ∞ ~år Ѩ_»¤@∞ì Z=i =∂@Å∞, =¸@Å∞, Ǩg∞Å∞
J`«ºO`« ~°Ç¨Ï㨺OQÍ q=∂<åÅÖ’ "≥o§ "åˆ~ =∂Ï¡_»∞‰õΩ#fl@∞ì
J~°÷=∞=Ù`«∞#flk. Z=fiiH˜, U áêsìH˜ =∞^Œú`À K≥ѨÊ_®xH˜
Wxfl JѨ™ÈáêÅ∞ *ˇ.U.ã≤H˜ J=ã¨~°=∂? "åà◊§‰õΩ F áêsì
ÃÑ>Ëì ^Œ=Ú‡ QÍx, Ѩq„`«OQÍ LO_Õ â◊H˜ÎQÍx ÖËHõáÈ=_»O
^Œ∞~°^Œ$+¨ìHõ~°O!
L^Œº=∂ÅÖ’ ™ê^è•~°}OQÍ â◊„`«∞=Ù "Õ¿ã Z~°Å#∞
=∞^茺`«~°QÆu =~°æO ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ KÕkèOK«_»"Õ∞HÍ^Œ∞, "å~°∞
qã≤ˆ~ „Ѩuã¨"åÖò‰õΩ â◊„`«∞=Ù QÆ[QÆ[ =}∞‰õΩ`å_»∞. HÍx
W^Õq∞˜ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’ J„QÆÉèÏQÍ# xÅ|_»¤ *Ë.U.ã≤
<Õ`«ÅÖ’ KåÖÏ=∞Ok PO„^èŒ=Åã¨"å^ŒO qã≤i# =ÅÖ’
z‰õΩ¯H˘x qÅqÅÖÏ_»∞`«∂ `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å#∞ K«∞HͯxÖËx
<å=ÖÏ KÕâß~°∞. áÈx "å~°∞ áêÖÁæ#fl L^Œº=∞"≥∞ÿ# ã¨OѨÓ~°‚OQÍ
q[Ü«∞=O`«"≥∞ÿO^• ÖËHõ ã¨OѨÓ~°‚ `≥ÅOQÍ} =zÛO^• JO>Ë
Jk ÖË^Œ∞. J<ÕHõ POHõ∆Å∞, ã¨OÔHà◊√§, xÜ«∞O„u`« L=∞‡_ç
U~åÊ@¡`À `≥ÅOQÍ} ~å„+¨ìO =zÛOk. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ QÆ`«OÖ’
U~°Ê_ç# „Ѩ`ÕºHõ ~å„ëêìÅ#∞ ѨijeOz#ѨÙ_»∞ "å˜ÃÑ· qkèOz#
POHõ∆Å∞, L=∞‡_ç z‰õΩ¯Å∞ WѨʘH˜x `˘ÅyáÈx XHõ
^Œ∞~°^Œ$+¨ìHõ~° Ѩiã≤÷u Hõà◊§=ÚO^Œ∞ Hõ#|_»∞`«∞#flk. nxfl |˜ì
J~°÷=∞ÜÕ∞º^ÕO^ŒO>Ë D POHõ∆Å ã¨OÔHà◊√§ `˘ÅQÍÅO>Ë =∞~À
L^Œº=∞O ^Œâ◊Å"åsQÍ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® J=ã¨~°O. "å˜x
~å[H©Ü«∞áêsìÅ∞ xi‡OK«ÖË=Ù, P _ç=∂O_£û#∞ ™êkèOK«ÖË=Ù,
„Ѩ*Ï Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ HÍáê_»ÖË=Ù. ZO^Œ∞HõO>Ë `≥ÅOQÍ}Ö’x XHõ˜
J~° q∞#Ǩ Jxfl ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ U^À ~°HõOQÍ
PO„^èŒ=Åã¨"å^ŒO`À J„Hõ=∞ ã¨O|O^è•Å∞O_»@"≥∂ ÖËHõ "å˜
ˆHO„^Œ <åÜ«∞Hõ`åfiÅ KÕ`«∞ÅÖ’ i"≥∂òQÍ<À L<åfl~Ú. JO`ÕHÍHõ
JO^Œ∞Ö’ H˘xflO˜H˜ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞ K«i„`« ‰õÄ_»
ÖËHõáÈ=_»"Õ∞HÍ^Œ∞, L^Œº=∞ „^ÀÇ¨Ï K«i„`«#∞ =¸@QÆ@∞ìH˘x
L<åfl~Ú. `≥ÅOQÍ} L^Œº=∂xfl ѨÙi’¡<Õ PO„^èŒ=Åã¨"å^ŒO
JO_»^ŒO_»Å`À <åâ◊#O KÕÜ«∞_®xH˜ =O^ŒÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞
"ÕzÛOz# áêѨѨÙK«i„`« ‰õÄ_» H˘xflO˜H˜ L#flk. *ˇ.U.ã≤
<åÜ«∞‰õΩÅ#∞ KÕ~°∞ÛH˘x `«=∞ áêsì áê=#"≥∞ÿáÈ~ÚO^Œx
„ѨHõ˜OK«∞H˘x =Ú<åflà◊√§ =ÚiÑ≤Oz U^À ~°HõOQÍ
JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ PO„^èŒ=Åã¨"å^•xH˜ `≥ÅOQÍ}Ï#∞
`åHõ@∞ìÃÑ@ì_®xH˜ ‰õΩ„@ KÕã¨∞Î#fl"Õ! D ‰õΩ„@Å#∞, á⁄Oz L#fl
PO„^èŒ=Åã¨"å^ŒÑ¨Ù „Ѩ=∂^•xfl ÉÏQÍ J~°÷O KÕã¨∞H˘x U
áêsìÖ’H˜ "≥à◊§‰õΩO_® xÅ|_»¤ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ *Ë*ËÅ∞. WѨʘÔH·#
*ˇ.U.ã≤ `«# ѨÓ~°fiѨ٠"≥·Éèí"åxfl á⁄O^Œ_®xH˜ JO`«~°æ`«
x~å‡}Ïxfl =∞iÜ«Ú lÖÏ¡, =∞O_»Å âßYÅ x~å‡}ÏÅ#∞
Ѩ˜+¨ìO KÕã¨∞H˘x PO„^èŒ =Åã¨"å^ŒÑ¨Ù =∞iÜ«Ú ^•x `˘`«∞ÎÅ∞QÍ
=∂i# áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ Z`«∞ÎQÆ_»Å#∞ `«∞`«∞ÎxÜ«∞Å∞ KÕã¨∂Î
ã¨OѨÓ~°‚ `≥ÅOQÍ} ™êkèOK«_®xH˜ HÍ=Åã≤# áÈ~åÏÅ#∞,
J<ÕHõ POHõ∆Å`À U~°Ê_»¤ `≥ÅOQÍ} ~å„+¨ìOÖ’ „Ѩ[Å
PHÍOHõ∆Å#∞ <≥~°"Õ~°Û_®xH˜ HÍ=Åã≤# Z*ˇO_®Å#∞
~°∂á⁄OkOK«∞H˘x =ÚO^Œ∞‰õΩ™êQÍe. JѨÙÊ_Õ „ѨѨOK«O =ÚO^Œ∞
`≥ÅOQÍ} `«Öˇ`«∞ÎH˘x xÅ|_»@"Õ∞ HÍ^Œ∞ *ˇ.U.ã≤ K«i„`«
ã¨∞=~å‚Hõ∆~åÅ`À edOK«|_»∞`«∞Ok. ÖËHõáÈ`Õ Jã¨OѨÓ~°‚OQÍ
`≥ÅOQÍ}Ï#∞ =ke#O^Œ∞‰õΩ „^ÀǨïÅ∞QÍ „Ѩ[Å K«i„`«Ö’
~åÜ«∞|_»∞`«∞Ok. „ѨѨOK«ÉϺOH±, PO„^èŒ=Åã¨"å^ŒO [q∞bQÍ
ã¨$+≤ìOK«É’ÜÕ∞ q^èŒfiO™êxfl PѨ_®xH˜ `≥ÅOQÍ}ωõΩ XHõ "åKü
_®Q∑ÖÏQÍ LOÏ#x *ˇ.U.ã≤ K≥ÿ~°‡<£ K≥ѨÊ_»O qO`«QÍ#∞
q_»∂¤~°OQÍ#∞ LOk. WѨÙÊ_»∞ "åKü_®Q∑Å∞ HÍ^Œ∞ HÍ=Åã≤Ok
`≥ÅOQÍ} aÅ∞¡Ö’x zÅ∞¡ÅÃÑ· =∞iÜ«Ú U~°Ê_»É’ÜÕ∞
„ѨÉèí∞`åfiÅ#∞ ѨÙ#ifl~å‡}OÔH· Hõ@ì_ç KÕã≤ XHõ „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ
"å`å=~°}Ïxfl <≥ÅH˘ÖËÊ =~°‰õΩ „Ѩ[Å`À áÈ~åÏÅ∞ xi‡Oz
XuÎ_ç Kտ㠄Ѩ`åfl=∂flÜ«∞ ta~°OQÍ *ˇ.U.ã≤ =∂~åe?!
T

15. 17 "Õ∞,2014
ZxflHõʼnõΩ J=`«Å
ѨÙ~ÀQÆ=∞#O
J~°}º
„Ѩ[Å∞ ZO`«QÍ qâ◊fiã≤™êÎ~À, ZO`«QÍ #q∞‡ ÉÏ^茺`«Å#∞
Éèí∞*Ï# ÃÑ_»`å~À JO`«QÍ „Ѩ[Å#∞ #>Ëì@ =ÚOKÕ
#Ü«∞=OK«Hõ =º=ã¨÷ U^ŒO>Ë áê~°¡"≥∞O@s „Ѩ*Ï™êfi=∞º"Õ∞.
~å[iHõO HõO>Ë ‰õÄ_® "≥∂ã¨Ñ¨Ói`«"≥∞ÿ# =º=ã¨÷ Wk.
ZO^Œ∞HõO>Ë ~å[iHõOÖ’ „Ѩ[Å áê„`« „áê^äŒq∞HõOQÍ<Õ Ug∞
LO_»^Œ∞. ~åA áÈ`Õ "å_ç H˘_»∞‰õΩ, "å_»∞ áÈ`Õ "å_ç H˘_»∞‰õΩ
WÖÏ =Oâ◊áê~°OѨ~°º"Õ∞ `«Ñ¨Ê „Ѩ[Åáê„`«, "åi WëêìWëêìÅ`À
ã¨O|O^èŒ=ÚO_»^Œ∞. Hõ#∞Hõ „Ѩ[Å∞ Z#∞fl‰õΩ#flO^Œ∞‰õΩ "åix
"≥∂ã¨O KÕÜ«∞_»=∞<Õ q+¨Ü«∞O P =º=ã¨÷‰õΩ =iÎOK«^Œ∞. HÍh
~å[iHõO HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê^Œx, „Ѩ[Å Pâ◊Å∞, HÀiHõÅ∞ <≥~°"Õˆ~
=º=ã¨÷ Jx, „Ѩ[Å „áêux^茺O LO_Õ =º=ã¨÷ Jx „Ѩ[ʼnõΩ
„Éèí=∞Å∞ HõeÊOz, "åà◊¡ F@¡ ^•fi~å ÔQez# <åÜ«∞‰õΩÅ∞,
„ѨÉèí∞`åfiÅ∞ "åà◊¡ Pâ◊Å#∞ xÅ∞=Ù<å =ÚOz"Õã¨∂Î ~å[iHÍxfl
q∞Oz =∞s „Ѩ*Ï =ºuˆ~HõOQÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl~Ú. JO^Œ∞ˆH
~å[iHõO HõO>Ë ‰õÄ_® áê~°¡"≥∞O@s „Ѩ*Ï™êfi=∞ºO J<Õk
KåÖÏ „Ѩ=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ#k. `Õ<≥ ѨÓã≤# HõuÎ Jk.
x*ÏxH©~ÀA áê~°¡"≥∞O@s „Ѩ*Ï™êfi=∞º =º=ã¨÷‰õΩ
=¸ÖÏ^è•~°O ZxflHõÅ<Õ J~°÷"Õ∞ ã≤÷~°Ñ¨_çáÈ~ÚOk. „Ѩ[Å
J=ã¨~åÅ∞ f~°Û_»O, „Ѩ[ʼnõΩ "≥∞~°∞ÔQ·# áêÅ# JOkOK«_»O,
„Ѩ[ŠǨωõΩ¯Å#∞ ѨsH˜∆OK«_»O, Jã¨=∂#`«Å∞ `˘ÅyOK«_»O,
=∞Oz q^Œº, "≥·^ŒºO, r=# „Ѩ=∂}ÏÅ∞ JOkOK«_»O
ÖÏO˜"Õg W"åfià◊ „Ѩ*Ï™êfi=∂ºxH˜ ÅHõ∆}OQÍ K≥ѨCHÀ|_»@O
ÖË^Œ∞. U „ѨÉèí∞`«fi"≥∞ÿ<å JO`ÕÖË Jx „Ѩ[ÖË =kÖËã¨∞Î<åfl~°∞.
™êfi`«O„`åº#O`«~° „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ "åà◊¡#∞ JÖÏ `«Ü«∂~°∞KÕâß~Ú.
HÍh „ѨÉèí∞`åfiʼnõΩ "å˜<ÕÖË <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ F@∞¡ J=ã¨~°O
Hõ#∞Hõ „Ѩ*Ï™êfi=∞ºO „Ѩ^è•# ÅHõ∆}O ZxflHõÖË J<Õ J~°÷O
ã≤÷~°Ñ¨_çáÈÜÕ∞ÖÏ KÕâß~°∞. U ZxflHõÅÖ’#∂ F@∞"ÕÜ«∞x "åà◊¡`À
"åQÆ∞º^•úxH˜ kˆQ"åà◊¥¡ LOÏ~°∞. D ^Õâ◊OÖ’ ѨÙ@ìÖË^•?
h‰õΩ ^Õâ◊ÉèíH˜Î ÖË^•? F@∞ "ÕÜ«∞‰õΩO>Ë „Ѩ[Å∞ ZÖÏ
ÉÏQÆ∞Ѩ_»`å~°∞? „Ѩ*Ï™êfi=∞º ÅHõ∆}Ï<Õfl áê˜OK«‰õΩO_®
„Ѩ*Ï™êfi=∞º =º=ã¨÷Ö’ |uˆH ǨωõΩ¯ ZHõ¯_çk? JO@∂
xÅn™êÎ~°∞. x*ÏxH˜ PÔ~Ããûãπ, qÃÇÏKüÑ≤ =O˜q „Ѩ[ÅH˜KÕÛ
L<å‡^Œ „Ѩã¨OQÍÅÖ’ LO_Õ =ÚYº"≥∞ÿ# =∂@ '^Õâ◊ÉèíH˜Î—. '^Õâ◊O
hˆHq∞zÛOk Jx HÍ^Œ∞, #∞=Ùfi ^ÕâßxˆHq∞KåÛ=Ù J<Õk
=ÚYºO— J<Õ =∂@ ZO`« "≥∂ã¨Ñ¨Ói`«"≥∞ÿ# =∂’ =∞#O
J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. ^ÕâßxH˜ =∞#O U"≥∞ÿ<å W"åfiÅO>Ë D
^Õâ◊"≥∂, ^Õâßxfl áêeOKÕ áêʼnõΩÖ’ "≥Ú^Œ@ =∞#ˆH"≥∞ÿ<å
„áê^äŒq∞HõOQÍ W"åfie Hõ^•! =∞# „áê^äŒq∞Hõ J=ã¨~åÅ∞
f~åÛe Hõ^•! XHõ =∞x+≤H˜ Hõhã¨OQÍ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ‰õÄ_»∞,
QÆ∂_»∞, QÆ∞_»¤ =O˜q q^Œº, "≥·^ŒºO, ǨωõΩ¯Å∞ =O˜q "≥Ú^Œ@
^Õâ◊O =∞#H˜¿ãÎ<Õ Hõ^• "å˜x LѨÜ≥∂yOK«∞H˘x =∞#O
^ÕâßxˆH"≥∞ÿ<å WKÕÛk. HÍh J"Õg ^Õâ◊O =ºH˜ÎH˜ W=fi‰õΩO_®
^Õâ◊O HÀã¨O U^À K≥Ü«∂ºÅ<À, W"åfiÅ<À âßã≤OK«_»O ZO`«
^Œ∞~å‡~°æO? `«e¡ `«# a_»¤‰õΩ áêe=fi‰õΩO_®, „¿Ñ=∞#∞
ѨOK«‰õΩO_®, `«O„_ç áÈ+¨} ÉÏ^茺`« fã¨∞HÀ‰õΩO_® Ñ≤Å¡Å#∞
=∂„`«O '#∞=Ù =∂ˆHq∞KåÛ=Ù J<Õk =ÚYºO— JO@∂
LѨ<庙êe¿ãÎ K≥Å∞¡`«∞O^•? J~Ú<å 㨈~, ^Õâ◊O
`«=∞ˆHq∞=fi‰õΩ<åfl ^Õâ◊ áêʼnõΩÅ∞ `«=∞#∞ x~°¡Hõ∆ ºÑ¨~°z<å D
^Õâßxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«∞_®xH˜, ^Õâßxfl ^ÀÑ≤_ç^•~°∞Å Hõ|O^èŒ Ç¨Ï™êÎÅ
#∞O_ç q_çÑ≤OK«_®xH˜ Pk"åã≤ a_»¤Å∞ áÈ~å_»∞`«∂<Õ L<åfl~°∞.
„áê}ÏÅiÊã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. J~Ú`Õ Jk '^Õâ◊ÉèíH˜Î— =∂„`«O HÍ^Œ∞.
Jk "åà◊√¡ ^Õâßxfl ÉÏQÆ∞KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ Éèí∞*ÏÅÔH`«∞ΉõΩ#fl ÉÏ^茺`«.
^Õâ◊OÖ’ H˘`«Î =º=ã¨÷#∞ ã¨$+≤ìOKÕO^Œ∞‰õΩ "åi‰õΩ#fl ǨωõΩ¯..,
^Õâ◊O "åiˆHq∞=fi‰õΩ<åfl 㨈~!
JO^Œ∞ˆH „Ѩ*Ï™êfi=∞º ÅHõ∆}ÏÅhfl „Ѩ*Ï™êfi=∂ºxfl
x~°fiÇ≤ÏOKÕ „Hõ=∞OÖ’ ^Œ∂~°"≥∞ÿ áÈÜ«∂Hõ q∞ye#, q∞QÆÅÛ|_»¤
UÔH·Hõ ÅHõ∆}O-ZxflHõÅ∞. Hõ#∞Hõ ZxflHõÅÖ’ F@∞ "ÕÜ«∞_»O
JO>Ë „Ѩ*Ï™êfi=∂ºxfl ~°H˜∆OK«∞HÀ=_»=∞<Õ J~°÷O =zÛѨ_çOk.
Hõ#∞Hõ D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ F@∞ =Å¡, ZxflHõÅ =Å¡ „Ѩ*Ï™êfi=∞ºO
xÅ|_»∞`«∞O^Œx, „Ѩ[Å rq`åÅ∞ =∂~°∞`åÜ«∞x ÉèÏqOKÕ
™ê^è•~°}, ¿Ñ^Œ „Ѩ[ʼnõΩ H˘xfl "åã¨Î"åÅ∞ `≥eÜ«∂e.
1947 PQÆã¨∞ì 15# ™êfi`«O„`«ºO =zÛ, 1950 [#=i
26# ~å*ϺOQÆO J=∞Öˇ·# <å˜ #∞Op D<å˜ =~°‰õÄ „Ѩ[Å
ã≤÷uQÆ`«∞Å#∞ QÆ=∞x¿ãÎ KåÖÏ ^ŒÜ«∞hÜ«∞"≥∞ÿ# x^Œ~°≈<åÅ∞
=∞#‰õΩ HõxÑ≤™êÎ~Ú. JѨʘH©, WѨʘH© "≥∞*Ïi© „Ѩ[Å∞
^Œ∞~°ƒù~° rq`åxfl QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞. D<å˜H© ¿Ñ^Œ „Ѩ[ʼnõΩ
u#_®xH˜ Hõ_»∞ѨÙxO_® uO_ç ÖË^Œ∞. Ѩ>ˇì_»#flO HÀã¨O „Ѩu

16. 18#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩx HÍà◊¥¡ Ѩ@∞ìHÀ=Åã≤O^Õ. „ѨÉèí∞`åfiÅ∞
aK«ÛOQÍ JOkOKÕ Ñ¨^äŒHÍÅ g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_»=Åã≤O^Õ. Hõhã¨O
ѨO@ ѨO_çOK«∞H˘x P ѨO@<≥·<å uO^•=∞O>Ë P „Ѩ[ʼnõΩ
Éèí∂q∞ LO_»^Œ∞. LO_»ÏxH˜ ÃãO@∞ *ÏQÍ LO_»^Œ∞. K«pÛ
K≥_ô z#flQÆ∞_çÃã "Õã¨∞‰õΩO>Ë ^•xfl Ñ‘H˜OKÕ ^•HÍ =^ŒÅ~°∞.
Ti ÃÑ^ŒÌÅ "≥Ú^ŒÅ∞ |Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ ^•HÍ „Ѩu XHõ¯_ç
Hõ#∂fl P QÆ∞_çÃã H˜O^Œ∞#fl *Ï<≥_»∞ *ÏQÍ g∞^Œ<Õ. "≥∞*Ïi©
„Ѩ[Å∞ P^è•~°Ñ¨_»¤ =º=™êÜ«∂xH˜ D ^Õâ◊OÖ’ P^Œ~°} ÖË^Œ∞.
ѨO@‰õΩ, ‰õÄeH© ~°Hõ∆}ÖË^Œ∞. ¿Ñ^ŒÅ∞ K«^Œ∞=ÙH˘<Õ =º=ã¨÷Å∞
ÖË=Ù. „ѨÉèí∞`«fi~°OQÆOÖ’ áê~î°âßÅ q^Œº Ѩiã≤÷u ZO`«
|ÅÇ‘Ï#OQÍ LO^À K«∂ã¨∂Î<Õ L<åflO. z#fl =∞ÖËiÜ«∂ˆH
„áê}ÏÅ∞áÈÜÕ∞ 'Q˘Ñ¨Ê"≥·^ŒºO— „Ѩ[ÅHõO^Œ∞`«∞#flk. T~°¡‰õΩ Tˆ~¡
q+¨[fi~åÅ`À, JO@∞ "åº^èŒ∞Å`À K«xáÈ`«∞<åfl Ѩ˜ìOK«∞HÀ~°∞.
"åà◊¡ ‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞ P^Œ∞HÀ~°∞. W+¨ìO =zÛ# ã¨=∞Ü«∞OÖ’,
W+¨ìO =zÛ#@∞¡, W+¨ìO =zÛ#O`«QÍ ^èŒ~°Å#∞ ÃÑOz ¿Ñ^ŒÅ∞
|uˆH Ѩiã≤÷u ÖˉõΩO_® KÕâß~°∞. „ѨÉèí∞`«fi ~°OQÆOÖ’x
Ѩi„â◊=∞Å#∞, ã¨Oã¨÷Å#∞ |Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑhʼnõΩ Hõ@ìɡ˜ì
HÍi‡‰õΩÅ#∞ Wëêì#∞™ê~°OQÍ Ñ¨xÖ’ #∞Oz fã≤"Õã¨∂Î =KåÛ~°∞.
=º=™êÜ«∂xfl =ÚOz "ÕÖÏk Ô~·`«∞Å#∞ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ ÉÏ@
Ѩ˜ìOKå~°∞. =∞Ç≤Ïà◊ÅÔH·`Õ ~°Hõ∆}Ë ÖˉõΩO_® áÈ~ÚOk. HÀÏ¡k
„âßq∞‰õΩÅ∞, HÍi‡‰õΩÅ∞ HÍÜ«∞Hõ+¨ìO KÕã¨∂Î L`«ÊuÎx JOkã¨∞ÎO>Ë
P L`«ÊuÎx „ѨÉèí∞`åfiÅ ™êÜ«∞O`À JѨÊ#OQÍ "å_»∞H˘x
HÀÏ#∞HÀ@∞¡ áÈQÆ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ WѨʘˆH ÏÏ, JOÉÏhÅ
ÖÏO˜ Ѩ~å#flÉèí∞‰õΩ¯Å∞ „ѨÉèí∞`åfiÅ<Õ âßã≤OKÕO`«QÍ ZkQÍ~°∞.
Jã¨=∂#`«Öˇ·`Õ qѨs`«OQÍ ÃÑiQÍ~Ú. ã¨OѨ^Œ JuH˘kÌ=∞Ok
KÕuÖ’ ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿOk. PH˘kÌ=∞O^Õ qq^èŒ "åºáê~åÅ∞,
HõOÃÑhÅ ¿Ñi@ ^Õâ◊=∞O`å qã¨ÎiOz, P qã¨Î~°}‰õΩ
J=ã¨~°"≥∞ÿ# Éèí∂=ÚÅ HÀã¨O ¿Ñ^ŒÅ ѨÓi QÆ∞_çÃãÅ#∞ Hõ|oã¨∂Î
„ѨÉèí∞`åfiÅ =∞^ŒÌ`«∞`À D ^Õâßxfl Ѩ~ÀHõ∆OQÍ áêeOKÕ ã≤÷uH˜
ZkQÍ~°∞. x[O K≥áêÊÅO>Ë D ^Õâßxfl JOÉÏh, ÏÏÅ∞
f„=OQÍ âßã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. WOHÍ K≥áêÊÅO>Ë „ѨÉèí∞`åfiÅ#∞
ѨHõ¯#ɡ˜ì =∞s J"≥∞iHÍ D ^Õâßxfl #_»∞ѨÙ`«∞#flk. J"≥∞iHÍ
áê^•Å ^ŒQÆæ~° "≥∂Hõie¡ „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ Jk qkeOKÕ ZOye
"≥∞`«∞‰õΩʼnõΩ Pâ◊Ѩ_ç D ^Õâßxfl J"≥∞iH͉õΩ JѨÊyOKå~Ú.
^Õâ◊O WѨʘˆH J"≥∞iHÍ áêÅ#Ö’ LOk. „Ѩ[Å∞ Z#∞fl‰õΩ#fl
„ѨÉèí∞`åfiÅk ¿Ñ~°∞ =∂„`«"Õ∞. Jã¨Öˇ·`Õ D J~°"≥· Uà◊¡Ö’ ¿Ñ^ŒÅ
|`«∞‰õΩÅ∞ U<å_»∂ Q˘Ñ¨ÊQÍ ÖË=Ù. XHõѨC_»∞ Éèí∂™êfi=ÚÅ,
ÃÑ@∞ì|_ç^•~°¡ H˜O^Œ, WѨC_≥·`Õ HõOÃÑhÅ H˜O^Œ, J"≥∞iHÍ H˜O^Œ.
‰õÄ_»∞, QÆ∂_»∞, QÆ∞_»¤ =O˜ „áê^äŒq∞Hõ J=ã¨~åÅ ã¨OQÆu
ѨHõ¯# ÃÑ_»^•O. `å"≥∞#∞fl‰õΩ#fl „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ ^ÀÑ≤_ç^•~°∞ʼnõΩ
J=Ú‡_»∞áÈ~Ú Hõhã¨O `å=Ú P`å‡aè=∂#O`À<≥·<å |uˆH
gÅ∂ ÖˉõΩO_® KÕâß~Ú. W^ŒO`å QÆ=∞xOz W^Õq∞@x
„ѨtflOz# "Õ∞^èÏ=ÙÅ#∞, „Ѩ*Ïã¨OѶ¨∂Å "åà◊¡#∞, "åà◊¡ "≥O@
#_çz Hõh㨠ǨωõΩ¯Å#∞ J_çy# ZO^Œ~À ™ê=∂#∞ºÅ#∞
Z<£H“O@~°¡ ¿Ñi@ K«O¿Ñã¨∞Î<åfl~°∞. „Ѩ[ŠѨH∆Í# áÈ~åÏÅ∞
KÕã¨∞Î#fl "åix K«O¿Ñ K«@ì|^ŒÌ`« á⁄O^Œ_®xH˜ QÍ#∞ "åiÃÑ·
x¿+^èŒO qkèã¨∞Î<åfl~°∞. „Ѩ*Ï L^Œº=∂Å∞ =ÚYºOQÍ
qѨ¡"À^Œº=∂xfl #~°Ç¨ÏO`«Hõ J™êOѶ≤∞Hõ =Ú~îåÅ#∞
„ѨÜ≥∂yOz x~°∂‡eOKåÅx K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. JO>Ë „Ѩ[Å∞
#=∞‡HõO`À Z#∞flH˘x ÔQeÑ≤Oz# „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ J=Ú‡_»∞áÈ~Ú
U ^Œâ◊HÍ^Œâ◊Ö’ `«=∞ ÉÏ^茺`«Å#∞ Éèí∂™êfi=ÚÅ, |Ǩïà◊*Ïu
HõOÃÑhÅ, ^ÕjÜ«∞ ã¨OѨ#fl =~åæÅ, ^ŒàÏ~°∞Å KÕuÖ’ ÃÑÏì~Ú.
D ~À*ˇ·`Õ J"≥∞iHÍ#∞ Z„~°u"åz Ѩiz =∞s PǨfixOz D
^Õâßxfl UÅ=∞O@∞<åfl~Ú. JO>Ë #q∞‡# „Ѩ[Å rq`åÅ#∞
ÉÏQÆ∞KÕÜ«∞_»O =∂@ J@∞Oz "≥∂ã¨O KÕâß~Ú. ¿Ñ^ŒÅ
|`«∞‰õΩÅ#∞ Ç‘Ï#ã≤÷uH˜ KÕ~åÛ~Ú. W^Õq∞@x J_çy# "åix
K«O¿Ñã¨∞Î<åfl~Ú. „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ WO`« ^Œ∞~å‡~°æOQÍ =º=ǨÏiã¨∞Î<åfl,
„Ѩ[Å rq`åÅ#∞ ã¨~°fi<åâ◊#O KÕã¨∞Î<åfl ZO^Œ∞‰õΩ
K≥Å∞¡`«∞#fl^ŒO>Ë D ^Õâ◊ ~å*ϺOQÆO „ѨÉèí∞`åfiʼnõΩ P
"≥ã¨∞Å∞ÉÏ@∞¡ HõeÊã¨∞Î#flk. ã¨∞ÅÉèíOQÍ „Ѩ[Å#∞ =OzOKÕ,
¿Ñ^ŒÅ Hõ_»∞ѨÙH˘>Ëì =∂~åæÅ#∞ "å˜H˜ K«∂Ñ≤ã¨∞Î#flk. W"åfieìH©
~å*ϺOQÆO Jx ~åã¨∞‰õΩ#fl ^•O’¡ XHõ¯ "åHõº"≥∞ÿ<å ¿Ñ^ŒÅ
PHõex K«ÖÏ¡~°¡ÖËHõáÈ~ÚOk. JO^Œ∞ˆH ™êǨÏã≤Oz =∞s
K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë D ~å*ϺOQÆO XHõ ÃÑ^ŒÌ |∂@HõO. D
~å*ϺOQÆO g∞^Œ „Ѩ=∂}O KÕã≤ áêeã¨∞Î#fl „ѨÉèí∞`åfiÅ =º=ã¨÷
ÃÑ^ŒÌ |∂@HõO. D ^Õâ◊OÖ’ _»|∞ƒÅ∞#fl"å_Õ ZxflHõÅ`À
áêÖÁæOÏ_»∞, ÔQÅ∞™êÎ_»∞. "å_Õ K«@ì ã¨ÉèíʼnõΩ "≥àÏÎ_»∞. "å_Õ
K«ÏìÅ∞ KÕ™êÎ_»∞. "å_Õ "å_çH˜ëêì#∞™ê~°OQÍ P K«ÏìÅ#∞,
~å*ϺOQÍxfl =∂~°∞ã¨∞ÎOÏ_»∞. ^Õâßxfl ^ÀK«∞‰õΩOÏ_»∞. Hõhã¨O
"å_ç ^ŒQÆæiH˜ "≥à◊¡_®xH˜, =∂Ï¡_»ÏxH˜ HÍ^Œ∞ Hõ^•, "å_çx
K«∂_»ÏxÔH·<å "å_ç F@~°∞#∞ Éèí„^Œ`«Å∞, |∞QÆæHÍ~°∞¡, áÈbã¨∞Å∞
=O˜q Z<Àfl J_»∞¤‰õΩO@∞OÏ~Ú. S^Õà◊¡ ^•HÍ "å_ç<≥=fi~°∂
Ug∞ KÕÜ«∞ÖË~°∞. ÃÑ·QÍ "å_ç Wëêì#∞™ê~°OQÍ "å_Õ „Ѩ[Å<Õ"≥∞ÿ<å
KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. S^Õà◊¡ `«~åfi`« ‰õÄ_® _»|∞ƒÅ∞ zq∞‡ "å_À, "å_ç
™ê÷#OÖ’ =∞~˘Hõ_À =∞m¡ UeHõ J=Ù`å_»∞. =∞~À S^Õà◊¡ ^•HÍ
„Ѩ[ÅÃÑ· Ñ‘_»# =∞m¡ „áê~°OÉèí=∞=Ù`«∞Ok. ^Õâ◊OÖ’ L#fl