1. ã¨OѨ٘:7 ã¨OzHõ 5 ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007★

2. 2 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
Ѩ^è•flÅ∞ˆQà◊§ =Ü«∞ã¨∞Ö’ P"≥∞ `«# QÆ∞~°∞=Ù ã¨∂~°º¿ã<£#∞ Ѩ@∞ìHÀÏxH˜ =zÛ# „a˜+π áÈbã¨∞ PѶ‘ã¨~ü „áê}ÏÅ∞ fã≤Ok.
93 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ P"≥∞ WѨÙÊ_»∞ ã≤OQÆ∂~ü, #Ok„QÍ"£∞ÅÖ’ '~å[º „áêÜ≥∂l`« ^Œ∞~å„Hõ=∞}—#∞ ZkiOK«=∞x Ô~·`åOQÍxfl
L`åûǨÏ~°∞™ÈÎOk. P"≥∞
Pâ◊Å`å ã¨~å¯~ü
P"≥∞ `«O„_çH˜ „a˜+π"å~°∞ '~åÜü∞|Ǩï^Œ∂~ü— a~°∞^Œ∞#∞ WKåÛ~°∞. HÍh `«e¡ P"≥∞‰õΩ LQÆ∞æáêÅ`À ™êfi`«O„`«º
ã¨O„QÍ=∞ QÍ^èŒefl qxÑ≤OzOk. z=iH˜ PâßÅ`« WO˜x q_çz Ç≤ÏO^Œ∞™ê÷<£ iѨa¡Hõ<£ Ps‡Ö’ KÕiOk. P"≥∞‰õΩ
''Kå=Ù‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ^Õ=ÚOk? Jk XHõ™êˆ~ =ã¨∞ÎOk——
=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
ã¨∂~°º¿ã<£ JO>Ë Jq∞`«"≥∞ÿ# Q“~°=O, „Ñ‘u. 1928Ö’
PÜ«∞##∞ Ѩ@∞ìHÀ_®xH˜ xÜ«∞q∞`«∞_≥·# „a˜+π JkHÍi
PO„_»∂ HÀe<£ûx P"≥∞ K«OÑ≤"Õã≤Ok. P"≥∞‰õΩ P[#‡
HÍ~åQÍ~° tHõ∆ qkèOzOk „a˜+π „ѨÉèí∞`«fiO. Ѩ^Õà◊§
`«~åfi`« 1938Ö’ P"≥∞ q_»∞^ŒÖˇ·Ok.
7 ^ŒâßÉÏÌÅ `«~åfi`« WѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® P"≥∞Ö’x
HÍ~°ºHõ~°Î rqOKÕ =ÙOk.
''"Õ∞O J<åºÜ«∂xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_»∞`å=∞x
â◊Ѩ^äŒO KÕâßO. J^≥ÖÏ =∞iÛáÈQÆÅ#∞—— JOÏ~å"≥∞.
P"≥∞ 'Éèí∂q∞ LKÕÛù_£ „Ѩu~À^è£ ã¨q∞u—H˜ ã¨ÖÏO JOÏ~°∞.
~å[º „áêÜ≥∂l`« ^Œ∞~å„Hõ=∞}#∞ ZkiOK«_®xH˜ "å~°∞
„áê}ÏʼnõΩ `≥yOKå~°∞— Jx P"≥∞ "≥∞K«∞Û‰õΩOÏ~°∞.
''Kå=Ù‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ^Õ=ÚOk? Jk XHõ™êˆ~ =ã¨∞ÎOk——
JOÏ~åq_». ã≤OQÆ∂~üÖ’ P"≥∞ LѨ<åºã¨O q#fl"å~°∞
WO`« ÃÑ^ŒÌ =Ü«∞ã¨∞Ö’ P"≥∞HõO`« â◊H˜Î ZHõ¯_ç^Œx
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°@!
''„ѨÉèí∞`«fiO ã≤OQÆ∂~°∞Ö’ Ô~·`«∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ#∞
QÆ∞OA‰õΩ#fl f~°∞ J<åºÜ«∞OQÍ LOk. <Õ#∞
u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞^•~°∞Öˇ·# ã≤OQÆ∂~°∞ Ô~·`åOQÆO ѨHõ∆"Õ∞——
''"åà◊√§ U =∂„`«O ÖÁOQƉõÄ_»^Œ∞. Ü«Ú^ŒúO H˘# ™êQÍeûO^Õ—— J<Õ D Ü≥∂^èŒ „QÍg∞}∞Å`À =∂Ï¡_»ÏxH˜
"åi =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊¥Î<Õ =ÙOÏ#O@∞<åfl~°∞.——
=∞i Ü«Ú=~°HõÎO L~°HõÅ∞ "Õ™ÈÎO^Œ#∞‰õΩ<Õ =∞#O UO KÕÜ«∂Ö’ `ÕÅ∞ÛHÀ_®xH˜ WOHõ PÅ㨺O ^ÕxH˜?

3. 3=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
ÃãÃÑìO|~ü – JHÀì|~ü 2007
ã¨OѨ٘ 7 ã¨OzHõ5 ã¨OYº 26
D ã¨OzHõÖ’......D ã¨OzHõÖ’......D ã¨OzHõÖ’......D ã¨OzHõÖ’......D ã¨OzHõÖ’......
K«O^•Å∞, ~°K«#Å∞ ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
a.*’ºu
Z_ç@~ü, =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO
3–6–779/6, gkä <≥O.14, Ç≤Ï=∂Ü«∞`ü#QÆ~ü
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ – 29
á¶È<£ – 040 27625245
^≥·fi=∂ã≤Hõ Ѩ„uHõ
Hõ=~ü _ç*ˇ·<£, =Ú„^Œ} : K«i`« WO„ÃÑ+¨<£û
=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO
q_çHÍÑ‘ – ~°∞.10/–
ã¨O=`«û~° K«O^• – ~°∞.50/–
rq`« K«O^• – ~°∞.300/–
ã¨Oáê^ŒHõ=~°æO
a.*’ºu (Z_ç@~ü)
a.J#∂~å^èŒ
_®.Ñ≤.q[Ü«∞ÅH˜∆‡
Ñ≤.[Ü«∞
Ñ≤.J#Å
ã¨ÅǨ=∞O_»e
Hõ$ëê‚ÉÏ~Ú
x~°‡ÖÏ~å}˜
=#=∂Å
HÍ`åºÜ«∞x q^Œ‡¿ÇÏ
H˘O_ÕѨÓ_çx~°‡Å
Ñ≤.ã¨`«º=u
HÍ`åºÜ«∞x
â◊tHõà◊
mahilamargam@rediffmail.com
«¨ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O : áÈ~å@ ÉÏ@Ö’ "åHõѨe¡ 3
«"åºã¨O : Éèí∂áÈ~å@O – =ÚkQ˘O_» áÈbã¨∞ HÍÅ∞ÊÅ∞..... – Ñ≤.SÅ=∞‡ 5
«g~°=x`«Å ã¨O㨇~°} : *ÏfÜ«∞ qѨ¡=HÍi}∞Å∞ – q.QÍiæ 9
«Hõ^äŒ : g∞~°∂! "Õ∞=¸?? – Ñ≤.âı+¨µÅ`« 12
«Ñ¶‘Öò¤iáÈ~üì : |∂_ç^≥· ~åÅ∞`«∞#fl c_ôHÍi‡‰õΩÅ |`«∞‰õΩÅ∞ – q.N^Õq 20
«Ñ¨Ùã¨ÎHõã¨g∞Hõ∆ : <åÅ∞QÆ∞ ã¨ÎOÉèÏÅ∞ – ˜.Hõ$ëê‚ÉÏ~Ú 24
«áÈ~å@„ã¨=OuÖ’.... : 25
«ã¨ÊO^Œ# : XO@i¢ã‘ÎH˜ rq`«OÖ’ ã¨O`À+¨O ^˘~°Hõ^• – Zãπ.ã¨`«º 28
« K«i„`«Ö’=∞Ç≤Ïà◊ : ã¨fi`«O„`« áÈ~å@O – =∞Ç≤Ïà◊Å áê„`« – q.QÍiæ 30
«Ñ¨Ùã¨ÎHõѨiK«Ü«∞O : '<Õ#∞ zO^Œ∞Å ZÅ¡=∞‡#∞— – Ñ≤.[Ü«∞ 34
«ã¨ÊO^Œ# : Ãã·'ÉÏ~ü— ˆHÑ¶π – ^Õ"ÕO„^Œ 35
« Hõ^äŒ : L^ŒÜ«∞x Ñ≤zÛ`«e¡x KÕ™ê~°∞ – _®IIÑ≤.q[Ü«∞ÅH˜∆‡ 37
« iáÈ~üì : `«ã‘¡=∂ #„ã‘<£ÃÑ· [iy# ^•_ç ÉèÏ=„ѨHõ@<å ¿ãfiK«ÛùÃÑ· ^•_ç – Ѩ=# 42
«x"ÕkHõ : "åHõѨe¡ – x[x~åú~°} Hõq∞© iáÈ~üì 44

4. 4 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
QÆ∞iÎOѨ٠=∂~°∞ʉõΩ ^•ifÜ«∂Å<Õ PHÍOHõ∆`À
=∞#ã¨=∂[O ¢ã‘ÎÅ#∞XHõ~°HõOQÍ#∂ѨÙ~°∞+¨µÅ#∞=∞~À~°HõOQÍ#∂x~°fizOzOk.¢ã‘ÎxѨÙ~°∞+¨µ_çH˜ÉÏxã¨QÍ
=∂ˆ~Û„Hõ=∞OÖ’<ÕDx~°fiK«<åÅ∞=KåÛ~Ú.|ÅOQÍ"Õà◊¥§#∞‰õΩ<åfl~Ú.D~ÀAJqZO`«QÍ=∞#rq`«OÖ’'ã¨Ç¨Ï[O—
J~ÚáÈÜ«∂Ü«∞O>Ë Jã¨Å∞ =∞#O `Õ_® =ÙO^Œx QÆ∞iÎOK«ÖË#O`«QÍ. '¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µe^ŒÌ~°∞ =∞#∞+¨µÖË Hõ^•– "åà◊§ =∞^茺
D `Õ_® ZO^Œ∞‰õΩ =ÙOk— J<Õ PÖ’K«# ‰õÄ_® ~å#O`«QÍ Jq =∞#‰õΩ JÅ"å@~ÚáÈÜ«∂~Ú. =∞i D Ѩiã≤÷u
=∂~åÛÅO>Ë–XHõq+¨Ü«∂xflQÆ∞iοãÎ`«~åfi`«^•xfl=∂ˆ~Û,=∂~°∞Û‰õΩ<ՄѨܫ∞`«flOKÕÜ«∞QÆÅO.
'QÆ∞iÎOK«_»O—J<Õ"≥Ú^Œ˜J_»∞QÆ∞"ÕÜ«∞_®xH˜ 'q=Hõ∆— ji¬Hõ#∞„áê~°OaèOKåO.Wkáê~î°‰õΩÅji¬Hõ.
'L"≥∞<£ =~°Öò¤— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl ëêѨÙÅ∞ Jhfl =O˜O˜ ™ê=∂#∞Å<Õ J=∞‡_»O ^ŒQÆæ~° #∞Oz, á¶êºHõìsÖ’¡
=∞Ç≤ÏàÏ HÍi‡‰õΩʼnõΩ `«‰õΩ¯= "Õ`«<åÅ∞ ~Ú=fi_»O ^•HÍ „Ѩux`«ºO ¢ã‘ÎÅ∞ Z^Œ∞~˘¯<Õ q=Hõ∆ QÆ∞iÎOz `«=∞ J#∞Éèí"åÅ
#∞O_ç, ѨijÅ# #∞O_ç áê~î°‰õΩÅ∞ ~åã≤ ѨOáêÅx HÀ~°∞`«∞<åflO. =∞#Ö’ =∞#ˆH `≥b‰õΩO_® ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ~Ú#
áê`«|∂A#∞=keOK«∞HÀ=_®xH˜‰õÄ_®Dji¬HõLѨÜ≥∂QÆѨ_®Å<Õ^ÕPHÍOHõ∆.
'ã¨ÊO^Œ#— ^•K«∞HÀ_®xH˜ HÍ^Œ∞ ѨOK«∞HÀ_®xH˜!
x`«ºrq`«OÖ’ '¢ã‘ÎÅ∞—QÍ =∞#O Z<Àfl J#∞Éèí"åÅ#∞ Z^Œ∞~˘¯O@∞<åflO. =∞# K«∞@∂ì Z<Àfl ã¨OѶ¨∞@#Ö’¡
¢ã‘ÎÅ∞ ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞~°=Ù`«∞<åfl~°∞. H˘xfl™ê~°∞¡ ¢ã‘ÎÅ∞ "å˜x Z^Œ∞~˘¯O@∂ =ÙOÏ~°∞. XHÀ¯™êi
q[Ü«∞=O`«=∞=Ù`å~°∞. XHÀ¯™êi qѶ¨Å"≥∞ÿ<å qÅ∞"≥·# QÆ∞}áê~îåÅ#∞ <Õ~°∞ÛH˘x =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊¥Î =ÙOÏ~°∞.
W=hfl =∞#H© [~°Q˘K«∞Û ‰õÄ_®. WÖÏO˜ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ =∞#O^ŒiÖ’ U^À XHõ Hõ∆}OÖ’<Õ HÍ=K«∞Û– nxfl
JO^ŒiH© K≥áêÊe, JO^Œi`À ѨOK«∞HÀ"åe, nxfl ~åã≤ JO^Œi`À K«kqOKåe J<Õ ÉèÏ=O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
=∞#O QÆ=∞xOz# XHõ q+¨Ü«∂xfl, =∞#O <Õ~°∞Û‰õΩ#fl XHõ q+¨Ü«∂xfl, ÖË^• =∞#O K«eOzáÈ~Ú# ã¨OѶ¨∞@#x
QÍh =∞#Ö’<Õ ^•K«∞HÀ"åÅxÑ≤OK«^Œ∞, ѨOK«∞HÀ"åÅxÑ≤ã¨∞ÎOk.
JO^Œ∞HÀã¨"Õ∞ D 'ã¨ÊO^Œ#— ji¬Hõ.
W<åflà◊√§QÍ "≥eH˜f¿ã "ÕkHõ ÖËHõ g∞Ö’ ^•y =Ù#fl J<ÕHõ ÉèÏ"åʼnõÄ, PÖ’K«#ʼnõÄ, ã¨ÊO^Œ#‰õÄ
JHõ∆~°~°∂áêxfl=fiO_ç. g∞~°∞ ~åÜ«∂Å#∞‰õΩ#fl ã¨OѶ¨∞@#Åx ã¨ÊO^Œ# ji¬HõH˜ ѨOѨO_ç. <åÅ∞QÆ∞QÀ_»Å =∞^茺
=∞#efl |OkèOz, =∞#efl XHõi`À XHõix HõÅ=‰õΩO_® =∞# PÖ’K«#efl ѨOK«∞HÀx=fi‰õΩO_® KÕã¨∞Î#fl ã¨=∂[
Hõ@∞ìÉÏ@¡#∞ KèÕk^•ÌO. =∞# ã¨ÊO^Œ#efl ѨOK«∞H˘O^•O! D ji¬Hõ g∞k.

5. 5=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞Oã¨Oáê^ŒH©Ü«∞Oã¨Oáê^ŒH©Ü«∞Oã¨Oáê^ŒH©Ü«∞Oã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
áÈ~å@ÉÏ@Ö’"åHõѨe¡
QÆ∂_»∞‰õΩ *Ï<≥_»∞ Éèí∂q∞ J_çy#O^Œ∞‰õΩ "≥Ú#fl =ÚkQ˘O_»Ö’ zOk# ¿Ñ^ŒÅ
<≥`«∞Î~°∞. x#fl qâßY U*ˇhûÖ’ MÏH©Å „H“~åºxH˜ |Öˇ·# Pk"åã‘ =∞Ç≤Ïà◊Å∞. W"åfià◊
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ =~°∞ã¨ÉÏO|∞ ¿ÑÅ∞à◊¡`À „áê}ÏÅ∞ J~°KÕuÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl ™ê=∂#º[#O.
x[OQÍ =∞#O <åQÆiHõ ã¨=∂[OÖ’<Õ rqã¨∞Î<åfl=∂? Wk „Ѩ*Ï™êfi=∞º =Úã¨∞QÆ∞
HõѨC‰õΩ#fl á¶êã≤ã¨∞ì áêÅ# HÍ^•? ™ê„=∂[º"å^Œ∞Å Hõ#∞ã¨#flÖ’¡ #_»∞ã¨∞Î#fl <Õ~°Ñ¨Ói`«,
JÉèí„^Œ`å ã¨=∂[ Pq+¨¯~°} HÍ^•?
ÃÑ· ^Œ∞â◊Û~°ºÅxflO˜h áœ~°ã¨=∂[=∞O`å f„=OQÍ YO_çã¨∂Î, x~°ã≤ã¨∂Î „ѨuѶ¨∞˜Oz<å
„ѨÉèí∞`åfixH˜ U=∂„`«O K«Å#O ÖˉõΩO_® "≥Ú^Œ∞ÌÉÏi áÈ~ÚOk. =∞K«ÛÖËx ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#
áêÅ# „Ѩ[ʼnõΩ JOkã¨∞Î<åfl=∞x ÉÏHÍÅ∂^Œ∞‰õΩO@∞Ok. „Ѩ[Å r=#‡~°} ã¨=∞㨺Å∞
áêʼnõΩʼnõΩ HõxÑ≤OK«‰õΩO_®, ™ê„=∂[º"å^Œ∞Å∞ q^Œ∞Å∞Û`«∞#fl <À@¡Hõ@ìÅ`À á⁄~°Å∞Hõq∞‡,
"åi P^ÕâßÅ<Õ QÆ∞_ç¤QÍ J=∞Å∞KÕã¨∞Î<åfl~Ú. `«=∞ „â◊=∞#O`å [ÅQÆÖÏ¡ Ñ‘eÛ<å, 60
ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ #=Ú‡`«∂ F@∞¡"Õã¨∂Î ã‘@¡<≥H˜¯ã¨∂Î, ~å*ϺOQÍxH˜ Ö’|_ç Hõhã¨
K«@ì|^ŒúáêÅ# JOk=fi=∞#fl ã¨QÆ@∞ „Ѩ*ÏhHõO ^ÀÑ≤_ô áêʼnõΩÅ L‰õΩ¯áê^•Å H˜O^Œ
#eyáÈ`«∂ qÅqÖÏ¡_»∞`«∞<åfl~°∞.
~å¢+¨ìOÖ’ U ã¨OѶ¨∞@# [iy<å <åºÜ«∞qKå~°} [~°Ñ¨‰õΩO_®<Õ Wk f„="å^Œ∞Å,
L„QÆ"å^Œ∞ŠѨ<Õ#O@∂ "≥O@<Õ =Ú„^Œ"Õã¨∂Î U J=∂Ü«∞‰õΩÅ<À |eѨâ◊√=Ùefl KÕã¨∂Î,
J|^ŒúO Ѩ^Õ Ñ¨^Õ =e¡¿ãÎ x["≥∞ÿ#@∞¡ `«Ñ¨C_»∞ „ѨKå~åxH˜ áêÅÊ_»∞`«∂ „ѨÉèí∞`«fiO =∂„`«O
QÆ∞iqO^Œ K«O^ŒOQÍ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO@∞Ok.
=ÚkQ˘O_» „Ѩ[Å∞ =∞_»∞Å∞, =∂<åºÅ∞ J_»QÆÖË^Œ∞. ¿Ñ^ŒÅ#∞ ^Àz ^•K«∞‰õΩ#fl
áêʼnõΩÅ Pã¨∞ÎÖ’¡ "åÏÅ∞ JO`«Hõ<åfl J_»QÆÖË^Œ∞. Hõh㨠J=ã¨~°"≥∞ÿ# WO_»¡‰õΩ *ÏQÍ
J_çy#O^Œ∞‰õΩ U_»∞QÆ∞i „áê}ÏÅ#∞ á⁄@ì#ÃÑ@∞ì‰õΩOk "≥·Ü«∞ãπ ã¨~å¯~°∞. =ÚkQ˘O_»
„Ѩ[ʼnõΩ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOz# ã≤Ñ≤Ü«∞O =∂„`«O `å=Ú áêeã¨∞Î#fl ɡOQÍÖòÖ’ Ãã*òÅ
HÀã¨O ¿Ñ^ŒÅÉèí∂=ÚÅ∞ |Å=O`«OQÍ ÖÏH˘¯x q^Õj áêi„âßq∞Hõ"Õ`«ÎʼnõΩ ^è•~å^Œ`«ÎO
K«Õã¨∞ÎOk. gi „Ѩܫ∞`åflxfl J_»∞¤‰õΩ#fl „Ѩ[Å#∞ =O^ŒÅã¨OYºÖ’ #Ok„QÍOÖ’ K«OÑ≤OzOk.
PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’ =∂„`«O, Jn‰õÄ_® `≥ÅOQÍ}Ö’<Õ Éèí∂áÈ~å@O #_»∞ѨÙ`«∞Ok. D
L^Œº=∞OÖ’ =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ÃÑ^ŒÌã¨OYºÖ’ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. ã≤Ñ≤Ü«∞O áêsìk ^ŒfiO^Œfi "≥·Yi
HÍ^•? „Ѩ`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O |Ö’¿Ñ`«O J=Ù`«∞#fl `«~°∞}OÖ’ h~°∞Q͈~Û „Ѩܫ∞`«flO
|ÅOQÍ KÕã¨∞ÎOk. PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’ ã≤Ñ≤Ü«∞O LxH˜ „Ѩâßfl~°÷Hõ=∞=Ù`«∞#fl <ÕѨ^䌺OÖ’ áêÅHõѨH∆ÍÅ
Ѩx ã¨∞ÅÉèíO KÕÜ«∞_»"Õ∞. "å=∞ѨH∆ÍŠѨxQÍ =∂iOk. JO`ÕHÍHõ 2009 ZÅHõ∆#¡ ‰õΩ˜Å

6. 6 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
Z`«∞ÎQÆ_»Ö’ ÉèÏQÆOQÍ J=∂Ü«∞HõѨ٠„Ѩ[efl |eKÕã≤Ok. ã≤Ñ≤Ü«∞O‰õΩ W<ÕflO_»∞¡QÍ QÆ∞~°∞ΉõΩ~åxk W"åfià◊ ã¨_»<£QÍ ¿Ñ^ŒÅ∞, "åi
=ÚYº J=ã¨~°"≥∞ÿ# Éèí∂q∞ QÆ∞~°∞ΉõΩ=zÛOk. WKÕÛ=∂@, WÑ≤ÊOKÕ=∂@ J@∞Oz áêÅHõáêsìÅhfl W"åfià◊ Éèí∂q∞K«∞>Ëì
Ѩi„Éèíq∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
WHõ qâßY U*ˇhûÖ’ L#fl qã¨Î$`«"≥∞ÿ# ÉÏÔHûÂò QÆ#∞Å g∞^Œ ™ê„=∂[º"å^Œ∞Öˇ·# lO^•Öò HõOÃÑh Hõ#∞flѨ_çOk. yi[#∞efl
x~åfiã≤`«∞Å#∞ KÕÃã·<å 㨈~ "å˜x `«"Õfi „Ѩܫ∞`åflÅ∞ =Ú=∞‡~°OQÍ ™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. J^Õ™ê÷~ÚÖ’ „Ѩ[Å#∞O_ç f„="≥∞ÿ#
x~°ã¨# ‰õÄ_® =ã¨∞ÎOk. yi[#∞Å `«ÅÅ∞ ã¨=∞iÊOK≥·<å "åi ™⁄O`åã≤ÎQÍ ÉèÏqOKÕ ¢ã‘ÎÅÃÑ· J`åºKå~åÅ∞ KÕÃã·<å 㨈~
™ê„=∂[º"å^Œ∞Å „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ HÍáê_Õ QÆ∞~°∞`«~°"≥∞ÿ# ÉÏ^茺`«#∞ <≥uÎ<Õã¨∞‰õΩOk HÍO„ÔQãπ „ѨÉèí∞`«fiO. QÆ`«OÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_»
=º‰õΩÎÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ |efã¨∞‰õΩ#fl áêʼnõΩÅ∞ W"åfià◊ „>ˇO_£=∂~åÛ~°∞. #∂`«# Pi÷Hõ q^è•<åŠѶ¨e`«OQÍ ™ê„=∂[º"å^Œ∞Å
ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl `«∂Kå `«Ñ¨Ê‰õΩO_® áê˜ã¨∂Î ™ê=¸Ç≤ÏHõ JѶ¨∂~Ú`åºÅ‰õΩ X_çQÆ_»∞`«∞<åfl~°∞. L^ÕÌâ◊ºÑ¨Ó~°fiHõOQÍ<Õ „Ѩ[efl,
"åi ã¨OѨ^Œ#∞ `åHõ@∞ì ÃÑ>Ëì áêʼnõΩʼnõΩ g∞ HÍѨÖωõΩHõ¯Öˇ·# áÈbã¨∞Å∞ =∂ÃÑ· ^Œ∞~å‡~åæxH˜ `«ÅѨ_®¤~°O>Ë K≥qÔH‰õΩ¯`«∞O^•?
=∞#ã¨∞Ö’ J=¿ÇÏà◊# `«Ñ¨Ê. HõOKÕ KÕ#∞ "Õ∞ã≤#@∞¡ =ÚYº=∞O„u #∞O_ç áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å =~°‰õΩ ÉÏkè`« ¢ã‘ÎÅ ~À^Œ#
Ѩ˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_® ѨÅÛ# KÕã≤, W^ŒO`å =∂"À~Úã¨∞ìÅ Z`«∞ÎQÆ_»QÍ H˘˜ìѨ_Õâß~°∞.
|eã≤# `À_Õà◊¡=Öˇ, qK«Hõ∆} HÀÖ’Ê~Ú QÆ`«OÖ’ ÉÏeO`«#x "Õ_»∞‰õΩ<åfl áêÅ∞Ñ≤O_ç K«∂ã≤# Ѷ¨∞#H©iÎ PO„^èŒáÈbã¨∞Åk.
gix xˆ~Ìtã¨∞Î#fl áêʼnõΩÅ ã¨fiÉèÏ=O W^ÕHõ^•! 11 =∞Okx K≥~°|˜ì, <å<å~°HÍÅ z„`«Ç≤ÏOã¨Å∞ Ãјì, WO_»∞¡ ^èŒfiOã¨O KÕã≤,
ÉÏeO`«Å=∞<åfl HõxHõ~°O K«∂Ѩ‰õΩO_® `«=∞ Ѩâ◊√`åfixfl Kå@∞‰õΩ<åfl~°∞ „ˆQǨÏ∫O_£û áÈbã¨∞Å∞.
HõÖÏ¡HõѨ@O `≥eÜ«∞x, <åQÆiHõ „ѨѨOK«Ñ¨Ù ‰õΩ„@Å∞ ‰õΩ`«O„`åÅ∞ Z~°∞QÆx yi[# ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_» Éèí∂™êfi=∞º Hõ@∞ìÉÏ@¡
ÉèÏ=*ÏÅOÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl~°∞. "åi =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ZO`À ^è≥·~°ºOQÍ `«=∞ÃÑ· [iy# JѶ¨∂~Ú`åºxfl x~°ƒùÜ«∞OQÍ „ѨHõ˜Oz#O^Œ∞‰õΩ
WO_»¡¡Ö’H˜ ~åxÜ«∞º‰õΩO_® "≥e"Õâß~°∞. Ѩã≤Ñ≤Å¡Åefl ‰õÄ_® HõÅ=‰õΩO_® |iwâß~°∞. Wxfl z„`«Ç≤ÏOã¨Å =∞^茺 #Å∞QÆ∞`«∞#fl
Pk"åã‘ =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ, "å~°∞ KÕã¨∞Î#fl áÈ~åÏxH˜ JO_»QÍ xÅ∞^•ÌO. Éèí∂™êfi=∞ºO`À K≥ÏìѨÏìÖËã¨∞‰õΩ#fl ™ê„=∂[º"å^ŒO
WO`«Hõ<åfl ^•~°∞}ÏÅ∞ ã¨$+≤ìã¨∞ÎO^Œh, ˆ~Ѩ٠=∞#O^Œi^•Hõ JO@∞"åºkèÖÏ "åºÑ≤ã¨∞ÎO^Œx (WѨʘˆH P ÉÏi# Ѩ_®¤O) QÆ∞iÎã¨∂Î
=∞#=∞O`å ã¨OѶ¨∞˜`«=∞=Ù^•O. „Ѩ[ÅÃÑ· [iˆQ Jxfl~°HÍÅ ^ÀÑ‘_ô ^Ò~°˚<åºÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_»∞^•O. =∞# ã¨OѨ^Œ#∞,
ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å#∞ HÍáê_»∞‰õΩO^•O. ^ŒàÏs áêʼnõΩÅ, ™ê„=∂[º"å^Œ∞Å Z`«∞Îefl z`«∞ÎKÕ^•ÌO. x["≥∞ÿ# âßOuHÀã¨O, #∂`«#
„Ѩ*Ï™êfi=∞ºO HÀã¨O x#k^•ÌO. X
P^èŒ∞xHõ>ˇHÍflÅr`ÀP@qHõ"ÕkèOѨÙÅ∞
* Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡ t"å#O^ŒÑ¨Ù~åxH˜ K≥Ok# ã¨∞h`« J<Õ
Láê^蕺~Úx ÃãÖòá¶È<£ ɡkiOѨÙÅ =Å¡ P`«‡Ç¨Ï`«º
KÕã¨∞‰õΩ#flk. P"≥∞ ™êfl#O KÕã¨∞ÎO_»QÍ ÃãÖòá¶È<£`À á¶È’
f™ê=∞x W^ŒÌ~°∞ q^•º~°∞÷Å∞ L`«Î~°O ~åã≤, S^Œ∞"ÕÅ
~°∂áêÜ«∞Å∞ W=fiHõáÈ`Õ "å˜x ~å¢+¨ì=∞O`å ã‘_ôÅ ^•fi~å
q_»∞^ŒÅ KÕ™êÎ=∞x ɡkiOKå~°∞. ^•x`À =∞#™êÎѨO K≥Ok#
ã¨∞h`« |O^èŒ∞=ÙÅ`À Hõeã≤ ™ê÷xHõ z#flKÒ‰õΩ áÈbã¨∞¿ãì+¨<£‰õΩ
"≥o¡ P q^•º~°∞÷ÅÃÑ· áÈbã¨∞ʼnõΩ Ѷ≤~åº^Œ∞ ‰õÄ_® KÕã≤Ok.
q^•º~°∞÷Å `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ `«=∞ Ñ≤Å¡Å Éèíq+¨º`«∞Î áê_»=Ù`«∞O^Œx
„áê^èÕÜ«∞Ѩ_»_»O`À áÈbã¨∞Å∞ ˆHã¨∞ #"≥∂^Œ∞ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. `«~åfi`«
Ô~O_»∞~ÀAňH ã¨∞h`« WO’¡ p~°`À Lˆ~ã¨∞H˘x K«xáÈ~ÚOk.
P"≥∞ ^è≥·~°ºOQÍ ã¨OѶ¨∞@##∞ |Ü«∞@Ãјì#ѨC_Õ áÈbã¨∞Å∞
QÍx, W~°∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ "å~°∞ QÍx ã¨ÊOkOz, `«y# K«~°ºÅ∞
KÕѨ˜ì LO>Ë P"≥∞ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩ<Õk HÍ^Œ∞.
* "≥∂xHÍÉË_ç Éè’áêÖò*ˇ·Ö’¡ ÉÏ„`«∂OÖ’ ™êfl#O
KÕã¨∞ÎO_»QÍ ~°Ç¨Ï㨺OQÍ fã≤# z„`åÅ#∞ XHõ ©g Kèå<≥Öò
„Ѩ™ê~°O KÕã≤Ok. nxÃÑ· P"≥∞ ã¨∞„Ñ‘OHÀ~°∞ì#∞ P„â◊~ÚOzOk.
P „Ѩ™ê~åxfl `«Hõ∆}"Õ∞ PáêÅx ˆHO„^Œ ã¨=∂Kå~° „Ѩ™ê~°
=∞O„u`«fiâßY#∞ ã¨∞„Ñ‘OHÀ~°∞ì P^ÕtOzOk.
*ˇ·Å∞ ÉÏ„`«∂OÖ’ ~°Ç¨Ï㨺OQÍ ÔH"≥∞~å J=∞~°Û_»O
ZÖÏ ™ê^茺=∞~ÚO^Œ<Õk ѨHõ¯#ÃÑ_ç`Õ, Jã¨Å∞ ¢ã‘ÎÅ â◊s~åÅ#∞
"åºáê~°O HÀã¨O, ÉÏ¡H±"≥∞~ÚeOQ∑ HÀã¨O LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ
hK« ã¨O㨯 $ux QÆ∞iOz =∞#O f„=OQÍ PÖ’zOKåe.
¢ã‘ÎÅ =ºH˜ÎQÆ`« rq`åÅÖ’H˜ K˘~°|_ç "åi Q“~°"åxfl kQÆ*ψ~Û
WÖÏO˜ ã¨OѶ¨∞@#ʼnõΩ ã¨Éèíºã¨=∂[O "≥O@<Õ ã¨ÊOkOKåeû#
J=ã¨~°O ZO`≥·<å LOk. X

7. 7=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
=ÚkQ˘O_» HÍÅ∞ÊÖ’¡ =∞~°}˜Oz# "åà◊¡O`å ‰õÄe
KÕã¨∞‰õΩx |uˆH ¿Ñ^ŒÖË. U_»∞QÆ∞iÖ’ S^Œ∞QÆ∞~°∞ ^Œo`«∞Å∞
JO^ŒiHõO^Œ~°∂ ‰õΩ@∞O| ÉÏ^茺`«Å∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#fl"åà◊√¡.
J„QƉõΩÅO "åà◊¡Ö’ ‰õÄ_» "≥OHõÏѨÙ~åxH˜ K≥Ok# ‰õΩ@∞O|~å=Ù
(30) P’ iH∆Í #_ç¿Ñ"å_»∞. "Õ∞_çѨe¡H˜ K≥Ok# Hõ=∞‡ ‰õΩÅã¨∞Î_»∞
z@∂ìi ÉÏ|∂~å=Ù (45) =º=™êÜ«∞‰õÄb.
U_»∞QÆ∞iÖ’ XHõ~°∞ =∞Ç≤Ïà◊. Hõ`«∞ÎÅ ÃÑ^ŒÅH˜∆‡ (50)k
"≥OHõÏѨÙ~°O „QÍ=∞O. Éèí~°Î U_®k#fl~° „H˜`«O =∞$uK≥O^•_»∞.
^•x`À ‰õΩ@∞O| ÉèÏ~°O P"≥∞ÃÑ· Ѩ_ç =Ú~îå"Õ∞¢ã‘ÎQÍ =∂i
Uɡ·=∞Ok =º=™êÜ«∞‰õÄbÅ`À ѨxKÕ~Úã¨∂Î Láêkè
á⁄O^Œ∞`ÀOk. P =º=™êÜ«∞‰õÄbÅ<Õ ‰õÄ_»QƘì =º=™êÜ«∞‰õÄb
ã¨OѶ¨∞O Ãјì W©=Å "å=∞ѨH∆ÍÅ∞ KÕѨ˜ì# Wà◊¡ã¨÷ÖÏÅ
áÈ~å@OÖ’ K«∞~°∞‰õΩQÍ áêÖÁæO@∂ =ÚkQ˘O_» áÈbã¨∞ HÍÅ∞ÊÖ’¡
<ÕÅH˘iyOk.
=ÚkQ˘O_»Ö’ AÖˇ· 28# ^èŒ~åfl KÕã¨∞Î#fl ta~°OÃÑ·H˜ ZZã‘Ê
~°"Õ∞âòÉÏ|∞, ã≤S ã¨∞ˆ~O^Œ~üÔ~_ç¤, ZãπS "≥OHõ@Ô~_ç¤ Uɡ·=∞OkH˜
ÃÑ·QÍ áÈbã¨∞ |ÅQÆO`À ^•_çH˜ =KåÛ~°∞. áÈbã¨∞Ö’¡ ã≤qÖò ^Œ∞ã¨∞ÎÖ’¡
„ˆQǨÏ∫O_£û L<åfl~°∞. "åà◊¡ ^ŒQÆæ~° =¸_»∞ ZÔH 47Å∞, Ô~O_»∞
ZãπZÖòP~üÅ∞ L<åfl~Ú. ZÔH47Å`À xifiK«Hõ∆QÍ [iÑ≤#
HÍÅ∞ÊʼnõΩ ^èŒ~åfl ã¨÷ÅOÖ’ L#fl ëêѨÙÅ∞, Wà◊√¡, z=~°‰õΩ
K«O„^ŒÉÏ|∞ HÍÅOÖ’ q^Œ∞º`üKèås˚Å `«yæOѨ٠HÀã¨OáÈ~å_ç
áÈbã¨∞ HÍÅ∞ÊÖ’¡ J=∞~°∞_»~Ú# ~å=∞Hõ$+¨‚ 㨇$uÖ’ Ãјì#
>ˇeá¶È<£ |∂`ü ‰õÄ_» `«∂Ï^≥|ƒÅ‰õΩ QÆ∞~°Ü«∂º~Ú.
JO`«‰õΩ„H˜`«O J~°÷~å„`Õ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ WOk~åáê~°∞¯ ^ŒQÆæ~°
P=∞~°} x~åǨ~°nHõ∆ KÕã¨∞Î#fl ã≤Ñ≤ZO, ã≤Ñ≤S ~å¢+¨ì HÍ~°º^Œ~°∞≈Å∞
aq.~åѶ¨∞=ÙÅ∞, ÔH.<å~åÜ«∞}Å#∞ |Å=O`«OQÍ JÔ~ã¨∞ìKÕã≤
Pã¨∞Ѩ„uH˜ áÈbã¨∞Å∞ `«~°eOKå~°∞. =∞~åfl_»∞ ~å¢+¨ì"åºÑ¨ÎOQÍ
x~åǨ~°nHõ∆Å∞ q~°q∞OK«=Åã≤OkQÍ ~å¢+¨ì <åÜ«∞Hõ`«fiO
Ñ≤Å∞ѨÙxzÛOk. =ÚkQ˘O_», "≥OHõÏѨÙ~°O, z~°∞=∞„i, "Õ∞_çѨe¡
„QÍ=∂Å#∞Oz ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞=O^ŒÅ Uɡ·=∞Ok =ÚkQ˘O_»
KÒ~°™êÎÖ’ ^èŒ~åfl =ÚyOKÕ ^Œâ◊Ö’ L<åfl~°∞. =ÚkQ˘O_» Y=∞‡O‰õΩ
Ѩk¿ÇÏ#∞ H˜Ö’g∞@~°¡ ^Œ∂~°OÖ’ L#fl =∞O_»ÅˆHO„^ŒO.
=¸_»∞"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ K«i„`« L#fl É∫^•ú~å=∞O. `≥ÅOQÍ}
Ô~·`åOQÆ ™êÜ«Ú^èŒ áÈ~å@OÖ’ WHõ¯_ç#∞Oz ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ∞
g~Àz`«OQÍ áÈ~å_®~°∞. H˘O^Œ~°∞ J=∞~°∞ÅÜ«∂º~°∞. =ÚkQ˘O_»
[<åÉèÏ =¸_»∞"ÕÅ∞ q∞OK«^Œ∞ QÍh K«∞@∂ì Uɡ· „QÍ<≥·@∞
HõOÃÑhÅ∞ L<åfl~Ú. ~å[H©Ü«∞ K≥·`«#ºO |ÅOQÍ L#fl T~°∞.
Ô~O_»∞ ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O #∂º _≥=∞„Hõã‘ #∞Oz `˘ÅyOK«|_ç#
|O_ç~°"Õ∞âò, ™ê÷xHõ ~å^≥Å "≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù WHõ¯_» „Ѩã¨∞Î`«O
lÖÏ¡™ê÷~Ú ã≤Ñ≤ZO <åÜ«∞‰õΩÅ∞. ~å"≥Å "≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù`À áê@∞
=∞~À W^ŒÌi „Ѩã¨OQÍÅ∞ =Úyã≤ ^èŒ~åfl ta~°O =ÚyOKÕ =ÚO^Œ∞
áÈbã¨∞Å∞ =zÛ ^•_ç KÕ™ê~°∞. ta~°O ZuÎ"ÕÜ«∞ÖË^Õ=∞x ÖÏsîKå~ü˚
KÕ™ê~°∞. ÖÏsîKå~ü˚Ö’ ~å"≥Å "≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù‰õΩ PÜ«∞#
"Õ∞#Å∞¡xH˜ ÉÏQÍ ^≥|ƒÅ∞ `«ye#q. |O_ç ~°"Õ∞âò f„=OQÍ
QÍÜ«∞Ѩ_ç<å_»∞. `«=∞ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ H˘_»∞`«∞<åfl~°x
JHõ¯_» QÆ∞q∞‰õÄ_ç# „Ѩ[Å∞ KÕ`«∞Ö’¡H˜ ~åà◊√§ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
H˘O^Œ~°∞ áÈbã¨∞Å ÃÑ·H˜ qã≤~å~°∞. Z=~°∂ P*Ï˝Ñ≤OK«‰õΩO_®<Õ
`«∞áê‰õΩÅ∞ "≥∂y#q. P~°∞QÆ∞~°∞ JHõ¯_çHõHõ¯_Õ <ÕÅH˘iQÍ~°∞.
"åiÖ’ ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl =ÚQÆ∞æ~°∞ Hõ`«∞ÎÅ ÃÑ^ŒÅH˜∆‡, z@∂ìi
ÉÏ|∂~å=Ù, Ѩã¨∞ѨÙÖ˘ ‰õΩ@O|~å=Ù HÍHõ =∞~°}˜Oz#"å~°∞
|OHÍ QÀѨܫ∞º (45)k "≥OHõÏѨÙ~°O „QÍ=∞O. ÉèÏ~°º, W^ŒÌ~°∞
Ñ≤Å¡Å∞. J~°˜Ñ¨à◊√§ J=Ú‡H˘x ‰õΩ@∞OÉÏxfl áÈ+≤ã¨∞Î<åfl_»∞.
=ÚkQ˘O_»‰õΩ K≥Ok# Lã≤ÔHÅ QÀѨÙÅ∞ (45) iH∆Í
HÍi‡‰õΩ_»∞. PÜ«∞#‰õΩ XHõ H˘_»∞‰õΩ, XHõ ‰õÄ`«∞~°∞ L<åfl~°∞.
H˘_»∞‰õΩ#∞ iH∆Í #_»∞ѨÙ`«∂<Õ „˜Ñ¨ÙÖò S˜ K«kqOKå_»∞. `«O„_ç
‰õÄ_» W`«x ^ŒQÆæˆ~ L<åfl_»∞.
Pã¨∞Ѩ„uH˜ `«~°eã¨∞ÎO_»QÍ "≥OHõÏѨÙ~åxH˜ K≥Ok#
Z#QÆO^Œ∞Å g~°#fl (30) „áê}ÏÅ∞ q_çKå_»∞.
U_À=ºH˜Î *ˇ.ÉÏÅ™êfiq∞ (32) ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ L™ê‡xÜ«∂
Pã¨∞Ѩ„uÖ’ =¸_»∞~ÀAÅ áê@∞ „áê}ÏÅ`À áÈ~å_ç AÖˇ· 31#
Hõ#∞fl=¸™ê_»∞. J`«_»∞ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ J=Ú‡‰õΩ<Õ"å_»∞. ÉèÏ~°º
~°=∞}=∞‡, =ÚQÆ∞æ~°∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ Jã¨Ç¨Ü«ÚÅ∞QÍ
q∞yeáÈÜ«∂~°∞.
=ÚkQ˘O_» áÈbã¨∞ HÍÅ∞ÊÖ’¡ =∞~°}˜Oz# U_»∞QÆ∞iÖ’
XHõ¯ˆ~ =∞Ç≤Ïà◊ J~Ú#ѨʘH© Ѩ~°º=™ê#OQÍ ÉÏ^èŒÅ‰õΩ, HõëêìʼnõΩ
QÆ∞~°ÜÕ∞ºk =∂„`«O ¢ã‘ÎÅ∞, Ñ≤Å¡ÖË. WѨʘ=~°‰õΩ Ô~Hͯ_ç`Õ QÍh
_˘Hͯ_»x D ‰õΩ@∞OÉÏÖ’¡ XHõiH˜ `À_»∞QÍ XHõ~°∞ ѨxKÕã¨∞‰õΩ<Õ
ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÖ’¡ XHõ~°∞ áÈ`Õ WOHõ ‰õΩ@∞O| ÉèÏ~°=∞O`å q∞ye#
"åºã¨O"åºã¨O"åºã¨O"åºã¨O"åºã¨O
Éèí∂áÈ~å@O – =ÚkQ˘O_» áÈbã¨∞ HÍÅ∞ÊÅ∞ –
QÆ∞}áê~îåÅ∞
–Ñ≤.SÅ=∞‡

8. 8 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
"åig∞^Œ<Õ Ñ¨_»∞`«∞Ok. gà◊¡Ö’ =∞$`«∞~åÅ∞ ÃÑ^ŒÅH˜∆‡
JO^ŒiHõ<åfl ÃÑ^ŒÌ=Ü«∞ã¨∞û. Uɡ·. q∞QÆ`å"å~°O`å 45 Uà◊¡ ֒ѨÙ
"åàı¡. W^ŒÌÔ~·`Õ =ÚÃÑÊÂÅÖ’ L<åfl~°∞. gà◊¡O^ŒiH© rq`«=∞O`å
=ÚO^Õ LOk. Ñ≤Å¡Å áÈ+¨}, K«^Œ∞=Ù, P_»Ñ≤Å¡Å ÃÑo¡à◊√¡,
P~ÀQͺÅ∞, L^ÀºQÍÅ∞– Zxfl ÉÏ^茺`«Åx. WOHõ P~°∞
‰õΩ@∞OÉÏÖ’¡ D ÉÏ^茺`«#O`å ¢ã‘ÎÅ∞ <≥uÎÔH`«∞ÎHÀ"åeûO^Õ.
*ˇ.ÉÏÅ™êfiq∞H˜ =ÚQÆ∞æ~°∞ P_»Ñ≤Å¡Å∞. ÉèÏ~°º‰õΩ QÆ∞O_≥[|∞ƒ.
JO^Œ∞Hõx ÃÑ^ŒÌÑ≤Å¡#∞ Ѩ^Œ=U@<Õ
|_ç =∂xÑ≤Oz WO’¡ ÃÑ@∞ì‰õΩ
<åfl~°∞. P"≥∞ WO˜Ñ¨x KÕã≤ `«O„_çH˜
‰õÄ_» `À_»∞QÍ LO_Õk. WѨÙ_çOHõ P
ÃÑ^ŒÌÑ≤Å¡ g∞^Œ WO˜ÉèÏ~°O Ѩ_çOk.
ÉÏÅ™êfiq∞ `«e^ŒO„_»∞Å∞ ‰õÄ_»
gà◊¡g∞^Œ<Õ P^è•~°Ñ¨_ç L<åfl~°∞. XHõ
=∞$`«∞x ‰õΩ@∞O|OÖ’ Ѩ^Œ=¸_Õà◊¡
Ñ≤Å¡"åxH˜ Ô~O_»∞ H˜_ôflÅ∞ K≥_çáÈ
Ü«∂~Ú. XHõ WO’¡ XHõ Ñ≤Å¡"åxH˜
QÆ∞O_≥‰õΩ ~°O„^èŒ=∞~ÚOk. |∞Öˇ¡ò
QÍÜ«∞=∞~Ú# XHõ Ñ≤Å¡"å_»∞ =∞u
ã≤÷q∞`«O `«áêÊ_»∞.
Z=ih `«Ñ¨C Ѩ@ì_®xH˜ D L^•Ç¨Ï~°}Å∞ W=fi_»O
ÖË^Œ∞QÍh J~°"≥· Uà◊¡ 'ã¨fi`«O„`«— ÉèÏ~°`«OÖ’ XHõ ‰õΩ@∞O|O
`«Ö^•K«∞HÀ=_®xH˜ J~°"≥·QÆ*ÏÅ ã¨÷ÅO HÍ"åÅO>Ë Wxfl
áÈ~åÏÅ∞, Wxfl `åºQÍÅ∞ `«Ñ¨Ê"å? J~Ú<å Ѷ¨e`«O LO_»^•?
=∞~˘Hõ"≥·Ñ¨Ù [ÅÜ«∞*Ï˝Å‰õΩ, L‰õΩ¯ Hõ~å‡QÍ~åʼnõΩ, Ü«Úˆ~xÜ«∞O
`«=fiHÍʼnõΩ, ÉÏÔHûÂ@∞ HõOÃÑhʼnõΩ, á¶ê~å‡ã¨∞º˜HõÖòû‰õΩ,
iÅÜ«∞<£û‰õΩ – WOÔHxfl ÃÑ^ŒÌ"åà◊¡ J=ã¨~åÅHÀ "ÕÅ"ÕÅ ZHõ~åÅ
Éèí∂q∞ „ѨÉèí∞`«fiO ã¨fiÜ«∞OQÍ ¿ãHõiOz Wã¨∞Î#flk. P Éèí∂=ÚÖ’¡
¢ÃÑ·"Õ@∞ HõOÃÑhÅ∞ Ѩi„â◊=∞ÖË ÃÑ_»`åÜ≥∂, Ǩϟ@àı¡ ÃÑ_»`åÜ≥∂
– iÜ«∞Öò Z¿ãìò KÕ™êÎÜ≥∂ UO KÕ™êÎÜ≥∂ HÍh "å˜H˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ#
h~°∞, "≥Å∞QÆ∞, ~°Ç¨Ï^•i – Jhfl „ѨÉèí∞`«fi"Õ∞ „Ѩ[Å∞ Hõ_»∞`«∞#fl
Ѩ#∞flÅ #∞Oz ã¨=∞‰õÄ~°∞ã¨∞Î#flk. Jq Z#fl_À ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ WzÛ#
JÃã·<£¤ Éèí∂=ÚÖ’, Éèí∂^•<À^Œº=∞ Éèí∂=ÚÖ’ ÖË^• ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
W=fi=Åã≤# |OK«~å~Ú á⁄~°OÉ’‰õΩ =O˜ Éèí∂=ÚÖ’ J~Ú`Õ
Jq "≥#H˜¯ fã¨∞H˘x, WOHõ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ‰õÄ_» W™êÎ~°<Õ Pâ◊
ÖˉõΩO_® „Ѩ[Å∞ x~åfiã≤`«∞Å=Ù`«∞<åfl~°∞. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞
q=∂<å„â◊Ü«∞O HÀã¨O Z#ɡ· „QÍ=∂Ö’¡ Ô~·`«∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ∞
HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. WѨÙ_»∞ iOQÆ∞~À_»∞¤ HÀã¨O, „ˆQ@~ü ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞
HÀã¨O ~°OQÍÔ~_ç¤ lÖÏ¡ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞ K«∞@∂ì <åÅ∞QÆ∞ lÖÏ¡Å
ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅ Ô~·`«∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ∞ HÀÖ’Ê`å~°∞. =º™êÜ«∞ ‰õÄbÅ∞,
=$uΠѨx"åà◊√§ Ѩ#∞Å∞ HÀÖ’Ê`å~°∞. á⁄~°∞QÆ∞# =∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü
lÖÏ¡ ÉÏÖÏ#QÆ~üÖ’ J~°qO^À á¶ê~å‡ã¨∞º˜HõÖòû HÀã¨O „Ѩ`ÕºHõ
Pi÷Hõ =∞O_»Å∞Å H˜O^Œ Ô~·`«∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ∞ HÀÖ’Ê`«∞<åfl~°∞.
QÆ`«OÖ’ #QÆ~°O Ѩiã¨~åÖ’¡ ~å"≥∂r~å=Ù, ã¨Ow, ã¨`«ºO,
Ô~_ç¤ÖϺÉòû "≥Ú^ŒÅ∞ HÍO„ÔQãπ ~å[Ü«∞º ^•HÍ P„Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl
"ÕÅ ZHõ~åÅ Éèí∂q∞ QÆ∞iOz Ѩ„uHõÅ∞ HÀ_»~Ú ‰õÄ™ê~Ú.
#Å¡Q˘O_»Ö’ Ü«Úˆ~xÜ«∞O `«=fiHÍʼnõΩ, ~åK«H˘O_»Ö’
ÃѶ·iOQÆ∞ˆ~OlH˜ Éèí∂=ÚÅ∞ áÈ=_»"Õ∞ HÍ^Œ∞ „Ѩ=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ#
q+¨"åÜ«Ú=ÙÅ =Å¡ WѨʘˆH á¶È¡Ô~·_£ ÉÏkè`«∞Å∞ =∞ixfl
q+¨"åº^èŒ∞ʼnõΩ Ö’#=Ù`å~°∞. "≥∞^ŒH±
lÖÏ¡Ö’ ѨÏ<£K≥~°∞=Ù ^•HÍ QÍb,
h~°∞ ZO`« q+¨=∞Ü«∞=∞Ü«∂º
Ü«∞O>Ë |`«∞‰õΩ ^Œ∞~°ƒù~°"≥∞ÿOk.
áêÅ=¸~°∞ lÖÏ¡Ö’ =ÚÃÑÊ ÅHõ∆Å
[<åÉèωõΩ ã¨QÆO=∞Ok |`«HõÖËHõ
=Åã¨áÈ`«∞<åfl~°∞. JHõ¯_» H˘`«ÎQÍ
XHõ¯ „áê*ˇ‰õΩì x~å‡}O HÍ=_»O
ÖË^Œ∞. "≥∞^ŒH±lÖÏ¡ =∞Or~° hà◊√¡
#QÆ~°"åã¨∞Å∞ `åQÆ_®xˆH ã¨iáÈ=_»O
ÖË^Œ∞. J@¡x #QÆ~°"åã¨∞Å∞ ã¨∞Y
Ѩ_»∞`«∞<åfl~å JO>Ë |ã‘ÎÅÖ’¡,
áê`«|ã‘ÎÖ’x =Úã≤¡O P"å™êÖ’¡
h~°∂, QÍh, "≥Å∞QÆ∂ Hõ~°∞"Õ. ÃѶ¡ÂF=~°∞¡, ÃÇ·Ï>ˇH± <åQÆiHõ`« =zÛ
|_»∞QÆ∞ „Ѩ[Å |`«∞‰õΩ ^Œ∞~°ƒù~°"≥∞ÿOk.
WOHõ Pk"åã¨∞Å~Ú`Õ áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì H˜O^Œ
=¸_»∞=O^ŒÅ „QÍ=∂Å∞ h@ =Ú#QÆ#∞<åfl~Ú. J~°‰õΩ
Ö’Ü«∞Ö’, q[Ü«∞#QÆ~°O Zãπ.HÀ@Ö’ Pk"åã¨∞Å∞
x~åfiã≤`«∞Å=Ù`«∞<åfl~°∞. U*ˇhû UiÜ«∂ JO`å q+¨[fi~åÅ∞,
Hõ_»Ñ¨Ö’ Ü«Úˆ~xÜ«∞O `«=fiHÍÅ∞, „|Ǩχ}˜ ã‘ìÖòáê¡O@∞,
W_»∞ѨÙÅáêÜ«∞ – „Ѩ[Å∞ TÑ≤i Ñ‘Å∞ÛHÀ‰õΩO_® KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
Hõhã¨O x~°ã¨# `≥ÅѨ_®xH˜ ‰õÄ_» ÖË^Œ∞. J#O`«Ñ¨Ù~°O Hõ~°∞=Ù,
=Åã¨Å∞ – ^Õâ◊=∞O`å áêÅ=¸~°∞ =Öˇ „Ѩã≤^Œú"Õ∞.
„Ѩ`ÕºHõ Pi÷Hõ =∞O_»Å∞Å∞, „ѨÉèí∞`«fi x~åfiã≤`« q^è•#O
=O˜ W©=Å „ѨѨOK«ÉϺO‰õΩ q^è•<åÅ =Å¡
ã¨=∞ã¨ºÖˇ^Œ∞~˘¯O@∞#fl „Ѩ[Å x["≥∞ÿ# ÉèÏ~åxfl "≥∂Ü«∂eûOn
PÜ«∂ ‰õΩ@∞OÉÏÖ’¡x ¢ã‘ÎÖË.
=º=™êÜ«∞‰õÄbÅ∞QÍ, J_»qÖ’ P‰õΩ, Hõ>ˇìÅ∞, ѨO_»∞¡,
HÍÜ«∞Å∞ Uˆ~"åiQÍ, c_ôÅ∞ KÕ¿ã"åà◊√¡QÍ – ã¨Ç¨Ï„㨠=$`«∞ÎÖ’¡
áêÖÁæ<Õ "åà◊√¡QÍ XHõ"≥·Ñ¨Ù – `å=Ú `≥KÕÛ <åÅ∞QÆ∞ ÃÑ·ã¨Å∞,
‰õΩ@∞O|OÖ’ ã¨OáêkOK«QÆeˆQ ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ `≥KÕÛ <åÅ∞QÆ∞ ÃÑ·ã¨Å∞
HõeÑ≤ Wà◊√¡ "≥à◊¡nÜ«∞=Åã≤# ÉÏ^茺`å ¢ã‘ÎÅ^Õ. Ñ≤Å¡Å áÈ+¨},
"åà◊¡ Éèíq+¨º`«∞Î QÆ∞iOz# PO^Àà◊# ‰õÄ_» `«O„_çHõ#fl `«e¡ˆH
Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. x*ÏxH˜ W@∞=O˜ ÉÏ^茺`«ÖË J<åkQÍ
¢ã‘ÎÅ#∞ Z‰õΩ¯= |Å"≥∞ÿ# áÈ~å@â◊‰õΩÎÅ∞QÍ =∞Å∞ã¨∞Î#flq.
`«Å^•K«∞HÀ=_®xH˜WO`«h_»LO>ËPHõex,
^Œi„^•xfl,J==∂<åxfl‰õÄ_»Hõ_»∞ѨÙÖ’ÃÑ@∞ìH˘x
^•K«∞HÀ=K«∞Û#xHõ#∞Hõ`«Åg∞^ŒWO`«HõѨC
LO_®Åx,JHõ¯_»Hõ_»∞ѨÙÖ’HÍà◊√¡ÃÑ@∞ìH˘#~Ú<å
|`«Hõ=K«∞Û#xã¨QÆ@∞¢ã‘ÎÉèÏqã¨∞ÎOk.J~Ú`Õ
J@∞=O˜ h_» H˘~°ˆH =∞m¡ P ã¨QÆ@∞ ¢ã‘Î, =ÚYºOQÍ
^Œo`«,Pk"åã‘,|_»∞QÆ∞=~åæÅ#∞Oz=zÛ#¢ã‘Î
gkä#Ѩ_çáÈ~åÏÅ∞KÕÜ«∞Hõ`«Ñ¨Ê_»OÖË^Œ∞.

9. 9=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
Ô~O_»∞<≥ÅÅ∞QÍ ~å¢+¨ì"åºÑ¨ÎOQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#fl Éèí∂áÈ~åÏÖ’¡,
=ÚYºOQÍ Wà◊§ã¨÷ÖÏÅ áÈ~åÏÖ’¡ „ѨuKÀ@ ¢ã‘ÎÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ
áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. =ÚO^Œ∞ÉèÏQÍ# LO@∞<åfl~°∞. q∞e>ˇO@∞QÍ
áÈ~å_»∞`«∞<åfl~°∞. áÈbã¨∞¿ãì+¨<£Å =ÚO^Œ∞ ÖÏsîʼnõΩ, `«∂ÏʼnõΩ
"≥~°=‰õΩO_® ^èŒ~åflÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. áÈbã¨∞Å#∞, JkèHÍ~°∞Å#∞
Z^Œ∞iOz xÅnã≤ `«=∞ ǨωõΩ¯Å#∞ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. ~å¢+¨ìOÖ’
ѨÅ∞KÀ@¡ [iy# ÖÏsîKåi˚Ö’¡ Z‰õΩ¯=QÍ ^≥|ƒÅ∞ ux,
QÍÜ«∞Ѩ_ç#"åà◊√¡ ¢ã‘ÎÖË.
=~°æã¨=∂[O U~°Ê_ç =º=™êÜ«∞ rq`«OÖ’ ¢ã‘Î Z‰õΩ¯=QÍ
WO˜H˜ Ѩiq∞`«=∞~Ú, K«Å# ã¨=∂*ÏÅ∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞QÍ ã≤÷~°
ã¨=∂*ÏÅ∞ JÜ«∂ºHõ Jx"å~°ºOQÍ =º=ã¨÷ ¢ã‘ÎH˜ WO˜ Ü«∂=#∞
ÃÑOzOk. `«Å^•K«∞HÀ=_®xH˜ WO`« h_» LO>Ë PHõex,
^Œi„^•xfl, J==∂<åxfl ‰õÄ_» Hõ_»∞ѨÙÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x ^•K«∞HÀ=K«∞Û
#x Hõ#∞Hõ `«Åg∞^Œ WO`« HõѨC LO_®Åx JHõ¯_» Hõ_»∞ѨÙÖ’
HÍà◊√¡ ÃÑ@∞ìH˘#~Ú<å |`«Hõ=K«∞Û#x ã¨QÆ@∞ ¢ã‘Î ÉèÏqã¨∞ÎOk.
J~Ú`Õ J@∞=O˜ h_» H˘~°ˆH =∞m¡ P ã¨QÆ@∞ ¢ã‘Î, =ÚYºOQÍ
^Œo`«, Pk"åã‘, |_»∞QÆ∞ =~åæÅ #∞Oz =zÛ# ¢ã‘Î gkä# Ѩ_ç
áÈ~åÏÅ∞ KÕÜ«∞Hõ `«Ñ¨Ê_»OÖË^Œ∞. W"åfià◊ Wà◊¡ ã¨÷ÖÏÅ HÀã¨O
áÈ~å@"Õ∞ HÍ^Œ∞ Kè«fÎãπѶ¨∞_£Ö’ ™êÖÏfiA_»∞O‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ
q=ÚH˜Î áÈ~å@OÖ’ ‰õÄ_» g~Àz`«OQÍ ã¨QÆÉèÏQÆOQÍ ¢ã‘ÎÅ∞
áÈ~å_»∞`«∞<åfl~°∞.
W©=e K«i„`«Ö’ `≥ÉèÏQÍ "≥Ú^ŒÅ∞ #Ok„QÍ"£∞ =~°‰õΩ
[iy# Jxfl áÈ~åÏÖ’¡#∞ ɡOQÍÖòÖ’ ¢ã‘ÎÖË =ÚO^Œ∞<åfl~°∞.
1940Ö’ ɡOQÍÖòÖ’ [iy# `≥ÉèÏQÍ áÈ~å@O ѨO_ç# ѨO@Ö’
=¸_À=O`«∞ ѨO_çOz# =º=™êÜ«∞‰õÄbÅH˜"åfiÅ#fl
_ç=∂O_»∞`À [iyOk. WO^Œ∞Ö’ Z‰õΩ¯=ÉèÏQÆO ¢ã‘ÎÖË <åÜ«∞Hõ`«fiO
=Ç≤ÏOz áÈ~å_®~°∞. =º=™êÜ«∞^ÕâßÖ’¡ ZHõ¯_»~Ú<å Éèí∂áÈ~å@O
J<Õk Éèí∂q∞ÖËx ¿Ñ^ŒÅ∞,
=º=™êÜ«∞ ‰õÄbÅ∞ KÕ¿ã
áÈ~å@"Õ∞ QÆ#∞Hõ, "åà◊¡Ö’ ^•^•Ñ¨Ù
JO^Œ~°∂ ^Œo`«∞Å∞, Pk"åã¨∞ÖË
LOÏ~°∞. JO^Œ∞Ö’ Z‰õΩ¯=QÍ
¢ã‘ÎÖË LOÏ~°∞. Hõ#∞Hõ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ
áÈ~åÏÖ’¡#∂ =ÚO^Œ∞ÉèÏQÍ#
LOÏ~°∞. K«i„`« „Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ#
z@QÍOQ∑ PÜ«Ú^è•QÍ~°O ^•_çÖ’
ã¨∂~°º¿ã<£`À áê@∞ HõÅÊ<å^Œ`ü ‰õÄ_» g~Àz`«OQÍ áêÖÁæ#flk.
Éèí∂áÈ~å@OÖ’ HõoOQÆ#QÆ~üÖ’ Pk"åã¨∞Å∞ ÏÏ L‰õΩ¯
Hõ~å‡QÍ~°O ^Œ∞~å„Hõ=∞}‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_ç Ѩ^ŒH˘O_»∞=∞Ok
Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏã≤<åHõ JO`«Hõ<åfl g~Àz`«OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#fl
áÈ~åÏÅ∞ ɡOQÍÖòÖ’ã≤OQÆ∂~°∞, #Ok„QÍ"£∞ áÈ~åÏÅ∞.
ã≤OQÆ∂~°∞Ö’ ÏÏ HÍ~°¡ HõOÃÑhÅ HÀã¨O Ô~·`«∞Å #∞Oz
ã¨ã¨ºâߺ=∞Å"≥∞ÿ# "ÕÖÏk ZHõ~åÅ Éèí∂q∞ "≥#H˜¯ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
#Ok„QÍ"£∞Ö’#~Ú`Õ 37 „QÍ=∂Ö’¡ WO_À<Õ+≤Ü«∂‰õΩ K≥Ok#
ã¨bO HõOÃÑh HÀã¨O "ÕÖÏk ZHõ~åÅ Éèí∂q∞ „ѨÉèí∞`«fiO P„Hõq∞Oz
Hõ@ìɡ˜ìOk. `«=∞ WO˜K«∞@∂ì `À@Å∞ "Õã¨∞H˘x, ѨO@Å∞
ѨO_çã¨∂Î, H˘|ƒi, W`«~° Ѷ¨Å=$H∆ÍÅ∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl „Ѩ[Å∞,
=ÚYºOQÍ ¢ã‘ÎÅ∞, JO^Œ∞Ö’#∂ [<åÉèÏs`åº =Úã≤¡OÅ∞ f„=OQÍ
„ѨuѶ¨∞˜OKå~°∞. [#=i #∞Oz Zxq∞k <≥ÅÅ∞QÍ WOHÍ
„ѨuѶ¨∞˜ã¨∞Î<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH [#=i 7# XHõ™êi, =∂~üÛ 14#
=∞~À™êi =ÚQÆ∞æ~°∞, Ѩ^Œ∞Å ã¨OYºÖ’ ǨÏ~°‡`ü "åÇ≤Ïh J<Õ
ã≤Ñ≤ZO ¿ã# KÕ`«∞Ö’¡#∂, áê~åq∞e@s HÍÅ∞ÊÖ’¡#∂
=∞~°}˜OKå~°∞. qëê^ŒHõ~°=∞~Ú# q+¨Ü«∞"Õ∞=∞O>Ë ZO^Œ~À
áÈ~å_»∞`«∞#fl ¢ã‘ÎÅ∞ ã≤Ñ≤ZO QÆ∂O_®Å, áÈbã¨∞Å KÕ`«∞Ö’¡ Öˇ·OyHõ
J`åºKå~åxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. (D q=~åÅ∞ ZO`À „áê=∂}˜HõOQÍ
QÆ`« ã¨OzHõÖ’¡ áê~î°‰õΩÅ∞ K«k"Õ LOÏ~°∞.)
WOHõ Kè«fÎãπѶ¨∞_£ |ã¨Î~üÖ’, =ÚYºOQÍ ^ŒO`≥"å_»Ö’ QÆ`«
Ô~O_»∞#fl~° ã¨O=`«û~åÖ’¡ U_»∞=O^ŒÅUɡ· =∞Ok ǨÏ`«∞ÅÜ«∂º~°∞.
=O^ŒÅH˘kÌ ¢ã‘ÎÅ∞ Öˇ·OyHõ J`åºKå~åxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë |ã¨Î~üÖ’ ɡ·ÅkÖÏ¡ W#∞Ѩ~°[O „áê*ˇ‰õΩì `«~åfi`« QÆ`«
Ô~O_»∞#fl~° ^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ qѨ¡"À^Œº=∞ „ѨÉèÏ=O =Å¡XHõ¯
|Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑh ‰õÄ_» „Ѩ"ÕtOK«ÖËHõáÈ~ÚOk. WѨÙ_»∞#fl
a*ˇÑ≤ „ѨÉèí∞`«fiO áșȯ, Z™êû~ü, ÏÏ =O˜ L‰õΩ¯ HõOÃÑhÅ`À
XѨÊO^•Å∞ KÕã¨∞‰õΩ#flk. Pk"åã‘ „Ѩ[Å∞ „ѨuѶ¨∞˜ã¨∞Î<åfl~°∞.
P „ѨuѶ¨∞@##∞ J}K«_®xH˜ „ѨuѨHõ∆ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩ_»∞
=∞¿ÇÏO„^ŒHõ~°‡ '™êÖÏfiA_»∞O— (âßOu"Õ@) Jx ^•_çx
HõxÃÑÏì_»∞. Pk"åã‘Å#∞ |Å=O`«OQÍ ÃãÊ+¨Öò áÈbã¨∞
JkèHÍ~°∞¡QÍ xÜ«∞q∞Oz Pk"åã¨∞Å#∞ ÅHõ∆Åã¨OYºÖ’
J_»q#∞Oz `«~°eOz ~À_»¡Ñ¨Hõ¯# ÉËãπ HͺOѨÙÖ’¡ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞.
„a˜+π HÍÅѨ٠Ãã˜Öò"≥∞O@¡#∞
áÈe# D x~åfiã≤`« HÍ~°º„Hõ=∂xfl
„ѨuѶ¨∞˜OKÕ „Hõ=∞OÖ’ [~°∞QÆ∞
`«∞#fl ~å[ºÇ≤ÏO㨠K≥ѨÊ~åxk.
^è•<åºQÍ~åÅ∞, ѨO@Å ^èŒfiOã¨O
KÕã¨∞Î<åfl~°∞. J_»qx ^èŒfiOã¨O KÕã≤
Pk"åã¨∞Å#∞ h˜Ö’x KÕѨÅ#∞
X_»∞¤# Ѩ_Õã≤#@∞¡QÍ ÉËãπHͺOѨÙÖ’¡
x~°ƒOkèã¨∞Î<åfl~°∞. qѨ¡"À ^Œº=∞OÖ’
L#fl ѨÙ~°∞+¨µÅ HÀã¨O ¢ã‘ÎÅÃÑ· Öˇ·OyHõ J`åºKå~åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
*Ï_» K≥ѨÊHõáÈ~Ú<å, gà◊¡ˆH ™ê#∞Éèí∂u L#fl^Œ#∞‰õΩ<åfl
K«O¿Ñã¨∞Î<åfl~°∞.
J~Ú<å QÆ`«OÖ’ qÜ«∞`åfl"£∞#∞ =∞~°Ñ≤OKÕÖÏ, „Ѩã¨∞Î`«O
W~åH±#∞ `«ÅÑ≤OKÕÖÏ ¢ã‘ÎÅ∞, ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ „ѨuѶ¨∞˜ã¨∞Î<åfl~°∞.
=∞#O QÆ=∞xOK« =Åã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞=∞O>Ë
DJaè=$kú#=¸<å‰õΩHõ@∞ì|_ç„Ѩ[eflx~åfiã≤`«∞efl
KÕã¨∞Î#fl„ѨÉèí∞`åfiÅ#∞`˘ÅyOz„Ѩ[Å∞`«=∞‰õΩÉèí∂q∞,
h~°∞,h_»,"≥Å∞QÆ∞,q`«Î#O,Z~°∞=Ù,QÆ∞_»¤W=fiQÆeˆQ
„Ѩ*Ï™êfi=∂ºxfl <≥ÅH˘ÖËÊ áÈ~å@O KÕ¿ãÎ `«Ñ¨Ê
„Ѩ`åº=∂flÜ«∞O ÖË^Œ∞.

10. 10 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
Xi™êûÖ’ aE [#`å^Œàò „ѨÉèí∞`«fiO, ɡOQÍÖòÖ’ ÖˇÑ¶πì„Ѷ¨Oò
„ѨÉèí∞`«fiO, Kè«fÎãπѶ¨∞_£Ö’ a*ˇÑ≤ „ѨÉèí∞`«fiO, =ÚkQ˘O_»Ö’
HÍÅ∞ÊÅ∞ [iÑ≤Ok HÍO„ÔQãπ „ѨÉèí∞`«fiO. D HÍO„ÔQãπ „ѨÉèí∞`åfixH˜
~å¢+¨ìOÖ’#∞, ˆHO„^ŒOÖ’#∞ =∞^ŒÌ`«∞xã¨∞Î#flk ÖˇÑ¶πì„Ѷ¨Oò.
ˆHO„^ŒOÖ’ L#fl Ü«ÚÑ≤Z „Ѩ`ÕºHõ Pi÷Hõ =∞O_»Å∞Å
q^è•<åxfl J=∞Å∞ KÕã¨∞Î#flk. nxH˜ H˘xfl ã¨=~°}Å`À ÖˇÑ¶πì
„Ѷ¨Oò =∞^ŒÌ`«∞ L#flk. J>Ë¡ 1991Ö’ Ñ≤q #~°ã≤OǨ~å=Ù
ǨÏÜ«∂OÖ’ „Ѩ"Õâ◊Ãјì# #∂`«# Pi÷Hõ q^è•<åxfl, JO>Ë
„ѨѨOpHõ~°}, ¢ÃÑ·"Õ©Hõ~°}, ã¨~°mHõ~°} J<Õ „ѨѨOK«ÉϺO‰õΩ
Jaè=$kú #=¸<å#∞ 96Ö’ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# "å*ò¿Ñ~Ú
<åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’x Z<£_çZ, ~å¢+¨ìOÖ’ K«O„^ŒÉÏ|∞ `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O
„ѨÉèí∞`«fiO H˘#™êyOK«_»"Õ∞ HÍ^Œ∞, "ÕQÆ=O`«O KÕ™ê~Ú. D
q^èŒOQÍ HÍO„ÔQãπ, a*ˇÑ≤, "å=∞ѨH∆ÍÅ∞ =O˜ ^Õâ◊™ê÷~Ú
áê~°¡"≥∞O@s áêsìÅ∞, ˜_çÑ≤, J™êûO QÆ}Ѩi+¨`ü, JHÍb^Œàò,
J#fl_çZOÔH, _çZOÔH, aE [#`å^Œàò, [#`å^Œàò (^Õ"≥Q“_»)
=O˜ Jxfl „áêOfÜ«∞ áêsìÅ∞ „ѨѨOK«ÉϺO‰õΩ Jaè=$kú
#=¸<å#∞ P"≥∂kOz JkèHÍ~°OÖ’ L#flKÀ@, L#flHÍÅOÖ’
J=∞Å∞ KÕ™ê~Ú. J=∞Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú. QÆ∞[~å`üÖ’ a*ˇÑ≤ ZO`«
f„=OQÍ J=∞Å∞ KÕã¨∞Î#fl^À, ɡOQÍÖòÖ’ ã≤Ñ≤ZO ‰õÄ_» JO`Õ
Ѩ@∞ì^ŒÅ`À J=∞Å∞ KÕã¨∞Î#flk.
D „ѨѨOK«ÉϺO‰õΩ Jaè=$kú #=¸<å‰õΩ `å*Ï L^•Ç¨Ï~°}
„Ѩ`ÕºHõ Pi÷Hõ =∞O_»Å∞Å ¿Ñ~°∞`À ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ J~Ú^Œ∞=O^ŒÅ
'ã¨O™ê÷<åÅ—#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»O. WHõ¯_» ÉèÏ~°`« ~å*ϺOQÆO
Ö’x âßã¨<åÅ∞ K≥Å¡=Ù. ÉèÏ~°`« „Ѩ[Å ™ê~°fiÉè∫=∞`«fiO K≥Å¡^Œ∞.
J"≥∞iHÍ, Ü«¸~°Ñ¨Ù |Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑhʼnõΩ, "åà◊¡H˜Hõ¯_»
`≥·<åfÅ∞QÍ =º=ǨÏiOKÕ ÏÏ lO^•Öò, JOÉÏh, Z™êû~ü
=O˜ |_® HõOÃÑhʼnõΩ ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ "ÕÅH˘Åk ZHõ~åÅ Éèí∂q∞
HÍ"åe. J_»q HÍ"åe. "≥∞ÿ^•# Éèí∂=ÚÅ∞ HÍ"åe. c_»∞Éèí∂=ÚÖË
HÍ=٠ѨO@á⁄ÖÏÅ∞ HÍ"åe.
W"åfià◊ ˆHO„^Œ, ~å¢+¨ì „ѨÉèí∞`åfiÅhfl ^Œ∞<Õfl"åiH˜ Éèí∂q∞
HÍ^Œ∞ QÆ^•, `«Å^•K«∞HÀ=_®xH˜ J~°"≥· QÆ*ÏÅ Éèí∂q∞ ‰õÄ_»
~ÚKÕÛ ã≤÷uÖ’ ÖË=Ù. ZO^Œ∞HõO>Ë ˆHO„^Œ, ~å¢+¨ì „ѨÉèí∞`åfiÅ∞
~°Hõ~°HÍÅ HõOÃÑhÅ HÀã¨O, J@∞=O˜ „ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨O
Éèí∂q∞x ¿ãHõiOKÕ |$ǨÏ`«Î~° HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ L<åfl~Ú.
XHõ¯=∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë ã¨÷ÖÏÅ∞ W=fi_»OÖ’ HÍ^Œ∞ „ѨÉèí∞`åfiÅ∞
ã¨÷ÖÏÅ #∞Oz „Ѩ[efl `˘ÅyOK«_»O (_çãπ¿Ñ¡ãπ"≥∞Oò)Ö’
x=∞QÆfl=∞~Ú L<åfl~Ú.
D Jaè=$kú #=¸<å‰õΩ Hõ@∞ì|_ç „Ñ¨[efl x~åfiã≤`«∞efl
KÕã¨∞Î#fl „ѨÉèí∞`åfiÅ#∞ `˘ÅyOz „Ѩ[Å∞ `«=∞‰õΩ Éèí∂q∞, h~°∞,
h_», "≥Å∞QÆ∞, q`«Î#O, Z~°∞=Ù, QÆ∞_»¤ W=fiQÆeˆQ „Ѩ*Ï™êfi=∂ºxfl
<≥ÅH˘ÖËÊ áÈ~å@O KÕ¿ãÎ `«Ñ¨Ê „Ѩ`åº=∂flÜ«∞O ÖË^Œ∞.
áêʼnõΩiÎÖ’ `«# á⁄ÅOÖ’ ѨO@ HÍáê_»∞HÀ=_®xH˜ KåHõe
SÅ=∞‡, "≥ÚO„_®~ÚÖ’ H“Å∞ǨωõΩ¯ HÍáê_»∞HÀ=_®xH˜ ÅO|_®
¢ã‘ÎÅ∞, NH͉õΩà◊OÖ’ J_»qÖ’ ~åe# Hõ„~° U~°∞‰õΩx =KÕÛ Ç¨Ï‰õΩ¯
H˘~°‰õΩ QÆ∞#fl=∞‡, Hõ~°∂flÅ∞lÖÏ¡ =∞^Œ∂Ì~°∞Ö’ Éèí∂q∞HÀã¨O ^Œo`«
=∞Ç≤Ïà◊Å∞ Z@∞=O˜ áÈ~åÏÅ∞ KÕ™ê~À, =ÚkQ˘O_»Ö’ HõuÎ
ÃÑ^ŒÅH˜∆‡ =O˜ "åà◊√¡ Wà◊¡ã¨÷ÖÏÅ HÀã¨O Z@∞=O˜ áÈ~åÏÅ∞
KÕ™ê~À J@∞=O˜ áÈ~åÏÅ∞ KÕÜ«∞_»O `«Ñ¨Ê ^ŒQÆæi =∂~åæÅ∞
ÖË=Ù. U XHõ =ÚYº=∞O„u ~år<å=∂<À, XHõ áêsì JkèHÍ~°O
`˘Åy WOH˘Hõ áêsì JkèHÍ~°OÖ’H˜ ~å=_»"≥∂ =∞# =∞øeHõ
ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ѩiëê¯~°O HÍ*ÏÅ^Œ∞.
2004 JHÀì|~ü #∞OKÕ ^•^•Ñ¨Ù =¸_Õà◊¡ J#∞Éèí=O K«∂^•ÌO.
âßOuK«~°ÛÖ’¡ Ô~O_»∞ qѨ¡=áêsìÅ∞ ~å¢+¨ìOÖ’ XHõHÀ˜ W~°"≥· ÅHõ∆Å
ZHõ~åÅ q∞QÆ∞Å∞Éèí∂q∞ LO^Œx, Jk „Ѩu ^Œo`« ‰õΩ@∞OÉÏxH˜
=¸_»∞ ZHõ~åÅ K˘Ñ¨C# ‰õΩ@∞O|OÖ’ =∞Ç≤Ïà◊ ¿Ñ~°∞ g∞^Œ
il¢¿ãì+¨<£ KÕÜ«∂Åx ã¨∂zOKå~Ú. D q+¨Ü«∞OÖ’ `«=∞^Õ
PYi=∂@ HÍ"åÅ<Õ Ñ¨@∞ì^ŒÅ ÖË^Œx, ÔHP~ü "Õ}∞QÀáêÖò
<åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ ZãπP~ü â◊OHõ~°<£, ÉÁ*Ï˚`å~°HõO, ~°`«fl=∂Å,
ÉÏÅQÀáêÖò =O˜ =ÚÃÑÊÂ=∞Ok`À Éèí∂q∞ Hõq∞+¨<£ "ÕÜ«∞=∞x
ã¨∂zOzOk. q∞QÆ∞Å∞Éèí∂=ÚÖ’¡ <å˜# Z„~°*ˇO_®Å∞ `˘Åy¿ãÎ
[#=i#∞Oz Éèí∂ã¨O㨯~°}Å∞ KÕѨ_»∞`å=∞x „ѨÉèí∞`«fiO
K≥Ñ≤ÊOk. =∞^茺=~°∞ÎÅ∞ ‰õÄ_» J=HÍâ◊O WzÛ K«∂_»=∞<åfl~°∞.
[#=i #∞Oz Éèí∂ã¨O㨯~°}Å∞ HÍ^Œ∞ QÆ^• Z<£H“O@~°∞¡
„áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. =∞^Œ∂Ì~°∞ Éèí∂áÈ~å@ <ÕѨ^䌺O #∞Oz
L^Œº=∞OÖ’H˜ =zÛ# PO„^茄Ѩ^Õâò K≥·`«#º=∞Ç≤ÏàÏ ã¨=∂Yº
ÅH˜∆‡x [#=i 8# Z<£H“O@~ü KÕ™ê~°∞.
Éèí∂q∞ Hõq∞+¨<£ HÀ<Õ~°∞ ~°OQÍ~å=Ù <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’
P~°∞QÆ∞i`À "Õ™ê~°∞. ã¨fi`«O„`« Éèí∂q∞ Hõq∞+¨<£QÍ U~°Ê_ç z`«∂Î~°∞,
QÀ^•=i, HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’¡ ÉÁ*Ï˚`å~°HõO QÍi J^茺Hõ∆`«# ^Œ$+≤ìH˜
`≥zÛ# q∞QÆ∞Å∞Éèí∂q∞x ‰õÄ_» ѨOK«ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ "å=∞ѨH∆ÍÅ∞
HÀ<Õ~°∞ ~°OQÍ~å=Ù Hõq∞+¨<£ x"ÕkHõ#∞ |Ü«∞@ÃÑÏìÅx
H˘O`«HÍÅO, |Ü«∞@ÃÑÏìHõ JO^Œ∞Ö’x ã¨∂K«#Å∞ J=∞Å∞
KÕÜ«∂e WѨʘ ^•HÍ PO^Àà◊#, L^Œº=∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
HÀ<Õ~°∞ ~°OQÍ~å=Ù Hõq∞+¨<£ q∞QÆ∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ∞ „Ѩu„QÍ=∞OÖ’
^Œo`« ‰õΩ@∞OÉÏʼnõΩ XH˘¯Hõ¯ ZHõ~°O W"åfiÅx ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤Ok.
„ѨÉèí∞`«fiOÖ’x ã‘xÜ«∞~ü ™êOѶ≤∞Hõ ã¨OˆH∆=∞ =∞O„u ã≤á¶ê~°ã¨∞#∞
‰õÄ_» J=∞Å∞ KÕ¿ã ã≤÷uÖ’ „ѨÉèí∞`«fiO ÖË^Œ∞. z=~°‰õΩ "å=∞ѨH∆ÍÅ∞
HÀˆ~ Éèí∂q∞ Hõq∞+¨<£#∞ "Õ¿ã ã≤÷uÖ’ ‰õÄ_» ÖË^Œ∞.
Wk ѨOK«áêO_»=ÙÅO>Ë =∞OK«OHÀà◊¡ =Öˇ =ÚQÆ∞æ~°∞ Jx
W^ŒÌix K«∂¿Ñ XHõ¯"ÕÅ∞ Hõ^äŒ =Öˇ LOkHõ^Œ∂. è

11. 11=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
è z=iH˜"åfià◊ <≥ÅÅ `«~°|_ç [~°∞QÆ∞`«∞#fl WÅ¡ã¨÷ÖÏÅ
áÈ~å@OÖ’ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ J~°"≥· QÆ*ÏÅ ã¨÷ÅO W=fi_®xH˜ ‰õÄ_»
„ѨÉèí∞`«fiO ^ŒQÆæ~° Éèí∂q∞ q∞QÆÅÖË^Œ∞.
WѨʘH˜ =ÚkQ˘O_» J=∞~°∞Å∞ U_»∞QÆ∞iH˜ áêuÃÑ@ì
_®xHÀ, ^ŒÇ¨Ï#O KÕÜ«∞_®xHÀ `«ÖÏ P~°∞ J_»∞QÆ∞Å ã¨÷ÅO =∂„`«O
WKåÛ~°∞. P ã¨÷ÖÏÅ g∞^Œ ‰õÄ_» ˆ~Ѩ٠JHõ¯_» „QÍ<≥·@∞ HõOÃÑhÖ’,
„Ѩ`ÕºHõ Pi÷Hõ =∞O_»Å∞Ö’ ~å=x Qͺ~°O© ÖË^Œ∞.
„Ѩ`ÕºHõ Pi÷Hõ =∞O_»Å∞Å K«ÏìxH˜ =ÚO^Œ∞ „ѨÉèí∞`«fiO
(QÆ`« ã¨OzHõ `«~°∞"å~Ú)
âßOuã¨∞^èŒÑ¶¨∞’+π
1917Ö’ ÉÏi™êÖòÖ’ [##O. k<Õâò =∞AO^•~ü ^Œà◊OÖ’
ã¨Éèí∞º~åÅ∞. 1931Ö’ 'â◊H˜Î"åÇ≤Ïx— J<Õ q^•ºi÷ã¨OѶ¨∂xfl ™ê÷Ñ≤Oz
J=∂‡~ÚʼnõÄ, JÉσ~ÚʼnõÄ "åºÜ«∂=∞O, PÜ«Ú^è•Å
LѨÜ≥∂QÆOÖ’ tHõ∆} W=fi™êyOk. ^Œo`« ‰õΩÖÏÖ’¡ ^Õâ◊ÉèíH˜Îx
ÃÑOá⁄OkOK«_»O HÀã¨O XHõ 'ǨÏi[# q^•º=∞Ok~å—xfl `≥izOk.
ã¨Oã¨÷‰õΩ K≥Ok# J<ÕHõ=∞Ok JÔ~ã¨∞ìHÍ=_»O`À ã¨Oã¨÷ ÉÏ^茺`«Å∞
‰õÄ_» KÕѨ˜ìOk. JO^Œ∞Hõ<Õ „yO_Õ¡ ÉϺO‰õΩ KÀs ˆHã¨∞Ö’
J#∞=∂#O`À P"≥∞#∞ Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. *ˇ·Ö’¡ J<å~ÀQƺO áêÅ∞
HÍ=_»O`À `«fi~°QÍ =kÖËÜ«∂eû =zÛOk. J~Ú<å áÈbãπ
ѨǨ~åÅ∞ QÆ$ǨÏx~°ƒO^èŒOÖ’ =ÙOKå~°∞. 1937 =~°‰õΩ D Mˇ·^Œ∞
H˘#™êyOk. q_»∞^ŒÅÜ«∂ºHõ ‰õÄ_» ~°Ç¨Ï㨺 HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡
áêÖÁæ<Õk. 1942Ö’ L^Œº=∞O TѨO^Œ∞‰õΩ#flѨC_»∞ q∞e>ˇOò
K«~°ºÖ’¡, q^èŒfiOã¨Hõ K«~°ºÖ’¡ áêÅ∞ѨOK«∞‰õΩO^Œx P"≥∞#∞
JÔ~ã¨∞ìKÕã≤ *ˇ·Å∞‰õΩ ѨOáê~°∞. J~Ú`Õ D™ês J<å~ÀQƺ
HÍ~°}OQÍ P"≥∞#∞ QÆ$ǨÏx~°ƒO^èŒOÖ’ =ÙOKåeû =zÛOk. P"≥∞
K«^Œ∞=Ù‰õΩOÏ#O>Ë J#∞=∞u W=fiÖË^Œ∞. 1945Ö’
q_»∞^ŒÅÜ«∂ºˆH HÍÖË*òÖ’ KÕ~°QÆeæOk.
™êq„f ^Õq
z@ìQÍOQ∑ ^•_ç `«~åfi`« ã¨∂~°º¿ã<£, x~°‡Öò¿ã<£, „Ñ‘uÅ`«
D"≥∞ WO’¡<Õ P„â◊Ü«∞O á⁄O^•~°∞. Q“~°=O`À Ñ≤#fl=∂‡ Jx
Ñ≤eKÕ"å~°∞. 1932 E<£ 12# "å~°∞ u#_®xH˜ ‰õÄKÀQÍ<Õ
áÈbã¨∞Å∞ K«∞@∞ì=ÚÏì~°∞. Z<£H“O@~üÖ’ x~°‡Öò¿ã<£
=∞~°}˜OKå~°∞. ã¨∂~°º¿ã<£ „Ñ‘u pHõ’¡ "≥#Hõ `«Å∞ѨÙ#∞Oz
`«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. áÈbãπ ÔHÃÑì<£ ÔH=∞~°∂<£ K«xáÈÜ«∂_»∞.
„ѨfHÍ~°O JO`å ™êq„f^Õq ÃÑ·<å, P"≥∞ H˘_»∞‰õΩ ~å=∞Hõ$+¨‚
ÃÑ·<å f~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞. P"≥∞ Éèí~°Î K«xáÈÜ«∂_»∞. ~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ∆Ü«∞~Ày.
J~Ú#ѨʘH© W^ŒÌsfl JÔ~ã¨∞ìKÕâß~°∞. W^ŒÌiH© 4 ã¨O=`«û~åÅ∞
Hõ~îÀ~°tHõ∆ qkèOKå~°∞. W^ŒÌsfl q∞_®flѨÓ~ü *ˇ·Ö’¡ =ÙOKå~°∞ QÍh
`«e¡H˜ `«# ~Ày+≤ì H˘_»∞‰õΩ#∞ K«∂¿ã J#∞=∞u W=fiÖË^Œ∞.
~å=∞Hõ$+¨‚ „Hõ=∞OQÍ =∞$`«∞º=ÚYOÖ’H˜ "≥o¡áÈ`«∞<åfl `«#
^èŒ$_»`åfixfl =∂„`«O áÈQ˘@∞ìHÀÖË^Œ∞. `«e¡x HõÅ=_®xH©
Ѩ@∞ì|@ìÖË^Œ∞. Hõ∆=∂Ѩ} HÀi q_»∞^ŒÅ HÍÖË^Œ∞. H˘_»∞‰õΩ
K«xáÈ~Ú<å `«e¡H˜ ^Œ∂~°O #∞O_ç K«∂áê~°∞ QÍh ^ŒQÆæ~°‰õΩ
~åxÜ«∞ºÖË^Œ∞.
4 ã¨O=`«û~åÅ `«~åfi`« q_»∞^ŒÖˇ·# P"≥∞
XO@i^≥·áÈ~ÚOk. XO@iQÍ<Õ rq`åxfl D^•eû# ã≤÷u.
z@QÍOQ∑ ^•_ç ã¨fi~°‚[Ü«∞Ou ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ~å=∞Hõ$+¨‚ `åºQÍxfl
H˘xÜ«∂_®~°∞ QÍh JѨC_»∞ ‰õÄ_® `«e¡ ™êq„ux =∞iÛáÈÜ«∂~°∞.
WO„^Œã¨∞^è•Ñ¶¨∞’+π
1905Ö’ "≥∞ÿ"≥∞<£ã≤OQ∑Ö’ [x‡Oz# WO„^Œã¨∞^è•Ñ¶¨∞’+π
"≥∞ÿ"≥∞<£ã≤OQ∑Ö’ ã¨∂¯Å∞ "≥∞„˜H± áêã¨~ÚºOk. `«O„_ç ã¨f+πK«O„^Œ
Ѷ¨∞’+π, `«e¡ „Ñ≤Ü«∂ ‰õΩ=∂s^Õq W^ŒÌ~°∂ HõàÏ„¿Ñq∞‰õΩÅ∞. "å~°∞
`«=∞ ‰õÄ`«∞~°∞#∞ âßOuxˆH`«<£Ö’x HõàÏÉèí=<£Ö’ PKå~°∞º_≥·#
#O^ŒÖÏÖò É’ãπ =^ŒÌ‰õΩ ѨOáê~°∞. 1926 #∞O_ç 1930 =~°‰õΩ
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678
*ÏfÜ«∞ qѨ¡=HÍi}∞Å∞
(Pâß~å}˜ F~å Ç≤ÏOnÖ’ ~°zOz# '„HÍOuHÍs =∞Ç≤ÏàÏÜÕ∞ñ— ѨÙã¨ÎHÍxH˜ ¿ãfiKåÛù#∞"å^ŒO
–q.QÍiæ
g~°=x`«Å ã¨O㨇~°}g~°=x`«Å ã¨O㨇~°}g~°=x`«Å ã¨O㨇~°}g~°=x`«Å ã¨O㨇~°}g~°=x`«Å ã¨O㨇~°}
^ŒQÆæ~° =º=™êÜ«∞O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ Éèí∂q∞ÖËx x~°∞¿Ñ^Œ‰õΩ
W=fi_®xH˜ Éèí∂q∞ÖË^Œx J#∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O. WѨC_»∞ `«Å^•K«∞
HÀ=_®xH˜ x~å„â◊Ü«ÚÅH˜=fi_®f#H˜ J~°"≥· QÆ*ÏÅ ã¨÷ÅO ‰õÄ_»
ÖË^Œx `ÕeOk. K«zÛ#"åà◊¡‰õΩ ™ê=∂lHõ â◊‡âß<åÅ∞ ‰õÄ_» ÖË=Ù.
Q“~°=„Ѩ^Œ"≥∞ÿ# =∞~°}ÏÅ∞ HÍ"åÅO>Ë Q“~°= „Ѩ^Œ"≥∞ÿ#
|`«∞‰õΩÅ∞ HÍ"åe. Q“~°= „Ѩ^Œ"≥∞ÿ# |`«∞‰õΩ áÈ~å@O ^•fi~å<Õ
™ê^茺=∞x =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ ã¨fiÜ«∞OQÍ NHõ$+¨µ‚xˆH Ç≤Ï`«É’^èŒ
KÕã≤# „^ÒѨkx XHõ™êi P"åǨÏ# KÕã¨∞‰õΩO^•O. X

12. 12 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
JHõ¯_» q^•ºi÷QÍ =ÙOk. 1926 #∞O_Õ Ü«ÚQÍO`«~ü ^Œàò`À
„ѨÉèÏq`«O J~Ú qѨ¡= HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ K«∞~°∞QÍæ áêÖ’æ™êyOk.
x+≤^Œú ™êÇ≤Ï`«ºO K«^Œ=_»O, „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® "åºÜ«∂=∞O
KÕÜ«∞_»O, "ÕQÆOQÍ Ñ¨iÔQ`«Î_»O, PÜ«Ú^è•Å#∞ LѨÜ≥∂yOK«_»O
<Õ~°∞ÛHÀ=_»O, PÜ«Ú^è•bfl =∞O^Œ∞QÆ∞O_»∞h âßOuxˆH`«<£Ö’
~°Ç¨Ï㨺OQÍ ^•K«_»O =O˜ Ѩ#∞Å∞ KÕ¿ãk. 1932Ö’ '"åòã¨<£
ǨÏ`«º ˆHã¨∞—Ö’ Ѩ~åsÖ’ =Ù#fl qѨ¡=HÍ~°∞ʼnõΩ P"≥∞ HõÅHõ`åÎ
Ö’#∂, K«O^Œ~ü<åQÀ~üÖ’#∂ ‰õÄ_® P„â◊Ü«∂xH˜ U~åÊ@∞¡ KÕã≤Ok.
Z=~À LѨÊOkOK«_»O`À áÈbã¨∞Å∞ P"≥∞#∞ "≥O|_çOK«™êQÍ~°∞.
^•O`À P"≥∞ [ÖòáêÜü∞QÆ∞sÖ’x KåÜü∞|QÍ<£ "≥o§áÈ~ÚOk.
HÍh áÈbã¨∞Å∞ JHõ¯_» ‰õÄ_® P"≥∞#∞ HõxÃÑ>Ëìâß~°∞. JÔ~ã¨∞ì
KÕâß~°∞. HÍh P^è•~åÅ∞ ÖËHõ q_çzÃÑÏìeû =zÛOk. HÍh
qKå~°} ÖˉõΩO_® Ç≤Ï*òb, „ÃÑã≤_≥hû *ˇ·à◊¡Ö’ 4 ã¨O=`«û~åÅ∞
|OkèOKå~°∞. 1937Ö’ q_»∞^ŒÖˇ·Ok. *ˇ·Ö’¡ P"≥∞ Mˇ·nÅ z„`åÅ∞
"Õã≤Ok. P"≥∞ Hõà◊‰õΩ Wk "≥∞~°∞QÆ∞Å∞ kkÌOk.
=#Å`å ^•ãπ QÆ∞ѨÎ, *’ºuHÍ<å ^Œ`ü
=#Å`« 1915Ö’ _è®HÍ, q„Hõ"£∞ѨÓ~ü lÖÏ¡ a~üQÍOÖ’
[x‡OzOk. `«O„_ç ¿ÇÏ=∞K«O^£ ^•ãπQÆ∞ѨÎ, `«e¡ x~°‡ÖÏ ã¨∞O^Œi
W^ŒÌ~°∂ ^Õâ◊Éèí‰õΩÎÖË. ‰õÄ`«∞ix ÉÏQÍ K«kqOKåÅ#∞‰õΩ<åfl
z#flѨʘ#∞O_ç âßfiã¨~ÀQÆO =ÙO_»_»O`À J<ÕHõ P@OHÍÅ
=∞^茺<Õ K«^Œ∞=Ù‰õΩOk. J~Ú#ѨʘH© P"≥∞‰õΩ =∂=¸Å∞
K«^Œ∞=Ù`À áê@∞ Ãã·H˜Öò, "≥∂Ï~ü, q=∂#O #_»Ñ¨_»OÖ’ ‰õÄ_®
tHõ∆}xKåÛ~°∞. P"≥∞`À áê@∞ "≥∞_çã≤<£ KÕ¿ã J<ÕHõ=∞Ok
¿ãflÇ≤Ï`«∞~åà◊√¡ qѨ¡=ã¨Oã¨÷Ö’¡ ã¨Éèí∞ºÅ∞. JHõ¯Öˇ·# Kå~°∞^•ãπ QÆ∞ѨÎ,
âßOu^•ãπ QÆ∞ѨÎÅ #∞O_ç ‰õÄ_» P"≥∞‰õΩ qѨ¡=ã¨∂ÊùiÎ ÅaèOzOk.
P^Œ~å≈Å∞, ã¨fi^Õj ÉèÏ=#Å∞, ^Œ$_è»xâ◊ÛÜ«∞O WO˜#∞O_Õ
ÅaèOKå~Ú. HÍÖËr~ÀAÅ∞flO_Õ ã¨fi^Õj „ѨKå~° L^Œº=∂Ö’¡
áêÖÁæ<Õk.
1930 z=~À¡ H˘O^Œ~°∞ <åÜ«∞‰õΩÅ JÔ~ã¨∞ì`À ã¨Oã¨÷
K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞Ô~·Ok. 2 ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ =#Å`« ã¨fi^Õj „ѨKå~°OÖ’,
K«^Œ∞=ÙÖ’, PÜ«Ú^èŒ tHõ∆} á⁄O^Œ_»O`À QÆ_çÑ≤Ok. Ǩã¨ìÖòÖ’
=ÙO@∂ =#Å`« `«# i"åÅfi~ü#∞ `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åÅ∞
*’ºuHÍ<å^Œ`ü =^ŒÌ ^•zOk. XHõ~ÀA Ǩã¨ìÖòÖ’ KÀs J~ÚOk.
^•xHÀã¨O QÆ^Œ∞Å∞ ™È^• KÕÜ«∞QÍ *’ºuHÍ<å =^ŒÌ i"åÅfi~ü
|Ü«∞@Ѩ_çOk. HÍÖËr"åà◊√¡ áÈbã¨∞ʼnõΩ K≥áêÊ~°∞. "åà◊√¡ *’ºux
JÔ~ã¨∞ìKÕâß~°∞. áÈbãπ¿ãì+¨<£Ö’ *’ºu ÉèíÜ«∞Ѩ_ç i"åÅfi~ü =#Å`«
WzÛO^Œx K≥ѨÊ_»O`À áÈbã¨∞Å∞ =#Å`« WO˜x ™È^• KÕã≤
qѨ¡= ™êÇ≤Ï`«ºO, H˘xfl '„Ѩ=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ#— Ѩ„`åÅ∂ ™êfinè#O
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. *’ºuH˜ 4 ã¨O=`«û~åÅ∞ „â◊=∞`À ‰õÄ_ç# *ˇ·Å∞tHõ∆,
=#Å`« g∞^Œ `«y# P^è•~åÅ∞ ÖËx HÍ~°}OQÍ qKå~°}
[~°QÆÖË^Œ∞. J~Ú`Õ qKå~°} ÖˉõΩO_® =¸_»∞ã¨O=`«û~åʼnõΩ
ÃÑ·QÍ P"≥∞#∞ *ˇ·Ö’¡ =ÙOKå~°∞. ¿ãflÇ≤Ï`«∞e^ŒÌ~°∂ Ç≤Ï*òb, „ÃÑã≤_≥hû
*ˇ·à◊¡Ö’ Hõeã≤ =Ù<åfl~°∞.
=#Å`« *ˇ·Ö’¡#∂ Jã¨fiã¨∞÷~åeQÍ =ÙOk. =¸_»∞#fl~°
ã¨O=`«û~åÅ `«~åfi`« ‰õÄ_® J<å~ÀQƺ ã¨=∞㨺`À<Õ P"≥∞#∞
q_»∞^ŒÅ KÕ™ê~°∞. =∞m§ ~å[H©Ü«∂Ö’¡ áêÖÁæ#‰õÄ_»^Œ<Õ +¨~°`«∞
g∞^Õ P"≥∞#∞ =kÖÏ~°∞. J~Ú#ѨʘH© ‰õÄ_® JHõ¯ WO’¡
P"≥∞#∞ QÆ$ǨÏ|OnQÍ =ÙOKå~°∞. (ZO`«ÉèíÜ«∞O!) ^•O`À P"≥∞‰õΩ
ZHõ¯_® ã¨Ô~·# zH˜`«û JO^ŒÖË^Œ∞. 1936Ö’ 21 Uà◊¡ z#fl
=Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ P"≥∞ K«xáÈ~ÚOk.
ˆ~}∞¿ã<£
28 _çÃãO|~ü 1909Ö’ =Úh¬QÆO*ò „QÍ=∞OÖ’ ˆ~}∞
[x‡OzOk. `å`« „Ѩã≤^Œú =H©Å∞. `«O„_ç q<À^£ aǨs¿ã<£ `«e¡
‰õΩã¨∞"£∞Hõ<å¿ã<£ K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl"å~°∞. HõàÏ„¿Ñq∞‰õΩÅ∞, ^Õâ◊Éèí‰õΩÎÅ∞.
ˆ~}∞ =∂=∞ WO’¡ ÃÑiyOk. "åà◊√¡ bÖÏ~åÜü∞`À ã¨O|O^è•Å∞
Hõeæ =Ù<åfl~°∞. ˆ~}∞ náêbã¨OѶπ∞—Ö’ tHõ∆} á⁄OkOk. JO^Œ∞Ö’
ã¨Éèí∞º~åÖˇ·Ok. 1930Ö’ a.Z. ѨÓiÎKÕâßHõ ѨÓiÎQÍ ã¨OѶ¨∞
HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ x=∞QÆfl"≥∞ÿOk. 'náêbã¨OѶπ∞— qѨ¡=HÍ~°∞ʼnõΩ
tHõ∆}xKÕÛ XHõ „Ѩ=ÚYã¨Oã¨÷QÍ =ÙO_çOk. nxH˜ 'q^•ºi÷ ã¨OѶ¨∞O—
, '¢ã‘Îã¨OѶ¨∞O—`À ^ŒQÆæi ã¨O|O^è•Å∞ =ÙO_Õq. ˆ~}∞ D Jxfl˜
HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ K«∞~°∞QÍæ =ÙO_Õk. 1930 #∞O_Õ bÖÏ~åÜü∞
ã¨Oáê^ŒHõ`«fiOÖ’ "≥Å∞=_Õ '[Ü«∞N— Ѩ„uHõ ѨxÖ’#∂ P"≥∞
ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»™êyOk. 1930 ÃãÃÑìO|~ü 16# ˆ~}∞¿ã<£x
J#∞=∂#O`À JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. ÖÏÖò|*Ï~ü ~îå}ÏÖ’
<≥Å~ÀAÅáê@∞ ÖÏHõѨCÖ’<Õ =ÙOKå~°∞.
bÖÏ~åÜü∞ JÔ~ã¨∞ì `«~åfi`« P"≥∞ '[Ü«∞N— Ѩ„uHõѨx
K«∂_®eû =ÙO_≥. HÍh P"≥∞#∞ JO^Œ∞HÀã¨O |Ü«∞@‰õΩ =^ŒÅÖË^Œ∞.
J^Õ ~ÀA 1931 20 _çÃãO|~ü# ˆ~}∞#∞ Ô~O_À™êi JÔ~ã¨∞ì
KÕâß~°∞. ã¨O=`«û~°O `«~åfi`« Ç≤Ï*òb *ˇ·Å∞#∞O_ç q_»∞^ŒÖˇ·Ok.
HÍh 1937 =~°‰õΩ P"≥∞#∞ =Úh¬QÆO*ò WO’¡ QÆ$ǨÏx~°ƒO^èŒOÖ’<Õ
=ÙOKå~°∞. ZOZ K«^Œ=_®xH˜ J#∞=∞u HÀ~°QÍ x~åHõiOKå~°∞.
^•O`À P"≥∞ QÆ$ǨÏx~°ƒO^èŒOÖ’ =Ù#fl "å~°O^ŒiH© K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ,
P^•Ü«∞OHÀã¨O ѨxKÕã¨∞‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ =ÙO_®Åx HÀ~°∞`«∂,
ÃÇ·ÏHÀ~°∞ìÖ’ Ñ≤˜+¨<£ "Õã≤Ok. ["å|∞ ÖËHõáÈ=_»O`À K«Ïìxfl
LÅ¡OѶ≤∞Oz ɡ·@H˘zÛOk. H˘O`« Q˘_»= [iyOk. J~Ú`Õ
ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ≤˜+¨<£#∞ ã‘fiHõiOzOk.
P q^èŒOQÍ ˆ~}∞ x~°ƒO^èŒOÖ’ =ÙO@∂<Õ ZOZ ѨÓiÎKÕã≤Ok.
XHõ˜#fl~° ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ |O^£ J~Ú# '[Ü«∞N— Ѩ„uHõ#∞
ѨÙ#~°∞^ŒúiOzOk. 1937 JHÀì|~üÖ’ bÖÏ~åÜü∞ q_»∞^ŒÅÜÕ∞º
=~°‰õΩ ˆ~}∞<Õ Ñ¨„uHõ#∞ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ =ÙO_çOk. 1940 [#=i
25# „Ѩã≤^Œú qѨ¡=HÍ~°∞_»∞ _®IIJfO„^Œ<å^ä£ |ã¨∞#∞ q"åǨÏO

13. 13=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
KÕã¨∞‰õΩOk. 1942Ö’ Éèí~°Î`À áê@∞ L^Œº=∞OÖ’H˜ "≥àϧÅ#∞
‰õΩOk. HÍh 1942 AÖˇ· 2# P"≥∞#∞ =∞$`«∞º=Ù Hõ|oOzOk.
ã¨~À*ò^•ãπ KÒ^Œs (<åQ∑)
ÉÏi™ê~üÖ’ [x‡OzOk. `«O„_ç ~ÀÇ≤Ï}©^•ãπ KÒ^Œs, `«e¡
„Ѩ"≥∂^•ã¨∞O^Œs ^Õq. 1929Ö’ 'J#∞jÅ<£ ã¨q∞u— nHõ∆
fã¨∞‰õΩ#flk. 1934Ö’ ÉÏi™êÖòÖ’ aZ áêã¨Ü«∂ºHõ ™ê÷xHõ =∞Ç≤ÏàÏ
ã¨q∞u J^茺‰õ∆Ω~åeQÍ ZxflÔH· Ü«Ú=`«∞efl ã¨OѶ¨∞˜`«
Ѩ~°K«™êyOk. P"≥∞ ã¨Oã¨÷Ö’x ã¨Éèí∞ºÅ∞ x+≤^Œú ™êÇ≤Ï`«ºO
ѨOK«_»O, ˜ÏQÆ_è£ ã¨OѶ¨∞@#‰õΩ ã¨O|OkèOz# ~°Ç¨Ï㨺 Ѩ„`åÅ∞
KÕ~°"ÕÜ«∞_»O, qѨ¡=HÍ~°∞Å HÀã¨O ^èŒ#O =ã¨∂Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q
KÕ¿ã"å~°∞.
ã¨~À*ò WÅ∞¡ ‰õÄ_® qѨ¡=HÍ~°∞ʼnõΩ P„â◊Ü«∞ã¨÷Å"Õ∞. JѨC_Õ
áÈbã¨∞Å ^Œ$+≤ì P"≥∞ÃÑ· Ѩ_çOk. WO˜x ™È^• KÕâß~°∞.
„Ѩ=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ#"Õg ÅaèOK«ÖË^Œ∞. P"≥∞ "å˜x "Õˆ~fi~°∞ KÀ@¡
^•KÕk. J~Ú<å J#∞=∂#O =ÙOk Hõ#Hõ P"≥∞ =∂˜=∂˜H©
áÈbãπ¿ãì+¨<£Ö’ Ǩ[~°∞ HÍ=eû =KÕÛOk. ZO`À `≥eqQÍ,
™êǨÏã¨=O`«OQÍ =º=ǨÏiOz#ѨʘH© 1935Ö’ P"≥∞#∞
áÈbã¨∞Å∞ JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. 2 ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ qKå~°}
ÖˉõΩO_® k<å*òѨÓ~ü, _®s˚eOQ∑, q∞_®flѨÓ~ü *ˇ·à◊¡Ö’ =ÙOKå~°∞.
1937Ö’ q_»∞^ŒÅ `«~åfi`« P"≥∞ uiy K«∞~°∞QÍæ ѨxKÕÜ«∞™êyOk.
1938Ö’ qѨ¡= ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞ nèˆ~O„^Œ<å^ä£ <åQ∑#∞ ÃÑo¡KÕã¨∞‰õΩOk.
1942Ö’ =ÚO^Œ∞O_ç ѨxKÕÜ«∞‰õΩO_® W^ŒÌ~°∂ ™ê=∂lHõ ~°OQÆOÖ’
ѨxKÕã¨∂Î<Õ L^Œº=∂xH˜ ѨÓiÎ ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞
JOkOKå~°∞. *ˇ·Å∞ HõëêìÅ`À, P `«~åfi`« Ѩx =uÎ_ç`À ã¨~À*ò
P~ÀQƺO ÉÏQÍ ^≥|ƒu#flk. ~ÀQÆO =ÚkiáÈ~Ú 1951, PQÆã¨∞ì
19# =∞~°}˜OzOk.
H©∆~À^£„ѨÉèÏqâßfiãπ
^•_çÖ’ <Õ~°∞QÍ áêÖÁæ#HõáÈ~Ú<å P"≥∞ ã¨∂~°º¿ã<£
ã¨Ç¨ÏK«~°∞Ö’¡ XHõ~°∞. ã¨∂~°º¿ã<£, HõÅÊ<å^Œ`ü, âßOu K«„Hõ=iÎ,
=∞}©O„^Œ^Œ`ü, WOH˘O^Œ~°∞ qѨ¡=HÍ~°∞ʼnõΩ P"≥∞ WO’¡ P„â◊Ü«∞O
WKåÛ~°∞. áÈbã¨∞ʼnõΩ `≥eÜ«∞_»O`À 1933 Ѷ≤„|=i 16# P"≥∞
WO˜x K«∞@∞ì=ÚÏì~°∞. Z<£H“O@~üÖ’ H˘O^Œ~°∞ qѨ¡=HÍ~°∞Å∞
K«xáÈÜ«∂~°∞. HõÅÊ<å^Œ`ü `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩOk. ã¨∂~°º¿ã<£,
„a*Ë<£¿ã<£Å∞ D Z<£H“O@~üÖ’<Õ ^˘iHÍ~°∞. =∞~åfl_»∞ H©∆~À^£#∞
‰õÄ_® JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. 4 ã¨O=`«û~åÅ „â◊=∞`À ‰õÄ_ç# HÍ~åQÍ~°"åã¨
tHõ∆ "Õâß~°∞.
Hõ=∞ÖÏK«@s˚
"≥∞ÿ"≥∞<£ã≤OQ∑H˜ K≥Ok# „Ѩã≤^Œú Ü«ÚQÍO`«~ü HÍ~°ºHõ~°ÎÖ’¡
D"≥∞ XHõ~°∞. J<ÕHõ HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ K«∞~°∞QÍæ áêÖÁæO’O^Œ<Õ
ã¨=∂Kå~°O`À 'ɡOQÍÖò Pi¤<≥<£û Ü«∂H±ì— H˜O^Œ 1932 #∞O_ç
1937 =~°‰õΩ 5 ã¨O=`«û~åÅ Hõiî# HÍ~åQÍ~°"åã¨O qkèOKå~°∞.
~°K«~Ú`« ‰õÄ_®.
x~°‡Å K«„Hõ=iÎ
D"≥∞ 14 Uà◊¡ J=∂‡~Ú. z@QÍOQ∑ P~ü‡û Ü«∂H±ì H˜O^Œ
XHõ˜#fl~° ã¨O=`«û~åÅ Hõiî# HÍ~åQÍ~°"åã¨O qkèOKå~°∞.
ã¨∂~°º¿ã<£ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Ö’¡ D z#fl=∂‡~Ú ‰õÄ_® =ÙOk. `«~åfi`«
‰õÄ_® Ô~O_»∞ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ lÖÏ¡ #∞O_ç |Ç≤Ï+¨¯iOKå~°∞.
WO`« z#flÑ≤Å¡Å∞ ‰õÄ_® ~å*ϺxH˜ „Ѩ=∂^ŒHõ~°OQÍ HõxÊOKå~°∞!
bÖÏHõ=∂Öò, â◊i‡+¨ìѶ¨∞’+π
Jâ◊√`À+π HÍÖËrH˜ K≥Ok# W^ŒÌ~°∞ q^•ºi÷#∞Å∞ HõÅHõ`åÎ
„yO_Õ¡ ÉϺO‰õΩ #∞O_ç qѨ¡=HÍ~°∞ʼnõΩ Ѷ¨O_£ W=fi_»O HÀã¨O
ÃÑ^ŒÌ"≥Ú`«ÎO #H˜b K≥H±#∞ =∂~°ÛÉ’~Ú ^˘iH˜áÈÜ«∂~°∞. bÖωõΩ
ɡxѶ≤ò PѶπ _Òò`À tHõ∆Ѩ_»ÖË^Œ∞ QÍh â◊i‡+¨ì KåÖÏHÍÅO *ˇ·Å∞Ö’
=ÙO_®eû =zÛOk.
Jq∞`å¿ã<£ WOHÍ W`«~°∞Å∞
Jq∞`å¿ã<£#∞ ɡOQÍÖò Pi¤<≥<£û Ü«∂H±ì H˜O^Œ JÔ~ã¨∞ìKÕâß~°∞.
1936Ö’ J<å~ÀQƺO HÍ~°}OQÍ P"≥∞#∞ =^ŒÅHõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
JO^Œ∞Hõx P"≥∞#∞ *ˇ·Å∞#∞Oz fã¨∞H˘zÛ <≥e¡¿ã<£ QÆ∞ѨΠWO’¡
QÆ$ǨÏx~°ƒO^èŒOÖ’ =ÙOKå~°∞. ÉÏQÆÜ«∂ºHõ uiy Ç≤Ï*òb *ˇ·Å∞‰õΩ
ѨOѨQÍ 1938Ö’ q_»∞^ŒÅ~ÚºOk.
"≥∞ÿ"≥∞<£ã≤OQ∑Ö’x q∞~å˚ѨÓ~ü „QÍ=∂xH˜ K≥Ok#
|OH˜OK«O„^Œ QÆ∞ѨΠ‰õΩ=∂Ô~Î (¿Ñ~°∞ `≥eÜ«∞^Œ∞) ã¨∂òˆHã¨∞Ö’
=∞O^Œ∞QÆ∞O_»∞ KÕ~°"Õã¨∂ΠѨ@∞ì|_çOk. 5 ã¨O=`«û~åÅ∞ Hõiî#
HÍ~åQÍ~°"åã¨O tHõ∆ Ѩ_çOk. ˜ÏQÆ_è£ =º=Ǩ~°OÖ’
ã¨~°Ü«ÚKÒ^Œi J<Õ P"≥∞‰õΩ 4 ã¨O=`«û~åÅ∞ *ˇ·Å∞tHõ∆,
Pâß^•ãπQÆ∞ѨΠ– 5 ã¨O=`«û~åÅ∞ *ˇ·Å∞, J~°∞}Ï ã¨<åºÖò – 5
ã¨O=`«û~åÅ∞ *ˇ·Å∞ tHõ∆, ã¨∞~å≈^•ãπQÆ∞ѨΠ– XHõ˜#fl~° ã¨O=`«û~åÅ∞
*ˇ·Å∞.... WÖÏ.
Hõ=∞ÖÏ^•ãπ 1930Ö’ _»ÖòǨÏ∫ã‘ ˆHã¨∞Ö’ JÔ~ã¨∞ì,
™êH∆ͺ^è•~åÅ∞ ÖËHõ q_»∞^ŒÅ. ã¨`åº~å}˜ ^Œ`ü – Éèí~°Î ã¨∞ˆ~O„^Œ<å^ä£
^Œ`ü`À 1930Ö’ _»ÖòǨÏ∫ã‘ ˆHã¨∞Ö’ JÔ~ã¨∞ì. Éèí~°Î#∞ JO_»=∂<£
ѨOáê~°∞. =∂Ü«∂<åQ∑, Ǩ㨺ÉÏÖÏ^Õq, x~°‡ÖÏ^Õq,
x~°∞Ѩ=∂^Õq, ã¨∞Éèí„^Œ Éèí„^Œ – 1933 #∞O_ç 1937 =~°‰õΩ
QÆ$ǨÏx~°ƒO^èŒO. Kå~°∞ K«„Hõ=iÎ z@QÍOQ∑ J#∞jÅ<£ ^Œà◊
ã¨Éèí∞º~åÅ∞QÍ JÔ~ã¨∞ì, 1934Ö’ Ç≤Ï*òb *ˇ·Å∞Ö’ ZO`«HÍÅO
=ÙO^À `≥b^Œ∞. =∞=∞`å =ÚYs˚ – ‰õΩq∞ÖÏ¡Ö’ QÆ$ǨÏx~°ƒO^èŒO.
WOÔHO`«=∞Ok =Ù<åfl~À!
(WOHÍ =ÙOk)

14. 14 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
'Ñ≤Å¡Å∂, ѨsHõ∆Å∞ ^ŒQÆæ~°H˘ã¨∞Î<åfl~Ú. WHõ ã‘iÜ«∞ãπQÍ
K«^Œ"åe. P@Å∂, áê@Å∂ Jhfl LOÏ~Ú QÍh K«^Œ∞=Ùg∞^•
>ˇÿO ÃÑ@ìHõáÈÜ«∂~À....— JO@∂ ‰õΩ_çKÕu ÉÁ@#"Õeh, K«∂ѨÙ_»∞
"ÕÅ∞h z=~°∞¡ HõeÑ≤ =∞^茺֒ ã¨∞<åfl PHÍ~°O fã¨∞H˘ã¨∂Î, 'W^Õ
q∞QÆ∞Å∞ÎOk, `≥eã≤O^•— Jx =ÚyOzOk [Ü«∞Ou ©K«~°∞.
P"Õ∞ "åà◊¡ HÍ¡ã¨∞ ©K«~°∞.
'K«^Œ∞=Ù`åO ©K«~ü— QÀÅQÍ JiKå~°∞ Ñ≤Å¡ÅO`å.
L#flO`«Ö’ P"Õ∞ "åà◊¡H˜+¨ì"≥∞ÿ# ©K«~°∞ Hõ#Hõ P J~°∞ѨÙÖ’ H˘O`«
L`åûǨÏO ÖËHõáÈÖË^Œ∞.
ѨsHõ∆Å |~°∞=Ù J#∞Éèí∂`«=∞=_®xH˜ WOHÍ ã¨=∞Ü«∞O
=ÙO_»_»O ‰õÄ_® HÍ~°}O HÍ=K«∞Û.
'㨈~ =∞i. g∞‰õΩ ѨsHõ∆Ö’¡ XHõ>Ë ™êi Jxfl „Ѩâ◊flÅ∂
QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=_»O, |©ì Ѩ@ì_»O Hõ+¨ì=∞ø`«∞Ok Hõ^•, JO^Œ∞Hõx
g∞‰õΩ WѨʘ#∞O_ô H˘xfl „Ѩâ◊flÅ∞ W™êÎ#∞. g∞~°∞ "å˜H˜
ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤ fã¨∞‰õΩ~å"åe, 㨈~<å?—
'~å™êÎO ©K«~ü— HÀ~°ãπÖ’.
'"å~°O "å~°O g∞~°∞ ~å¿ã ã¨=∂^è•<åÅ∞ ZÖÏ =Ù<åflÜ≥∂
K«∂_»_®xH˜ g∞Ö’OKÕ H˘O`«=∞Ok „QÆ∂ѨÙb_»~°¡x Z#∞fl‰õΩO^•O.
Z=~°∞ ZÖÏ ~åâß~À, Z=~°∞ Jã¨Å∞ ~åÜ«∞ÖË^À Jhfl HÍ¡ã¨∞Ö’
„QÆ∂ѨÙb_»~°∞¡ K≥áêÊe. Z=Ô~·`Õ ÉÏQÍ K«^Œ∞=Ù`å~À "åà◊¡<Õ
Z#∞fl‰õΩO^•O. "åàı¡ `«Ñ¨CÅ∞ ~å¿ã "åà◊¡~Ú`Õ WHõ g∞ ~å`«ÖËflO
HõÔ~‰õΩì KÕ™êÎ~°∞?—
=∞ø#O JOwHÍ~°O. ©K«~ü Z=Ô~=ifl Z#∞fl‰õΩO@∞O^À
Jx Ѩk֒Ѩ٠~åºO‰õΩ =KÕÛ"åà◊¡Ö’ L`«¯O~î°. HÍ¡ã¨∞Ö’ Jk
`«=∞ QÆ∞iÎOѨÙx =∞iO`« ÃÑOK«∞`«∞O^Œx "åiH˜ ã¨Ç¨Ï*Ï`«OQÍ
J~°÷=∞ø`ÀOk. q∞QÆ`å "åà◊¡Ö’ H˘O`«=∞OkH˜ 'JÉσ W^˘Hõ˜
ZH±û„Ï— Jx |Hõ¯HÀѨO. '"≥Ú^Œ∞ÌÅ∞— Jx ©K«~°¡ KÕ`« u@∞¡
u<Õ WOH˘O^ŒiH˜ 'ÉÏÉ’Üü∞ WѨC_»∞ gà◊√¡ ‰õÄ_® =∞#efl
"≥Ú^Œ∞ÌÅ∞ JOψ~"≥∂— Jx XHõ¯™êiQÍ xã¨û`«∞Î=. H˘O^ŒiÖ’
U^≥·<å `«Ñ¨Ê^Œ∞Hõ^• J#fl@∞¡ F L^•j#`«.
J=_®xH˜ Zxq∞^Œ= `«~°QÆu Ñ≤Å¡ÖË J~Ú<å ©K«~üH˜
`«=∞ "≥ÚǨÖ’¡ ÉèÏ"åÅ∞ HõxÊOK«‰õΩO_® =ÙO_»_»O "åà◊¡H˜
JÅ"å~ÚºOk. 13, 14 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ ^•xfl ™êkèOK«_»O
ã¨∞ÅÉèí"Õ∞O HÍ^Œ∞. ^•x "≥#Hõ Zxfl qiy# ¿ã¯à◊√¡<åflÜ≥∂ P
Ѩã≤=∞#ã¨∞ňH Z~°∞Hõ.
Nq^Œº „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# Pã¨H˜Î, J<åã¨H˜Î UO ÖˉõΩO_® ©K«~ü
K≥Ñ≤ÊOk qOk. P"≥∞ =∞#ã¨∞ J=∞‡ H˘`«ÎQÍ `≥zÛ# >ËÑπiHÍ~°¤~ü
g∞^Œ =ÙOk. ™êÜ«∞O„`«O "≥o¡ `«#H˜+¨ì"≥∞ÿ# áê@Å∞ ZѨC_≥ѨC_»∞
qOÏ<å Jx Z^Œ∞~°∞K«∂™ÈÎOk.
©K«~ü H˘xfl ¿Ñ~°∞¡ K≥Ñ≤Ê<å J"ÕO P"≥∞ |∞„~°ÔHHõ¯ÖË^Œ∞.
Nq^Œº J#QÍ<Õ =∂„`«O â◊s~°O ã¨ÊOkOz `≥b‰õΩO_®<Õ ÖËz
Hõ^äŒHõ^äŒHõ^äŒHõ^äŒHõ^äŒ
#∞OK«∞Ok. P `«~åfiu ¿Ñ~°∞¡ '`Õ[ã≤fi, ~å=∞â◊~°‡, ã¨∞ˆ~âò‰õΩ=∂~ü,
J|∞ÌÖò ~°*ÏH±— J<Õq =∂„`«O K≥q#Ѩ_®¤~Ú. Z#Éèˇ·=∞Ok =Ù<åfl~°∞
a ÃãHõ∆<£Ö’. ©K«~ü Ѩk=∞Okx ZOÑ≤Hõ KÕã≤Ok. #Å∞QÆ∞ˆ~
JÉσ~ÚÅ∞.
J=∂‡~ÚÅ∞ Z=~å Jx #∞OK«∞#fl "åà◊¡x ѨiH˜OzOk.
JO^Œ~°∂ `«# „QÆ∂ѨÙÖ’x ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖË. ZO^Œ∞‰õΩ J=fi~°∂. ÉÏQÍ
K«k"Õ"åà◊¡O>Ë `«# „QÆ∂¿Ñ Hõ^•....
'㨈~, WHõ Z=i „QÆ∂ѨÙÖ’ Z=~°∞ =ÙOÏ~À ‰õÄ_® KÕ^•ÌO—
©K«~ü =∂@Ö’Î Nq^Œº PÖ’K«#Å∞ PQÍ~Ú.
'©K«~ü, ©K«~ü, QÆ∞}=ux ‰õÄ_» „QÆ∂ѨÙb_»ifl KÕÜ«∞O_ç
©K«~ü— |Hõ¯QÍ á⁄˜ìQÍ =ÙO_Õ J~°∞} ÖËz xÅ|_ç<å ɡOpHõO>Ë
H˘OK≥"Õ∞ á⁄_»∞QÆ∞ HõxÊ™ÈÎOk.
'QÆ∞}=u Jhfl ÉÏQÍ<Õ K«^Œ∞=Ù`«∞Ok QÍh WOw¡+¨µÖ’
ѨÓ~ü, =ÚO^Œ∞ ã¨iQÍ ~åÜ«∞h, `«~åfi`« KÕã¨∞HÀ=K«∞Û—
J~°∞} x~åâ◊QÍ ‰õÄ~°∞ÛOk.
Nq^Œº F~°QÍ `«#=ÚO^Œ∞ ɡOpÖ’ ‰õÄK«∞#fl QÆ∞}ˆHã≤
K«∂ã≤Ok. QÆ∞} `«ÖÁOK«∞‰õΩx ‰õÄK«∞Ok. |∞QÆæ H˘kÌQÍ
Hõ#Ê_»∞`ÀOk QÍh ÉèÏ"åÅ∞ UO `≥b_»O ÖË^Œ∞.
'Kè«, D ©K«~üˆHO J~°÷O HÍ^Œ∞. QÆ∞} ¿Ñ~°∞ =KåÛHõ `«#h
fã¨∞H˘O>Ë SáÈÜÕ∞kQÍ. JO^Œi=ÚO^Œ∞ JÖÏ JO>Ë `«#ÔHO`«
ÉÏ^èŒ. WOw¡+¨µÖ’ ‰õÄ_® =∞s Ѩӈ~O HÍ^Œ∞...— `«#x Ü«∂x=~°ûs
_ÕH˜ _®º#∞ûÖ’H˜ fã¨∞HÀ"åÅx `«# „ÃѶO_£û KÕã≤# ã≤á¶ê~°ã¨∞#∞
©K«~ü ~ÚÖψQ H˘>Ëìã≤#ѨC_»∞ `«<≥O`« Ѷ‘Å~ÚºO^À Nq^ŒºH˜
QÆ∞~°∞ÎOk.
‰õÄK«∞#fl =~°ã¨Å „ѨHÍ~°O „QÆ∂ѨÙÅ∞ KÕã≤Ok ©K«~ü. ^•O`À
QÆ∞} Nq^Œº „QÆ∂ѨÙÖ’ˆH =zÛOk.
'=∞Oz^ÕÖË. `«#∞ QÆ∞}H˜ WOw¡+¨µÖ’ ÃÇÏÖòÊ KÕÜ«∞K«∞Û—
Nq^Œº ã¨O`À+≤OzOk.
P "å~°OÖ’ K≥Ñ≤Ê# WOw¡+¨µ áê~îåÅ #∞O_ç H˘xfl „Ѩâ◊flÅ∂,
„QÍ=∞~ü ZHõû~üÃã·AÅ∂ WKÕÛ=~°‰õÄ Ñ‘iÜ«∞_£ JÜÕ∞ºáÈ~ÚOk.
JO^Œ~°∂ áÈÖ’=∞O@∂ ÅOKüH˜ ÖËKå~°∞.
J#flO u<Õ >ˇÿOÖ’ Z=Ô~=~°∞ U ÉϺKüÖ’ uOÏ~°<Õk
^•^•Ñ¨Ù ã¨∂¯Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# H˘kÌ~ÀAÖ’¡<Õ x~°‚Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.
WO^Œ∞Ö’ JѨC_»Ñ¨C_»∞ XHõi^ŒÌ~°∞ HõÅ=_»O ÖË^• q_çáÈ=_»O
g∞~°∂!"Õ∞=¸??
– Ñ≤.âı+¨µÅ`«

15. 15=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
[iy<å KåÖÏ=~°‰õÄ ã¨O=`«û~°O á⁄_»∞QÆ∂`å Wk =∂~°‰õΩO_®
=ÙO@∞Ok. =~°ÅH˜∆‡ "åà◊¡ <å#fl‰õΩ „Ï<£ûѶ¨~ü J~Úº D
ã¨O=`«û~°"Õ∞ KÕiOk. Nq^Œº ÉϺKüÖ’ P"Õ∞ H˘`«ÎQÍ KÕiOk.
q∞QÆ`å JO^Œ~°∂ J^Õ ã¨∂¯ÖòÖ’ P~À HÍ¡ã¨∞#∞O_ç
K«^Œ∞=Ù`«∞#fl"åˆ~. P~ÀHÍ¡ã¨∞ #∞O_ç "åà◊¡O`å XHõ>Ë [@∞ìQÍ
=ÙO@∂ =ã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊¡Ö’ Z=~°O HÍ¡ãπÖ’ Ѷ¨ãπì =™êÎO J<Õ
áÈ© =Ù#flѨʘH© K«^Œ∞=ÙÖ’ XHõiH˘Hõ~°∞ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∞‰õΩ<Õ
¿ãflǨÏ=¸ =ÙOk.
`å=Ú ~ÀE ‰õÄK«∞<Õ K≥@∞ì ^ŒQÆæ~°‰õΩ #_»∞ã¨∂Î QÆ∞} `«#
¿ãflÇ≤Ï`«∞Å`À áê@∞ "åà◊√¡ ~ÀE ‰õÄK«∞<Õ KÀ@∞‰õΩ "≥à◊¡_»O
K«∂ã≤Ok Nq^Œº. J~°∞}‰õΩ QÆ∞} JO>Ë Ñ≤zÛ W+¨ìO Jx HÍ¡ã¨∞Ö’
JO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞. J~°∞} QÆ∞}ѨHõ¯<Õ #_»∞ã¨∂Î Hõà◊¥¡, KÕ`«∞Å∂
uѨC`«∂ U^À =∂Ï¡_ÀÎOk. QÆ∞} '=kÖËÜü∞— J#fl@∞¡ KÕu`À
Ãã·QÆ KÕã¨∂Î WOHÀ ѨHõ¯ #_»∞ã¨∞Î#fl ~å^èŒ`À U^À JO’Ok.
'„QÆ∂ѨÙb_»~°∞ q+¨Ü«∞"Õ∞ J~Ú =ÙO@∞Ok— J#∞‰õΩOk
Nq^μ.
P ~ÀA ÅOKüÖ’ "åà◊¡ ã¨OÉèÏ+¨}O`å Z=i „QÆ∂ѨÙÖ’
Z=~°∞ Ѩ_®¤~°∞, Z=~°∞ ZÖÏ K«^Œ∞=Ù`å~°∞ J<Õ ^•xg∞^Õ
#_»∞™ÈÎOk.
'<å „QÆ∂ѨÙÖ’ J~°∞} `«Ñ¨Ê JO^Œ~°∂ Ѷ¨~åfiÖË^Œ∞ÖË"Õ. J~°∞}
Jã¨Å∞ WO˜H˜ "≥àÏ¡Hõ ѨÙã¨ÎHõ=∞<åfl `≥~°∞ã¨∞ÎO^À ÖË^À _Ò>Ë.
ZѨC_»∂ XHõ’ Ô~O_À ã¨Éˇ˚‰õΩìÖ’¡ ÃѶ~ÚÖò J=fi_»"Õ∞—
=∞Oz=∂~°∞¯Å∞ =KÕÛ"åà◊¡H˜ Ѩiq∞`«"≥∞ÿ# XHõÖÏO˜ QÆ~°fiO`À
JOk ã‘`åÅH˜∆‡.
'<å „QÆ∂ѨىõΩ "≥Ú^Œ∞Ì „QÆ∂Ѩ٠Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑÏìÖË"≥∂. "åà◊¡O`å
XˆH ^ŒQÆæ~° ‰õÄKÀ=_»O HÍ^Œ∞ QÍh <å „áê}ÏxH˜ Ѩ_®¤~°∞. XHõ¯
ã¨f+π, P ~åA `«Ñ¨Ê q∞QÆ`å JO`å JO`Õ. WOuO`« Z`«∞Î
=ÙOÏ~°∞, UO K≥áêÎ#∞ "åà◊¡H˜! `≥Å∞™ê, áÈ~Ú#™êi ѨsHõ∆Ö’¡
i`Õ+π <å`À |Å=O`«OQÍ P#û~°∞¡ K≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl_»∞, WOˆHO
K≥áêÊe, <å `«ÅHÍÜ«∞—, #∞^Œ∞˜g∞^Œ H˘@∞ì‰õΩO@∂ q[Ü«∞
x[OQÍ<Õ kQÆ∞Å∞Ѩ_»¤O`À JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.
'Nq^ŒºH˜ ZѨC_»∂ Jhfl Hõeã≤=™êÎÜÕ∞, D™êi ‰õÄ_®
K«∂_»O_ç. QÆ∞}, ~å*Ëâ◊fii ÖÏO˜ ¢Éˇ·ò ã¨∂ì_≥Oòû Ѩ_®¤~°∞.
Ǩ~ÚQÍ ã≤x=∂áê@Å∞ áê_»∞‰õΩO@∂ HõÔ~Hõ¬<£û KÕã≤ Ѩ_ÕÜ«∞K«∞Û—
JOk ã¨∞^èŒ.
"å}˜H©, Nq^ŒºH© ã≤x=∂ áê@Å ^À™êÎ<å Z‰õΩ¯=x
¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ P@Ѩ˜ìã¨∞ÎOÏ~°∞.
'HÍh QÆ∞}x ‰õÄ_® b_»ifl KÕ¿ãÎ J~ÚáÈÜÕ∞k— JOk
Nq^μ.
'J=Ù<Õ, <å‰õÄ JxÑ≤OzOk áêѨO— JOk "å}˜ "≥O@<Õ
X¿ÑÊã¨∞‰õΩO@∂. "å}©, Nq^•º ^Àã¨∞ÎÅO^ŒiÖ’H© Z‰õΩ¯= ^ŒQÆæ~°QÍ
=ÙOÏ~°∞. ã¨fiÉèÏ"åÅ∂ HõÅ∞™êÎ~Ú.
ã‘`åÅH˜∆‡ =ºæOQƺOQÍ #qfi U^À J#É’~Ú =∞m¡
=Ó~°∞‰õΩOk.
'J~Ú<å J~°∞}H˜ ‰õÄ_® |∞kúÖË^Œ∞. ©K«~ü ¿Ñ~°∞
K≥ѨÊ#ѨC_»∞ =Ó~°∞HÀ=K«∞ÛQÍ— JOk =~°ÅH˜∆‡ Nq^Œº ÉÏH±ûÖ’Oz
ѨK«Û_ç fã¨∞‰õΩO@∂.
'J_çy`Õ `«¿ÑÊ=ÚO^Õ? J~Ú<å Jã¨Å∞ „QÆ∂ѨÙb_»~°∞¡
Z=~°∞, U „QÆ∂ѨÙÖ’ Z=~°∞O_®e Jhfl ©K«ˆ~ K≥áêÊÖËO˜?
ã¨∂ì_≥Oòû Z#∞flHÀ=K«∞Û Hõ^•— "å}˜ "åkOzOk.
'P W"À ÃÑ^ŒÌ ZÅHõ∆<£û, q^•º~°∞÷Å∞ Z#∞fl‰õΩOÏ~°∞!
=Ó~°∞HÀO_Õ WHõ. =KÕÛ"å~°O #∞O_ç HÍ¡ã¨∞>ˇã¨∞ìÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞,
QÆ∞~°∞ÎOkQÍ, W^Œ∞QÀ q^•º! <å‰õΩ ÖˇHõ¯Å∞ ÃÇÏÖòÊ KÕÜ«∂e
#∞=Ùfi. 㨈~<å?— q[Ü«∞ J_çyOk. K«^Œ∞=Ó, ѨsHõ∆Å∞ JO>Ë
WHõ "åà◊¡ „ѨѨOK«O =∂iáÈ`«∞Ok. ^•O’¡ Ѩ_®¤~°O^Œ~°∂.
'J=∞‡ >ËÑπiHÍ~°¤~ü `≥zÛOk. ™êÜ«∞O„`«O =KÕÛÜü∞— Jx
˜Ñ¶≤<£ ÉÏH±ûÅ∞ Hõ_»∞‰õΩ¯<Õ@ѨC_»∞ "å}˜ K≥qÖ’ =ÓkOk Nq^Œº.
"å}˜ Hõà◊√¡ "≥∞iâß~Ú. q^Œº KÕ~Ú <˘H˜¯Ok ã¨O`À+¨OQÍ.
* * *
Nq^Œº, ã‘`åÅH˜∆‡, ã¨∞^èŒ, =~°ÅH˜∆‡, "å}˜, q[Ü«∞ JO^Œ~°∂
MÏm Ñ‘iÜ«∞_£Ö’ HÍ¡ã¨∞Ö’<Õ ‰õÄK«∞x =Ù<åfl~°∞. JÉσ~ÚÅ∞
H˘O^Œ~°∞ <Àòû ~åã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. KåÖÏ=∞Ok ɡ·@ „Q“O_»∞Ö’
=Ù<åfl~°∞.
Nq^Œº ÉϺKü "åà◊¡O^Œ~°∂ `«=∞ „QÆ∂ѨÙÖ’x q^•º~°∞÷Å
<Àò|∞H±û k^Œ∞Ì`«∞<åfl~°∞. MÏm Ñ‘iÜ«∞_£Ö’ D Ѩx
=ÚyOKÕã¨∞‰õΩO>Ë =∞Oz^Œx JO^Œ~°∂ J#∞‰õΩ<Õ ‰õÄK«∞<åfl~°∞.
=∂=¸Å∞QÍ J~Ú`Õ "åà◊¥§ U JO`åºHõ∆~À, =¸HÍaè#Ü«∞"≥∂
ÖËHõ „Q“O_»∞Ö’ U^≥·<å P’ P_»∞‰õΩ<Õ"åˆ~.
ã‘`åÅH˜∆‡ ÃÑ^ŒÌQÍ #=Ùfi`«∂ Z=Ô~=~°∞ U"Õ∞O `«Ñ¨CÅ∞
~åâß~À K≥ѨÓÎ JO^Œsfl #qfi™ÈÎOk. WOw¡+¨µÖ’ XHõ JHõ∆~°O
=∂i<å, H˘kÌQÍ Ñ¨^•Å„Hõ=∞O =∂i<å "Õˆ~ J~°÷O =KÕÛÖÏ
=ÙO_»_»O`À ã‘`åÅH˜∆‡H˜ #=Ùfi PQÆ_»O ÖË^Œ∞. P"≥∞ K≥¿ÑÊ f~°∞,
P `«Ñ¨CÅ f~°∞ JO^ŒiH© #=Ùfi `≥Ñ≤Ê™ÈÎOk. q∞QÆ`å"åà◊¥¡ `å=Ú
K«∂ã¨∞Î#fl <Àò|∞‰õΩ¯Ö’¡ `«Ñ¨CÅ∞ K≥ѨʙêQÍ~°∞.
XHõ™ê~°O@∂ #=fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑÏìHõ PˆQk Hõ+¨ìO. WHõ
H˘xfl `«Ñ¨CÅ∞ z#fl"Õ J~Ú<å K≥ѨÊ_»O, #=fi_»O, K≥ѨÊ_»O
#=fi_»O....
#=fi_»OÖ’ Ѩ_çáÈ~Ú Z=~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞, Z=~°∞
qO@∞<åfl~°∞ J<Õ ã¨Ê$Ç¨Ï ‰õÄ_® áÈ~ÚOk. <Àòû ~åã¨∞‰õΩO@∞#fl
JÉσ~ÚÅ∞ gà◊¡ˆHã≤ qO`«QÍ K«∂ã≤, XHõi<˘Hõ~°∞ K«∂ã¨∞‰õΩx
'¢ã¨∂¯ Å∂*ò— J#fl@∞¡ Ãã·QÆKÕã¨∞‰õΩx #=Ùfi‰õΩ<åfl~°∞. q∞QÆ`å
HÍ¡ã¨∞Å∞ #_»∞ã¨∞Î<åfl XHõo¡^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ U^À Ѩx g∞^Œ ɡ·@
u~°∞QÆ∞`«∂<Õ =Ù<åfl~°∞. "åà◊¥¡ UO@Éσ D #=ÙfiÅ∞ J#fl@∞ì
`˘OyK«∂ã≤ áÈ`«∞<åfl~°∞.

16. 16 =∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
'JÉσ [Ü«∞Ou ©K«~üH˜ ^ä•OH±û K≥áêÊe"Õ =∞#H˜O`« =∞Oz
ZO@~ü>ˇÿ<£"≥∞Oò WzÛ#O^Œ∞‰õΩ— JOk ã¨∞^èŒ. #gfi #gfi P"≥∞
Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡.
'D P#O^ŒO `«# XHõ¯iH© =ÙOK«∞HÀ‰õΩO_® =∞# JO^ŒiH©
ѨOz WKåÛ~°∞ Hõ^•— JOk =~°ÅH˜∆‡.
'JO`åºHõ∆i P_»∞HÀ‰õΩ<åfl Wn P@ÖψQ J~ÚOkÖË, q^•º,
"å}© g∞ˆ~O ÉÏ^èŒ Ñ¨_»Hõ¯~°ÖË^Œ∞— JOk q[Ü«∞. #=Ùfi`«∂ `«ÖˇuÎ
K«∂ã≤# Nq^Œº QÆ`«∞‰õΩ¯=∞Ok. `«# ÉϺQÆ∞Ö’#∞O_ç U^À
=ã¨∞Î=Ù#∞ fã¨∞HÀ=_®xH˜ =zÛ# QÆ∞} "åà◊¡#∞ u~°™ê¯~°OQÍ
K«∂™ÈÎOk. Hõ#∞Ô~ѨÊáê@∞Ö’ P"≥∞ `«#H˜ HÍ=eû#k fã¨∞H˘x
"≥o¡áÈ~ÚOk. Nq^Œº =ÚYO =∂_ç áÈ~ÚOk. ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ
KÕ`«∞Å∂, HÍà◊¥§ K«Å¡|_ç#@¡~Ú K≥=∞@Å∞ ѨÏì~Ú. ZѨÊÏ¡ˆQ
=ÚO^Œ∞QÍ "å}˜<Õ QÆ=∞xOzOk Nq^ŒºÖ’ =∂~°∞Ê#∞.
'U=∞~ÚºO^Õ—
Nq^Œº WOHÍ ëêH±Ö’<Õ =ÙO_ç U=∞#ÖË^Œ∞. "å}˜H˜ UO
J~°÷O HÍÖË^Œ∞. "åà◊¡Ö’ Z=~°∂ QÆ∞} ~å=_»O, áÈ=_»O K«∂_»ÖË^Œ∞.
H˘O`« ã¨=∞Ü«∞O QÆ_çKåHõ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ #=ÙfiÅ∂ `«QÆ∞æ=ÚYO
ѨÏì~Ú. WO˜ ɡÖò H˘@ì_»O`À JO^Œ~°∂ ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ ã¨~°∞̉õΩx
ɡ· K≥ѨC‰õΩO@∂ |Ü«∞ÖËÌ~å~°∞.
"å}˜ Nq^Œº<Õ U^À XHõ˜ K≥ѨÙÎO^Œ<Õ ^•O`À `«#`Àáê>Ë
#_»∞™ÈÎOk. "å}˜ `«#∞ U^À XHõ˜ K≥ѨÙÎO^Œx Z^Œ∞~°∞K«∂™ÈÎO^Œx
Nq^ŒºH© J~°÷O J=Ù`ÀOk QÍh WѨC_»∞ "å}˜`À ‰õÄ_® =∂Ï¡_Õ
Ѩiã≤÷uÖ’ ÖË^Œ∞. ֒Ѩ֒¡Ñ¨ÖË ã≤QÆ∞æ`À K«zÛáÈ`ÀOk. WOˆHO
=∂Ï¡_»∞`«∞Ok? "å}˜<Õ J^À, W^À JO@∂ =ÙO>Ë
J#º=∞#㨯OQÍ T H˘_»∞`ÀOk.
~ÀE q_çáÈÜÕ∞ =∞Å∞Ѩ٠^ŒQÆæ~°H˘KåÛHõ "å}˜ PyOk.
Nq^Œº ɡ· K≥ѨÊ_®xH˜ KÕ~Ú ÖËÑ≤Ok.
'U=∞~ÚO^Õ?— ֒ѨŠF =O^Œ™ê~°¡~Ú<å J#∞‰õΩ#fl
=∂@#∞ =∞m¡ ÃÑ·H˜ J_çyOk "å}˜.
'UO ÖË^Œ∞ÖË—
=∞ø#OQÍ `«Å=OK«∞‰õΩx ã¨O^Œ∞ =∞Å∞ѨÙÖ’H˜ #_»∞K«∞
‰õΩO@∂ "≥à◊√Î#fl q^Œºx HÍ¿ãûѨ٠K«∂ã≤ "å}© =ÚO^Œ∞‰õΩ
#_çzOk. 'ˆ~Ѩ^Õ K≥ѨÙÎOkÖË. HÍh `«#`À ZѨC_»∂ WÖÏ
K≥ѨʉõΩO_® ÖË^Œ∞—
* * *
XO>ËÅ∞ ɡÖò H˘@ìQÍ<Õ Ñ≤Å¡ÅO^Œ~°∂ áÈÖ’=∞x ɡ·@‰õΩ
LiHÍ~°∞. Nq^Œº `«# „QÆ∂Ѩ٠q^•º~°∞÷Å <À@∞|∞‰õΩ¯Å∞ "åà◊¡
ɡOpÅ g∞^Œ =ÙOK«∞`«∂ QÆ∞} JHõ¯_Õ =ÙO_»_»O`À P"≥∞ KÕuˆH
WzÛOk. QÆ∞} ^•xfl ɡOpÖ’H˜ `À¿ãã≤ ɡ·@ÔHà◊¡_®xH˜ ÖËzOk.
~å„u#∞O_ç U "≥~Úº™ê~À¡ iǨ~°ûÖò KÕã¨∞‰õΩ#fl =∂@efl
Q˘O`«∞ ÃÑQÆ∞Å∞Û‰õΩx JѨÊ*ˇÑ≤ÊOk Nq^Œº '™ês QÆ∞}Ï, JO^Œ~°∂
#=Ùfi`«∞O>Ë <å‰õÄ #"˘fizÛOk. Z=sfl `«‰õΩ¯= KÕÜ«∂Åx
HÍ^Œ∞....—
U^À XHõ˜ JO>Ë ÉÏQÆ∞O_»∞. Nq^ŒºH˜ z~°∞K≥=∞@Å∞
Ѩ@ì™êQÍ~Ú.
ã¨OHÀK«OQÍ<Õ QÆ∞} Éèí∞[O g∞^Œ K≥ÜÕ∞ºã≤Ok.
"≥∞Å¡QÍ KÕux f¿ãã¨∂Î
'J~Ú<å g∞~°O`å XHõ>ËÖË q^•º, ZѨC_»∂ XHõ ^ŒQÆæ~°
=ÙOÏ~°∞, ÉÏQÍ K«^Œ∞=Ù`å~°∞. "Õ∞O g∞ÖÏQÍ HÍ^Œ∞ Hõ^•—
q^Œº#∞ ^•@∞‰õΩx HÍ¡ã¨∞ ɡ·@ÔHoáÈ~ÚOk QÆ∞}.
P"≥∞ XH˘¯Hõ¯ =∂Ï K≥OѨÃÑ@∞ìÖÏQÍ SáÈ~ÚOk q^ŒºH˜.
P"≥∞ =∂@Ö’¡ "åã¨Î=O =ÙO^Œx J~°÷=∞ø`ÀOk HÍh ^•xfl
JOwHõiOK«ÖËHõáÈ`ÀOk.
'g∞~°O`å XHõ>ËÖË, ZѨC_»∂ XHõ ^ŒQÆæ~° =ÙOÏ~°∞—
J=Ù#∞, HÍ¡ã¨∞Ö’ UO˜ "≥Ú`«ÎO ã¨∂¯Å∞Ö’<Õ `≥Å∞ã¨∞
`å=∞O`å XHõ ÉϺKü Jx. H˘O^Œ~°∞ `«e¡^ŒO„_»∞Öˇ·`Õ '"åà◊¡ÖÏ
ÉÏQÍ K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ "åà◊¡`À =ÙO_»O_ç, g∞‰õÄ K«^Œ∞=Ù J|∞ƒ`«∞Ok,
"åà◊¡#∞ K«∂ã≤ <Õ~°∞ÛHÀO_ç— Jx `«=∞#∞ K«∂Ñ≤Oz# ã¨O^Œ~åƒùÅ∞
`«#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
HÍh D 'XHõ ÉϺz HÍ=_»O— ZÖÏ [iyOk? KåÖÏ™ê~°∞¡
`«#∞ 'J#∞HÀ‰õΩO_®<Õ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å ÉϺK«∞Å∞ ZÖÏ U~°Ê_çáÈ`åÜ≥∂
Hõ^•— J#∞‰õΩ<Õk ‰õÄ_®. `«#∞ XHõ¯ "å}˜ q+¨Ü«∞OÖ’ `«Ñ¨Ê
Z=i`À „Ѩ`ÕºHõOQÍ "≥o¡ ¿ãflǨÏO KÕã≤#@∞¡ QÆ∞~°∞ÎÖË^Œ∞. W<åflà◊√¡
`«#∞ W^ŒO`å ZO`À ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ fã¨∞‰õΩOk. QÆ∞} ‰õÄ_® Jk
'ZO`À ã¨Ç¨Ï[O— J#fl@∞¡QÍ<Õ JOk. HÍh JÖÏ J#fl`«~åfi`«
JO^Œ∞Ö’ U^À 'Jã¨Ç¨Ï[O— =ÙO^ŒxÑ≤™ÈÎOk. UO@k?
Nq^Œº |∞„~° "Õ_≥H˜¯áÈ`ÀOk.
`«#∞ QÆ∞}`À<À, P~°∞}`À<À ÖË^• HÍ¡ã¨∞Ö’x '™ÈHÍÖò¤
"≥Ú^Œ∞ÌÑ≤Å¡Å—`À QÍh ¿ãflǨxH˜ ZO^Œ∞‰õΩ ZѨC_»∂
„Ѩܫ∞uflOK«ÖË^Œ∞? Jã¨Å∞ P PÖ’K«<Õ `«#ÔHO^Œ∞‰õΩ ~åÖË^Œ∞
WO`«=~°‰õÄ? JO^Œ~°O XHõ>Ë HÍ¡ã¨∞Ö’ HÍ¡ã¨∞"Õ∞òû"Õ∞ Hõ^•?
g∞~°∞?
"Õ∞O?
XO>ËÅ∞ ɡÅ∞¡ SáÈ~Ú Ñ≤Å¡ÅO^Œ~°∂ QÀÅQÍ =∞m¡
HÍ¡ã¨∞Ö’H˜ aÅaÖÏ =zÛ ‰õÄK«∞<åfl~°∞. Ñ‘iÜ«∞_£û J=Ù`«∞<åfl~Ú,
áê~îåÅ∞ J=Ù`«∞<åfl~Ú. HÍh Nq^ŒºH˜ UO ZHõ¯_»O ÖË^Œ∞. "å}˜
WHõ ÖÏÉèíO ÖË^Œx ÅOKü J=~üÖ’ q_çQÍ fã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk
N=q^Œºx. Nq^ŒºH˜ ‰õÄ_® WHõ ѨOK«∞HÀ‰õΩO_® =ÙO_»_»O Hõ+¨ì"Õ∞.
"å}˜H˜ [iy#^ŒO`å K≥Ñ≤ÊOk. "å}˜H˜ ‰õÄ_® `«=∞ „Ѩ=~°Î#
ã¨iQÍ ÖË^Œx "≥O@<Õ J~°÷"≥∞ÿOk.
'P ã‘`åňH∆‡ JO`å KÕã≤Ok. JO`« QÆ~°fiO ѨxH˜~å^Õ
Z=iÔH·<å. ^Õ=Ù_»∞ JO^ŒiH© XˆHÖÏO˜ `≥eq W=fi_»∞ QÍh P

17. 17=∞Ç≤ÏàÏ=∂~°æO v ÃãÃÑìO|~ü–JHÀì|~ü 2007
^Õ=Ù_Õ JO^Œsfl KÕâß_»∞ Hõ^•, JO>Ë JO^Œ~°∂ ã¨=∂#=∞<ÕQÍ—
JOk "å}˜ HÀѨOQÍ.
'ã‘`åÅH˜∆fl #qfi¿ãÎ =∂„`«O =∞#O ZO^Œ∞‰õΩ #"åfie?
=∞#‰õÄ |∞kúÖË^Œ<ÕQÍ. `«# QÆ~°fiO ÃÑ·H˜ HõxÊã¨∞ÎOk, =∞#k
HõxÊOK«^Œ∞. x[OQÍ #∞=Ùfi K«∂_»ÖË^Œ∞ "å}©, ZO`« ÉÏ^èŒÑ¨_»∞O
@^À QÆ∞}— Nq^Œº Q˘OK«∞ ÃÑOzOk.
"å}˜ `«Ñ¨CKÕã≤#^•xÖÏ WHõ UO =∂Ï¡_»ÖË^Œ∞.
'J~°∞}Ï "åà◊√¡ q#ÖË^Œ∞ QÍh qO>Ë JO`Õ ÉÏ^èŒÑ¨_»~å?
J~Ú<å ©K«~ü =∞#x „QÆ∂ѨÙb_»~°¡x KÕã≤Ok "åà◊¡H˜ ã¨Ç¨Ü«∞O
KÕÜ«∞=∞<å? "åà◊¡x K«∂ã≤ #=fi=∞<å? =∞#O XHõà◊¡H˘Hõà◊¡O
Zxfl™ê~°∞¡ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞? "åà◊¡H˜ ÃÇÏÖòÊ KÕ¿ãÎ =∞Oz
=∂~°∞¯Å∞ =™êÎ~Ú Hõ^•. QÆ∞}ÔH·`Õ =∞#HõO>Ë =∞Oz =∂~°∞¯ÖË
=™êÎ~Ú.... — `«#x `å#∞ u@∞ì‰õΩ#fl=hfl "å}˜`À JO@∞#fl@∞ìQÍ
ɡ·@H˜ JO’Ok Nq^Œº. "å}˜ J=Ù##fl@∞¡QÍ `«Å TѨÙ`ÀOk.
¿ãflÇ≤Ï`«∞e^ŒÌ~°∂ 'WOÔHѨC_»∂ JÖÏ QÆ~°fiáÈ`«∞Å∞QÍ
=ÙO_»‰õÄ_»^Œh, `«=∞„QÆ∂ѨÙÖ’ "åà◊¡H˜ =∞OzQÍ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã≤
=∞Oz „QÆ∂ѨÙb_»~°∞¡QÍ =ÙO_®Åh U"Õ"À K≥ѨC‰õΩx 'JѨ~å^èŒ
ÉèÏ=#— #∞O_ç ɡ·@Ѩ_Õ „Ѩܫ∞`«flO KÕ™ê~°∞. ã≤x=∂Ö’¡ÖÏQÍ `«=∞
„QÆ∂Ѩ٠֒x Ñ≤Å¡ÅO^ŒiH© =∞Oz =∂~°∞¯ÖÁzÛ#@∂¡, Nq^Œº
=∂‰õΩ ÉÏQÍ ÃÇÏÖòÊ KÕã≤Ok ©K«~ü Jx "åà◊√¡ K≥Ñ≤Ê#@∂¡,
©K«~ü "≥∞K«∞Û‰õΩ#fl@∂¡ U"Õ"À TǨÏÅ∞ =Úã¨∞~°∞‰õΩ<åfl~Ú
Nq^ŒºÖ’.
HÍ¡ã¨∞Ö’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ@ìQÍ<Õ QÆ∞} HÀã¨O "≥uHÍ~Ú Nq^Œº
Hõà◊√¡. QÆ∞} ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å`À =∂Ï¡_»∂Î XHõ Hõ∆}O `«Å W@∞ uÑ≤Ê
Nq^Œº ÃÑ^•Å∞ #=ÙfiQÍ qK«∞Û‰õΩO@∂ =ÙO_»QÍ<Õ `«Å u¿ÑÊã¨∞
HÀ=_»O`À Nq^Œº TǨÏÅhfl XHõ¯™êiQÍ K«ÖÏ¡iáÈÜ«∂~Ú.
=∞ø#OQÍ áÈ~Ú `«# KÀ’¡ ‰õÄK«∞Ok.
`Õ<≥`«∞>ˇì =∞m§ HõkeOk.
g∞~°∞?
"Õ∞O?
x*ÏxH˜ `«=∞ ÉϺzÖ’ JO^Œ~°∂ ÉÏQÍ _»|∞ƒ#fl"åàı¡O
HÍ^Œ∞. XHõ¯ q[Ü«∞#∞ =kÖË¿ãÎ q∞QÆ`å JO^Œ~°∂ JO`å
=∞^茺`«~°QÆu "åàı¡. WOHÍ K≥áêÊÅO>Ë <å#fl K«xáÈ~Ú# ^ŒQÆæiflOz
`«# Ѩiã≤÷`Õ WOHÍ Ñ¶¨∞’~°OQÍ =ÙOk. Ѷ‘A Hõ@ì_»O ÖËò J~Ú
Zxfl W|ƒO^Œ∞Å∞ Ѩ_»ÖË^Œ∞? ÉÏQÍ K«^Œ∞=Ù`«∞Ok Jx
ÃÇÏ_£q∞¢Ããìãπ H˘O`« K«∂ã‘K«∂_»#@∞¡ =Ó~°∞‰õΩx >ˇÿO W=fiHõ
áÈÜ«ÚO>Ë WOHÍ Hõ+¨ì"Õ∞ J~Ú=ÙO_Õk. J=∞‡H˜ <å#fl PѶ‘ã¨∞Ö’
z#fl^≥·<å P L^ÀºQÆ"Õ∞^À ^˘iH͈H WѨC_»∞ H˘O`« #Ü«∞O.
`«#HõO>Ë QÆ∞}<Õ â◊x"å~åÅ∞ =∞Oz „_≥ã¨∞ûÅ∞ "Õã¨∞‰õΩ
=ã¨∞ÎOk. =∞Oz „_≥ã¨∞ûÅ∞ ÖË=x `«#∞ â◊x"å~åÅ∞ ‰õÄ_® ã¨∂¯Å∞
„_≥¿ãû "Õã¨∞‰õΩx "≥à’ÎOk. "å}˜n `«=∞ÖÏO˜ ã≤÷`Õ. ã‘`åÅH˜∆‡,
=~°ÅH˜∆‡ "åà◊¡ J=∂‡ <å<åfl L^ÀºQÍÅ∞ KÕ™êÎ~°∞ Hõ#Hõ Ѷ¨~åfiÖË^Œ∞.
J~Ú`Õ _»|∞ƒ#fl"åà◊√¡ J#fl"åà‹¡=~°∂ ÖË~°∞ `«=∞ ÉϺKüÖ’.
J~Ú<å JÖÏO˜ "åà◊√¡ `«=∞ ã¨∂¯Ö’¡ ZO^Œ∞‰õΩ KÕ~°`å~°∞?
"åà◊¡H˜ "Õˆ~ ã¨∂¯à◊√¡<åfl~ÚQÍ.
QÆ∞} „ÃѶO_£û Z=~°∞ áÈh? "åà◊¥¡ JO`« ÃÑ^ŒÌ `Õ_®QÍ
UO JxÊOK«_»O ÖË^Œ∞. ã¨∂¯Å∞ „_≥ã¨∞ûÖ’¡ `Õ_®Å∞ H˘ÁìzÛ#@∞¡
ÖˉõΩ<åfl QÆ=∞x¿ãÎ H˘O`« Hõ#Ѩ_»HõáÈ=Ù. J~°∞}"åà◊√¡ =∂„`«O
KåÖÏ ¿Ñ^Œ"åà◊√¡. JO`«=~°‰õÄ HÍ¡ã¨∞Ö’ JO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞. ˆ~K«Öò
Ѷ¨~åfiÖË^Œ∞. ã¨∞h`«, ~å^èŒ ‰õÄ_® ÉÏ<Õ JxÊ™êÎ~°∞ =∞i.
g∞~°∞?
"Õ∞O?
* * *
"å}˜ "åo¡O’¡ K«^Œ∞=Ù‰õΩx uiy WO˜ÔHàı¡@ѨʘH˜
J=∞‡H©, <åÜ«∞#=∞‡H© D =∞^茺HÍÅOÖ’ `«~°K«∂ [~°∞QÆ∞`«∞#fl
H˘Ï¡@ P~ÀE [iyOk Jx "å`å=~°}O K«∂_»QÍ<Õ J~°÷"≥∞ÿOk
Nq^ŒºH˜. W^ŒÌ~°∂ `«=∞ `«=∞ Ѩ^ŒúuÖ’ ~°∞ã¨~°∞ã¨ÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞.
<åÜ«∞#=∞‡ =ÚO^Œ∞QÍ Nq^ŒºH˜ J#flO ÃÑ>Ëìã≤Ok. `«~åfi`«
J`åÎHÀ_»o¡^ŒÌ~°∂ u#_®xH˜ ÖË=‰õΩO_® Z=i^•i# "åà◊√¡
‰õÄK«∞<åfl~°∞.
q^Œº<Õ WHõ 'UO@=∂‡ #∞=Ùfi ‰õÄ_®. ZѨC_»∂ =ÙO_Õ^ÕQÍ.
u#=∞#∞. =∞m¡ a.Ñ≤. Jg Pq_»H˜— JOk "≥∞Å¡QÍ Ñ¨Hõ¯H˜KÕi.
ã¨∞QÆ∞}H˜ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞ Hõ#Hõ WHõ `«<Õ Pq_çfl Ñ≤eÛ
=_ç¤Oz `«#∂ uxOk. u<Õ@ѨC_»∞ U=∞<åfl JO>Ë JÅ∞QÆ∞`«∞Ok
Jx `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞Hõx ux ÖËKåHõ
'W^Œ∞QÀ K«∂_»O_ç, g∞ JÉσ~Ú áÈÜ«∂Hõ Ѩã≤^•xfl
Ѩ@∞ì‰õΩx <Õ<≥xfl ÉÏ^èŒÅ∞ Ѩ_®¤<À g∞‰õΩ `≥bxk HÍ^Œ∞. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ K≥ѨÙÎ#fl '=∞#"åà◊√¡— Z=~°∂ <å‰õΩ ™êÜ«∞O
KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. PÜ«∞# Ü«¸xÜ«∞<£ "åà◊¥¡, ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖË JO_»QÍ
xeKå~°∞. D L^ÀºQÆO WÑ≤ÊOKå~°∞. Q“~°=OQÍ |`«∞‰õΩ`«∞<åflO
JO>Ë J^ŒO`å "åà◊¡ K«Å= =ÖË¡. JѨC_»∞ g∞~°∂ "åà◊¡`À ZO`À
=∞~åº^ŒQÍ =∂Ï¡_Õ"å~°∞. <Õ#∞ XO@i^•#flh, ™êÜ«∞O
KÕÜ«∞=∞h J_çˆQ"å~°∞.D~ÀA J=ã¨~°O fiáÈ~ÚO^Œx
"åà‹¡O^Œ∞‰õΩ =ã¨∞Î<åfl~°∞, ZO^Œ∞‰õΩ uO@∞<åfl~°∞ JO>Ë ã¨Ç≤ÏOKÕk
ÖË^Œ∞. g∞~°∞ J<Õ P '=∞#"åà◊¡—Ö’ P „H˜+¨ì=¸iÎ KÕã≤# Q˘Ñ¨Ê
ã¨Ç¨Ü«∞O U"≥∞ÿ<å =ÙO>Ë.... — Nq^Œº =ÙO^Œx QÆ∞~˘ÎzÛ =∂@Å∞
q∞OˆQã≤Ok. 'ã¨Ô~¡O_ç. q+¨Ü«∞O WO`Õ. g∞‰õΩ ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ`Õ
=∞Oz^Õ, ÖˉõΩO>Ë WHõ g∞ W+¨ìO— `≥ˆQã≤ K≥Ñ≤Ê =zÛ Nq^Œº
ѨHõ¯# Ѩ_»∞‰õΩOk ã¨∞QÆ∞}.
<åÜ«∞#=∞‡ J=`«e"≥·Ñ¨Ù uiy Ѩ_»∞‰õΩx JO`å q#fl^Œx
Nq^ŒºH˜ J~°÷"≥∞ÿOk. HÍh P"≥∞ LÅHõÖË^Œ∞, ѨÅHõÖË^Œ∞.
UO Ѩ˜ìOK«∞HÀ‰õΩ Jx Ãã·QÆ KÕã≤Ok ã¨∞QÆ∞}. Nq^Œº
J=∞‡ g∞^Œ HÍà◊¥¡, KÕ`«∞Å∂ "Õ¿ãã≤Ok ~ÀEÖÏQÍ. ~ÀEÖψQ
HÍ¡ã¨∞Ö’ [iy# q+¨Ü«∂Å∂, QÆ∞} J#fl =∂@Å∂ K≥áêÊÅx