" మొక్కజొన్న " పంటకు సంబందించి తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు

1. "≥ÚHõ¯*Á#fl
1. =∂q =Ú~°∞QÆ∞ h~°∞áÈÜÕ∞ ™œHõ~°ºOQÆÅ #Å¡<ÕÅÅ∞. h˜ =ã¨u L#flk. "≥ÚHõ¯*Á#flÖ’ (~°HÍÅ∞/ã¨OHõ~° ~°HÍÅ∞)
Uq fã≤‰õΩO>Ë ÉÏ=ÙO@∞Ok?
h˜ =ã¨u L#fl „áêO`åÅÖ’ n~°…HÍeHõ ã¨OHõ~° ~°HÍÅ~Ú# _ç.ÃÇÏKü.Z"£∞–103, _ç.ÃÇÏKü.Z"£∞–105,
„uâ◊¥Å`« J#∞‰õÄÅOQÍ =ÙOÏ~Ú.
2. EÖˇ· 30 `«~°∞"å`« "≥ÚHõ¯*Á#fl q`«∞ÎHÀ=KåÛ?
=∞^茺HÍeHõ ~°HÍÅ~Ú# _ç.ÃÇÏKü.Z"£∞–107, =~°∞}, ǨÏ~°¬ =∞iÜ«Ú Jtfix =O˜ "å˜x
q`«∞ÎHÀ=K«∞Û#∞.
3. YsѶπÖ’ "≥ÚHõ¯*Á#fl ZѨʘ =~°‰õΩ ѨO@ "Õã¨∞H˘<Õ J=HÍâ◊O LOk?
™ê^è•~°} Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ E<£ 15 #∞O_ç AÖˇ· 15 =~°‰õΩ, PÅ㨺"≥∞ÿ# Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ ã¨fiÅÊ HÍeHõ ~°HÍÅ#∞
AÖˇ· 15 #∞O_ç PQÆ+¨µì 15 =~°‰õΩ "Õã¨∞HÀ"åe.
4. =∂Ñ¨Öˇ¡ ∫<£‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ L#flk. ѨzÛ HõO_≥Å∞ =∂Ô~¯ò KÕ^•Ì=∞#∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. U ~°HÍÅ∞ "Õã¨∞‰õΩO>Ë
ÉÏ=ÙO@∞Ok. ã¨ÅÇ¨Ï W=fiQÆÅ~°∞.
=∂^èŒ∞i =∞iÜ«Ú „Ñ≤Ü«∞ J<Õ ~°HÍÅ∞ 60–75 ~ÀAÅÖ’ ѨO@‰õΩ =zÛ Ñ¨zÛ HõO_≥Å∞QÍ =∂Ô~¯ò KÕÜ«∞_®xH˜
ѨxH˜ =™êÎ~Ú. ZHõ~åxH˜ 30000–35000 HõO_≥Å∞ =~°‰õΩ =™êÎ~Ú. g˜Ö’ K«Hõ¯~° âß`«O 30–36 =~°‰õΩ
LO@∞Ok.
5. =∂k `Õ=∞#∞ xÅ∞ѨىõΩ<Õ "≥∞~°Hõ Éèí∂q∞. "≥ÚHõ¯*Á#fl ZÖÏ q`«∞ΉõΩO>Ë ÉÏ=ÙO@∞Ok. g∞ ã¨ÅǨ?
ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤# ^Œ∂~°OÖ’ ™êà◊§Ö’ q`«∞ÎHÀ"åe. 25 ~ÀAÅ `«~°∞"å`« JO`«~° Hõ$+≤ KÕã≤, É’^≥ <åQÆe`À
=∞˜ìx "≥ÚHõ¯Å "≥Ú^Œà◊§ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ZQÆ^ÀÜ«∂e.
6. "≥ÚHõ¯*Á#fl#∞ "Õ∞=Ú "å}˜[º ã¨~°oÖ’ ™êQÆ∞ KÕÜ«∂e J#∞ H˘O@∞<åfl=Ú. ZHõ~å‰õΩ Zxfl H˜Ö’Å
q`«Î<åxfl ZO`« Z_»OÖ’ q`«∞ÎHÀ"åe?
yO[H˘~°‰õΩ J~Ú#@¡~Ú`Õ, ZHõ~åxH˜ 7 H˜Ö’Å q`«Î#O J=ã¨~°O J=Ù`«∞Ok. nxx g∞~°∞ ™êÅ∞‰õΩ,
™êÅ∞‰õΩ 75 ÃãO.g∞. "≥ÚHõ¯‰õΩ, "≥ÚHõ¯‰õΩ 20 ÃãO.g∞. ^Œ∂~°O LOz q`«∞ÎHÀ"åe. ѨzÛHõO_≥Å∞ =∞iÜ«Ú
áêÑπHÍ~üfl H˘~°‰õΩ J~Ú`Õ ZHõ~å‰õΩ 4–5 H˜Ö’Å∞, ™êÅ∞‰õΩ, ™êÅ∞‰õΩ =∞^茺 60 ÃãO.g∞. "≥ÚHõ¯‰õΩ
"≥ÚHõ¯‰õΩ =∞^茺 20 ÃãO.g∞. LO_Õ@@∞¡ q`«∞ÎHÀ"åe.
18

2. 7. "Õ∞=Ú Ñ¨O@ "Õã≤ 10 ~ÀAÅ∞ J=Ù`«∞Ok. WѨC_»∞ XHõ Hõ@ì _ç.Z.Ñ≤ "Õã≤<å=Ú. =∞~°Å Z~°∞=Ù ZѨC_»∞
"Õã¨∞HÀ"åe? ÃÑ· áê@∞QÍ 17–17–17 "Õã¨∞‰õΩO^•=∞#∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. "Õã¨∞HÀ=KåÛ? JkèHõ kQÆ∞|_»∞Å∞
~å"åÅO>Ë Z~°∞=ÙÅ∞ ZÖÏ "Õã¨∞HÀ"åÖ’ q=iOK«O_ç?
ÃÑ· áê@∞QÍ HÍOÃÑ¡H±û Z~°∞=ÙÅ∞ "Õã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. =~å¬^è•~° ѨO@‰õΩ, ZHõ~å‰õΩ 36 H˜Ö’Å #„`«[x { 20
H˜Ö’Å ÉèÏã¨fi~°O { 16 H˜Ö’Å á⁄Ï+π áÈ+¨HÍÅ#∞ ã¨∂˜ Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ HÍx HÍOÃÑ¡H±û Z~°∞=ÙÅ
~°∂ѨOÖ’ HÍx "Õã¨∞HÀ"åe.
ã¨∂˜ Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ "å_ç#@¡~Ú`Õ ZHõ~å‰õΩ 80 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ { 125 H˜Ö’Å ã¨∂Ѩ~ü áê¿ãÊùò
{ 27 H˜Ö’Å =¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+π "Õã¨∞HÀ"åe. ^•xÖ’ 50 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂, 125 H˜Ö’Å ã¨∂Ѩ~ü,
27 H˜Ö’Å =¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+π PYi ^Œ∞H˜¯Ö’ "Õã¨∞HÀ"åe. ÃÑ· áê@∞QÍ "≥∂HÍÅ∞ Z`«∞Î ^Œâ◊Ö’
(30–40 ~ÀAÅ =∞^茺֒) WOHÀ 30 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ "Õã¨∞HÀ"åe. HÍOÃÑ¡H±û Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’
"Õã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ ZHõ~å‰õΩ 65 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ { 45 H˜Ö’Å _ç.Z.Ñ≤ { 27 H˜Ö’Å =¸ºÔ~ò PѶπ
á⁄Ï+π "Õã¨∞HÀ"åe. JO^Œ∞Ö’ PYi ^Œ∞H˜¯Ö’ 40 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ { 45 H˜Ö’Å _ç.Z.Ñ≤ { 27
H˜Ö’Å =¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+π JÖψQ "≥∂HÍÅ∞ Z`«∞Î ^Œâ◊Ö’ (30–40 ~ÀAÅ =∞^茺) WOHÀ 25 H˜Ö’Å
Ü«¸iÜ«∂ ÃÑ· áê@∞QÍ "Õã¨∞HÀ"åe.
8. ѨO@ h˜ áê~°∞^ŒÅ „H˜O^Œ "≥ÚHõ¯*Á#fl ™êQÆ∞ KÕã¨∞Î<åfl=Ú. "Õ∞=Ú Z~°∞=ÙÅ∞ ZO`« "≥∂`å^Œ∞Ö’
"Õã¨∞‰õΩO>Ë JkèHõ kQÆ∞|_»∞Å∞ ™êkèOK«=K«∞Û?
g∞~°∞ ZHõ~å‰õΩ 48 H˜IIÅ #„`«[x { 24 H˜Ö’Å ÉèÏã¨fi~°O { 24 H˜Ö’Å á⁄Ï+π áÈ+¨HÍÅ#∞ ã¨∂˜
Z~°∞=ÙÅ∞ ÖË^• HÍOÃÑ¡H±û Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ JOkOKåe. ã¨∂˜ Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ ZHõ~å‰õΩ 105
H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ { 150 H˜Ö’Å ã¨∂Ѩ~ü á¶ê¿ãÊò { 34 H˜Ö’Å =¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+πÅ#∞
"Õã¨∞HÀ"åe. ^•xÖ’ PYi ^Œ∞H˜¯Ö’ 26.5 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂, "≥Ú`«ÎO ã¨∂Ѩ~ü á¶ê¿ãÊò, =¸ºÔ~ò PѶπ
á⁄Ï+π Å#∞ "ÕÜ«∂e. 30 ~ÀAÅ `«~°∞"å`« 53 H˜. Ü«¸iÜ«∂#∞, 50–55 ~ÀAʼnõΩ 26.5 H˜.
Ü«¸iÜ«∂#∞ ÃÑ·áê@∞QÍ JOkOKåe.
HÍOÃÑ¡H±û Z~°∞=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’ ZHõ~å‰õΩ, 65 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ { 52 H˜Ö’Å _çZÑ≤ { 34 H˜Ö’Å
=¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+π Z~°∞=ÙÅ∞ JOkOKåe. ^•xÖ’ PYi ^Œ∞H˜¯Ö’ 6.5 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂{52
H˜Ö’Å _ç.Z.Ñ≤{34 H˜Ö’Å =¸ºˆ~ò PѶπ á⁄Ï+π =∞iÜ«Ú 30 ~ÀAʼnõΩ 53 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂,
50–55 ~ÀAʼnõΩ 26.5 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂ ÃÑ· áê@∞QÍ "Õã¨∞HÀ"åe.
9. "≥ÚHõ¯*Á#fl ѨO@ Ãјì Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ J~Ú#k. HõÅ∞Ѩ٠x"å~°} Z ~°™êÜ«∞#O "å_ç`Õ ÉÏ=ÙO@∞Ok?
J„Ïl<£ J<Õ HõÅ∞Ѩ٠x"åi}˜ =∞O^Œ∞#∞ ZHõ~å‰õΩ 600–800 „QÍ. K˘Ñ¨C# 250 b@~°¡ h˜Ö’ HõeÑ≤
ÖË^• 3–4 „QÍ. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ quÎ# 3 ~ÀAŠ֒Ѩ٠`Õ=∞ <ÕÅ g∞^Œ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
19

3. 10. "Õ∞=Ú á⁄~Ú#™êi 2–4_ç ™È_çÜ«∞O Å=}Ïxfl "≥ÚHõ¯*Á#fl <å˜# 20 ~ÀAÅ `«~°∞"å`« HõÅ∞ѨÙ
x"å~°}‰õΩ LѨÜ≥∂yOKå=Ú. ѨO@ Z„~° ÉÏi#@¡~ÚºOk. WÖÏ H͉õΩO_» Uq∞ x"å~°} K«~°ºÅ∞
KÕѨÏìe?
D ~°™êÜ«∞<åxfl, 2–2.5 „QÍ. b@~°∞ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. ZHõ~åxH˜ 250 b. Ñ≤zHÍi „^•=}O
ã¨iáÈ`«∞Ok. Ñ≤zHÍi KÕã≤# `«~°∞"å`«, `ÕeHõáê˜ `«_ç ~ÚzÛ ZHõ~å‰õΩ 20 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂
"Õã≤#@¡~Ú`Õ Ñ¨O@ =∂=¸Å∞QÍ J=Ù`«∞Ok.
11. x#fl<Õ "≥ÚHõ¯*Á#fl q`«∞ÎH˘<åfl=Ú, ÉÏQÍ =~°¬O Ѩ_ç#k, h~°∞ xeKå~Ú "≥ÚÅHõ U=∞<åfl
^≥|ƒuO@∞O^•?
"≥ÚHõ¯*Á#fl ѨO@ "≥Ú^Œ@ 30 ~ÀAÅ∞ =~°‰õΩ JkèHõ `Õ=∞#∞ `«@∞ìH˘#ÖË^Œ∞ HÍ|˜ì HÍÅ∞=Å∞ KÕã≤
Z‰õΩ¯=QÍ L#flh˜x á⁄ÅO #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ fã≤ "ÕÜ«∞O_ç.
12. "≥ÚHõ¯*Á#fl ѨO@ [Öˇ¡ "Õã≤#k (=∞QÆ "≥#∞fl) ZѨC_»∞ h~°∞ ÃÑ@∞ìHÀ"åe?
=∞Oz h˜ =ã¨u LO>Ë Éèí∂ ã¨fiÉèÏ"åxfl |˜ì (Wã¨∞Hõ <ÕÅ, Z„~°<ÕÅ, #Å¡ <ÕÅÅ∞) 10,15,20 ~ÀAʼnõΩ
XHõ¯ ™êi ~Ú=fiO_ç. XHõ "Õà◊ Ѩiq∞u h˜ =ã¨u =ÙO>Ë `«_»∞Å∞ HõOH˜ "Õã≤#ѨC_»∞, yO[ áêÅ∞
áÈã¨∞H˘<Õ@ѨC_»∞, yO[ Jaè=$kú K≥O^Õ ^Œâ◊Ö’ ~Ú=fiO_ç.
13. "å~°O ~ÀAÅ #∞O_ç =~å¬Å∞ Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú. "≥ÚHõ¯*Á#fl ѨO@ Z„~°QÍ J=Ù`«∞#flk. nxx ZÖÏ
JkèQÆq∞OKåe?
"≥Ú^Œ@ Z‰õΩ¯=QÍ L#fl h˜x =Ú~°∞QÆ∞ HÍÅ∞=Å ^•fi~å |Ü«∞@‰õΩ fã≤ "ÕÜ«∂e. Éèí∂q∞ H˘kÌQÍ Pi#
`«~°∞"å`« JO`«~°Hõ$+≤ KÕã≤ Éèí∂q∞H˜ QÍe `«yÖË@@∞¡ K«∂_®e. XHõ âß`«O Ü«¸iÜ«∂ JO>ˇ 10 „QÍ.
b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ ѨO@ g∞^Œ Ñ≤zHÍi KÕÜ«∞O_ç ÖË^• ZHõ~åxH˜ 20–25 H˜Ö’Å Ü«¸iÜ«∂#∞ ÃÑ·
áê@∞QÍ Ñ¨O@‰õΩ JOkOK«O_ç.
14. ѨO@Ö’ XHõ˜Hõ<åfl Z‰õΩ¯= HõO‰õΩÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú? Uq∞ KÕÜ«∂e?
|ÅOQÍ L#fl HõOH˜x LOz q∞QÆ`å "å˜x fã≤ "ÕÜ«∞O_ç.
15. ѨO@ "ÕÜ«∞_®xH˜ =ÚO^Œ∞ `«∞OQÆ qѨs`«OQÍ LO@∞Ok. nxx ã¨=¸ÅOQÍ x"åiOKåÅO>Ë Uq∞
K͆Ƕe?
`«∞OQÆ "≥ÚÅÔHuÎ# 20 ~ÀAÅ `«~°∞"å`«, XHõ b@~°∞ h˜H˜ 10 q∞.b. ÔQ¡Âá¶È¿ãò { 10 „QÍ.
Ü«¸iÜ«∂#∞ HõeÑ≤, HõÅ∞Ѩ٠"≥ÚHõ¯Å∞ ÉÏQÍ `«_çKÕ@@∞¡ Ñ≤zHÍi KÕÜ«∂e. ZHõ~åxH˜ 250 b@~°¡ h~°∞
Ѩ_»∞`«∞Ok. Ñ≤zHÍi KÕã≤# 25 ~ÀAÅ `«~°∞"å`« =∂„`«"Õ∞ <ÕÅ#∞ HõeÜ«∞^Œ∞xfl H˘`«Î ѨO@#∞
"Õã¨∞HÀ"åe.
20

4. 16. "≥ÚHõ¯*Á#fl ѨO@Ö’ U ѨO@Å#∞ JO`«~° ѨO@Å∞QÍ fã≤HÀ=K«∞Û#∞?
"≥ÚHõ¯*Á#fl{ HõOk 2:1 x+¨uÎÖ’, "≥ÚHõ¯*Á#fl { ÃÑã¨~° / q∞#∞=Ú 1:1 x+¨ÊuÎÖ’, "≥ÚHõ¯*Á#fl {
‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ (=ÚÅ¡Oy, Hͺ~°ò, "≥∞Ou, H˘uÎg∞~°, QÀ~°∞z‰õΩ¯_»∞) 1:1 x+¨ÊuÎÖ’ JO`«~° ѨO@Å∞QÍ
™êQÆ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û.
17. "≥ÚHõ¯*Á#fl#∞ H˘|ƒi `À@Ö’ JO`«~° ѨO@QÍ fã≤HÀ=KåÛ?
H˘|ƒi`À@ =Ü«∞ã¨∞û 5 ã¨OIIŠ֒Ѩ٠L#fl@¡~Ú`Õ "≥ÚHõ¯*Á#fl#∞ JO`«~° ѨO@QÍ fã≤HÀ=K«∞Û#∞.
18. "≥Ú^Œ˜™êi "≥ÚHõ¯*Á#fl ™êQÆ∞ KÕã¨∞Î<åfl=Ú. ѨO@ HÀ`«‰õΩ =zÛOk ZÖÏ QÆ∞iÎOKåe? "≥ÚHõ¯Å∞ "≥Ú`åÎxfl
HÀÜ«∂ÖÏ?
ѨO@ HÀ`«‰õΩ =zÛ#ѨC_»∞ HõO_çÃÑ·# á⁄~°Å∞ ZO_ç, yO[ "≥Ú^ŒÅ∞ ÉèÏQÍ# #Å¡˜ á⁄~° U~°Ê_ç ѨO@
ѨiѨHõfi`«#∞ ã¨∂zã¨∞ÎOk. HõO_≥Å∞ ѨHõ¯‰õΩ "åeáÈ`å~Ú. P HõO_≥Å#∞ =∂„`«"Õ∞ "≥ÚHõ¯Å #∞O_ç "Õ~°∞
KÕã≤ ÉÏQÆ P~° ÃÑÏìe. ¿ÑÖÏÅ∞ ~°HõO, ™êQÆ∞ KÕã≤#ѨC_»∞ yO[Ö’¡ 30–35 âß`«O `Õ=∞ L#flѨC_Õ,
HõO_≥Å∞ HÀã≤ h_»Ö’ P~°ÉˇÏìe. fÑ≤~°HõO "Õã≤#ѨC_»∞ yO[Å∞ áêÅ∞ áÈã¨∞‰õΩ<Õ ^Œâ◊Ö’ HõO_≥Å∞
HÀã¨∞HÀ"åe.
19. ¿ÑÖÏÅ∞ ~°HõO HõO_≥Å#∞ ZO_»Ö’ P~°ÃÑ@ì=KåÛ?
ZO_»Ö’ P~°Ãјì #@¡~Ú`Õ ã¨Ô~·# ¿ÑÖÏÅ∞QÍ =∂~°Hõ yO[Å∞ Ѩye <å}º`« `«QÆ∞æ`«∞Ok. JO^Œ∞=Å#
¿ÑÖÏÅ HõO_≥Å#∞ h_»Ö’<Õ P~°Éˇ@∞ìHÀ"åe.
20. "≥ÚHõ¯*Á#fl Ѩâ◊√=ÙÅ "Õ∞`«QÍ LѨÜ≥∂yOK«=KåÛ? U ^Œâ◊Ö’ HÀã¨∞‰õΩO>Ë "Õ∞`«QÍ Ñ¨xH˜ =ã¨∞ÎOk?
"≥ÚHõ¯*Á#fl 50 âß`«O ѨÓ`« ^Œâ◊Ö’ =Ù#flѨC_»∞ HÀã¨∞‰õΩx Ѩâ◊√=ÙÅ "Õ∞`«QÍ LѨÜ≥∂yOK«=K«∞Û#∞.
21. ~°c ѨO@#∞ ZѨʘ =~°‰õΩ fã≤HÀ=K«∞Û?
JHÀì|~ü 15 #∞O_ç #=O|~°∞ 15 =~°‰õΩ J#∞‰õÄÅO. HÀ™êÎÖ’ q`«Î<À`«ÊuÎ H˘~°‰õΩ [#=i 15 =~°‰õΩ
ѨO@#∞ fã≤HÀ=K«∞Û#∞. `«~°∞"å`« fã≤H˘O>Ë kQÆ∞|_»∞Å∞ ÉÏQÍ `«QÆ∞æ`å~Ú.
22. "Õ∞=Ú ÉËaHÍ~üfl ™êQÆ∞ KÕ^•Ì=Ú J#∞H˘O@∞<åfl=Ú. nxH˜ U ~°HÍÅ∞ J#∞‰õÄÅO. ™êQÆ∞ q=~åÅ∞
`≥Å∞ѨO_ç?
fÑ≤ "≥ÚHõ¯*Á#fl ~°HÍÅhfl ÉËaHÍ~üfl ™êQÆ∞‰õΩ J#∞‰õÄÅO. nxH˜ ZHõ~åH˜ 10 H˜Ö’Å q`«Î#O J=ã¨~°O
J=Ù`«∞Ok. 45 ˛ 20 ÃãO.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ q`«∞ÎHÀ"åe. HõO_≥Å #∞O_ç ã≤Å∞¯ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ# `«~°∞"å`«
1–4 ~ÀAŠ֒Ѩ٠HÀã¨∞H˘x ÉËaHÍ~üflQÍ LѨÜ≥∂yOK« =K«∞Û. (ã≤Å∞¯ á⁄_»=Ù 1–2 ÃãO.g∞. LO@∞Ok)
HÀã≤# "≥O@<Õ =∂Ô~¯ò‰õΩ `«~°eOK«O_ç.
21

5. 23. =i =∂QÍ}˜Ö’ "≥ÚHõ¯*Á#fl fã≤HÀ=K«∞Û<å? ZHõ~åxH˜ ZO`« q`«Î#O J=ã¨~°O J=Ù`«∞Ok?
=i =∂QÍ}˜Ö’ "≥ÚHõ¯*Á#fl "Õã¨∞HÀ=K«∞Û#∞. "≥Ú^Œ@ ^Õâ◊"åo <åQÆe`À ^Œ∞xfl`≥ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ_»¤Å∞
U~°Ê_»`å~Ú. H˘kÌQÍ P~°xzÛ „ÏHõì~ü`À #_çKÕ uiˆQ ^ŒOux (~ÀÏ"Õ@~°∞) LѨÜ≥∂yOz ^Œ∞H˜¯ KÕã≤,
É’^≥Å∞, HÍÅ∞=Å∞ "Õã≤H˘x É’^≥Å∞‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ ™êÅ∞‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ q`«∞ÎHÀ"åe. ZHõ~åxH˜ 7 H˜Ö’Å
q`«Î#O J=ã¨~°O, h˜ =ã¨u `«Ñ¨Ê‰õΩO_» LO_®e.
24. z=i P‰õΩÅÖ’ Ѩã¨∞Ѩ٠ѨK«Ûx Kå~°Å∞ U~°Ê_ç<å~Ú? WÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. x"å~°} `≥Å∞ѨO_ç?
lO‰õΩ ^è•`«∞֒ѨO =Å# ~ÚÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. x"å~°}‰õΩ 2 „QÍ. lO‰õΩ ã¨ÖËÊùò#∞ b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤
(400 „QÍ. ZHõ~å‰õΩ) Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡ 5 #∞O_ç 7 ~ÀAÅ =º=kèÖ’ Ñ≤zHÍi KÕÜ«∂e.
25. "≥ÚHõ¯*Á#fl quÎ 20 ~ÀAÅ=Ù`«∞Ok. "≥Ú=Ùfi K«xáÈ`ÀOk. UO KÕÜ«∂e? ÖË^• "≥ÚHõ¯*Á#flÖ’ HÍO_»O
`˘eKÕ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ x"å~°} ZÖÏ?
quÎ# 10–12 ~ÀAʼnõΩ ZO_Àã¨ÖÏÊù<£ 3 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. J=ã¨~åxfl |˜ì
ÃÑ· =∞O^Œ∞#∞ Ô~O_»= ™êi Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. ѨO@ 30 ~ÀAÅ∞ ÃÑ· |_ç#KÀ HÍ~ÀƒÑ¶¨Ùº~å<£ 3 âß`«O
ÖËHõ ZO_Àã¨ÖÏÊù<£ 4 âß`«O QÆ∞oHõÅ#∞ ZHõ~åH˜ 3–4 H˜Ö’Å K˘Ñ¨ÙÊ# Wã¨∞HõÖ’ HõeÑ≤ P‰õΩ ã¨∞_»∞ÅÖ’
"Õã¨∞HÀ"åe.
26. "≥ÚHõ¯*Á#fl ã¨∞O‰õΩ g∞^Œ L#flk. ¿Ñ#∞|OHõ PtOzOk. UO KÕÜ«∂e?
JO`«~åfiÇ≤ÏHõ =∞O^Œ∞Öˇ·# "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ 1.6 q∞.b. ÖË^• _≥·q∞^ä˘ÜÕ∞ò 2 q∞.b. ÖË^• Zã≤¿Ñ¶ò 1.5
„QÍ. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
27. "≥ÚHõ¯*Á#fl "Õã≤ 20 ~ÀAÅ~ÚºOk. "≥ÚÅHõʼnõΩ Éèí∂q∞ ^ŒQÆæ~° HÍO_®xH˜ JHõ¯_»Hõ¯_» `≥Å¡˜ |∂A Hõ#|_ç
"≥ÚHõ¯Å∞ K«xáÈ`«∞<åfl~Ú. UO KÕÜ«∂e?
Wk "≥ÚÅHõ "Õ~°∞ =∞iÜ«Ú HÍO_»O ‰õΩà◊√§, D `≥QÆ∞Å∞ JkèHõ LëÈ‚„QÆ`« =~°¬áê`«O LO_ç ã¨Ô~·# =Ú~°∞QÆ∞
áÈÜÕ∞ ™œHõ~°ºO ÖË#ѨC_»∞ Z‰õΩ¯=QÍ Ptã¨∞ÎOk. D `≥QÆ∞Å∞ x"å~°}‰õΩ ѨO@ =∂iÊ_ç, ѨO@
J=âıëêÅ#∞ <åâ◊#O KÕÜ«∂e. ^•x x"å~°}‰õΩ "≥∞ÖÏH˜ûÖò 4 „QÍ. ÖË^• HÍáêì<£ 3 „QÍ. H˜Ö’ q`«Î<åxH˜
HõeÑ≤ q`«Î#â◊√kú KÕã¨∞HÀ"åe. á⁄ÅOÖ’ ZѨʘ HõѨC_»∞ hà◊√¡ xÅ|_»‰õΩO_® fã≤ "ÕÜ«∂e. D `≥QÆ∞Å∞
HõxÑ≤Oz# "≥O@<Õ HÍáêì<£ 1.5 „QÍ. ÖËHõ HÍѨ~ü PH©ûHÀ¡Ô~·_£ 3 „QÍ. ÖË^• "≥∞@ÖÏH˜ûÖò 2 „QÍ. b@~°∞
h˜Ö’ HõeÑ≤ <ÕÅ ÉÏQÍ `«_çKÕÖÏ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
22

6. 28. "≥ÚHõ¯*Á#fl P‰õΩÅÃÑ·# =∞K«ÛÅ∞ U~°Ê_ç `≥Å¡|_»∞`«∞<åfl~Ú. UO KÕÜ«∂e? ÖË^• "≥ÚHõ¯*Á#flÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_®
P‰õΩÅ∞ ZO_»∞`«∞<åfl~Ú. UO KÕÜ«∂e?
P‰õΩ =∂_»∞ `≥QÆ∞Å∞ PtOz#ѨC_»∞ W@∞=O˜ ÅHõ∆}ÏÅ∞ Hõ#|_»`å~Ú. P‰õΩÅÃÑ· á⁄_»"≥·# HÀÖÏHÍ~°Ñ¨Ù
|∂_ç^Œ`À ‰õÄ_ç# P‰õΩѨK«Û ÖË^• QÀ^èŒ∞=∞ =∞K«Û ÖË~°Ê_ç „Hõ"Õ∞Ñ≤ PHõO`å ZO_ç "≥ÚHõ¯Å∞ K«xáÈ~Ú#@∞¡QÍ
HõxÑ≤™êÎ~Ú. =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ "≥ÚHõ¯*Á#fl ÃÑ·~°∞ J=âıëêÅ∞, *Á#fl =∞iÜ«Ú ã¨∂_®<£ *Ïu QÆ_ç¤
"≥ÚHõ¯Å#∞ <åâ◊#O KÕÜ«∂e. _ç.ÃÇÏKü.Ü«∞"£∞–103 =∞iÜ«Ú _ç.ÃÇÏKü.Ü«∞"£∞–105 =O˜ ~°HÍÅ#∞ ™êQÆ∞
KÕÜ«∂e. `≥QÆ∞Å∞ x"å~°}‰õΩ =∂OHÀ*ˇÉò 2.5 „QÍ. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ 15 ~ÀAÅ =º=kèÖ’ 2 ™ê~°∞¡
Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. „Ѩu ã¨O=`«û~°O PtOKÕ „áêO`åÖ’¡ ѨO@=∂iÊ_ç KÕÜ«∂e.
29. "≥ÚHõ¯*Á#fl "≥ÚÅz 35 ~ÀAÖˇ·~ÚºOk. ѨÓ`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ HÍO_»OÃÑ· áê=Ú á⁄_» =∂ki =∞K«ÛÅ∞
Hõ#|_»∞`«∞<åfl~Ú. x"å~°} ZÖÏ?
ÃÑ·~°∞ÃÑ· HÍ~°ƒO_»l"£∞ 1 „QÍ. ÖË^• „áÈÑ≤HÀ<å*’Öò 1 q∞.b. b@~°∞ h˜Ö’ HõeÑ≤ 15 ~ÀAÅ =º=kèÖ’
2 ™ê~°∞¡ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
30. "≥ÚHõ¯*Á#fl ѨÓ`« ^Œâ◊Ö’ =Ù#flk. "≥ÚHõ¯Å∞, HÍO_»O JHõ¯_»Hõ¯_® „H˜O^Œ #∞Oz P‰õΩÅ∞ ZO_»∞`«∂
K«xáÈ`«∞#flk. Uq∞ KÕÜ«∂e?
"≥ÚHõ¯*Á#flÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ =_»Å∞ `≥QÆ∞à◊§ =Å# "≥ÚHõ¯Å∞ ZO_»∞`å~Ú. P„H˜"≥∂xÜ«∞"£∞ =_»Å∞ `≥QÆ∞Å∞
ÖË^• ÉÏ¡H± |O_çÖò `≥QÆ∞Å∞ Pt¿ãÎ P‰õΩÅ∞, HÍO_»O L^•~°OQÆ∞‰õΩ =∂i HÍO_»O ֒ѨŠ#Å¡QÍ =∂i
Hõ}∞ѨÙÅ ^ŒQÆæ~° HÍO_»O ‰õΩà◊√§`«∞Ok.
Ããá¶êÖ’™ÈÊiÜ«∞"£∞ =_»Å∞ `≥QÆ∞Å∞ ÖË^• ÖËò qÖòì Pt¿ãÎ "≥ÚHõ¯Å∞ ÃÑ· #∞O_ç „H˜OkH˜ =_»e, P‰õΩÅ∞ ÖË`«
P‰õΩѨK«Û ~°OQÆ∞‰õΩ =∂i ZO_çáÈ`å~Ú.
x"å~°}‰õΩ ѨO@ J=âıëêÅ#∞ HÍeÛ "ÕÜ«∂e. H˜Ö’ q`«Î<åxH˜ ^ä≥·~°"£∞ ÖË^• HÍáêì<£ 3 „QÍ. K˘Ñ¨C#
HõeÑ≤ q`«Î#â◊√kú KÕÜ«∂e. `≥QÆ∞Å∞#∞ `«@∞ìH˘<Õ ~°HÍÖˇ·# _ç.ÃÇÏKü.Ü«∞"£∞–103, _ç.ÃÇÏKü.Ü«∞"£∞–105
~°HÍÅ#∞ ™êQÆ∞ KÕÜ«∂e. ѨÓ`« ^Œâ◊ #∞O_ç h˜ Z^ŒÌ_ç ÖˉõΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe =∞iÜ«Ú `«~°K«∂ `≥QÆ∞Å∞
PtOKÕ „áêO`åÖ’¡ ѨO@=∂iÊ_ç KÕÜ«∂e.
23