More Related Content
Similar to แผนการจัดการเรียนรู้ ป.1-3 หน่วยที่ 4+426+dltvsocp2+T2 p1 3-u4_soc (20)
More from Prachoom Rangkasikorn (20)
แผนการจัดการเรียนรู้ ป.1-3 หน่วยที่ 4+426+dltvsocp2+T2 p1 3-u4_soc
- 1. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำาหรับโรงเรียนปลายทาง
54
๑. มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกันและกัน
ในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาวิเคราะห์ สรุปและใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศ
อย่างมีประสิทธิภาพ
ตัวชี้วัด
ป. ๑/๑ แยกแยะสิ่งต่างๆ รอบตัวที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น
ป. ๑/๒ ระบุความสัมพันธ์ของตำาแหน่ง ระยะ ทิศ ของสิ่งต่างๆ รอบตัว
ป. ๑/๓ ระบุทิศหลักและที่ตั้งของสิ่งต่างๆ
ป. ๑/๔ ใช้แผนผังง่ายๆ ในการแสดงตำาแหน่งของสิ่งต่างๆ ในห้องเรียน
ป. ๑/๕ สังเกตและบอกการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศในรอบวัน
มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์
วัฒนธรรม มีจิตสำานึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
ตัวชี้วัด
ป. ๑/๑ บอกสิ่งต่างๆ ที่เกิดตามธรรมชาติที่ส่งผลต่อความเป็นอยู่ของมนุษย์
ป. ๑/๒ สังเกตและเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัว
ป. ๑/๓ มีส่วนร่วมในการจัดระเบียบสิ่งแวดล้อมที่บ้านและชั้นเรียน
๒. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. นักเรียนบอกตำาแหน่งที่ตั้งลักษณะและองค์ประกอบของโรงเรียน และแยกแยะสิ่งต่างๆ ได้
๒. นักเรียนสามารถบอกทิศแผนผังของโรงเรียน และสามารถบอกทิศ สังเกตจดจำาสิ่งรอบตัวของโรงเรียนได้
๓. เห็นประโยชน์ในเรื่องความรู้เกี่ยวกับแผนผังต่างๆ ใช้แผนผังง่ายๆ บอกที่ตั้งห้องเรียนได้
๔. นักเรียนทำางานร่วมกันตามกระบวนการกลุ่มได้
๕. นักเรียนช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อม ทั้งที่บ้านและโรงเรียนได้
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ สิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยีดีด้วยพระบารมีฯ
เรื่อง สิ่งแวดล้อมโรงเรียนของเรา ระยะเวลาในการสอน ๓ ชั่วโมงป.๑-๓
- 2. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
55
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง
ฝึกสมาธิก่อนเรียน ๑ - ๒ นาที
๑. นักเรียนร่วมกันร้องเพลง “โรงเรียนของเราน่าอยู่” และ “เพลงประจำ�
โรงเรียน” อภิปรายเกี่ยวกับความหมายของเนื้อเพลง
๒. นักเรียนเดินชมโรงเรียน สร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับลักษณะ รูปร่าง
ส่วนใดใช้เป็นประโยชน์ใช้สอยอะไรบ้าง ฝึกวิธีการวัดพื้นที่
หมายเหตุ ควรเตรียมข้อมูลตามผังความคิดโดยให้เด็ก/ครูเตรียมมาก่อน
เรียน
๓. แบ่งนักเรียนเป็น ๔ กลุ่ม สำ�รวจสถานที่ต่างๆ ของโรงเรียน และบันทึก
ลงในใบงานที่ ๑
กลุ่มที่ ๑ ลักษณะที่ตั้งของโรงเรียน (ทิศ อาณาเขต บริเวณ)
กลุ่มที่ ๒ อาคารที่ตั้งบนพื้นที่ของโรงเรียน
กลุ่มที่ ๓ จำ�นวนห้องเรียนและประโยชน์ใช้สอย
กลุ่มที่ ๔ สิ่งแวดล้อมและพื้นที่ใช้สอยบริเวณรอบอาคารเรียน
๔. กลุ่มต่างๆ รายงานผลการสำ�รวจตามที่ใบงานกำ�หนด มีครูช่วยเสริม
๕. ครูแสดงแผนผังของโรงเรียนเพื่อเสริมความรู้ความเข้าใจและฝึกการสังเกต
ลักษณะรูปร่างเปรียบกับรูปทรงเรขาคณิต เช่นอาคารเรียนมีลักษณะรูปร่าง
เป็นทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าส ี่เหลี่ยมจัตุรัส จดจำ�สิ่งที่อยู่โดยรอบอาคารเรียน
๖. นักเรียนร่วมกันบอกชื่ออาคารที่ตั้งภายในพื้นที่ของโรงเรียนพร้อมทั้งห้อง
ที่ใช้ประโยชน์ที่สำ�คัญ ห้องเรียน ห้องสมุด ห้องพยาบาล ฯลฯ โดยใช้
กระดาษสีเป็นสัญลักษณ์แสดงประโยชน์ใช้สอย
เช่น ห้องเรียน ใช้กระดาษสีเหลือง
ห้องพยาบาล ใช้กระดาษสีเขียว
กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
แผนภูมิเพลง
บริเวณโรงเรียน
สำ�รวจสิ่งแวดล้อมบริเวณ
โรงเรียน
ใบงาน
แผนผังโรงเรียน
กระดาษแผ่นใหญ่
องค์ประกอบ
โรงเรียนของเรา
ที่ตั้ง
แผนผัง สถานที่
สำ�คัญๆ
๓. สาระสำ�คัญ
๑. สิ่งแวดล้อมรอบตัวเรามีความสำ�คัญอย่างไร
๒. ตำ�แหน่ง ระยะ ทิศ ของสิ่งต่างๆ รอบตัวมีความสัมพันธ์อย่างไร
๓. แผนผังของห้องเรียน
๔. มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
๕. การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม
๔. กระบวนการจัดการเรียนรู้
- 3. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
56
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
ห้องพลศึกษา ใช้กระดาษสีม่วง
ห้องสมุด ใช้กระดาษสีฟ้า
ห้องอาหาร ใช้กระดาษสีชมพู
หรือ ครูจะให้นักเรียนออกมาเขียนชื่อกำ�กับลงในผังหรือให้นักเรียนออก
มาระบายสีห้องบนแผนผังก็ย่อมทำ�ได้
๗. นักเรียนรู้จักทิศต่างๆ วิธีสังเกตทิศสำ�คัญจากธรรมชาติ เช่น พระอาทิตย์
จะขึ้นทางทิศตะวันออก ฝึกให้ศึกษาค้นคว้าทิศตะวันตก ทิศเหนือ ทิศใต้
๘. ครูแสดงแผนผังหุ่นจำ�ลองของโรงเรียน ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาเขต
ที่ตั้งของโรงเรียนตามหัวข้อ
โรงเรียนหันหน้าไปสู่ทิศตะวันออก........................................................................................
มีอาณาเขตติดต่อกับสิ่งก่อสร้าง..................................................................................................
ด้านหลังของโรงเรียนเป็นทิศ........................................................................................................
มีอาณาเขตติดต่อกับ.............................................................................................................................
ทิศเหนือของโรงเรียนมีอาณาเขตติดต่อกับ.........................................................................
ทิศใต้ของโรงเรียนมีอาณาเขตติดต่อกับ................................................................................
๙. ครูนำ�ภาพถ่ายสถานที่ต่างๆ ของโรงเรียนให้นักเรียนทายสถานที่ว่าเป็น
อะไร ส่วนไหนของโรงเรียน ให้นักเรียนบรรยายแนะนำ�ทางไปสถานที่
อาคารและส่วนต่างๆ ตามภาพ
๑๐. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�ผัง หุ่นจำ�ลองอาคารโรงเรียนของตน
๑๑. นักเรียนร่วมกันสรุปประโยชน์ของความรู้เรื่องแผนผังและนำ�ไปใช้ในชีวิต
ประจำ�วัน และทำ�แผนผังความคิด (Mind Mapping) เรื่อง ประโยชน์ ของ
แผนผัง แผนที่ใช้ในชีวิตประจำ�วัน
๑๒. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�หุ่นจำ�ลอง แผนผังโรงเรียน (ใช้กระบะทรายและ
ดินนํ้ามัน เศษวัสดุท้องถิ่นที่เหลือใช้)
๑๓. นักเรียนช่วยกันคิดกิจกรรม รักษาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน คิดคำ�ขวัญ
และช่วยกันเขียนข้อความเพื่อประชาสัมพันธ์
แผนภูมิ ทิศ
อุปกรณ์บอกทิศ
หุ่นจำ�ลอง โรงเรียน
แผนภูมิ
ภาพถ่าย
อุปกรณ์จัดทำ�หุ่นจำ�ลอง
แผนภูมิ “ผังความคิด”
กระบะทราย
กระดาษเขียนคำ�ขวัญ
ข้อทดสอบและสมุดบันทึก
พฤติกรรมนักเรียนรายบุคคล
๕. สื่อและแหล่งการเรียนรู้
๑. ภาพถ่ายสถานที่ อาคาร กิจกรรมต่างๆ ของโรงเรียน
๒. แผนผังแสดงที่ตั้ง ทิศ ขนาด อาคารเรียน
๓. หุ่นจำ�ลองโรงเรียน
โรงเรียนให้อะไร
เราจะให้อะไร
กับโรงเรียน
สถานที่
อาคารเรียน
อาคาร
กิจกรรมอื่นๆ
แผนผัง หุ่นจำ�ลอง
ประวัติโรงเรียน
สีประจำ�โรงเรียน
เพลงประจำ�
โรงเรียน
ต้นไม้ประจำ�
โรงเรียน
โรงเรียนของเรา
- 4. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
57
๔. หนังสือค้นคว้า
๕. เนื้อเพลงประจำ�โรงเรียน โรงเรียนของเรา
๖. ใบงาน
๖. การวัดผลประเมินผล
๑. สังเกตพฤติกรรมจากการร่วมกิจกรรมในกลุ่ม ความสนใจ ความกระตือรือร้น
๒. ทดสอบความรู้จากการรายงาน ทำ�แบบทดสอบหนังสือเรียน (ใบงาน)
๗. บันทึกผลหลังการสอน
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
๘. ความคิดเห็น ข้อเสนอแนะผู้บริหาร
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
๙. ภาคผนวก
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
w w w w w w w w
- 5. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำาหรับโรงเรียนปลายทาง
58
๑. สาระการเรียนรู้
๑. ความหมายของคำาว่า วานนี้ พรุ่งนี้ ความหมายของคำาว่า อดีต ปัจจุบัน อนาคต เข้าใจการแบ่งช่วงเวลา
วัน เดือน ปี
๒. ความหมายของข้อมูลและแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับโรงเรียน
– ลักษณะของข้อมูลแต่ละประเภท เช่น ภาพถ่าย เอกสาร เครื่องมือ เครื่องใช้ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับ
โรงเรียน
– รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับโรงเรียน รู้วิธีการจัดกลุ่มข้อมูลอย่างเป็นระบบ อย่างง่ายๆ
๒. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. นักเรียนบอกหรืออธิบายความหมายได้ สามารถแบ่งเวลา วานนี้ วันนี้ พรุ่งนี้ วัน เดือน ปี ตามแบบสากล
และแบบไทย
๒. รู้จักคุณค่าของเวลาที่สัมพันธ์กับการดำาเนินชีวิต สร้างปฏิทินเพื่อวางแผนการทำางาน
๓. รู้ความหมาย สืบค้นข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับโรงเรียน โดยแยกประเภทของข้อมูลว่าเป็นเอกสาร รูปภาพ
คำาบอกเล่า ฯลฯ
๔. รู้และเล่าประวัติความเป็นมาของโรงเรียนที่ตนเองศึกษาอยู่ จากข้อมูลที่สืบค้นหามาได้
๓. กระบวนการจัดการเรียนรู้
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ สิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยีดีด้วยพระบารมีฯ
เรื่อง สิ่งแวดล้อมโรงเรียนของเรา ระยะเวลาในการสอน ๓ ชั่วโมง
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
๑. นักเรียนนำาปฏิทินแบบและขนาดต่างๆ ซึ่งได้มาจากราชการ ธนาคาร
ห้างร้าน จัดทำาขึ้นโดยของชำาร่วยปีใหม่
สนทนาเกี่ยวกับแบบ รูปร่าง ขนาด การแจงรายละเอียดของ
ปฏิทินนั้นๆ เช่น บางฉบับจะบอก วันขึ้น แรม วันหยุดราชการ เดือน
สากล-ไทย ฯลฯ
๒. นักเรียนช่วยสร้างแบบฟอร์มปฏิทินประจำาเดือนที่นักเรียนกำาลังเรียน
เนื้อหาของเวลาซักถามว่า วันนี้เป็นวันอะไร วันที่เท่าไร ทดลองให้
ปฏิทินต่างๆ
(แบบไทยและสากล)
– หนังสือ : มนุษย์กับ
สิ่งแวดล้อม
วิเคราะห์
– มนุษย์สัมพันธ์กับ
ป.๑-๓
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
- 6. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
59
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
นักเรียนเติมตัวเลขวันที่ ทวนขึ้น และใช้คำ�ว่า “วานนี้” และเติมตัวเลข
วันที่หลังวันนี้ใช้คำ�ว่า “พรุ่งนี้”
ทดสอบจากปฏิทิน โดยสมมติวันใดวันหนึ่งเป็นวันนี้และนักเรียน
ตอบวันพรุ่งนี้ วันมะรืนนี้ วันนี้ วานนี้ พรุ่งนี้ และโยงไปถึง อดีต
ปัจจุบัน อนาคต
๓. นักเรียนออกมาเล่าเรื่องของตนเองจากอดีต จนถึงปัจจุบัน และความหวัง
ในอนาคตโดยมีครูช่วยซักถาม
ครูสรุปความหมาย ความรู้ความเข้าใจในการใช้เวลา
๔. เล่นเกมโดยนำ�ปฏิทิน พ.ศ. ต่างๆ มาแสดง คือปี ๒๕๔๔ ปี ๒๕๔๕
และทายปัญหา เช่น วันที่ ๕ เดือนพฤศจิกายน ปี ๒๕๔๔ เป็นวันอะไร
และวันที่ ๕ เดือนพฤศจิกายน ปี ๒๕๔๕ เป็นวันอะไร และถ้าวันที่ ๕
เดือนพฤศจิกายน ปี ๒๕๔๖ จะเป็นวันอะไร แบ่งกลุ่มนักเรียนค้นหา
ใครค้นได้ครูให้รางวัล
๕. นักเรียนร่วมกันศึกษาและอ่านปฏิทินที่บอกข้างขึ้นข้างแรม (แบบไทย)
ในปฏิทินสากล แสดงตารางเปรียบเทียบการเรียกชื่อเดือนแบบไทยกับ
แบบสากล
๖. นักเรียนสนทนาประโยชน์การเรียนรู้ช่วงเวลา วันนี้ วานนี้ พรุ่งนี้
เดือนก่อน เดือนนี้ เดือนหน้า ปีนี้ ปีก่อน ปีหน้า อดีต อนาคต ปัจจุบัน
เพื่อนำ�มาใช้ในการศึกษาประวัติศาสตร์และวางแผนงานกิจกรรมของ
ตนเอง
๗. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�ปฏิทินรายสัปดาห์ จัดป้ายนิเทศเรื่อง วันแม่ เพื่อ
เป็นตัวอย่าง
๘. แบ่งกลุ่มนักเรียนจัดทำ�ปฏิทินรายสัปดาห์ตามใบงานที่กำ�หนด
๙. กลุ่มรายงานการจัดทำ�ปฏิทินหน้าชั้นเรียน ร่วม สรุป
๑๐. นักเรียนเล่นเกมรู้จักเพื่อน โดยใช้วิธีให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลจากตัวเพื่อน
ด้วยการสัมภาษณ์ประวัติเพื่อนให้มากที่สุดเท่าที่จะทำ�ได้และบันทึกไว้
ตามกำ�หนดเวลา
ตัวอย่าง เพื่อนที่สัมภาษณ์ชื่ออะไร ชื่อเล่นว่าอะไร เกิดที่ไหน
เกิดเมื่อไร วันไหน ชอบกินอะไร รสอย่างไร ชอบสีอะไร มาโรงเรียนด้วย
วิธีใด ฯลฯ
เมื่อถึงเวลากำ�หนด ครูถามทดสอบว่าใครจำ�ข้อมูลของเพื่อนได้
มากกว่า เช่น ถามว่า “ใครเอ่ย เกิดวันจันทร์?” ถ้าแดงบอกชื่อเพื่อนที่
สัมภาษณ์มา ได้ถูกต้องและมากที่สุด ถือว่าเป็นผู้ชนะ ค้นหาข้อมูล
ได้มากและแม่นยำ�
สิ่งแวดล้อมอย่างไร
– ประโยชน์ที่มนุษย์ได้รับ
จากสิ่งแวดล้อม
– อาหาร
ที่อยู่อาศัย
เครื่องนุ่งห่ม
ยารักษาโรค
ปฏิทิน พ.ศ. ต่างๆ
ปฏิทินแบบไทย มีข้างขึ้น แรม
– กระดาษทำ�ปฏิทิน
– ป้ายนิเทศ
แผนภูมิวิธีเล่นเกม
– ทรัพยากรจากสิ่งแวดล้อม
เช่นนํ้ามันแร่ธาตุโลหะต่างๆ
มาพัฒนาประเทศ อำ�นวย
ความสะดวก
– มนุษย์ใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
อย่างฟุ่มเฟือยไม่คุ้มค่า
- 7. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
60
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
๑๑. นักเรียนสนทนาเกี่ยวกับความหมาย ความสำ�คัญ และวิธีการสืบค้นหา
ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ ยกตัวอย่างประกอบความรู้ ความเข้าใจ และ
ร่วมกันจัดทำ�ผังความคิด
ความสำ�คัญข้อมูล
อนุรักษ์
ประเพณี
รูปภาพ
คำ�บอกเล่า
เทคโนโลยี
เอกสาร
วัตถุ
แหล่งข้อมูล
บุคคล
ห้องสมุด
พิพิธภัณฑ์
สำ�รวจ
สังเกต
๑๒. แบ่งนักเรียนเป็น ๔ กลุ่ม ให้จัดหาข้อมูลโรงเรียนของเราในอดีตจนถึง
ปัจจุบัน การจัดอาคารเรียน บริเวณโรงเรียนเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อม
ใช้วิธีการแสวงหาข้อมูลด้วยการ
๑. สัมภาษณ์และคำ�บอกเล่าจากบุคคล
๒. สำ�รวจศึกษาข้อมูลที่เป็นวัตถุ เอกสาร
๓. สังเกตการแสดงออกด้านประเพณีวัฒนธรรมต่างๆ
๔. สังเกตด้านสิ่งแวดล้อม บริเวณอาคารสถานที่และการอนุรักษ์
ทำ�ให้รู้เรื่องราวในอดีต
สัมภาษณ์
หลักฐาน
ข้อมูลทาง
ประวัติศาสตร์
วิธีการแสวงหา
ข้อมูล
ประเภทข้อมูล
คอมพิวเตอร์
อินเทอร์เน็ต
โบราณสถาน
โบราณวัตถุ
– การมีทรัพยากรธรรมชาติ
มากมาย ทำ�ให้มนุษย์เริ่ม
นำ�เทคโนโลยีมาช่วยเพื่อจะได้
นำ�ทรัพยากรมาใช้ประโยชน์
มากที่สุด
– ข้อมูลต่างๆ จากห้องสมุด
– จากคอมพิวเตอร์
– จากวีดิทัศน์
– ภาพ
– สมุด
ปัจจัยที่ทำ�ให้สิ่งแวดล้อมเสื่อม
โทรม
- 8. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
61
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
กลุ่มที่ ๑ หาข้อมูลประวัติความเป็นมาของโรงเรียนของเรา
กลุ่มที่ ๒ เครื่องหมาย ธงประจำ�โรงเรียน *คำ�ขวัญหรือคติพจน์ประจำ�
โรงเรียน เพลงประจำ�โรงเรียน
กลุ่มที่ ๓ กิจกรรมประเพณีวัฒนธรรมวันสำ�คัญของโรงเรียน และ
การอนุรักษ์ แต่ละกลุ่มจะต้องบอกวิธีการหาข้อมูลกำ�กับด้วย
กลุ่มที่ ๔ กิจกรรมเกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และใช้ทรัพยากร
ให้คุ้มค่า
๑๓. กลุ่มรายงานการศึกษาค้นคว้าครูให้ความช่วยเหลือซักถามเพื่อให้รายงาน
สมบูรณ์
๑๔. นักเรียนร่วมร้องเพลงประจำ�โรงเรียน
๑๕. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�แผนภูมินิเทศ แสดงหลักฐานข้อมูลประวัติศาสตร์
เรื่อง “โรงเรียนของเรา” และการอนุรักษ์ประเพณีของโรงเรียน
๑๖. นักเรียนทำ�แบบทดสอบหลังบทเรียน
๑. การเพิ่มจำ�นวนประชากร
๒. ความก้าวหน้าทางวิทยา-
ศาสตร์ และเทคโนโลยี
๓. การขยายตัวทางเศรษฐกิจ
อุตสาหกรรม
๔. พฤติกรรมของมนุษย์
– แผนภูมิ
ข้อทดสอบ
สมุดบันทึกพฤติกรรม
นักเรียนรายบุคคล
๔. สื่อและแหล่งการเรียนรู้
๑. ภาพประวัติโรงเรียน กิจกรรม ฯลฯ
๒. เพลงประจำ�โรงเรียน
๓. แผนภูมิ ผังความคิด
๔. ปฏิทินแบบไทย สากล
๕. แผ่นตารางการจัดทำ�ปฏิทินรายสัปดาห์เพื่อวางแผนงาน
๖. ตารางการเรียกเดือนแบบไทยและแบบสากล
๗. วิทยากร อาจจะเป็นครูผู้มีความรู้เกี่ยวกับประวัติของโรงเรียน หรือครูอาวุโสที่เชิญมา
๘. แบบทดสอบหลังบทเรียน
๕. การวัดผลประเมินผล
๑. สังเกตพฤติกรรมการแสดงออก การเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม
๒. ทดสอบความรู้ความเข้าใจจากการซักถาม การรายงาน
๓. ตรวจแบบทดสอบหลังบทเรียน
- 9. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
62
๖. บันทึกผลหลังการสอน
๑. ดูจากความรู้ ความเข้าใจในเรื่องที่เรียนรู้
๒. การแสดงความคิดเห็น การพูด
๓. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลง รายคน
๗. ภาคผนวก
ประวัติโรงเรียนวังไกลกังวล
w w w w w w w w
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ร. ๘
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน
โรงเรียนวังไกลกังวล
ฝ่ายประถม และมัธยม
ประธานคณะกรรมการบริหาร
คุณขวัญแก้ว วัชโรทัย
คณะทำ�งาน
โรงเรียนวังไกลกังวล
ปฐมวัยจนจบอุดมศึกษา ความเป็นมา
คณะกรรมการบริหาร
โรงเรียนวังไกลกังวล
สถานที่ตั้ง
โรงเรียน
วังไกลกังวล
- 10. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
63
ภาคผนวก
ภายในโรงเรียนควรคำานึงถึงสิ่งแวดล้อมและการเรียนรู้เกี่ยวกับการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างสมดุล
ทรัพยากรธรรมชาติที่สำาคัญ คือ
๑. อากาศ มีอยู่รอบตัว แต่ช่วยให้อากาศดีได้ด้วยการปลูกต้นไม้ ไม้ใหญ่กรองอากาศ สร้างออกซิเจน
ลดการใช้เครื่องปรับอากาศลง
๒. นำ้า เช่นเดียวกับอากาศ นำ้ามีการหมุนเวียนเป็นวัฏจักร จึงควรมีที่เก็บกักนำ้าไว้ใช้ และนำานำ้าที่ใช้แล้วมา
หมุนเวียนใช้รดนำ้าต้นไม้ ควรใช้นำ้าอย่างประหยัด เพราะนำ้าอาจขาดแคลนได้ โดยเฉพาะในเมืองที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว
ถ้าไม่มีมาตรการที่เข้มงวดปล่อยให้ใช้นำ้า ทิ้งนำ้ากันอย่างไม่คิดไตร่ตรอง และวางแผนการใช้นำ้าที่ดี
๓. ดิน พื้นที่ผิวโลกประกอบด้วยพื้นนำ้าสามในสี่ส่วน และเป็นดินเพียง ๑ ใน ๔ ส่วน พื้นดินเป็นแหล่ง
ปัจจัยสี่ของมนุษย์ เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด เป็นแหล่งผลิตอาหาร ดังนั้น ภายในบริเวณโรงเรียนจึง
ควรมีส่วนสาธิตการใช้ดินที่ถูกต้องคุ้มค่า มีการทำาปุ๋ยธรรมชาติ ให้ดินฟื้นคืนสภาพเดิม
๔. ปาไม้ เป็นทรัพยากรธรรมชาติชนิดหมุนเวียน เป็นแหล่งอาหาร ยา ปัจจัย ๔ ควรสอนเด็กให้รักและดูแล
ป่าไม้ให้อุดมสมบูรณ์
๕. พลังงาน แหล่งสำาคัญที่สุด คือ ดวงอาทิตย์
w w w w w w w w
- 11. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำาหรับโรงเรียนปลายทาง
64
๑. สาระการเรียนรู้
๑. สัญลักษณ์ของโรงเรียนและสิ่งต่างๆ ที่แสดงถึงความเป็นมาของโรงเรียน
๒. ความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชน (โดยศึกษาจากประวัติความเป็นมา)
๓. ขนมธรรมเนียมประเพณี ศิลปวัฒนธรรมที่โรงเรียนสร้างสรรค์ขึ้นหรือประวัติมาแต่อดีตถึงปัจจุบัน เช่น
การจัดงานวันคล้ายวันเกิดของโรงเรียน การหล่อเทียนพรรษา การแสดงประเภทต่างๆ
๔. ผลงานที่เป็นภูมิปัญญาของบุคลากรในโรงเรียน การทอผ้า ฯลฯ
๒. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. บอกและอธิบายขนบธรรมเนียมประเพณีของโรงเรียน
๒. เข้าร่วมกิจกรรมช่วยเหลืองานโรงเรียนตามสมควร
๓. มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
๓. กระบวนการจัดการเรียนรู้
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
ฝึกสมาธิ ๑ - ๒ นาที ก่อนเรียน และสนทนาถึง กฎ กติกา ควรปฏิบัติใน
ห้องเรียน และการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
๑. นักเรียนร่วมกันร้องเพลงประจำาโรงเรียนครูอธิบายความหมายของเนื้อเพลง
๒. ทบทวนประวัติความเป็นมาของโรงเรียนโดยย่อ
๓. นำาภาพกิจกรรมของโรงเรียน และสนทนาซักถามทายปัญหาภาพ ความ
รู้และประสบการณ์ด้วยคำาถาม ภาพถ่ายเกี่ยวกับกิจกรรมอะไร นักเรียน
รู้จักภาพนี้หรือไม่ ทำาเมื่อไร นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมกับงานของโรงเรียน
อะไรบ้าง
๔. นักเรียนร่วมกันจัดทำาผังความคิด (Mind Mapping) “กิจกรรมที่สำาคัญ
ของโรงเรียน” ที่เคยปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมของโรงเรียน
๕. แบ่งนักเรียนเป็น ๕ กลุ่ม ศึกษาค้นคว้าหลักฐานข้อมูลทางประวัติศาสตร์
– แผนภูมิเพลง
– การจัดสภาพสิ่งแวดล้อม
ในโรงเรียนตามโครงการ
พระราชดำาริ เพื่อให้เด็ก
เรียนรู้จากประสบการณ์
ได้ปฏิบัติจริง
แผนภูมิ “ผังความคิด”
ภาพของโรงเรียน
กิจกรรมต่างๆ ส่งเสริม
ทรัพยากรธรรมชาติ
ป.๑-๓
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ สิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยีดีด้วยพระบารมีฯ
เรื่อง สิ่งแวดล้อมโรงเรียนของเรา ระยะเวลาในการสอน ๓ ชั่วโมง
- 12. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
65
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
(ส๔.๑ข้อ๒)เรื่อง“วันสำ�คัญที่โรงเรียนจัดกิจกรรมตามขนบธรรมเนียม
ประเพณี”
กลุ่มที่ ๑ วันเกิดโรงเรียน
กลุ่มที่ ๒ วันสำ�คัญทางศาสนา
– วันมาฆบูชา
กลุ่มที่ ๓ วันสำ�คัญของชาติ
– วันเฉลิมพระชนมพรรษา (๕ ธ.ค.) วันพ่อแห่งชาติ
กลุ่มที่ ๔ วันสำ�คัญตามขนบธรรมเนียมประเพณีของชาติ
– วันขึ้นปีใหม่
กลุ่มที่ ๕ การอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณีของโรงเรียน มีการจัดงาน
และกิจกรรม
๖. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งผู้แทนออกมารายงานหน้าชั้นเรียน
๗. เติมเต็มด้วยการจัดกิจกรรมการแสดงบทบาทสมมติวันสำ�คัญต่างๆ
๘. เชิญวิทยากร (ศิษย์เก่า) พูดเรื่องความภาคภูมิใจในการชนะการประกวด
ผลงาน งานประเพณีของโรงเรียน
๙. นักเรียนร่วมจัดนิทรรศการและทำ�บททดสอบหลังบทเรียนรายบุคคล
สิ่งแวดล้อม
– โรงเรียนที่ดีควรมีการบริหาร
จัดการเรื่องการอนุรักษ์
สิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับ
การเรียนการสอน
– การอนุรักษ์ทรัพยากร
ธรรมชาติในโรงเรียน
๑. การใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ประหยัดที่สุด
๒. การหมุนเวียนนำ�ทรัพยากร
ที่ใช้แล้วมาใช้ใหม่ เช่น
กระดาษ นํ้า ขยะ ฯลฯ
๓. บูรณะและฟื้นฟูส่วนที่
เสื่อมโทรม
๔. การใช้สิ่งอื่นทดแทน
๕. การหาทรัพยากรธรรมชาติ
เพิ่มเติม
๖. ลดอันตรายจากสารพิษ
๔. สื่อและแหล่งการเรียนรู้
๑. ภาพเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมที่สำ�คัญของโรงเรียน
๒. วิทยากร เอกสารประวัติความเป็นมา กิจกรรมของโรงเรียน
๓. อุปกรณ์เพื่อจัดทำ�งานศิลป์ นิทรรศการ เช่น กระดาษวาดเขียนสีเมจิก ภาพกิจกรรมของโรงเรียน
๔. ใบงาน แบบทดสอบหลังบทเรียน
๕. การวัดผลประเมินผล
๑. ด้านความรู้ ซักถาม ทดสอบความรู้จากใบงาน
๒. สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในการทำ�งานกลุ่ม การเอาใจใส่และความตั้งใจการทำ�งาน
- 14. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
67
๑. มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกันและกัน
ในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาวิเคราะห์ รูปและใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศอย่าง
มีประสิทธิภาพ
ตัวชี้วัด
ป. ๓/๑ ใช้แผนที่ แผนผัง และภาพถ่ายในการหาข้อมูลทางภูมิศาสตร์ในชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ป. ๓/๒ เขียนแผนผังง่ายๆ เพื่อแสดงตำาแหน่งที่ตั้งของสถานที่สำาคัญในบริเวณโรงเรียนและชุมชน
มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์
วัฒนธรรม มีจิตสำานึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
ตัวชี้วัด
ป. ๓/๑ เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมในชุมชนจากอดีตถึงปัจจุบัน
ป. ๓/๒ ตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมในชุมชน
๒. สาระสำาคัญ
สภาพแวดล้อมในชุมชน การประกอบอาชีพที่เป็นผลมาจากสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ
สาระการเรียนรู้
ความรู้
๑. แผนที่ แผนผัง และภาพถ่าย
๒. สภาพแวดล้อมในชุมชนในอดีตและปัจจุบัน
๓. มลพิษที่เกิดจากการกระทำาของมนุษย์
ป.๑-๓
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ สิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยีดีด้วยพระบารมีฯ
เรื่อง สิ่งแวดล้อมโรงเรียนของเรา ระยะเวลาในการสอน ๓ ชั่วโมง
- 15. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
68
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
ฝึกสมาธิ ๑ - ๒ นาที ก่อนเรียน สนทนาถึงกฎ กติกา ควรปฏิบัติในห้องเรียน
และการใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่า
๑. นักเรียนร่วมร้องเพลงประจำ�โรงเรียน และสรุปสาระ (ความหมาย) ของ
เนื้อเพลงเพื่อเกิดความซาบซึ้งและความภาคภูมิใจโรงเรียนของตน
๒. ครูนำ�รางวัล เช่น ถ้วยรางวัล ประกาศนียบัตร โล่ ฯลฯ ซึ่งโรงเรียนได้้รับ
จากการประกวดผลงานหรือหน่วยงานมอบในโอกาสต่างๆ ให้นักเรียน
ได้ดู และร่วมแสดงความคิดเห็นหรือ ครูนำ�นักเรียนเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์
๓. นักเรียนเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์โรงเรียนเพื่อรัับทราบการพัฒนา เปลี่ยนแปลง
โรงเรียน ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง
๔. เชิญวิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับการพััฒนาเปลี่ยนแปลง ปัจจัยที่มีผลต่อ
การพัฒนาการเปลี่ยนแปลงของโรงเรียน (อาจเป็นครูอาวุโส หรือศิษย์เก่า
ฯลฯ)
๕. นักเรียนร่วมจัดทำ�ผังความคิด (Mind Mapping) เรื่อง “ปัจจัยที่มีผลต่อ
การพัฒนาเปลี่ยนแปลงโรงเรียนของเรา” (ดูภาคผนวก) สิ่งแวดล้อมเป็น
ปัจจัยที่ทำ�ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือไม่
สารานุกรมไทยสำ�หรับ
เยาวชนฯ เล่มที่ ๑๙
แผนภูมิเพลง
ถ้วยรางวัล
วิทยากร
กระดาษแผนภูมิ
๓. สาระการเรียนรู้
๑. วิธีการทางประวัติศาสตร์อย่างง่ายๆ ที่ใช้ในการศึกษาประวัติความเป็นมาของโรงเรียน การรวบรวมข้อมูล
มานำ�เสนอในลักษณะประวัติของโรงเรียน
๒. ประวัติความเป็นมาของโรงเรียน สภาพของโรงเรียนในอดีตและปัจจุบัน
๓. สาเหตุและผลงานของการพัฒนา การก่อตั้ง และการดำ�รงอยู่ของโรงเรียน
๔. เหตุการณ์สำ�คัญที่สร้างชื่อเสียงให้กับโรงเรียน และสร้างความภาคภูมิใจให้้แก่นักเรียน
๕. ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเปลี่ยนแปลงของโรงเรียน สภาพแวดล้อมในอดีต - ปัจจุบัน
๖. สิ่งที่เป็นความภาคภูมิใจของโรงเรียน
๗. แผนที่ แผนผัง ภาพถ่าย
๘. มลพิษที่เกิดจากการกระทำ�ของมนุษย์
จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. บอกและอธิบายเหตุผลการเลือกตั้งทำ�เลที่ตั้ง และการพัฒนาโรงเรียน
๒. บอกสิ่งที่เป็นความภาคภูมิใจของโรงเรียนตนเองได้
๓. กลุ่มนักเรียนทำ�งานร่วมกัน ตามกระบวนการกลุ่มได้
๔. มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
๔. กระบวนการจัดการเรียนรู้
- 16. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
69
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
๖. แบ่งนักเรียนเป็น ๕ กลุ่ม ศึกษาค้นคว้าและรายงาน โดยใช้กระบวนการ
ทางประวัติศาสตร์ (อธิบายทบทวนกระบวนการ) ดังนี้
กลุ่มที่ ๑ โรงเรียนของเราจากอดีต-ปัจจุบัน
กลุ่มที่ ๒ ศึกษาสภาพแวดล้อมบริเวณโรงเรียนและโดยรอบ จากอดีต -
ปัจจุบัน
กลุ่มที่ ๓ สิ่งที่ทำ�ให้เราได้รับความภาคภูมิใจในโรงเรียนของเรา
กลุ่มที่ ๔ ทำ�อย่างไรจะให้โรงเรียนของเราเจริญรุ่งเรืองหรือการมีส่วนร่วม
ในโรงเรียน
กลุ่มที่ ๕ การอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามในโรงเรียน และมลพิษ
ที่เกิดจากการกระทำ�ของมนุษย์
๗. นักเรียนส่งตัวแทนกลุ่มรายงานการศึกษาค้นคว้า (ครูเติมเต็็มเพื่อให้เกิด
ความรู้้ ความเข้าใจ และความซาบซึ้ง คล้้อยตามที่จะเป็นแนวทางปฏิบััติ
ต่อไป)
พร้อมทั้งเขียนแผนผัง และแผนที่ประกอบ
๘. นักเรียนจัดให้มีการแสดงบทบาทสมมติตามหัวข้อเรื่อง
ก. “เด็กดีมีมารยาทอย่างไร”
ข. มลพิษในโรงเรียนและโดยรอบเกิดขึ้นได้อย่างไร
๙. นักเรียนสรุปเนื้อหาสาระย่อและร่วมกันจัดเพิ่มเติม ผังความคิด (Mind
Mapping) ให้สมบูรณ์
๑๐. แบ่งกลุ่มนักเรียนประกวดภาพวาดให้หัวข้อเรื่อง “กิจกรรมดีเด่นของ
โรงเรียนที่ทำ�ให้ฉันภูมิใจ” พร้อมการบรรยาย
๑๑. กลุ่มนักเรียนจัดกิจกรรม “มารยาทไทยควรอนุรักษ์” และ “การอนุรักษ์
สิ่งแวดล้อมในโรงเรียน”
๑๒. แสดงภาพ จัดนิทรรศการ
๑๓. นักเรียนทำ�แบบทดสอบหลังบทเรียน และช่วยกันเขียนแผนผังความคิด
เกี่ยวกับ “สิ่งแวดล้อมในโรงเรียนของเรา”
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน
มีการจัดสวน
สนามเด็กเล่น
การเก็บรักษา
และการดูแล
การซ่อมแซม
และปลูกซ่อม อย่างมีประสิทธิภาพ
อำ�นวยประโยชน์
ต่อครูและนักเรียน
ใช้อย่างประหยัด
สงวนรักษา
การจัดการ
สนามเด็กเล่น
ฯลฯ
ภาพกิจกรรม
แผนภูมิ
สมุดบันทึกพฤติกรรมนักเรียน
ข้อทดสอบ
– การแยกขยะในโรงเรียนมี
ความจำ�เป็นยิ่ง ที่ทุกคนจะ
ต้องปลูกฝังจิตสำ�นึกให้
รู้คุณค่าการหมุนเวียน นำ�
ทรัพยากรมาใช้ใหม่และ
เป็นการอนุรักษ์นํ้า ดิน
อากาศ ไปพร้อมกัน
สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้น
โดยธรรมชาติ
บรรยากาศ
ทุ่งหญ้า
นํ้า
ดิน
สิ่งมีชีวิต
พืช สัตว์
แร่ธาตุ
ภูเขา
ทะเล
ป่าไม้
สิ่งแวดล้อม
ที่มนุษย์สร้าง
ถนน
ส่วนต่างๆ
อาคาร
- 17. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
70
๕. สื่อและแหล่งการเรียนรู้
๑. เพลงประจำ�โรงเรียน
๒. ภาพกิจกรรมการประกวด, แผนที่, แผนผัง
๓. วิทยากร
๔. ถ้วยรางวัล ประกาศนียบัตรชมเชยรางวัลต่างๆ ที่โรงเรียนนำ�นักเรียนชนะการประกวด
๕. อุปกรณ์การวาดภาพ กระดาษ สีชอล์ก
๖. เอกสารหนังสือเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของโรงเรียน เพลงประจำ�โรงเรียน
๖. การวัดผลประเมินผล
๑. ทดสอบความรู้ความเข้าใจด้วยการซักถาม การรายงาน และตรวจใบงานทดสอบหลังบทเรียน
๒. ด้านทักษะและคุณธรรม สังเกตจากพฤติกรรมแสดงออก
๗. บันทึกผลหลังการสอน
– รักโรงเรียน
– ตั้งใจเรียน มีความประพฤติดี เป็นเด็กดี
– รักษาสมบัติ ส่วนรวม
– รักษาสิ่งแวดล้อม ฯลฯ
๘. ความคิดเห็น ข้อเสนอแนะผู้บริหาร
มีการบริหาร - จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง และอย่างมีส่วนร่วม
๙. ภาคผนวก เนื้อหา - สาระ ผังความคิด (Mind Mapping)
ตัวอย่าง
ใช้สนามหญ้าอย่างรู้คุณค่าใช้นํ้า - ไฟอย่างประหยัด
ใช้พลังงานทดแทน
ช่วยกันปลูกและดูแลต้นไม้
เกิดความคิดเชิงอนุรักษ์
ช่วยกันแยกขยะ
นำ�ทรัพยากรมาใช้ใหม่
ทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อม
ในโรงเรียนของเรา
- 18. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
71
๑. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
ส ๒.๑ ข้อ ๑ (๑) เข้าใจและปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตยในฐานะสมาชิกที่ดีของโรงเรียน
ข้อ ๒ (๑) เข้าใจและปฏิบัติตามบทบาท หน้าที่ สิทธิ เสรีภาพ ในฐานะสมาชิกที่ดีของโรงเรียน
ข้อ ๓ (๑) เชื่อฟังและปฏิบัติตามการอบรมสั่งสอนของโรงเรียน
๒. สาระการเรียนรู้
๑. การเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตยโดยในฐานะสมาชิกที่ดีของโรงเรียน
๒. เข้าใจและปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ สิทธิ เสรีภาพ ของตนเองในฐานะสมาชิกที่ดีของโรงเรียน
๓. กระบวนการขัดเกลาของโรงเรียน ข้อตกลง กติกา กฎระเบียบของการอยู่ร่วมกันในโรงเรียน
๓. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. นักเรียนรู้ ปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ในฐานะเป็นสมาชิกที่ดีของโรงเรียน
๒. นักเรียนมีความซาบซึ้ง ภูมิใจในการปฏิบัติตนสร้างชื่อเสียงให้แก่โรงเรียน
๓. นักเรียนเห็นคุณค่าและยอมรับความสามารถของตนเองและเพื่อนผู้อื่นในโรงเรียน
๔. กระบวนการจัดการเรียนรู้
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
ฝึกสมาธิ ๑ - ๒ นาที สนทนาถึงมารยาท ข้อตกลงในการอยู่ร่วมกัน
๑. นักเรียนร่วมสนทนา ยกตัวอย่างนักเรียนที่แต่งกายเรียบร้อยถูกระเบียบ
ของโรงเรียนนักเรียนที่มาโรงเรียนตรงเวลาซักถามการเดินทางมา - กลับ
โรงเรียน และนักเรียนที่ช่วยพ่อแม่และครูทำางาน และการอนุรักษ์
สิ่งแวดล้อม
๒. ครูนำาโล่ ถ้วยรางวัล ประกาศเกียรติคุณ ภาพถ่าย เพื่อแสดงว่าโรงเรียน
มีสมาชิกที่ดี นักเรียนเคารพต่อกฎกติกา ก่อให้เกิดความสามัคคีในการ
ปฏิบัติงาน จนโรงเรียนได้รับชื่อเสียงที่ดี
นักเรียนที่แต่งกายเรียบร้อย
โล่ ถ้วยรางวัล
ป.๑-๓
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ สิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยีดีด้วยพระบารมีฯ
เรื่อง สิ่งแวดล้อมโรงเรียนของเรา ระยะเวลาในการสอน ๑ ชั่วโมง
- 19. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
72
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
๓. นักเรียนเล่นเกมเกี่ยวกับการตั้งกฎกติกาการยอมรับในกฎกติกาที่กำ�หนด
เช่น
– เกมเป่ายิงฉุบ หรือ โอน้อยออก
– เกมเก้าอี้ดนตรี
– เกมทายถูกได้แต้ม (ตามรายการในทีวีจริงใจหรือไก่กา ฯลฯ) โดย
การให้ร่วมกันตั้งกฎกติกา ระเบียบการเล่นไว้
๔. ครูเล่านิทาน เรื่อง นกกระจาบ ฯลฯ เพื่อแสดงให้เห็นว่าการอยู่ร่วมกัน
ด้วยความสุขจะต้องปฏิบัติตนตามกฎกติกาที่ร่วมกันกำ�หนดทั้งสิ้น
๕. ให้นักเรียนทำ�แบบสำ�รวจตนเอง (ใบงานที่ ๑)
๖. นักเรียนช่วยกันสรุป ชมเชยนักเรียนที่ทำ�คะแนนสูงสุด อธิบายลักษณะ
ของผู้ที่กระทำ�ปฏิบัติว่าเป็นคนประเภทใด
๗. นักเรียนช่วยกันพิจารณาเพื่อนที่ช่วยรักษาความสะอาด ประหยัดนํ้า - ไฟ
ปลูกต้นไม้ ดูแลต้นไม้ มีมารยาทและกิริยาดี สมควรได้รับคำ�ชมเชย
หรือไม่
๘. ครูจัดกิจกรรมการเลือกประธานชั้น รองประธานชั้น และกรรมการ
สิ่งแวดล้อม โดยมีกระบวนการ
– เสนอชื่อผู้เข้ารับการเลือกตั้ง โดยทุกคนช่วยกันเขียนคุณสมบัติ
– ผู้ได้รับการเสนอชื่อจะต้องได้รับการยอมรับจากเพื่อนๆ เป็นคะแนน
เสียงข้างมาก
– ผู้ได้รับการเสนอชื่อออกมาแจ้งคุณสมบัติที่ดีของตนเอง เพื่อสมควร
ได้รับการเลือกตั้ง
– จัดให้มีการเลือกเสนอชื่อกรรมการจัดการเลือกตั้ง
– พิธีการเลือกตั้ง
– ประกาศผล
๘. นักเรียนที่ได้รับการเลือกตั้งออกมาแสดงความคิดเห็น (โดยมีครูสังเกต
พฤติกรรม)
๙. นักเรียนร่วมกันอภิปรายและวิเคราะห์ วิจารณ์ วิธีการเลือกตั้งเป็นวิถีทาง
ประชาธิปไตย ชี้ให้เห็นถึงกฎกติกาของสังคม และการยอมรับซึ่งกัน
และกัน ก่อให้เกิดประโยชน์ความสันติสุขของสังคม
๑๐. นักเรียนร่วมกันวางกฎกติกา และระเบียบเพื่อเป็นแนวทางปฏิบัติตนต่อ
โรงเรียนตามผังความคิด(รวมเรื่องการรักษาสิ่งแวดล้อมและใช้ทรัพยากร
อย่างประหยัดและคุ้มค่าไว้ด้วย)
๑๑. แบ่งนักเรียนเป็น ๔ กลุ่ม ศึกษาค้นคว้าจากหนังสือหรือสอบถามความรู้
จากวิทยากรเรื่อง วิธีการปฏิบัติตนตามกฎกติกา ระเบียบของโรงเรียนที่
วางไว้
แผนภูมิและกติกา
– การบำ�บัดนํ้าเสียประกอบ
ด้วย ๔ ขั้นตอน
๑. การบำ�บัดนํ้าเสียทางกายภาพ
แยกของแข็งโดยใช้ตะแกรง
แยกขยะ
๒. การบำ�บัดนํ้าเสียทางชีวภาพ
ย่อยสารอินทรีย์ในนํ้า โดย
อาศัยจุลินทรีย์ (ปุ๋ยชีวภาพ)
แผนภูมิ ภาพ
สารานุกรมไทย ฯลฯ เล่มที่ ๑๙
– การจัดการนํ้าทิ้งจากโรงเรียน
๑. ลดไขมัน แยกนํ้ามันจากครัว
๒. ทำ�ให้สารอินทรีย์ตกตะกอน
แผนภูมิการเลือกตั้ง
คำ�ถาม :-
– นักเรียนคิดว่าหัวหน้า/
ประธานชั้น/รองประธานชั้น
มีหน้าที่อย่างไร
– ทำ�ไมจึงต้องเลือกประธานฯ
แผนภูมิคุณสมบัติผู้นำ�ตาม
ลักษณะประชาธิปไตย
แสดงความคิดเห็น :-
ให้นักเรียนแสดงความคิดเห็น
– การปรับปรุง/ตกแต่ง
ห้องเรียน
– รวบรวมความคิดเห็น
– ปฏิบัติตามความคิดเห็น
การรักษาสภาพแหล่งนํ้า
- 20. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
73
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
กลุ่มที่ ๑ ระเบียบวินัยดี
กลุ่มที่ ๒ ประพฤติเรียบร้อย
กลุ่มที่ ๓ รักษาชื่อเสียงของโรงเรียน
กลุ่มที่ ๔ รักษาสิ่งแวดล้อมและใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ช่วยเหลืองาน
โรงเรียน โดยให้นักเรียนผู้แทนกลุ่มจับสลากหัวข้อ
๑๒. ผู้แทนกลุ่มรายงานผลการศึกษาค้นคว้าตามหัวข้อที่กำ�หนด
๑๓. นักเรียนร่วมร้องเพลงที่ครูแต่งเนื้อร้องทำ�นองมาเป็นตัวอย่าง “เรามาช่วย
กันทำ�ความสะอาด” และส่งเสริมการรักษาสิ่งแวดล้อม
๑๔. นักเรียนได้แสดงออกความสามารถในการแต่งเนื้อร้องและทำ�นอง “การ
ปฏิบัติตนตามกฎ กติกาของโรงเรียน” เท่าที่จะทำ�ได้
๑๕. นักเรียนร่วมสนทนาถึงกระบวนการปฏิบัติตนตามระบอบประชาธิปไตย
ในโรงเรียน และจัดทำ�ผังความคิด (ภาคผนวก)
๑๖. จัดให้มีการโต้วาทีหรือแซววาที หรือจัดกิจกรรมให้ปฏิบัติงานร่วมกัน
๑๗. นักเรียนทำ�แบบทดสอบหลังบทเรียน (ใบงาน)
– ปลูกจิตสำ�นึกทุกคนให้รักษา
ความสะอาดของแหล่งนํ้า
ในชุมชน
– ให้ความรู้ประชาสัมพันธ์
– ให้ทุกคนตระหนักถึงผลเสีย
จากภาวะมลพิษของแหล่งนํ้า
คำ�ถาม :-
– ทำ�ไมจึงต้องทำ�ตามความคิด
เห็นส่วนใหญ่
– นักเรียนชอบทำ�ตามบังคับ
หรือไม่ เพราะเหตุใด
ข้อทดสอบ
สมุดบันทึกพฤติกรรมนักเรียน
๕. สื่อและแหล่งการเรียนรู้
๑. อุปกรณ์ของจริง นักเรียน โล่ ถ้วยรางวัล ฯลฯ
๒. หนังสือค้นคว้า
๓. วิทยากร
๔. ภาพการแสดงความเคารพ
๕. เพลง (ตัวอย่าง) ทำ�ความสะอาด
๖. การวัดผลประเมินผล
๑. สังเกตการมีส่วนร่วมในกิจกรรม
๒. ทดสอบความรู้จากการรายงานและตอบคำ�ถาม ทำ�แบบทดสอบหลังบทเรียน (รายงาน)
๗. บันทึกผลหลังการสอน
๑. ดูการปฏิบัติรายบุคคล และกระบวนการกลุ่ม
๒. การแสดงความคิดเห็น และการปฏิบัติ (สอดคล้องกันหรือไม่)
- 22. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
75
๑. มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกันและกันใน
ระบบของธรรมชาติ ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ สรุปและใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศ
อย่างมีประสิทธิภาพ
ตัวชี้วัด
ป. ๑/๑ แยกแยะสิ่งต่างๆ รอบตัวที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น
ป. ๑/๒ ระบุความสัมพันธ์ของตำาแหน่ง ระยะ ทิศ ของสิ่งต่างๆ รอบตัว
ป. ๑/๓ ระบุทิศหลักและที่ตั้งของสิ่งต่างๆ
ป. ๑/๔ ใช้แผนผังง่ายๆ ในการแสดงตำาแหน่งของสิ่งต่างๆ ในห้องเรียน
ป. ๑/๕ สังเกตและบอกการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศในรอบวัน
มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์
วัฒนธรรม มีจิตสำานึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
ตัวชี้วัด
ป. ๑/๑ บอกสิ่งต่างๆ ที่เกิดตามธรรมชาติที่ส่งผลต่อความเป็นอยู่ของมนุษย์
ป. ๑/๒ สังเกตและเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัว
ป. ๑/๓ มีส่วนร่วมในการจัดระเบียบสิ่งแวดล้อมที่บ้านและชั้นเรียน
๒. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. นักเรียนรู้ประวัติ หน้าที่ และความสำาคัญของบุคคลในโรงเรียน
๒. นัักเรียนสามารถยกตัวอย่างบุคคลสำาคัญในโรงเรียนที่นำามาประพฤติปฏิบััติตาม
๓. บอกสิ่งต่างๆ ที่เกิดตามธรรมชาติ และส่งผลต่อความเป็นอยู่ของมนุษย์ได้
๔. สังเกตความเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมได้
๕. ร่วมในการจัดระเบียบสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนได้
ป.๑-๓
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ สิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยีดีด้วยพระบารมีฯ
เรื่อง สิ่งแวดล้อมโรงเรียนของเรา ระยะเวลาในการสอน ๓ ชั่วโมง
- 23. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
76
๓. สาระสำ�คัญ
๑. สิ่งแวดล้อมรอบตัวเรามีความสำ�คัญอย่างไร
๒. ตำ�แหน่ง ระยะ ทิศ ของสิ่งต่างๆ รอบตัวมีความสัมพันธ์อย่างไร
๓. แผนผังของห้องเรียน
๔. มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
๕. การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม
๔. กระบวนการจัดการเรียนรู้
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
ฝึกสมาธิก่อนเรียน ๑ - ๒ นาที ฝึกสวดมนต์ สนทนาเกี่ยวกับการอนุรักษ์
สิ่งแวดล้อมและใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
๑. ทบทวนความรู้เกี่ยวกับวิธีการแสวงหาข้อมูล และนำ�ข้อมูลเกี่ยวกับโรง-
เรียน เช่น ภาพถ่ายเกี่ยวกับอาคารเรียน ส่วนต่างๆ ของบริเวณโรงเรียน
ในอดีต ให้นักเรียนดูร่วมอภิปรายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมด้วย
๒. นักเรียนอ่านประวัติความเป็นมา ผู้ก่อตั้ง และบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับ
โรงเรียน
๓. บุคลากรที่สำ�คััญของโรงเรียน ประกอบด้วย บุคลากร ๒ ฝ่าย คือ
๑. บุคลากรภายนอกโรงเรียน
๒. บุคลากรภายในโรงเรียน
แนะนำ�ให้นักเรียนรู้จักบุคลากรผู้อุปการะโรงเรียน กรรมการการ
ศึกษา และบุคคลที่เกี่ยวข้องกับโรงเรียน ให้นักเรียนรู้จัก (จากภาพ) โดย
เล่าประวัติ ความช่วยเหลือ การสนับสนุน พัฒนา และตั้งคำ�ถามสืบค้น
ข้อมูล
สนทนาซักถามเกี่ยวกับบุคลากรในโรงเรียน ความสำ�คัญ หน้าที่ของ
บุคลากรในโรงเรียน ครูใหญ่ ครูประจำ�ชัั้น ครูพิเศษ
๔. นำ�ผังความคิด (Mind Mapping) องค์ประกอบบุคลากรโรงเรียนเพื่อ
ทบทวน ความรู้เดิม
๕. นำ�ภาพบุคลากรที่สำ�คัญ ทำ�คุณประโยชน์ สมควรที่นำ�มาประพฤติ
ปฏิบัติตาม ให้นัักเรียนดู แนะนำ�ชีวประวัติอย่างย่อ เช่น ผู้ก่อตั้งโรงเรียน
ผู้อุปการคุณโรงเรียน กรรมการสถานศึกษา
๖. แบ่งนักเรียนเป็น ๔ กลุ่ม ศึกษาค้นคว้าชีวประวัติ ผลงานของบุคคลที่
นักเรียนเห็นว่ามีความสำ�คัญต่อโรงเรียน โดยใช้วิธีการ “ค้นหาข้อมูลทาง
ประวัติศาสตร์” และศึกษาความเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม
๗. กลุ่มรายงานผลการศึกษาค้นคว้า ครูร่วมสรุปและให้ความรู้เพิ่มเติม
ประวัติโรงเรียน และผู้ก่อตั้ง
โรงเรียนและภาพ
ภาพบุคลากรในโรงเรียน
แผนภูมิ
แผนภูมิ
ภาพถ่าย
แผนภูมิ
ประวัติโรงเรียน
ความเป็นมา
ผู้ก่อตั้ง
บุคลากร ให้อะไรกับ
ชุมชน
วัตถุประสงค์
ผู้ก่อตั้งโรงเรียน
บุคลากรภายนอก บุคลากรภายใน
- 24. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เล่ม ๒
77
กิจกรรมโรงเรียนต้นทาง กิจกรรมโรงเรียนปลายทาง
๕. สื่อและแหล่งการเรียนรู้
๑. ภาพถ่ายเกี่ยวกับโรงเรียน อาคารเรียน บริเวณโรงเรียน และสภาพแวดล้อมในอดีต
๒. ภาพถ่ายบุคคลสำ�คัญของโรงเรียน
๓. วิทยากร
๔. เอกสาร ประวัติโรงเรียน
๕. ผังความคิดเกี่ยวกับบุคลากรของโรงเรียน
๖. กระดาษเขียนแผนภูมิ สีเมจิก
๘. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�แผนภูมิชีวประวัติบุคคลสำ�คัญของ “โรงเรียนของ
เรา” และเปรียบเทียบสภาพแวดล้อมของโรงเรียนในอดีตกับปัจจุบัน
๙. นักเรียนเขียนเรียงความเรื่อง “เราช่วยโรงเรียนของเราให้เจริญอย่างไร”
หรือ “ความประทับใจบุคคลสำ�คัญของโรงเรียนเรา” หรือ “เรารักษาสิ่ง
แวดล้อม ในโรงเรียนของเรา”
๑๐. ครูเชิญบุคลากรที่สำ�คัญของโรงเรียน เล่าเรื่องความเป็นมาของโรงเรียน
(ประวัติ) และบุคคลที่มีส่วนช่วยให้โรงเรียนเจริญรุ่งเรือง และสภาพ-
แวดล้อมที่เปลี่ยนไป และช่วยกันจัดระเบียบสิ่งแวดล้อม
๑๑. นักเรียนทำ�แบบทดสอบหลังบทเรียน
แผนภูมิ
วิทยากร
ข้อทดสอบ
สมุดบันทึกพฤติกรรมนักเรียน
บุคลากรที่เกี่ยวข้อง
ประวัติ
แนวคิด วัตถุประสงค์
ผลงาน
ความจงรักภักดี
ต่อสถาบันฯ
คุณภาพ:
- การตรงต่อเวลา
- ความสามัคคี
ฯลฯ
กิจกรรมวันสำ�คัญ
การปฏิบัติตาม
ข้อตกลงและระเบียบ
การรักษาสิ่งแวดล้อม
ในโรงเรียนและใกล้เคียง
การปฏิบัติตนต่อครูและเพื่อน
ฯลฯ
การพูด
การแต่งกาย
วัฒนธรรมในโรงเรียน
- 25. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง
78
๖. การวัดผลประเมินผล
๑. ทดสอบความรู้ ความเข้าใจจากการซักถาม การรายงาน
๒. สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วม ร่วมในงานกลุ่ม การศึกษาค้นคว้า
๓. ตรวจแบบทดสอบหลังบทเรียน
๗. บันทึกผลหลังการสอน
๑. ความสนใจ และความรู้เกี่ยวกับโรงเรียนของเรา
๒. แนวคิดของนักเรียน และความคิดเห็น
๓. โรงเรียนในปัจจุบันมีความสำ�คัญต่อชุมชน/สังคม
๘. ความคิดเห็น ข้อเสนอแนะผู้บริหาร
– มีการจัดการเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนที่ส่งเสริม และสอดคล้องกับประวัติ ความเป็นมา และ
หลักสูตรในปัจจุบัน
๙. ภาคผนวก
๑. บุคคลสำ�คัญของโรงเรียน
๒. แบบทดสอบหลังบทเรียน
ตัวอย่าง
บุคคลสำ�คัญของโรงเรียนวังไกลกังวล
บุคคลภายนอก
๑. ผู้ก่อตั้งโรงเรียน
๒. กรรมการศึกษา
ผู้เกี่ยวข้อง
(ความเป็นมา)
ผู้ก่อตั้งโรงเรียน
ผู้บริหารโรงเรียน
คณะทำ�งาน
(อนุกรรมการต่างๆ)
บุคลากรในโรงเรียน
กรรมการ
สมาคมผู้ปกครอง กรรมการ
อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
กรรมการศิษย์เก่า
เครือข่ายผู้ปกครอง
กรรมการสถานศึกษา
โรงเรียนของเรา