2. Стратеги яагаад зайлшгүй вэ?
• Бизнесийн орчин тогтвортой биш/ үүнийг
орчны өөрчлөлтийн хурдаар хэмжинэ/
• Бизнесийн орчны төвөгтэй байдал
нэмэгдсэн/үүнийг нөлөөлж байгаа хүчин зүйлсийн тоогоор
хэмжинэ/
• Өрсөлдөөн улам ширүүссэн/ үүнийг салбарын
бусад компанид нөлөөлж байгаа нөгөө компанийн үйл
ажиллагаа болон шинээр салбарт нэмэгдэж байгаа
компанийн тоогоор тайлбарлаж болно. Жишээ: үнийн
бууралт.../
3. Энэ бүхэн юунд хүргэж байна вэ?
• Компанийн үйл ажиллагааг илүү
төвөгтэй болгож, цаашдын үйл
ажиллагааг тодорхой бус болгодог.
• Нарийн судалгаа, дүн шинжилгээ
шаардаж байна.
4. Ийм нөхцөлд яаж амжилттай үйл
ажиллагаа явуулах вэ?
Хамгийн оновчтой арга зам нь :
• Стратегиэ зөв тодорхойлох
• Стратегиэ оновчтой хэрэгжүүлэх
• Хяналтын зохистой систем бий болгох
5. Стратеги гэж юу вэ?
•
•
•
•
•
•
Төлөвлөгөө
Бодлого
Арга зам
Процедур
...
Ер нь хамгийн өргөн утгаараа бол стратеги
гэдэг нь байгууллагыг зөв чиглэлд удирдан
чиглүүлэх явдал
6. Стратеги томъёололт
• Ñòðàòåãèéí òîìú¸îëîëò äàðààõ ä¿í
øèíæèëãýýí äýýð ¿íäýñëýíý:
– Ìàêðî îð íû øèíæèëãýý
– Ñàëáàðûí áîëîí ºðñºë人íèé øèíæ/
– ͺõöºë áàéäëûí øèíæèëãýý
7. Ñàëáàðûí øèíæèëãýý
• Òóõàéí ñàëáàðûí ýäèéí çàñãèéí ãîë
øèíæèéã òîãòîîõ
• Ñàëáàðûí æîëîîäîã õ¿ èí ç¿éëñèéã
¿íýëýõ
• ªðñºë人íèé õ¿ èéã ¿íýëýõ
• Ñàëáàðûí àìæèëòûí ãîë õ¿ èí ç¿éëñèéã
òîäîðõîéëîõ
• Ñàëáàðûí àíõààðàë òàòàõ áàéäëûí òóõàé
ä¿ãíýëò õèéõ
8. Òóõàéí ñàëáàðûí ýäèéí çàñãèéí ãîë
øèíæèéã òîãòîîõ
• Çàõ çýýëèéí õýìæýý
• Ñàëáàðûí ºñºëòèéí õóâü õýìæýý áîëîí ñàëáàð íü
ºñºëòèéí ¿å øàòíû õààíà áàéíà
• ªðñºëäºã äèéí òîî áîëîí òýäíèé õàðüöàíãóé õýìæýý-Ýíý
íü òóõàéí ñàëáàð íü îëîí òîîíû æèæèã êîìïàíèàñ òîãòîæ
áàéíà óó ýñâýë öººí õýäýí òîì êîìïàíè íî¸ëîæ áàéíà óó
ãýäèéã õýëæ áàéãàà þì.
• Õóäàëäàí àâàã äûí òîî áîëîí òýäíèé õàðüöàíãóé
õýìæýý
• Õîéøîî áîëîí óðàãøàà èãëýñýí èíòåãðàöèéí äàâàìãàé
áàéäàë/òàðõàö/
• Çàõ çýýëä îðîõ áîëîí ãàðàõàä õÿëáàð áàéäàë
9. • ¯éëäâýðëýëèéí ïðîöåññ áîëîí øèíý á¿òýýãäýõ¿¿í
áèé áîëãîõ ÿâö äàõü òåõíîëîãèéí ººð ëºëòèéí õóðä
• ªðñºëäºã ï¿¿ñ¿¿äèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ýñâýë
¿éë èëãýý íü ººð õîîðîíäîî ºíäºð ýñâýë áàãà
ÿëãààòàé áàéíà óó, ýñâýë ÿëãààã¿é áàéíà óó?
• ¯éëäâýðëýë,òýýâýðëýëò, ìàññûí ìàðêåòèíãèéí
õóâüä òîî õýìæýýíèé ¿ð àøèã áàéíà óó?
• Õ¿ èí àäëûí àøèãëàëòûí ºíäºð õýìæýý íü áàãà
çàðäëûí ¿éëäâýðëýëèéí ¿ð àøèãò õ¿ðýõýä óõàë
áàéíà óó ?
• Êàïèòàëûí õýðýãöýý
• Ñàëáàðûí àøèãò àæèëëàãàà íü ºñ áàéíà óó
ýñâýë áóóð áàéíà óó
10. Ñàëáàðûí æîëîîäîã õ¿ èí ç¿éëñèéã ¿íýëýõ
• Óðò õóãàöààíä ñàëáàðûí ºñºëòèéí õóâü õýìæýýí äýõ
ººð ëºëò. Ñàëáàðûí ºñºëò áà áóóðàëò äàõü ººð ëºëò íü
ñàëáàðûí ººð ëºëòèéí õóâüä íýãýí õ¿ èí ç¿éë áîëíî. ßàãààä
ãýâýë òýä ñàëáàðûí íèéë¿¿ëýëò áà õóäàëäàí àâàã èéí
ýðýëò, îðîõ áà ãàðàõûí õîîðîíäîõ òýíöâýð ìºí áîðëóóëàëòûã
íýìýãä¿¿ëýõ íü òóõàéí ï¿¿ñèéí õóâüä ÿìàð òºâºãòýé áàéõ âý
ãýäýãò íºëººëäºã.
• Õýí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õóäàëäàí àâàõ áà òýäний
бүтээгдэхүүн àøèãëàõàä ãàð áàéãàà ººð ëºëò.
• Á¿òýýãäýõ¿¿íèé èííîâàöè. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé èííîâàöè íü
ñàëáàðûí õýðýãëýã äèéí áààç, çàëóó ñàëáàðûí ºñºëò,
ºðñºëäºæ áóé õóäàëäàã íàðûí õîîðîíä á¿òýýãäýõ¿¿íèé
ÿëãàðëûã ºðãºæ¿¿ëæ ºãäºã.
• Òåõíîëîãèéí ººð ëºëò
11. •
•
•
•
•
Ãîë ï¿¿ñ¿¿äèéí îðîëò áà ãàðàëò
Òåõíèêèéí íîó-õàó-ãèéí òàðõàö
Òóõàéí ñàëáàð äàõ ãëîáàëü ëàëûí ºñºí íýìýãäýëò
Çàðäàë áà ¿ð àøèã äàõü ººð ëºëò
Ñòàíäàðòûí íèéòëýã á¿òýýãäýõ¿¿íèé îðîíä
ÿëãààòàé á¿òýýãäýõ¿¿íèéã èë¿¿ä ¿çýõ
õóäàëäàí àâàã èä áèé áîëîõ
• Çîõèöóóëàã èéí íºëººëºë áà çàñãèéí ãàçðûí
áîäëîãûí ººð ëºëò
• Íèéãýì, õàíäëàãà, àìüäðàëûí õýâ ìàÿã äýõ
ººð ëºëò
• Òîäîðõîéã¿é áàéäàë áà áèçíåñèéí ðèñêèéí
áóóðàëò
12. ªðñºë人íèé õ¿ èéã ¿íýëýõ
• Ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëæ
áàéãàà ï¿¿ñ¿¿äèéí ºðñºë人í
• Ñàëáàðò øèíýýð íýâòðýõ
• Îðëóóëàõ á¿òýýãäýõ¿¿íèé àþóë
• Õóäàëäàí àâàã äûí ãýðýý õýëýëöýýð äýõ
ýðõ ìýäýë
• Íèéë¿¿ëýã äèéí ãýðýý õýëýëöýýð äýõ
ýðõ ìýäýë
13. Ñàëáàðûí àìæèëòûí ãîë õ¿ èí ç¿éëñèéã
òîäîðõîéëîõ
• Ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ
áàéãàà êîìïàíèóäûí ºðñºë人íèé áàéäëûã
õàðüöóóëàõ íýã àðãà áîë ñòðàòåãèéí
á¿ëãèéí çóðàãëàë õèéõ ÿâäàë þì
14. • Ñàëáàðûí ï¿¿ñ¿¿äèéã ÿëãàõ ºðñºë人íèé øèíæ
àíàðûã òîãòîîõ. Íèéòëýã õóâüñàã õýìæèãäýõ¿¿í
áîëîõ ¿íý áà àíàðûí õýìæýý( ºíäºð, äóíä, áàãà), ãàçàð
ç¿éí õàìðàõ õ¿ðýý(îðîí íóòàã, ìóæ, ¿íäýñíèé áà
ãëîáàë), áîñîî èíòåãðàöèéí ò¿âøèí(
õýñýã èëñýí, á¿ðýí), á¿òýýãäýõ¿¿íèé øóãàìûí
õýìæýý( ºðãºí, íàðèéí), ò¿ãýýëòèéí ñóâãèéí õýðýãëýý
( íýã, õýä õýäýí, á¿ãä), ñàíàë áîëãîñîí ¿éë èëãýýíèé
òºâøèí ( íýìýëò áàéõã¿é, õÿçãààðëàãäìàë, á¿ðýí
¿éë èëãýý) çýðãèéã õýðýãëýíý.
• Õýìæýýñ¿¿äýýð íü òýäãýýð õî¸ð øèíæ àíàðóóäûã
õýðýãëýí çóðàã äýýð ï¿¿ñýý òýìäýãëýõ.
• Ñàëáàðûí íèéò áîðëóóëàëòûí îðëîãîä òóõàéí á¿ëãèéí
õàðüöàíãóé õýìæýýòýé ïðîïîðöèàíàëü äóãóéã
õèéæ, ñòðàòåãèéí á¿ëýã á¿ðèéí äóãóé ä¿ðñèéã
çóðàõ
15. Ñàëáàðûí àíõààðàë òàòàõ áàéäëûí òóõàé ä¿ãíýëò õèéõ
• Ñàëáàðûí ºñºëòèéí àäàìæ
• Æîëîîäîã õ¿ èí ç¿éëñèéí äàâàìãàéë íü ñàëáàðò
òààëàìæòàé íºëººëºõ óó ýñâýë òààëàìæã¿é íºëººëºõ óó
• Ãîë ï¿¿ñ¿¿äèéí îðîõ áà ãàðàõ àäàìæ
• Ýðýëòèéí òîãòâîðòîé áà íàéäâàðòàé áàéäàë
• ªðñºë人íèé õ¿ íü ñóë áîëîõ óó ýñâýë õ¿ òýé áîëîõ óó
• Ñàëáàðò òóëãàðààä áàéãàà õ¿íä àñóóäàë
• Ñàëáàðûí èðýýä¿éí ðèñêèéí ò¿âøèí áà òîäîðõîéã¿é áàéäàë
• Ñàëáàðûí àøãèéí åðºíõèé òºëºâ íü äóíäæààñ äýýã¿¿ð áàéíà
óó ýñâýë äîîãóóð áàéíà óó
17. Функцианаль хэсгийн стратеги гэж
юу вэ?
• ͺºöèéí
á¿òýýìæèéã
äýýä
çýðýãò
õ¿ðãýñíýýð êîðïîðàöè áà áèçíåñèéí
íýãæèéí çîðèëãî áà ñòðàòåãèä õ¿ðýõèéí
òóëä ôóíêöèàíàëü õýñãèéí àøèãëàæ
áàéãàà àðãà çàìûã ôóíêöèàíàëü õýñãèéí
ñòðàòåãè ãýäýã. Ýíý íü ºðñºë人íèé äàâóó
òàëààð êîìïàíè, áèçíåñèéí íýãæèéã
õàíãàäàã
ÿëãàðàõ
àäâàðûã
õºãæ¿¿ëýõòýé õîëáîîòîé áàéäàã
18. Үéëäâýðëýëèéí ôóíêöèàíàëü õýñãèéí
ñòðàòåãèйн шийдвэр нь:
•
•
•
•
•
•
Б¿òýýãäýõ¿¿í ба үйлчилгээ
Процесс ба технологи
Хүчин чадал ба тоног төхөөрөмж
Хүний нөөц
Чанар
Үéëäâýðëýëèéí
ïðîöåñсä
èíòåãðàöèéí òºâøèí ÿìàð áàéõ.
áîñîî
19. Б¿òýýãäýõ¿¿í ба үйлчилгээ
• Дýýä çýðãèéí ¿ð àøèãò õ¿ðýõèéí òóëä òîî
õýìæýýíèé ºãººæèéã õ¿ðòýõ õýðýãòýé. Òîî
õýìæýýíèé ºãººæ ãýäýã íü ¿éëäâýðëýõ
á¿òýýãäýõ¿¿íèéõýý
òîîã
èõ
õýìæýýãýýð
íýìýãä¿¿ëñíýýð íýãæèéí çàðäàë áóóðàõ ¿çýãäýë
þì.
• Ãýõäýý
íýã
òºðëèéí
ñòàíäàð ëàãäñàí
á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéã èõ õýìæýýãýýð
íýìýãä¿¿ëýõ ãýæ îéëãîíî.
• Бүтээгдэхүүн нь захиалгаар хийх, хийгээд
хадгалах,
захиалгын
дагуу
угсрах
гэж
ангилагддаг
20. Процесс ба технологи
•
Хамгийн сайн стратеги бол
энэ диагналь дээр оршино
Тасралтгүй
үйдвэрлэл
Х
э
м
ж
э
э
Массын буюу их
Хэмжээний
үйлдвэрлэл
Хэсэгчилсэн
Үйлдвэрлэл
Төсөл
Бага
Стандарчлал
Өндөр
21. Хүчин чадал ба тоног төхөөрөмж
•
•
•
•
•
•
Хэзээ
Хэр хэмжээгээр
Яаж
Эрэлтээсээ хүчин чадлаа түрүүлж өсгөх уу?
Эрэлтийн өсөлтөө дагаж явах уу
Хүчин чадлын зохистой дундаж хэмжээг
тогтоох уу
22. Ашиглах номын жагсаалт
• 1. Chase/Aquilano. Production and operations
management. 1999.
• 2. Krajewski/ Ritzman. Operations management (
Strategy and analysis). 2000.
• 3. William j. Stevenson. 1990. Production and
operations management.
• 4. Martin K. Starr. Managing production and operations
management. 1980.
• 5. Roberto S. Russell. Bernard W. Taylor III. Operations
management. 2003.
• 6. Esdras T. Martinez. Production Management. 1974.
23. • Үйлдвэрлэл, үйл ажиллагааны менежмент
Лутчимэг, 2004
• Үйлдвэрлэлийн менежмент . Л. Наранхүү,
Жандагсүрэн. 2002
• Үйлдвэрлэлийн менежмент (гарын авлага)
Наранхүү, Кадирбек, Мөнхбат. 2009
• Үйлдвэрлэлийн менежмент (орчуулга)
Кражевски Ритзман (орчуулсан П. Мөнх). 2000
• Үйлдвэрлэл, үйл ажиллагааны менежмент
Эрдэнэбуян. 2004,2009
• Үйлдвэрлэлийн менежмент . С. Гэрэлтуяа. 2009
• Үйлдвэрлэл, үйл ажиллагааны менежмент. И.
Буянжаргал, А. Гансүх. 2005
24. 70 онооны хуваарилалт
• Хичээлийн ирц (15)
• Хичээлийн явц (35)
• Явцын шалгалт (20)
Идэвх-20
Бие даалт -15 -3 удаа
Явцын шалгалт1-10
Явцын шалгалт2-10
25. Бие даалтын сэдэв
1)
2)
3)
4)
Салбарын шинжилгээ хийх
Эрэлтийн таамаглал дэвшүүлэх
Үйлдвэрийн төлөвлөгөө боловсруулах
Бараа материалын оновчтой хэмжээг
тогтоох
5) Төслийн календарьчилсан төлөвлөлт хийх
